Als bestand niet wordt geregeld
Officieel doden-
1
Patriottisch Front
cijfer Mekka 135
g
1
Bondskanselier binnenkort naar DDR
Libië pleit voor prijsverhoging
Biesheuvel vreest „vertragingstaktiek
Opnieuw verlaging
olieproduktie Iran
Gevangenen vrij
in Indonesië
Nog geen besluit
EG olieverdeling
AEG wil 13.000
man ontslaan
Goesj Emoniem
ontruimt toch
Elon Moreh
dreigt met oorlog
3
1979
WOENSDAG 5 DECEMBER
Uitgedroogd
Tulpebol
Misoogst
K—
BINNEN- EN BUITENLAND
2
imen
4?!
amer
Iniszal
trijdins
ids heef
an onge
gekrege
ankert»
slag 1971
ot Stem
nds.
igen
•uggen
loncrete
;e brug-
•oer van
lens de
en van
sruggei
ast wil
uitoefe-
>ral niet
iot een
aagstuk
door Nico Scheepmaker
de DDR gaat voor
Erich Honecker.
(Van onze redactie buitenland)
WEST-BERLIJN. Bondskanselier Helmut Schmidt van
West-Duitsland heeft zich gisteren op het congres van de
sociaal-democratische partij SPD uitgesproken voor het
NAVO-plan, nieuwe kernwapens voor de middellange afstand
te produceren en op te stellen in West-Europa. Hij zinspeelde op
aftreden als zijn partij een ander standpunt zou innemen.
«erziek
nstill»
lafenint
illeen ns
irden ve
stans v<
•der-Sït:
Schmidt kondigde verder aan, dat hij begin volgend jaar naar
een gesprek met de Oostduitse partijleider
trijfël
Schmidt houdt vast
aan modernisering
Bondskanselier Helmut Schmidt.
gelopen
uit
risch-Libische
Staten. Jamani vindt dat de OAPEC zich
alleen met economische zaken moet be
moeien en niet met politieke.
Tijdens de OAPEC-vergadering heeft
de Iraanse olieminister Moinfar verklaard
dat het vrijwel uitgesloten is dat de OA-
PEC-landen hun olieproduktie zullen ver
hogen om de produktievermindering in
Iran te compenseren.
Volgens Moinfar zullen de OAPEC-
partners geld storten in een gemeenschap
pelijk fonds voor hulp aan ontwikkelings
landen. De industrielanden, die 90 procent
van de OAPEC-olie kopen, zullen echter
wel aan dit fonds moeten bijdragen.
in Agt
week,
f hele-
merle-
oorbe-
i driftig
)lle zak.
i de stc
>t dusvt
De aankondiging van zijn komende be
zoek aan de DDR kwam voor de SPD-
gedelegeerden als een verrassing. De ont
moeting zal het eerste topgesprek zijn
tussen de leiders van de twee Duitslanden
sinds 1970, toen bondskanselier Willy
Brandt de Oostduitse premier Willi Stoph
ontmoette in het Oostduise Erfurt.
Schmidt zal komend voorjaar ook een
Russische uitnodiging aannemen voor een
gesprek met president Brezjnjev van de
Sovjet-Unie.
De Westduitse bondskanselier hield gis
teren op het SPD-congres een pleidooi
voor beperkte invoering van kernenergie.
De Bondsrepubliek kan zich niet veroor
loven deze vorm van energie-opwekking
af te wijzen, aldus Schmidt. Vooral de
linkervleugel en de jongeren in de APD
hebben grote moeite met de invoering van
kernenergie. Ook is in die kring verzet
gerezen tegen de NAVO-plannen voor mo
dernisering van de kernwapens.
vaardigheid van de Europese Commissie.
De lidstaten zouden dan in geval van grote
noodzaak gebruik kunnen maken van het
vetorecht.
Het zijn een soort gomstruiken, die de
balpointinkt net die lichtelijke stroperige
dikte geven, die ervoor zorgt dat de inkt
niet rechtstreeks uit het buisje op het
papier drupt, zodra u de ballpoint verti
caal houdt.
