1
Tien jaar geleden in Stadsschouwburg van start
Lustrumprogramma
morgen van start
Bisschop A. J. Glazemaker
officieel in ambt bevestigd
m
iMet speciaal project van Dogtroep
Hl
ijmondnieuws
plein 1945
deze week
Wijding in oud-katholieke Engelmunduskerk
I
I
MAANDAG
1979
IJMOND
10 DECEMBER
BEZUINIGING BRENGT VEILIGHEID OP ZEE IN GEVAAR
Regeling
Door Joke Dieben-Frerichs
Risico
PEN-centrum
Nieuwe fase
Katholiciteit
Brandscherm-avonden
IJMUIDEN. Ze zijn in die
tien jaar eigenlijk geen spat ver
anderd, die twee IJmuidenaren
die in september 1969 aan de
wieg stonden van het Witte Teja
ter Veisen. Peter van Warmen
dam, toneelmeester van de Vel
ser Schouwburg, heeft z’n revo
lutionaire elan behouden; Cor
Gravemaker, indertijd hoofd
van de sectie amateurtoneel van
de Velser Gemeenschap, staat
nog altijd even stevig met z’n
beide benen op de grond.
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG/IJMUIDEN.
„Het is een levensgevaarlijke
zaak dat vissers munitie die zij
ophalen tijdens het uitoefenen
van hun beroep weer in zee terug
gooien. Om dat gevaar te verklei
nen, vind ik dat er een nieuwe
regeling moet komen die de vis
sers een vergoeding toekent in
dien zij de onbedoelde vangst
melden en behandelen zoals de
marine hen dat voorschrijft”. Dat
is de mening van het kamerlid P.
A. Roels (PvdA), voorzitter van de
vaste commissie voor de visserij.
■'I
1 J
w
IP
-
f.," ^1
F 4
■-
netten terug in de golven
de
Witte Tejater Veisen is volwassen geworden
lnfiN mufei j iüiiUi
(Van een onzer verslaggeefsters)
IJMUIDEN. Het Witte Tejater Veisen laat z’n tienjarig bestaan niet
vallen en desgewenst ook zelf zou kun
nen optreden.
Dat het bestaan van een regeling geen
overbodige zaak was, moge blijken uit een
paar cijfers. Voor 1976 was nog een be
drag in de rijksbegroting uitgetrokken
van twee ton, een potje dat royaal werd
overschreden, want er moest nog eens dik
drie ton bij. In dat jaar meldden vissers
maar liefst 308 keer dat zij munitie boven
water hadden gehaald. Dat leverde uitein
delijk meer dan vierhonderd mijnen, gra
naten en soortgelijk oorlogstuig op.
Commissie financiën. - De vergaderagen-
da van het Velsense gemeentehuis ver
meldt voor komende week niet minder
dan vijf commissiebijeenkomsten. De
commissie financiën vergadert als eerste
maandagavond om half acht. Agendapun
ten: de jubileumviering van de Velser
Sportstichting (25 jaar), waarvoor een
subsidie wordt gevraagd, en een krediet
aanvraag ten behoeve van een nieuw tele-
Hun gezamenlijk initiatief, een uitge
balanceerd produkt van fantasie en
werkelijkheidszin, viert deze week z’n
tweede lustrum. Gedurende die periode
is het Witte Tejater uitgegroeid tot een
goed geöliede, in technisch opzicht al
leszins redelijk toegeruste organisatie,
waarin de beide geestelijke vaders ech
ter node de pioniersgeest van de begin
jaren missen. Nu alles waar sedert ’69
voor is geknokt zo goed als bereikt is, is
de periode waarin onder de vlag van het
Witte Tejater zomaar alles kon en
mocht definitief voorbij. Peter van
Warmerdam, allergisch voor structuren
en reglementen, zou - als je hem in z’n
hart kijkt - dan ook het liefste weer
helemaal van voren af aan beginnen.
Met iets in de trant van die altijd ver
rassende brandschermavonden bijvoor
beeld, waar het Witte Tejater Veisen z’n
ontstaan aan dankt.
Het Witte Tejater ontleent z’n naam
aan Dimitri Frenkel Frank. Die schreef
in de tijd, waarin de roep om toneelver
nieuwing met tomaten kracht bij werd
gezet, in een tijdschrift een verontwaar
digd artikel over het weinig doelmatige
gebruik van schouwburgen. Hij pleitte
ervoor, naast witte fietsen ook witte the
aters in te voeren; wilde kortom op avon
den dat de schouwburgen toch leeg ston
den spontane voorstellingen organise
ren waarbij iedereen binnen zou kunnen
foonnet in het W. F. Visserhuis te IJmui-
den. Aan de orde komt ook het volgens
omwonenden te intensieve vrachtverkeer
aan de Wijkerstraatweg in Velsen-Noord
en aanstelling van een stafkracht bij het
Witte Tejater.
