Introductie
Maria Muldaur
’n lied maar juiste
II
Concertgebouworkest eert
Pierre Boulez
komende
exposities
a
1
snaar doet trillen”
Popstichting
2 februari
„Als
Grand Prix van
Monte-Carlo voor
schilder Brinkman
Eigen museum voor
Korps Mariniers
Zwitserland
Matinee onder leiding van Michel Tabachnik
Voor veelzijdige Amerikaanse zangeres komt carrière ''WH nu opgang
Paleis Guggenheim
krijgt museumstatus
Ki
13
DINSDAG 8 JANUARI
1980
KUNST
12
door John Oomkes
l
is
X
BE
!.u
A
HILVERSUM. Maria Grazia
Rosa Domenico d’Amato. Als je
de volledige naam van Maria
Muldaur langzaam en zangerig
uitspreekt, proef je een onmis
kenbaar zuidelijk aroma op de
tong. Mexicaans, veronderstelde
ik een tijd lang. Fout, zo legt de
inmiddels al weer 36-jarige Ame
rikaanse zangeres, die gister
avond haar lang verwachte Ne
derlandse tv-debuut maakte in
het AVRO-programma Music
Gallery, geduldig uit. D’Amato is
de naam van een ongetwijfeld
eeuwenoud Napolitaans geslacht.
Het blijkt het zoveelste etnische
element in de smeltpot van gen
res en invloeden die de Californi-
sche zangeres tot een unieke per
former maakt.
Instrument
Depressief
91
Versnelling
7QE op basis van
Reissom per persoon /ÖO,- 2-persoons kamers -
Bij de reissom inbegrepen:
h"9s
van
3
r
(ADVERTENTIE)
PIERRE BOULEZ.
De jury beoordeelde werk van meer dan
tweehonderd deelnemers uit 51 landen.
Behalve tien prijzen waren er zes eervolle
vermeldingen, van wie er een was voor
Voedsel voor de Toekomst van Hans Lie
uit Tilburg.
De jury voor toekenning van de prijzen
werd geleid door Rene Huyghe van de
Academie Frangaise en president van de
raad voor de kunst van de Nationale Mu
sea van Frankrijk.
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM. Het Korps Mariniers
krijgt eindelijk de beschikking over een
korpsmuseum. Daarmee gaat een lang
gekoesterde wens in vervulling, want het
nu ruim drie eeuwen oude korps heeft als
oudste onderdeel van de Nederlandse
krijgsmacht een unieke verzameling uni
formen, uitrustingsstukken en muziekin
strumenten.
DEN HAAG (ANP). De 33-jarige
kunstschilder Floris Brinkman uit Julia-
nadorp (N.H.) heeft de grote prijs van
prins Rainier van Monaco gekregen. Hij
won deze eerste prijs van de Grand Prix
International d’Art Contemporain de
Monte-Carlo en kreeg hem daags voor
oudjaar uitgereikt. De prijs werd toege
kend voor zijn schilderij Meisje met de
Roze Kousen, een doek van 1,80 bij 1,50
meter.
Dit inleidende instrumentale operafrag
ment was echter gekozen als muzikale
illustratie bij het werk van de invloedrijke
avantgardist Pierre Boulez, dat hier in een
programma onder de titel „Rondem Bou
lez” werd gebracht. Hiermee werd deze
56-jarige componist, die nu ruim vijftien
jaag terug met Parsifal zijn debuut in
Bayreuth maakte, als dirigent geëerd.
in twee delen - Improvisation en Tombeau
- uit Boulez’ vijfdelige portret van Mallar
mé vóór zangstem en orkest: PU selon PU.
Boulez’ opvattingen die bij Mallarmé’s
motto aansluiten „dat een werk slechts
schijnbaar, maar niet werkelijk een begin
en een einde heeft,” werden hierin gede
monstreerd.
