Zeshonderd huizen gesloopt voor vierbaansweg die nooit is gekomen
Lekkage
Fietsroutes
Vrij baan
Omrijden
Gemeente wil het water op
moet zichzelf veel beter verkopen
Amsterdam
ff
lift'd
3
3
if
»j-
ir
E
il
12
f
ING
LI
J’
y
Klaverblad
Ml
i
Razendsnel
Wat de Haarlemmerbuurt erg
leuk vindt, is dat er weer oud-
buurtbewoners in de nieuwe hui
zen terugkomen. Degenen die
destijds moesten verhuizen is een
woning aangeboden. Honderd
mensen hebben daar positief op
gereageerd en hebben inmiddels
een schriftelijke toewijzing voor
een huis in de Houttuinen ge
kregen.
onder redactie van Theo van der Kaaij
Amsterdam doet driftige pogin
gen stedebouwkundige fouten te
herstellen die in het verleden ge
maakt zijn. Overduidelijk is dit te
zien op het kale stuk grond waar
eens een woonbuurt was: de
Haarlemmer Houttuinen. Tien
jaar geleden liet de gemeente op
deze plaats zeshonderd huizen
slopen teneinde ruim baan te krij
gen voor een vierstrooks-autoweg
van Centraal Station richting
Westelijk Havengebied. Een
slechte gedachte, zo erkennen de
heren bestuurders anno 1980. De
autosnelweg zal er nooit komen
en dezer dagen is de eerste paal
de grond in gegaan voor de op
bouw van een nieuwe buurt met
honderden woningen en be
drijven.
AMSTERDAM
«r-
at
K
m
1
IH
Ig
Een dikke tweehonderd „betaalbare”
huurwoningen in de Haarlemmer Hout
tuinen blijven natuurlijk een druppel op
de gloeiende plaat van 52.000 officieel bij
de gemeente geregistreerde woningzoe
kenden. Om echt oplossingen te vinden
voor de schrijnende woningnood in de
hoofdstad heeft het gemeentebestuur de
toevlucht gezocht op het water, want
land is nauwelijks meer voorhanden. Er
is een onderzoek gestart naar de moge
lijkheden van woningbouw in een nog te
maken polder Uilenbos, nu deel van het
Umeer, gelegen langs het Amsterdam-
Rijnkanaal. De gemeente spreekt van de
mogelijke bouw van 10.000 tot 20.000
huizen.
Oorspronkelijk had Uilenbos de be-
stemming vuilstortplaats na 1985 met als
bedekking een nieuw aan te leggen bos.
Volgens het gemeentebestuur kan dit bos
uitstekend gecombineerd worden met de
aanwezigheid van huizen. De consequen
tie is dat er andere plaatsen moeten ko
men voor de jaarlijkse stort van zes mil-
Schrijnend voor de Haarlemmerbuurt
is dat de sloop van de huizen volledig in
gang werd gezet nog voor de gemeente-
werd duidelijk dat die weg helemaal niet
hoefde op die plaats, maar de gemeente
bleef zpeken naar redenen om aanleg van
de weg te rechtvaardigen. Alleen de plan
nen al, die niet eens door de gemeenteraad
waren aangenomen, leidden tot regelrech
te sloop. Huizen en complete straten ver
dwenen. De buurt ging er steeds troostelo-
zer uit zien. Bewoners die de verloedering
gemeente en bedrijfsleven ieder de helft van het benodigde
geld op tafel leggen. Heerma is ook van mening dat het
AMPRÖ-bestuur nodig uitgebreid moet worden met vertegen
woordigers van omliggende gemeenten, de vakbonden en de
wereld van cultuur, sport en universiteit.
