^Voorzitter OPEC-conferentie Verregaand plan voor zelfbestuur van democratie gewesten Iran V-raad verlengt mandaat van UNIFIL-macht bomcampagne Doodstraf voor Dissidenten in OESO: economische moord Park duivel Britse politie denkt aan brief- Argentinië terug naar herstel Siegfried Haag krijgt 15 jaar achtergrond groei naar nul Polen vrij Jozef Stalin „engel noch Sojoez gekoppeld aan ruimtestation 'elijks ichap, voort- in ge- De i van □pees Morgenmiddag* ondertekening Rhodesië-akkoord DOOR OLIEPRIJSSTIJGINGEN ■hiK I 2 DONDERDAG 20 DECEMBER 3 1979 BINNEN- EN BUITENLAND (Van onze redactie buitenland) fouten 5 5 I e ton ‘ganda s samen loten dt Boo rotes lindd HacquJ eden f h hogere olieprijzen (Van onze redactie buitenland) (Van onze redactie buitenland) (Van onze speciale verslaggever Harm Botje) itzichta arbeids zin aai ing. Df ian ooi ter ont- /orden ‘een olievoorraad van 4,8 miljard vaten (van 159 liter) ruwe olie; meer dan ooit tevoren. Waarnemers in Caracas geloven, dat de nieuwste prijsverhogingen de vraag naar MOSKOU (UPI/AP). Het zondag ge lanceerde onbemande Russische ruimte voertuig Sojoez-T is gisteren gekoppeld aan het ruimtestation Saljoet-6. Het ruimtestation draait sinds 29 sep tember 1977 om de aarde. Begin dit jaar verbleven twee Russische kosmonauten 175 dagen in de Saljoet. Zowel de Westduitse als de Zwitserse regering hebben het handelsembargo te gen Rhodesië opgeheven. Groot-Brittan- nië, de Verenigde Staten en Canada deden dat al eerder. Overigens heeft Zwitserland geen em bargo ingesteld zoals dat door de Ver enigde Naties was verzocht. In 1965 be sloot Bern de handel met Salisbury te beperken tot het peil van het jaar daar voor. Later verbood de Zwitserse regerin- gin Zwitserland gevestigde bedrijven te gebruiken als tussenpersoon. de landen is ook dit te duur. Irak en Venezuela zijn volgens waarnemers be reid de voorstanders van 24 dollar per vat te steunen als daarmee de eenheid in de OPEC bewaard kan blijven. De Afrikaan se landen zouden dan als groep hogere prijzen kunnen vaststellen. Inmiddels heeft Egypte, geen OPEC-lid, bekendgemaakt een groot deel van zijn olie volgend jaar voor 40 tot 45 dollar per vat te kunnen verkopen. Een kleiner deel van de Egyptische olie zal worden gele verd aan Israel, maar het is nog niet bekend voor welke prijs. SEOEL. Een militaire rechtbank in Zuid-Korea heeft gisteren het voormalige hoofd van de Zuidkoreaanse inlichtingen dienst KCIA, Kim Jae Kioe, en zes mede werkers ter dood veroordeeld. Het zevental werd schuldig bevonden aan de op 26 oktober gepleegde moord op president Park. De rechtbank veroordeel de één verdachte tot drie jaar gevangenis straf wegens het achterhouden van be wijsmateriaal. Kim Jae Kioe verklaarde voor de recht bank Park te hebben vermoord om de democratie in Zuid-Korea te herstellen. Hij zei geen spijt van zijn daad te hebben en geen gratie te willen vragen. Kim pleit te er wel voor de levens van zijn medewer kers te sparen omdat ze in zijn opdracht hadden gehandeld. STUTTGART (DPA). De voormalige advocaat Siegfried Haag is gisteren door een rechtbank in Stuttgart tot een gevan genisstraf van vijftien jaar veroordeeld in verband met de overval op de Westduitse ambassade in Stockholm in april 1975. De rechtbank achtte de 33-jarige Haag schuldig aan medeplichtigheid aan twee moorden, vrijheidsberoving en het uitoe fenen van ongeoorloofde dwang op de Westduitse autoriteiten. Haag moest voor de vonniswijzing uit de zaal worden verwijderd omdat hij had gedreigd de president van de rechtbank niet aan het woord te zullen laten komen. „Ik zal uw aanmatigende oordeel niet aan horen”. Siegfried Haag zou de overval op de Westduitse ambassade in Stockholm heb ben beraamd en er wapens voor ter be schikking hebben gesteld. De actie kostte aan twee Westduitse diplomaten het