Rijksregeling kunstuitleen aan Kamer aangeboden
Oestreicher met
aardse keramiek
Anatomie in beeld
bij Bas van der Poll
ardanta
g
te
Wrijving tussen NPO en provincie tenietgedaan
Schola Cantorum
naar Wenen
Beaujolais
Primeur’79
van Aujoux.
£1
B y I
f
achtergrond
Opmerkelijk gebruik glazuur
Uitreiking Witte-Prijs
aan dichter Eyckmans
Louis Davids Prijs
toegekend aan
Herman van Veen
De persoonlijke
uitvaartpolis
19
19 7 9
KUNST
NOVEMBER
DONDERDAG
1 5
opvolger, C. J. Korver (PvdA), weinig verkwikkend moet zijn geweest.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Tegen het eind van de vergadering commissie culturele
zaken van provinciale staten Noord-Holland zorgde oud-gedeputeerde J. C.
Zuurbier (PPR) woensdagmorgen voor een gepeperd betoogje dat voor zijn
opvolger, C. J. Korver (PvdA), weinig verkwikkend moet zijn geweest.
Gedeputeerde Staten kregen het verwijt te horen dat er „tempo moet worden
gemaakt met de behandeling van de beleidsnota van het Noordhollands
Philharmonisch Orkest. En dat het college zijn vertrekpunten voor overleg
met de (nog) meesubsidiërende gemeenten duidelijk moest vaststellen, voor
dat men de boer opging”.
'l^nuutU
voot'n
ftnuna
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Werken, bestemd voor gemeentelijke of provinciale
kunstuitleencentra, zullen voortaan beoordeeld worden door een
selectiecommissie, bestaande uit door de lagere overheden aan te
wijzen deskundigen, de betrokken beeldende kunstenaars, de gebrui
kers en de werknemers van het centrum. Deze commissie stelt de
artistieke normen vast waaraan de te verwerven kunstwerken (óók
BKR-werk) moeten voldoen. De werken moeten kunnen worden
geleend zonder de verplichting deel te nemen aan het huurkoopsy-
steem. Kopen echter mag wel, mits men ten minste een half jaar van
het uitleencentrum gebruik heeft gemaakt.
B^K
Selectiecommissie gaat
werk uitleencentra
beoordelen
ü- Helly Oestreicher: bronzen beeld
Tot en met 5 december
Rugstudie van Bas van der Poll
(ADVERTENTIE)
rf- Mr J. R. Glasz, voorzitter NPO: Duidelijke
schemaatjes
17.30 uur, zaterdag van 12
tot 17 uur en donderdag
avond van 19 tot 21 uur.
Zuurbiers waarschuwing kwam na een
vergadering waar veel van de wrijving
tussen de commissie en het NPO, zoals die
op een eerdere vergadering eind augustus
viel te signaleren, uit de weg werd ge
ruimd. Knelpunten in het overleg met het
orkest, die zijn terug te brengen op de
achterliggende landelijke discussie over
taakverbreding voor symfonie-orkesten,
waren de wens van het orkest om een
educatief medewerker/ster aan te trekken
teneinde zijn bijdrage aan het educatief
muziekonderwijs gestalte te kunnen ge
ven én een daarvoor noodzakelijke uit
breiding van 8 musici.
Juist die uitbreiding schoot de statenle
den een vorige maal in het verkeerde
keelgat. Het orkest moest eerst maar eens
uit de doeken doen in hoeverre taakver-
Verknjgbaar
in de betere
slijterij/wijnhandel
per jaar een rijksbijdrage aanvragen. De
aanvragen moeten vóór 1 mei van het
daaraan voorgaande jaar bij CRM binnen
zijn. De minister stelt vervolgens elk jaar
een financieel verdelingsplan vast. Voor
1980 worden gelden beschikbaar gesteld
naar rato van het (gemiddeld) aantal wer
ken dat dit jaar is uitgeleend. Vanaf 1981
gaat echter bij de vaststelling van de rijks
bijdrage het aantal inwoners van het „ver
zorgingsgebied” steeds meer en het aantal
uitgeleende werken steeds minder meetel
len. Totdat in 1984 de lagere overheden
alleen nog maar geld van CRM krijgen
naar rato van het aantal inwoners per 1
januari 1983. Bij dit aantal gaat het depar
tement uit van een minimum van 30.000.