Nipt zonder trots kon Heerma mededelen dat het met de
promotie van het toerisme de goede kant uitgaat. Het aantal
overnachtingen is vergeleken met het vorig jaar over 1979 al
met drie percent gestegen. De promotieplannen op het toeristi
sche vlak zijn neergelegd in een beleidsnota die binnenkort
gepresenteerd zal worden. Hierop vooruitlopend heeft WV-
directeur Luyken onlangs bij de jaarvergadering medegedeeld
dat Amsterdam zich extra-inspanningen zal moeten getroos
ten om zijn positie te versterken. Een haast agressieve bewer
king van de voor Amsterdam belangrijke potentiële markten
wordt absolute noodzaak genoemd. Een versterkte positie van
Amsterdam zou een gunstige doorwerking kunnen hebben op
de rest van Nederland.
Het is aardig om te horen dat volgens een onderzoek van
gemeente en VVV het totale toeristische produkt in de
hoofdstad een uitstekende indruk bij de toerist maakt. Het
onderzoekrapport: „Men was tevreden over de service en de
kwaliteit, ofschoon men met de prijs van het gebodene soms
moeite had”.
iVETHOt/DER ENNAÜS HEERMA
de fut is eruit.
De Sporthallen Zuid die al vanaf de
opening in 1975 lekken als een gieter
krijgen een nieuwe dakbedekking. Spor-
thallen-bouwer Pellikaan uit Tilburg Egt
al vanaf de oplevering van het complex
in de clinch met de gemeente Amster
dam over de aansprakelijkheid voor de
kosten die herstel met zich meebrengen.
De sporthallen van Pellikaan volgens
het procédé „goed en goedkoop” genie
ten faam in binnen- en buitenland. Pro
blemen met de hallen hebben zich het
eerst voorgedaan in Amsterdam. De wij
ze waarop de hallen vlakbij het Olym
pisch Station tot stand kwamen, in nau
we samenwerking met de gemeentelijke
dienst publieke werken is daar niet ge
heel vreemd aan. Wat er precies met de
bouw is fout gegaan zal geheim blijven
want de uitslag van een onderzoek door
TNO wordt niet openbaar gemaakt.
TNO geeft alleen de oplossing voor de
problemen aan: het aanbrengen van een
waterdichte laag aan de buitenzijde.
Tijdens de reparatie gaan de activitei
ten in de sporthallen gewoon door. In de
afgelopen vier jaar moesten de hallen bij
zware regenval keer op keer ontruimd
worden omdat het binnen even hard
regende als buiten. Het gemeentebe
stuur zal de raad voorstellen een krediet
van één miljoen 122 duizend gulden be
schikbaar te stellen voor de reparatie. B
en W laten nog weten dat de gerechtelij
ke procedure wordt voortgezet om te
weten te komen wie voor de extra kosten
aansprakelijk is.
IKE st r
De gemeente laat zich niet in met de promotie van bepaalde
merken bier, machines of andere produkten, dat doen de
bedrijven zelf. De rol van de gemeente ligt meer in de promotie
van wat genoemd worden de economische clusters: winkel
stand, zeehaven, luchthaven, tentoonstellingen, toerisme enzo
voorts. Maar het gaat allemaal niet goed met AMPRO. Het
bedrijfsleven vindt dat de gemeente er meer aan moet doen en
de gemeente is van mening dat het bedrijfsleven meer taken
op zich moet nemen. De promotie-activiteiten zijn de laatste
jaren flink teruggelopen, wat het risico in zich houdt dat
bedrijven of instellingen die voor een vestiging in Amsterdam
voelen nauwelijks gestimuleerd worden.
Wethouder Ennaüs Heerma (CDA) van economische zaken
heeft het bedrijfsleven onlangs voorgehouden dat het voorna
melijk een kwestie van geld is. Er moet negen ton op tafel
komen voor een bureau met professionele staf, budget, materi
aal en het liefst een representatieve ruimte. Heerma: „Nu is er
te weinig geld waardoor de promotie-activiteiten teruglopen
en de fut eruit raakt”. De wethouder heeft voorgesteid dat
Over het plan is de buurt erg enthousi
ast, maar er zijn nog veel onzekerheden.
