Grappig samenspel Alain Delon en Sylvia Kristel in Concorde
cimstcrdam
film
Enerverende momenten
hoarlcm
3
E
I
filmhuizen
Wonderlijk pleidooi
voor archiefgebruik
in The Wages of Fear
)e
Begelman benoemd
tot directeur MGM
Geen gebrek aan pret in Gerard Ourys Haastige spoed is zelden goed
Korte, geestige film van cineast Kees Hin
1.5
15
VRIJDAG 21
DECEMBER
FILM
1979
14
J
Charles Boost
750
a a a a a a a mu a a a
a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a
Mg»
k
ouw-
gevel-
e Ek-
n.
2Z_ amusement is gezocht. De Vier Vuisten op Safari, die maar liefst in 31
CH-
Dracula
Krijgsgevangenen
iiiBis
Het Amsterdamse filmprogramma vertoont al alle tekenen van de
naderende feestdagen in die zin dat er naar licht, avontuurlijk familie-
tu***-—1“ w Gafcxxx dxc maai nciöi m al
bioscopen in ons land is ingezet, ontbreekt ook in Amsterdam niet
(Bellevue, Cinerama, Rialto), evenmin als Walt Disnev die met ziin
Jungle Book in 28 landelijke theaters tegelijk uitkomt. Wat Amster
dam betreft in Flora-Disney, City 1 en City 7.
F
ik a
Jungle Book: de beste Disney
anweg
Scène uit de documentaire Het Archief
Van links naar rechts: David Warner, George Kennedy en Alain Delon in een scène uit de rampenfilm The Concorde-Airport '80.
57
ling van Metro-Goldwyn-Mayer Ine., al-
uui
David Niven als een Griekse priester in Escape to Athena.
jebrek
aezits-
023-
ipara-
□orra-
i. Tel.
oor 6
irens.
idio’s,
eters,
meer.
Tel.
In de Filmschuur kan men nog Fassbin
ders laatste film zien die als feuilleton in
de Volkskrant is verschenen en iets met
het huwelijk van een zekere Eva te ma
ken heeft. Daarna van 26 tot en met 29
december een Russiche film, De Opgang,
die de strijd van de Wit-Russen tot onder
werp heeft in hun laatste poging de Revo
lutie ongedaan te maken.
David Begelman die in 1978 door Colum
bia Pictures was ontslagen na een schan
daal - hij had er cheques vervalst ter
waarde van 40.000 dollar - zal worden
men, zodat men zich soms bij Haanstra
waant.
Meer potige gevechten in Lido, waar de
onderlinge strijd tussen New Yorkse
jeugdbendes centraal staat. Het is 1963 en
de tijd wordt duidelijk aangegeven door
de liedjes die tussen de bedrijven door
klinken of als accompagnement dienen
voor de hardhandige ontmoetingen tussen
de goedmoedige Wanderers en de meer
agressieve Fordham Baldies, die zich om
meer indruk te maken kaal geschoren
hebben.
Onbekommerd plezier in Studio waar in
de avondvoorstellingen (behalve ’s maan-
delijk dat alles dat vroeger en nu de
samenleving bepaalde, in het archief te
vinden is: leven en dood, ontspanning en
werk, wraakzucht en liefde.
Het Archief is een wonderlijke, geestig,
half surrealistische en steeds originele
film die onthullend is doordat hij een
ongedachte inhoud weet te geven aan het
kale woord archief en een nauwelijks te
bedwingen nieuwsgierigheid weet op te
roepen naar de veelheid aan mysteries en
geestelijke avonturen die achter de fanta
sieloze gevel van een gemeentearchief
verborgen liggen.
En dat zal juist de bedoeling geweest
zijn van de opdrachtgeefster die mede
verantwoordelijk is voor deze geslaagde
aanwinst in de categorie speelse en intelli
gent documentaires.
at. KI.
nkba-
2507-
0.000
4 GL,
i km.
ran
ise
>rt)
benoemd tot directeur van de filmafde-
b.v.
ir, ƒ5
82,
is ver-
zater-
m 32,
nu naar een ernstig en verzorgd gemaakte
Dracula gaan kijken, gemaakt door John
Badham die ook - lach niet - Saturday
Night Fever tot het gesprek van de dag
wist te maken.