De bijdrage van het rijk zal 105 procent
(5 procent is bedoeld voor informatie,
documentatie en educatie) zijn van de
kosten, die gemeenten of provincies ten
behoeve van de kunstuitleencentra ma
ken voor de verwerving van kunstwerken
(rechtstreeks via de kunstenaar of via de
kunsthandel). Kosten, gemaakt bij het
verwerven van kunst die al onder een of
andere rijkssubsidieregeling valt (BKR-
werk dus), worden niet vergoed.
De rijksbijdrage voor 1980 zal in ieder
geval gelijk zijn aan het bedrag dat CRM
nu al uitkeert aan de kunstuitleeninstel-
ling en als huurvergoedingen aan kunste
naars. De centra kunnen dus volgend jaar
verantwoord doorwerken, aldus de minis
ter. Bovendien blijft er altijd de mogelijk
heid bestaan om voorschotten bij het rijk
op te nemen. De aanvragen voor 1980
moeten vóór 1 februari a.s. bij de minister
zijn ingediend.
Minister Gardeniers merkt nog op dat
het (negatieve) advies van de Raad voor
de Kunst haar heeft bereikt nadat de
definitieve versie van de regeling al klaar
was. De raad verwerpt de nieuwe metho
de van kunstuitleen om verschillende re-
De voorzitter van het Noordhollands
Philharmonisch, mr. J. R. Glasz, wist de
argwaan voor een belangrijk deel teniet te
doen, door met enkele schemaatjes uit te
leggen wat de verschillen waren tussen
het huidige takenpakket van het orkest,
het toekomstige met uitbreiding van 8
musici en het toekomstige pakket zonder
uitbreiding. Uitgezet over een periode van
een maand tijdens het seizoen betekent
een toekomstige situatie in ieder geval een
terugname van symfonische concerten
van tien naar acht en een vergelijkbare
vermindering van het aantal koorbegelei-
dingen. De in zowel de eigen nota als in de
ambtelijke notitie voorziene rol op educa
tief gebied geeft echter in belangrijke
mate verschillende resultaten indien de
uitbreiding wèl of niet wordt gerealiseerd.
breding viel te realiseren indien Het orkest
niet werd uitgebreid. Per slot van reke
ning betaalt de provincie elk jaar voor
zo’n twee miljoen mee aan de financiering
van het NPO. Een zelfde teneur viel ook af
te lezen uit de ambtelijke notitie naar
aanleiding van de eigen nota van het
NPO, die weliswaar de hoofdpunten daar
van overnam, maar zich in kritische toon
zetting afvroeg in welke zin het orkest zijn
bijdrage aan het educatieve werk kon
leveren.
Het concert zal plaatshebben in de grote
zaal van de Musikverein en verder werken
mee het Concentus Musicus Wien, het
Zweedse Radio-Kamerkoor en de Wiener
Sangerknaben.
Het Amsterdamse koor, onder leiding
van Wim van Gerven, heeft deze taak
eerder vervuld bij uitvoeringen van het
zelfde werk in onder andere Frankfurt en
Straatsburg. Voor de reis naar Wenen
heeft het koor een subsidie gekregen van
het Anjerfonds en van CRM.
De Schola Cantorum zal ook de Hoog
mis zingen in de Augustinerkirche in de
binnenstad van Wenen op zondag 18 no
vember wanneer zij voor het eerst de
nieuwe wetenschappelijke bevindingen
inzake de uitvoeringspraktijk van het gre
goriaans zal toepassen.
Het was een eye-opener voor veel com
missieleden, die in een taakuitbreiding
van het NPO de mogelijkheid hadden
gezien om het volledige educatieve pro
vinciale muziekbeleid te kunnen opzetten.
Mevrouw E. W. M. van Bers-Lips (CDA)
gaf dat ruiterlijk toe. „Nu zie ik veel
wijdere perspectieven voor me.”
