VOOR EUROPA-CUP-ONTMOETING SCHAKEN
A
IN BUNDESLIGA
Borg tekent sponsorcontract van zeven miljoen
Winst Leverkusen
Sanders in halve finale
en Kaiserslautern
tennistoernooi in Bombay
ZESDAAGSE VAN GRONINGEN
KNWU schiet geld
baanrenners voor
NOC-Taiwan naar
burgerrechter
r
Ai
UEF A-jeugdteam
tegen Schotland
J
m
Vant
We
lout-
Swinkels ziet af
van hoger beroep
i
Tegenstellingen tussen Kortsnoi
en ex-landgenoten aangescherpt
FRIEZIN BEZIG AAN LAATSTE SEIZOEN IN SCHAATSKERNPLOEG
Olympische Spelen hoofddoel voor Haitske Valentijn
r
44^
IP
I
16
17
19 7 9
SPORT
NOVEMBER
ZATERDAG
2 4
Vaderfiguur
on-
met
rd of
riE=
mins
rider
i wij
acht
luari
wen
Explosieve kracht
■■Nl
e-
)te
ir-
(Van onze sportredactie)
y- •'<-
Jan Tim man: troef van Vo I mac
Viktor Kortsnoi: haatcampagne
nd.
9
wff* I
<4
Louk Sanders in halve eindstrijd
I
in
jn
(Van onze sportredactie)
BOMBAY. Louk Sanders heeft giste
ren de halve finales van het met 75.000
dollar gedoteerde Grand Prix-tennistoer-
nooi van Bombay bereikt. De Nederland
se kampioen versloeg de Amerikaan To
ny Graham in twee sets: 6-3, 7-6. Sanders
ontmoet in de halve eindstrijd de West-
(Van onze sportredactie)
HEERENVEEN. Een Olympisch jaar is doorgaans
een aardige aanleiding voor sportmensen om er in de
voorbereiding en training nog een schepje bovenop te
gooien. Het is met schaatsenrijdster Haitske Valentijn-
Pijiman niet anders. De 25-jarige Friezin trainde dit
jaar harder dan ooit tevoren om er in februari 1980 in
Lake Placid bij te kunnen zijn. De Olympische Winter
spelen vormen het hoofddoel voor Haitske Valentijn;
zich revancheren voor mindere prestaties in het laatste
jaar is een tweede achterliggende gedachte. Ze be
schouwt dit seizoen bovendien als haar laatste kern-
ploegjaar.
BAD LAUTERBERG. „In een boos
aardig land, onder een regime, dat de
mensen van hun gevoel van eigenwaarde
berooft, kon en wil ik niet langer leven”.
Met die woorden besloot Victor Kortsnoi
in 1977 zijn boek „Dertig jaar schaakpro-
fessional in de Sovjet-Unie”, nadat hij
een jaar eerder na het IBM-toernooi in
het gebouw van de Vreemdelingenpolitie
in Amsterdam politiek asiel in Neder
land had aangevraagd. Na zo’n uitlating
haalt geen gezagsgetrouwe Rus het meer
in zijn hoofd vriendelijk te doen tegen
Kortsnoi of hem zelfs maar koel een hand
te geven. De Russische haatcampagne
tegen Kortsnoi vooral na zijn met
rellen beladen tweekamp tegen Karpov
duurt dan ook nog altijd onverminderd
voort.
Onder die omstandigheden is het op zijn
minst begrijpelijk dat Kortsnoi iedere ge
legenheid wil aangrijpen om de Russische
schaakwereld te „onteren”. Daartoe doet
zich zaterdag en zondag de gelegenheid
voor wanneer de landskampioenen Vol-
mac-Rotterdam en Boerewestnik-Moskou
wel kon vergeten, Haitske zelf bakte er op belangrijke
momenten erg weinig van. Gezien haar veelvuldige val
partijen werd ze door sommigen gniffelend Haitske „Val-
lentijn” genoemd.
