Kennemerland nieuwe
jazzsociëteit rijker
Met messcherpe band op randje van de kitsch
Nieuw Biografisch Woordenboek
Clown Steffan
overleden
c
Buddy Odor staat nog
te dicht bij Sportivo
SUNSHINE
JAZZ CORNER
Pittig pianokwartet
componist Hans Kox
Bankroet dreigt
Brood in Haarlem
voor Gewestelijk
Orkest Z.-Holland
I
Hans Vandenburg dient opbouw set te verbeteren
Interim-oplossing
pttpost
Gebruik'm goed.
Beroemde en beruchte Nederlanders gerangschikt
„REGIONAAL TALENT KANSEN BIEDEN”
J f
23
22
VRIJDAG 14 DECEMBER 1979
KUNST
I
•fc
I
-
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
Nou zal het toch niet ge
beuren dat zulke mooie
kerstkaarten de deur uit
gaan zonder postcode?
Als u straks eens een
nieuw adressenlijstje
maakte? Mèt postcodes?
Die hebt u dan altijd bij
de hand. U weet wel, in
het laatje!
Garland Jeffreys
RITA REYS.
regisseert emotie
JOHN OOMKES
(ADVERTENTIE)
van
(ADVERTENTIE)
entrée f 12,- (a.i.) c.j.p. geldig
Concertgebouw Haarlem vrijdag 21 december 1979 20.15 uur
TWEEDE CONCERT SERIE C
Het BWN is de opvolger van het „Nieuw
Nederlandsch Biografisch Woordenboek”
(NNBW), dat in 1937 met het tiende en
tevens iaatste deel uitkwam. De tweede
wereldoorlog en de verminderde belang
stelling voor het biografisch genre waren
vermoedelijk redenen een punt achter de
uitgaven te zetten, aldus de historicus
prof. dr. I. Schöffer, voorzitter van de
redactiecommissie van het nieuwe woor
denboek.
De redactie heeft zich kunnen verzeke
ren van de medewerking van ruim 240
Nederlandse auteurs voor de ongeveer 40
DEN HAAG (ANP). Niet alleen beroemde, ook beruchte overleden Nederlanders,
zoals de NSB-er A. A. Mussert, krijgen een plaats in het „Biografisch Woordenboek
van Nederland” (BWN). Het eerste deel verschijnt begin volgend jaar en het eerste
exemplaar is voor minister Pais van Onderwijs en Wetenschappen, wiens departe
ment in 1971 het groene licht gaf voor het samenstellen van een nieuw biografisch
woordenboek.
programma: Hans Osieck
Rudolf Escher
Strawinsky
Ravel
- Rhapsodie voor orkest
- Symfonie no. 2
- Balletmuziek „Agon"
- Pianoconcert voor de linkerhand
Op deze eerste, groter opgezette toemee
brengt Jeffreys repertoire van alle vier
zijn albums (Jeffreys, Ghostwriter, One-
Eyed Jack en American Boy and Girl), zij
het dat zijn keus beperkt wordt door het
feit dat zijn formatie niet zozeer uit de
rubrieken in het BWN, die variëren van
natuurwetenschappen, filosofie en gods
dienst, tot sport en cabaret. De kwaliteit
van de nieuwe serie is dus aanzienlijk
verbeterd. Als criterium voor opname is
gesteld dat de personen minstens van
„enige betekenis” moeten zijn geweest in
en voor Nederland. In het woordenboek
komen Nederlanders voor die zowel be
kendheid verwierven in ons land als daar
buiten en in de overzeese gebiedsdelen.
Tevens staan er buitenlanders in, die in
Nederland en bijvoorbeeld het toenmalig
Nederlands Indië een rol van enige bete
kenis vervulden.
meer geld te geven dan volgens de ver
deelsleutel uit 1975 is afgesproken: 55 pro
cent van de kosten na aftrek van inkom
sten en een rijksbijdrage. Ook wil het
Het eerste deel heeft een voorlopige
oplage van 3500 exemplaren. De redactie
denkt dat de oplage wel verhoogd zal
moeten worden, omdat veel bibliotheken,
archieven en de overheid al veel belang
stelling hebben getoond.
