Onder toezicht Britse
Ex-ambassadeur
commissie
VN kritiseert
bewind Assad
Onderzoek naar
Snellere hulp
Sahel-landen
Olie Venezuela
wordt duurder
Rapport Freedom House:
nieuwe partij
Grotere aanvoer uit Arabische landen
Tindemans naar
Jasser Arafat
Na kerstcadeau
in ziekenhuis
Tegenstanders
Marcos vormen
martelingen
in Baskenland
Miljard Chinezen
jaar meer vrijheid”
„In 21 landen dit
Somalië overstroomd
door vluchtelingen
ZATERDAG 29 DECEMBER
NEN-
1979
ITENLAND
2
storten
0
SALISBURY. Engeland
heeft gisteren bekendgemaakt
dat van 27 tot 29 februari in
Rhodesië algemene verkiezin
gen zullen plaatsvinden.
(Van onze redactie
buitenland)
erking
e partij
nauwer
Soekarest
oedan
atisch
dopen
lering
De Britse tijdelijk gouver
neur, lord Soames, zei dat ge
durende drie dagen gestemd
zal worden voor tachtig zwar
te vertegenwoordigers in het
parlement van een onafhanke
lijk Rhodesië.
liting
Eind februari algemene
verkiezingen in Rhodesië
Minder olie uit Iran
naar haven Rotterdam
^.^54?
uren op
Midden-
>ren.
beelden
zvangers
De van
nonsters
verleden
i pogin-
:hnische
-eind te
redden
oud ij-
de beel-
ten een
i, aldus
>orlopig
am bas
kantoor
iet een
te jaren
voorbe-
lijk zijn
ise An-
e giste-
in Den
aanwij-
eer tijd
and is,
wordt
ilanden
ludiger
gister-
inavia”
■narchi-
lip was
Neder-
m. Dit
Por-line
opt ko-
aan d
in het
Zaken)
misatie
minde-
rie niet
n (Am-
noeten
unster-
en we-
roor de
ideling
nauw
aantal
endien
als er
en-tak
schap-
staat.
idelen
indeel
helde-
zan
ge-
dk-
In verband met het opheffen door de
Veiligheidsraad van de sancties tegen
Rhodesië zullen in ons land weer vergun
ningen verleend worden aan het Neder
landse bedrijfsleven voor de handel met
Rhodesië. Dit heeft het ministerie van
Voor de twintig zetels die voor de blan
ken bestemd zijn zal afzonderlijk worden
gestemd en wel op 14 februari. Op grond
van het vredesakkoord heeft de blanke
minderheid in Rhodesië gedurende min
stens zeven jaar recht op twintig van de
honderd plaatsen in de volksvertegen
woordiging van Rhodesië
De verkiezingen zullen onder toezicht
staan van een Britse commissie en onge
veer honderd waarnemers uit de Gemene-
bestlanden.
Alle stembiljetten gaan na de verkiezin
gen naar Engeland en zullen een half jaar
later vernietigd worden. Dit is bedoeld om
de kiezers de zekerheid van geheimhou
ding te garanderen.
Een Britse soldaat van het leger dat in Rhodesië toezicht houdt op de naleving van het bestand rijdt samen met een officier van de
guerrillatroepen van het Patriotisch Front naar de plaats waar de guerrillastrijders van Rhodesië zich moeten verzamelen.
Economische Zaken in Den Haag gisteren
bekendgemaakt.
De in Nederland bestaande wettelijke
voorzieningen in verband met de sancties
tegen Rhodesië worden opgeheven.
Aanvragen voor vergunningen moeten
worden ingediend bij de centrale dienst
voor in- en uitvoer in Groningen. Betreft
het landbouwgoederen, dan moeten de
bedrijven zich tot de betrokken produkt-
schappen wenden.
In november kwam 730.000 ton Iraanse
olie in de haven aan. In dezelfde maand
vorig jaar was dat 2.879.000 ton. In de
eerste twee weken van december bedroeg
de aanvoer slechts 300.000 ton.
