Voorzitter Raad MHP:
Carter tekent
In Twente en Oost-Brabant
Langzame vlucht
Nog grote problemen
in textielindustrie
werkende bejaarde
Suez en Panama
wet voor hulp
aan Chrysler
Japan werkt aan
nieuwe kanalen
Kritiek mogelijk
op verwerpen
Hofstra-plannen
Door bezuinigingsmaatregel overheid
Onrust over „uitstoting” van
uit fonds
„Wijziging wet
KvK onnodig”
„LPG-nota
te globaal”
tussen de
bedrijven door
Meer betogingen
op Binnenhof
r L 1
WOENSDAG 9 JANUARI
1980
ECONOMIE
1
fe.
AMRO-bank
Kleine handelsvaart
Uitgaven Indonesië
Positief resultaat Bredero
Miljoenenorder
„Goudblokkade
Slijtersbranche
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. De vakbeweging moet
de looneis laten vallen. De werkgevers
moeten de loonruimte die hier en daar
aanwezig is in overleg met de vakbewe
ging gebruiken voor werkgelegenheids-
verruimende doeleinden. De overheid
moet zich in haar uitgaven verder beper
ken en een stringenter prijsbeleid voeren.
Dit is de mening van de Raad van Overleg
voor Middelbaar en Hoger Personeel
(MHP) over de economische situatie in
ons land. Voorzitter Henk van der Schalie
zei dat vanmiddag in een toespraak in
Utrecht na afloop van zijn ledenraadsver
gadering.
Landbouw Suriname
Vakbonden moeten
Drs. H. van der Schalie
•-
Op grond van tussentijdse, voorlopige
gegevens verwacht de AMRO bank over
vorig jaar ten opzichte van 1978 een lichte
stijging van de nettowinst. Over 1978 be
liep de nettowinst 253,2 miljoen.
De kleine handelsvaart heeft weer een
onbevredigend jaar achter de rug. De
resultaten waren echter beter dan in 1978.
Vorig jaar kon tenminste de over het
geleende kapitaal verschuldigde rente
worden verdiend.
De subsidie bedraagt 75 procent van de
kosten en geldt indien de ondernemers
deelnemen aan één van de twee cursussen
over bedrijfsbeheer.
President Soeharto van Indonesië heeft
de ontwerpbegroting voor dit jaar bij het
parlement ingediend die voorziet in een
stijging van de overheidsuitgaven met
52,2 procent tot 10.500 miljard roepia
(ruim 32 miljard).
Soeharto verklaarde bij de indiening
dat de begroting vooral is gericht op ont
wikkeling van het platteland, verbetering
van de onderwijsvoorzieningen en het be
reiken van een rechtvaardiger inkomens
verdeling. Een deel van de stijging van de
overheidsuitgaven is terug te vinden in
verhogingen van veertig tot zestig procent
van de salarissen van ambtenaren, mili
tairen en politie en van de pensioenen. De
inflatie in Indonesië bedraagt ongeveer
tien procent per jaar.
Chrysler lijkt overigens erin te zijn ge
slaagd zijn werknemers zover te krijgen.
Namens hen heeft de vakbond van werk
nemers in de Amerikaanse automobielin
dustrie (UAW) ingestemd met besparing
op arbeidskosten. De vakbond ging ak
koord met uitstel van loonsverhogingen
en van de invoering van twintig betaalde
vakantiedagen en voorts met de uitgifte
van aandelen onder het personeel.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Plotseling, maar
waar: wie 65 jaar is en in dienstbe
trekking werkt, mag sedert 1 januari
niet meer in de verplichte zieken
fondsverzekering zijn. Een wettelijke
maatregel (uit bezuiniging), waarvan
het gevolg dezer dagen plotseling tot
velen is doorgedrongen, zodat er wat
onrust is ontstaan. Het is echter zeker
niet zo dat betrokkenen (ongeveer
25.000 in het hele land) nu onverze
kerd „op de keien van de welvaarts
staat” staan.
