LOBH: Haarlem gunstige uitzondering
Eerst debat in parlement
'5
levensmiddelen
en waterpas
Amsterdam voelt
Guatemala
boycotten
9
produktie
iets gedaald
Eén organisatie
voor alle handel
weinig voor
slachthuisplan
Verbetering
pensioenen
in haven
weigert steun
ijzergieterij
Levering boter
aan Sovjet-Unie
kost EG miljoenen
V en D stopt
met bouw
warenhuizen
Van Aardenne
Plotseling
koopwoede in
Griekenland
Industriële
Bank voorspelt
terugval VS
Om een paar dubbeltjes
z
achtergrond
Bonden willen
-Troffel
1
discrimineren”
„Woningcorporaties
„Korter werken
moet bijdragen
aan emancipatie”
i;
■r
25
VRIJDAG
14 DECEMBER
ECONOMIE
1979
op
igel
)EL
P
n
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het kabinet
is nog lang niet toe aan een
looningreep. Berichten als zou
minister Albeda van Sociale
Zaken binnen het kabinet al
hebben gesproken over een
dergelijke maatregel, worden
door hem ten stelligste
ontkend.
d b.t
Kabinet: te vroeg
voor looningreep
rondsel
idiv. ed.)
oteeri
15
?rwar#
i
luis
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De meeste woningbouwverenigingen zijn al lang geen
sociale huisvesters meer. Ze doen bijna niets aan de huisvesting voor
alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens. Bij de toewijzing van woningen
wordt gediscrimineerd.
45
ius 5,
»n.
Wel houdt Albeda de ontwikkeling van
de lonen in de CAO’s voor komend jaar
nauwlettend in de gaten. Mocht blijken
SAN FRANCISCO (AP). De grootste
handelsbank ter wereld, Bank of Ameri
ca, heeft voorspeld dat de Verenigde Sta
ten in het komende jaar zullen worden
geconfronteerd met een grote economi
sche terugval. De werkloosheid zal nog
groter worden en de rentevoet zal verder
stijgen.
De inzinking zal een maand of negen
duren, zo voorspelt de bank. Het bruto
nationale produkt zal dalen met twee pro
cent; de werkloosheid zal stijgen van zes
naar 7,5 procent; de consumentenprijzen
zullen stijgen met elf procent en de vraag
naar woningen en de activiteit in de bouw
zullen dalen, aldus de bank in zijn voor
spellingen.
AMSTERDAM (ANP). Burgemeester
en wethouders van Amsterdam zullen de
gemeenteraad voorstellen niet in te gaan
op het voorstel van het bedrijfsleven voor
de bouw van een nieuw slachthuis.
Dat betekent, dat wanneer het oude
slachthuis op zijn laatst op 1 januari 1981
wordt gesloten, Amsterdam geen eigen
slachthuis meer zal hebben. B. en W. vin
den het bedrag van bijna 5,5 miljoen, dat
de gemeente als eenmalige kapitaalver-
strekking bij zou moeten dragen, niet in
in de afgelopen jaren is gebleken, dat
getracht wordt op alle mogelijke manie
ren een maatregel te ontduiken. Boven
dien zou een loonmaatregel in het parle
ment, gezien deze ervaringen, ook niet
voetstoots worden aangenomen. In ieder
geval heeft de VVD al laten blijken zich
tegen een looningreep te zullen verzetten.
en
van
.ische
«n
rsen.
r dit
a euvel
aan.
13 i
UTRECHT (ANP). De NVSH vindt
dat moet worden nagegaan, welke vorm
van arbeidstijdverkorting het meest bij
draagt aan de emancipatie van mens en
gemeenschap. Er moet niet alleen gelet
worden op de effecten in de bedrijven
zelf, maar ook op de effecten voor het
privéleven. De NVSH meent dat vakbon
den, politieke partijen en vrouwenorgani
saties dit moeten betrekken in de discus
sie over arbeidstijdverkorting.
De vereniging noemt het doorbreken
van de gebruikelijke vaste taakverdelin
gen en rolpatronen van mannen en vrou
wen een emancipatie-activiteit die tege
moet komt aan het beginsel van keuze
vrijheid naar ieders mogelijkheden. Rol
patronen worden mede bevestigd door het
gebonden zijn aan een vaste taak, waartoe
men zich veelal door een arbeidsovereen
komst heeft verplicht, zo stelt de NVSH.