Kernploegleider Ab Krook heeft deze zomer psycho
loog Peter Blitz bij zijn werkzaamheden betrokken. Met
hem heeft Haitske Valentijn het al een paar keer gehad
over dat falen op beslissende momenten. Haitske: „Ach,
je moet het niet overdrijven. Ik bekijk hem nauwelijks als
een psycholoog. Je moet Peter Blitz meer zien als iemand
waar je wat tegenaan kan praten. Daar hoef je niet beslist
een afgestudeerde psycholoog voor te zijn. Het is een
soort vaderfiguur en die hebben wij kennelijk nog steeds
nodig.”
In dit seizoen is voor Haitske Valentijn 42 een magisch
getal. Om zich voor de Olympische Spelen te kwalifice-
Borg heeft zich verplicht in alle toer
nooien te spelen met een racket van de
Belgische firma.
De KNWU werd voor een deel van het
verschuldigde geld aansprakelijk ge
steld door de vertegenwoordigers van de
De wedstrijdagenda van de dames is niet erg bezet en
daar komt dus bovendien nog bij dat de interland
Nederland-Rusland niet doorgaat. Haitske: „Er blijft
internationaal weinig meer voor ons over. Ik ben al blij
dat wij naar West-Berlijn gaan. Daar en op de Neder
landse kampioenschappen moet ik me bewijzen voor de
Olympische Spelen.”
Vakbond Van de Beroeps Wielrenners
(WBW), de heren Piet van der Touw
(voorzitter), Dick Groeneweg (penning
meester), adviseur Karei Jansen en door
de vertegenwoordiger van de buiten
landse renners, Jan Derksen.
Men oordeelde dat de KNWU had ver
zuimd de voor een zesdaagse vereiste
borgsommen te laten deponeren. Door
de KNWU werd toen het voorstel gelan
ceerd om alvast de helft van het ver
schuldigde geld uit te keren. Dit voorstel
zal door de WBW aan de betrokken
renners worden voorgelegd. De KNWU
zal organisator Ruys overigens wel voor
het totale bedrag van ongeveer 90.000
gulden aansprakelijk stellen.
volgt: „We hebben een kans als Kortsnoi
en Timman aan de eerste borden in top
vorm zijn en de volle winst binnenhalen.
John van der Wiel, die in de halve finale
tegen Boedapest in Rotterdam twee maal
won, zit in ieder geval aan het derde
bord”. De finale gaat tussen zestallen en
er worden zaterdag en zondag twee ron
den gespeeld. Euwe: „We zijn hier met
acht spelers en een ieder komt in actie.
Kortsnoi, Timman, Van der Wiel en Böhm
spelen in beide ronden. Van Baarle, Van
Dop, Van der Vliet en ik spelen ieder één
partij. Ik wissel met Van der Vliet. Het
hangt van de loting af wanneer ik in actie
kom. Als mijn bord zwart loot, speel ik
eerst, want Van der Vliet speelt liever met
wit. Mij maakt dat niets uit, ik probeer
toch op remise te spelen”.
De loting van gisteravond had in feite
weinig om het lijf: het ging er alleen om,
wie in de eerste ronde wit heeft, gaat aan
het eerste bord. Bij de Russen (met o.a.
ex-wereldkampioen Smyslov en Balas-
jov) kwam op het laatste moment nog een
wijziging in de opstelling. Tajmanov is
vervangen door Dolmatov, in Nederland
zeer bekend omdat hij als tweede eindig-
pische Spelen van 1976 een zilveren me
daille veroverde in het kleiduivenschie-
ten, verloor eind september dit kort ge
ding, waarmee hij alsnog deelneming aan
het toernooi om de wereldtitels in Monte-
catini (Ita) wilde afdwingen.
Swinkels was om disciplinaire redenen
buiten de Nederlandse ploeg gelaten. Tij
dens een gesprek dat Swinkels vervolgens
met het bestuur van de KNSA had, zijn de
moeilijkheden uitgepraat.