De gang van zaken was aldus: Het ging
om een wijziging vap artikel 6 van de
ziektewet, waardoor de kring van ver
plicht verzekerden is beperkt. De Tweede
Kamer was al akkoord gegaan en vervol-
'Verenigde Bedrijven Bredero zal het
boekjaar 1979 afsluiten met een hogere
winst, waardoor de winst per aandeel van
100 nominaal iets meer dan 40 zal
bedragen (1978 - 38,90). Het aandelenka
pitaal bleef vorig jaar onveranderd.
De netto-omzet zal op ongeveer 850
miljoen uitkomen tegenover 830 miljoen
in 1978. Zoals al eerder vermeld stond
vooral het resultaat van de Nederlandse,
fabricagebedrijven vorig jaar onder druk
door de langdurige winter, terwijl ook de
ontwikkelingen in Iran en de scherpe ren
testijging duidelijk hun invloed hadden.
HENGELO (ANP). Hoewel de
textielindustrie een ingrijpende sane
ring achter de rug heeft, is er nog
geen halt toegeroepen aan de vermin
dering van werkgelegenheid in deze
industrie. Dit schrijft de Kamer van
Koophandel en fabrieken voor Twen
te en Salland in haar verslag over het
afgelopen jaar.
Districtsbestuurder B. Doeve van het
CNV verwacht dat reorganisaties in de
textiel nog zeker drie tot vierhonder ar
beidsplaatsen zullen kosten. Bij Ten Cate
Fashion Fabrics in Oldenzaal gaat het om
HVA in amsterdam heeft met de Natio
nal Irrigation Board van Kenia een con
tract gesloten voor de uitvoering van het
Bura-irrigatie en nederzettingsproject,
dat is gelegen ongeveer 450 km ten oosten
van de hoofdstad Nairobi in het gebied
van de Tana-rivier. Met de opdracht is
ongeveer vijftig miljoen gulden gemoeid.
De financiering wordt verzorgd door het
Europese ontwikkelingsfonds.
Het doel van het project is de hervesti
ging van kleiïie boeren, die katoen zullen
gaan verbouwen voor een verwerkingsfa
briek, die te zijner tijd zal worden opge
richt.
Albanië heeft in een officiële verklaring
de Britse regering beschuldigd van het
blokkeren van een hoeveelheid goud ter
waarde van ongeveer 45 miljoen gulden.
In een door het persbureau ATA ver
spreide verklaring worden de stakende
Britse staalarbeiders geprezen als voor
vechters van „een verdere uitbreiding van
de klassenstrijd van het Britse proletari
aat, dat het afgelopen jaar harde plagen
heeft toegebracht aan het kapitaal en zijn
dienaren”.
De grootste demonstratie uit die tijd
was die van 6000 mensen die het niet eens
waren met Bestek ’81 en van 4000 leraren
die protesteerden tegen de plannen met de
lerarenopleidingen.
Staatssecretaris Hazekamp van Econo
mische Zaken heeft de slijtersbranche
voor de tweede keer voor één jaar aange
wezen als bedrijfstak waarvan onderne
mers in aanmerking komen voor subsidië
ring van cursuskosten. De subsidie is ver
leend op verzoek van het Bedrijfschap
voor de Detailhandel in Alcoholhoudende
Dranken.
dient boven een ingrijpen van de regering. „Elk ingrijpen
van bovenaf tast de onderhandelingsvrijheid aan”, zo
meent hij. Bovendien treden na een maatregel altijd
inhaaleffecten op, waar niets mee werd opgeschoten.
Volgens Van der Schalie zien de topmannen van FNV
en CNV echt wel dat matiging dringend noodzakelijk is.
„De gebeurtenissen in de vleeswarenindustrie en, de
havens tonen echter aan dat die gedachte moeilijk te
verkopen is, nadat de loonkostenontwikkeling, de oor
zaak van veel van de huidige problematiek, jarenlang
door de traditionele vakbeweging is gebagatelliseerd”, zo
zei hij.
