Na ondertekening vredesakkoord
naar nieuwe oorlog
OPEC bedreigt VS”
„Besluiteloosheid van
„NAVO leidt wereld
Amerikaanse minister van Energie:
Besluit over
Bombrief aan
Britse minister
Ook autonomie
Bijna ramp in
voor Andalusië
kerncentrale
Minister Gromiko in toespraak:
Neerstorten van
DC-10 door
slecht onderhoud
Ook beschuldigd van ketterij
Sihanoek noemt
Paus benoemt
nieuwe primaat
Wrak van vermist
van België
Columbiaans
Voormalige SS-er
krijgt levenslang
belasting op
olie in VS
Russen eisen
vergoeding
West-Duitsland
toestel gevonden
vervanging
Pol Pot zwendel
Ij
W
h
WH
3
ZATERDAG 2 2 DECEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
1979
2
Iraki
elen
•ken
Patriottisch
en
LONDEN (AP). Nadat hij
met Joshua Nkomo en Robert
servi
n 197
;n om
ubieki
erd ui
lands
Hooy
ijn bt
lit jaa
laatst
gevee
erlani
aart
t hot
Irager
erlan
ing
de
met
56
het
i '80
ling
pro-
■r te
om-
imi-
t de
inG
van
lodij
lermd
ren de guerrillastrijders
het Patriottisch Front
„moordenaars en verkrach
ters” betiteld.
had, heeft de Rhodesische bis
schop Abel Moezorewa giste-
van
als
rder
gering i
an 23
>te én
emid
.enen
zerige
wor-
n van
1 pro-
tairen
r
Moezorewa zeer kritisch
guerrillastrijders
over
SIHANOEK
Theoloog uit Brazilië
opgeroepen door paus
stigde
s mei
auto
jedrij-
oplei-
drijfs-
tisch Front, ZANU en ZAPU. Hij achtte
een soort alliantie niet uitgesloten, maar
het werd duidelijk dat Nkomo en hij we
zenlijk verschillen in politieke visies.
Lord Soames heeft gisteren het verbod,
dat gold voor activiteit van het Patriot
tisch Front opgeheven. Dit heeft in Salis
bury zijn woordvoerder, Nicholas Fenn,
bekendgemaakt.
Fenn heeft verder bekendgemaakt, dat
Lord Soames een amnestie heeft uitge
vaardigd voor de verantwoordelijken van
de rebellie tegen de Britse kroon in 1965,
toen Ian Smith eenzijdig de onafhanke
lijkheid van Rhodesië uitriep.
De door Lord Soames verleende amnes
tie geldt ook voor de guerrillastrijders van
het Patriottisch Front. Een onafgebroken
stroom vliegtuigen brengt uitrusting en
hulp-personeel naar Rhodesië voor de
1200 man troepen van het Gemenebest,
die toezicht moeten houden op de nale
ving van de wapenstilstand en de algeme
ne verkiezingen.
Niettegenstaande de ceremonie in Lon
den woedt de oorlog verder. Het militaire
hoofdkwartier in Salisbury maakte giste
ren de dood bekend van drie van zijn
militairen en zes zwarte burgers. Volgens
de Londense overeenkomst moest grens
overschrijdende activiteit vannacht geëin
digd zijn. Een Britse woordvoerder zei,
dat de buurlanden van Rhodesië erin toe
gestemd hebben, samen te werken ter
voorkoming van grensschendingen.
MADRID (AFP). Op 28 februari zal
het referendum worden gehouden over
het ontwerp-statuut voor autonomie voor
Andalusië in Zuid-Spanje. Dit heeft de
Spaanse minister van Financiën, Jaime
Garcia Anoveros, die leider is van de
regeringspartij in de provincie, gisteren in
Madrid bekendgemaakt.
„Het type politieke organisatie en maat
schappij dat wij in Andalusië willen
scheppen moet de eerste zorg van de An-
dalusiërs zijn”, aldus de bewindsman. Hij
voegde hieraan toe dat men met een ont
werp voor de autonomie, dat gebaseerd is
op „wrok en navolging” niet ver komt.
van de 15-e oktober” noemt, heeft laten
weten de brand gesticht te hebben.