Alle pogingen om de ballpointinkt langs
synthetische weg te bereiden, zijn voorals
nog op niets uitgelopen, en we mogen dus
stellen dat Guatemala de alleenvertegen
woordiging heeft van de inhoud van alle
ballpoints ter wereld, al moet gezegd dat
er op het ogenblik een begin wordt ge
maakt met de aanplant van de Picunia
tremens in naburige landen als Honduras
en Nicaragua.
Het bericht over de misoogst, hoe onop
vallend ook gebracht, veroorzaakte toch
grote paniek in de ballpointindustrie. Met
BIC voorop, begon men links en rechts
alle voorraden ballpointinkt op te kopen,
in de hoop de tijdspanne tussen deze mis
oogst en de volgende goede oogst te kun
nen overbruggen. De prijzen van de inkt
schoten omhoog en hoewel die prijsverho
ging nog van geen enkele invloed kon zijn
op de ballpoints die verzendklaar in de
fabrieken lagen of op dit ogenblik nog
gefabriceerd worden, leek het de fabri
kanten toch raadzaam vast in te spelen op
de te verwachten prijsverhogingen.
Een gewone BIC werd opeens een gul
den in prijs, de Pentel schoot omhoog
naar ƒ2,75 en de Edding 1700 zelfs naar
ƒ4. Aanvankelijk viel het de kopers niet
eens op. De prijzen van al die honderden
verschillende ballpoints lopen zo uiteen,
dat er geen touw aan vast is te knopen
voor de consument, maar ik, die voortdu
rend op zoek ben naar DE nieuwe ball
point „to end all ballpoints”, die in het
buitenland, meestal vergeefs, de pennen
winkels afstroop op zoek naar een nog
betere, lekkerder ballpoint dan mijn vroe
gere favorieten (Pentel groen, Edding
1700, Bruynzeel, Tempo), begon toch al
vrij gauw lont te ruiken. Er was sprake
van sluipende prijsverhogingen; een stui
vertje, een dubbeltje, maar elke maand
waren ze weer wat duurder geworden.
Zou ik er verstandig aan doen voor dui
zend gulden ballpoints in te slaan? Maar
zouden die dan niet uitdrogen, zoals op
den duur altijd het geval is met mijn
bekertje „nieuwe” ballpoints, die na een
tijdje geen van alle meer blijken te schrij
ven, zodat je de mevrouw aan de andere
kant van de lijn een paar keer achter
elkaar moet vragen het nog een keer te
herhalen, „want deze schrijft ook niet, een
ogenblikje nog”.
Ik heb van elk favoriet merk er tien
gekocht, en die in een goed afgesloten
plastic zakje in het vriesvak gelegd, maar
achteraf gezien had ik beter de hele voor
raad van Akkerman op kunnen kopen.
Want op het ogenblik worden ballpoints,
ook de eenvoudigste van BIC met zo’n los
dopje waarmee je zo goed in je oor kunt
peuteren, alleen nog maar onder de toon
bank aan vaste klanten verkocht, die mi
nimaal 25 gulden moeten neertellen voor
een simpele ballpoint die bovendien nog
maar voor de helft door de fabriek wordt
gevuld.
Als je met een nieuwe ballpoint begint
met „Lieve Gerda” en je maakt de brief
wat lang, dan kun je er donder op zeggen,
dat je je handtekening niet meer met
dezelfde ballpoint haalt. Natuurlijk heb ik
geprobeerd met een ouderwetse vulpen te
schrijven, zoals ik jaren geleden ook nog
eens heb geprobeerd me met scheerzeep
en Gilette te scheren, maar daar staat
mijn hand niet meer naar.