CARACAS (ANP). Per 1 januari
verhoogt Venezuela zijn olieprijs tot 26
dollar per vat (159 liter), zo heeft de
Venezolaanse minister van Mijnbouw
en Energie, Humberto Calderon Berti,
gisteren bekendgemaakt. Op het ogen
blik vraagt het land 24 dollar yoor een
vat, welke prijs werd vastgesteld op 13
december.
Het land beschikt over bewezen olie
reserves van 21,1 miljard vaten. Begin
dit jaar was dat drie miljard vaten
minder, aldus de president van de Ven
ezolaanse staatsoliemaatschappij, Ra
fael Alfonzo Revard. De dagproduktie
komt dit jaar uit op 2,36 miljoen vaten
per dag; vanaf 1976, toen de Venezo
laanse olie-industrie werd genationali
seerd, heeft de gemiddelde produktie
per dag 2,26 miljoen vaten bedragen.
De Indonesische olie exportprijs van
ruwe olie wordt op 1 januari met twee
dollar verhoogd tot 27,50 dollar per vat
van 159 liter, zo heeft het ministerie
van Mijnbouw en Energie in Jakarta
meegedeeld. Op 16 december werd de
basisprijs van Indonesische olie even
eens met twee dollar verhoogd tot 25,50
dollar. Het betreft olie van het type
Minas die als basis dient voor bepaling
van de prijzen van andere soorten en
kwaliteiten.
Ook Irak heeft zijn olieprijs ver
hoogd, zo is vernomen uit kringen rond
de Italiaanse olie-industrie. Met terug
werkende kracht per 1 november is de
PARIJS (ANP). Frankrijk, de Ver
enigde Staten, België, Canada, West-
Duitsland en Groot-Brittannië hebben be
sloten hun ontwikkelingshulp aan Afri
kaanse landen ten zuiden van de Sahara,
zogeheten Sahellanden, te coördineren.
De landen hebben hiervoor een program
ma opgesteld dat de naam CADA draagt.
Er is anderhalf jaar van onderhandelen
aan voorafgegaan. Alle leden van de OE
SO, de Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling, kunnen er
aan deelnemen. De zetel van de CADA
wordt geplaatst in Parijs en de coördina
tie van de hulpprogramma’s wordt uitge
voerd door hooggeplaatste ambtenaren.
De activiteiten beginnen vanaf 1 januari.
Uit een gezamenlijke verklaring blijkt
dat de zes landen hebben besloten tot
nauwe samenwerking op dit gebied om
dat de Afrikaanse landen zitten te sprin
gen om internationale hulp. Deze hulp
wordt geconcentreerd op regionale ont
wikkeling, vergroting van agrarische pro
duktie en het verlichten van de gevolgen
van bijvoorbeeld grote droogte. De Afri-
kanse landen zelf kunnen aangeven waar
de nood het hoogst is, terwijl er bij de hulp
nauw zal worden samengewerkt met de
regeringen van Afrikaanse landen en met
Afrikaanse organisaties. Bij de voorberei
dingen voor de CADA is ook de Organisa
tie voor de Afrikaanse Eenheid (OAE)
betrokken geweest
De CADA komt voor het eerst begin
januari bijeen en staat onder voorzitter
schap van de Franse diplomaat Edouard
Theysset. De Franse president, Giscard
d’Estaing, heeft al laten weten grote waar
de te hechten aan het programma. Het
draagt bij tot de stabiliteit en de vooruit
gang van de landen ten zuiden van de
Sahara, zo zei hij.
ppara-
luiten.
>n be-
t con-
ft voor
zullen
maat-
LIVERPOOL (UPI). De plaatselij
ke ambulancedienst in de Engelse stad
Liverpool heeft bekendgemaakt dat 12
mannen met spierletsel naar een zie
kenhuis zijn vervoerd. Deze patiënten
hadden als kerstcadeautje trekveren
gekregen om hun borstspieren te ver
sterken.