Commissie bedrijven. - De commissie be
drijven komt woensdagavond om half
acht in vergadering bijeen. Bij ontbreken
van agendastukken ter redactie hierover
niets naders.
Commissies ruimtelijke ordening en mi
lieu. - Voor donderdagmiddag half vier is
vastgesteld een gecombineerde vergade
ring van de commissies ruimtelijke orde
ning en milieuzaken. Agendapunt is het
toekomstige beheer van de rioolzuive-
ringsinstallatie aan de Pontweg in Velsen-
Oost (tijdstip overdracht aan „Rijnland”
en financiële consequenties daarvan voor
de gemeente).
Roels: „De hele commissie vond destijds
al dat je niet kon stoppen met het betalen
van vergoedingen. Wordt die munitie te
ruggegooid, dan kan er gevaar ontstaan
eens afzonderlijk van gedachten gewis
seld.
Of als de boel blijft drijven en tegen
bijvoorbeeld een boot of de poten van een
booreiland slaat”.
Voor dit jaar en de komende tijd is
echter geen enkele regeling van kracht.
„Dat is onverantwoord. Vandaar dat ik
van plan ben op korte termijn vragen over
die zaak te stellen. Of dat nu een beslis
sing voor een jaar oplevert dan wel een
structurele maatregel, vind ik minder be
langrijk. Er moet iets gebeuren, want als
we wachten tot er ernstige ongelukken te
betreuren zijn, is het te laat. Op dat mo
ment vindt iedereen opeens dat die ver
goedingsregeling best een paar honderd
duizend gulden mag kosten”, aldus het
Tweede-Kamerlid.
Wandelochtend. De Nederlandse Ver
eniging van Huisvrouwen afdeling Vel-
senZIJmuiden houdt op 11 december een
wandelochtend. Vertrekpunt is om half
tien 's ochtends het Plein 1945 in IJmui-
den. De gezamenlijke voettocht voert via
Velserbeek naar de buitenplaats Beecke-
stijn.
De werkgroepenactiviteiten (de meest
concrete daarvan waren die van Hauser
Orkater) werden uitgevoerd in het PEN-
jongerencentrum aan de Kanaalstraat
in IJmuiden. Het was inmiddels 1974
geworden en de intussen flink uitgebrei-
Roels vreest om die reden dat de vissers
het wel mooi vinden en explosieve vang
sten maar weer aan het water toevertrou
wen, zonder er melding van te maken.
nog door beginnende theatergezelschap
pen; beroepsacteurs als Henk van Ulsen
discussieerden met het publiek over hun
vak; er werden werkgroepen opgericht
waarin allerlei vormen van expressie
aan bod kwamen en die experimentele
straatoptredens en podiumvoorstellin-
gen opjeverden.
Voor zaterdagavond 23 uur staat de
nieuwste film van Fellini, „Prova d’or-
chestra” op het programma „De Jongste
Dag” op (aanvang 20.30 uur), terwijl het
Vrijdag worden vanaf 20.30 uur tevens
vier éénacters en de film „Modem Ti
mes” van Charles Chaplin gedraaid.
getekend. Tevens werd het theatertje
met subsidie van gemeente en provincie
van de noodzakelijke technische attribu
ten voorzien.
Momenteel staat het Witte Tejater -
dat door de jaren heen heel wat vrijwil
lige medewerkers naar professionele
gezelschappen heeft zien vertrekken -
aan de vooravond van weer een nieuwe
fase in zijn bestaan. Dezer dagen beslist
de gemeenteraad definitief over de aan
stelling van een stafkracht ten behoeve
van de Stichting, die tevens op de nomi
natie staat te verhuizen naar het voor
malige Velserbad.
Peter van Warmendam en Cor Grave-
maker intussen hebben hun geesteskind
met weemoed volwassen zien worden.