Inmiddels is men al druk bezig aan het
tweede deel. Volgens prof. Schöffer zal
het in ieder geval binnen enkele jaren
uitkomen. Bedoeling is dat de volgende
delen meer aandacht besteden aan de
negentiende eeuw en geleidelijk ook de
voorafgaande eeuwen. Waar nodig zullen
levensbeschrijvingen uit het oude NNBW
worden aangevuld.
provinciaal bestuur dat het orkest net als
de andere Nederlandse beroepsorkesten
wordt opgenomen in de rijkssubsidierege-
ling.
Concert: Garland Jeffreys band
in de Lantaren, Rotterdam. Eerste op
treden in clubtoer; vanavond nog con
cert in Paradiso, Amsterdam. Bezet
ting: Garland Jeffreys (zang), Robbert
Athas en Artie Funaro (gitaren), Greg
Jackson (bas) en Gary Burke (drums).
Rotterdam, 14 december 1979.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Wie het fenomeen Brood
in de eigen regio live in aktie wil zien, kan
op zaterdag 29 december terecht in de
Haarlemse Beijneshal, waar hij met zijn
Wild Romance zal optreden. In het voor
programma staat de Haarlemse blues-
rockformatie Barrelhouse.
De voorverkoop van toegangskaarten
begint zaterdag bij het VW en de vaste
voorverkoopadressen.
Volgens prof. Schöffer is het toeval dat
in het eerste deel naast een overwicht aan
levens van politici, naar verhouding enige
nadruk ligt op de categorie juristen en
geschiedschrijvers. Door de medewerking
van het Nederlands Centrum voor Rechts
historische documentatie in Amsterdam
ontving de redactie in de loop der jaren
talrijke biografieën van juristen. Die van
geschiedschrijvers kwamen gemakkelij
ker ter beschikking dankzij de samenstel
ling van de redactie (allen overwegend
historici). Moeilijker was het gegevens
over bijvoorbeeld sporthelden of cabare
tiers te verkrijgen.
Concert: Buddy Odor Stop in de
Lantaren, Rotterdam. Debuutconcert
nieuwe formatie Hans Vandenburg.
Bezetting: Hans Van den Burg) (zang,
gitaar), Max Mollinger (drums), Peter
Calicher (keyboards, zang), Martin
Bakker (bas, contrabas, zang), Meike
Touw en Lisa Bialac (zang).
Rotterdam, 13 december 1979.
Hij wordt beschouwd als de grote ani
mator van het BWN. In 1968 lanceerde hij
een voorstel voor een geheel nieuwe ver-
volgserie op het NNBW, waarmee een
vaste man op rijkskosten zou moeten wor
den belast. Het „plan-Schöffer” kreeg de
goedkeuring van het toenmalige ministe
rie van O.K. en W., waarna binnen het
bureau der Rijkscommissie voor Vader
landse Geschiedenis dr. J. Charité als
wetenschappelijk ambtenaar de opdracht
kreeg een project voor biografische ver
volgdelen van de grond te krijgen. Tevens
benoemde de rijkscommissie een redac
tiecommissie met prof. Schöffer als voor
zitter. De heer Charité kreeg als eindre
dacteur van het BWN een vaste plaats in
de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.
ROTTERDAM. Hans Vandenburg schoof begin dit jaar Gruppo Sportivo, zowel
een van de origineelste als populairste bands die ons land ooit heeft voortgebracht,
opzij. De redenen lagen, als je bij Hans je oor te luisteren legde, zowel muzikaal als
buitenmuzikaal. Hij had genoeg van het zelfbevestigende wereldje waarin Gruppo
terecht was gekomen, onderkende het feit dat de parodistische inslag die hij had
ingebracht averechts was gaan werken en feitelijk van elke dubbele bodem een
lachertje leek te zullen maken en bovendien was „Vandefruits” het toeren beu.
Twaalf jaar geleden werd het orkest
opgericht. De gemeenten en de rijksover
heid blijven in gebreke. Het provinciaal
bestuur keert zich hiertegen door niet.
Muzikaal verpakt Jeffreys zijn materi
aal precies zoals je dat zou verwachten.