ROTTERDAM (ANP). De aan
voer van ruwe olie uit Iran naar de
haven van Rotterdam is de laatste
tijd ernstig teruggelopen. Die van olie
uit Arabische landen is echter sterk
toegenomen. In totaal is dit jaar 12
procent meer olie in Rotterdam aan
gevoerd dan vorig jaar.
na-
gin
itie
da-
■nd
de
■ria
ige
te
ran
is
Bij
op
be
ken en
rd het
en van
gerui-
oaratie,
de ont-
■ausescu,
3 com-
itie van
ein van
Vorig jaar vervoerden tankers 25 mil
joen ton ruwe olie uit Saoedi-Arabië naar
Rotterdam. In de eerste elf maanden van
dit jaar was deze hoeveelheid al 3,5 mil
joen ton meer. Uit Koeweit kwam in de
eerste elf maanden van dit jaar 12,7 mil
joen ton olie de Rotterdamse haven bin
nen. In het gehele vorige jaar was de
hoeveelheid aangevoerde Koeweitse olie
10,6 miljoen ton. De aanvoër van olie uit
de Verenigde Arabische Emiraten gaf
eveneens een stijging te zien: de eerste elf
maanden van dit jaar 8,9 miljoen ton
tegenover 6,5 miljoen over twaalf maan
den vorig jaar.
Somalië wordt al enige tijd overstroomd
door voor het Ethiopische leger uitwijken
de vluchtelingen uit de Ogadenwoestijn.
Het land heeft zelf een bevolking van
ongeveer vier miljoen zielen.
NEW YORK (UPI). De zaak van de vrijheid heeft dit jaar een paar punten
gescoord door onder andere ontwikkelingen in Latijns-Amerika en de afzet
ting van vier despoten in Azië en Afrika. Maar ondanks winstpunten in 21
landen is het grootste deel van de wereld in grotere of kleinere mate blijven
zuchten onder dwingelandij, aldus een in New York verschenen overzicht,
opgesteld door Freedom House, een organisatie die zich bezighoudt met het
registreren van de ups en downs van de vrijheid in de wereld.
PEKING (UPI). De Chinese bevol
king heeft dit jaar voor het eerst de 1-
miljardgrens overschreden. Dit werd gis
teren duidelijk door een artikel op de
voorpagina van het gezaghebbende
Volksdagblad, het orgaan van de Chinese
communistische partij.
In dit artikel wordt een verband gelegd
met de door de regering nagestreefde
grootscheepse modernisering en wordt
gesteld dat de verwezenlijking daarvan
door een bevolking met een dergelijke
omvang zal worden bemoeilijkt.
In het artikel zegt de vrouwelijke vice-
premier die is belast met de gezinsplan
ning, Chen Mochoea, dat de bevolkings
groei van dit jaar groter is dan de regering
had voorzien. Dat reeds in augustus reke
ning werd gehouden met het bereiken van
de 1-miljardgrens, bleek uit een aanbeve
ling die Chen Moehoea toen deed. Zij
verklaarde namelijk dat het krijgen van
twee kinderen toelaatbaar is, maar dat
één kind toch te prefereren valt.
prijs verhoogd met twee dollar per vat
en met terugwerkende kracht per 1
december nog een keer met twee dol
lar. Hierdoor bedraagt de prijs van
lichte olie uit Irak op het ogenblik 26
dollar per vat.
