Dracaena: boom voor de huiskamer
Kurk als vloerbedekking
Sleutelen met Cruc en Croc
I
Verrijdbare afvalbak
JBj
HANDBOORGEREEDSCHAP
NOG NIET ACHTERHAALD
5
27
wa
Op stam
Verzorging
Booromslag
Slangeboor
e>
i
«MN»
<0*s»fcs«»«3SS<
sssssw»~-
Een egalisatielaag van bijv, hardboard
De Croc: met twee vingers wordt zelfs een vastgeroeste wielmoer los gedraaid (rechts)
De Cruc is hefboom voor wielmoersleutel en .wielkarretje’ ineen (links)
De Dracaena Marginata groeit zelfs in de donkerste
hoekjes van uw kamer nog en heeft smalle bladeren met
een roodbruine rand.
De Dracaena Godseffiana lijkt qua uiterlijk niet erg op
Behalve dat kurk goedkoop is, weet
bijna iedereen ook wel dat het andere
aantrekkelijke hoedanigheden heeft. Het
is plezierig „voetwarm”, geluidsabsorbe-
rend, warmte-isolerend, het is hygiënisch.
Een vloerbedekking om lekker op te gaan
liggen om met je treintje te spelen! Kinde
ren zijn dan ook enthousiast over een
kurkvloer in hun kamertje. Waarom dan
geen kurk in de woonkamer, de hal en de
keuken? Daar doemt dan dat wantrouwen
jegens de slijtvastheid van het materiaal
levensgroot op.
Het lijkt wellicht wat „sterk” uitge
drukt, maar kurk is een van de sterkste
vloerbedekkingsmaterialen die we ken
nen! Zandstraalproeven hebben dat uitge
wezen. Kurk gaf minder volume-afname
te zien dan welk ander materiaal ook.
Er wordt soms verondersteld dat kurk
op de vloer zijn sterkte alleen kan ontle
nen aan de speciale lak die erop wordt
Ten opzichte van kurk als vloerbedek-
kingsmateriaal staan veel mensen nog
erg huiverig. Kurk lijkt zo’n zwak mate
riaal. Aan de slijtvastheid wordt dan ook
vaak getwijfeld. Hoewel het een van de
allergoedkoopste vloerbedekkingsmate
rialen is (vergelijkbaar met de prijs van
linoleum), wordt het daarom nog niet zo
erg druk toegepast. Een kwestie van wan
trouwen.
In de winkel zien we de Dracaena vaak aangeboden als
een kale stam waaruit een of meerdere blad pruiken
tevoorschijn komen. Om dit te bereiken, worden de
planten opgekweekt tot er vrij forse stammen zijn
ontstaan. Deze worden omgehakt, van het blad ontdaan
en droog geëxporteerd. Bij de bloemist aangekomen,
worden de stammen in de aarde of in water gezet en
ontwikkelen zich weer nieuwe wortels onder aan de
stam. Zo groeit uit de droge stam weer een flinke plant.
Zoals al meermalen gezegd, het zijn makkelijke planten.
De bontbladige soorten staan graag op een lichte plaats,
maar niet direct in de zon, de groene soorten nemen met
nog minder licht genoegen en willen ook zeer zeker niet
direct in de zon staan. De planten willen graag zomer en
winter in de warme huiskamer staan en dat is ook al een
groot voordeel. Een hoge luchtvochtigheid is vereist, dus
in een droge atmosfeer rijkelijk water geven en
regelmatig sproeien.
Zorg er echter goed voor dat de plant niet in het water
blijft staan, dat verdraagt de Dracaena erg slecht.
Vermeerdering gaat het best door middel van stekken.
Hiervoor neemt u een kopstek of een stuk kale stam met
minstens drie ogen. Deze laat u op een warm plaatsje,
liefst onder glas wortelen.
de andere soorten. Het is een sterk vertakkende,
struikvormige plant met wit gevlekte bladeren.