Op het veelzijdige Amsterdamse bio-
scooppfogramma is ook een rampenfilm,
the Concorde - Airport ’80. De titel maakt
het duidelijk, Airport staat voor vlieg
ramp, Concorde voor het nieuwste en op
zijn lawaai aangevochten Franse snufje
op het gebied van vliegtuigbouw. Om dit
laatste te beklemtonen is Alain Delon
geëngageerd als tweede piloot en Sylvia
Kristel als stewardess. Zij kunnen niet
voorkomen dat tot tweemaal toe de Con
corde door een bijna-fatale situatie gema
noeuvreerd moet worden en als total loss
eindigt.
Oc-
0 m2
joede
lil en
rdags
vond.
9-78,
Club
i; GS
<m; G
ƒ8,50
annen
'1.
In contrast tot dit kinderlijk amusement
is het programma van City 1 met de
zoveelste versie van de Dracula-legende.
Een hele serieuze versie die nauwelijks
grapjes en helemaal geen parodistische
elementen toelaat. En waarin het verhaal
bovendien in eigen tijd is geplaatst. Geen
vervallen kastelen dus of graftombes met
spinrag maar auto’s en telefoon.
De serieuze aanpak blijkt ook uit het
spelersmateriaal. Sir Laurence Olivier en
Ronald Pleasance staan op de lijst van
medewerkers. Dracula wordt gespeeld
door Frank Langella die dezelfde rol op
Broadway creëerde en dat met zoveel
succes deed dat er een Dracula-rage is
ontstaan waaraan we als bioscoopbezoe
ker onder andere Nosferatu van Werner
Herzog en Love at first Bite van Stan
Dragoti te danken hebben. Wie van het
onderwerp nog niet genoeg heeft kan dus
Eerst wordt het vliegtuig bedreigd door
een protest-ballon die bij het opstijgen
vlak voor de neus wordt opgelaten, daar
na door een elektronische raket waarmee
op het vliegveld (of all places) geëxperi
menteerd wordt. De tussenliggende intri
ges en persoonlijke complicaties in de
cabine zijn van soortgelijk gehalte waar
mee duidelijk gemaakt wordt dat de sce
narioschrijvers op dit gebied volkomen
drooggelopen zijn. Maar wie wil lachen
om het samenspel tussen Delon en Sylvia
(Emmanuelle) Kristel en daarbij wil ver
geten dat er op dat moment voor ongeveer
twee miljoen Franse francs aan het acte
ren is, moet een bezoek aan Cineac Dam
rak I en Cinema International niet over
slaan.
Voor de fans van Peter Seller heeft
Spanning (maar dan van een wat min
der enerverende soort) vinden we ook in
Frans Hals waarin ons iets onthult wordt
over de oorlogssituatie in Griekenland
tijdens de Duitse bezetting. Escape to
Athena is de titel van de film die door
George Pan Cosmatos gemaakt is met een
royale staf van medewerkers waaronder
de namen van Roger Moore, Telly Sava-
las, David Niven, Claudia Cardinale, Elli
ott Gould en de neger-acteur Richard
Roundtree.
Het gaat over Griekse krijgsgevangenen
op een der talrijke eilanden rond de kust
die door een kunstzinnige kampcomman
dant aan het graven gezet zijn om mogelij
ke kunstschatten bloot te leggen, over het
verzet dat op een ander deel van het
eiland actief is daarbij geholpen door een
bordeelhoudster met een geheime zender
en over de gebruikelijke pogingen om uit
het kamp te ontsnappen. Actie voldoende
dus om van de oorlog een opwindend
avontuur te maken.
Luxor laat de Vier Vuisten, behorende
aan Terence Hill en Bud Spencer op safa
ri gaan en dat betekent dat het ongelijk
soortige tweetal de oorlog verklaart aan
een onsympathieke blanke ivoorjager die
bovendien handelt in Afrikaans wild, een
ingreep in de wilde natuur die Terence en
Bud met list en brute kracht trachten te
verhinderen.
Het is ditmaal een nogal met avontuur
vol herhalingen en voorspelbare inciden
ten, afgewisseld door mooie natuuropna-
Begelman die was veroordeeld tot een
jaar voorwaardelijk, staat bekend als een
zeer bekwame filmvakman.
