VEERTIENJARIG WONDERKIND SOLISTE BIJ NPO-MIDDAGCONCERT
Eindprodukt van Comedie komt te chaotisch over
KINDER
HAARLEMS
NTACTLENS
C
INSTITUUT
3
3
UHaagsman optiek
•X)
H.DEVRIES
komende
exposities
X
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
/paarbank
F
Projekttheater speelt improvisatietoneel
eioe
SPAARDEPOSITOS
6 JAAR VAST
I
Memoires componist
Khatsjatoerian
in het Westen
Italiaanse zanger en
acteur Maurizio
Arena overleden
Kritiek Raad voor de Kunst op CRM-begroting
Te weinig geld voor
scheppende kunsten
^ri
13
l
KUNST
ZATERDAG
2 4
NOVEMBER
19 7 9
Door Johan van Kempen
1
naam:
adres:
woonplaats:
Telefoon 320118
Goed overwogen
Contactlenzen om goed in
’t oog te houden
Wilt u méér weten over alle spaarvormen van de
Nutsspaarbank West Nederland, stuur ons dan
even de bon toe of vraag informatie op één
van onze 63 kantoren tussen Texel en Sassenheim
wil meer weten over spaarregelingen,
in het bijzonder over
JANSSTRAAT 56, telefoon 320118
O.l.v. G. W. K. Haagsman
tapijtreiniging,
vaste vloerbedekking
losse kleden bankstellen.
I
I
I
I
I
wert nederland
HAARLEM. Het merendeel van het publiek is dol op zo’n sensatie,
anderen zetten er de nodige vraagtekens bij: een veertienjarig meisje
reist de wereld rond om op te treden als pianosoliste op concerten. Wie
met haar kennismaakt, krijgt bepaald geen indrukken van een kind
dat door deze gespecialiseerde ontwikkeling over het paard getild is of
gefrustreerd geraakt. Ze is heel ontspannen, ze lacht wel graag maar
is ook weer helemaal niet opgeschroefd in haar humeur of manier van
doen.
wwxwwt opsturen naar de Nutsspaarbank
West Nederland, tel. (023) 319201.
antwoordnummer 35,
2000 VC HAARLEM
V 1
F
Karin Lechner zal nooit
musiceren onder dwang
15
(ADVERTENTIE)
Karin Lechner, veertien jaar, speelt alleen maar wat en hoe vaak zij zelf wil.
(ADVERTENTIES)
Ruim 10 jaar ervaring met diverse soorten lenzen, geven u zekerheid.
Gratis vóór-onderzoek en advies welke lenzen voor u het beste zijn
Deze prijzen zijn inclusief aanpassing, begeleiding en controles
Een afspraak is prettig, maar met noodzakelijk.
Jansstraat 56, Haarlem
I
Het is vrijdagmiddag, 23 november
1979, even na twaalven. De repetitie met
het orkest onder leiding van Jan Stulen is
juist achter de rug en bevredigend verlo
pen. Als de persfotograaf voor de zeker
heid nog een extra plaatje wil maken, wil
ze voor dat doel ook best nog even wat op
de vleugel spelen.
„She adores music”, vertrouwd haar
moeder die in de zaal op haar zit te
wachten mij intussen toe. Denk niet,
zoals zo vaak gebeurt, dat ze ook maar
iets tegen haar zin doet. Mijn man en ik
zijn beiden musici, kennen ’t vak dus van
binnenuit, en zijn tegen elke vorm van
dwang op dit gebied.”
Lyl Lechner-Tiempo, die heel open is
over haar dochtertje, merkt verder op:
„Dwang zou trouwens bij een dergelijke
natuur al meteen al volkomen averechts
uitwerken, want zij weet precies maar dan
ook precies wat ze wil. En wat ze doet, is
goed overwogen. Toen ze destijds die TV-
rol ambieerde, hebben we haar laten be
gaan. En eerlijk gezegd was het tot onze
stomme verbazing, dat het allemaal lukte.
Zij was overigens zeker van haar zaak. En
dat is met alles zo.”
„Wij hebben naderhand ook aan haar
de beslissing gelaten: verder acteren of in
de muziek. Die keuze vond ze echt wel
even moeilijk. Maar tenslotte koos ze voor
de muziek, omdat ze wist dat ze die kans
om op te treden zo jong mogelijk moet
grijpen. En ze vindt het ’t allerheerlijkste
om met orkest te spelen. En nogmaals: ze
speelt alleen maar wat en hoe vaak ze zelf
wil. Er is nooit druk van buitenaf.”