Het arbitrale trio zal bestaan uit de
Luxemburger Rolles (Scheidsrechter) en
de Nederlanders Van de Laar en Manuel.
IIIIIIË
snt;
en.
elen
(Van onze sportredactie)
WOERDEN. De Koninklijke Neder
landse Wielren Unie (KNWU) heeft zich
garant gesteld voor een aanzienlijk be
drag, uit te betalen aan de baanrenners
die aan de Zesdaagse van Groningen
hebben deelgenomen. Zoals bekend,
was organisator Charles Ruys niet bij
machte de renners uit eigen zak te beta
len. Gisterochtend vond hierover een
gesprek plaats op het bureau van de
KNWU met vertegenwoordigers van de
KNWU en van de Nederlandse en bui
tenlandse beroepswielrenners.
ZEIST (ANP). Het UEFA-jeugdelftal
speelt komende dinsdag (aanvang 19.30
uur) de kwalificatiewedstrijd in het toer
nooi om het Europese landenkampioen-
schap voetbal tegen Schotland. De ont
moeting vindt plaats in Doetinchem, op
het terrein van de eerste divisieclub De
Graafschap. Bondscoach Ger Blok heeft
voor het duel de volgende spelers geselec-
tecrd:
Sjaak Storm, John Holshuijsen, Benny
Haverkort, Rene Kraay (allen Ajax), Tjal-
ling Dilling, Jerry Cooke en Fred Rutten
(allen FC Twente), Ruud Gullit (Haarlem),
Arend Keuch (AZ’67), Marco de Vroedt
(FC Den Haag), Rene Kelderman (De
Graafschap), Rene Maessen (Fortuna S),
Denny Blind (Sparta), Rene Tol (Volen
dam), Martin Koeman (PSV) en Jan Gaas
beek (DOVO).
IIIIILt
IE|
munt
TAIPEH (AFP). Drie dagen voor de
publikatie van de met spanning verwach
te uitslag van de schriftelijke stemming
van de IOC leden, is de mogelijkheid
ontstaan dat uiteindelijk een Zwitserse
burgerrechter de beslissing neemt over
de vraag of de Volksrepubliek China dan
wel Taiwan aan de Olympische Spelen
van 1980 in Lake Placid en Moskou zal
deelnemen.
Naar gisteren in Taipeh, de hoofdstad
van Taiwan bekend werd, heeft het natio
naal Olympisch Comité van dat land via
een Zwitsers advocatenbureau een ge
rechtelijke procedure op gang gebracht
om de uitslag van de schriftelijke stem
ming - die naar het zich laat aanzien in het
voordeel van de Volksrepubliek zal uitval
len - ongeldig te laten verklaren. De 89
leden van het IOC stemmen over een
compromisvoorstel, waarbij de Volksre
publiek China in de Olympische beweging
kan terugkeren en Taiwan het gebruik
van het nationale volkslied en de vlag
wordt ontnomen. Het besluit om dit voor
stel aan een schriftelijke stemming te on
derwerpen, is volgens Li Yen, de secreta-
ris-generaal van het Taiwanese Olym
pisch Comité, in strijd met het Olympisch
handvest en met de resolutie van Montevi
deo, waarin wordt gevraagd het probleem
van het lidmaatschap door beide betrok
ken landen te laten oplossen.
De Amerikaan Vitas Gerulaitis heeft in
Toulouse een demonstratietennistoernooi
gewonnen. In de finale versloeg Gerulaitis
de Italiaan Adriano Panatta met 7-5, 4-6, 6-
4. De wedstrijd duurde bijna twee uur.
Daarvoor had Panatta opzien gebaard
door de Zweed Björn Borg te verslaan: 7-
6, 6-2. Gerulaitis bereikte de eindstrijd
door een zege op zijn landgenoot Harold
Solomon. De setstanden waren 7-5 en 6-2.
Borg eindigde als derde door op eenvoudi
ge wijze te zegevieren over Solomon: 6-1,
6-3.