Een heel amalgaam van stijlen openbaart
zich bij deze grote kleinkunstenaar. Mu
ziek die gebaseerd is op een zwarte tradi
tie, op gericht is op de Caribische klanken,
vlak naast harde, onverzettelijke rock; het
een en ander doorspekt met het betere
balladenwerk.
Op het politieke vlak moeten knopen
worden doorgehakt. Zolang resultaten
evenwel uitblijven acht het orkest de pro
vincie de eerst verantwoordelijke instan
tie. De provincie moet alles doen om de
onrust bij het orkest weg te nemen en om
het voor het onvermijdelijke bankroet te
behoeden, aldus het bestuur van het Ge
westelijk Orkest voor Zuid-Holland.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Kennemerland wordt zaterdag een jazzsociëteit rijker als zaterdag
middag om 16 uur de Zandvoortse club Moustache aan de Burgemeester Engelberts-
straat wordt omgedoopt in de Sunshine Jazz Corner. De openingsdag omvat een
receptie, waarbij het Martin Haak Kwartet en zangeres José Koning de muziek
verzorgen, en ’s avonds een tweetal optredens door de Power House Six en het Trio
Pim Jacobs met zang van Rita Reys. Zondag speelt er het Hans Keune Kwartet.
Een opzienbarende stap voor een song-
schrijver die internationaal op meer er
kenning kon rekenen, dan het fenomeen
Brood in staat is om platen in de VS te
verkopen. Het is niet de gemakkelijkste
weg die Vandenburg zich uitkoos, temeer
daar hij beloofde na een oriënterend ver
blijf in Amerika terug te komen met een
solo-album, waarop hij wat ander getint
materiaal zou laten horen.
Het is inmiddels allang zover. Vanden
burg koos zich de naam de Buddy Odor
Stop, hield er eventjes een halfserieuze
mystificatiepoging op na (titel album Bud
dy Odor is a Gas) en spiegelde zijn gehoor
een merkwaardig gespleten beeld voor.
Kant één van de plaat bleek een natuurlij
ke voortzetting van de Sportivo-koers, ter
wijl kant twee onder het motto Jazz for
Popholes de luisteraartjes verblijdde met
uiterst swingend, jazzy geting materiaal,
waarin invloeden van de Jim Kweskun
Jug Band en Dan Hicks merkbaar waren.
Kortom een stieltje dat Hans wel eens
onder de aandacht wilde brengen, zo van:
déze kant heb ik ook nog.
Niet duidelijk werd, en sinds het debuut
van gisteravond, wordt in hoeverre Van
denburg zich daadwerkelijk wil verwijde
ren van zijn jongste verleden. Met uitzon
dering van bassist Eric Wehrmeijer en
zangeres Josee van lersel stond namelijk
een gereanimeerde Sportivo op het podi
um; beiden waren vervangen door lieden
die dichter bij Hans’ mentaliteit komen
als we het zo mogen uitdrukken. Lisa is
een Amerikaanse sessiezangeres en Mar
tin een bassist, die zowel electrisch als
akoestisch perfect kan intoneren.
In de set die de Buddy Odor Stop, die
projectmatig van opzet zal zijn (dus geen
vaste groep; hoewel Max en Peter in de
toekomst vast met Hans zullen werken),
fungeerde het jazzy materiaal als een
prachtig, relaxte intro, maar in program
matisch opzicht leverde het een situatie op
als speelden Vandenburg en consorten in
hun eigen voorprogramma. Wanneer het
andere, Jazz for Popholes-werk, door de
set zou verweven zijn, dan was de cntrast-
werking beter geweest en de opbouw logi
scher. Nu komt de formatie via vier overi
gens merendeels goede nieuwe songs uit
bij titels uit de Sportivo periode.
Dat laatste is een gevolg van een tekort
aan nieuw materiaal, maar tegelijkertijd
een stupiditeit. Akkoord, Vandenburg
was Gruppo, maar tegelijk de man die er
de beperkingen van inzag; waarom zozeer
aansluiten bij het verleden. De nieuwe
Buddy Odor Stop heeft kwaliteiten (vo
caal: Meike Lisa!; instrumentaal: Mar
tin) genoeg om zich beter te kunnen profi
leren. Wellicht een kwestie van tijd, maar
Vandenburg moet laten zien dat hij niet in
dezelfde fouten valt. Een toegift met een
parodie op Rick Nielsen van Cheap Trick
zou zich precies zo tegen hem kunnen
keren als Disco really made it. Afijn, voor
lopig het voordel van de twijfel.