Snelle levering
Ruime proeftijd
Vóór de Kerst bent u van de bril af. Inzetten, uitnemen en onderhoud van uw
lenzen wordt u door ons geheel aangeleerd. U kunt uw lenzen óók bij ons
verzekeren.
Harde lenzen vanaf
Zachte „softlenzen"
Siliconen - rubberlenzen
Demi-softlenzen
f 350,-
475,-
575,-
ƒ400.-
op zoek naar hun identiteit als mens èn als
acteur. We zien ze bezig met spelprobeer-
sels en telkens'wanneer er een bepaald
eindresultaat te verwachten is, ontstaat er
op het toneel een korte discussie over het
hoe en waarom van datgene wat zojuist te
zien was.
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. De Raad voor de Kunst
vindt dat de minister van CRM te weinig
geld uittrekt voor de scheppende kun
sten. Het is volgens de raad ontoelaat
baar dat juist deze sector, die voor het
kunstleven essentieel is, elk jaar een
stukje moet bezuinigen. Dit laat de „ver-
WENEN (AP). De memoires van wij
len de Sovjet-componist Aram Khatsja
toerian zijn naar het Westen gesmokkeld,
meldde het Weense dagblad Die Presse
woensdag.
ROME (DPA). De Italiaanse acteur en
zanger van populaire liederen Maurizio
Arena (burgerlijke naam Di Lorenzo) is in
de nacht van woensdag op donderdag in
Rome overleden aan de gevolgen van een
nierziekte. Hij werd 46 jaar oud.
Maurizio Arena kreeg tien jaar geleden
wereldbekendheid, toen hij een romance
had met de jongste dochter van de laatste
Italiaanse koning, Maria Beatrice van Sa-
voye, genaamd Titti. Ex-koning Umberto
kon het voorgenomen huwelijk slechts
voorkomen door een procedure op gang te
brengen om zijn dochter onder curatele te
stellen.
Gediplomeerd opticien - Contactlensspecialist
Lid N.U.OK. (Nederlandse Unie van Oogmeetkundige Kon-
tactlensspecialisten)
Voor
Ook levering
nieuwe vloerbedekking
en gordijnstoffen.
ZIJlweg 286, Haarlem.
Tel.: 023-313289
ervan gaat twijfelen.
KO VAN LEEUWEN
Het Rijksmuseum in Amsterdam houdt
van 1 december tot en met 10 februari
volgend jaar een tentoonstelling van Ne
derlands zilver, bestaande uit 168 voor
werpen uit de periode 1580 tot 1830. De
kennis van de geschiedenis van het Neder
landse zilver is de laatste jaren door een
groot aantal exposities die de produktie
van één provincie, één stad of één meester
toonden sterk toegenomen. Het leek het
Rijksmuseum daarom wenselijk een alge
mene tentoonstelling, die de huidige stand
van het onderzoek weerspiegelt, aan het
Nederlandse zilver te wijden. De tentoon
stelling gaat volgend jaar naar Toledo en
Boston in de Verenigde Staten.
In cultureel centrum De Vaart in Hil
versum zijn van 25 november tot en met 2
januari gouaches van Mirjam Kann te
zien. Op werkdagen van 10-12 en 14-17 en
op andere dagen van 12-17.
Daar waren al de gedenkschriften van
wijlen de componist Dimitri Sjostakovitsj
gepubliceerd. In Moskou is van vele zijden
met klem gezegd dat die memoires „een
grove verdraaiing waren van de ware
feiten”.
„Het lijkt erop”, aldus Die Presse, „dat
wij er spoedig weer een nieuwe bestseller
uit Moskou bij hebben”.
Maar er zouden wel geen grote openba
ringen in staan omdat Khatsjatoerian
goed optrok met de autoriteiten van zijn
land „met wie hij tot een soort van
overeenkomst was gekomen”:
Voorstelling: Comedie, stuk van
Cees Cromwijck gespeeld door Het
Projekttheater. Regie Frans Strij-
aard. Decor Niewe Denbeste. Spelers:
Gaby Witteveen, Hertje Peeck, Rudolf
Damsté, Wouter ten Pas, Titus Muize-
laar en Leo Spekreijse. Amsterdam, 21
november, Shaffy Theater.