De president-directeur van M.G.M.,
Frank Rosenfelt, heeft meegedeeld „er
van overtuigd te zijn dat zijn ongelukkige
periode nu voorbij is” en dat „Begelman
een zeer hoge prijs had betaald” voor zijn
vergrijp.
Opnieuw brengen acteurs van naam als
Vanessa Redgrave, Donald Sutherland,
Ritchard Widmark en Barbara Perkins
hun reputatie in gevaar door mee te doen
aan dit onzinnige verhaal van de onver
moeibare auteur van sensatieverhalen,
Alistair MacLean.
De samenwerking tussen de schrijver K. Schippers en de filmer Kees Hin heeft in het
verleden geleid tot speelse, onderkoelde korte films als De gevoelige Plaat (1250 foto’s
uit het archief van portretfotograaf Merkelback) en Roodkapje verteld door Honderd-
zestig Nederlanders, experimenten om de realiteit van de documentaire te door
breken.
Uit hun meest recente samenwerking is
Het Archief ontstaan, een drie kwartier
durende film, waarin het begrip archief
geheel andere dimensies krijgt. „Het
woord doet denken”, zo schrijft Schippers
ter introductie, „aan stoffige zolders, ver
geelde papieren, oude ordners, rekken en
kasten. En toch is archief een spannend
begrip.”
En dat wordt het zeker door de wijze
waarop het duo Schippers-Hin hun onder
werp benaderen. Op initiatief van de Ver
eniging van Archivarissen in Nederland
en met steun van het ministerie van CRM
zijn ze aan het werk gegaan met als uit
gangspunt de vraag waarom zo weinig
Nederlanders gebruik maken van het ar
chief. En ze geven zelf als antwoord dat
weinigen weten dat een arcief tienduizen
den spannende avonturen bevat, dat wie
een archief bezoekt op reis gaat, verre
voorvaderen ontdekt, getuige wordt van
zeeslagen, arbeidersconflictenoorlogen.
Hij bezoekt krankzinnigengestichten,
jazz-clubs, bordelen. Hij ziet begrafenis
sen, ruines, voetbalwedstrijden.
In hun aan geen regels of dwingende
logica onderworpen film maken Schip
pers en Hin ieder woord van hun inleiding
waar. Ze volgen een vijftal archiefbezoe-
kers, proberen er achter te komen wat de
motieven zijn van hun bezoek, laten hen in
hun dagelijks leven zien, maken het dui-
Film-Inn, Zandvoort vertoont 22 decem
ber een oude maar nog altijd zeer waarde
volle Fellini, Giulietta van de Geesten, een
psychiatrisch rapport over een vrouw (Gi
ulietta Masina) die haar huwelijksleven
bedreigd voelt en probeert haar man te
rug te winnen, wat haar in een toestand
van zelf-analyse brengt die veel onbevroe
de dingen naar boven brengt. Aanvang 21
uur.
Het jongerencentrum DAC tenslotte
komt nog eens met China Town, een har
de thriller van Polanski mèt Jack Nichol
son in de hoofdrol naast een cynische
creatie van John Huston.
geen gebrek. Zelfs de filmrecensent van
Le Monde schreef destijds: Goed nieuws,
men houdt bijna niet op met lachen bij het
zien van La Carapate, de oorspronkelijke
titel die ongeveer de persoon omschrijft
die voortdurend op de loop is.
Palace prolongeert Bert Haanstra’s Een
pak slaag, geeft op de matinees een Tom
en Jerry-Festival en brengt in de nacht-
voorstellingen Disney’s fameuze Fanta
sia. Men zal zich herinneren dat Walt
Disney die net Sneeuwwitje en de Zeven
Dwergen en Pinocchio achter de rug had,
een pretentieuze greep deed naar een
avondvullende tekenfilm op klassieke
muziek. De grote dirigent Leopold Sto
kowski werd ingehuurd, evenals de be
roemde muziekcriticus Deems Taylor. Zij
zochten „illustreerbare” muziek op en dat
werd een toccata en fuga van Bach, De
Notenkrakersuite van Tsjaikovsky, nog
iets van Stravinski en Beethoven en als
zoete toegift het Ave Maria van Schubert.