In het voorjaar bloeit de plant met heerlijk geurende
geelwitte bloempjes, later gevolgd door rode bessen.
M
booromslagen, die een bek met slechts
twee „klauwtjes” hebben, moet u trou
wens helemaal maar niet proberen een
cilindrische boor te gebruiken, want
daarin houdt hij beslist niet. De boor
omslagen van de beste kwaliteit hebben
een vierdelige bek (dus vier klauwplaat-
jes) en dat wil dan met die cilindrische
boren wel pijnloos verlopen. U moet
echter niet vergeten dat boren van het
cilindrische type in feite bestemd zijn
voor de boormachine.
Het „gewone” afval in
huis gaat de vuilniszak,
de pedaalemmer of de
prullenmand in, maar
soms zijn er ineens van
die pieken in de afval-
produktie. Dan biedt
een extra grote karton
nen doos wel eens uit
komst, maar afgemaaid
gras, natte bladeren enz.
maken van zo’n doos een
vieze, weke boel.
aangebracht. Dat is niet juist; die lakaf-
werking is nodig om het materiaal tegen
(langdurige) inwerking van vocht te be
schermen. Bovendien kan kurk, als het
niet zou zijn afgelakt, vlekken en andere
ontsieringen oplopen die lastig of hele
maal niet te verwijderen zijn. Ook voor
een fraai uiterlijk is lakafwerking vereist.
Overigens verhoogt een deugdelijke
laklaag de slijtvastheid natuurlijk nog
wel; met name tegen krassen van meubel-
poten e.d.
Kurktegels voor vloerafwerking zijn zo
wel in gelakte als ongelakte uitvoering te
koop; in het laatste geval moet u de lak
zelf (een aantal lagen) opbrengen.
De tegels zijn vervaardigd van gemalen
kurk, dat onder hoge druk en bij hoge
temperatuur wordt geperst. De natuurlij
ke harsen in het materiaal smelten daar
bij en binden de fijne korrels tot een
homogene plaat. Die kurkplaatjes zijn
veerkrachtig genoeg om indrukken van
meubelpoten enz. na enige tijd vanzelf
weer onzichtbaar te maken; het materiaal
„veert” vanzelf weer terug, behalve uiter
aard wanneer de „indruk” van een zwaar
voorwerp zeer lange tijd heeft geduurd.
Kurk heeft voor de doe-het-zelver nog
een aantrekkelijk aspect: het is erg ge
makkelijk te leggen. In de eerste plaats
door de tegelvorm, en ten tweede omdat
het zo gemakkelijk te snijden is.
De prijs is f57,95. Ver
krijgbaar in huishoude
lijke zaken, warenhui
zen e.d.
Die booromslag is dus zeker geen stuk
gereedschap dat aan zijn pensioen toe is.
Wie het plan heeft er een te kopen, moet
alle mogelijkheden even serieus nagaan.
Een boormomslag met zgn. „ratel” is een
stukje duurder, maar die extra uitgave
brengt zijn geld helemaal op. Dank zij
het ratelmechanisme kan de boor met
„loze slag” teruggedraaid worden, het
geen op lastig bereikbare plaatsen een
voordeel is. Trouwens ook om een diep
en vast in het hout zittende boor pro
bleemloos weer omhoog te halen.
In de boorhouder van een booromslag
moeten in principe alleen boren met
vlakke „kolf’ worden gebruik. De kolf is
het uiteinde van de boorschacht, waar
mee hij in de booromslag wordt gespan
nen. Weliswaar wordt menigmaal ook
een cilindrische boorschacht (van bij
voorbeeld een metaalspiraalboor) in de
booromslag gebruikt, maar dat kan bij
wat zwaarder werk tot beschadiging van
de boorschacht zowel als van de „bek”
van de booromslag leiden. Bij goedkope
Boven: booromslag met ratelmechanisme.