De daarbij te kiezen richting wordt voor
Maria Muldaur, zo geeft ze toe, een crucia
le zaak. Haar kwetsbare vibrato leent zich
slecht voor stevige songs en een dito aan
pak, zoals haar vorige album Sweet Har
mony liet horen, maar ook thans heeft zij
ondanks haar veelzijdigheid nog geen
koers uit kunnen zetten. Een zekere tegen
strijdigheid, waaraan de bijdragen van
David Nichtern en Patrick Henderson als
volkomen verschillend geaarde producers
niet vreemd geweest zullen zijn, is ook
merkbaar op haar laatste album, Open
Your Eyes. Met tegenzin erkent Maria
Muldaur dergelijke kritiek. „Dat is moei
lijk ja, want ik deed zelf een groot deel van
de productie. Maar ik weet dondersgoed
dat ik nog niet artistiek volgroeid ben.
Maar dat komt”.
7
■RE.,. i
Ook de losse structuur van Debussy’s
balletmuziek „Jeux” moest hier als voor
beeld dienen van de uitgangspunten die
Boulez tot zijn componeerwijze hebben
geïnspireerd. Misschien is het overigens
wel juist de afwezigheid van een duidelij
ke leidraad en ontwikkeling die Jeux -
ondanks alle gevarieerde klankkleuren-
pracht - tot Debussy’s minder sterke or
kestwerken maakt. Het geheel is waar
schijnlijk ook al te zeer aap het ballet-
gegeven gebonden om ate absolute mu
ziek voor Debussy’s componeren repre
sentatief te kunnen zijn.
De programmasamenstellers zullen er
ook niet van zijn uitgegaan dat dit weinig
gespeelde stuk zo nodig eens in de „mo
derne” serie van het Concertgebouw
moest klinken. Parsifal gaat volgend sei
zoen integraal bij de Nederlandse Opera
stichting en de partituur ervan is uiter
aard niet meer actueel te noemen.
Het Korps Mariniers wil op 10 mei het
Hulskamppand als korpsmuseum in ge
bruik némen; een contract daarover
wordt nog voorbereid door de Wester-
meijer-groep en het korps. Westermeijer,
een Rotterdamse zakenman die via de
straathandel in de internationale handel
in onroerend goed belandde, kocht eerder
het bekende Witte Huis te Rotterdam dat
hij uitwendig geheel liet restaureren. Ook
het Hulskamppand wil Westermeijer in
oude luister herstellen. Momenteel is daar
overigens al een oude distilleerderij als
Jenevermuseum gevestigd.
Inlichtingen en boekingen uitsluitend bij:
Reis- en Passagebureau Hoyman Schuurman
Gedempte Oudegracht 82 (in het Stadskantoor Haarlems Dagblad)
Haarlem, tel. 023-313150
Geopend van 13.00 tot 17.00 uur (zaterdags gesloten).
veel de negatieve, zwarte, sombere kant
laat uitkomen. Zodra een jankende, suïci
dale kant erbij te pas komt, houdt het voor
mij op. Als je een lied zingt over eenzaam
heid die je zelf ook voelt, tja... OK, dat kan
ik. Maar er zijn veel songs, die handelen
over neurotische, de meest infantiele kan
ten van het bestaan, depressief. Ken je
You’re no Good van Linda Rondstadt?
Dat is voor mij nou een voorbeeld van iets
negatiefs; daar heb ik geen ralatie mee.
Een blues is goed, Loverman is dat ook,
maar dat is een veel meer algemene treu
righeid, niet die van je eigen ellende. Ik
stel meer de vrolijke kant van het leven op
prijs”.
AMSTERDAM. „Gezeur!”, werd met stentorstem, door een van de bezoekers van
de zondagse matineel door Wagners muziek heen geroepen. Nu komt de uitvoering van
een uit z’n verband gelicht stuk als de ouverture tot Parsifal - waar het bij dit incident
om ging - ook niet erg overtuigend over. Dit werk is, op Zichzelf staand beoordeeld,
onvergelijkbaar met wél voor een dergelijk doel (namelijk buiten het theater)
bruikbare ouvertures als van Lohengrin en Die Meistersinger.
Zangeres Maria Muldaur: „Ik ben van een generatie die niet geleerd heeft voor zichzelf
op te komen''
Overigens bleek uit de consientieuze en
geraffineerde uitvoering van Boulez-
werk, dat de componist er niet in geslaagd
is de door hem nagestreefde synthese tus-
Aangezien Boulez’ contacten met het
Concertgebouworkest in het verleden
nogal moeizaam verliepen, leek Michel
Tabachnik (lange tijd Boulez’ medewer
ker, onder andere bij het Ensemble Inter-
Contemporain) een goede keus als vertol
ker van diens composities. Een dynami
sche dirigentenpersoonlijkheid, die het
Concertgebouworkest met succes leidde
de nadruk op de wording van hét strip-
boek-verhaal en de maker erachter.