Er was een niet geringe durf voor nodig
om als de vader van Mickey Mouse en
Goofy je in te laten met de meesters van
het concertgebouw maar daar tilde men
in Amerika minder aan dan de in hokjes
denkende Europeaan en Fantasia werd
een „hit”. Waar dan wel aan moet worden
toegevoegd dat Disney beter op dreef was
als hij L’Apprenti socier van Paul Ducas
of Poncielli’s Dans der Uren in beeld
bracht dan met Beethoven’s Pastorale of
Moussorgsky Nacht op de kale Berg. Zo
dra de meester van de tekenfilm „artis
tiek” ging doen was het resultaat aanzien
lijk minder dan wanneer hij zorgeloos zijn
eigen scheppingen inpaste in hun klassie
ke omgeving. Alles bij elkaar kwam er een
wonderlijk allegaartje voor den dag dat
niettemin zijn bewonderaars in extase
bracht en nog altijd een voorbeeld van
inventieve animatie is gebleven.
De chaotische Nederlandse rock-opera
„Cha Cha” is inmiddels naar de middag
voorstellingen van Lido verhuisd, Viscon
ti’s Death in Venice is vrijdag- en zater
dagnacht in Luxor gebleven en Roxy is
van Brian de Palma’s Sisters overgescha-
keld naar Fellini’s Satyricon, een bizarre
evocatie van het Rome uit Nero’s tijd
gebaseerd op de dagboeken van diens
vriend en kroniekschrijver Gaius Petro-
nius.
Alles bij elkaar dus een programma dat
van Haanstra naar Fellini en van Walt
Disney naar de Marx Brothers loopt en
dus met recht omschreven kan worden als
met een elck wat wils.
dags) een comedie van Gerard Oury rond
de komiek Pierre Richard te zien is en in
de nachtvoorstellingen enop maandag
avond de Marx Brothers in Horse Fea
thers het doek bezet houden.
Oury die naam gemaakt heeft als regis
seur van Louis de Funès (De Eend en de
Cadillac, Samen uit, Samen thuis, Wie het
laatst lacht, De bedrieger bedrogen, de
Avonturen van Rabbi Jacob) heeft dit
maal Pierre Richard uitgekozen, als een
onhandige adyocaat die met zijn cliënt
clandestien naar De Gaulle gaat om gratie
te krijgen. En dat temidden van de Parijse
ongeregeldheden van '68. Aan pret dus
Alpha 2 als kerstsurprise een parodie op
The Prisoner of Zenda, het romantische
„cloack and dagger”-verhaal van Antho
ny Hope waarin sinds 1927 achtereenvol
gens Ramon Novarro, Douglas Fairbanks
jr. en David Niven triomfen hebben ge
vierd en waarin thans voor de variatie
Peter Sellers de clown uithangt.
Bear Island tenslotte brengt in Calypso
en Du Midi een verward avontuur op de
poolcircel, waarheen een wetenschappe
lijke expeditie is gestuurd om iets te on
derzoeken. Maar alles eindigt in schietoe
feningen en sabotagedaden omdat er ex-
nazies in de groep zijn binnengedrongen
die alleen maar azen op de goudstaven in
een zich onder de ijskap bevindende Duit
se onderzeeër uit de laatste wereldoorlog.
Jungle Book die in het najaar 1966 be-
(onnen werd, was voorafgegaan door One
Hundred and One Dalmatians en Lady
and the Tramp die een duidelijke stijlver-
mdering hadden ondergaan dank zij de
(xperimenten van Disney’s trouwe mede
werker Ub Iwers met foto-copiën als hulp
middel bij de animatie. De tekeningen en
jehetsen van de animators konden nu
techtstreeks overgebracht worden op de
,cels” zodat de spontaniëteit en het impro
viserend karakter van de ontwerpen be
houden bleef. Vooral in het schetsmatig
karakter van de beide genoemde honden
films was het verschil met de gepolijste
- stijl van vroeger duidelijk merkbaar.
