MILJOEN MET UITWIJZING BEDREIGD
K
0
CNV: meer banen door
langer draaien bedrijf
na 8 uur ’s avonds geen treinen meer rijden.
Democratie op z’n
Argentijns: uitgehold
Trein rijdt
op truck vol
gasflessen
Damiate Pers
Als u Oudejaarsavond viert bij familie of
kennissen, houdt u er dan wel even tekening mee dat er
Bil
Ni<
in
WERKNEMERS KORTER WERKEN
Geen werkelijke veranderingen
IJmuider Courant
Doden bij brand
in gevangenis VS
Valse bommelding
zorgt voor paniek
in warenhuis
Vijf arrestaties
wegens vervalsen
girobetaalkaarten
Onkruit bezette
Huis van Bewaring
VRIJDAG 28 DECEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
VI
1979
4
-
(V;
IJ]
Ken:
mid<
een
gene
Huiz
De i
behc
aanv
best;
kop
stuu
drie
de p
.TM.
Chinezen in Indonesië
verkeren in
onzekerheid
v 4
I
147,50
K
(Door onze medewerker
Rob Sprenkels)
LIMA. Democratie is een uiterst
rekbaar begrip in Zuid-Amerika. Dat
bleek onlangs opnieuw, toen de gene
raals die Argentinië „reorganiseren”
hun richtlijnen voor een terugkeer
naar het parlementaire spel publiek
maakten. De Argentijnse democratie
wordt er een met tal van beperkin
gen, de generaals hebben het begrip
volledig uitgehold.
DIRECTIE: Damiate Pers b.v.
Mr. H. C. van der Mije
Voo
het e
mer,
brach'
draagl
Sinds
gebru
lange
wat n
aanko
voorw
bare r
knelpi
leumji
halen.
Als
zomer
(door
trek o
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel. adm.: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
HOOFDREDACTIE
Jos L. Lodewijks
E. Koning
VEL
Centn
januai
eert g
senno<
(VAK)
see rd
de VJ
succes
concei
nie, h
velsei
denko
begint
De
loopt
Tromf
HiFi
boer,
Melkl;
weg 2
De
den, 1
betale:
van d<
van h
betale:
Trad
Nieuw
verdie
aan ee
instell
stelijk
terreir
het ec
man,
goede
Aar
juni i
„Kern
een t<
meen
bacht
loopt
augus
verwi
overzi
tus t<
„Oudl
„bastion” vormen tegen de „internationa
le communistische samenzwering” die
West-Europa dreigt te overmeesteren en
de „westerse en christelijke beschaving”
te vernietigen.
Een en ander blijkt uit verschillende
officiële documenten uit Buenos Aires.
Het „politieke plan” van de Argentijnse
generaals komt erop neer dat Videla de
politieke partijen die een openbaar leven
willen leiden dicteert wat te denken en
hoe te regeren. Het uitsluiten van linkse
en progressieve groeperingen komt ener
zijds voort uit de vrees voor marxisme,
maar wijst anderzijds ook op de ontevre
denheid van het Argentijnse volk over het
huidige regime.
Het leven van de gemiddelde Argentijn
se familie is de afgelopen drieëneenhalf
jaar volledig veranderd. Degenen die tot
de middenklasse behoren moeten tegen
woordig elke peso omdraaien alvorens
hem uit te geven.
De luxe die deze middenklasse tot begin
1976 genoot, is verdwenen. Binnen twee
jaar waren de reële lonen gehalveerd en
op het ogenblik is de koopkracht van de
(Van onze redactie binnenland)
ALMELO. Vier jongelui van 17 en 18
jaar hebben gisteravond op de wekelijkse
koopavond in Almelo voor paniek ge
zorgd met een valse bommelding. In een
filiaal van de HEMA in de binnenstad
wisten ze zich meester te maken van de
microfoon, die normaal wordt gebruikt
voor het omroepen van reclamebood
schappen. De jongens meldden dat iedere
bezoeker het pand moest verlaten, omdat
er een bom was geplaatst.