Deze zondagmiddag zal Karin Lech
ner - een zogenoemd wonderkind - de
soliste zijn op het, in het Haarlemse
concertgebouw te geven, eerste Z-se-
rieconcert van het Noordhollands
Phïlharmonisch Orkest. Deze 14-jari-
ge, thans in Londen wonende, pianiste
werd (in 1965) in Buenos Aires gebo
ren uit het huwelijk van de dirigent
Jorge Lechner en de pianiste Lyl
Tiempo. Vanaf haar vierde jaar, toen
de familie Lechner inmiddels naar
Caracas in Venezuela verhuisd was,
kreeg zij pianoles van haar moeder. In
Caracas trad zij, nog geen vijf jaar
oud, al voor een publiek op, terwijl zij
op zevenjarige leeftijd soliste was bij
het Nationale Symfonie-orkest van
Venezuela na daar, wat dat betreft, al
haar debuut gemaakt te hebben bij het
Staatsorkest onder leiding van José
Antonio Abreu met Haydns Concert
in D. In Venezuela genoot zij, ook bij
een niet-muzikaal publiek, een grote
populariteit door haar medewerking
aan meer dan honderd afleveringen
van het televisieprogramma „Sesam
Straat”.
Karin Lechner kreeg later les van
onder andere Nelson Freire in Rio de
Janeiro en van Maria Curcio in Lon
den. Vorig jaar maakte zij twee ge
slaagde toernees naar het buitenland.
De eerste naar de Verenigde Staten,
waar zij optrad in Miami en in
Washington. De tweede voerde haar
naar Nederland, waar zij was uitge
nodigd om met het Amsterdams Phil-
harmonisch Orkest onder leiding van
Anton Kersjes het Holland Festival te
openen. Vervolgens speelde zij ook
met het USO en het NPO (toen onder
Roelof van Driesten). Daarmee oogste
zij zoveel succes dat zij thans werd
gevraagd opnieuw als soliste in ons
land op te treden. Onze muziekredac
teur ontmoette Karin Lechner na de
repetities in het Haarlemse concertge
bouw.
Toch heeft Comedie mij niet buitenge
woon kunnen boeien. Misschien omdat
het spel van de meeste Projekttheater-
acteurs nog wat erg opgelegd, geforceerd,
overkwam bij een van de allereerste voor
stellingen die ik bijwoonde. Je zou bij het
spelen van een dergelijk stuk kunnen den
ken aan een ongedwongen speelstijl zoals
het Werkteater die hanteert. Wie spelers
met hun werk in voorbereiding zo ziet
deze voorstelling eruit bezig wil zien,
kan naar mijn idee beter eens een echte
repetitie bij wonen dan deze produktie van
Comedie, die wel suggereert dat er geïm
proviseerd wordt, maar die in werkelijk- I
heid toch een afgerond en vaststaand
eindprodukt betreft. Helaas een eindpro
dukt dat nogal chaotisch overkomt en
waarbij je misschien daardoor aan de zin
Karin Lechner heeft de spontane char
me van haar moeder, zo lijkt het. En als ze
zich even later in ons gezelschap voegt,
kun je haar manier van doen alleen maar
alszijnde natuurlijk aanvoelen: Be
schaafd en bescheiden, maar daarin niets
aangeleerds. Haar reacties op het gesprek
of op vragen die haar gesteld worden zijn
heel direct. Zo vertelt ze dat ze geen lieve
lingscomponisten heeft en dat ze even
graag Bach, Mozart, Beethoven, Chopin
of Schumann speelt. Ze somt al die grote
namen met een zichtbaar genoegen op.
Haar voorkeur daarbij ligt dan hoogstens
aan het moment of aan de stemming.
Een beetje trots is ze er op, dat de
cadenzen die ze in het nu met het NPO uit
te voeren Mozart-concert speelt, gecompo
neerd zijn door haar zeven jaar oude
broertje. Uit de verdere informatie kun je
daarbij duidelijk opmaken dat het jongste
lid van het gezin Lechner eveneens hard
op weg is naar een soort wonderkind-
carrière.