Overigens heeft de in Egypte geves
tigde exploratiemaatschappij van de
Koninklijke-Shell Groep Shell Win
ning ermee ingestemd, de komende
acht jaar 83 miljoen dollar (ongeveer
166 miljoen gulden) uit te geven aan de
opsporing van olie en gas in de Egypti
sche westelijke woestijn, zo heeft het
Egyptische ministerie van Olie meege
deeld. De maatschappij heeft een con
tract van deze strekking gesloten met
de Egyptische nationale oliemaat
schappij, General Petroleum. Het ge
bied waar naar olie en gas zal worden
gezocht bevindt zich in de laagvlakte
van Qattara, ongeveer 500 kilometer
ten westen van Cairo. Het beslaat ruim
25.000 vierkante kilometer. Als olie of
gas wordt gevonden krijgt Shell twin
tig procent van de produktie. Ongeveer
180 kilometer ten noordoosten van het
gebied bevindt zich de rijke aardgasre
serve van Aboe Gharadiq.
ROME (Reuter). In Somalië verblij
ven momenteel ongeveer een miljoen
vluchtelingen. Er komen er per dag zo’n
duizend bij. Dit heeft de rooms-katholieke
Congregatie voor de missie gisteren in
Rome bekendgemaakt. Volgens de con
gregatie is ruim 145 miljoen gulden nodig
om de vluchtelingen te voeden.
De auteur van het rapport, Raymond D.
Gastil, stelt vast dat de vrijheid dit jaar in
negen landen afnam maar in 21 groter
werd.
Onder de winstpunten somt Gaskil op
de val van Pol Pot in Cambodja, Idi Amin
in Oeganda, Macias Ngoema in Equatori
aal Guinee en Jean-Bedel Bokassa in de
Centraalafrikaanse Republiek.
Maar in het afgelopen jaar is volgens
Freedom House de banier van de Islam
geheven als „een nieuw uitgangspunt voor
ideologische onderdrukking” in Libië, Pa
kistan en Iran. Volgens Freedom House is
het met de vrijheid in laatstgenoemd land
nu slechter gesteld dan onder de verdre
ven sjah.
„Als in 1979 meer mensen hun vrijheid
kregen, dan zijn er nog meer blijven zuch
ten onder het gebrek eraan en hebben we
weer eens geleerd hoe dikwijls wereldlei
ders schuldig zijn aan het rechtvaardigen
van wat niet te rechtvaardigen is”, aldus
Gastil in het rapport.
Nigeria en Ecuador zijn volgens hem
onder de landen die dit jaar de opvallend
ste mate van vrijheid herkregen. Chili,
een jaar geleden nog gecatalogiseerd als
„niet vrtf”, wordt nu geschaard onder de
landen die „gedeeltelijk vrij” zijn.
De opvallendste beperking van de vrij-
In 1973, toen Rotterdam met een aan
voer van ruim 142 miljoen ton op het
hoogtepunt stond, werd in Marseille 79
miljoen ton aangevoerd. Op de derde
plaats kwam Le Havre met 59,1 miljoen
ton. Rotterdam heeft thans nog steeds de
leidende positie.
Rotterdam verwacht dat de aanvoer
van ruwe olie in de komende twintig jaar
zal stijgen. Volgend jaar rekent het ge
meentelijk havenbedrijf op een aanvoer,
die minstens gelijk zal zijn aan die van dit
jaar, maar in 1985 verwacht het een aan
voer van 128,6 miljoen ton. Deze zal in
1990 toenemen tot minstens 132,4 en maxi
maal 142,4 miljoen ton. Rond de eeuwwis
seling kan de haven van Rotterdam een
aanvoer van 171,1 miljoen ton verwachten
en niet minder dan 150,7 miljoen ton.
heid had volgens het rapport plaats in
Pakistan, dat in de ogen van Freedom
House van „gedeeltelijk vrij” ontaardde
in „niet vrij”.
Verlies aan vrijheid wérd ook geregi
streerd in Grenada, de Dominicaase Re
publiek, Taiwan, Transkei, Tsjecho-Slo-
wakije, de DDR en Irak.
Wat betreft de Sovjet-Unie en de andere
landen in Oost-Europa constateert Free
dom House, neiging van hun regeerders
acht te slaan op wensen van het volk op
bepaalde terreinen”.
