Over Umuiden gesproken
BENOEMINGSPROCEDURE OP SCHRIFT
De Arke zomerprogramma’s
liggen nü bij de Rabobank
voor u klaar!
Mijnen en torpedo’s
veilingen
beverwijk
wat vertel je me nou?
boek snel
voor het beste eruit is
VOORDEUG
WINKELEN?
KIJK
INDE
KRANT.
S HET HOGE DUIN
1
s
geld en goede raad
1 k 'F
9
19 7 9
IJMOND
NOVEMBER
WOENSDAG
2 1
SO
SKI PISTE
”DE MEERBERG”
Arnolduspark 10 HOOFDDORP
Tel (02503) 10138
OOK VOOR KOKERS!
DAT IS GEZELLIG!
OOSTENRUKSE
STUBE/TAVEERNE
(elke dag geopend tot 24.00 uur)
(Van onze verslaggever)
VELSEN. Wethouder H. J.
Scheepers van onderwijs haakte
gisteravond tijdens de laatste zit
ting van de begrotingsbehande
ling in op de door het CDA en
PvdA geuite kritiek omtrent de
onderwijsbegroting. Het struktu-
rele tekort, wat de essentie was
van de kritiek van PvdA, is vol
gens Scheepers meer te wijten
aan de ontoereikende onderwij-
suitkeringen van het rijk dan aan
een tekortschieting van de ge
meente.
NU’T MOOISTE
S RESTAURANT
w
S3W
Wethouder
H. J. Scheeper
partij gold als betaling voor leveranties
aan België door de firma Jan Visser. Met
de stenen is het pakhuis „Souvenir d’An
vers” bij de Vuurtoren van IJmuiden
gebouwd. Gerrit Zandvliet heeft gedu
rende vijfentwintig jaar op de Oome
Hein gevaren, tot de boot in 1936-1937 uit
de vaart werd genomen. Hij is daarna
een viszaak in de Koningstraat in Bever
wijk begonnen. In 1941 is hij op zesen-
vijftigjarige leeftijd overleden.”
(Reacties op deze rubriek: schriftelijk
aan het bureau van dit blad met vermel
ding „IJmuiden wat vertel je me nou?”,
telefonisch 023-378601).
len straalde een grote matheid uit. Kenne
lijk is het een besmettelijke ziekte”.
Rabobank C3
(ADVERTENTIES)
SPECIALITEITEN
BOHNENSUPPE- de échte
SP/ESS- zelf roosteren
(met alles erop en eraan!)
GLÜHWEIN
ER IS OOK EEN SFEERVOLLE ZAAL
VOOR RECEPTIES. KOFFIETAFELS
EN PARTIES. VRAAG INFORMATIE!
Mevr. A. C. Zandvliet-Plug, IJmuiden:
„Mijn schoonvader, Gerrit Zandvliet,
kwam uit Roelofarendsveen. Hij is gaan
varen voor de firma Los, die in Bever
wijk was gevestigd. Daarna werd hij
schipper op de enige malen in de rubriek
„Over IJmuiden gesproken” genoemde
Oome Hein, waarmee hij regelmatig vis
naar Antwerpen bracht. Hij was een
goede Schelde-schipper en kon zich
daardoor zonder loods op de Schelde
redden. Zoals een lezer opmerkte nam
de Oome Hein lege vismanden mee terug
naar IJmuiden. Het is ook gebeurd dat
hij een lading stenen aan boord nam. Die
bepraten welke mogelijkheden er nog
zouden zijn om de visserij uit te oefenen.
Op 2 februari werd officieel meegedeeld
dat de gehele vloot weer mocht uitvaren,
maar voorlopig niet verder dan tot Ter-
schellingerbank en maximaal twintig
mijl uit de kust. In spanning wachtte
men in IJmuiden af welke ervaringen er
intussen waren opgedaan aan boord van
de boten die al ter visserij waren toen de
onbeperkte duikbootoorlog werd afge-
kondigd.