Marina Navratilova en Chris Lloyd-
Evert hebben zich eenvoudig geplaatst
voor de halve finales van het toernooi van
Brighton, waar de dames een prijzenpot
van ruim 200.000 gulden mogen verdelen.
Martina Navratilova was binnen de drie
kwartier klaar met Hana Kloss (Zaf) via
de setstanden 6-1, 6-2.
Het duel tussen Evert en Virginia Ruzici
(Roe.), die vorig jaar had gewonnen, leek
aantrekkelijker. Ruzici nam een voor
sprong van 3-0. Toen was Evert in vorm en
van dat moment hield de wedstrijd op,
Ruzici maakte nog twee games, 6-4, 6-1.
DEN HAAG (ANP). Eric Swinkels
ziet af van hoger beroep in het kort
geding, dat hij twee maanden geleden
tegen de Koninklijke Nederlandse Schut-
tersassociatie had aangespannen. De
Brabantse schutter, die tijdens de Olym-
strandae op doelman Boekhoit. In de laat
ste minuut bracht Hermann de eindstand
op 3-1.
De Italiaanse voetbalbond zal op 14
december een beslissing nemen over het
openen van de grenzen voor buitenlandse
spelers. Sedert dertien jaar mogen Itali
aanse verenigingen uitsluitend voetbal
lers met de Italiaanse nationaliteit onder
contract hebben. Artemio Franchi, de
voorzitter van de bond, wil alle clubs in de
eerste en tweede divisie en ook vertegen
woordigers van de verenigingen in de
lagere regionen bij de discussie over dit
hete hangijzer betrekken. Volgens de
meeste waarnemers zullen de grenzen
voor buitenlandse spelers opengaan. De
vergadering zou slechts zijn uitgeschre
ven om te bepalen of een club één dan wel
twee buitenlanders onder contract zou
mogen hebben.
Björn Borg heeft in Brussel een con
tract ondertekend met een Belgische
sportartikelenfirma. De verbintenis, die
een looptijd van vijf jaar heeft, levert de
Zweedse tennisspeler 3,5 miljoen dollar
op, ruim 7 miljoen gulden.
Op het gebied van onderuitgaan heeft ze samen met
Hilbert van der Duim een aardige reputatie opgebouwd.
Zij heeft er overigens nooit met de Nederlandse kam
pioen over gesproken. Opvallend is overigens dat die
valpartijen zich meestal voordeden op betrekkelijk „do
de” momenten in de wedstrijd. Niet op de risicovolle 500
m ging het mis, maar meestal op de rechte stukken op een
langere afstand. Haitske Valentijn heeft er zelf nauwe
lijks een verklaring voor.
Haitske: „Op het technische vlak kun je de oorzaak
zeker niet zoeken. Het zal wel een kwestie van zelfver
trouwen zijn. De ellende van het damesschaatsen is dat je
erg weinig wedstrijden rijdt. Je krijgt eigenlijk niet de
kans in een wedstrijdritme te komen.”
de achter Europees jeugdkampioen John
van der Wiel. Balasjov versloeg onlangs
in Rio de Janeiro onze landgenoot Tim
man die toen een remiseaanbod afsloeg,
omdat hij per se wilde winnen. Timman:
„Maar die nederlaag zegt niets. Daarvóór
heb ik twee maal van hem gewonnen”.
KAISERSLAUTERN (ANP). In de Bundesliga heeft Bayer Leverkusen gister
avond de thuiswedstrijd tegen VFL Bochum met 3-1 gewonnen. FC Kaiserslautern
bereikte op eigen veld dezelfde score tegen Werder Bremen.
Wendt was de grote man bij Kaiserslau-
tem-Werder. Nadat de ploeg in drie wed
strijden geen doelpunt had gemaakt,
scoorde Werder drie keer. Pas toen greep
de trainer van de Bremer Club in. Wendts
tegenspeler Geils werd vervangen door
Siegmann en daarna viel de produktie
van Kaiserslautern stil. Tien minuten na
rust bracht Offermans Werder iets dich
ter bij, maar de overwinning van Kaisers
lautern kwam niet meer in gevaar.