Korter werken is volgens de NVSH op
zichzelf niet emanciperend, maar arbeid
stijdverkorting is in een aantal opzichten
wel een voorwaarde om te komen tot
voortgaande emancipatie. De keuze van
de vorm van arbeidstijdverkorting moet
volgens de NVSH mede bepaald worden
door de mate waarin wordt bijgedragen
aan emancipatie van mens en gemeen
schap.
AMSTERDAM (ANP). Het Algemeen
Pensioenfonds voor de haven- en ver
voersbedrijven in Amsterdam heeft beslo
ten alle lopende pensioenen per 1 januari
1980 met vier procent te verhogen. Dat is
mogelijk omdat het fonds gunstige resul
taten heeft geboekt met zijn beleggingen.
De aanspraken van deelnemers die op
31 december van dit jaar zestig jaar of
ouder zijn geworden eveneens verhoogd
met vier procent. Hierdoor worden de
pensioenen, die volgens het fonds het
meest door inflatie worden aangetast, zo
veel mogelijk waardevast gehouden.
1.00
8.50
8,00
1,10
1,00
1,50b
3.00
6.50
3.40
5.10
8.00
4.00
9.60
8.00
5.50
2.00
1.00
5.50
9.90
6.50
9.50
aim,
leveren, mocht niet baten. In enkele ver
gaderingen van de federatieraad wer
den de koppen geteld en het FNV-be-
stuur verloor.
Werkgevers en regering bleken bereid
volgend jaar grote ernst te gaan maken
met juist die werkgelegenheidsproble-
matjek, die de afgelopen jaren zo hoog in
net vaandel van de vakbeweging heeft
gestaan. Maar door de weigering van de
werkgevers zelfs boven de looneis van 2
procent uit te gaan, is het zo noodzake
lijk voeren van een gemeenschappelijk
beleid op het terrein van de werkgele
genheid ook van de baan. Daarmee heb
ben de dwarsliggende bonden binnen de
FNV een zeer grote verantwoordelijk
heid op zich geladen.
De Industriebonden FNV voeren een
ander beleid. Een beleid, dat heel dicht
ligt tegen de afspraken die zouden zijn
gemaakt als inderdaad het centrale
loonakkoord tot stand zou zijn gekomen.
Daarmee zit deze bond op dezelfde lijn
als die van de werkgevers en van de
Industriebond CNV. Juist die indu-
(Van onze redactie economie)
ATHENE. In het centrum van Athene
heeft de eerste weken van december een
koopwoede geheerst alsof het al naar
Kerstmis liep. Men stortte zich vooral op
elektrische apparaten, luxe toiletartike
len, tapijten, whisky, Franse en Neder
landse kaas, kaviaar en andere exotische
lekkernijen.
De reden van deze vervroegde toeloop
Winkeliers op hun beurt gingen over tot
het verbergen en opslaan van voorraden,
in de hoop dat ze de reeds ingeslagen
importgoederen spoedig duurder zouden
kunnen verkopen. Bizarre verschijnselen
als „rijen voor tapijten” deden zich voor.
Het publiek beklaagde zich ook over on
verhoedse kwaliteitsdaling van produk-
ten, vooral kleren: winkels stelden alleen
nog het slechtste beschikbaar. Een volks-
spijs als kabeljauw dreigde plotseling in
de luxe-categorie te vallen, omdat zij uit
het buitenland wordt betrokken. De prijs-
beheersing was onmachtig de vele grillige
voorbarige prijsstijgingen te controleren.
GENÈVE (DPA). Vakbonden in de
horeca-sector uit 58 landen hebben opge
roepen tot een toeristische boycot van
Guatemala. De internationale federatie
van vakbonden in de levens- en genotmid
delenindustrie heeft meegedeeld dat op
een internationale conferentie in Genève
hiertoe is besloten door 80 vakbondsverte-
genwoordigers.
