Met papjes, klompen en zonder lampen de nieuwe winter in
Damiate Pers
two
Umuider Courant
NOTITIES
OVER:
«■■F’
l
Mr
■i
SS
De komende twee maanden zullen door
de Indonesische regering in het kader
van de zogeheten Operasi Sakti,
opnieuw ettelijke duizenden politieke
gevangenen worden vrijgelaten; een
kleine tweeduizend deze maand en naar
wordt verwacht zo’n 2400 de volgende
maand. Het betreft hier Indonesiërs die
na de bloedige onlusten van 1965,
gevangen zijn gezet maar nooit berecht.
vrijlatingen zonder rehabilitatie, door Ton Nillissen
Edwards Kennedy’s kandidaatstelling, door Franqoise
Ledeboer
verwachtingen voor de komende winter, door onze redac
tie buitenland
te
ee
zu
ov
le:
or
he
ne
m
-
W
I
Ir
f
If
Een beeld van het kamp voor politieke gevangenen op het eiland BURU
i
i.
Senator Ted Kennedy en president Jimmy Carter
1
147,50
winter 1978/1979
i»aaaaai
jiK»
i
i
i
i
In Nederland, zegt men in
Londen, staan de mensen in
de rij voor klompenwinkels.
In de DDR draait men een
paar lampen uit. Koning Juan
Carlos van Spanje laat zonne
panelen aanbrengen op zijn
Palacio de la Zarzuela.
Het energie-ahne Europa
maakt zich op voor de winter.
Alleen al de herinnering doet
rillen.
De vorige winter was de
koudste in Europa sinds tien
tallen jaren en hier en daar
zelfs sinds een eeuw.
Hoe koud was het! Zo koud dat
op de Zweedse vijvers eenden en
ganzen vastvroren in het ijs. Am
sterdam schaatste voor het eerst
sinds 1962 naar het werk. Moskou,
dat toch van wanten weet, moest
het warmwatergebruik aan ban
den leggen toen de temperatuur
zakte tot 45 graden Celsius onder
nul.
In Zweden, waar het zelfs 51
min werd, staakten de broeders
op de ziekenauto’s om warmer
„Mijn vrouw ging naar bed met
dikke sokken, dik ondergoed, pya-
ma en een hemd. Ze wilde ook nog
handschoenen aantrekken, maar
dat ging mij nu te ver”.
In de DDR moet men bij wijze
van energiebesparende maatrege
len in alle percelen de helft van de
lampen uit hun fittingen draaien,
tot grote ontevredenheid van het
publiek.
waarmee ze de winter kunnen
overleven.
De bevoorrechten althans wat
klimaat betreft worden niet ge
spaard. Spanje had vorig jaar zijn
strengste winter in dertig jaar en
koning Juan Carlos heeft daarom
besloten zijn verwarmingsreke-
ning te drukken door zonnepane
len op zijn paleisje buiten Madrid
te laten aanbrengen. Er is een in
schrijving geopend onder aanne
mers.
En nu maar hopen, dat het niet
tegenvalt: dat het geen winter
wordt met draaglijke temperatu
ren en een helder zonnetje.
De opiniepeilingen bleken de af
gelopen tijd desastreus voor Carter.
Kennedy is volgens die polls gemid
deld twee keer zo populair. Dit zal
zijn beslissing mee te gaan doen,
zeker hebben beïnvloed. Kennedy’s
verleden is immers niet brand
schoon onder meer door kleine ver
geetachtigheid na een slippartij met
zijn auto in Cahppaquiddick in
1969. Na een feestje raakte hij toen
Nieuwe ontwikkelingen volgden
spoedig. Steunverklaringen
stroomden binnen. Zo verklaarden
op 22 mei vijf democratische leden
van het Huis van Afgeaardigden
achter Kennedy te staan.
aan de oliemaatschappijen en be
dient zich van laakbare intimidatie-
technieken in de wijze waarop hij
regering en parlement van zijn ge
lijk probeert te overtuigen”.
Een van hen was Richard Nolan
uit Minnesota, die begin mei al had
aangekondigd een landelijke cam
pagne te zullen ontketenen om Ken
nedy te bewegen zich kandidaat te
stellen. Ook vakbonden begonnen
zich voor de senator uit te spreken,
terwijl de Kies-Kennedy-comités
als paddestoelen uit de grond rezen.
DIRECTIE: Damiate Pers b v.
Mr H.C vanderMije
•i
i
i
NA DE DOOD VAN ZIJN
BROERS John en Robert, in
respectievelijk 1963 en 1968, be
loofde senator Ted Kennedy
van Massachusetts zijn moeder
en vrouw nooit mee te doen aan
verkiezingen voor het presi
dentschap zolang zijn moeder
leefde. Het is er dan toch van
gekomen. Na vele inleidende en
verhullende manoeuvres stelde
Ted Kennedy zich vorige week
woensdag kandidaat voor de
nominatuur van Democratische
Partij. Mét toestemming van
moeder en vrouw.