Wethouder Schaefer van stadsvernieu
wing heeft het plan razendsnel door de
molen gehaald om nog dit jaar een eerste
paal in de grond te krijgen waardoor
gemaakte afspraken met het rijk over de
huren onveranderd kunnen bÜjven. Het
heeft wel tot consequentie dat de bouw
prijzen nog niet waterdicht met de aanne
mer geregeld en dat bepaalde stukken
grond niet eens onteigend zijn. De bewo
ners willen ook dat zo snel mogelijk ge
start wordt met de bouw van huizen op de
rest van het terrein vanaf Korte Prinsen
gracht tot aan de Droogbak. Dat geldt ook
voor het Haarlemmerplein zelf, waar een
markt moet komen, een theater, een park
je en huizen.
Binnen de grachtengordel mogen geen
parkeergarages gebouwd worden zo
heeft de gemeenteraad beslist, daar bui
ten is nog alles mogelijk. Het gemeente
bestuur wil onderzoeken of parkeerga
rages gebouwd kunnen worden bij het
Centraal Station en onder het Museum
plein. Parkeren aan de rand van de stad
om de reis per openbaar vervoer naar
het centrum te vervolgen zal voorlopig
slechts mogelijk zijn vanuit de Bijlmer
meer. Bij vier metrostations komen der
gelijke parkeerterreinen. Ook start Am
sterdam met een experiment voor het
„belanghebbenden-parkeren” zo als al
jaren in een deel van de Haarlemse
binnenstad gebeurt. In Amsterdam is
daar de Rapenburgerstraat, in het cen
trum niet ver van de IJtunnel, voor aan
gewezen.
Ook de fietser wordt in de nieuwe
verkeersplannen niet vergeten. Er zijn
fietsroutes in de maak over de Amstel-
dijk voorbij de begraafplaats Zorgvlied,
via de Amtzeniusweg, over het terrein
van de Centrale Markthallen, door de
Potgieterstraat, in de westelijke tuinste
den, van deze tuinsteden naar Duiven-
drecht en via de Weesperzijde. De fietser
zal binnenkort ook veiliger kunnen rij
den op het kruispunt Vrijheidslaan-
Rijnstraat, op de Middenweg en op de
Insulindeweg. De Nieuwe Vaart krijgt
een nieuwe voet- en fietsbrug. De oude
Cr Een langdurig karwei in de hoofdstad is geklaard. Drie bruggen bij Keizersgracht en
Leidsegracht zijn vrijwel gelijktijdig vernieuwd.
Het zijn de bewoners van de Haar
lemmerbuurt zelf geweest die de gemeen
te altijd de waanzin van de autoweg heb
ben voorgehouden. Zoals op veel meer
plekken in de stad kwam de redding niet
of veel te laat. Zeker voor de Haarlemmer
Houttuinen die doorgaan voor „het groot
ste gat in de stad”.
Dit gat is kenmerkend voor de wijze
waarop in de zestiger jaren met stadsont
wikkeling werd omgesprongen. Een amb
tenaar trok vanachter zijn bureau pot
loodlijnen op een plattegrond ter verbin
ding van het ene drukke gebied naar het
andere. Dat hij daarmee in het geval van
de Haarlemmerbuurt zeshonderd huizen
wegstreepte en drieduizend mensen naar
elders verwees, werd nauwelijks beseft.
Zo is ook de metro uitgedacht, maar nog
net op tijd werd ingezien dat een compleet
net van metrolijnen, afgezien van de onbe
taalbaarheid, de doodsteek voor de stad
zou zijn.
Het is even rustig geweest rond het
verkeerscirculatieplan in de hoofdstad,
maar dat is slechts stilte voor de storm.