Ze realiseren zich best dat het Witte
Tejater het in z’n huidige vorm niet
zonder gedegen organisatiestructuur
kan stellen, maar ze houden - elk in hun
eigen werkgroep - bestuurlijk wel de
vinger aan de pols. Opdat men niet
vergeet, met wat voor doelstelling het
Tejater indertijd werd opgericht: ook
de gewone man een kans geven zich
creatief èn recreatief met theater bezig
te houden. In dat opzicht mag het twee
tal beschouwd worden als het geweten
van het tienjarige Witte Tejater Veisen.
i
1
nar-
;en-
een
nde
van
jro-
tan-
mt-
d
1-
ir
i-
n
i,
!t
Roels heeft zich al eerder druk gemaakt
over de nadelen van het afschaffen van
de regeling die de vissers een beloning
opleverde indien zij wapentuig niet in de
Noordzee teruggooiden. „In december
1976 wilden mijn collega’s in de kamer
commissie en ik wel eens weten wat voor
beleid er op dit punt gevoerd zou gaan
worden. Voor het eerst kwam er namelijk
geen reservering meer voor op de begro
ting van Defensie voor dit soort zaken”.
De oud-katholieke kerk in Nederland
ontstond in de 18e eeuw als afscheiding
van de rooms-katholieke kerk. Geschil
punten met de roomse kerk spitsten zich
toe op het primaatschap van de Paus
(diens dominerende rol in leerstellige za
ken) dat niet langer erkend werd. Na 1853
(herstel r.k. bisdommen) gingen beide ge
loofsrichtingen volledig hun eigen weg.
De oud-katholieke kerk wierp zich echter
Komend jaar wil het Witte Tejater,
mits de benoeming van de stafkracht
doorgaat, in elk geval meer theatervoor
stellingen gaan organiseren. In samen
werking met het creativiteitscentrum
gaan dan tevens de workshops opnieuw
van start. Meer aandacht wordt ook be
steed aan de muziekactiviteiten. De in
tensiteit wordt verhoogd, terwijl onder
leiding van Herman de Wit een aantal
jazz-workshops zal worden gehouden.
Op filmgebied verlaat het Filmhuis Vei
sen het door hemzelf opgerichte IJ-
mondfilmcircuit om zo meer mogelijk
heden te krijgen voor de eigen program
mering. De Liga blijft haar activiteiten
continueren, terwijl het filmjournaal in
het nieuwe jaar meer dan voorheen wil
gaan inspringen op actuele gebeurtenis
sen in de gemeente Veisen.
ook nadien op als erfgename van de apos
tolische traditie en de christelijke leer
zoals die beleden werd vóór de grote ker
kelijke schisma’s. Het jaar 1054 (scheiding
oosterse kerken van Rome) wordt daarbij
als uiterste grens genomen. Als kerkelijke
zelfstandigheid bleven de oud-katholie-
ken door de eeuwen heen echter hun
katholiciteit hoog in het vaandel voeren.
Hoogtepunten tijdens de wijdingsdienst
vormden zaterdag zalving van hoofd en
handen met chrisma, overhandiging van
het bisschopskruis aan de wijdeling en
aanreiking van de attributen behorend bij
zijn nieuwe waardigheid: kromstaf, evan
gelieboek en ring en tenslotte de mijter.
Met een plechtig Te Deum werd de wij
dingsdienst besloten.
Mgr. A. J. Glazemaker gaat als derde
man in het oud-katholieke bisschoppen
college de plaats innemen van mgr. P. J.
Jans die eerder dit jaar op 70-jarige leef
tijd met emeritaat ging. De titel „bisschop
van Deventer” heeft betrekking op het
reeds lang opgeheven bisdom van die
naam en mist in de praktijk dus elke
betekenis. Er zijn momenteel in Neder
land achtentwintig oud-katholieke paro
chies waarvan een groot aantal in de
kuststreken. IJmuiden is met twee paro
chies (Adelbertus- en Engelmundusparo-
chie) een belangrijk steunpunt. Mgr. Gla
zemaker, die op 1 oktober in het
bisschopsambt gekozen werd, hanteert
als lijfspreuk: „Maior est Deus corde no
stro”. Vertaald in goed Nederlands: God
is groter dan ons hart.
Donderdagavond geeft de amateurto-
neelwerkgroep Nieuw Leven uit Wijk
aan Zee om 20.30 uur een reprise van
„Jan Rap en z’n maat”, een aangrijpen
de voorstelling van de Nederlandse
schrijfster Yvonne Keuls. Rond dat tijd
stip vangt in zaal 3 een speciaal project
aan van de Amsterdamse Dogtroep, een
gezelschap dat al vaker in Veisen te zien
was en dat nu - steeds voor publieks
groepen van maximaal vijfentwintig
personen - met een grotendeels nieuw
„Tien jaar Witte Tejateri’-programma
Frenkel Frank’s gedachten spraken
Peter van Warmerdam aan. Ook de
Stadsschouwburg Veisen werd naar zijn
smaak lang niet intensief genoeg benut
en in samenspraak met Cor Gravema-
ker (die vooral hoopte dat de „open
huis’-achtige formule de Velser ama
teurtoneelspelers zou inspireren eens
wat vaker de schouwburg op te zoeken
om frisse ideeën op te doen) werd het
plan ontwikkeld, achter het brand-
scherm van de schouwburg maandelijks
komt. Deze voorstelling is ook te zien op
vrijdagavond en op zaterdagavond,
steeds om 20.30 en om 22.30 uur.