I.
bet
get
wo
ten
I
loc
tin
lijs
E
me,
der
het
wij]
bev
1
eei
Wi
na
vis
Wi
sic
zij:
wi
zie
de
ne
be,
me
ter
en
Vo
me
te
ha’
als
chi
I
hai
tin
sai
scl
I
Het dichtsmeren van deur- en
raamkieren is een traditie in Mos
kou. De flatbewoners gebruiken
er een mengsel van een meelpap-
je, papier, katoen en tape voor.
Als ze het niet deden zouden ze
maximaal 20 procent aan warmte
verliezen.
De Sovjet-Unie heeft bijna een
half miljard dollar aan roebels
uitgegeven om het land op de
nieuwe winter voor te bereiden.
Op de Moskovieten is een beroep
gedaan deuren en ramen dit te
stoppen en niet zoveel warm wa
ter te verbruiken.
Edward Kennedy applaudiseert voor zijn
vrouw Joan nadat zij de vraag van de
pers of zij zou mee werken aan de presi
dents kampagne van haar man met .Ja'
had beantwoord
BUREAU
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm.: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex. 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN
- bij vooruitbetaling
per maand
per kwartaal
per post
per jaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
BEZORGKLACHTEN
maandag t/m vrijdag van 18.30-19 00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 1 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
14,80
f 42,60
56,50
167,70
220,50
0,75
In Nederland werd de klomp in
1978-79 herontdekt omdat het
voortreffelijke, warme sneeuw-
schoenen bleken.
voor de strijd tegen Carter om de
democratische nominatie.
Zo prees Kennedy in de week van
30 april weliswaar de Midden-Oos-
tenpolitiek van de president, maar
bekritiseerde hij tegelijkertijd
diens energiepolitiek. Carter was
onder meer van plan de vaste olie
prijzen los te laten en de extra winst
voor de oliemaatschappijen door
belastingen af te romen. Kennedy
zei daarover opvallend fel: „Maar,
laat u geen zand in de ogen strooien.
Carter bedekt de onvoorstelbare
winstgroei van de oliemaatschap
pijen met een doorzichtig vijge-
blaadje. Carter verkoopt zichzelf
Het publiek over te halen om
koudere douches te nemen is
moeilijker. Maar Boris Nekolski,
vice-voorzitter van de Moskouse
gemeenteraad zet zich persoonlijk
in voor een warm water verbruik
per dag per hoofd van de bevol
king, dat daalt tot het niveau
waarop het in Italië en West-Duits-
land in de winter staat.
Operasi Sakti:
nog maar een begin
In België is er een kleine hausse
in de vraag naar alternatieve
stookwijzen kachels die op
hout, kolen en gas branden.
Zoveel voetbalwedstrijden in
Engeland werden vanwege de kou
afgelast dat het seizoen moest
worden verlengd. Keepers ver
schenen op het veld in lange on
derbroeken.
„Wij gaven onze gasten extra
dekens”, zei Jesus Puig, eigenaar
van een hotteletje op de linker
Seine-oever in Parijs.
De onlusten in 1965 waren het gevolg van een greep
naar de macht door overste Untung bij welke poging
zes generaals werden omgebracht. Het leger kon de
orde herstellen tot een paar weken later onlusten
uitbraken en met name communisten die door de
moslimbevolking als de aanstichters van de mislukte
coup werden gezien, meedogenloos werden vervolgd.
Vooral op Midden-Java en Bah werden vele
tienduizenden communisten of Indonesiërs die daar
voor werden aangezien, vermoord en vaak op de meest
gruwelijke wijze. Het dodencijfer is nooit
bekendgemaakt maar men neemt aan dat tijdens die
golf van razernij die over de archipel sloeg, zo’n half
miljoen mensen zijn omgebracht. Zij die in die
maanden geluk hadden werden opgepakt, niet
doodgeslagen maar in gevangenkampen
ondergebracht. Men schat dat zo’n 600.000 Indonesiërs
achter prikkeldraad en trahes verdwenen.
