Tussen Vietnam en Pol Pot
Als NAVO-landen moderniseren
Dissidenten
vrijgelaten
Scherpe tegenstelling
bij Cambodja-debat
Turkije heeft
nieuw kabinet
ETA ontvoert
parlementslid
UFO dwingt
vliegtuig
tot landen
Busramp India
eist 78 doden
Chemische brand
onder controle
Paus wil nieuwe
strategie tegen
voedseltekorten
CDU-minister
Rijnland-Palts
mag blijven
Weer sabotage
bij kerncentrale
als vee behandeld”
„Luchtreizigers worden
Ongeluk met speedboot
Ongeveer prijs
Veiling
Afdingen
Rj
2
DINSDAG
1 3
NOVEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
3
door Nico Scheepmaker
atie
burg
een
Het
oord
Aan
van
erde
aten
leeft
>vin-
scia-
voor
uan
atie
pen
ling,
oer
(Van onze redacteur in België, Jan Gerritsen)
BRUSSEL. De Verenigde Staten zijn bereid de totale
kosten 5 miljard dollar (10 miljard gulden) van de
produktie van de nieuwe voor West-Europa bedoelde raketten
voor de middellange afstand voor hun rekening te nemen.
Voorwaarde is hierbij wel dat de Europese NAVO-landen, waar
de nieuwe wapens worden opgesteld in pricipe Nederland,
België, West-Duitsland en Italië de kosten van de installatie
(340 miljoen gulden) betalen. Dit werd gisteren vernomen in
Brusselse NAVO-kringen.
ans
den
iars
etel
(Van onze redacteur in Spanje
Peter Hattink)
In de Sovjet-Unie zijn zestig lanceerin-
richtingen voor SS-20-raketten opgesteld.
De lanceerinrichtingen zijn mobiel, het
geen ze vrijwel onkwetsbaar maakt. Als
de NAVO-landen akkoord gaan met de
Het aabod om te gaan onderhandelen,
valt in drie onderdelen uiteen. Het eerste
is het voorstl om een plafond te stellen aan
het aantal raketten en kernkoppen voor
de middellange afstand. Het onderhande-
lingsdoel aan NAVO-zijde is een limiet te
stellen aan het aantal SS-20-lanceerinrich-
tingen, raketten en kernkoppen aan Rus
sische kant. Zoals bekend is de SS-20 een
nauwkeurige raket met een bereik van
4000 kilometer, die met drie kernkoppen
kan worden uitgerust.
sloeg op de signalen die
passagiers kunnen uitzen
den via de „serviceknop”.
(Van onze redactie buitenland)
MAINZ. CDU-minister Theisen van
Justitie van de Westduitse deelstaat Rijn-
land-Palts mag op zijn post blijven. Een
door de oppositiepartijen SPD en FDP
ingediende motie van wantrouwen tegen
hem werd met 49 stemmen vóór en 50
tegen verworpen. De CDU stemde tegen
de motie.
SPD en FDP zeggen dat Theisen verant
woordelijk is voor de ongehoorde noncha
lance waarmee het onder hem ressorte
rende Openbaar Ministerie is omgegaan
met door Nederland gesteunde documen-
(Van onze redactie buitenland)
ANKARA. De leider van de conserva
tieve Gerechtigheidspartij in Turkije, De-
mirel, heeft gisteren zijn nieuwe regering
voorgesteld. Enkele weken geleden ver
sloeg Demirel de progressieve premier
Ecevit bij tussentijdse verkiezingen.
De Gerechtigheidspartij beschikt over
185 zetels, te weinig voor een absolute
meerderheid. Het kabinet kan echter re
kenen op de steun van een traditioneel
islamitische en een neofascistische partij.
Demirel heeft het aantal kabinetsposten
teruggebracht van 35 tot 28.
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. In India zijn gisteren 78
mensen om het leven gekomen toen de
bus waarin zij zaten in een rivier stortte.
Vijftien passagiers overleefden de ramp.
Het ongeluk gebeurde in de deelstaat An-
dra Pradesj. De inzittenden van de bus
waren pelgrims.