le ven. Het gebouw brandde voor een deel af. De terroristen wilden met hun optre den de vrijlating afdwingen van gedeti neerde geestverwanten, onder wie Andre as Baader. Stalin als een slecht man, een knoeier. Toch was de „afbraak,, van Stalin en het eerherstel van diens talloze slachtoffers nog slechts half voltooid, toen Chroest- sjov in 1964 zelf aan de dijk werd gezet. Zijn opvolgers Brezjnjev en Kosigin vondend dat het dertigjarige bewind van Stalin van vitaal belang was in de ge schiedenis van de communistische parij en van de Sovjet-Unie, om het aan onge breidelde kritiek te blijven blootstellen. Zij besloten de archieven maar liever dicht te houden. Over Stalin werd offici eel nauwelijks meer gesproken. LONDEN (UPI). De Britse politie verklaarde gisteren in Londen, dat het erop leek dat onbekende terroristen die werkzaam zijn vanuit Brussel, vooraan staande industriëlen in Groot-Brittannië hebben uitgekozen als doelwitten in een ,kerstbriefbomcampagne” Het aantal dergelijke brieven dat in de voorbije drie dagen werd ontdekt, alle met poststempel Brussel, steeg gisteren tot vijf. De vijfde briefbom was gericht aan het voormalig hoofd van de Britse civiele dienst, lord Croham, en een tweede aan de onlangs aangestelde president-di- recteur van de Nationale Ondernemings raad en aftredend president-directeur van Courtaulds, sir Arthur Knight. Dinsdag was een briefbom aangekomen voor sir William Mather, voormalig raads man van de koningin en voorzitter van het instituut van hoofddirecteuren. De politie probeert achter de bestem ming te komen van twee andere briefbom- men-in-feestverpakking die ontploften in sorteerkantoren in Dover en Gerrards Cross bij Londen. Vier ambtenaren van de posterijen liepen een shock op. Volgens de politie bevatten de brieven meer dan genoeg springstof om te doden of ernstig te verminken. TEHERAN. De Iraanse regering heeft haar plannen bekendgemaakt voor gewestelijk zelfbestuur. ■ft drie ’atriot- ■eidinj ■n ver- s stap inden Afrika rap ii Georgische Tiflis. In 1956, drie jaar na zijn dood, stelde zijn opvolger Nikita Chroestsjov hem in een geheime rede op het twintigste partijcongres aan de kaak als een tiran. De halfgod werd van zijn voetstuk gestoten en het kader werd geschapen voor een veroordeling van wat eufemistisch de „persoonlijkheids cultus” werd genoemd. Het doek werd een beetje opgehaald over de massaterreur die miljoenen de dood in had gestuurd (volgens westerse schattingen waren het er tussen 1930 en 1950 ruim twintig miljoen). Symbolisch werd het gebalsemde lijk van Stalin weggehaald uit het mausoleum op het Rode Plein in Moskou, waar het sinds 1953 had gerust naast dat van Lenin, de stichter van de Sovjet-Republiek. Van het oude beeld van de onfeilbare Stalin maakte Chroestsjov het beeld van LONDEN-SALISBURY-BONN-BERN. Het vredesakkoord tussen Groot-Brit tannië, de Rhodesische regering en het Patriottisch Front zal morgenmiddag om één uur worden ondertekend. Het Britse ministerei van Buitenlandse Zaken heeft dit gisteravond bekendgemaakt. De PDK van Qassemtu ziet het allemaal wat rooskleuriger. Volgens de PDK houdt voortzetting van de gevechten in Koerdis- tan onontkoombaar de val van het huidige regime in Teheran in. Dan komt er vol gens de PDK een machtsovername door een nog conservatiever groep, eventueel zelfs een putsch van het leger. De Koerden zijn dan volgens de PDK nog veel verder van huis. Het antwoord van de Fedayyin en de Koumala daarop is dat Khomeini niet te vertrouwen valt en dat als de Koerden het huidige plan hebben aangenomen, er van uitvoering toch niets komt. Het bewind in Teheran heeft die ruzie in de Koerdische gelederen blijkbaar al lang voorzien en beijvert zich buiten de officiële Koerdi sche onderhandelingsdelegatie om steun voor zijn plannen te krijgen. De ondertekening