De gemeentelijke afdeling verkeer
werkt hard aan de uitvoering van de
plannen die najaar 1978 door de raad
zijn aangenomen. Zo krijgt het open
baar vervoer in 1980 nieuwe impulsen
met de aanleg van vrije banen en nieuwe
stukken rails. De Admiraal de Ruijter-
weg bijvoorbeeld krijgt een halfvrije
trambaan en volledig vrije banen komen
op de Van Baerlestraat, de De Lairesse-
straat, de Jan Evertsenstraat, de Witte
de Withstraat, de Hoofdweg, de Sloter-
meerlaan en de Insulindeweg. Vanaf de
Rooseveltlaan komen tramrails naar het
nog te maken NS-station bij het RAI-
gebouw. Ook de Spoorwegen moeten
hiervoor wat rails doortrekken vanaf
het nieuwe station Zuid bij de Minerva-
laan. De treinpassagier kan in de nabije
toekomst al vanaf het RAI-gebouw via
Schiphol naar Den Haag reizen.
Voor wie zijn auto kwijt moet alvorens
tram of bus te pakken heeft de gemeente
een aantal aardige verrassingen in petto.
Zolang stadhuis en muziektheater nog
niet op het Waterlooplein verrezen zijn,
wordt een deel van het plein gereser
veerd als parkeerterrein waarvoor be
taald moet worden. Ook de bestaande
parkeeraccommodatie op het noordelijk
deel van het Rokin zal terrein worden
waarvoor de automobilist moet betalen.
binnenstad zal voor automobilisten ko
mend jaar nog moeilijker te bereiken
zijn, want Nieuwmarkt en Burgwallen
worden wat men noemt „verkeersluw”
gemaakt.
De hoofdstad blijft in 1980 even onbe
reikbaar voor verkeer, dat zich op meer
dan twee wielen voortbeweegt, als het
afgelopen jaar. Omdat Amsterdam op
een moment in de zomer onaanvaard
baar veel opbrekingen van wegen ver
toonde, nam het gemeentebestuur een
besluit om 45 werkzaamheden op ver
schillende punten in de stad tot nader
order te schrappen. Van deze werken
dulden er 38 geen uitstel, maar de plan
ning voor 1980 vermeldt de aanpak van
144 nieuwe knelpunten in de stad. Dat
betekent voor het komend jaar een nog
groter aantal wegopbrekingen dan het
afgelopen jaar. Een greep uit de plekken
in de hoofdstad waar de argeloze wegge
bruiker in 1980 het bord „wegomleg-
ging” kan aantreffen: de Bullebakbrug
op het kruispunt Brouwersgracht-Mar-
nixstraat; Hoofddorpplein, Admiraal De
Ruijterweg, Mercatorplein, Plantage
Middenlaan, Beukenweg, Hoofdweg en
omgeving Ceintuurbaan wegens het ver
nieuwen van tramsporen; en voor diver
se werkzaamheden de Utrechtsestraat,
Nieuwezjjds Voorburgwal en de Mau-
ritskade.
al 40 jaar moesten aanzien werden wanho
pig en zeiden: laten ze die rotzooi dan
maar platgooien”.
In 1968 werd duidelijk hoe de autoweg
eruit zou zien. Het werd een toestand op
poten die de toch al geïsoleerd liggende
Westelijke Eilanden wreed van de Haar
lemmerbuurt zou afsnijden.
Henk Takens: „Toen begon de aktie
tegen de weg pas goed. We merkten dat de
bewoners van de huizen als vuilnis met
hun inboedel werden weggetranspor
teerd. In 1970 kwam de grote kaalslag,
maar toen kwam de gemeenteraad in be
weging. Een motie van het PvdA-raadslid
Treumann werd aangenomen voor de
aanleg van een smalle weg, geen autobaan
maar een stadsstraat en de bebouwing
moest terugkeren”.