Ik kan niet meer schrijven met een
vulpen, binnen een dag waren de beide
pootjes uit elkaar gedrukt, de inkt kwam
in spannen en niet in lijnen op het papier.
ring in
behan-
de Ka
rn Agt
aatsse-
tuat in
er, die
akend-
is voo:
;n kwijt
aarin h;
sing aai
de zal
man de
al mee
n guide
estrijdini
müjoa
collecte
op, ruit
aor.
de Oxfc
>yal Col
Engel®
n met(
Bevort
derzoeke
letrekldi
nog
De
n uit
Neder-
die als
lit vol-
lischoS
e vaste
)ntwik-
>men ot
in enkel
ft geleid
middelt
3 leven!
dodelijk-
Ik heb me er daarom bij neergelegd dat ik
voortaan op andere dingen moet bezuini
gen om me de ballpoint te kunnen blijven
veroorloven. Hij zal, zo verzekerden goed
ingevoerde pennenhandelaars me, binnen
een half jaar tegen de 1000 gulden gaan
kosten, er zal een ware „tulpenhandel” in
ballpoints ontstaan, net als in 1636 de tulp
zal de ballpoint fancy-prijzen van tiendui
zenden guldens opbrengen, ik zal mij al
leen met regeringsubsidie nog van een
ballpoint kunnen bedienen die ik dan al
leen nog gebruik voor het zetten van
handtekeningen, totdat Guatemala weer
een rijke oogst kan melden en de hele
ballpointhandel in elkaar stort. Zo ziet
mijn angstvisioen eruit. Wat jammer dat
ik te laat van het bestaan van het potlood
hoorde
2.600
eder-
erder
3 Za-
iging
1, uit
leisiê
toe-
eder-
944,
•land
1942
I
Noem het gerust een angstdroom, of
beter gezegd een angstvisioen, want als
helderwetend bestaat naast helderziend
(zoals ik onlangs dank zij de televisie
gewaar werd), dan heeft ook het angstvisi
oen recht van bestaan. Opeens staat, nog
onopvallend, op de pagina economie, dat
er sprake is van een catastrofale misoogst
in Guatemala. Langdurige droogte, ge
brek aan regen, onvoldoende kunstmatige
bevloeiing van de plantages zijn er oor
zaak van dat de oogst van ballpointinkt
volledig de mist in is gegaan.
De ballpointinkt, dat weet u, wordt ge
wonnen uit de vruchtjes van de Picunia
tremens, lage struiken die alleen op de
hoogvlakte van Guatemala willen gedijen.
l en
iamse
i snel
nd te
>ij het
len is
wijzer
vintig
chten
Daar-
woor-
icteur
leren,
JAKARTA (UPI). Tegen het eind van
de week zal Indonesië nog slechts 41 poli
tieke gevangenen hebben. Dit heeft het
hoofd van de Indonesische veiligheids
dienst admiraal Soedomo, gisteren ver
klaard. Beschuldigingen van Amnesty In
ternational als zou Indonesië van plan zijn
1500 politieke gevangenen vast te houden
wees hij met verontwaardiging van de
hand.
„Amnesty valt ons ten onrechte aan”,
aldus Soedomo, „van onze huidige 2211
politieke gevangenen zullen er zaterdag
2170 worden vrijgelaten. De rest wordt
hopelijk volgend jaar berecht”. Soedomo
zei dit tegen een groep Westeuropese jour
nalisten.
Vragen over grote hongersnood op het
eiland Timor bestempelde de admiraal als
„overdreven”. Er wordt wel honger gele
den. Het Indonesische Rode Kruis biedt
thans hulp aan 62.500 Oosttimorezen,
waarvan 40 procent uit berggebieden.
„Niemand weet hoeveel bergbewoners de
laatste twee jaar zijn gestorven”, aldus het
Rode Kruis.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG. De Nederlandse
oud-premier Biesheuvel vreest dat
het rapport dat hij en twee andere
„wijze mannen” hebben samenge
steld over het functioneren van EG-
instellingen, uiteindelijk in de ijskast
terecht zal komen.
de werkwijze en de samenstelling van de
Europese Commissie, die fungeert als het
dagelijks bestuur van de Gemeenschap.
Volgens plan zou deze commissie moeten
worden uitgebreid tot veertien leden wan
neer Griekenland op 1 januari 1981 toe
treedt tot de EG. Het rapport pleit echter
voor vermindering van het aantal Europe
se commissarissen tot tien, omdat men de
groep te groot vindt.