Vissers werpen oorlogstuig uit
hun
een „witte tejater”-aktiviteit te beleggen.
Cultureel ambtenaar Frits de Man toon
de zich enthousiast en slaagde erin, een
gemeentelijke subsidie van 200 per
voorstelling voor de brandschermavon
den los te peuteren.
Aan de oprichting van een vereniging
of iets dergelijks hadden de beide initia-
tiefhemers geen behoefte: structuren
werken in zo’n situatie alleen meer be
lemmerend en om de boel zo „open”
mogelijk te houden, werden de voorstel
lingen maandelijks (of als het zo uit
kwam éénmaal per twee maanden) min
of meer uit de losse hand georganiseerd.
Er werd opgetreden door gerenommeer
de (toneelgroep Centrum) maar vaker
Commissie volkshuisvesting. - Voor de
commissie volkshuisvesting, is donder
dagavond half negen agendapunt de
voortgang van nieuwbouw dan wel ver
nieuwbouw in het saneringsgebied oud-
IJmuiden. Op kritische vragen van het
raadslid D. Kuijper (Progressief Veisen)
eerder gericht aan B en W over de te
volgen (nspraak) procedure in het gebied
wordt antwoord verwacht. Wethouder
Bijl komt verder met informatie over ko
mende nieuwbouw aan de IJmuidense
Houtmanstraat (nieuwe W. F. Visserhuis).
Daarnaast komen gegevens los over ruim
ten die de gemeente ten behoeve van reno-
vatieprojekten als wisselwoning denkt in
te richten. Voor het agendapunt „W. F.
Visserhuis” zijn donderdagavond ook le
den van de commissie sociale aangele
genheden als toehoorder en discussiepart
ner uitgenodigd. Op het vergaderrooster
staat hiervoor eveneens half negen ’s a-
vonds als aanvangstijd genoteerd.
Het aan wal brengen van een mijn. Tot voor 1977 een zaak waarvoor vissers een
overheidsvergoeding op konden claimen. Het oorlogstuig is nu „waardeloos" en wordt niet
zelden weer in zee gedeponeerd met alle mogelijke gevolgen daaraan verbonden.
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. „De bisschop is allereerst behoeder van de geloofsschat zoals
vastgelegd in de schrift. Hij is bovendien bewaker èn doorgeefluik voor de
kerkelijke overlevering zoals die in de eerste tien eeuwen van de kerk tot
uiting kwam. Van niet te onderschatten belang is daarnaast ook zijn rol als
evangelisch inspirator tegenover een wereld die vandaag de dag bitter weinig
blijdschap en begeestering meer kent.” Mgr. M. Kok, oud-katholiek aartsbis
schop van Utrecht, zei dit zaterdag in de IJmuidense Engelmunduskerk waar
enkele honderden geloofsgenoten bijeen waren voor de wijding van pastoor
A. J. Glazemaker tot „Bisschop van Deventer”.
voor vissers en off-shore-activiteiten. Het
grootste risico zit niet eens in het ophalen
van dat spul, maar is wel aanwezig als de
munitie met een klap op het water komt.
Joep Beliën (voorgrond) en Peter Schrama als Louis en Klaasje uit „Jan Rap en z’n
maat' van toneelwerkgroep Nieuw Leven uit Wijk aan Zee: donderdag als lustrumvoorstel-
ling te zien in het Witte Tejater.
trio Irv Rocklin om 0.30 uur de zondag
it
n
it
i-
n-
e-
c-
in
ït
t I
i-
o
e
f
et
jp
it-
n,
es
ge
zo
Kerstkaarten maken. In het buurthuis
De Brulboei aan de IJmuidense Kanaal
straat kunnen donderdagavond onder
deskundige leiding kerst- en nieuwjaars
kaarten worden gemaakt. Welkom is
jeugd van twaalf jaar en ouder. Aanvang
zeven uur.