Rappaport een honorarium van acht mil
joen dollar kreeg.
In heel Indonesië hebben Chinezen het
kapitaal in handen. Op Oost-Timor heeft
een Chinees het monopolie op de koffie
handel, in Bandoeng op West-Java is 83
procent van de handel in handen van
Chinezen. Zeventig procent van de textiel
die in dat gebied wordt gemaakt, wordt
opgekocht door Pintu Kecil, de textiel
markt in Jakarta, die beheest wordt door
Chinezen. Zestig procent van de bankre
keningen in Bandoeng staat op naam van
Chinezen.
In Medan, de hoofdstad van Noord-
Sumatra, hebben zij 30,7 procent van gro
te zaken in handen, 55,3 procent van de
middelgrote zaken en 66 procent van
kleinhandel. In Jakarta beheersen de Chi
nezen de handel in Glodok, de Chinezen-
wijk van de hoofdstad.
meeste Argentijnen nog maar een kwart
van die in 1976. Martinez de Hoz, de minis
ter van Economische Zaken, is de afgelo
pen twee jaar aan steeds meer kritiek
bloot komen te staan. Hij zou „te liberaal”
zijn. Het eerste jaar van zijn bewind was
succesvol, de inflatie werd van boven de
1000 procent teruggedrongen tot 125,
maar zweeft op het ogenblik tegen de 100
procent.
Martinez weet beter dan wie dan ook
hoe stagnerend het slechte imago van de
Argentijnse junta in het buitenland is ge
weest voor de „economische reorganisa
tie”. Sinds de wereldkampioenschappen
voetbal is er echter weer een grotere acti
viteit van buitenlandse investeerders in
Argentinië waar te nemen. Niettemin
blijft de voornaamste klant van het „anti
communistische” Argentinië voorlopig
nog de Sovjet-Unie, een paradox zonder
weerga. Handel gaat waar politiek niet
mag komen.
Evenals de wereldkampioenschappen
voetbal is ook de zogenaamde democrati
sering bedoeld om het imago van Argenti
nië in het buitenland te verbeteren. Vol
gens verschillende politieke ballingen wil
Videla de zaak zo regelen, dat twee grote
politieke partijen, waarschijnlijk de con
servatieve en een nog op te richten partij
onder leiding van Massera, de boventoon
gaan voeren. Sommigen verwachten zelfs
dat Videla persoonlijk aan het hoofd zal
gaan staan van de conservatieve partij.
Zijn huidige mandaat loopt in maart
1981 af, hetgeen zou kunnen betekenen
dat zich eind 1980 een verkiezingsstrijd
gaat afspelen met als hoofdfiguren twee
militairen buiten dienst, Videla en Masse
ra. Beiden zijn volledig verantwoordelijk
voor de tienduizenden slachtoffers van de
„reorganisatie” en voor het feit dat de
levensstandaard in Argentinië met spron
gen achteruit is gegaan. Democratie op z’n
Argentijns. Uitgehold.
De Chinese exodus veroorzaakte een
enorme economische chaos in Indonesië,
in één klap werd de middenstand, voorna
melijk in handen van Chinezen, wegge
vaagd, waardoor de kloof tussen arm en
rijk nog groter werd.
De Chinezen in Indonesië hebben over
het algemeen een hogere levensstandaard
dan de Indonesiërs zelf. Ze worden be
schouwd als kapitalisten, die een stevige
greep op de Indonesische economie heb
ben. Ook zijn ze zo invloedrijk dat zij een
directeur-generaal of een provinciale gou
verneur kunnen laten vallen.
De Indonesische regering probeert de
isolatie te doorbreken door ze te dwingen
zich aan te passen aan de omgeving. Zo is
er een verbod op invoer van kranten,
literatuur en films met Chinese karakters.