Om de werkwijze te verbeteren zou een
door de lidstaten aangewezen voorzitter
van de commissisie de bevoegdheid moe
ten hebben de taken te verdelen. Kritiek
hebben de drie ook op het feit dat de
ambassadeurs van de negen landen bij de
EG in Brussel door de commissie regel
matig worden geraadpleegd over de haal
baarheid van bepaalde voorstellen. Deze
ambassadeurs zijn ambtenaren en kun
nen daarom niet de nodige politieke ver
antwoordelijkheid dragen.
De drie wijzen zijn er overigens tegen
deze ambassadeurs te vervangen door een
college dat deze verantwoordelijkheden
wel kan dragen. Zij bepleiten in het rap
port daarentegen voor een grotere besluit-
Volgens de bondskanselier heeft de
NAVO geen andere keus dan voort te
gaan met de plannen om nieuwe kernwa
pens te produceren en op te stellen gezien
de „toenemende onevenwichtigheid tus
sen Oost en West”. Wel vindt Schmidt dat
de NAVO tegelijkertijd een aanbod moet
doen aan de Sovjet-Unie tot onderhande-
lingen over de beperking van de bewape
ning. Het zou ideaal zijn, aldus Schmidt,
wanneer als resultaat van die onderhan-
delingen stationering van de nieuwe kern
wapens in de Westeuropese NAVO-landen
zou kunnen worden vermeden. De Sovjet-
Unie moet van zijn kant geen nieuwe SS-
20-raketten meer plaatsen en de al gestati
oneerde SS-20’s weghalen, aldus Schmidt.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN-KOEWEIT-DJEDDAH. Iran overweegt zijn olieproduktie
aanzienlijk te verlagen. Uitgangspunt van de Iraanse regering is nog zeker
tweehonderd jaar olie te kunnen produceren. Na de machtsovername in Iran
is de dagproduktie geleidelijk afgenomen van zes miljoen vaten tot drie
miljoen nu. Libië heeft tijdens een vergadering van olie-exporterende landen,
de OAPEC (de Arabische tak van de OPEC), gepleit voor een verhoging van
de prijs van ruwe olie. Bovendien moeten de OPEC-landen zich volgens Libië
bij het Iraanse initiatief aansluiten de dollar uit te schakelen als betalingseen
heid voor olie.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. De ministers van Econo
mische Zaken van de Europese Gemeen
schap zijn er gisteren in Brussel niet in
geslaagd een verdeelsleutel te vinden voor
de 472 miljoen olie die volgend jaar door
de Gemeenschap mag worden geïmpor
teerd. De zaak liep stuk op de Franse
houding. Frankrijk deelde mee zijn aan
deel van 117 miljoen ton niet te kunnen
verminderen als de totale import minder
zou kunnen zijn. Nederland is akkord
gegaan met 42 miljoen ton.
Bovendien vond Frankrijk dat Enge
land zich ertoe zou moeten verplichten
zjjn eigen Noordzee-olieproduktie en zijn
leveranties aan de overige EG-lidstaten op
te voeren als er zich importmoeilijkheden
zouden voordoen. Engeland weigert dat.
Minister Van Aardenne van Economi
sche Zaken deelde mee dat de ambassa
deurs van de Europese Gemeenschap
morgen bijeenkomen om te proberen als
nog overeenstemming te bereiken. Er
moet een EG-besluit gereed zjjn voor de
bijeenkomst van het Internationaal Ener
gie Agentschap van 10 december.
Europees commissaris Brunner deelde
mee dat de olievoorraad van de negen
lidstaten afdoende is. Er is een reserve
voor 116 dagen.
De directeur van AEG-Telefunken, Walter Cipa, kondigde gisteren op een persconferentie
aan, dat wellicht 13.000 werknemers van het concern ontslag zullen krijgen. Cipa zelf zal
waarschijnlijk zijn functie binnenkort neerleggen.
Dit zei hij gistermiddag in Den Haag,
waar hij het rapport aan de pers overhan
digde. Oorzaak van zjjn vrees is het feit
dat het werkstuk vorige maand al gereed
was, maar dat de regeringsleiders het pas
vorige week in ontvangst wilden nemen.
Dit uitstel gebeurde op aandrang van de
Franse president Giscard d’Estaing.