De vragen van de kamerleden vergden
een lange studietijd. Na bijna twee jaar
vond de beantwoording plaats in septem
ber 1978. Roels: „Er was een ambtelijke
studiecommissie ingesteld met vertegen
woordigers van de ministeries van defen
sie en landbouw en visserij. Die hebben
geruzied over de vraag waar het geld
vandaan moest komen. Uiteindelijk werd
besloten een overgangsregeling van
kracht te laten worden voor de jaren 1977
en ’78. Voor beide jaren kwam in totaal
240.000 gulden beschikbaar en dat geld is
schoon opgegaan. In 136 gevallen kregen
de aanbrengers 1600 gulden en 28 maal
was het de helft van dat bedrag”.
de kern van Witte Tejater-mensen, op
zoek naar een eigen accommodatie
waarin regelmatiger voorstellingen zou
den kunnen worden gegeven, kwam in
contact met een groepje Velsenaren die
streefde naar de oprichting van een
Filmhuis.
Gezamenlijk betrok men het voormali
ge jongerencentrum en nog geen jaar
nadat in het film- annex toneelzaaltje
van de in eigen beheer met man en
macht opgeknapte machinehal de eerste
film had gedraaid, deed het jazzhuis z’n
intrede. Niet lang daarna werden de
statuten van de officiële Stichting Het
Witte Tejater - waarin de drie secties
organisatorisch werden ondergebracht -
10-
m-
5te
!u-
de
ie-
ils
is-
;e-
Ig,
ri- 1
.ot
Bevestiging in het bisschopsambt vond
plaats volgens het luisterrijke ritueel van
de katholieke eredienst. Voorafgaande
aan de handoplegging naar apostolisch
voorbeeld werd van de wijdeling ge
vraagd een mondeling getuigenis. Een
verklaring waaruit moest blijken diens
zuiverheid in de christelijke leer zoals
vastgelegd in de evangeliën en de kerkelij
ke overlevering. Tot het eigenlijke wij-
dingsceremonieel behoorde plaatsing van
een loodzwaar bijbelboek op de schou
ders van de wijdeling, die daarvoor in
voorovergebogen houding plaatsnam op
het priesterkoor van de Engelmundus
kerk. Bij de wijding waren naast aartbis-
schop Kok direct betrokken de oud-katho
lieke bisschop G. .H. van Kleef, zetelend in
Haarlem, en zijne eminentie mgr. T. R.
Majewski, bisschop van de Pools-Katho-
lieke Kerk. Deze drie hoogwaardigheids
bekleders maakten door handoplegging
tastbaar de opneming van de heer Glaze-
maker in het bisschoppencollege van „de
Kerk”.
Commissie financiën. - Over hetzelfde
thema wordt donderdagavond om half
acht ook door de commissie financiën nog
onopgemerkt voorbijgaan. In de periode van dinsdag 11 tot en met zondag
16 december worden dertien theater-, muziek- en filmvoorstellingen geor-
ganiseerd in het voormalige PEN-centrum aan de Kanaalstraat 257 in
IJmuiden, waarbij gepoogd is een zo goed mogelijk overzicht te geven van
I wat het Witte Tejater z’n publiek in de loop van een seizoen zoal te bieden
heeft.
Dinsdagavond om 20.30 uur wordt het
I lustrumprogramma geopend met de
film „Pastoraal Verstoppertje” van Shu-
ji Terayama. Woensdagavond draait,
eveneens om 20.30 uur, „De Cierta Ma-
I nera” van Sara Gomez, een Cubaanse
film over mensen uit de voormalige krot-
I tenwijken rond Havana in relatie tot de
I veranderende maatschappij. Om dezelf-
de tijd begint in zaal 2 de voorstelling
„Kaktus voor oude lullen” van de thea-
J tergroep Kaktus, uit te voeren door Ellis
Berlijn en Peter Jan Rens.
De wijdeling ontvangt uit handen van Mgr. M. Kok het borstkruis, uiterlijk teken van zijn
nieuwe waardigheid.
e-
d- I
ie
a- a
e-
T-
ly
v „UV1Y11U Mill V.UV UU1 uc ZAJUUClg
inluidt met swingende be-bob muziek.
De zondag brengt tevens om 14.30 uur
een optreden van Wessel Ilcken-prijs-
winnaar Theo Loevendie met zijn kwar- I
tet (Hans Dulfer, Martin van Duinhoven
en Arnold Dooyeweerd) en voor de kin-
deren, eveneens om 14.30 uur, een pro- J
gramma met clowns - de van het Velser- I
beekfestival bekende Samba Salad - en
films, geschikt voor kinderen van 4 tot j
en met 11 jaar.