Karin tekent overigens protest aan te
gen het bericht dat zij zaterdagochtend al
om tien uur verwacht wordt voor de twee
de repetitie met het NPO. „Dan vanavond
maar vroeg naar bed”, verzucht ze tenslot
te berustend, als blijkt dat het niet anders
kan. Ze moet dan namelijk uit Den Haag
komen, waar onderdak is gevonden bij de
pianist Frédéric Meinders (die een Brazili
aanse vrouw heeft; vandaar die relatie) en
waar op dit moment ook Nelson Freire
logeert.
Van deze laatste pianist heeft Karin
Lechner les gehad en ze vindt het heerlijk
om hem weer te ontmoeten. Deze donder
dagavond was ze op zijn Rotterdamse
recital. Zaterdag (vandaag) speelt Freire
Rachmaninovs Derde pianoconcert op de
VARA-matinee in het Amsterdams Con
certgebouw. Als ze daar na overleg met
haar moeder, niet heen blijkt te kunnen,
kijkt ze donker. Hij zal je in elke geval
kunnen vergeven als je niet komt, zegt
moeder Lechner met een knipoog en als
magere troost. Waarop Karin dan voor
zich uit starend, zachtjes het beginthema
van het door Nelson Freire te spelen pia
noconcert begint te neurieën
„Zou er zondagmiddag wel een beetje
publiek op ons concert komen?” vraagt ze
dan plotseling. Alsof dit geruchtmakende
sterretje ooit voor lege zalen speelt...
Veilige en verantwoorde aanpassing van contactlenzen door een contact
lensspecialist (lid N.U.OK.) eventueel in samenwerking met de oogarts
Scène uit Comedie met Gaby Witteveen en Wouter ten Pas, gespeeld door het Pro/ekttne-
ater. (Foto Bob van Dantzig).
ontruste” raad minister Gardeniers we
ten in een reactie op de begroting van
CRM voor 1980, die begin volgende
maand door het parlement wordt behan
deld.
AMSTERDAM. In de sfeer van Luigi Pirandello’s toneelstuk Zes personages op
zoek naar een schrijver (ook wel gespeeld onder de titel Vanavond improviseren wij)
heeft Cees Cromwijck voor het Projekttheater een stuk geschreven dat als titel
Comedie kreeg. Toneel over toneelspelen. Een idee dat ontstond nadat de spelers van
het Projekttheater aan het slot van het vorige seizoen langdurig over het vak
toneelmaken hadden gediscussieerd. Er kwam een voorstel om in workshops een
aantal thema’s uit die discussie te behandelen en daaruit onstond Cromwijcks
toneelspel, dat hij in opdracht van de acteurs schreef. De eerste opvoeringen daarvan
zijn nu in Shaffy te zien.
Bovenstaande geeft globaal de inhoud
weer van Comedie, waarin de spelers als
het ware opnieuw een toneelstuk binnen
een toneelstuk laten ontstaan. Een soort
spiegeltoneel, zou je kunnen zeggen. Het
Projekttheater voert het spel van Crom
wijck op een heel consequente manier op
onder regie van Frans Strijaard. Spelers
Dat de rek uit de begroting is als gevolg
van de huidige economisceh situatie is een
realiteit waar tekening mee moet worden
gehouden. Er moet niettemin voor ge
waakt worden dat het budget voor de
scheppende kunst er niet op achteruit
gaat maar tenminste even veel zou moeten
stijgen als het bedrag voor de uitvoerende
kunsten. Dat zou dan bovendien wat meer
in overeenstemming zijn met wat premier
Van Agt in zijn regeringsverklaring op 16
januari 1978 zei, namelijk dat aan de posi
tie van de scheppende kunstenaar bij de
verdere ontwikkeling van het cultuurbe
leid bijzondere aandacht zal worden
besteed.
De Raad voor de Kunst wijst erop dat de
stijging van de kunstbegroting-1980 op
nieuw is achtergebleven bij die van de
gehele rijksbegroting. In de eerste plenai
re vergadering van de nieuwe raad werd
met algemene stemming een motie aange
nomen, waarin er bij de bewindsvrouw op
wordt aangedrongen deze onaanvaardba
re ontwikkeling om te buigen.
De raad meent tenslotte dat de minister
voorzichtigheid moet betrachten bij de
uitvoering van decentralisatie in het
kunstbeleid. De Tweede Kamer neemt
vooralsnog een afwachtende houding aan.
Daarom is de raad erover verwonderd dat
er aanzetten tot decentralisatie worden
gegeven in de beleidsvoorstellen voor de
kunstuitleen en het orkestwezen.
ÏO%
f