„Ik vermoed hierin een vertragingstac
tiek van een van de regeringen”, aldus
Biesheuvel gisteren. Hij had gehoopt dat
in de afgelopen maand een publieke dis
cussie op gang gekomen zou zijn over de
kritiek die hij, samen met de Fransman
Marjolin en de Brit Dell, levert op het
functioneren van diverse EG-organen.
De drie hebben vooral bezwaren tegen
(Van onze redactie buitenland)
MEKKA. Volgens de regering van
Saoedi-Arabië zijn bij de gevechten van
de afgelopen weken in de Grote Moskee
van Mekka 135 mensen om het leven geko
men. Zeker 75 opstandelingen zijn vol
gens de officiële cjjfers gedood, terwijl 60
militairen omkwamen. De ordetroepen
hebben 170 bezetters gevangen genomen,
zo heeft de Saoedische minister prins Ne-
af Abdel Aziz van Binnenlandse Zaken
meegedeeld.
De groepering die de verantwoordelijk-
De groepering zegt de bezettingsactie te
hebben uitgevoerd uit politieke overwe
gingen en niet met religieuze bedoelingen
zoals de Saoedische autoriteiten steeds
hebben verklaard. De actie was volgens
de Unie gericht tegen het Saoedische ko
ningshuis.
Volgens de regering van Saoedi-Arabië
hebben vooral buitenlanders aan de actie
deelgenomen. Het zou gaan om Egyptena-
ren, Noord- en Zuidjemenieten, Pakistani
en Koeweiti’s. Op een later tijdstip zouden
nog meer nationaliteiten bekend worden
gemaakt.
Ook de ministers van Buitenlandse Za
ken van de EG laten te vaak verstek gaan
op de vergaderingen met hun collega’s, zo
wordt in het rapport gesteld. Daarnaast
wordt de Gemeenschap verweten dat er in
de afgelopen twintig jaar noch een ge
meenschappelijk energiebeleid, noch een
beleid tot bestrijding van de werkloosheid
tot stand is gekomen. De drie pleiten voor
het opstellen van een meerjarenplan,
waarin de hoofdpunten van de EG-poli-
tiek voor de nabije toekomst worden aan
gegeven.
van bestuur van AEG, gisteren meege
deeld.
AEG verwacht voor dit jaar een verlies
van bijna een mijjard mark tegen bijna
300 miljoen mark verlies in 1978. De con-
cernomzet stijgt dit jaar met twee percent.
Die toename is vooral aan de binnenland
se verkopen te danken, de omzet buiten
West-Duitsland is met vijf percent
gedaald.
Het bestuur van AEG wil nu de waarde
van de aandelen met tweederde vermin
deren. Dit zou het concern 930 miljoen
mark opleveren. Volgende maand zullen
nadere maatregelen worden aangekon-
digd.
FRANKFURT (ANP). Het Westduitse
elektro-technische concern AEG-Telefun
ken heeft plannen bekendgemaakt voor
het ontslag van ongeveer 13.000 mensen,
wat neerkomt op tien procent van het
totale personeelsbestand. De plannen zjjn
onderdeel van een grootscheepse sane
ringsoperatie om te proberen het in moei
lijkheden geraakte concern te redden. Dit
heeft Walter Cipa, voorzitter van de raad
Volgens de Iraanse minister Bantisadr
van Economische Zaken en Financiën
heeft de machtsovername in zijn land
verhinderd dat het sjah-regiem de dage
lijkse olieproduktie van zes miljoen vaten
naar acht miljoen vaten zou opvoeren.
Dat zou volgens de bewindsman de Iraan
se olievoorraad in 1985 hebben uitgeput.
De Saoedische minister van Oliezaken,
sjeik Jamani, is gisteren in Koeweit weg-
de OAPEC-vergadering,
waarschijnlijk uit protest tegen een Sy-
resolutie waarin steun
wordt betuigd aan de Iraanse revolutio
nairen in hun strijd tegen de Verenigde
(Van onze redactie’buitenland)
LONDEN. De guerrillaleider
Robert Moegabe heeft gisteren ge-
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM, WEST-BERLIJN.