WARSCHAU (Reuter). Meer dan vijf
tig Poolse dissidenten zijn gisteren vrijge
laten, nadat zij in het weekeinde waren
gearresteerd, tijdens onofficiële plechtig
heden rond de 61ste verjaardag van Po-
lens onafhankelijkheid. Volgens de Pool
se dissidentenleider Jacek Kuron, waren
er ongeveer negentig mensen opgepakt.
Hij verwacht dat de rest ook spoedig
wordt vrijgelaten.
Daar zit je dan met je afgepaste zeshon-
derdvijfentwintig gulden, de vijfhonderd
plus 25 procent veilingkosten: weer een
hele ochtend nutteloos besteed. Wel zes-
honderdvijfentwintig gulden verdiend na
tuurlijk, een klok had je toch al. Zo ver
dien ik elke dag onwaarschijnlijk hoge
bedragen, door überhaupt niet te informe
ren naar de prijzen van aangeprezen fa
brikanten waar geen enkele richtprijs of
zelfs maar ongeveerprijs bij genoemd
wordt. En ik zou dus nog meer kunnen
verdienen als ik voortaan af ging dingen
op de prys van Seven Up of een pak
Espresso-koffie. Ik zie het me nog niet
doen, bij de cassière van Albert Heyn. „Er
staat 4,47 op dit pak Espresso, juffrouw,
ik wil tot ƒ4,25 gaan, maar geen cent
hoger!”. Ze drukt op een belletje, de chef
komt toesnellen. „Meneer biedt 4,25 me
neer”, zegt ze. „Als meneer dan drie pak
ken neemt is het mij oké”, zegt de chef.
12,50 de drie”, zeg ik. „Akkoord”, zegt
hij. Toch weer 91 cent verdiend.
Ba-
ullen
kaar
inen-
reid-
ont-
reks-
tverd
is ter
sche
tech-
voor
d op
reis
khe-
ioen
eken
van
lodi-
Stee
is ter
Ver-
?zoe-
ndse
MISSISSAUGA (Reuter/AP). De Ca
nadese brandweer heeft de zaterdagnacht
na een ontsporing uitgebroken brand in
een aantal met propaangas gevulde wa
gons onder controle.
Het gevaar dat een tankwagon met
chloorgas zou ontploffen is nu geweken.
In verband met dit gevaar werden meer
dan een kwart miljoen mensen in de om
geving geëvacueerd. Gevreesd werd dat
zich een wolk van het dodelijk giftige
chloorgas zich over het gebied, ten westen
van de stad Toronto, zou verspreiden.
Het kan echter nog twee dagen voor de
brand geheel is geblust. Pas dan kunnen
de geëvacueerden terugkeren naar hun
huizen.
1 aan
be-
irbe-
irga-
1 be-
n ef-
'“-58
trijfël
voor het vliegtuig op een onnatuurlijke
wijze op en neer bewogen en hij bang
was dat het toestel tegen dit voorwerp
zou botsen.
De verkeerstoren in Valencia gaf on
middellijk toestemming om te landen,
aangezien het vreemde voorwerp ook
ten over de vroegere SS-Obersturmführer
Arnold Strippel. Deze wordt ervan ver
dacht, verantwoordelijk te zijn voor het
bunkerdrama in het Nederlandse concen
tratiekamp Vught, waar in 1944 tien vrou-
BERN (Reuter). Bij de kerncentrale
in het Zwitserse Graben zijn gisteren de
staalkabels van een zestig meter hoge
meteorologische mast doorgezaagd, waar
door deze is omgevallen. De schade be
draagt volgens de Zwitserse politie onge
veer 60.000 gulden.
Ruim een week geleden werd een bom
aanslag op de centrale gepleegd, die een
schade veroorzaakte van meer dan een
miljoen gulden.
BILBAO (AFP). De politiek-militaire
tak van de Baskische afscheidingsbewe
ging ETA heeft gisteren in een communi
qué in Bilbao laten weten verantwoorde
lijk te zijn voor de verdwijning van het
Spaanse parlementslid Ruperez. Dit lid
van de regerende Unie van het Centrum
verdween zondagavond.