Gedeputeerde Korver gaf tenslotte aan
wat de verdere procedure in de behande
ling van de NPO-nota zou moeten zijn.
„We hebben met tijdnood te maken. Ik wil
deze affaire echter niet tot St. Juttemis
uitstellen. Wij moeten als provincie ons
standpunt bepalen, onafhankelijk van de
landelijke discussie. GS zal dan ook
onder voorbehoud bij de begrotingsbe
handeling in januari met een voorlopig
standpunt komen. Daarna gaan we met
het orkest de boer op om aan de diverse
Noordhollandse gemeenten op hun ver
plichtingen ten opzichte van het NPO te
wijzen”. Korver zei verder aanvullend cij
fermateriaal inzake de uitbreiding van het
orkest en het aantrekken van een educa
tief medewerker/ster toe. De Culturele
Raad werd gevraagd alsnog een advies te
verstrekken.
De jury meende met haar keuze een
zuiver en sterk dichterschap te eren dat
zich in trotse bescheidenheid door diep
gang en kracht onderscheidt. Zij kende de
prijs toe voor het gehele werk en speciaal
voor de bundel De Omtrek van een woord.
„De Witte-Prijs” werd twee jaar geleden
ingesteld voor werk van éen Haags auteur
of waarin het Haags element een rol
speelt.
DEN HAAG (ANP). De dichter Jozef
Eyckmans is woensdag de „Witte-Prijs”
uitgereikt. Hij ontving de penning en
2.000 gulden in de leeszaal van de Nieuwe
of Litteraire Sociëteit de Witte aan het
Plein in Den Haag.
De Louis Davids Prijs bestaat uit een
geldprijs van 2.500 en zal op 30 no
vember worden uitgereikt. De jury be
stond uit G. J. van Krevelen (voorzit
ter), Meta de Vries, Lex van Delden.
Joop Söhne en Piet Wielinga.
Het werk van Oestrei
cher is boven alles pure
vakmanschap.
in Galerie Klein .Krocht 6
in Haarlem. Dinsdag tot
en met vrijdag van 12 tot
gebalanceerd evenals de
anatomische studie zelf.
Van der Poll gaat uit van
hiaat en proportie en bin
nen elk vlak bestaat een
stabiel evenwicht.
Zijn grafiek is tot en
met 5 december te zien in
Galerie Klein, Krocht 6 in
Haarlem. Dinsdag tot en
met vrijdag van 12 tot
17.30 uur, zaterdag van 12
tot 17 uur en donderdag
avond van 19 tot 21 uur.
Tussen de werken in de-‘
ze expositie bevinden zich
twee splinternieuwe bla
den, beide studies van de
rug.
Van der Poll is een ge
respecteerd vakmens die
regelmatig exposeert in
onder andere New York,
Rome en Londen.
Voor inlichtingen:
Noord-Esmarkerrondweg 372,
7500 AH ENSCHEDE
Tel 053 - 31 21 89
Opmerkelijk is het af
wisselende gebruik van
glazuur. Oestreicher ge
bruikt het met een terug
houdende hand en heeft
alleen op kleine secties
een matte glazuur aange
bracht. Op een deel van
de tegel blijft de natuur
lijke klei zichtbaar waar
mee het onregelmatig re
liëf en de eigenschappen
van dit materiaal worden
weergegeven. Het resul
taat is rustig maar indru
kwekkend.
Het aardse element en
de simplistische stijl is
ook duidelijk in haar
bronzen plastieken, waar
onder twee staande beel
den, geschikt voor de bui
tenlucht.
denen. De belangrijkste is dat in de nieu
we regeling kunstwerken, die via de Beel
dende Kunstenaars Regeling (BKR), een
sociale regeling, verworven zijn, in het
bestand van de centra kunnen worden
opgenomen. Dit BKR-werk, dat 'eerst
voornamelijk op sociale criteria wordt
beoordeeld, wordt later nog eens getoetst
op artistieke normen. Dat kan niet, vindt
de Raad voor de Kunst, die ook het decen-
tralisatieprincipe afwijst. Kwaliteit van
kunst moet gecentraliseerd (dus door het
rijk) bewaakt worden. Ook ziet de raad
geen enkel heil in de samenhang tussen
kunstuitleen en andere sociaal-culturele
activiteiten.