JOHN OOMKES
ROTTERDAM. Garland Jef
freys is een klein opsodemietertje dat
je in het dagelijks leven eigenlijk nau
welijks zou herkennen. Misschien zou
je nog wel getroffen kunnen worden
door zijn aangeboren beweeglijk
heid, maar zeker niet kunnen bevroe
den in hoeverre achter dit kleine,
propperige mannetje een songschrij-
ver en performer schuilgaat, die
maar in heel weinig tijdgenoten zijn
gelijken moet erkennen. Jeffreys, zelf
het practisch voorbeeld van de Ame
rikaanse melting-pot en diverse erfe
nissen torsend (Puertoricaans, zwart,
blank), beschrijft als weinig anderen
het grote-stadsleven in de VS.
De smeltkroescultuur in zijn harde we
reld levert voldoende thema’s op om zijn
songs levendig te houden, maar Jeffreys
doet meer dan vitale muziek met opmer
kelijke teksten afleveren. Hij observeert
en kiest partij voor hen die in de mallemo
len van een door wolkenkrabbers en to
renflats beheerste stad zich overeind moe
ten houden; de minderheden, de bijna-
criminelen en de opgroeiende jeugd. Zijn
laatste album, American Boy and Girl, is
daar een mooi voorbeeld van.
Groot werd geponeerd nam Ronald Masin
voortreffelijk over, zodat de homogeniteit
in dit Zigeunertrio (het slot-rondo zit vol
Hongaarse danswijsjes) de grondslag
vormde tot spanningsrijk en verfijnd mu
siceren.
Dit gold eveneens voor de Drie Madriga
len voor viool en altviool van Bohuslav
Martinu, een werk waarvoor de inspiratie
was geleverd door een destijds door Mar
tinu bijgewoond optreden van het kunste
naarspaar Joseph en Lilian Fuchs. Ro
nald Masin en Maria Kelemen smeedden
deze bijzonder ranke en vloeiende muzi
kale lijnen naadloos aaneen, waarbij zo
wel viool als altviool de eigen, specifieke
klankkleuren fraai naar voren konden
brengen.
Het pianokwartet nr. 2 van Hans Kox
kwam in al zijn speelse vitaliteit voor de
bij een jubileumconcert passende feeste
lijke sfeer in aanmerking. Pittige ritmi
sche motieven, een binnen de kaders van
de tonaliteit blijvende componeertrant
met een knipoog naar de twaalftoonsmu-
ziek hier en daar, een goede ontwikkeling
van motieven en spanningsverloop en een
aanstekelijke realisatie door de vier in
strumentalisten deden dit Nederlandse
werk als een zeer sterk programmapunt
voor de dag komen. En in het prachtige
pianokwartet in g klein (opus 25) van
Johannes Brahms werd virtuositeit ge
paard aan een indringende en de muzika
le materie uitdiepende bewogenheid.
GEMMA COEBERGH
kunt pakken. Daarbij streven we niet zo
zeer luisterconcerten na, maar een lossere
sfeer zoals die bestond in de Jazzcomer of
in de Haarlemse Gravin. We willen daar
bij niet de wijd en zijd bekend staande
coryfeeën uitnodigen op het podium,
maar juist regionaal talent kansen
bieden”.
Omdat de voormalige Jazzcomer, waar
voor een groot publiek bestond, onder
meer ophield te bestaan omdat het finan
ciële beleid niet even zorgvuldig is ge
weest, hecht het bestuur eraan op te mer
ken dat in de nieuwe, in Zandvoort geves
tigde sociëteit „het er regulair aan toe zal
gaan. We geven voorzichtig ons geld uit en
houden rekening met de fiscus”, zo luidt
de gedragslijn. Men gokt op enthousiasme
bij het potentiële publiek om de zaak
financieel van de grond te krijgen. Contri
buanten 75,- per concertseizoen moe
ten de basis voor de club betekenen (jon
geren van 21 jaar betalen 25 gulden). Toe
gang is na betalen van contributie gratis.
voeten kan in het soulachtige repertoire;
harde rock en messcherpe reggaesongs
komen er evenwel met een ongelooflijke
instrumentbeheersing uit. Garland houdt
daarbij de regie zeer strak in handen.