Boff was een van de theologen die in
januari van dit jaar, tijdens de Celam-
vergadering in Puebla (Mexico) die door
de paus werd geopend, een alternatieve
studiebijeenkomst organiseerden. Offi
cieel waren zij van de bisschoppenver
gadering uitgesloten, maar verscheidene
progressieve bisschoppen als Helder Ca
mara uit Brazilië, Romero uit San Salva
dor en anderen benutten de theologische
adviezen waarmee de alternatieve theo
logen de vergadering van buitenaf bege
leidden.
tekor
lande
vel di
terlinj
ital.
moe-
tegen
tele
it het
voor-
Deze
orko-
iddel
iking
kun-
WASHINGTON (ANP) Schade bij het
onderhoud onstaan, moet worden gezien
als de voornaamste oorzaak van het neer
storten van een DC-10 van American Air
lines bij Chicago in mei van dit jaar. De
Amerikaanse Nationale Raad voor Ver
keersveiligheid (NTSB) zegt dit in zijn
eindrapport over het onderzoek naar dit
ongeval, dat 273 mensen het leven kostte.
Het vliegtuig van McDonnell Douglas
stortte kort na de start neer nadat het een
motor had verloren.
Volgens de raad is een bijkomende oor
zaak van het losraken van de motor de
kwetsbaarheid van de bevestigingspunten
van de ophanging van de motor. De raad
heeft bovendien kritiek op het ontwerp
van het „edge slat system”. Dat is een
latvormige hulpvleugel ter geleiding van
de luchtstroom langs de vleugels bij een
grote invalshoek.
MOSKOU (Reuter). De Sovjet-Unie
heeft gisteren scherp geprotesteerd bij
West-Duitsland naar aanleiding van de
brand die woensdag het kantoor van de
Russische luchtvaartmaatschappij Aero
flot in München in de as legde. Een onder
grondse organisatie, die zich „commando
eten
licht
n bij
Vrije
plos-
eken
n de
pro-
om-
Mi-
estu-
HAMBURG (DPA). Een rechtbank in
Hamburg heeft gisteren een voormalige
SS-officier, de 69-jarige Viktor Arajs, tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld
wegens deelneming aan moord op ten
minste 13.000 joden.
Arajs maakte deel uit van het Letlandse
legioen. Aan het hoofd van een speciaal
commando nam hij op 8 december 1941
deel aan de ontruiming van het getto van
Riga. De joden werden naar reeds eerder
gegraven massagraven gedreven, waar zij
met nekschoten werden gedood.
De rechtbank achtte het niet bewezen
dat Arajs zelf had geschoten.
GROMIKO
„Als sommige mensen nog steeds serieus
hopen met de Sovjet-Unie te kunnen pra
ten vanuit posities van kracht, dan kun
nen ze beter het advies krijgen deze ijdele
hoop op te geven”, aldus de bewindsman.
„Wij zullen daarmee nooit instemmen en
we zullen niemand toestaan op deze wijze
met ons land te praten. En natuurlijk
kunnen wij het NAVO-blok niet toestaan
voor zichzelf posities van militaire supre
matie te scheppen, zo zei hij.
Oost-Duitsland zal zijn militaire uitga
ven met acht procent verhogen als ant
woord op de „monsterlijke” maatregelen
van de NAVO. Dit is gisteren meegedeeld
door de eerste vice-premier, Werner Kroli-
kovski.
In hun protestnota aan de Westduitse
ambassade in Moskou eisen de Russen
een schadevergoeding en vragen de rege
ring in Bonn de veiligheid van Russische
vertegenwoordigers in de Bondsrepubliek
te garanderen. „Er worden in de Bondsre
publiek op systematische wijze steeds
schaamtelozer acties uitgevoerd tegen
Russische vertegenwoordigers en instel
lingen”, aldus de door het Russische pers
bureau Tass geciteerde nota.
Nu de OPEC niet in staat is geweest
overeenstemming te bereiken over een
nieuwe olieprijs staan de industrielanden
grote prijsverhogingen te wachten en ver
keren zij bovendien in onzekerheid over
de ontwikkeling van de olieprijzen op iets
langere termijn, zo zei Duncan. De afloop
van de OPEC-conferentie laat de weg
open voor toekomstige prijsverhogingen
door individuele leden van het oliekartel.
De minister schatte dat de jongste prijs
verhogingen de olie-importrekening van
Verder wordt in Rome steeds stelliger
gesproken van een spoedige verzoening
met de extreem conservatieve Franse
bisschop Marcel Lefebvre, die indertijd
door paus Paulus VI uit zijn ambt werd
ontheven. Kort voor het Romeinse pro
ces van Schillebeeckx had Lefebvre een
officieel geheim gehouden ontmoeting
met de prefect van de Congregatie voor
de Geloofsleer, kardinaal Franjo Seper.