Minister Gardeniers wil de kunstuitleen
betalen met de 2 miljoen gulden die van de
inmiddels opgeheven ASK (Aankoop Sub
sidieregeling Kunstwerken) over is, plus
het bedrag dat nu nog door CRM aan
huurvergoedingen wordt verstrekt (onge
veer 1 miljoen). Eventueel zal er nog iets
uit een ander CRM-kunstpotje worden
bijgedragen.
54- Til Gardeniers: regeling draagt sporen
compromis.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De Schola Cantorum
van Amsterdamse Studenten is door de
bekende barokspecialist Nikolaus Har
noncourt uitgenodigd om komende
maandag de gregoriaanse antifonen te
zingen bij een uitvoering van Montever
di’s Mariavesper in Wenen.
Importen V
distnbutie DEUJWE Telefoon
W 015-569324*
Dit alles zorgt voor een
indrukwekkend geheel.
Ieder werk is perfect uit-
Gebruik wordt soms
ook gemaakt van fotogra
fie. Met een speciaal ont
wikkelde techniek ver
werkt Van der Poll foto’s
in zijn af druk een apart
effect teweegbrengt. Van
der Poll vervaardigt al
zijn afdrukken zelf en hij
heeft daar een speciale
bewerking voor waar
door het effect soms doet
denken aan Heyboer.
In deze nieuwe exposi
tie toont zij wederom een
eenvoudige stijl met ui
terst respect voor de ma
terialen waarmee zij
werkt. De keramieke te
gels tonen simplistische
landschappen met na
tuurlijke, matte kleuren
in een eenvoudig lijnen
spel. Veelal gebruikt Oe
streicher, die doceert aan
de Rietveld Academie in
Amsterdam, een dubbele
tegeltechniek waardoor
de landschappen een
drie-dimensionaal karak
ter bezitten.
fjT SM»*”*
Helly Oestreicher is
een kunstenares die, zo
als weer duidelijk te zien
is in Galerie Klein tot 5
december, twee discipli
nes volledig beheerst. Zij
wordt dan ook be
schouwd als een van de
steunpilaren van de Ne
derlandse abstracte ke
ramiek en brons.
Vannacht gearriveerd...
De eerste wijn v^n dit jaar.
ij
Volgens Glasz kan bij uitbreiding van
het NPO een achttal educatieve buurten
door een strijkersgroep van twintig musi
ci worden uitgevoerd en een even groot
aantal door een blazersgroep. Daarnaast
ziet dan een kamermuziekensemble, dat is
samengesteld uit de overige veertig or
kestleden kans op 3 concerten per maand
uit te voeren. Indien uitbreiding uit zou
blijven zou moeten worden gekozen tus
sen het educatieve aanbod en de kamer-
concerten. Glasz: „Dan kan slechts de
helft van de uitbreiding van het takenpak
ket kunnen worden gerealiseerd. En ik
heb niet het mandaat van het orkest om
maar af te zien van die kamermuziekuit-
voeringen. Het orkest is akkoord gegaan
met een terugname van het aantal symfo
nische concerten op voorwaarde dat er
een compensatie voor het ensemblespel in
kamermuziekuitvoeringen te vinden zou
zijn. Bovendien komt dat nu juist de sprei
ding van het aanbod ten goede.”
De commissie bleef stug reageren. Me
vrouw Th. F. W. M. Janssens-Quant ver
woordde het gebrek aan informatie bij de
commissieleden om de medelingen van de
NPO-voorzitter op hun juiste waarde te
kunnen schatten. „Waarom wordt een op
splitsing in twee ensembles van twintig en
een kamermuziekensemble van veertig
musici voorgesteld? Waar is dat op geba
seerd? Kunnen er geen groepjes van drie,
vier musici de scholen in?” Uit de ant
woorden van Glasz en de heer R. Mulder,
directeur van het orkest, klonk verbazing.
Het was als het ware alsof opeens haar
scherp was wat de professionals de ama
teurs niet tijdens de vergaderingen had
kunnen verduidelijken.