Zozeer zelfs dat hij ondanks zijn charisma
en uitstraling niets aan de toevalligheden
overlaat.
Een gitaarsolo - zowel Athas als de bra-
nie-achtige Funaro houden van uitpakken
- worden gedirigeerd, zodat elke song die
uiteengetrokken wordt, ook in zijn vrije
spel afwisselende momenten en veel ba
lans rijk is. Jeffreys begint met Rhapsody,
Please dontcha let me down, Rough
Pretty, voordat de reggae I may not be
your Kind hem vocaal vrijheid verschaft.
Mystery Girl en Ghostwriter gebruikt hij
als een soortgelijk frame waaraan emo
ties en communicatie met het publiek
kunnen worden opgehangen.
Hier en daar hanteert Jeffreys tezeer en
teveel kracht; overpower zou je kunnen
zeggen, vreemd genoeg ook in een akoesti
sche ballad als City Kid, waarin hij op het
randje van de afgrond van de kitsch loopt,
maar zich net aan en heel knap overEInd
houdt. Ondanks dat sluit zijn functione
ren zeer aan bij het niveau van een John
ny Cougar en zelfs een Bruce Springsteen,
die met soortgelijke streetsongs momen
tum weten te creëren.
Concert ter gelegenheid van het 10-
jarig bestaan van het Amsterdams
Kern Ensemble, bestaande uit: Ronald
Masin, viool; Maria Keleman, altvi
ool; Bob Reuling, violoncel; Rinus
Groot, piano. Programma: Haydn,
Martinu, Kox, Brahms. Kleine Zaal
Concertgebouw Amsterdam, 13 de
cember 1979.
Voor de meer op Haarlem georiënteerde
Stichting Jazz Kennemerland is de Sun
shine Jazz Corner een „fijne mogelijk
heid, maar hoe dan ook een interim-oplos
sing. Het ideaal blijft een nieuwe Jazzcor-
ner in de Haarlemse binnenstad”, waar
het bestuur voor wil blijven ijveren. Op
korte termijn denkt men echter zoiets niet
te kunnen verwezenlijken. Wel is men
graag bereid horeca-exploitanten te hel
pen bij jazzconcerten in Haarlem, voor
zover organisatie en publiciteit betreft.
De Sunshine Jazz Corner zal dit seizoen
programmeren tot en met medio mei.
Voor de eerste maanden heeft men, reke
nend houdend met het feit dat er „van nul
gulden af’ begonnen moest worden, een
bescheiden programma opgezet; daarin
komen onder meer de namen van Hans
Keune, Ruud Janssen, Jaap Dekker, het
Flashback Kwartet, Frits Katee, Harry
Verbeke, Cees Slinger en Peter Schilper-
oort voor.
Een programmeringstrio, waarin onder
meer de vroegere Haarlemse Jazzcomer-
eigenaar Hans Keune zitting neemt, wil
echter tot een zo gevarieerd mogelijk pro
grammabeleid komen, waarin voor elk
genre ook eigentijdse improvisatoren
plaats zal zijn. In de Sunshine Jazz Corner
zullen naar schatting dit seizoen zo’n 40
50 podiumbeurten worden verricht; daar
bij begrepen zijn die van het Trio Peter
ten Have dat als huisorkest dienst zal
doen, en zo nu en dan al dat niet professio
nele solisten zal begeleiden.
De openingstijden van de nieuwe club
zijn: rijdag en zaterdag 17 uur; zondags
15 uur. Aan' ang concerten: ca. 22 uur op
vrijdag en zaterdag, ca. 15 uur zondags.
De Stichting Sunshine Jazz Corner kan
men bereiken door contact op te nemen
met Ben Adrian, Wagenweg 154, Haarlem,
telefoon (023)-322508.