Maandag tot en met woensdag van 14.30
tot 17.30 uur, maandag- en vrijdagavond
van 19 tot 21,.30 uur en zaterdag van 10 tot
12.30 uur.
Galerie Klein aan ’t Krocht 6 in Haar
lem richt op 12 januari een nieuwe exposi
tie in die werk omvat, van vier kunste
naars. Tot en met 12 februari zijn er
tekeningen van Aat Verhoog, grafisch
werk van Martin Ware, keramiek van H.
H. Kamerlingh Onnes en paneeltjes en
werken van gecombineerde techniek van
Pauline Liu te zien. Dinsdag tot en met
vrijdag van 12 tot 17.30 uur, zaterdag van
12 tot 17 uur en donderdagavond van 19
tot 21 uur.
De Rotterdamse kunstenaar Henk Tas
exposeert Xerox-transfers in Galerie
VAN aan de Hagestraat 18 in Haarlem
van 10 tot en met 27 januari. Tas was
oorspronkelijk een zeefdrukker en staat
ook bekend als musicus. Donderdag tot en
met zaterdag van 10 tot 17 uur, zondag van
12 tot 17 uur.
Vierde concert in de C-serie van het
Concertgebouworkest. Dirigent: Mi
chel Tabachnik. Soliste: Arleen Au
ger, sopraan. Programma: Wagner,
Berg, Boulez, Debussy. Concertge-,
bouw Amsterdam, 6 januari 1980.
„Ik schrijf ook Leon Russel, Randy
Newman, Van Morrison, Smokey Robin
son aan, naar mijn lievelingsauteurs zou
je kunnen zeggen, om hen te vragen of zij
iets wat voor mij geschikt zou zijn, hebben
geschreven. En daarnaast gebeurt het
veelvuldig dat mensen via via horen dat ik
materiaal nodig heb en dan naar de con
certen komen om zich voor te stellen.
John Hiatt heb ik bijvoorbeeld zo leren
kennen. Stapels bandjes draai ik af om
maar aan repertoire te komen. Het komt
dus uit allerlei bronnen voort”.
„Een song kan aan een heleboel eigen
schappen voldoen, zolang het maar de
juiste snaar in mij doet trillen. Verloren
liefde, tevredenheid, of een ballade met
een afgerond verhaal zoals The Work
Song van McGarrigle, of een situatie uit
het dagelijks leven zoals The Clean
Up Woman (van Betty Wright - red.), gos-
pelliederen”.
en avóndeten.
„Hoeveel songs schreef Frank Sinatra?
Hoeveel Ella Fitzgerald?”, kaatst Maria
terug als ik haar vraag hoe ze denkt over
haar afhankelijkheid van goed repertoire.
„Niet elke grote musicus hoeft zijn eigen
grote werk te schrijven. Billie Holiday
schreef maar enkele nummers waarvan
ik dan Lover Man zing Bessie Smith
maar een paar. Traditioneel gezien is er
eigenlijk altijd een scheiding tussen com
poneren en zingen geweest. De waarheid
is dat ik me niet beperkt voel omdat ik niet
over de muzische gave van het schrijven
kan beschikken”.
„Je moet je daar geen zorgen over ma
ken. Ik zou graag schrijven, tuurlijk, want
juist in het componeren van songs zit een
behoorlijke verdienste; naar verhouding
meer dan in het uitvoeren, denk ik. Je zit
enkel met potlood en papier, geen hoge
overheadkosten. Iemand anders beult
zich af langs ’s Heren wegen en kweekt
bekendheid voor het resultaat, terwijl de
componist rustig zijn royalties kan incas
seren. Maar als dót niet mijn gave is, dan
zij dat zo. Ik ben blij dat ik sowieso al een
gave heb en goed kan zingen”.