Vanaf dat ogenblik konden de omwo
nenden gaan denken aan opbouw van de
vernietigde Haarlemmer Houttuinen. Een
bestemmingsplan moest er komen, ge
sprekken met architecten, eindeloze ver
gaderingen geruzie over rooilijnen, het
sluiten van compromissen, maar eindelijk
kwam toch dat plan dat door de buurt zelf
gemaakt is en dat de gemeenteraad heeft
goedgekeurd. Op het terrein tussen Haar
lemmerplein en Korte Prinsengracht ko
men 206 huizen met een gemiddelde kale
huur van ruim 300 gulden, tien eenheden
jongerenhuisvesting, groepswoningen
voor Centraal Wonen, 2000 m2 bedrijfs
ruimte, drie ateliers en tenslotte 133 on
dergrondse parkeerplaatsen voor bewo
ners.
joen kubieke meter vuilnis. B. en W. stel
len uitdrukkelijk dat zij deze forse bouw-
lokatie vlak bij de stad willen hebben
geheel volgens het programakkoord dat
er van uit gaat dat zoveel mogelijk Am
sterdammers in of nabij de stad gehuis
vest moeten worden. Hiermee wordt nog
maals benadrukt dat B. en W. geen heil
zien in de overloop van Amsterdammers
naar Hoorn, Alkmaar, Purmerend, Ahne-
re en Lelystad. Het gemeentebestuur wil
voor de komende zomer een beslissing
nemen over Uilenbos.
Een particuliere organisatie Aqua City
lanceerde begin dit jaar een plan om hui
zen te bouwen op pontons in het steeds
leger rakende Oostelijk Havengebied. Het
zal niet lang duren of het onderzoek naar
de mogelijkheden hiervan zal gereed zijn.
Een plaats die ook sterk in de belang
stelling is komen te staan door de mogelij
ke bouw van huizen is het braakliggende
terrein aan de Ferdinand Bolstraat in de
Pijp, waar het muziektheater zou verrij
zen. Dit is verrassend snel gevoegd bij het
LOK
Houttuinen verrijzen
weer in volle glorie
Buurtbewoonster mevrouw De Moor groef vrijdag symbolisch een gat voor de eerste
heipaal in de Haarlemmer Houttuinen.
raad goedkeuring had gegeven aan de
nieuwe weg. Henk-Takens, buurtbewoner
van het eerste uur: „Dat plan dateert al
vanaf 1935. Gedacht werd aan een klaver
blad met ongelijkvloerse kruisingen,
waarvoor grote stukken van de buurt
moesten wijken, alleen om de te verwach
ten verkeersstromen tussen binnenstad
en havengebied vrij baan te geven. Later
•Cr Zo moet het Haarlemmerplein er in de nabije toekomst gaan uitzien volgens de buurt. De Haarlemmerpoort (links) wordt bewoonbaar, er komt een theater en een parkje en de bestaande
autoweg loopt achter het plein tegen de spoorlijn aan.
stadhuis op het Waterlooplein en alle mo
gelijkheden voor het 2000 m2 tellende
terrein zijn nog open. De winkeliersvere
niging was er als de kippen bij om met
hulp van de Rotterdamse architecten Mol
en Reyenga bij de gemeente een kant en
klaar huizenplan in te dienen. Het spreekt
vanzelf dat de winkeliers bijzonder ge
baat zijn bij een groter aantal bewoners
van de Pijp.
Voorlopig ligt de toekomst van het
terrein, waar eens het oude RAI-gebouw
stond, nog in nevelen gehuld. Evengroot
als de schaduw is van de hotelkolos Oku-
ra, aan de rand van het terrein, is de
dreiging van een forse schadeclaim van
deze Japanse horecagigant. Okura accep
teerde de voor een dergelijk groot hotel
ongebruikelijke entourage van een woon
wijk, omdat de gemeente Amsterdam de
komst van een muziektheater als naaste
buur in het vooruitzicht stelde. Naar die
potentiële hotelgasten kan Okura fluiten
en de gemeente moet de hand op de
portemonnaie zien te houden.
„Amsterdam-promotion” is de formule waarmee de ge
meente en het bedrijfsleven zich samen inzetten voor de
economische promotie van de hoofdstad. Al tien jaar werkt
de stichting AMPRO aan de verkoop van het produkt Am
sterdam en omgeving.
i
W
f