Joodse kolonisten van de groepering
Goesh Emoniem (Blok der Getrouwen)
zullen toch de (illegale) nederzetting Elon
Moreh op de bezette Westelijke Jordaan-
oever ontruimen. Hiertoe werd besloten
nadat de Israëlische premier Begin had
gedreigd te zullen aftreden als Elon Mo
reh niet vrijwillig zou worden ontruimd.
Het Israëlische kabinet is opnieuw ge
confronteerd met een dreigende crisis. De
streng-religieuze Agudat-partij heeft ver
klaard uit de regeringscoalitie te stappen
als het abortusvraagstuk niet naar de zin
van deze partij wordt geregeld.
De Agudat-partij bezet vier kabinets-
posten. Het kabinet-Begin heeft nog
slechts een meerderheid van twee zetels
als de Agudat-bewindslieden de rege
ringsploeg verlaat.
De voormalige Israëlische minister van
Buitenlandse Zaken, Eban, vindt dat de
Westduitse SPD-voorzitter Brandt en de
Oostenrijkse bondskanselier Kreisky een
tactische fout hebben gemaakt door eer
der dit jaar gesprekken te voeren met
PLO-leider Arafat. Eban woont in West-
Berlijn het jaarcongres bij van de rege
rende sociaal-democratische partij. Vol
gens Eban kan erkenning van de PLO pas
aan de orde komen als die organisatie
haar terreurdaden staakt en het bestaans
recht van Israel erkent.
ticonceu
de kool
het beé:
ifwissel;
langdur;
t verhop
'rouwen
amt, fop
heid voor de bezetting van het enorme
moskeecomplex heeft opgeëist, de Unie
van Volkeren van het Arabische Schierei
land, zegt dat 400 leden, zijn gedood of
gewond. De Saoedische autoriteiten zou
den meer dan zevenduizend sympathisan
ten van de Unie hebben opgepakt.
De Britse minister van Buitenlandse
Zaken Lord Carrington „zou voor oorlog
kiezen als hij zijn plan doorzet om een
gouverneur te benoemen en de kwestie
van een bestand ongeregeld laat,” aldus
Moegabe op een persconferentie.
Het voornaamste struikelblok voor de
guerillaleiders Moegabe en Nkomo vormt
de positie van de troepen van Zimbabwe
voor de duur van het bestand. Zij willen
niet dat hun troepen op 15 plaatsen wor
den samengetrokken, terwijl de troepen
van de huidige regering in Salisbury op
hun strategische steunpunten mogen
blijven.
Moegabe en Nkomo zeiden gisteren op
een persconferentie voorts het niet uitge
sloten te achten dat Groot-Brittannië met
Zuid-Afrika samenspant om infiltratie
van Zuidafrikaanse troepen in Zimbabwe
mogelijk te maken. Britse regeringsfuhc-
tionarissen zeiden daarover gisteren dat
aan Zuid-Afrika duidelijk is gemaakt dat
een militaire actie van dat land in Zim
babwe voor de Britten onaanvaardbaar
is.
Met zeer grote meerderheid heeft het
parlement in Salisbury gisteren de voor
stellen aanvaard die door Engeland zijn
ingediend voor een nieuwe grondwet. Pre
mier Moezorewa kan nu een bestands-
overeenkomst tekenen.
De Liberiaanse president Tolbert, voor
zitter van de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid, heeft na een gesrek met onder
meer president Nyerere van Tanzania, er
bij Lord Carrington op aahgedrongen ge
duld te betrachten met het front.
Verder vinden de drie dat deze raad van
regeringsleiders eveneens te weinig be
slissingen neemt. De ministers laten te
vaak verstek gaan, zo stelt men. Biesheu
vel: „Bovendien geven de ministers er
dikwijls blijk van dat zij de onderwerpen
die zij in de raad te behandelen krijgen,
tijdens die raadsvergadering pas voor het
eerst onder ogen krijgen”.
Kritiek op EG kan in
ijskast terechtkomen
zegd dat het Patriottisch Front de
strijd in Zimbabwe zal voortzetten
als Groot-Brittannië inderdaad
overgaat tot een regeling van het
vraagstuk zonder daarbij het Front
te betrekken. De Britse regering sloot
maandag een wederzijds akkoord
met de regering van premier Moezo
rewa, zonder het front.