DEN HAAG (ANP). Het Gewestelijk
Orkest voor Zuid-Holland staat voor een
bankroet. Er is voor 1980 een onaan
vaardbaar begrotingstekort van ruim
een miljoen gulden. Het orkest stelt, dat
bet het slachtoffer is van politieke touw
trekkerij.
kaartverkoop en plaatsbespreken aan de kassa van het Concertgebouw, Lange
Begijnestraat 13, Haarlem van 10-15 uur; telefonisch 32 09 94 van 12-15 uur.
De nieuwe sociëteit, die elke vrijdag
avond, zaterdagavond en zondagmiddag
concerten gaat verzorgen, is een gezamen
lijk initiatief van de Zandvoortse Stich
ting Jazz behind the Beach en de Stichting
Jazz Kennemerland, die de afgelopen ja
ren tevergeefs in Haarlem heeft gepro
beerd een vervangende club voor de in
dertijd opgeheven Jazzcomer van de
grond te krijgen, onder meer in het Waag
gebouw.
De Sunshine Jazz Comer, die gerund
wordt door een namens beide stichtingen
opgerichte, gelijknamige stichting, moet
„een huwelijk worden tussen jazz op het
podium en een jazzkroeg”, zoals een be
stuurslid van Stichting Jazz Kennemer
land het uitdrukt. Bernard Adrian: „Dus
niet het jazzclubjesidee, hoe goed dat ook
kan functioneren. Geen concerten waar
bij het publiek op stoeltjes zit, maar ook
anderzijds geen jazzclub voor een elitair
publiek zoals het Amsterdamse Jazzland
was”.
De nieuwe opzet beoogt een ideëel doel,
„het aanzwengelen van de levende jazz in
de regio”, aldus Cees Merckens, eveneens
bestuurder. „Wij willen een open jazzclub,
waar je zo binnen kunt lopen, naar leven
de muziek kunt luisteren en een pilsje
Steffan, die zich vijf jaar geleden uit het
circusvak terugtrok, was een van de laat
ste muzikale clowns in ons land. Met zijn
groep De Rubatis trad hij onder andere op
in circus Strassburger, Circus Sarassani
en Circus Krone.
DEN HAAG (ANP). In zijn woning in
Scheveningen is woensdag op 68-jarige
leeftijd de circusartiest Frans Steffan
overleden.
AMSTERDAM. De doelstelling die ten grondslag heeft gelegen aan de oprichting
van het Amsterdams Kern Ensemble (in 1969) was het presenteren van minder
gebruikelijke kamermuziek, waarbij het accent vooral wordt gelegd op werk
Nederlandse componisten.
De vier instrumentalisten die de vaste
kern van het ensemble vormen, wanneer
de compositie zulks verlangt kan het aan
tal musici worden verminderd of uitge
breid, zijn nog dezelfde vier als destijds
bij de oprichting: vanzelfsprekend dat zij
nu ook met hun vieren dit jubileumcon
cert verzorgden. Dat één van die vier
musici de Haarlemse pianist Rinus Groot
is betekende op dit concert niet het enige
Haarlemse element, want er stond een
pianokwartet van de Haarlemse compo
nist Hans Kox op het programma. Alle
maal redenen om in deze kolommen aan
dacht te besteden aan dit onder auspiciën
van het Nederlands Impresariaat georga
niseerde, feestelijke concert.
Het Kern Ensemble heeft het in die tien
jaar „gemaakt”, zoals dat heet. Talloze
concerten in binnen- en buitenland, plaat
opnamen, radio- en televisieoptredens en
in 1980 een grote tournee door de Ver
enigde Staten. De vakbekwaamheid en
het technisch en muzikaal functioneren
van de instrumentalisten is zo bleek ook
donderdagavond weer zonder meer uit
stekend. Het pianospel van Rinus Groot
waarvan we de kwaliteit hier in Haarlem
nog zeer onlangs hebben mogen waarde
ren vervult in het ensemble een essentiële
rol.
Dat was al direkt te konstateren in het
ter opening gespeelde pianotrio in G groot
van Haydn, waarin de piano uiteraard
centraal staat maar ook dikwijls als aan
gever fungeert voor de vioolpartij. Wat
daar in allerfijnste nuances door Rinus
dirigent: ANDRÉ VANDERNOOT
solist JAN WIJN - piano
VA