Zij zeggen alles te willen doen om toeris
ten van een bezoek aan Guatemala af te
houden „tot in dat land de democratie en
eerbied voor de mensenrechten zijn her
steld”. Volgens de federatie is de toeriste
nindustrie na de koffie de belangrijkste
bron van inkomsten voor Guatemala.
(Door Cees Keizer)
Na het mislukken van het centraal loonoverleg in de Stichting van de
Arbeid, is er een duidelijke breuklijn binnen de FNV naar buiten getreden.
Duidelijk begint te worden, dat de ambtenarenbonden, de dienstenbonden
en de voedingsbonden de grootste dwarsliggers zijn geweest. Juist deze
bonden, en binnen de FNV waarschijnlijk de ambtenarenbonden als
grootste, hebben het beleid van het FNV-bestuur en met name van
voorzitter Wim Kok aan dermate smalle marges gebonden, dat het overleg
bij voorbaat moest mislukken.
moet men niet zoeken in groeiende wel
vaart, maar in een plotselinge regerings-
aankondiging dat voor zes maanden een
consumptiebelasting van 25 procent op
luxe produkten uit het buitenland in aan
tocht is.
Het ministerie houdt groepen van werk-
gvers in de gaten, die wel bereid zullen
blijken te zijn forse loonsverhogingen te
betalen, zoals het afgelopen jaar in de
vleeswarenindustrie is gebeurd. Ook de
werkgeversorganisaties vrezen dat, on
danks het plan tot een strakke coördinatie
tijdens het cao-overleg, enkele groepen
werkgevers uit de boot dreigen te vallen.
HENGELO(ANP). Vroom
Dreesmann stopt met de bouw
grote warenhuizen omdat deze door de
stagnerende bestedingen moeilijker
rendabel zijn te maken. Zelfs door de
gevorderde bouwplannen voor Henge
lo, Rotterdam-Oost, Spijkenisse en
Zoetermeer heeft V en D een streep
gehaald.
Vroom en Dreesmann gaat wel door
met de bouw van de zogenoemde Ven-
dettes (junior-warenhuizen die op su
permarkten lijken), al zullen er hiervan
niet drie per jaar worden gebouwd
zo als het plan was maar twee.
De woningcorporatie lijkt meer op een
gigantisch makelaarskantoor waar men
sen met een behoorlijk inkomen het eerst
aan een woning worden geholpen. Alleen
staanden, homofielen, werklozen en bui
tenlanders worden zo veel mogelijk bui
ten de deur gehouden.
Deze felle kritiek op de woningbouw
corporaties (verzamelnaam voor woning
bouwverenigingen en stichtingen) komt
van de Landelijke Organisatie Belangen
groepen Huisvesting (LOBH), die meent
dat Haarlem een voorbeeld is van deze
werkwijze van woningcorporaties.
De ambtenarenbonden binnen de
FNV zijn duidelijk op het oorlogspad.
De bestuurders van deze bonden kun
nen het nog steeds niet verkroppen dat
ze dit jaar een klein deel van de inko
mensstijging hebben moeten inleveren,
of beter gezegd, niet op de giro- of bank
rekening bijgeschreven hebben gekre
gen. Daarnaast kunnen ze het nog steeds
niet verkroppen, dat de toeslagen van de
bouw-CAO niet doorwerken in de
schaalsalarissen van de ambtenaren en
de trendvolgers. Als voor dat het centra
le loonoverleg uit elkaar barstte was al
duidelijk, dat de ambtenarenbonden een
hoge looneis wilden om zo terug te halen
wat zij dit jaar niet hebben gekregen.
Koopkrachthandhaving tot en met het
modale inkomen, is bij de FNV dan ook
een praatje voor de vaak gebleken. De
eis van 2 procent die boven tafel kwam
ging daar ver boven uit. Al waarschuw
de Wim Kok zijn bonden geen extra
looneis te stellen om te voorkomen, dat
de jaren tachtig vele duizenden extra
werklozen en WAO’ers meer zouden op-
DEN HAAG (ANP). De industriële
produktie in ons land, die zich gedurende
het grootste deel van dit jaar boven het
peil van het vorige jaar heeft gehand
haafd, is in oktober iets onder het peil van
dezelfde maand van het vorig jaar ge
daald. Dit wordt aangegeven door het
hoeveelheidsindexcijfer van het CBS van
de gemiddelde dagproduktie, gecorri
geerd voor seizoen. Het bedraagt voor
oktober dit jaar 122 tegen 123 voor okto
ber van het vorige jaar.