De laatste jaren gaat het wat beter, maar zeker de
eerste tien jaar hebben deze politieke gevangenen het
zeer moeilijk gehad. In de kampen, een der beruchtste
bevond zich op het eiland Boeroe, werden zij
gemarteld of doodgeslagen door hun bewakers. Rijst
was er niet of in onvoldoende mate en zeker is dat in
deze sfeer van ondervoeding en intimidatie nog eens
vele duizenden zijn omgekomen. In die situatie kwam
gaandeweg verbetering, enerzijds doordat de directe
herinnering aan de gebeurtenissen wat verbleekte,
anderzijds omdat er op het bewind in Jakarta
toenemende internationale druk werd uitgeoefend de
keiharde repressie te verlichten. Zo het in 1976 de
toenmalige Amerikaanse ambassadeur in Indonesië
weten, dat hij „zeer bezorgd” was over de
betrekkingen tussen zijn land en Indonesië, „een land
dat nog steeds een groot aantal personen zonder vorm
van proces gevangen houdt”, aldus deze diplomaat. De
Internationale arbeidsorganisatie ILO kritiseerde het
feit, dat Indonesië pohtieke gevangenen dwangarbeid
het verrichten en Amnesty International kwam met
steeds nieuwe bewijzen met betrekking tot de
miserabele omstandigheden waarin de gevangenen in
de kampen verkeerden.
Onder druk van de internationale opinie kondigde het
regime in Jakarta in 1976, de zogeheten Operasi Sakti
(Operatie Kracht) aan een pakket maatregelen dat
moest leiden tot invrijheidstelling van de zogeheten
De senator heeft tot een paar
maanden geleden zijn vele aanhan
gers in het onzekere gelaten over
zijn plannen. Natuurlijk werd zijn
naam wel veelvuldig genoemd in
het meestal vroeg warm draaiende
Amerikaanse verkiezingscircus. In
de eerste maanden van dit jaar, nog
ruim 20 maanden voor de presi
dentsverkiezingen van november
volgend jaar, heten onder meer
krantekoppen zien dat de spanning
over de kandidaatstelling zowel in
het republikeinse als democrati
sche kamp aan het stijgen was. „Het
jachtseizoen is geopend, de slag om
het Witte Huis is begonnen”, zo
heette het.
In het republikeinse kamp vielen
namen als George Bush, John Con-
naly, Howard Baker, Robert Dole
en als grote kanshebber die van de
oud-gouverneur van Califomië, Ro-
nals Reagan. Bij de Democraten
werden Kimmy Carter, Jerry
Brown, Pat Moynihan en vooral
Ted Kennedy genoemd.
Kennedy herhaalde echter op
vragen over een eventuele kandida
tuur steeds weer: „Ik verwacht dat
de president opnieuw kandidaat zal
worden en ik ben van plan hem te
steunen”.
In de maanden april en mei signa
leerde men echter een veranderen
de toon in zijn toespraken. Ze wer
den kritischer vooral ten aanzien
van Carter. Zijn optreden deed ver
moeden dat hij zich ging opmaken
In pohtieke kringen en perscom
mentaren werd naar aanleiding van
zulk soort toespraken opgemerkt
hoe subtiel Kennedy eigenlijk de
afgelopen jaren heeft gepraat over
zijn pohtieke toekomst. Zijn steun
aan Carter sloot een eigen kandida
tuur nooit uit maar het hem tegelij
kertijd de mogelijkheid zich niet in
de strijd te werpen als de tijd toch
niet rijp zou zijn. Maar Kennedy's
houding dit voorjaar en zomer lie
ten hem nu geen weg meer terug, zo
meende men.
met de secretaresse Mary So Ko-
pechne te water, waarbij zij het
leven verloor. Kennedy gaf het on
geluk pas negen uur later aan. Re
den voor sommigen twijfels te heb
ben over de koelbloedigheid van de
senator in spannende situaties. De
opiniepeilingen wezen echter uit
dat de meerderheid van de bevol
king „Cahppaquiddick” wilde ver
geten, al zal Kennedy er tijdens zijn
campagne nog vele keren mee wor
den geconfronteerd.
De senator werd intussen steeds
duidelijker over zijn plannen. In de
eerste week van september heette
het: „Op dit ogenblik ben ik duide
lijk geen kandidaat. Ik heb geen
bepaald tijdschema of een bepaalde
datum voor ogen”. Op 11 september
kondigde hij in een vraaggesprek
met de Boston Globe aan, dat de
manier waarop Carter de wankele
economie zou aanpakken, bepalend
zou zijn voor het al dan niet stellen
van zijn kandidatuur. Kennedy:
„Die is nog niet uitgevlakt”.
Op 18 oktober het de sênator via
zijn perssecretaris weten dat er in
middels een campagne-comité was
gevormd om zijn kandidatuur te
onderzoeken. Gewoonlijk een dui
delijke aanwijzing dat de definitie
ve beslissing over een mogelijke
presidentskandidatuur op handen
is.
Dat bleek ook op 29 oktober. Een
van Kennedy’s zwagers, Stephen
Smith, maakte bekend dat hij aan
het hoofd was gesteld van een natio
naal comité dat de campagne voor
de verkiezingen moet voorbereiden.