Hoe zit dat dan met de tekstuele zeg
gingskracht van een song? Muldaur: „Als
ik moet selecteren, dan gebeurt dat moei
zaam, akkoord. Maar tegen de tijd dat ik
bijvoorbeeld een album moet opnemen,
dan heb ik een keuze gemaakt waarbij elk
lied in ieder geval een bépaald facet van
mijn eigen gevoelsleven vertaalt; anders
zou ik me er hoe dan ook niet kunnen
inleven. Als een lied van een ander me niet
voldoende aanspreekt, vergeet het dan
maar, dan zou ik hooguit de bestaande
versies kunnen kopiëren, maar dan zon
der dat het me vreugde zou schenken. Ik
wacht zelfs op songs die een bepaald
gevoel van mij uiten. Ken je Mad Mad Me
van Wendy Waldman dat op mijn eerste
plaat stond? Zoiets zou ik zelf nou bijna
hebben kunnen schrijven”.
sen Webern en de late Debussy te berei
ken. Daarvoor is er te on-economisch ge
bruik van de middelen en te weinig kleur
en sfeerverschil om het volgen van de
bedoelde richtwijzers in de praktijk ge
loofwaardig te kunnen maken.
Boulez’ voorkeur voor gecompliceerde
intervalsprongen, die op de Tweede
Weense school terug te voeren schijnt te
zijn, zou op dit C-concert moeten blijken
uit Sieben Frühe Lieder van Alban Berg.
Geen goed voorbeeld, omdat de roman
tiek hier nog volop vertegenwoordigd is,
al stamt de orkestratie van dit uit 1907
daterende werk pas uit 1928. Men had
daarbij echter wel het voordeel dat er een
verademing brengend tegenwicht kon
worden gegeven ten opzichte van de theo
retisch opgezette partituren van Boulez,
waaruit praktisch elke emotie en sensuali
teit gebannen is.
De Amerikaanse sopraan Arleem Au-
gér, wier stem te klein bleek voor haar soli
in de composities van Boulez, wist de
verfijnde kwaliteit van haar zangkunst, in
sublieme en vaak versmeltende eenheid
met het orkest, in Bergs liederen voortref
felijk tot uitdrukking te brengen.
JOHAN VAN KEMPEN
We blijven toch nog even ons studioge-
sprek bepalen tot de beperking die afhan
kelijkheid van anderen met zich mee
brengt. Een singer-songwriter kan zijn of
haar emoties door de keus uit zelfdoor-
wrocht repertoire heel precies over laten
komen. Een zangeres als Maria Muldaur
mist een dergelijk nauwkeurig instru
ment. „Ook in de interpretatie kan een
zanger of zangeres de woorden bij een
bepaald gevoel zoeken, misschien of feite
lijk zelfs, beter dan de doorsnee singer-
songwriter”.
„Neem nou Wendy Waldman of Kate
McGarrigle, die beiden boven de middel
maat uitsteken en waarvoor ik een groot
respect heb, maar hoe groot ze ook zijn als
componisten: ze zijn beperkt, omdat ze
altijd min of meer vanuit hetzelfde ge
zichtspunt of hetzelfde gevoelsleven ob
serveren. Terwijl ik rustig de beste Wald-
man-song, de beste McGarrigle-composi-
tie, en ga zo maar door, kan uitkiezen. Ik
hoef me niet te beperken tot mijn eigen
schrijverstalent, zo ik dat al zou hebben”.
Ad Pieters exposeert assemblages en
Marjolein Rooij-Vlas wandkleden in het
Cultureel Centrum Zandvoort aan het
Gasthuisplein 9b in Zandvoort van 11
januari tot en met 3 februari. Woensdag
tot en met zondag van 14 tot 16 uur.
Hans Röttgering exposeert schilderijen
in de Openbare Bibliotheek aan de Prin-
sesseweg 34 in Zandvoort van 14 januari
tot en met 10 februari. De tentoonstelling
zal tijdens de uitleenuren van de biblio
theek te zien zijn.
De in Santpoortwoonachtige stripteke
naar Bert Bus stelt zijn werk ten toon in
de nieuwe bibliotheek aan het Burge
meester Weertplantsoen in Santpoort-
Noord vanaf 14 januari. De expositie legt
Maria Muldaur ontleent haar artiesten
naam aan een enkele jaren geleden op de
klippen gelopen huwelijk met country
„pieker” Geoff Muldaur met wie ze na
haar debuut in de Eleven Dozen Jugband
ook een artistieke liaison vormde. Eind
jaren zestig schrijven we als beiden in de
invloedrijke Jim Kweskin Jug Band de
gang van zaken uitmaken en met een hele
eigen potpourri aan oorspronkelijke Ame
rikaanse folk- en jazzgenres een voor
beeld zijn voor latere generaties artiesten.