OP 4 FEBRUARI keerde de zeillogger
Julia IJM 63 zwaar gehavend in de ha
ven terug. Er was schade aan het
overdek. De donkey was gebroken. Het
kompas was weggeslagen. De logger had
ook last van een lelijke lekkage. Drie
matrozen bleken ernstige verwondingen
te hebben opgelopen. De logger was ech
ter niet, zoals sommigen aan de wal
veronderstelden, door een onderzeeër
beschoten. Toen de bemanning dertig
mijl ten noordwesten van de Haaks be
zig was de netten binnen te halen, was
ontdekt dat er zich een mijn in bevond.
Vóór de mannen de netten hadden kun
nen kappen was de mijn ontploft.
De wethouder van onderwijs deed gis
teravond een belangrijke toezegging voor
wat betreft de benoemingsprocedure bij
vacatures in het onderwijs. Hij stelde de
raad in het vooruitzicht dat zowel de
normen als de wijze waarop deskundigen
en andere betrokkenen gehoord zullen
worden, schriftelijk vastgelegd zullen
worden.
-JL WIN lER HAD zich in deze janua-
ri-maand bar en boos getoond. Met ont
zetting hadden de IJmuidenaren op 23
januari gezien hoe de Duitse torpedoja
ger V 69 na een zwaar zeegevecht naar
deze neutrale haven was gevlucht; de
lichamen van doden en gewonden ble
ken aan dek te zijn vastgevroren. In het
Noordzeekanaal was de vaart voor alle
typen schepen steeds moeilijker gewor
den wegens de ijsschotsen die door de
oostenwind in de richting van de zee
werden gedreven. Van IJmuiden tot
voorbij de aanlegsteigers van de pont-
verbinding zag men één kruiende massa.
Drie stoomponten voeren voortdurend
tussen het dorp Velsen en Wijkeroog (het
latere Velsen-Noord) heen en weer om te
proberen het ijs te breken. Vóór de pon
ten stapelde het zich echter zo op dat het
overzetten van mensen en vervoermid
delen ongekend veel tijd vergde.
WELDRA MOEST worden vastgesteld
dat de hervatting van het visserijbedrijf
slechts van korte duur was Op 1 februa
ri 1917 kondigde Duitsland de onbeperk
te duikbootoorlog af, die direct als „de
duikbootoorlog zonder genade” werd
gekarakteriseerd. De gehele zee rondom
Engeland e'n Frankrijk werd tot verbo
den gebied verklaard. Ieder schip dat
hier werd aangetroffen, al was het eigen
dom van welk neutraal land dan ook,
zou zonder waarschuwing in de grond
worden geboord.
DE BOTEN DIE in de haven van IJ
muiden lagen, kregen van de Nederland
se regering, in afwachting van nader
beraad, een uitvaarverbod. In de nog
steeds barre kou liepen de tot werkeloos
heid gedoemde mannen van de trolders
naar de Vissershaven om met elkaar te
(ADVERTENTIE)
in Noord-Holland
WIJK AAN ZEE
T Ook de hotelkamenrs zijn
- fraai geworden!
40 METER BOVEN ZEE
REDELIJKE PRIJZEN
VRIÉNDELIJKE BEDIENING
J tel. (02517) 943 (wordt 59.43). f
Oud IJmuiden bestempelde de wet
houder als een probleemgebied. Op de
vraag van het CDA voor de zomervakan
tie van 1980 met een definitief plan te
komen voor de scholensituatie in Oud-
IJmuiden kon de wethouder slechts toe
zeggen dat hij zijn uiterste best zal doen.
Scheeper denkt voor de scholensituatie
in Oud IJmuiden aan tenminste twee
scholencombinaties, waarin kleuter- en
lageronderwijs zijn samengebracht. Eén
voor het openbaar- en één voor het protes-
tant-christelijk onderwijs. Daarnaast
worden de mogelijkheden onderzocht
voor een nieuw te bouwen school voor het
katholiek onderwijs.