De Westduitse bisschop Georg Moser
verblijft momenteel in Rome om het
Vaticaan een verklaring over te brengen
van Küng. De verklaring is een schrifte
lijke reactie van Küng op „omstreden
punten” in het conflict tussen hem en de
rooms-katholieke hiërarchie, aldus is
gisteren in goedingelichte Iringen ver
nomen.
Het bureau van Moser in Stuttgart gaf
gisteren een verklaring uit, volgens wel
ke de bisschop „aanvullende stappen”
nam om in het conflict te bemiddelen.
heeft
met de
consu-
van de
sns het
ast het
ook dat
rdt een
tld. De
t daai-
.renwet
len, nu
onde
en on-
oonda
hoogte
inisatie
terdan
dat it
m zul-
if jaar
onden
e kwl terban van beide vleugels van het Patriot-
recteu
vest!
rbeids
inden
acht
Een PUMA-helikopter wordt op een En
gels vliegveld in een Galaxie-transportvlieg-
tuig getrokken om zo naar Rhodesië te wor
den vervoerd. Er gaan 1200 man Gemene-
best-troepen met hun uitrusting naar Rhode
sië om toezicht uit te oefenen op het bestand
en de verkiezingen.
TOKIO-WASHINGTON (ANP). De besluiteloosheid van de Organisa
tie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) met betrekking tot het vaststel
len van de olieprijzen vormt een bedreiging voor de nationale veiligheid en
het economisch welzijn van de Verenigde Staten. Dit heeft de Amerikaanse
minister van Energie, Charles Duncan, verklaard naar aanleiding van het
mislukken van het OPEC-overleg over de olieprijzen in Caracas.
«O
Hoewel verschillende uitspraken van
de paus algemeen werden gezien als een
afwijzing van de bevrijdingstheologie,
kwam het in Puebla niet tot een veroor
deling, zoals Lopez Trujillo (toen nog
Celam-secretaris) en andere behouden
de bisschoppen hadden gewenst. Nu
wordt het dus via de omweg van de
Romeinse congregatie geprobeerd.
WASHINGTON (ANP). Een gemeng
de commissie van leden van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardigden en van
de Senaat heeft overeenstemming bereikt
over het invoeren van een belasting op
extra winsten van oliemaatschappijen die
de staatskas in de komende tien jaar 228
miljard dollar zal opleveren. Het heffen
van een dergelijke belasting is een belang
rijk onderdeel van president Carters ener-
giepolitiek.
De belasting zal worden geheven op de
extra winst van naar schatting een biljoen
dollar die de oliemaatschappijen de ko
mende tien jaar zullen maken als gevolg
van de geleidelijke afschaffing van de
prijsbeheersing voor in VS gewonnen olie.
Het Huis en de Senaat hadden elk een
gewijzigde versie van het door president
Center ingediende wetsvoorstel aange
nomen.
Het Huis keurde in juni een versie goed
die 277 miljard dollar zou opleveren, ter
wijl de Senaat zich afgelopen maandag
tevreden stelde met een belasting die 178
miljard dollar zou opbrengen. Het nu in
de gezamenlijke commissie bereikte com
promis komt erop neer dat het verschil is
gedeeld.
CUCUTA. De DC-4 van de Columbi-
aanse luchtmaatschappij „Satena” die
sinds dinsdag met 25 inzittenden in het
grensgebied tussen Columbia en Venezue
la werd vermist, is gisteren geheel ver
nield teruggevonden. Niemand heeft het
ongeluk overleefd.
De machine die op weg was van Arauca
in Venezuela naar Cucuta in Columbia, is
tegen de berg Toledo gevlogen, ten zuiden
van Cucuta. Dit is door de maatschappij
bekendgemaakt.
Op een persconferentie kort na de
plechtige ondertekening van het vredes
akkoord in Lancaster House in Londen,
verklaarde Moezorewa dat „het met Rho
desië afgelopen zal zijn in het onwaar
schijnlijke geval” dat zijn tegenstanders
van het Patriottisch Front de overwinning
behalen bij de verkiezingen die in februa-
rie moeten worden gehouden.