Het NPO is een orkest, geen muziekin
stelling, die het hele educatieve voorzie
ningenpakket voor een provincie kan ver-
(ADVERTENTIE)
van Ardanta is een heel
bijzondere uitvaartverzekenng
Bi] een sterfgeval vindt
geen uitkering van geld plaats,
maar wordt de begrafenis
of krematie verzorgd
Een verzekenng dus zónder
financiële nasleep
Dankzij het
mooie
najaarsweer 'n
voortreffelijke
wijn. Heerlijk
fris en fruitig.
Bij de formulering van deze definitieve
regeling is aan een aantal wensen tege
moet gekomen, maar principieel wijkt mi
nister Gardeniers nauwelijks af van haar
eerdere standpunten over kunstuitleen.
Zo blijft zij erbij dat volgens het decentra-
lisatiepnncipe en in het kader van andere
sociaal-culturele activiteiten gemeenten
en provincies de eerste verantwoordelijk
heid moeten dragen voor de kunstuitleen.
Het publiek moet in contact kunnen ko
men met hedendaagse kunst. Dan moet de
toegankelijkheid tot die kunst zo groot
mogelijk zijn. Dat wil zeggen dat er dan
wel een bestand aan kunstwerken in de
uitleencentra aanwezig dient te zijn, dat
van „aanvaardbare artistieke kwaliteit”
en qua opvatting, onderwerp, techniek en
geografische herkomst zo gevarieerd mo
gelijk is. Dat heeft dan ook voor de kun
stenaar het voordeel dat hij meer bekend
heid en inkomsten krijgt.
De gemeenten (of provincies) kunnen
/<- W9 .?£-
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De Louis Davids
Prijs voor Nederlandstalige klein
kunst is dit jaar toegekend aan Her
man van Veen en Eric van der Wurff
voor hun lied Opzij. Dit heeft de Stich
ting Conamus gisteren bekend
gemaakt.
Dat staat onder meer in de Tijdelijke
Rijksregeling Kunstuitleen, die minister
Til Gardeniers van CRM een dezer dagen
aan de Tweede Kamer heeft aangeboden.
De regeling, zo zegt de bewindsvrouw zelf,
draagt de sporen van een compromis en is
tot stand gekomen na een lang proces van
afweging van vaak tegengestelde visies.
Begin van dit jaar werd haar aanvankelij
ke nota kunstuitleen zowel door het parle
ment als door het „veld” bedolven onder
kritiek. Na overleg met de betrokkenen en
een beleidsbrief in juni heeft de minister
nu deze tijdelijke regeling gemaakt, die
ingaat op 1 januari a.s. en op 1 januari
1985 weer vervalt. In de tussentijd moet
ervaring met het „betrekkelijk jonge be
leidsinstrument” van de kunstuitleen wor
den opgedaan. Als de Kaderwet Specifiek
Welzijn eenmaal is ingevoerd, kan beke
ken worden hoe de kunstuitleen daarin
kan worden ingepast.
De Nederlander Bas van der Poll, wiens grafieke werken tot en met 5 december in
Galerie Klein hangen, is een soort hedendaagse Leonardo da Vinei.
Van der Poll is gefasci
neerd door de technische,
anatomische zijde van de
kunst. Evenals Da Vinei
omlijst hij zijn anatomi
sche studies met uitleg
ging in het Italiaans, in
spiegelschrift, en is het fi
guur nooit afgemaakt. De
werklijnen zijn overge-
dragen in het eindpro
dukt en de bruine schadu
wen opgedaan bij het af
drukken zijn nauwkeurig
uitgerekend.
vullen, zo heette het. We leveren hooguit
een bijdrage, daartoe is het orkest graag
bereid. Educatief didactisch zijn de musi
ci niet uitgerust om in kleine bezettingen
te werk te gaan. Binnen een totaal aanbod
aan voorzieningen kunnen we hoogstens
in strijkers- of blazersgroepen met een
redelijke bezetting laten zien hoe een or
kest functioneert, zo klonk het als uit een
koor. Waarbij het NPO refereerde aan
ervaringen die het Brabants orkest inmid
dels had opgedaan.
*1