De wethouder opperde de mogelijkheid
van een zogenoemd drieluik; een school
gebouw waar de drie levensbeschouwelij
ke onderwijsinrichtingen worden onder
gebracht, met behoud van eigen identiteit.
Volgens Scheeper hebben de betrokken
schoolbesturen na overleg positief gerea
geerd op deze mogelijkheid. Ook de wen
selijkheid het buurthuis De Bruilboei in
het nieuwe schoolgebouw onder te bren
gen zal worden nagegaan. Met deze
„Zo de gemeente er iets aan kan doen,
1 doet ze haar uiterste best. In de vorm van
j nota’s proberen we er iets aan te doen”,
aldus Scheepers. Hij beloofde de raad dat
op korte termijn een aantal nota’s aange
boden zullen worden.
Fractie-woordvoerder M. van Veelen
(CDA) stelde dat de onderwijsbegroting
een grote matheid uitstraalt. Wethouder
Scheeper onderkende deze kritiek, maar
speelde de bal terug aan het CDA: „Ook
de beschouwingen van de heer Van Vee-
Uit de glorietijd van de operette in
IJmuiden. Op 28 november 1935 werd
deze foto gemaakt ter gelegenheid
van de opvoering van „Die Lustige
Witwe” door de IJmuider Operette-
vereniging. Mevr. M. v.d. Gaag-Krij-
nen te IJmuiden die ons de opname
ter beschikking stelde herinnert zich
de namen van: bovenste rij van links
naar rechts: Zus Pronk, Alfred An
ne, Piet Beets, NN, Theo Rijke, NN,
Rien v.d. Weijden-v.d. Berg, Jo v.d.
Plas, Neervoort, Cor Rijke, Snoek-
Wielinck, Leo Verschoor en Cöhrs-
De Waal. Tweede rij: Branhof, v.d.
Weijden, Cor Kaan, NN. M. v.d.
Gaag-Krijnen, Ko Rijke, Aagje van
Steenkiste-De Mayer, mevr. Dries
sen, NN, NN, Maartje Stam-Boog-
aart, Co Huisman, Karei v.d. Bron,
Neervoort en Gerard Schoone. Derde
rij: Toon Driessen, Leo Boeree, Go
mes, Dora Schrama, Philip Vlessing,
NN, Jack Roza, Adriaan de Back,
Rachel Vlessing en Stans v.d. Plas.
Vierde rij: Wil Vissink, NN, Annie
v.d. Meijde, Reinhard Rijke, NN,
Alie v.d. Meijde en Nanne Huisman.
De PvdA-motie, met betrekking tot de
School voor Practische Vorming is aange
houden in afwachting van de beslissing
van het ministerie. Volgens Scheeper zou
eind deze week een definitief bericht van
het ministerie verwacht kunnen worden.
De motie zou een ondersteuning moeten
zijn van de visie van het college, die in
feite op een lijn zit met de raad.
DE VOLGENDE DAGEN arriveerden
Vlaardingse stoombeugers in de Vissers
haven die wel degelijk bij het vissen
vanaf onderzeeërs waren beschoten. Er
waren geen slachtoffers gevallen. De
schade aan de beugers viel nogal mee.
Op 9 februari meldde de trollogger M. A.
de Ruyter KW 73 zich in IJmuiden. Toen
kwam definitief vast te staan dat het de
Duitsers ernst was met hun waarschu
wing aan de neutrale schepen. De logger
had alle opvarenden aan boord van de
stoomtrolder Derika IJM 265 van de
rederij M. B. Osendarp. Deze boot was
op 31 januari ter visserij gegaan, zodat
schipper en bemanning niet op de hoog
te konden zijn van de nieuwe Duitse
maatregel. Toch was de Derika op 8
februari door een onderzeeër tot zinken
gebracht. Enige maanden later zou de
Duitse regering erkennen dat de com
mandant van de onderzeeër verkeerd
had gehandeld. Deze had er inderdaad
rekening mee moeten houden dat de
schipper van de trolder te lang van huis
was om zich van het gevaar bewust te
zijn. Duitsland zou daarom een schade
vergoeding aanbieden.