De meest vrije landen in de wereld zijn
volgens Freedom House de Verenigde
Staten en hun bondgenoten in West-Euro-
pa.
BRUSSEL (ANP). De Belgische oud-
premier Leo Tindemans, voorzitter van de
Europese Volkspartij het samenwer
kingsverband van christen-democraten in
de negen EG-landen zal op 5 januari in
Beiroet PLO-leider Jasser Arafat ontmoe
ten. Dit is gisteren van goedingelichte
Arabische zijde in Brussel meegedeeld.
Tindemans is tevens voorzitter van de
Belgische Christelijke Volkspartij. Vol
gens de CVP is het initiatief voor de
ontmoeting uitgegaan van de voorzitter
van het uitvoerend comité van de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie. Tindemans
zal tijdens zijn reis door het Midden-Oos-
ten tevens gesprekken voeren met de Syri
sche president Hafez al Assad, koning
Hoessein van Jordanië en Libanese
leiders.
Arafat heeft eerder dit jaar in Wenen in
aanwezigheid van de Oostenrijkse kanse
lier Bruno Kreisky, een ontmoeting gehad
met de voorzitter van de Socialistische
Internationale, de vroegere Westduitse
bondskanselier Willy Brandt.
MADRID (DPA). Na de regering van
Spaans Baskenland heeft gisteren ook het
Spaanse Huis van Afgevaardigden een
commissie gevormd, die de beschuldigin
gen over folteringen door de Spaanse poli
tie van Baskische gevangenen moet on
derzoeken. De commissie die in februari
naar Baskenland zal gaan, bestaat uit 35
leden - 17 leden van de regerende Demo
cratische Centrumunie (PCD), 9 van de
Socialistische PSOE en 9 van andere par-,
tijen, onder wie twee communisten.
In de commissie heeft ook zitting de
Baskische afgevaardigde Juan Maria
Bandres, die als advocaat van Baskische
gevangenen in november aan de Spaanse
minister van Binnenlandse Zaken Freire
beschuldigingen overbracht van martelin
gen op politiebureaus in Baskenland. De
minister wees de beschuldigingen toen
van de hand en weigerde een onafhanke
lijk onderzoek.
Een onderzoek naar eventuele martel
praktijken door de Spaanse politie was
een van de voorwaarden van de Baski
sche afscheidingsbeweging ETA voor de
vrijlating van het door haar ontvoerde
parlementslid Javier Ruperez.
(Van onze redactie buitenland)
KOEWEIT. De afgetreden Syrische
ainbassadeur bij de VN, Hammoed al-
Choufi, heeft in een gisteren gepubliceerd
vraaggesprek met een Koeweits blad ge
zegd dat zijn vertrek moet worden toege
schreven aan de volgens hem ondemocra
tische gang van zaken bij de recente ver
kiezingen op het partijcongres van de in
Syrië regerende Baath-partij.
Volgens al-Choufi toonde de twee we
ken geleden gehouden verkiezingen van 771
congresleden aan dat „het niet in de be
doeling ligt het politieke probleem in Sy
rië op te lossen dat wil zeggen vooral
het gebrek aan democratie”. De ambassa
deur zal politiek asiel aanvragen in
Frankrijk of in een arabisch land. Hij
denkt daarbij aan Irak, Algerije, Zuid-
Jemen of Noord-Jemen.
Waarnemers menen dat het aftreden
van al-Choufi de Syrische president As
sad in verlegenheid brengt, ook al heeft de
ambassadeur lang geen contact gehad
met het politieke leven in Syrië. Het ont
slag komt namelijk op een moment dat
het zevende congres van de Baath-partij
gaande is, terwijl tevens het verzet van de
Mohammedaanse broederschap tegen het
huidige regime voortgaat.
Het Syrische ministerie van Buitenland
se Zaken heeft al-Choufi ervan beschul
digd, een beleid te. hebben gevoerd dat
niet strookte met dat van zijn regering en
gezegd dat hij heeft gecollaboreerd met
Egypte en met de andere ondertekenaars
van de vredesakkoorden van Camp Da
vid, Israel en de Verenigde Staten.