De ETA deelde mee dat de ontvoering
van Ruperez deel was van haar campagne
om ETA-activisten uit de gevangenis te
krijgen. Uitgebreide zoekacties hebben
tot nu toe niets opgeleverd.
Een correspondent van het conservatie
ve Baskische dagblad El Diario Vasco is
gisteren in een bar bij San Sebastian door
vier mannen vermoord. De 50-jarige Fer
nando Rodriguez Espinola werd door ze
ven kogels getroffen.
In Pamplona brak gisteren een gevecht
uit tussen ongeveer 600 betogers en de
politie. De politie wilde een eind maken
aan een demonstratie tegen het dood
schieten van een met de ETA sympathise
rend gemeenteraadslid.
Het voorstel om middellange afstands-
raketten Pershing II- en cruise-raketten
in West-Europa op te stellen als ant
woord op het in gebruik nemen door de
Sovjet-Unie van SS-20-raketten, wordt
vandaag en morgen besproken door de
defensieministers van de 11 NAVO-lan
den die deel uitmaken van de zogenaamde
Nuclear Planning Group (NPG). Aan dat
beraad in Den Haag nemen alleen Frank
rijk, Portugal, Luxemburg en Ijsland niet
deel. Het Amerikaanse voorstel is onder
deel van de veelbesproken „modernise
ring” van de tactische kernwapens in
Europa.
Het formele besluit tot produktie en
installering in West-Europa van de nieuwe
wapensystemen zal pas half december in
Brussel worden genomen, vooropgesteld
dat alle betrokken regeringen ermee kun
nen instemmen. Tegelijkertijd zal aan de
Sovjet-Unie worden voorgesteld om te
gaan onderhandelen over beheersing en
terugdringing van de kernwapens in Eu
ropa. Modernisering en wapenbeheersing
zijn, zo wordt in Brussel benadrukt, twee
onderdelen van één besluit die niet van
elkaar te scheiden zijn.
zichtbaar was op de radar van de to
ren. De verkeersleiders hebben later
bevestigd dat er inderdaad gevaar
voor een botsing bestond. Tijdens het
waarnemen van het vreemde object
werden de electronische toestellen aan
boord niet gestoord. Op verzoek van de
verkeerstoren constateerde de vlieg-
tuigbemanning voor het inzetten van
de landing, dat de golflengte waarop
schepen urgente berichten uitzenden
tijdens bet waarnemen van de UFO
wel sterk werd gestoord.
Tijdens de landing van het vliegtuig
steeg het ongeïdentificeerde voorwerp
loodrecht omhoog tot het zowel uit het
zicht als het bereik van de radar ver
dween.
NEW YORK (DPA). Op de eerste dag van het debat over het conflict in
Cambodja, dat gisteren in de Algemene vergadering van de Verenigde Naties
is begonnen, bleken de betrokken partijen niet bereid tot concessies.
Het tweede onderdeel van het NAVO-
aanbod is een eenzijdig besluit 1000 tacti
sche kernwapens uit West-Europa terug te
trekken. Amerika beschikt nu in Europa
over in totaal 7000 tactische kernwapens.
Het derde onderdeel van het NAVO-
aanbod aan Moskou heeft betrekking op
de onderhandelingen in Wenen tussen
NAVO-landen en het Oostblok over troe
penvermindering in Centraal Europa
(MBFR). West-Duitsland, gesteund door
Amerika, wil deze onderhandelingen, die
tot nu toe vruchteloos zijn gebleven,
nieuw leven inblazen. Bonn heeft een
voorstel gelanceerd, dat voorziet in een
afspraak over terugtrekking van Ameri
kaanse en Russische troepen in een eerste
fase van een algeheel akkoord over troe
penreductie.
Zowel het niet door de Verenigde Naties
erkende nieuwe regime in Cambodja,
waarvoor Vietnam het woord voerde, als
de vertegenwoordiger van het verdreven
bewind van Pol Pot, waren onverzoenlijk.
De Vietnamese gedelegeerde Ha Van
Lau wees in zijn toespraak een ontwerpre
solutie van de Zuidoostaziatische
Verdragorganisatie nadrukkelijk van de
hand.