Rechts daarvan: slangeboren in diverse dia
meters, uitsluitend bestemd voor boren uit
de hand. Links onder de omslag: de con
ventionele houtspiraalboren, voor boren uit
de hand. Daaronder: een handboormachi-
ne, meestal met een niet grotere boorkop-
capaciteit dan 8 mm. Rechts daarvan: een
set schroefverzinkboortjes.
Links onder: speedboren, uitsluitend voor
machinaal boren. Rechts daarvan: moderne
houtspiraalboren met centreerpunt en voor
snijder, bestemd voor machinaal boren. En
geheel rechts: fretboortjes kunnen soms
uitkomst bieden in gevallen waar noch de
boormachine, noch de booromslag te ge
bruiken is. (Foto uit: Timmeren, leer het zelf,
uitg. Zomer en Keuning)
Ook het lijmen vormt geen probleem;
met een getande kitstrijker wordt de
kurkkit (per m2 is ongeveer een halve kilo
nodig) op de ondervloer uitgestreken en
daarin worden de kurktegels aange
bracht.
Eén ding is echter van groot belang bij
het leggen van een kurkvloer: de onder
vloer moet absoluut vlak zijn. Lijm de
tegels dus niet direct op de vloerplanken.
Hoe egaal zo’n plankenvloer er ook uit
mag zien, de naden tekenen zich later
onherroepelijk in het kurkmateriaal af.
Ook wie helemaal geen belangstelling heeft voor het zelf „sleutelen” aan de auto, zal
misschien toch af en toe voor doe-het-zelf-monteur moeten spelen. Een lekke band
onderweg betekent: auto op de krik en wiel verwisselen.
Elke autogereedschappenset bevat uiteraard het vereiste gereedschap, maar de
gebruikelijke, vrij kleine wielmoersleutels kunnen de soms wel èrg vast zittende moeten
niet altijd de baas.
Om dat probleem te ondervangen, heeft een fabrikant van autogereedschappen twee
handige gereedschappen ontwikkeld: de Cruc en de Croc (hoe komen ze op zulke
namen.De Cruc is zowel een extra lange hefboom, passend op alle wielmoersleutels,
als een „wagentje” waarmee het gedemonteerde wiel makkelijk kan worden verplaatst.
De Croc is een veel kleiner apparaat, dat moeiteloos de meest vastzittende, zelfs
vastgeroeste wielmoer losdraait, dankzij een ingebouwde tandwieloverbrenging waar
mee de normale handkracht 18-voudig wordt versterkt. Zelfs een kind heeft, met die
Croc in de hand, geen moeite met het losdraaien.
Ook vastdraaien gaat goed, want die krachtsoverbrenging van 1 op 18 wordt bij het
aandraaien automatisch begrensd zodat de moeren nooit met meer dan de vereist
kracht kunnen worden bevestigd.
In autoshops en dergelijke zijn beide nieuwe gereedschappen (ook handig voor wie
een caravan of boottrailer heeft) verkrijgbaar.
Het is de gewoonste zaak van de we
reld om een elektrische boormachine te
hebben en in principe doe je daar dan
ook vrijwel alles mee. Dat wil echter niet
zeggen dat de aloude techniek van het
„uit de hand” boren achterhaald zou
zijn.
Soms is het handiger, of gemakkelij
ker, om gewoon even de boorsomslag te
pakken. Bijvoorbeeld omdat op de boor
machine toevallig net het cirkelzaag-
hulpstuk zit (dat even later weer ge
bruikt moet worden) en dan is het boren
van een paar gaten met handkracht aan
lokkelijker dan het hulpstuk demonte
ren en later weer aanbrengen.
Het kan ook zijn dat er een gat moet
worden geboord van zó grote diameter
dat er geen voor de machine geschikte
boor in de gereedschapkist zit. Als je dan
wèl een zgn. slangeboor van die diame
ter hebt (ze gaan tot 38 mm!) èn een
booromslag, dan kan zo’n gat er ook
komen zonder aanspraak te moeten ma
ken op elektrische energie. Bovendien:
soms is het boren van grote diameters
secuurder uit de hand te doen dan met
de machine, vooral in hout dat makke
lijk splintert.