IJMUIDEN HAD zojuist zijn „Gouden
jaar” afgesloten. Er was in dit jaar 1916
in totaal 102.305.486 kilo vis aangevoerd.
Volgens de officiële gegevens van de
Rijksvishal had deze hoeveelheid zesen
dertig miljoen gulden opgebracht. Dat
was een jaaromzet waarvan niemand in
IJmuiden ooit had durven dromen. Het
record was tot dusver zeventien miljoen
geweest. Maar 1916 ging behalve als een
jaar vol goud ook als een jaar vol rouw
de geschiedenis in. De vis was zowel
letterlijk als figuurlijk duur betaald.
EEN INSIDER noteerde: „De stereo
tiep arme visserij werd in het mobilisa-
tiejaar 1916 een rijk bedrijf, een rijkdom
evenwel die onder zware omstandighe
den en met verlies van veel mensenle
vens werd verworven. „In de Noordzee
hadden de oorlogvoerende machten
kwistig mijnen gelegd die lang niet altijd
op de voorgeschreven plaatsen bleven.
Ook wie zorgvuldig afstand van de mij
nenvelden probeerde te houden kon
plotseling met een losgeslagen mijn wor
den geconfrohteerd. Er was in 1916 veel
rouw ontstaan door het niet van de visse
rij terugkeren van bijvoorbeeld trolders
als de Catania, de Oceaan I, de Primave
ra, de Nicolaas en de J. T. Cremer.
BIJ HET BEGIN van het nieuwe jaar
heerste er een geprikkelde stemming in
IJmuiden. De regering had weer eens
laten blijken, zoals varensgezellen het
uitdrukten, dat ze er helemaal niets van
begreep. In Den Haag was men van
mening dat de mannen van de trolders
buitensporige inkomsten hadden. Een
speciale oorlogswinstbelasting moest
maar worden ingevoerd om de room van
de melk te scheppen. Reactie in IJmui
den: Een extra belasting? Waar haalde
de overheid het recht vandaan om te
profiteren van het geld dat de mensen
van de visserij met inzet van hun leven
in handen kregen? De „Zeemansbond”,
de Algemene Zeeliedenbond waaraan de
meeste vissers hun belangen toever
trouwden riep een proteststaking uit. De
hele troldervloot werd stilgelegd.
VOOR DE TOCH AL benarde levens
middelenvoorziening in ons land had dit
de consequentie dat de verplicht gestel
de levering van goedkope, zogenoemde
regeringsvis vanuit IJmuiden kwam te
vervallen. Toen dit een paar weken had
geduurd besloot het officiële Levens
middelenbureau over te schakelen op
spiering die door de Zuiderzeevloot
diende te worden geleverd, eveneens
voor een voordelig prijsje. Prompt brak
ook een staking uit onder de opvarenden
van deze boten.
DE STEMMING IN IJmuiden werd er
nog slechter op toen duidelijk werd dat
rekening moest worden gehouden met
het vergaan van de stoomtrolder Wal-
visch IJM 113. Op nieuwjaarsdag was
men zich reeds zurgen gaan maken om-
suggestie wordt tegeluoet genomen aan de
wens van PvdA-woordvoerder C. A. Kleij-
wegt een relatie te leggen tussen buurt
huis en school.
Scheeper beschouwde dit element in het
betoog van Kleijwegt als een goede aanzet
voor éen discussie hieromtrent. Hij somde
wel een aantal practische bezwaren op die
om de hoek komen kijken als dit gereali-1
seerd zou moeten worden, zoals het kleine
aantal buurthuizen en de onderbezetting I
bij de buurthuizen.