In dit voorstel worden alle landen opge
roepen zich van iedere inmenging in de
binnenlandse aangelegenheden van Cam
bodja te onthouden, hetgeen een verwijt is
aan het adres van Vietnam, dat militair bij
het conflict is betrokken.
De vertegenwoordiger van Pol Pot, Thi-
oun Prasith, hekelde de Vietnamese
„agressie”, die hij kenmerkte als een dui
delijke schending van het VN-handvest
inzake de bescherming van de soevereini
teit van onafhankelijkheid van een land.
De westerse landen steunden het stand
punt dat er geen niet-Cambodjaanse troe
pen op Cambodjaans grondgebied mogen
zijn.
De regering van Cambodja heeft ermee
ingestemd dat er meer vliegtuigen met
hulpgoederen voor de hongerlijdende
Cambodjanen komen. Er zullen eventueel
regionale vliegvelden opengesteld wor
den, aldus Amerikaanse en Australische
parlementsleden gisteren in de Thaise
hoofdstad Bankok.
De Verenigde Naties zi llen China een
bedrag van 18 miljoen dollar verstrekken
voor het verzorgen van de 250.000 vluchte
lingen die vanuit Vietnam naar het zuid
westen van China zijn getrokken. Als te
genprestatie hebben de autoriteiten in Pe
king zich bereid verklaard nog eens 10.000
Indochinese vluchtelingen op te nemen.
iman
ver-
Unie
man
wet
lodig
er te
Ver-
da-
be-
van
stel-
;t de
i het
i. Er
over
:tor.
VS bereid nieuwe
wapens te betalen
(inde
os in
koop
:ara-
ver-
;llen.
lling
raelische
slechtst. De British Air
ways komt op een genadi
ge zevende plaats, en La
ker op de tiende. Daarente
gen krijgt British Airways
een complimentje voor de
stijl van aankondigingen
van de piloten die passa
giers vertellen hoe hoog ze
nu vliegen en wat de te
verwachten temperatuur
(na alle ergernissen) bij
aankomst zal zijn. De KLM
komt op deze lijst niet
voor.
Dat laatste is natuurlijk het punt. Er zijn
zoveel dingen waarvan je de prijs alleen
maar om en nabij wenst te weten: repara
tie van je televisie, het timmeren van een
boekenkast, het verbouwen van de zol
der. „Wat gaat me dat ongeveer kos
ten?” vraag je dan, en je weet dan dat je er
de helft bij moet denken. Minstens. In
ieder geval weet je dan, dat het sowieso te
duur voor je is, zodat je je er verder geen
zorgen meer over hoeft te maken.
Op de kijkdag zie je een aardige antieke
klok, met bewonderenswaardige roeke
loosheid besluit je dat je desnoods bereid
bent tot 500 gulden te gaan, je bent zo
onverstandig niet eerst even aan de vei
lingmeester te vragen wat die klok onge
veer moet of zal opbrengen, je begeeft je
door weer, wind en regen naar het veiling-
lokaal, de klok nadert meer en meer,
eindelijk is nummer 712, de antieke com-
toise van je dromen aan de beurt, de
veilingmeester zegt: „We beginnen heel
laag, dan kan iedereen meebieden”, je
hart springt op, dat klinkt veelbelovend,
„ik begin bij 1200 gulden”, zegt de veiling
meester, en razendsnel wijst hij met zjjn
hamer naar links, recht, voor, achter, zo
dat het bedrag binnen twintig seconden is
opgeklommen naar 2000 gulden. „Nie
mand meer dan tweeduizend gulden, het
is voor niks mensen, ik wou dat ik zelf in
de zaal zat!, éénmaal, andermaal, tweedui-
zendtweehonderd voor die meneer met
die pet zonder klep! Niemand meer? Echt
niet? Kom nou toch mensen, hij loopt
voor- en achteruit, al naar je hem op
windt, hij klopt, stoft en veegt waar je bij
zit, tweeduizendvierhonderd voor me
vrouw daar. Niemand meer? Klop!”.
wen door verstikking om het leven kwa
men in een zeer kleine cel. Strippel staat
overigens op het moment terecht in het
Majdanek-proces in Dusseldorf voor an
dere oorlogsmisdaden.