-Uit Nigeria werd ook meer olie aange
voerd. Tot en met november dit jaar be
droeg deze hoeveelheid 16 miljoen ton,
terwijl vorig jaar 12 miljoen ton naar
«Rotterdam werd vervoerd.
De terugval in de aanvoer van Iraanse
olie is ruimschoots goedgemaakt door de
aanvoer uit andere landen. In totaal werd
dit jaar in Rotterdam ongeveer 118 mil
joen ton ruwe olie binnengebracht. Dit is
12 procent meer dan vorig jaar, toen 104
miljoen ton olie de Rotterdamse haven
binnenkwam.
Met de aanvoer van 118 miljoen ton
ruwe olie is de haven van Rotterdam nog
niet terug op het peil van vóór de oliecrisis
in 1973. In dat jaar bereikte de aanvoer
van ruwe olie met 142,2 miljoen ton een
hoogtepunt In het jaar daarop daalde de
aanvoer tot 112,7 miljoen ton. In 1975
bedroeg de aanvoer slechts 109,1 miljoen
ton. Daarna is de aanvoer opnieuw geste
gen: 121,5 miljoen ton in 1976. In het daar
daarop kwam een kleine terugval: 119,7
miljoen ton. De daling vorig jaar tot 104
miljoen ton weet Rotterdam aan het niet
tijdig aanpassen van de oliegeul, waar
door tankers met een grotere diepgang de
haven niet binnen konden varen.
Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft de
haven van Rotterdam elk jaar een groei-
ende stroom ruwe olie te verwerken ge
had. In 1966 was de aanvoer opgelopen tot
43,6 miljoen ton, terwijl die in concurre
rende Westeuropese havens bij Rotter
dam achterbleven. Alleen Marseille had
met 49,1 miljoen een grotere aanvoer. Een
jaar later kwam Rotterdam gelijk met de
Franse haven en in 1968 streefde de haven
van Rotterdam met een aanvoer van 55,5
miljoen ton ruwe olie die van Marseille
voorbij, waar toen 43 miljoen ton werd
binnengebracht.
MANILLA (UPI). Tegenstanders van
de Filippijnse president Ferdinand Mar
cos hebben gisteren een nieuwe politieke
groepering gevormd die het bij de plaatse
lijke verkiezingen van eind januari wil
opnemen tegen Marcos-aanhangers.
Tot de oprichters van de Nationale Unie
voor bevrijding behoren Diosdado Maca
pagal - die tot 1965 president was, in welk
jaar Marcos de verkiezingen won -, 15
oud-senatoren en -Congresleden, een ex-
minister uit het kabinet van Marcos en
drie voormalige politieke gevangenen.
De groepering is van plan als een „para
plu” te fungeren voor alle kandidaten van
de oppositie bij de verkiezingen die de
eerste zijn sinds Marcos in 1972 de staat
van beleg afkondigde in het kader van
wat hij noemde de bestrijding van een
samenzwering van de communisten om
zijn bewind omver te werpen.
Een woordvoerder van de Unie noemde
als concrete campagnepunten: - de eis de
staat van beleg op te heffen, een eind te
maken aan het schenden van de mensen
rechten, het verbeteren van de toestand
van de nationale economie en het tegen
gaan van corruptie.
Bij de verkiezingen van eind januari
kiezen de Filippijnen bestuursorganen in
75 provincies en in meer dan 1500 steden
en dorpen.
Eerder deze week schortte de sterke
man van de Filippijnen, president Mar
cos, enkele bepalingen van de uitzonde
ringstoestand op, ook met het oog op de
plaatselijke verkiezingen. Zo zijn politie
ke bijeenkomsten toegestaan en is er poli
tieke discussie mogelijk, althans tot eind
januari.