was op losse schroe ven komen te staan nadat de Rhodesische premier Moezorewa de Britse minister lord Carrington van Buitenlandse Zaken om opheldering had gevraagd over de concessies die Londen heeft gedaan aan het Patriottisch Front van Nkomo en Moegabe. Moezorewa, die in afwachting van nieu we verkiezingen in Rhodesië zijn macht heeft overgedragen aan de Britse gouver neur lord Soames, zou hebben geprotes teerd tegen de Britse toezegging aan het front dat voor guerrillastrijders van het front extra-verzamelplaatsen zullen wor den ingericht als de zestien overeengeko men kampen overbevolkt raken. Voor el ke extra duizend frontstrijders zou een nieuw kamp worden ingericht. (Van onze redactie buitenland) BUENOS AIRES. De Argentijnse president Videla heeft gisteren ver klaard dat er in de tweede helft van volgend jaar wetten van kracht zullen worden die in Argentinië moeten lei den naar herstel van de democratie. Tijdens een persconferentie in de hoofdstad Buenos Aires zei Videla dat het (militaire) bewind akkoord gaat met de terugkeer van diverse politieke partijen. Onduidelijk is echter wan neer algemene verkiezingen worden gehouden. Videla maakte duidelijk dat de mili tairen ook na terugkeer van de demo cratie een rol in regeringszaken zullen blijven spelen. Voor de peronistische partij in haar huidige vorm, is volgens Videla in het „nieuwe” Argentinië geen zelfstandig bestaan weggelegd. De le den van deze partij mogen wel lid worden van andere politieke partijen. Uit een gisteren gepubliceerd poli tiek plan van de strijdkrachten blijkt dat de militairen betrokken willen blij ven bij de besluitvorming op het ge bied van de nationale veiligheid en de „verdediging van de grondwet”. Iedere provincie krijgt een eigen univer- siteit en een eigen radio- en televisiezen der en er komt in overeenstemming met de verschillende bevolkingsaantallen een gewogen toelatingsstelsel voor de militai re en politieacademies. Kortom, de Revo lutionaire Raad is zeer ver tegemoet geko men aan de verlangens van de Iraanse minderheden en het lijdt geen twijfel dat het plan van grote invloed zal zijn op de rust in de verschillende delen van het land. De Koerden hebben in ieder geval laten weten dat ze bereid zijn op grond van de regeringsvoorstellen verder te praten. En dat is al heel wat gezien de slechte atmos feer waarin de gesprekken tussen Koer den en regering vorige week weer eens werden afgebroken. Uit alles blijkt trou wens dat de Koerdische onderhandelings delegatie zo door het plan is overrompeld, dat de leiders van de verschillende Koer dische partijen enige moeite hebben met het zoeken naar echte leemten in het plan. van 3J s beslis met d( positie Idus dt ssama meer dan 0,3 procent worden. Dit jaar nog groeide de economie in de Westerse indu strielanden met ruim drie procent. Fay acht het niet uitgesloten dat er in het geheel geen sprake meer zal zijn van eco nomische groei komend jaar. Het tekort op de lopende rekening van de OESO-landen zal volgend jaar oplopen van de huidige dertig miljard tot vijftig miljard dollar. Belangrijk bij al deze voor spellingen zijn volgens Fay, de ontwikke ling van het economische klimaat en de mate waarin de olie producerende landen hun produktie zullen beperken. Zie ook onze pagina economie Dr. Beheshti, voorzitter van Irans Revo lutionaire Raad en een van de opstellers van het plan, heeft zich duidelijk laten inspireren door het voorbeeld van de Duitse Bondsrepubliek, waar hij trou wens jaren heeft gewoond. Als alles door gaat, houdt de centrale Iraanse regering haar bevoegdheden op het gebied van de defensie, buitenlandse zaken, financiën, het nationale economische plan, de zware industrie, de spoorwegen en de grote doorgaande wegverbindingen. .