De van oorlogsmisdaden verdachte
Ernst Heinrichsohn, die zich in het Lisch-
ka-proces in Keulen moet verantwoorden
voor medeplichtigheid aan moord op
73.000 Franse joden, blijft zijn abmt als
burgemeester van de Beierse gemeente
Burgstadt uitoefenen. De SPD-fractie in
de gemeenteraad heeft zijn aftreden
geëist, maar Heinrichsohn weigert op te
stappen.
Volgens het overzicht
van de Egon Ronay-gids
komt de Amerikaanse
maatschappij Delta Airli
nes er het beste af, de Is-
E1 Al-lijn het
MADRID. Een Caravelle van de
Spaanse chartermaatschappij TAE
heeft gisteravond z’n vlucht Ibiza-Ali-
cante moeten onderbreken, omdat het
toestel hinder ondervond van een
UFO; een onbekend vliegend voor
werp. Volgens tweede piloot Zonso
werd het vliegtuig ter hoogte van Va
lencia ingehaald door twee rode lich
ten, waarin men geen vaste vormen
kon onderscheiden. De gezagvoerder
vroeg de verkeerstoren van het vlieg
veld Valencia toestemming om te lan
den, omdat de twee lichten, die onder
ling verbonden schenen te zijn, zich
Amerikaanse plannen om in West-Europa
572 Pershing II- en cruise
raketten op te stellen, dan is er nog geen
sprake van evenwicht in de kernbewape
ning voor de middellange afstand tussen
NAVO en Russisch blok, zo menen des
kundigen in Brussel. Bij de nieuwe
NAVO-wapens gaat het om 108 Pershing-
raketten (bereik 1800 kilometer) en 116
cruise-lanceerinrichtingen met elk vier
cruise-raketten.
(Van onze redacteur in
Engeland
Henk Leffelaar)
LONDEN. Volgens
de nieuwe (1980) editie
van een Britse gids voor
toeristen is het slecht
gesteld met de dienst
verlening van bijna alle
veertien onderzochte
luchtvaartmaatschap
pijen met transatlanti
sche vluchten: passa
giers worden als vee be
handeld, stewardessen
aan boord van de vlieg
tuigen gedragen zich
eerder als sexy schoon
heidskoninginnen dan
als de goede serveer
sters die zij in wezen
behoren te zijn, het op
grote hoogte opgedien
de voedsel is onnavolg
baar slecht en over de
vliegvelden waarvan
deze maatschappijen
gebruik maken, is even
min weinig goeds te
zeggen.
Deze conclusies staan in
de gids van Egon Ronay,
die jaarlijks in Engeland
wordt uitgegeven en die in
de verte doet denken aan
de Franse Michelin-gidsen.
Het onderzoek naar de
Maar het kan volgens de
gids nog erger: de toiletten
aan boord van de meeste
toestellen zijn niet minder
dan schandalig. De meer
derheid van de luchtvaart
maatschappijen „hebben
domweg geen enkele voor
ziening om regelmatig toe
te zien op het schoon hou
den (of 2ou het kunnen zijn
dat zoiets ligt beneden de
waardigheid van de
schoonheidskonin
ginnen)”.
(Van onze redactie buitenland)
ROME. Paus Johannes Paulus II
heeft gisteren in Rome opgeroepen tot
ontwikkeling van een nieuwe, wereldwij
de strategie om de honger te bestrijden.
Hij deed zijn oproep in een rede tijdens
de opening van de twintigste conferentie
van de wereldvoedsel- en landbouworga
nisatie FAO. De paus zei onder meer dat
hulpprogramma’s niet meer alleen kun
nen worden gebaseerd op giften en dat de
problemen van onderontwikkeling niet
automatisch worden opgelost door meer
goederen uit de ontwikkelingslanden te
betrekken.