Ook ten opzichte van september, voor
welke maand het indexcijfer 124 be
draagt, is een daling opgetreden.
verhouding staan tot het aantal arbeids
plaatsen, dat zelfs in het gunstigste geval
zou worden behouden. Ook de inspannin
gen, die het bedrijfsleven zelf denkt te
leveren, vinden B. en W. onvoldoende in
vergelijking met de gemeentelijke bij
drage.
Het voorstel van het bedrijfsleven hield
in, dat de gemeente de grond waarop het
nieuwe slachthuis zou moeten worden ge
bouwd, voor tien jaar beschikbaar moe
ten stellen en ook de daaraan verbonden
lasten zou moeten dragen. Ook wilde het
bedrijfsleven ten hoogste tien ambtena
ren van het oude slachthuis in het nieuwe
te werk stellen. In het oude slachthuis
werken nu 36 ambtenaren. Het nieuwe
slachthuis zou als besloten vennootschap
geheel voor rekening van het bedrijfsle
ven worden geëxploiteerd. De bouwkos
ten waren in het voorstel van het bedrijfs
leven geraamd op 8,5 miljoen gulden.
DEN HAAG (ANP). Minister Van
Aardenne van Economische Zaken wei
gert de Ijzergieterij Asselbergs Holland
tegen de uitdrukkelijke wens van de Ka
mer in verdere financiële steun te verle
nen. Hij is niet van plan een motie van
oppositie en regeringsfracties uit te voe
ren, waarin gevraagd wordt de continu
ïteit van het bedrijf, waar 600 mensen
werken, te garanderen op voorwaarde dat
het commercieel management wordt ver
vangen.
Gisteren zei de bewindsman in de Twee
de Kamer dat Asselbergs al meer steun
gekregen heeft dan waar het recht op had
en dat hij er niet aan denkt om ten koste
van de andere grote ijzergieterijen in ons
land opnieuw geld vrij te maken voor dit
bedrijf. Wel was hij bereid uit de pot voor
de werkgelegenheid anderhalf miljoen
alsnog te verschaffen, plus een balanssa
nering, waardoor rente-schulden van het
bedrijf kwijtgescholden zouden zijn. Dat
echter onder de voorwaarde dat Assel
bergs bij zijn crediteuren overeenstem
ming zou bereiken over een afbetalingsre
geling. Asselbergs is daar niet in geslaagd.
Mede omdat NEHEM en de Nationale
Investeringsbank in rapporten rond 14
miljoen verdere steun onontbeerlijk ach
ten, wil het overigens zeer moderne be
drijf rendabel verder kunnen draaien. De
Kamer meende dat extra steun gerecht
vaardigd is, omdat Asselbergs in staat
wordt geacht begin volgend jaar positieve
verkoopresultaten te behalen. De huidige
moderne outillage van het bedrijf staat er
pas sinds begin dit jaar.
striebonden hebben de afgelopen maan
den herhaalde malen gewaarschuwd
geen looneisen te stellen die zouden uit
gaan boven de handhaving van de koop
kracht tot enmet modaal. Zij wisten, dat
voor een zwakke bedrijfstak als de indu
strie een looneis niet meer te trekken zou
zijn. Al te lang hebben de industriebon
den moeten knokken om een beter werk
gelegenheidsbeleid in de jaren tachtig.
Nu er geen centraal loonakkoord is,
ligt wel de vraag voor de hand, wat de
metaalwerkgevers nu gaan doen. Zullen
ze alsnog bereid blijken om te doen alsof
er een centraal akkoord tot stand was
gekomen, of zullen ze samen met VNO
en NCW één lijn gaan trekken. Dat wil
zeggen: op iedere eis die uitgaat boven
de toch al vrijwel niet aanwezige marge
een keihard nee te laten horen? Dan
zullen ze ongetwijfeld de industriebon
den fel tegenover zich vinden.