„Lpj hebben de industrielanden op dit ogenblik ivllvu nlitavnnrraarl van d R miliarrl 5ra+c»r> ale wo )e Laai uropee ese ito van vij olie kunnen verminderen. Wanneer bo lt natio tadsvH acteert ten u was volgens Novosti „strijdig met Marx en Lenin”. Het is overigens de eerste maal sinds bijna vijf jaar dat in de Sovjet-Unie officieel over Stalin wordt geschreven. In de laatste gedetailleerde werk dat over hem verscheen, werd vooral zijn militair leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog geprezen. Verwacht wordt, dat het deze week niet bij de publicaties van Novosti en De Communist zal blijven, maar dat ook het Russische Parij orgaan Pravda met een uitvoerige beschouwing komt over Sta lins persoon en politiek. Tijdens zijn leven werd Stalin in de Sovjet-Unie gehuldigd als het grootste genie van de mensheid en was er sprake van een religieuze verafgoding van deze zoon van een arme schoenlapper uit het De provincies kunnen afzonderlijk be lastingen heffen, terwijl de armere delen van het land recht hebben op subsidies uit de centrale staatspot. De provincies moe ten met de grondwet in de hand zelf toezien op de burgerlijke vrijheden, ter wijl minderheidstalen, zoals het Koer disch, Baloechi, Turks, Arabisch, He breeuws en Armeens, in de verschillende districten gelijke rechten krijgen met het Perzisch. Het Perzisch blijft echter de enige officiële taal van Iran. >uwcei sbureai iskundt Bouw (IBBC lizen, ii eel fou- pnieui Sociaal icht ii geverij wegen sregeis en ster, ssie te in inge t boek nen dt iet zjji ig va i. Ditii waai en me werk (Van onze redactie buitenland) PARIJS. De jongste ronde van olieprijsstijgingen zal de economi sche groei in de Westerse indu strielanden nagenoeg tot nul terug brengen en tot toename van inflatie en werkloosheid leiden. Dit zegt de voornaamste economische deskundi ge van de Organisatie voor Economi sche Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), John Fay De deskundige heeft het OESO-rapport lover de economische vooruitzichten voor komend jaar bijgesteld in verband met de aangekondigde prijsstijgingen van olie vlak voor de vergadering van olieprodu cerende landen in Caracas begon. Het oude OESO-rapport, opgesteld in novem ber, ging uit van een prijsverhoging van olie van ongeveer zeven procent. Nu blijkt .dat dit tenminste 21 procent wordt. Het totaal aantal werklozen in de twin tig OESO-landen zal stijgen tot meer dan twintig miljoen, ofwel zes procent van de werkende bevolking, aldus Fay. De infla tie zal stijgen tot tien procent en indien de aangesloten landen er niet in slagen hier tegen maatregelen te riemen, wordt de inflatie volgens de deskundige „een niet meer uit te roeien bestanddeel van onze economie”. De economische groei, die naar de OE SO vorige maand nog hoopte één procent zou bedragen, zal waarschijnlijk niet Uiteraard hebben de autoriteiten in Te heran en Qom grote bezwaren tegen dat denkbeeld en de besprekingen zijn tot nu toe al drie keer stukgelopen, omdat de regeringsdelegatie in feite weigert met die twee belangrijke Koerdische groepen aan één tafel te gaan zitten. lebber organ! jodei ve wij /an dt )it ge rade ii (l t werd lardag- i bassa- assade 3rd de tuder- tad ge Waarschijnlijk daarom hebben de Koer den zich meteen geworpen op een andere eis: de provinciale herindeling. De belang rijkste regeringsonderhandelaar Dary- oush Forouhar heeft overigens al gezegd dat ook daar wel over te praten valt. Hij sloot echter „om redenen van staatsveilig heid” uit dat alle minderheden in een aaneengesloten gebied moeten komen te wonen. De centrale regering is duidelijk van zins het Koerdische gebied in twee provin cies op te delen: Koerdistan zelf en Ker- manshah, waarbij die laatste provincie gezien de bevolkingssamenstelling maar half Koerdisch zou zijn. Aan de Koerdi sche linkerzijde, vertegenwoordigd door de marxistische bewegingen Fedayyin