Moezorewa trad twee weken geleden af
als premier van de gemengde regering in
Salisbury, om het gezag van zijn bewind
over te dragen aan de Britse gouverneur,
Lord Soames.
Moegabe verklaarde later op een pers
conferentie dat hij Moezorewa niets kwa
lijk neemt. Deze werd gebruikt als mario
net, zo zei hij.
Het is nog steeds niet duidelijk of Moe
gabe en Nkomo hebben besloten de ver
kiezingen in te gaan als één partij. Moega
be zei dat deze beslissing nog genomen
moet worden na consultatie met de ach-
MOSKOU (UPI) De Noordatlati-
sche Verdragsorganisatie (NAVO)
leidt de wereld naar een nieuwe oor
log. De Sovjet-Unie is niet van plan
met de NAVO over ontwapening te
gaan onderhandelen, als deze organi
satie vasthoudt aan „een positie van
kracht”.
de VS over dit jaar met tien miljard dollar
zullen verhogen boven de verhoging met
28 miljard dollar als gevolg van eerdere
prijsstijgingen dit jaar. Hij vond dat de
olieverbruikende landen op deze ontwik
keling moeten reageren door het beper
ken van de olie-import.
Op de komende bijeenkomst van het
Internationale Energie-Bureau (IEA) in
maart moet deze zaak worden aangepakt,
vooral ook om de situatie op de vrije
markt in de hand te krijgen, zo zei
Duncan.
De premier van Japan, Masajosji, heeft
de bevolking en de industrie in zijn land
gisteren naar aanleiding van de afloop
van de OPEC-conferentie opgeroepen
kalm en bezonnen af te wachten hoe de
situatie op de wereldoliemarkt zich nu zal
ontwikkelen. Tevens gelastte hij zijn kabi
net met nieuwe oliebesparende maatrege
len te komen. Tot nu toe was gestreefd
naar een beperking van het verbruik met
vijf procent, maar met een nieuw bespa-
ringsprogramma moet dit percentage
worden verhoogd tot zeven. Japan is voor
het dekken van zijn oliebehoefte bijna
geheel afhankelijk van de import. Het
Japanse instituut voor economisch onder
zoek op het gebied van energie, een parti
culiere instelling, zegt in een gisteren ge
publiceerd rapport dat de Japanse
importrekening voor ruwe olie zal stijgen
van 32 miljard dollar dit jaar tot 53 mil
jard dollar volgens jaar.
Deze krachtige veroordeling van het re
cente moderniseringsbesluit van de
NAVO uitte de Russische minister van
Buitenlandse Zaken Gromiko gisteren in
een toespraak, die president Leonid
Brezjnjev persoonlijk had willen houden
voordat hij ziek werd. Gromiko sprak
tijdens een lunch ter gelegenheid van het
bezoek van de Angolese president José
Eduardo Do Santos aan de Sovjet-Unie.
Hij zei dat „Leonid Brezjnjev mij ver
zocht namens hem zijn oprechte teleur
stelling uit te spreken dat hij wegens een
catarrale ongesteldheid niet aan de lunch
kon deelnemen”. Het perbureau Tass
meldde even later dat Gromiko met „ca
tarrale ongesteldheid” bedoelde dat de 73-
jarige Brezjnjev kou heeft gevat.
Na deze inleiding sprak Gromiko een
krachtige veroordeling uit van het recente
NAVO-besluit 572 Cruise- en Pershing-II-
'raketten in West-Europa te stationeren.
PARIJS (Reuter). Het voormalige
Cambodjaanse staatshoofd prins Noro
dom Sihanoek heeft de gisteren gemelde
vervanging van Pol Pot als premier van
het verdreven Rode-Khmerbewind door
Khieu Samphan betiteld als „zwendel”.
In een gesprek met het Britse persbu
reau Reuter zei hij dat het een „schijnver
toning” is die tot doel heeft „het verfoeilij
ke gezicht van de Rode Khmer een eer
biedwaardig masker te geven”.