Op de televisie worden toneelstukjes op
gevoerd waarin de Chinezen worden aan-
gemoedigd met Indonesiërs te trouwen,
en omgekeerd.
De overheid wil ook dat de Chinezen
hun kapitaal en kennis blijven investeren
in de economische ontwikkeling van het
land. Over het algemeen worden de Chi
nezen in Jakarta beschouwd als kapitalis
ten die een stevige greep op de Indonesi
sche economie hebben. Het is geen geheim
dat president Soeharto en ook zijn vrouw
gebruik maken van de ervaring van Chi
nezen. In de volksmond wordt een Chi
nees die de zakelijke belangen van hoge
pieten behartigt, een Koekong genoemd.
Links zal in ieder geval voorlopig niet
aan de bak komen in Argentinië, dat blijkt
overduidelijk uit het „politieke plan” van
Videla en collega’s. De Argentijnse gene
raals gaan zelfs zover dat zij verzekeren
niet te zullen aarzelen om opnieuw in te
grijpen als het „internationale communis
me” Argentinië bedreigt.
In de ogen van veel Argentijnse legerof
ficieren maakten tijdens het bewind van
Isabel Peron veel peronisten deel uit van
die „internationale samenzwering”. Als
andere redenen worden aangevoerd „de
internationale erkenning van de junta” en
„het feit dat er in het hele land geen
protesten zijn geweest”.
Geen protesten? De feiten spreken voor
zich: 1500 politieke gevangenen, minstens
10.000 doden en 20.000 vermisten die op
het ogenblik een voor een officieel „dood”
worden verklaard.
De Argentijnse generaals lijden evenals
veel Zuidamerikaanse collega’s aan het in
Brazilië ontwikkelde nationale-veilig-
heidssyndroom. Volgens hen bevindt de
wereld zich in een „internationale staat
van oorlog” en moet Latijns-Amerika een
Maar er zijn ook duizenden Chinezen
die in grote armeode leven, zoals de boe
ren in West-Kalimantan, de Bangka-Beli-
tungeiland en, in Tangerang op West-Java
en op Noord-Sumatra. Zij zijn even arm
als de plaatselijke bevolking, worden
vaak voor communisten uitgekreten en
krijgen nauwelijks steun van de regering.
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. Als je de mensen
korter laat werken en de bedrijven
langer laat draaien, schep je extra
banen zonder meer kosten.
Dat is in grote trekken een idee uit CNV-
kringen om de arbeidstijdverkorting ge
leidelijk door te voeren. De suggestie
kwam naar voren in een commissie van de
Sociaal-Economische Raad, die een rap
port opstelt over de economische proble
matiek op middellange termijn.
Het Centraal Plan Bureau heeft voorlo
pige berekeningen gemaakt, uitgaande
van verkorting van de arbeidstijd in vijf
jaar tot 35 uur, gepaard gaand aan uitbrei
ding van de bedrijfstijd in eenzelfde peri
ode tot 45 uur. Daaruit komt de mogelijk
heid naar voren dat er dan in vijf jaar
120.000 minder werklozen zouden zjjn, ter
wijl er 180.000 arbeidsplaatsen bij zouden
komen.
Ook zou het mogelijk zijn dat hierdoor
de loonsom in de bedrijven met 0,8 pro
cent daalt, dat de produktie per jaar 1,3
procent groeit, dat de koopkracht 0,3 pro
cent per jaar kan stijgen en de prijzen
ongeveer 1 procent per jaar dalen. Beke
ken moet nu nog worden of en zo ja welk
deel van de „winst” door het langer benut
ten van bedrjjfscapaciteit naar de
overheid gaat en welk deel van hun loon
werknemers zouden moeten „inleveren”.
(Van onze redactie binnenland)
HAARLEM. De postale recherche te
Amsterdam heeft vijf mannen aangehou
den op verdenking van het vervalsen van
blauwe girobetaalkaarten. De vijf, afkom
stig uit Heemskerk, Zandvoort, Haarlem
en Amsterdam zijn op 16 december aange
houden.