Khalq en Koumala, is nauwelijks over het plan gepraat. In die hoek heeft men be zwaren tegen de hele islamitische repu bliek. Volgenshen is het regime van imam Khomeini „principieel conservatief en ka pitalistisch” en is de Koerdische strijd niet alleen gericht op Koerdische autonomie, maar ook op het omverwerpen van de islamitische republiek en het stichten van een marxistische staat. In 1970 kreeg hij een borstbeeld op het Rode Plein, maar van een volledige re habilitatie was geen sprake en het nega tieve vOnnis uit de Chroestsjov-periode is niet herroepen. Wel zijn de laatste jaren de „positievekanten” van Stalin weer wat meer belicht. Maar het is niet waarschijnlijk dat de Russische leiders een grote herwaardering van Stalin voorbereiden. Russische intellectuelen die het partijbeleid van nabij volgen, verwachten dat het zal blijven bij enkele artikelen in de Pravda en andere bladen, maar verder niets. WARSCHAU (REUTER, DPA, UPI). De Poolse autoriteiten hebben giste ren vijftien dissidenten, die het afgelo pen weekeinde waren gearresteerd, weer vrijgelaten. Het Comité voor So ciale Zelfverdediging (KOR) heeft dit meegedeeld. De vijftien waren gearres teerd om te voorkomen dat ze zouden deelnemen aan herdenkingsbijeen komsten voor de doden die in 1970 vielen bij demonstraties. Waarom de dissidenten, vrij onver wacht, zijn vrijgelaten, hebben de au toriteiten niet meegedeeld. De vrijla ting volgde op een onderhoud van een delegatie van het KOR op het Open baar Ministerie. De autoriteiten lieten weten dat er nog wel een nader onderzoek zal wor den ingesteld naar de activiteit van de vijftien. De provinciale hoogwaardigheidsbekle ders, zoals de gouverneur, de politiecom- mandant en de chef van de gendarmerie, worden op aanbeveling van de provincia le raden door Teheran benoemd en zijn verantwoordelijk voor de orde en rust in de provincies. Elke provincie krijgt zijn eigen rechterlijke macht, die onderwor pen is aan het hoogste gerechtshof in Teheran. De provinciale raden zijn auto noom op het gebied van het in Iran per streek en district sterk verschillende ge woonterecht, familierecht en de gods dienst, dat laatste bedoeld voor soenniti sche minderheden als de Koerden, de Turk-Menen en de Baluchi. Lijnrecht tegenover deze opvattingen staat de mening van Saoedi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten, die het weekeinde voor de OPEC-bijeen- komst hun olieprijzen met zes dollar tot ruim 24 dollar per vat verhoogden in de hoop de voorstanders van grote prijsver hogingen de wind uit de zeilen te nemen. Deze drie gematigde landen willen de olie prijzen voor de komende tijd houden op 24 dollar per vat. Een aantal landen zou genegen zijn een compromis van 26 dollar per vat te aan vaarden, maar voor de drie laatstgenoem- L Geen akkoord over ■an Vei de pet. ie vast Wester. 1 vandt r de be erlidwj Het plan bestaat uit 14 punten en vormt het officiële antwoord op onder meer de wens van Irans vier miljoen Koerden om autonomie voor hun streek. De secretaris generaal van de grootste Koerdische par tij (PDK), Qassemtu, heeft het project „niet oninteressant” genoemd, hoewel het „in zijn huidige vorm onaanvaardbaar blijft”. Maar het regeringsplan gaat veel verder dan men algemeen in Iran had verwacht, en is door andere Iraanse min derheden met enthousiasme ontvangen. Een echte federale staat, zoals sommigen willen, wordt Iran volgens het plan overi gens niet, maar het gaat een heel eind die richting uit. vendien de angst dat de produktie in de komende tijd zou kunnen stagneren, ver dwijnt, lijkt de tijd rijp voor nieuwe prijs afspraken, zo wordt geredeneerd. Een cjen e land als Iran, waarvan men niet verwacht dat het zijn olieprijzen zal willen verlagen, zou in een gestabiliseerde situatie veel r» geld voor zijn olie kunnen blijven vragen, ...maar