Van der Schalie voorziet bij een looningreep een uiterst
chaotische situatie: „Ongecoördineerde en hier, en daar
zelfs ongelimiteerde looneisen per bedrijfstak zullen het
gevolg zijn. Reeds thans merken we wat in de zuivelsec
tor gaande is. Ondanks de door de overheid en de sociale
partners gevraagde adempauze in verband met het
overleg van morgen heeft een van de bonden looneisen
op tafel gelegd die er niet om liegen”.
150 mensen. Verder is er een daling van
het personeelsbestand te verwachten bij
TSB Finisfhin and Printing in Goor, Fi
brotex in Enschede en Texoprint in
Boekelo.
Tot nu toe is een bedrag van 910 miljoen
gulden aan Nederlandse ontwikkelings
geld toegewezen aan projecten in Surina
me. Het grootste deel daarvan, 360 mil
joen gulden, kwam ten goede aan land
bouwprojecten.
Momenteel zijn in Suriname drie grote
landbouwprojecten in uitvoering, waar
van wordt verwacht dat ze in de toekomst
een gunstige invloed zullen hebben op de
Surinaamse betalingsbalans en op de
werkgelegenheid.
Het koninklijk zeemanscollege, De Gro
ninger Eendracht zegt dit in zijn jaarover
zicht. De Nederlandse kleine handelsvloot
is vorig jaar met elf schepen en 59.000 ton
gegroeid tot 377 schepen van in totaal
778.000 ton. Hierbij zijn niet geteld de
schepen, die onder Antilliaanse vlag
varen.
DEN HAAG (ANP). Organisaties en
personen die commentaar willen leveren
op het besluit van het kabinet, de zoge
naamde Hofstra-plannen niet over te ne
men, kunnen dit deze maand schriftelijk
doen bij de vaste Kamercommissie van
financiën. Dit staat in de Nederlandse
Staatscourant.
Mogelijk volgt op de commentaren een
hoorzitting. Er gaat een lijst met vragen
naar het kabinet, waarna een plenaire
vergadering volgt. De plannen van profes
sor Hofstra omvatten voorstellen en ad
viezen om te komen tot een inflatie-neu-
trale belastingheffing. Het kabinet liet de
Kamer 30 november weten de plannen
niet over te nemen.
Overigens had vorig jaar meer dan een
derde van de textielbedrijven problemen
bij het aantrekken van personeel met een
lagere beroepsopleiding, zo blijkt uit een
enquête van de Kamer van Koophandel.
Deze signaleert ook dat de textielconcerns
momenteel druk doende zijn hun markt
aandeel te behouden door de ontwikke
ling van nieuwe produkten.
Volgens districtsbestuurder Frissen,
van de Industriebond FNV, worden de
textielbedrijven in Oost-Brabant momen
teel geconfronteerd met grote problemen.
Frissen meent dat de werkgelegenheid in
deze bedrijfstak in dit gebied de komende
jaren met duizend tot twaalfhonderd ar
beidsplaatsen zal teruglopen. Nu vinden
nog ongeveer achtduizend mensen werk
in deze sector. Het grootste probleem doet
zich voor bij bedrijven die woningtextiel
maken. Volgens Frissen is er vrijwel geen
bedrijf meer waar niet gereorganiseerd
moet worden.
TOKIO (Reuter). Japan is bereid
Egypte financiële en technische hulp te
Verlenen voor de uitvoering van zijn plan
om een tweede Suezkanaal te graven, zo
heeft de Japanse minister van Verkeer,
Oesaboero Tsjizaki, gisteren meegedeeld.
Hij wilde geen bijzonderheden geven
maar in regeringskringen werd vernomen
dat Egypte Japan heeft gevraagd om de
uitvoerbaarheid van het plan te onderzoe
ken. De Egyptische regering werkt aan
een plan om een waterweg van 170 kilo
meter aan te leggen ten oosten van en
parallel aan het bestaande kanaal. De
kosten daarvan worden voorlopig op 1,3
miljard dollar geraamd.
Japan is ook betrokken bij de plannen
voor de aanleg van een nieuw en breder
Panamakanaal. Japanse economische
deskundigen bespreken het projekt, dat
naar schatting 8,5 miljard dollar gaat kos
ten, deze maand in Panama en de Ver
enigde Staten.