De FAO-conferentie wordt bijgewoond
door de ministers van Landbouw van de
lidstaten. Zij zullen trachten een anti-hon-
gerprogramma voor de komende twee
jaar op te stellen.
dienstverlening van de
luchtvaartmaatschappijen
en vlieghavens werd gedu
rende de piekmaanden mei
en juni ingesteld door ano
nieme inspecteurs, die zo
wel ’s nachts als overdag
de transatlantische
overtocht maakten.
mge-
n de
Geconcludeerd wordt
onder andere dat er op zijn
minst een „samenzwering”
moet bestaan tussen de
luchthavens en de vlieg
tuigmaatschappijen om
het de passagiers zo onge
makkelijk mogelijk te ma
ken. De accommodatie van
de vliegvelden is altijd te
klein, er zjjn te weinig zit
plaatsen in de wachtloka
len, passagiers worden in
het onzekere gelaten over
vertragingen, in de vlieg
tuigen zit men opeenge
pakt alsof het een veetran
sport betrof.
De gids zegt letterlijk:
„Volledige minachting
voor de passagiers is de
enige verklaring waarom
blijkbaar wordt vastge-
houdén aan ideeën over
wat er aan boord van de
vliegtuigen geserveerd
moet worden”. Op talrijke
vluchten werd geconsta
teerd dat het bediendend
personeel ook geen acht
Laatst citeerde ik een aantal adverten
ties waarin de fabrikanten alle mogelijke
kwaliteiten, onderdelen en voordelen van
hun produkten opsomden maar vergaten
waren ook even de prijs te noemen. Je
moest maar een folder aanvragen, of in
formeren bij je leverancier, dan zouden
die het Grote Geheim wel onthullen. Naar
aanleiding daarvan kreeg ik een brief van
Hans Ferree, die net zoveel van reclame
weet als Simon Carmiggelt van bruine
kroegen. Hij schrijft:
„Hoewel ik weet dat juist intelligente en
veelbelezen mensen zich wel eens van de
domme houden als vorm van koketterie,
wil ik toch even ingaan op je column over
het ontbreken van prijzen in bepaalde
reclame-uitingen.
Als je goed oplet, dan zul je merken dat
het fabrikanten zijn die hun prijs vaak
geheim houden, terwijl het detaillisten
zijn die hun prijzen van de daken
schreeuwen.
Hoe zit dat?
Na een jarenlange verbitterde strijd om
de macht op de markt, hebben de detaillis
ten het van de fabrikanten gewonnen. Eén
van de consequenties daarvan is dat de
detaillist niet meer braaf de prijs rekent
die de fabrikant hem voorschrijft, maar
dat hij zijn eigen prijzen bepaalt. De zgn.
„verticale prijsbinding” bestaat al jaren
niet meer, en zelfs bijna monopolide fabri
kanten als Heineken en DE zijn een jaar
of twee geleden voor de bijl gegaan. Niet
Heineken bepaalt wat een flesje van zijn
bier moet kosten, maar AH. Niet DE be
paalt wat een pak Roodmerk kost, maar
Dirk van den Broek.
We doen het niet, maar in feite zou de
consument heden ten dage net zo goed
kunnen sjacheren over de prijs van een
pak koffie of een fles fris als hij doet
wanneer het gaat om aankoop van een
auto of een hifi-installatie. Gemakzucht
weerhoudt ons ervan. Een dubbeltje is
immers ook niet meer wat het geweest is.
Overigens ben ik wèl met je eens, dat de
fabrikanten op zijn minst een indicatie
moeten geven van de ongeveer prijs”.
>emt
drijf
g de
rijzi-
hten
telde
oe te
t 100
t dit
ver-
sina-
n de
tref-
doet
zhap
ilmo-
1 In
helft
wor-
ler is
mag
t een
jvist.
vol-
g op
zend
uden
l uit-
it ge
ldige
dj de
imen
WD
’t tot
stze-
inde
;t en
met
j de
Een ongoluk met een speedboot tijdens een race op de Balsas rivier in Mexico kostte gisteren aan twee mensen het leven. Zes personen
raakten gewond. De boot raakte uit de koers en vloog door een menigte toeschouwers.
Ws