Twee van hen zijn inmiddels weer op
vrije voeten. De postale recherche heeft
aanvankelijk gewacht met het bekendma
ken van de arrestatie, omdat men er eerst
achter wilde komen waar de drukkerij
stond. Dat is tot nu toe niet gelukt, aldus
adjudant J. Klaasse van de postale recher
che vanmorgen. Hij voegde eraan toe, dat
de 1500 betaalkaarten die men in de wo
ning van de inwoner van Zandvoort heeft
aangetroffen, zeer goed waren nage
maakt. Ook stond in deze woning een
ponsmachine.
Vanaf maart volgend jaar zal het Argen
tijnse bewind onder leiding van generaal
Jorge Videla weer politieke partijen dul
den, mits zij voldoen aan een waslijst van
eisen. Uitgesloten zijn onder meer dege
nen die een „totalitaire ideologie” predi
ken. Spreuken als „klassenstrijd” en „col
lectief bezit van produktiemiddelen” mo
gen niet in het vocabulaire van de nieuwe
Argentijnse politicus voorkomen. De par
tijen zullen zich daarentegen wel moeten
conformeren aan de „westerse en christe
lijke beschaving” en het „proces van nati
onale reorganisatie”.
In feite betekent het de vorige week
gepubliceerde „politieke plan” dat de be
langrijkste partijen van voor de staats
greep van maart 1976, de peronistische en
de radicale, buitenspel blijven staan. De
conservatieve partij die tot de opkomst
van Peron een belangrijke rol speelde in
de Argentijnse politiek, lijkt daardoor op
de voorgrond te gaan treden, evenals ad
miraal Massera, het met pensioen ge
stuurde junta-lid, dat tegenwoordig regel
matig in de publieke opinie treedt door
zich negatief uit laten over de „te liberale”
economische politiek van minister Marti
nez de Hoz en dat diverse contacten on
derhoudt met vakbondsleiders, verban
nen peronistische en radicale politici en
het comité voor de mensenrechten.
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van 18.30-19.00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
per jaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Ze hebben de eigenschap aan elkaar te
klitten en in elkaar een onbegrensd ve-
trouwen te hebben zodat een miljoenen
transactie telefonisch kan worden afge
handeld, zonder dat er een letter op papier
wordt gezet. Naar buiten toe vormen zij
een gesloten en solidaire groep waartegen
een enkeling niet kan concurreren. Zij
storen zich niet aan geboortenbeperking;
hoe groter het gezin hoe hoger zijn presti
ge binnen de eigen maatschappij.
(Van onze redactie binnenland)
ZUTPHEN. Ongeveer twintig leden
van de anti-militaristische actiegroep On
kruit hebben gistermiddag rond het mid
daguur de hal van het Huis van Bewaring
in Zutphen een half uur bezet gehouden.
Zij wilden hiermee de aandacht vestigen
op wat zij noemde criminalisering van
anti-militaristen, die als gevolg van hun
overtuiging 18 maanden de gevangenis
indraaien.
Op dit moment zitten om deze reden vijf
mensen gevangen. Deze vijf totaalweige-
raars zijn vanaf kerstavond in hongersta
king. Buiten de Huizen van Bewaring zijn
ongeveer 20 mensen mee in hongerstaking
gegaan. Toen gisteren voor bezoekerstijd
de deur van het Zutphense Huis van Be
waring open ging, stormden ongeveer 20
mensen de hal binnen. Ze weigerden weg
te gaan. Na een kwartier arriveerde de
politie via een zij-ingang, waarna de bezet
ters hardhandig werden afgevoerd.
Uit een politiebusje wisten zeven men
sen weer te ontsnappen. De overigen wer
den afgevoerd naar het politiebureau. Tij
dens de bezetting reed in Zutphen een
geluidwagen rond die melding maakte
van de actie. De wagen werd door de
politie van de weg gehaald. Tegen de
inzittenden werd proces-verbaal opge
maakt.