Tijdens de gesprekken in de Stichting
van de Arbeid hebben de werkgevers
delegaties duidelijk laten blijken de
werkgelegenheidsproblematiek niet al
leen bespreekbaar te willen stellen,
maar daar ook consequenties aan te
willen verbinden. Juist de werkgevers
en bonden in de industriële sector heb
ben de afgelopen jaren vrijwel dagelijks
BRUSSEL (ANP). De Europese Ge
meenschap heeft op de uitvoer van boter
naar de Sovjet-Unie sinds 1974 al meer
dan 420 miljoen dollar toegelegd. Dit heeft
de Europese Commissie geantwoord op
vragen van het Britse lid van het Europe
se Parlement John Marshall.
De subsidiëring van de uitvoer van bo
ter naar andere landen van de Comecon
(de Oosteuropese organisatie voor onder
linge economische bijstand) heeft in die
tijd 59 miljoen dollar gevergd. De Sovjet-
Unie kocht 151.000 ton en Polen meer dan
19.000 ton. Oost-Duitsland, Roemenië en
Bulgarije namen kleinere hoeveelheden
boter uit de EG af.
dat tijdens de CAO-onderhandelingen de
lonen teveel stijgen dan is het volgens
Albeda nog vroeg genoeg om te denken
aan maatregelen.
Begin deze week heeft de minister per
brief het parlement op de hoogste gesteld
van het verloop van het centrale loonover
leg in de Stichting van de Arbeid, dat
uiteindelijk mislukte. Albeda gaat er voor
alsnog van uit, dat het parlement over
deze zaak wil praten. Het zou dan onjuist
zijn als het kabinet voor een open gedach
tenwisseling met het parlement al een
besluit ten aanzien van een looningreep
achter de hand heeft.
Albeda heeft er nooit een geheim van
gemaakt dat hij niet graag ingrijpt omdat
I
I
I
a
it 58
DEN HAAG (ANP). De groot- en
detailhandel in levensmiddelen gaan van
af 1 januari hun gezamenlijke belangen
behartigen en hun onderlinge overleg voe
ren binnen een organisatie: de stichting
Centraal Bureau Levensmiddelenhandel.
Oprichters van die nieuwe stichting zijn
enerzijds de Federatie van de Groothan
del in Levensmiddelen, anderzijds de drie
detailhandelsorganisaties die samen de
huidige stichting Centraal Bureau Le-
vensmiddelenbedrijf vormen.
Die stichting wordt, blijkens een van die
zijde gedane mededeling, ontbonden als
de nieuwe van start gaat. De drie deelheb
bers in de oude stichting, die nu naar de
nieuwe overgaan, zijn Co-op Holland, het
Vakcentrum (zelfstandige kruideniers) en
de Vereniging van Grootbedrijven in Le
vensmiddelen (warenhuizen en grootwin
kelbedrijven.
De nieuwe stichting zal de belangen van
groot- en kleinhandel in levensmiddelen
in de ruimste zin van het woord moeten
behartigen, dat wil onder meer zeggen
ook als het om de door deze branche ook
verkochte niet-voedingsartikelen gaat.
1.07 l
>.00 lil k
Deze twee meisjes uit het Westduitse Trier worden opgeleid tot metselaar. Het is geen toeval
dat zij juist dit beroep kiezen. Hun ouders zijn zelf eigenaar van een bouwbedrijf.
De LOBH opent zaterdag in Utrecht
tijdens een discussiebijeenkomst „Wo
ningcorporatie bondgenoot of tegenstan
der?” een frontale aanval op de woning
bouwverenigingen. Er is een actiepro
gramma opgesteld met als doel „de wo
ningbouwverenigingen van binnenuit of
van buitenaf in het gareel te dringen”.
Indien de woningbouwverenigingen blij
ven weigeren meer aandacht te besteden
aan de huisvesting van de een- en twee
persoonshuishoudens, overweegt de
LOBH harde acties. Hierbij wordt ge
dacht aan bezettingen van kantoren van
woningcorporaties.
Noud de Vreeze, consulent van de
LOBH, zegt dat de woningbouwverenigin
gen al die jaren buiten schot zijn gebleven
wanneer het ging om de kritiek op het
bouw- en woningverdelingsbeleid voor de
groep alleenstaanden. „De minister of de
gemeenten kregen altijd de schuld. Wij
vinden dat de woningcorporaties, die op
gericht zijn om zonder winstoogmerk de
sociale woningbouw te bevorderen, veel
meer kunnen doen aan de huisvesting van
een- en tweepersoonshuishoudens”.