Bayer Leverkusen kwam na twee ne
derlagen weer in het goede spoor. Geluk
kig, dat wel. Nadat de ruststand 1-1 leek te
worden (doelpunten van Demuth en Abel)
gaf de zwakke scheidsrechter (Burgers
Bayer vlak voor rust een op zijn minst
omstreden strafschop. Demuth maakte
van elf meter zijn tweede doelpunt. Bo
chum was na rust iets sterker, maar
De uitslagen van de partijen in het
herendubbelspel:
Anand en Vijay Amritray (Ind.)-Ashok Amri-
traj/Haroon Ismail (Ind./Rho.) 7-5, 4-6, 6-1; Case/
Warwick (Aus.)-Jarrett/Reiniger (Gbr./Oos.) 7-6,
7-6; Chris en Jim Delaney (Vst.)-SandersZEmie
Ewert (Ned./Aus.) 6-2, 6-4; Popp/Furt (Wdl.)-
Elter/Eberhard (Wdl.) 6-3, 6-0.
schudden, dat Kortsnoi het denken bijna
onmogelijk werd gemaakt. En de inzet
van psychologen en parapsychologen
heeft ook al voor heel wat lachwekkende
stoornissen gezorgd. Kortsnoi weet op dat
gebied nu zelf ook van wanten.
Steeds weer smachtte Kortsnoi naar
wraak en op zijn voorstel reisde het Rot
terdamse team reeds twee dagen voor
deze Europa-Cupfinale af naar het strijd
toneel om zich zo goed mogelijk voor te
bereiden. Vrijdagmiddag was Kortsnoi in
een conferentiekamer van het hotel uren
lang met een niet aflatend fanatisme bezig
de Nederlanders zoveel mogelijk gehei
men en gegevens door te spelen van de
Russische tegenstanders. Euwe, Van der
Wiel, Van der Vliet, Böhm, Van Baarle en
Van Dop, stuk voor stuk werden ze gewe
zen op de mogelijkheden die de Russen
zouden kiezen in bepaalde varianten. „De
heren worden vermoeid”, verzuchtte ten
slotte nestor Euwe tegen zes uur. En op
initiatief van Böhm besloten de jongeren
zich terug te trekken voor een kaartspel
letje.
Een voorspelling? De blik van Euwe in
de nabije toekomst verwoordde hij als
1
in het Westduitse vakantieplaatsje Bad
Lauterberg in de Harz aantreden voor de
finale van de Europa-Cup schaken. En de
Rotterdammers hebben Kortsnoi in hun
midden.
Gisteravond was er dan ook een schrille
tegenstelling te bespeuren tijdens de offi
ciële opening (omlijst door een „rustiek
Harzer buffet”) in het Kurparkrestaurant
in het moderne en mondaine hotel Revita.
Daar was aan de ene kant de aanstekelij
ke vriendelijkheid en gastvrijheid van
„Oberkreisdirektor” Friedrich Boettcher,
die het begroetingswoord sprak, maar
daar was aan de andere kant de kille
afstandelijkheid tussen de ogenschijnlijk
onverstoorbare Kortsnoi en zijn ex-land-
genoten. Zij meden elkaar als de pest.
„Ongetwijfeld zou bij deze bekerfinale
duidelijk op de voorgrond treden dat het
schaakspel tegenwoordig ook een moder
ne wedstrijdsport is”, sprak Herr Boett
cher nietsvermoedend. Inderdaad: een
„moderne wedstrijdsport”, met nu ook
een scala van „proftrucjes”. Kortsnoi
hoeft maar te denken aan zijn kandida
tenmatch met Petrosjan, die met een wip
pend been een uur lang de tafel zo liet
Haitske Valentijn: „Ik heb nog nooit zoveel getraind als
juist deze zomer. Ik heb veel vertrouwen in de gewicht-
training. Je voelt dat je meer macht hebt, de explosieve
kracht is toegenomen. Als je weet dat je er alles aan
gedaan hebt, krijg je automatisch meer zelfvertrouwen.”