Een tijd lang zet het echtpaar nog zijn
activiteiten voort onder eigen naam; een
episode die resulteert in een aantal moei
lijk verkrijgbare, maar schitterende
albums.
Kort na hun scheiding maakt Maria
Muldaur, wier flexibele stem dan al ge
noegzaam bekend is, in 1973 haar solo
debuut. Ze beperkt zich getrouw haar
loopbaan op de plaat niet tot een bepaalde
stijl, stelt een volkomen eigen mix van
soul, country, jazz en funk samen en
schijnt zich binnen een zo wijd stramien
volkomen thuis te voelen. Eén van de
tracks van het debuut krijgt ook veel
aandacht van de populair-ingestelde
Amerikaanse AM-radiostations en wordt
warempel een hit: Midnight at the Oasis.
Het is een heerlijk relaxte song, voorzien
van enkele karakteristieke intervallen,
waarin Muldaur’s stem de typerende
„overslagen” kan maken, die haar zang
onmiddellijk van die van anderen onder
scheidt.
Het droomdebuut levert Maria gefen
vlekkeloze carrière op. Haar kracht blijkt
ook weldra haar zwakheid; een euvel dat
bij veel zangeressen die zelf niet schrijven
maar afhankelijk zijn van door anderen
gepend repertoire lijkt voor te komen.
Hoewel we tegenwoordig te eenzijdig ge
richt zijn op de combinatie singersongwri-
ter, waarbij de uitvoerende artiest ook
verantwoordelijk is voor het uit te voeren
liederenmateriaal, en we daardoor niet
meer zuiver de waarde van iemands stem
weten te schatten, betekent een dergelijke
afhankelijkheid toch een zekere zwak
heid. We zien soortgelijke verschijnselen
ook bij Bonnie Raitt en Linda Rondstadt.
„Er is één genre songs waar ik me niet in
kan uitdrukken. Dat is repertoire dat te-
Het heeft jaren geduurd voor ik zo ver
was. En dan nog moet ik zeggen dat mijn
huidige loopbaan geholpen wordt door
het feit dat mijn dochter Jenny (nu 14
jaar) zelfstandiger wordt en ik een goede
levensgezel en manager heb gevonden in
Rick Higginbotham (ex-Commander Co
dy - red.). Hij kent het klappen van de
zweep. Het is idioot te beseffen dat
iemand die zes jaar terug een wereldhit
had en inmiddels vijf albums op eigen
naam heeft uitgebracht, nu pas echt aan
zichzelf toekomt; maar zo ligt het wel.
Mijn carrière wordt nu pas in een hogere
versnelling gebracht.”
Het heeft lang geduurd voordat Maria
Muldaur, die uit haar huwelijk een kind
overhield, voldoende tijd kon besteden
aan haar eigen carrière. Ze wordt bepaald
niet gezien als een voorbeeld van een
zelfbewuste vrouw die haar eigen loop
baan heeft helpen vormen. Maria gaat dat
beeld niet uit de weg. „Ik ben van een
generatie die ook niet geleerd heeft voor
zichzelf op te komen. Het heeft te lang
geduurd voordat ik en niemand van
mijn mannelijke muzikale collegae heeft
me daarbij gehinderd, integendeel me
kon laten gelden als een muzikale per
soonlijkheid. Óók in mijn eigen band. Ga
een groep maar eens vertellen dat ze in G-
mineur moeten spelen, als je net komt
kijken: of dat het roadmanagement niet
deugt”.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Ter gelegenheid
het verschijnen van de eerste non-profit-
platenproduktie op het eigen niet-com-
merciële Haarlem Shuffle Records-label
zal de Stichting Popmuziek Kennemer-
land zich op zaterdagmiddag 2 februari
voor het eerst voorstellen. De ontvangst,
waarvoor officiële uitnodigingen worden
verstuurd naar de colleges van B W in
Haarlem en omgeving, alsmede naar het
provinciaal bestuur en de verschillende
instellingen op cultureel gebied, begint
om 15 uur.