De behoefte aan wooneenheden voor
deze categorie woningzoekenden is
schrikbarend groot. De LOBH schat dat
in ons land 200.000 alleenstaanden woon
ruimte zoeken. De helft van deze mensen
heeft een inkomen dat onder de 20.000
gulden per jaar ligt. „De woningbouwve
renigingen doen bijna niets voor deze
mensen. In plaats van zich te identificeren
met de woningzoekenden, kiest de corpo
ratie voor financiële zekerheid. Jonge ge
zinnetjes met een aardig inkomen worden
bij de verdeling van woningen voorge
trokken. Bij een buitenlander of bij
iemand met een sociale uitkering is de
kans op huurproblemen groter, zo wordt
geredeneerd. Het gevolg is dat de echte
daklozen, de werkelijke urgentiegevallen,
aan hun lot worden overgelaten”, meent
De Vreeze.
Als voorbeeld voor de werkwijze van
woningcorporaties noemt De Vreeze de
situatie in Haarlem. „Van het woningbe
stand van een woningbouwvereniging
werd de helft door de gemeente toegewe
zen en de andere helft door de corporatie
zelf. Er kon dus een goede vergelijking
worden gemaakt. Welnu, gebleken is dat
de gemeente de zwaarste urgentiegevallen
hielp, terwijl de corporatie die categorie
woningzoekenden praktisch geheel had
geweerd”.
Er zijn in ons land iets minder dan
duizend woningcorporaties. „Er zijn ook
hele goeie bij”, merkte De Vreeze op.
„Maar die slechte moeten worden aange
pakt omdat honderdduizenden huurders
afhankelijk zijn van het beleid dat deze
instellingen voeren.
aan den lijve moeten ondervinden wat
het betekent met lede ogen te moeten
aanzien dat de ene na de andere indu
striële bedrijfstak in moeilijkheden
komt.
Wat zich nu de laatste dagen afspeelt
binnen de FNV is weer weinig verhef
fend. De voorzitter van de ene bond
waarschuwt zijn werkgevers dat ze nu
eens komen halen wat er te halen valt en
de ander wil nog een poging doen op te
komen voor de uitkeringstrekkers en
werklozen door het lidmaatschap van
zijn bond voor hen open te stellen. Zo
roept de een via zijn bondvergadering
naar de ander en is de verwarrring com
pleet. Uit alles blijkt, dat de bonden
binnen de FNV bepaald niet op één lijn
zitten en nu met grove woorden en wild
getrappel proberen de eigen verlangens
bevredigd te krijgen.
Het is triest te zien, hoe een verdeelde
FNV veel kansen heeft laten liggen om
bijna niets. Weinig verheffends zal het
CAO-spel dan ook de komende maan
den te zien geven. De ene bond zal om
heel andere zaken nu ruzie krijgen met
de werkgevers dan de ander.
De werkgeversorganisaties weten dat
er zwakke broeders binnen de gelederen
zijn, die om geen gezeur te hebben be
reid zijn op vrijwel alles ja te zeggen wat
de bondsbestuurders bij hen als eisen op
tafel deponeren. De bestuurders van de
vakcentrales, maar ook van de centrale
werkgeversorganisaties weten, dat de
werklozen en WAO’ers van de jaren
tachtig de dupe zullen worden. Juist
daarom was men het gelukkig op cen
traal niveau eens iets te doen om de
dreigende vloed te keren. Het heeft ter-
wille van een paar dubbeltjes meer niet
mogen baten.
0.20
6.50
5.00
0,00
1,00b
0.50
9,00
4,00d
820
9.00
2.00
3,00
3.00
2.50
7,30
5.00
5,00
4.80
4.50
7,50
1.50
3.80
5,50
’.00b
>.00
8,80
7,40
>.00
1,00
1,50
1.00
,00d
1.50
1,10
>,00
.00
1,70
1.30
1,70
1,40
1.20
1,30
.00
1.60
.20
,80
,50
,10
.00
.00
,00
,00