14,80
42,60
56,50
f 167,70
f 220,50
0,75
(Van onze redactie buitenland)
LANCASTER. Gisteren is een hele
verdieping van de strafgevangenis van
Lancaster in de Amerikaanse staat South
Carolina afgebrand, waarbij tien gevan
genen om het leven zijn gekomen. Vier
andere gevangenen zjjn gewond geraakt,
zo hebben de autoriteiten bekend
gemaakt.
Ook Japanse en Europese bedrijven die in
Indonesië actief zijn, maken gebruik van
de diensten van de Chinezen.
Onder het volk echter hebben de Chine
zen, mede door het feit dat zij zich isole
ren, een slechte reputatie. „Een Chinees
likt naar boven en trapt naar beneden”,
kan men vaak horen zeggen. Voor een
Chinees bestaan ook geen ambtelijke ob
stakels: hij koopt iedereen om die hij op
zijn weg tegenkomt. Deze verhouding ver
oorzaakt het conflict met de omgeving. In
Soerabaja moest admiraal Soedomo, chef
van de binnenlandse veiligheidsdienst, in
grijpen toen in kranten alleen maar ad
vertenties verschenen waarin Chinezen
werden gevraagd te solliciteren naar be
paalde functies. Het was ook een Chinees
die anderhalf jaar geleden een bank op
lichtte voor 18,9 miljard roepia.
Maar er zijn ook respectabele Chinezen
die hun ervaring en kennis in dienst van
Indonesië stellen. Zoals het geval van de
succesvolle Chinese zakenman Liem Sioe-
Loeng, die zijn fortuin gebouwd heeft op
de tjengkeh (kruidnagel). Hij bemiddelde
in een conflict tussen de Indonesische
regering en de in Genève gevestigde tan-
kermagnaat Bruce Rappaport. Pikant de
tail is dat Liem voor zijn bemiddeling van
(ADVERTENTIE)
Na de mislukte beweerde communisti
sche staatsgreep in september van dat
jaar, waarbij zeven hoge generaals wer
den vermoord, werden de betrekkingen
tussen beide landen in de ijskast gezet. De
Indonesische regering beschuldigde Pe
king ervan de staatsgreep te hebben be
raamd. De beide regeringen trokken hun
gezanten uit de respectieve hoofdsteden
terug nadat de ambassades door demon
stranten werden verwoest.
Het militaire regime vreest dat als de
betrekkingen weer normaal worden, Pe
king weer vat krijgt om deze overzeese
Chinezen. Die vrees werd vorig jaar ver
sterkt na de verklaring van de Chinese
vice-premier Teng Hsiao-ping tijdens een
tour langs een paar Zuidoost-Aziatische
landen. Hij zei toen dat van China niet
verwacht kan worden dat het zijn steun
onthoudt aan communistische guerrilla-
groeperingen in de Zuidoost-Aziatische
landen.
Van de miljoen etnische Chinezen zeg
gen 900.000 staatsburgers te zijn van de
Chinese Volksrepubliek en 5000 van
Twaiwan, terwijl 70.000 nog niet weten
wat zij willen, zo verklaarde generaal Jo-
ga Soegama, chef van de BAKIN, de
staatsveiligheidsdienst, op een parlemen
tair hoorzitting.
Met ingang van het volgend jaar moeten
alle etnische Chinezen zich echter laten
registreren, terwijl er ook een wet op
stapel is om naturalisatie „en masse” van
deze Chinezen mogelijk te maken. Dege
nen, die zich niet aan deze nieuwe regel
willen onderwerpen, gaan een onzekere
toekomst tegemoet.