De veilingnoteringen van maandag wa
ren als volgt: andijvie 22-69, bloemkool 90,
boerenkool 22-41, bospeen 113-162, selde-
ry 10-27, Chineese kool 47, groenekool 16-
21, knolseldery 28-66, peterselie 48-74, prei
53-82, radijs 58, spinazie 315-325, sla 27-51,
spruiten 96, tomaten 580-940, uien 27-47,
waspeen 81-84, gesneden boerenkool 43-
44, Bloemendaalse gele kool 22.
Aanvoer: andijvie 28000 kilo, spinazie
250 kilo, prei 10000 kilo, bospeen 1000 bos,
sla 8200 stuks, uien 21000 kilo
Bloemen: anjers 20-65, tros anjers 180-
260 per bos, Israelise anjers 25-35 per stuk,
chrysanten 200-400, jaar rond 40-55, per
stuk 50-86, freesia 20-36, iris 30, nerinen
30-58, babyroos 16-37, cyclamen 350-750.
Onderwijstekort te wijten aan
niet-toereikende uitkeringen
dat de boot al veertien dagen „uit” was.
Op 7 januari werd de trolder officieel als
vermist beschouwd. De zoveelste ramp
in deze oorlogsjaren had zich voltrok
ken; er was rouw in nog eens elf gezin
nen van opvarenden: vijf in Egmond,
drie in Beverwijk, een in Velseroord, een
in Den Bosch en een in Schiedam.
IN DE GEMEENTELIJKE Visserij-
school te IJmuiden hadden schipper en
bemanning van de stoomtrolder Zaan-
stroom II, nu hun boot toch uit de vaart
was, alle tijd om te luisteren naar de
prijzende woorden van de Zweedse vice-
consul J. G. Th. Broekmeyer. Ze hadden,
zoals hij opmerkte, „met buitengewone
moed, gevaar en volharding” twaalf
schipbreukelingen - onder wie twee
vrouwen - gered van het Zweedse stoom
schip Expert. Dat was gebeurd op de
eerste kerstdag van het jaar 1915. De
koning van Zweden liet de vice-consul
een blijk van zijn grote waardering aan
bieden.
DE TWEEDE HELFT van januari
1917 was nauwelijks begonnen of de
vissers in IJmuiden werden bijzonder
boos op een aantal personen die in strijd
met het stakingsparool de trolder Titan
IJM 200 hadden bemand. De boot had
het wel erg moeilijk gehad, zo werd met
voldoening vastgesteld, om levensmid
delen voor de reis aan boord te krijgen.
De winkeliers van IJmuiden die elkaar
onder normale omstandigheden pro
beerden te verdringen om maar te mo
gen leveren, hadden in dit geval stuk
voor stuk geweigerd wat dan ook te
verkopen. Of ze solidair met de stakers
waren dan wel rancunemaatregelen
vreesden wanneer de hele vloot weer in
de vaart zou komen, deed er minder toe.
Ze hadden uiteindelijk hun poot stijf
gehouden, welke prijs ook was geboden.
De Titan moest nu eerst naar Nieuwe-
diep om eten en drinken aan boord te
krijgen voor de visgronden konden wor
den opgezocht.
TOCH VERLIEP de staking na het
vertrek van de Titan. Tien dagen later
gingen twee andere stoomtrolders ter
visserij, de Middelburg en de Celtic. Er
was toen geen houden meer aan. De
handel schreeuwde om vis, er was goed
geld in het vooruitzicht - en dat was
maar al te hard nodig in de gezinnen van
de varensgezellen nu hun verdiensten
een tijdlang hadden stopgestaan. De
Zeemansbond deelde mee dat de actie
tegen de heffing van oorlogswinstbelas
ting, zij het met andere middelen, krach
tig zou worden voortgezet.
ijmuiden^^