„Het sprinten bij de damesschaatsers begint pas de
laatste jaren wat meer een specialisatie te worden. Je
hebt Oostduitse en Russische sprintsters en natuurlijk
Leah Muller. Dat is eigenlijk mijn grote pech. Ik heb
altijd op twee gedachten moeten hinken: sprint en all
round. De 3000 m is nog altijd voor mij een grote
hindernis, dus een goede allroundrijdster kan ik nooit
meer worden, terwijl ik me ook nooit alleen tot de korte
afstanden heb kunnen beperken. Dat zal immers beteke
nen dat je bijna geen wedstrijden meer rijdt.”
Voor Nederlandse begrippen stopt men vroeg als men
pas 25 jaar is. Haitske Valentijn is zich daarvan bewust,
maar het kan aan haar besluit niets veranderen. Haitske
Valentijn: „Aan het eind van dit seizoen heb ik zeven jaar
in de kernploeg gezeten. Ik heb het allemaal wel zo’n
beetje meegemaakt. Het is steeds hetzelfde circus, trai
ningskampen in Inzel, wedstrijden in Oost- en West-
Berlijn en wat kampioenschappen. Bovendien, als ik
stop, zal ik me allerminst vervelen.”
Het feit dat echtgenoot Jos Valentijn bezig is als
fysiotherapeut een drukbeklante praktijk op te bouwen
heeft een voorname rol bij het besluit van Haitske
gespeeld. Haitske Valentijn: „Er zijn behalve schaatsen
nog zoveel andere dingen. Het is voor ons gewoon een
uitdaging die praktijk uit te bouwen. Ik wil Jos daarbij
graag helpen. Bovendien wil ik nog wat aan atletiek doen,
sociale contacten beter onderhouden en gewoon voor de
lol nog wat schaatsen.”
Haitske Valentijn kan de topsport nu redelijk relative
ren. Daaraan ligt voor een niet gering deel de matige
prestaties van haar zelf en het beste seizoen voor Jos van
vorig jaar ten grondslag. Jos Valentijn werd in septem
ber ’78 aan zijn knie geopereerd, waardoor hij het seizoen
ren zal zij nog de 500 m in een tijd tussen de 42.0 en de 42.5
moeten rijden. In het begin van het seizoen kwam ze uit
op 43.1, hetgeen voor haar een bewijs is dat de voorberei
ding goed is geweest. Langer dan wie ook van de dames-
kemploeg deed ze de afgelopen zomer een gewichttrai-
ning. Al vanaf het prille begin van het zomerseizoen heeft
ze gebouwd aan meer explosieve kracht, onder leiding
van sprintkemploegtrainer Henk Gemser. Ab Krook had
daar in het geheel geen moeite mee, zoals hij ook akkoord
ging met de gewichttraining van Sijtje van der Lende,
Sophie Westenbroek en Joke van Rijssel, die zich in
september bij Gemser meldden.
duitser Peter Elter, die de Australiër
Kim Warwick uitschakelde.
Sanders werd wel in het herendubbel
spel uit het toernooi gewipt. Met de Aus
traliër Emie Ewert verloor de Nederlan
der zijn partij in de kwartfinale tegen
Chris en Jim Delaney uit de Verenigde
Staten in twee sets.
De uitslagen van de partijen voor de
kwartfinales enkelspel:
Amritraj (Ind.)-Ewert (Aus.) 6-1, 6-4; Elter
(Wdl.)-Warwick (Aus.) 6-2, 3-0 (Warwick geeft
op); Sanders (Ned.)-Graham (Vst.) 6-3, 7-6; Popp
(Wdl.)-Haillet (Fra.) 6-4, 6-3.
Mi
Haitske Valenti/n. „Ik heb het allemaal wel zo'n beet/e meegemaakt Het is steeds hetzelfde
circus.
1