Generaal Soegama verklaarde op de
parlementaire hoorzitting dat hij de mo
gelijkheid niet uitsluit dat deze Chinezen
zullen worden gedeporteerd. Maar minis
ter van buitenlandse zaken dr. Mochtar
Kusumaatmadja verklaarde daarentegen
dat het niet het beleid is van de regering
om tot deportatie over te gaan. Uit de
toelichting van Soegama hadden de parle
mentariërs de conclusie getrokken dat de
Chinezen die geen Indonesische nationali
teit hebben, zouden worden afgezonderd
in een speciaal voor hen gereserveerde
lokatie.
Het betreft voornamelijk de Chinezen
die rondom de Noordsumatraanse hoofd
stad Medan wonen, die, hoewel zij er al
generaties lang wonen, zich nooit hebben
aangepast aan de omgeving. Maar de con
clusie van de parlementariërs werd niet
lang daarna bestreden door de legervoor-
lichtingsdienst. Woordvoerder generaal
Goenarso verklaarde dat de regering geen
plannen heeft om de Chinezen naar een
lokatie te verbannen. Dit zou volgens de
generaal een staat binnen een staat moge
lijk maken en „wij willen geen tweede
Chinese Volksrepubliek”, zei hij. Ook is
het niet de bedoeling van de regering om
Chinese getto’s te creëren”.
In de Indonesische kranten is bewust
weinig aandacht gegeven aan dit Chinese
probleem. Kwesties die betrekking heb
ben op ras of geloof worden op bevel van
hogerhand uit de kolommmen gehouden.
Men vreest dat er een hetze ontstaat tegen
de Chinezen. Zij hebben in het verleden
vaak de schuld gekregen van economi
sche en politieke troebelen in het land.
Onder Soekarno werden talrijke Chine
zen voor dezelfde keus gesteld als nu.
Velen zijn het land uitgezet maar ook
velen zijn Indonesiër geworden en dragen
nu de mooiste Indonesische namen.
(Van onze redactie binnenland)
ZUTPHEN. Op de lijn Winterswijk-
Zutphen is gistermiddag een vrachtwagen
geladen met flessen zeer brandbaar wa
terstofgas door een reizigerstrein in
tweeën gereden. Er deden zich bij de
botsing geen persoonlijke ongelukken
voor. Een passagier liep slechts enige lich
te snijwonden op.
De vrachtwagen met aanhanger werd
door de trein midden in de combinatie
geraakt. Het ongeluk had een enorme
ravage tot gevolg. Een fles waterstofgas
heeft na de botsing enige tijd gelekt, zodat
explosiegevaar ontstond. De brandweer,
die de flessen nat hield, kon de fles echter
snel afsluiten. Volgens de politie is de
vrachtwagenchauffeur door het rode
knipperlicht gereden. De slagboom zat in
de aanhanger van de combinatie. De
chauffeur is op de overweg gestopt en
vervolgens uit de cabine gesprongen om
zich in veiligheid te brengen.
Hij heeft, aldus de politie, nog gepro
beerd de treinbestuurder te waarschu
wen, maar die had reeds de „dodemans-
knop” in werking gesteld en was daarop
naar achteren gehold, reizigers met zich
meenemend. Het baanvak werd gister
avond, na vervanging van een spoorstaaf,
weer vrijgegeven.
De totaal verwoeste vrachtwagen met her en der verspreid flessen waterstofgas. Op de achtergrond de trein op de plek waar deze tot atiistand
kwam.
(Door Bob Mantiri)
JAKARTA. Er is grote onzekerheid
ontstaan over het lot van de ruim een
miljoen etnische Chinezen in Indonesië
tegen de achtergrond van een eventuele
normalisatie van de diplomatieke be
trekkingen tussen Peking en Jakarta. De
ze etnische Chinezen hebben tot dusver
bardnekking geweigerd om Indonesische
staatsburger te worden hoewel zij al ge
neraties lang in Indonesië wonen. Velen
voelen zich nog onderdaan van de Chine
se Volksrepubliek, waarmee Indonesië in
1965 de diplomatieke betrekkingen
bevroor.