Disney heeft de beëindiging van Jungle
Book niet meer meegemaakt. Tijdens de
produktie overleed hij, 65 jaar oud, aan
een ongeneeslijke ziekte. De film werd een
vrije bewerking van Rudyard Kipling’s
Mowgli-verhalen waarin het jongetje
Mowgli als Mozes in het biezen mandje
midden in het oerwoud gevonden en gea
dopteerd wordt door de zwarte panter
Bagheera, opgroeit bij een wolvenfamilie
en als een tienjarig Tarzannetje geniet
van de vrijheid in de tropische natuur. Tot
Bagheera met het wijze besluit komt dat
Mowgli beter beschermd is als hij naar de
blanke mensen gaat en de film met allerlei
m listen en avonturen gevuld wordt die
=ajlas Mowgli bedenkt om maar in zijn geliefd
oerwoud te kunnen blijven.
Jungle Book is een van de beste Dis-
ney’s gebleven, veel humor, vol swingende
liedjes, prachtig van tekening en animatie
en voortreffelijk nagesynchroniseerd in
het Nederlands onder regie vam Harry
Geelen die ook voor de tekst van de dialo
gen en liedjes verantwoordelijk is. In deze
Nederlandse versie hoort men de stem
men van Coen Flink, Joan Remmelts,
Jules Croiset, Lex Goudsmit en vele ande
re bekenden die zich uitstekend voegen
bij de beelden. Alles bij elkaar een ideale
kerstattractie!
gezegd, de vroegere film niet kent zal in
Roxy bij Wages of Fear een reeks uiterst
spannende en enerverende momenten
beleven.
In 1953 maakte de Franse regisseur Henri-Georges Clouzot naar een
verhaal van Georges Arnaud zijn meest bekende en bewonderde film, Le
Salaire de la Peur. Het verhaal speelde ergens in Zuid-Amerika waar een
enorme oliebrand woedt en een expert op dat speciale gebied als enige
blussingsmethode aanbeveelt met nitroglycerine de oliebronnen op te blazen.
LOS JtNGELES lAP'. - De 59-jarige Het vloeibare nitroglycerine dat met de minste schok kan exploderen, moet
van ver aangevoerd worden met tankauto’s en voor dit gevaarlijke karwei
hebben zich vier chauffeurs aangeboden (onder wie Yves Montand), vier
desperado’s die met de extra premie die ze ermee verdienen hun retourbiljet
naar hun vaderland hopen te betalen. De film houdt zich bijna uitsluitend
bezig met de adembenemende rit van de vier mannen over onbegaanbare
dus is deze week door" die onderneming wegen en langs levensgevaarlijke afgronden, waarbij drie uiteindelijk het
aangekondigd. leven laten.
Iedereen die de film in het verre verle
den of misschien meer recent op de tv
heeft gezien zal zich deze Beloning van de
Angst herinneren als een perfect voor
beeld van het oproepen van angst en span
ning via goed bedachte en volkomen logi
sche situaties. Het is verwonderlijk dat de
Amerikaanse filmindustrie meer dan
twintig jaar gewacht heeft om de knap
bedachte intrige opnieuw voor de camera
te brengen, maar dat kan te maken heb
ben gehad met een gevoel van onmacht
om het origineel zelfs maar in de verste
verte te benaderen.
Toch heeft tenslotte regisseur William
Friedkin de uitdaging aangenomen en in
The Wages of Fear (deze week in Roxy)
een pendant te maken van Clouzot’s mees
terwerk. Friedkin is erin geslaagd een
bijzonder spannende en opwindende film
te maken die alleen gehandicapt wordt
door de eventuele herinneringen aan het
oorspronkelijke filmdrama uit ’53.
De Amerikaan werkt met grovere effec
ten en stapelt bij tijden de narigheid zo op
dat de onwaarschijnlijkheid te veel bena
drukt wordt. Als bijvoorbeeld bij Fried
kin een van de in colonne rijdende trucs
verongelukt krijgt men de ramp volledig
te zien met het neerstorten in het ravijn en
de vlammenzee waarin de tankwagen en
zijn bestuurder ten onder gaan. Clouzot
bracht een dergelijke ramp zonder iets
van de explosie te laten zien. Hij combi
neerde het geluid van de ontploffing met
de registratie van een voorop rijdende
vrachtrijder die bezig is een sigaret te
draaien maar door de enorme luchtdruk
zijn tabak als door een windstoot ziet
wegwaaien.
Dit soort vergelijkingen worden uitge
lokt als men zich aan de remake van een
„klassieke” film waagt. Wie echter, zoals