zou dan niet meer in staat zijn het prijsbeleid van de olieproducerende lan den, en daarmee de eenheid van de OPEC, te bedreigen. Iran en Libië staan erop dat de olieprij zen per vat worden verhoogd tot meer dan dertig dollar (een dollar is iets minder dan twee gulden) per vat. Een aantal Afri kaanse landen, waaronder Nigeria, wil ook hogere olieprijzen, maar zij redene ren dat hun olie beter van kwaliteit is dan de Arabische olie (onder meer minder zwavel bevat) en daarom duurder moet "rijn. (Van onze redactie buitenland) Vlak voor de honderdste geboortedag van Stalin hebben het Russische persbureau Novosti en het blad De Communist (orgaan van de Russische communistische partij) beschouwingen gepubliceerd waaruit blijkt hoe ambivalent de Russische houding ten opzichte van de in 1953 overleden dictator nog altijd is. De Communist noemt Stalin „geen en gel, maar ook geen duivel” en zegt dat het verkeerd is ervan uit te gaan dat hij is afgeweken van de leer van Marx en Lenin. Stalin heeft fouten gemaakt, hij heeft de socialistische democratie en de principes van het partijleiderschap niet in acht genomen, maar de harde periode van de gedwongen collectivisatie van de landbouw, die gepaard ging met massale deportaties, wordt door De Communist voor een deel gerechtvaardigd. Het blad schrijft in vrij milde bewoordingen over de terreur en de zuiveringen van de jaren dertig. Iets kritischer lijkt de beschouwing van Novosti, dat de dictator „vergissin gen en flaters” verwijt. Weliswaar heeft de Sovjet-Unie zich onder Stalins leiding tot een wereldmacht ontwikkeld, maar zijn „egocentrische persoonlijkheid” Mill- /er de Lent ilichti- etalen ken in verga- en ’in lechts loeten laaltij- de de irgaan invoe- Australische soldaten gepakt en gezakt vlak voor hun vertrek naar Rhodesië. Zij Zullen daar deel uitmaken van het vredesleger van Gemenebestlanden dat toezicht moet houden op het bestand. De Indonesische minister van Oliezaken Sobroeto gelooft nog wel in een akkoord, maar hij wilde niet aangeven hoe dat eruit zou kunnen zien. Van Saoedische zijde wordt vernomen, dat de olieprijzen wel licht voor enkele maanden vrij zullen zijn, ten gul waarna opnieuw gepoogd zal worden te ivalleni komen tot een uniforme prijsregeling. Na die maanden zouden de belang rijkste oorzaken van de huidige impasse: de crisis in Iran en de daaruit voortvloei ende onzekerheid van de olieverbruiken- de landen die grote voorraden aanleggen, voorbij moeten zijn. Volgens schattingen (Van onze redactie buitenland) NEW YORK. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft gisteren met een half jaar het mandaat verlengd van de VN-vredesmacht in Zuid-Libanon, UNIFIL. Twee leden van de Veiligheidsraad ont hielden zich van stemming: de Sovjet- Unie en Tsjecho-Slowakije. China nam niet aan de stemming deel. Peking is prin cipieel tegen het inzetten van een VN- vredesmacht voor de handhaving van de vrede. Het nieuwe mandaat van UNIFIL loopt tot 19 juni volgend jaar. De Veiligheidsraad steunde een voorstel van Koeweit bij dit debat de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) alle privile ges van een volwaardig VN-lid te verle nen. Het verzoek werd met 10 tegen 1 met vier onthoudingen aangenomen. De Verenigde Staten stemden tegen. igaatdt CARACAS. De ministers "ding» van de organisatie van olie producerende landen, OPEC, hebben na drie dagen verga deren in de Venezolaanse hoofdstad Caracas geen overeenstemming bereikt over een uniforme verhoging van de olieprijzen. Hoewel de ver gadering vanmiddag nog zou worden voortgezet, zei de Ven ezolaanse minister van Ener gie en voorzitter van de confe rentie Calderon, vannacht dat elk land afzonderlijk in de ko kende tijd zijn olieprijzen zal vaststellen. is "1 rr ‘gylref

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3