Voor dat doel.heeft Cur-
ver een bijzonder handi
ge, verrijdbare afvalbak
ontworpen, waarin ge
makkelijk even veel
rommel gaat als in drie
of vier gewone plastic
De Dracaena is de laatste jaren uitgegroeid tot een van
de populairste kamerplanten in ons land. En geen
wonder.De Dracaena is erg decoratief, erg sterk en
kan erg groot worden. Op de foto ziet u hoe een simpele
bak met drie Dracaena’s op enkele meters van het raam
af, een compleet „groen eiland” in de woonkamer vormt.
Een makkelijke plant, die als u hem de ruimte geeft
jarenlang op dezelfde plaats kan blijven staan en
(afhankelijk van de soort) uitgroeit tot een enorme plant
die u na jaren trouwe dienst beloont met heerlijk
geurende bloemen. De bloeistengel verschijnt meestal in
het vooijaar vlak naast de top van de plant.
De bekendste soorten uit de familie is wel de Dracaena
Fragrans, een stamvormende soort waarvan de brede
bladen met een boog naar beneden hangen. Vooral het
ras „Massangeana” met groene bladeren met een gele
middenstreep zien we erg veel. Ook wordt deze soort
veel op een hoge, kale stam te koop aangeboden.
Als de plant te groot voor uw kamer wordt, haalt u
gewoon de top eruit en gebruikt deze weer als stek voor
een nieuwe plant. U zult zien dat de plant zich dan ook
vaak gaat vertakken.
Dracaena Deremensis is ook een veel voorkomende
soort waarvan de groei bijna niet is te stuiten. De plant
heeft glimmend donkergroene bladeren, maar vooral de
„Wameckii” met zijn witte strepen in de lengterichting
van het blad is erg geliefd. De stam van deze plant wordt
van onderen vrij snel kaal, maar als u enkele planten
van verschillende hoogte bij elkaar in een bak plaatst
staat dat juist erg leuk.
De aloude houtspiraalboor is genera
ties lang de metgezel geweest van de
booromslag. De verkrijgbare diameters
gaan van 2 tot 14 mm. Prettiger werken
de slangeboren (ook wel slingerboren
genoemd) die van 6 tot 38 mm verkrijg
baar zijn. De schroefpunt trekt de boor
als het ware het hout in, de snijder
maakt het gat op diameter en de (enkele
of dubbele) spiraal voert de houtspanen
af.
Erg handige boortjes zijn de zgn.
schroefverzinkboren, die in een aantal
gangbare schroefmaten overeenkomen
de „voorboorgaten” voor schroeven ma
ken, uiteraard vooral voor wat grotere
schroeven die in hard hout moeten wor
den aangebracht. Er bestaan ook specia
le schroefverzinkboren die in combina
tie met de proppenboor de zgn. „onzicht
bare schroeftechniek” mogelijk maken:
boven de geheel in het hout verzonken
schroef wordt een rond houtpropje ge
lijmd en wèg is de schroef.
(ruwe kant boven) of dun spaanderplaat is
dan ook veelal vereist. Vul de naden tus
sen de stukken plaatmateriaal met bijv,
porion en schuur deze, na uitharding,
glad. Dan krijgt u een ideale onderlaag.
Het maakt uw kurkvloer wel wat duurder,
maar alles bij elkaar blijft het toch nog
een heel economische vloerbedekking.
Aan kurk plus lijm en lak bent u zo’n 30
gulden per m2 kwijt, dus dat extra voor
een egalisatie jaagt de kosten niet over de
kop.
Ook de doe-het-zelver
heeft dikwijls grote hoe
veelheden rommel die
ergens heen moeten.
huisvuilzakken. Zowel
binnens- als buitens
huis, of in de werk
plaats, is het een makke
lijke slokop. Dank zij de
extra grote welen rijdt
hij moeiteloos over
drempels heen.
I
i