De jonge organisatie, die zich ten doel
stelt waardevolle vormen van eigentijdse
muziek te ondersteunen, realiseert met
het uitbrengen van dit E.P.’tje met opna
men van de Kennemer groepen Vandat-
tum, Plastics en Pierre Anniversaire haar
eerste produktie. Op een door de Haar
lemse ontwerper Koos van der Meer ont
worpen, tot 12 pagina’s uitvouwbaar pla
tenhoesje komt een overvloed aan infor
matie omtrent de doelstellingen van de
organisatie en biografische gegevens voor
wat betreft de bandbezettingen te staan.
Het plaatjé met de songs Life is al Play
(Vandattum), Tomcat (Plastics) en Asy-
lum/The Last Visit (Pierre Anniversaire)
komt voor een redelijke prijs in de handel,
in een oplage van duizend stuks.
Omdat bjj de opnamen enige tegenslag
de produktiekosten verhoogde, geven
twee van de betrokken drie formaties
zaterdagavond (21 uur) een concert in De
Sneeuwbal, Centrum 111 aan de Heren
weg te Heemstede ter dekking van de
extra-lasten. Deze optredens van Vandat
tum en Plastics worden met behulp van de
filmacademie te Amsterdam op de video
vastgelegd. Beelden van deze registraties
zullen tijdens de presentatie op 2 februari
in het stationsrestaurant te zien zijn, als
mede in de foyer van het Haarlems Con
certgebouw waar de Stichting Popmuziek
Kennemerland ’s avonds op die dag het
eerste concert onder haar auspiciën pre
senteert. Zoals bekend betreft dat een
optreden van de Buddy Odor Stop.
NEW YORK (AP). Peggy Guggen-
heims met kunst volgepropte paleis in
Venetië is overgenomen door de Solomon
R. Guggenheimstichting en zal rond Pa
sen voor het publiek worden opengesteld,
zo hebben functionarissen bekend
gemaakt.
Mevrouw Guggenheim, die haar leven
wijdde aan het verzamelen van moderne
kunst, stierf op 23 december in Venetië op
81-jarige leeftijd. Zij liet haar verzameling
na aan de stichting met de voorziening dat
de kunstvoorwerpen in haar Palazzo Grit-
ti zouden blijven.
Thomas Messen, de directeur van het
Guggenheimmuseum in Manhattan, zei
dat Philip Rylands, een kunsthistoricus en
vriend van mevrouw Guggenheim, be
noemd is om de supervisie op zich te
nemen over de collectie en het gebouw.
met als standplaats Brunnen. kuur- en vakantieoord aan het zuideinde van
het Vierwoudstedenmeer en de voet van de imposante Fronalpstock
Beginpunt van de wereldberoemde Axenstrasse met haar galerijen. De'
ligging is voorbeschikt om per boot en bus de bezienswaardighèden van het
Vierwoudstedenmeer en de nabije alpenpassen te ontdekken. Voor natuur
liefhebbers is er een uitgebreid wandelwegennet (ruim 50 km). Brunnen en
omgeving bogen op een rijk historisch verleden.
Volledige verzorging: 2-persoons kamer, ontbijt, lunch
Spelavonden met o.a. kienen en sjoelen.
Lunchpakket op heenreis.
Een Zwitserse Heimat-Abend
Bezoek aan het natuur- en dierenpark in Arth-Goldau
Dagtrip naar Luzern met de bus heen en per boot terug
Boottocht naar Treib Seelisberg
Dagtocht richting Gotthard-pas met lunch in Andermatt
Trip naar het beroemde klooster van Einsiedeln
Reis- en Bagageverzekering alsmede annuleringsverzekering
Eigen Damiate-reisleiding
Busvervoer Haarlem-Brunnen v.v.
Overnachting op heen- en terugreis in het Seehotel te Achern
Uiteraard zijn alle uitgaven van persoonlijke aard niet bij de reissom
inbegrepen.
In samenwerking met het reis- en passagebureau
Hoyman Schuurman verzorgen wij wederom twee 9-daagse reizen naar
S** Vertrekdata:
6 juni-14 juni 1980
13 juni-21 juni 1980