Gisteren werd in Bangkok gemeld dat
Pol Pot is opgevolgd door Khieu Samp
han, president van de Rode Khmers. Deze
wijziging zou dan bedoeld zijn, aldus
waarnemers, om de weg vrij te maken
voor samenwerking met andere groepe
ringen in Cambodja die zich verzetten
tegen het door de Vietnamezen gesteunde
bewind. Pol Pot, die ervan beschuldigd
wordt miljoenen Cambodjanen te hebben
vermoord, zou daarvoor een te groot ob
stakel zijn. De uitlatingen van Sihanoek
tegenover Reuter doorkruisen echter de
veronderstelde opzet. De prins beklem
toonde nog eens dat hij zich op het stand
punt stelt dat er in zijn land zo spoedig
mogelijk verkiezingen moeten worden ge
houden onder internationaal toezicht.
(Van onze redacteur in Rome,
Hein ten Kortenaar)
ROME. Na Schillebeeckx en
Küng en eerder de Franse theoloog
Pohier en Amerikaanse theologen,
komt in het Vaticaan nu de Zuida-
merikaanse bevrijdingstheologie
aan de beurt. De in Europa betrek
kelijk onbekende maar in Latijns-
Amerika uiterst invloedrijke theo
loog Leonard Boff uit Brazilië moet
zich binnenkort voor de Congrega
tie voor de Geloofsleer komen ver
dedigen tegen de beschuldiging van
ketterij, die tegen hem is ingebracht
vanuit de Latijns-Amerikaanse bis
schoppenconferentie (Celam) en
met name door de voorzitter, de
behoudende Columbiaanse aarts
bisschop Lopez Trujillo.
STOCKHOLM (DPA). Een onge
luk in de Zweedse kerncentrale van
Barsebaeck op 13 april van dit jaar is
door een gelukkig toeval niet op een
catastrofe uitgelopen. Dit blijkt uit een
in opdracht van de Zweedse overheid
geschreven rapport van deskundigen,
dat gisteren in Stockholm openbaar is
gemaakt.
Het ongeluk gebeurde toen een 1,5
ton zwaar stuk metaal van de genera
tor brak, 35 meter werd weggeslingerd
en een gat in een wand sloeg. Volgens
deskundigen zou er een ramp zijn ge
beurd wanneer het stuk metaal door de
wand van de controleruimte was gesla
gen en belangrijke regelinstrumenten
had vernield of controlepersoneel ge
troffen.
De Zweedse rijksinspectiedienst
voor kerncentrales heeft intussen al
bepaald dat de wanden van de contro
leruimte van de centrale van Barse
baeck moeten worden versterkt en dat
in andere kerncentrales soortgelijke
maatregelen moeten worden genomen.
i West,
geweld
die dt
gen te
ijnland
Ie poli.
Ie auto
vas to
inerSjk ^oeSa'3e jvrede getekend
itieman
in hen
am eet
VATICAANSTAD (Reuter). De paus
heeft bisschop Godfried Danneels van
Antwerpen tot primaat van België be
noemd. Hij volgt kardinaal Leo-Jozef Sue-
nens op, die wegens het bereiken van de
75-jarige leeftijd zijn functie heeft neerge
legd.
Bisschop Danneels is 46 jaar. Sinds
twee jaar is hij bisschop van Antwerpen.
Met kardinaal Willebrands is Danneels
onlangs door de paus tot vice-voorzitter
benoemd van de bijzondere synode van de
Nederlandse bisschoppen, die 14 januari
onder voorzitterschap van de paus in Ro
me begint.
LONDEN (AP) Te Beccles in Oost-
Engeland is gisteren in een postkantoor
een bombrief gevonden die was geadres
seerd aan de Britse minister van Werkge
legenheid, James Prior.
Het pakket droeg een Belgisch post
stempel, evenals de bombrieven die eer
der deze week werden verzonden aan
vooraanstaande Britse zakenlieden.
Scotland Yard verklaarde dat de brie
ven genoeg explosieven bevatten om
iemand te doden. Aangenomen wordt dat
de campagne het werk is van de IRA, het
verboden Ierse Republikeinse Leger.
In een postkantoor in Brussel zijrt don
derdag twee bombrieven onschadelijk ge
maakt, die waren geadresseerd aan pro
minenten in Engeland. Dit heeft het par
ket in de Belgische hoofdstad gisteren
bekendgemaakt.
In totaal zijn nu 10 van dergelijke post
stukken onderschept die in België waren
gepost voor verzending naar Engeland.
Vorige week ontplofte in een sorteerkan-
toor in Brussel een bombrief waardoor
een postbeambte werd gewond. In Engel
se postkantoren zijn tot dusver twee bom
men geëxplodeerd. Daarbij vielen lichtge
wonden.
-