De senator zal op 7 november zijn
kandidatuur bekend maken, zo
kondigde hij verder aan, wat Ted
Kennedy toen inderdaad ook deed.
De weg voor een presidentskandi
daat is vanaf het moment dat hij
besluit mee te doen, nog lang en het
blijft ondanks de grote populariteit
van Kennedy, natuurlijk nog een
open vraag of hij de eindstreep zal
halen. Een commentator formuleer
de het aldus: „De gokker houde zijn
inzet laag: de strijd is nog maar net
begonnen”.
HOOFDREDACTIE
Jos L. Lodewijks
E. Koning
B-gevangenen, verspreid over eengroot aantal jaren.
Vanaf het begin heeft Indonesië zijn politieke
gevangenen verdeeld in drie categorieë: A, B en C.
De A-delinquenten betrof die groep waartegen men
bewijzen had verzameld en die men van plan was of
nog is te berechten. De B-gevangenen kregen geen
proces maar bleven wel opgesloten en de C-
gevangenen, de grootste groep overigens van de
600.000 indertijd opgepakten, werd vrij snel na 1965
vrijgelaten. Van de huidige naar schatting 100.000 B-
gevangenen zijn er tot nog toe zo’n 30.000 vrijgelaten
sinds 1976 en naar men verwacht zullen de anderen de
komende jaren volgen.
Vrijlating betekent echter geen rehabilitatie of zelfs
maar een terugkeer van het leven van alledag. Niet
alleen moet de vrijgelaten gevangene zich zeker de
eerste paar maanden regelmatig en dat is vaak elke
dag, melden bij de politie of het dorpshoofd, wordt hij
vaak verkapt als dwangarbeider gebruikt en kan hij in
bijna geen enkel geval zijn oude baan innemen, ook
maatschappelijk houdt hij het erg moeilijk. Uit angst
of overtuiging wil zijn omgeving weinig of niets met
hem te doen hebben en zijn bedreigingen niet
ongewoon.
Bovendien blijven ze in wezen volkomen rechteloos.
Als de ex-gedetineerde na verloop van tijd zijn
volledige bewegingsvrijheid heeft teruggekregen, kan
hem die zonder verdere uitleg weer worden ontnomen;
elk moment en voor elke al dan niet vermeende
overtreding. Het is dan ook niet zo vreemd dat veel
oud-gevangenen bereid zijn deel te nemen aan het al
geruime tijd bestaande transmigratieplan;
oorspronkelijk opgezet om met name het overbevolkte
Java te ontlasten door migratie naar de veel dunner
bevolkte eilanden te bevorderen. Migranten krijgen
een stuk grond op het bewuste eiland in eigendom en
geld mee. Het plan is nooit een groot succes geworden,
ook al niet doordat de autoriteiten op Java de
vooruitzichten rooskleuriger voorspiegelden dan ze in
wezen waren en doordat de migranten vaak maar een
deel van het beloofde geld kregen.
Aangemoedigd dor de autoriteiten die ook liever niet
hebben dat de ex-politieke gevangenen terugkeren
naar hun oorspronkelijke woonomgeving, worden ook
zij gepaaid met geld en het vooruitzicht 2,5 hectare
grond in handen te krijgen. Omdat Jakarta de ex-
delinquenten op die migratie-eilanden in
leefgemeenschappen bij elkaar plaatst, blijft ook voor
de toekomst effectieve controle van het staatsapparaat
mogelijk.
Het klimaat waarin deze groep mensen moet leven na
jaren van bittere en vaak ten onrechte ondergane
gevangenschap, wordt nog het best geïllustreerd door
een recente verklaring van president Soeharto die
opmerkte, dat door de invrijheidsstelling van
duizenden politieke gevangenen de Indonesische
maatschappij „veel kwetsbaarder” was geworden en
dat de overheid „uiterst waakzaam” moet blijven op
de activiteiten van de ex-gedetineerden.
fn»
Jiiii,
Thans, geconfronteerd met
brandstofgebrek en het vooruit
zicht op weer sneeuw, ijs en vries
kou, pijnigen de Europeanen hun
hersens om middelen te vinden
kleding af te dwingen ze kre
gen ze en het kanaal tussen
Zweden en Denemarken vroor
dicht. Men vreesde dat hondsdol
heid overbrengende vossen zou
den oversteken.
In Groot-Brittannië, waar cen
trale verwarming nog bepaald
niet is ingeburgerd en dubbele ra
men zeldzaam zijn, werd de koud
ste winter in dertig jaar er niet
gezelliger op door een staking van
vrachtwagenchauffeurs die de le
vering van kolen en stookolie
afremde.
„Ik lag vrijwel de hele dag in
bed om het warm te hebben”, ver
telde een rentenier van 75. „Dit
jaar kan alles alleen maar erger
worden”.
De gokker houde zijn inzet laag
1