VLAARDINGEN (ANP). „De LPG-
nota, in het bijzonder de risico-analyse
- daarin, van de ambtelijke werkgroep is te
.globaal van opzet”. Dat is de conclusie
Wan een adviesbureau voor industriële
heiligheid in Enschede. Het adviesbureau
jheeft de LPG-nota van ambtenaren van
botterdam, Rijnmond en Zuid-Holland
^onderzocht voor de Vereniging tegen Mi
lieubederf in en om hët Nieuwe-Water-
jweggebied.
De discussie rond de LPG-aanlanding
‘wordt gevoerd naar aanleiding van een
i Vergunning door Shell en BP om een
i aanvoerstation in Europoort te bouwen.
Het autoconcern, tiende op de lijst van
de grootste Amerikaanse ondernemingen,
leed vorig jaar een verlies van ongeveer
een miljard dollar (1,9 miljard gulden) en
kwam daardoor zo in moeilijkheden dat
overheidshulp nodig bleek te zijn om een
dreigend bankroet voor te zijn.
gens keurde de Eerste Kamer dit voorstel
kort voor de kerstvakantie goed. Vanwege
de toen heersende opwinding door de de
batten over kernbewapening en sociale
kortingen in de Tweede Kamer is dit feit
niet zozeer in het nieuws gekomen.
Dat was nog niet zo’n probleen geweest
als de ziekenfondswereld zelf niet was
overvallen door de ingangsdatum. Die
bleek namelijk toch op 1 januari te liggen,
dankzij publikatie van de wetswijziging in
het Staatsblad van 27 december. Omdat
een en ander als gevolg van vakanties pas
begin januari doordrong, heeft de verant
woordelijke instantie, de Ziekenfonds
raad (ZFR), vorige week spoedshalve een
mededeling aan de media laten uitgaan.
Daardoor zijn veel vragen opgeroepen,
omdat de betrokkenen zich wat „overval
len” voelden toen zij van hun werkgevers
te horen kregen dat geen ziekenfondspre
mie meer zou worden ingehouden omdat
zij niet meer verplicht waren verzekerd.
De werkgevers waren benaderd via de
bedrijfsverenigingen; die stuurden hun
mensen naar de ziekenfondsen, waar ook
niet iedereen op de hoogte blijkt.
Wel heeft de Ziekenfondsraad de zie
kenfondsen in novembef vorig jaar alvast
van de komende maatregel op de hoogte
gesteld. Hun werd aangeraden de nodige
voorbereidingen te treffen, zij het dat nog
geen ingangsdatum bekend was. De be
doeling was dat de fondsen de betrokken
verzekerden bericht zouden sturen als zij
de datum wisten. Dat kan dus nu pas
gebeuren. Maar voor het zover was kre
gen de fondsen al veel vragen.
Zo werd de gang van zaken ons ge
schetst door een woordvoerder van de
Ziekenfondsraad, die nadrukkélijk ver
klaarde dat men pas op 2 januari op de
hoogte was gebracht van het ingaan van
de maatregel de dag tevoren. „Zelfs toen
hadden wij het Staatsblad nog niet in
huis”, aldüs deze ZFR-functionaris. „Er is
sprake van overmacht aan onze kant. Ge
volg: veel telefoontjes en zelfs mensen die
Van der Schalie acht de kans van slagen, dat er morgen
alsnog een centraal akkoord uit de bus komt, uiterst
miniem, omdat de werkgeversorganisaties in zichzelf
verdeeld zijn en de vakbeweging grote problemen heeft
met het in het gareel houden van de achterban. „Niette
min zullen we allen tot het uiterste moeten gaan om te
trachten elkaar te vinden in een alles omvattend mati-
gingsbeleid”, zei Van der Schalie.
Indien toch overeenstemming wordt bereikt, kan wel
licht een drastische stijging van de werkloosheid enigs
zins in de hand worden gehouden. „Daar is het ons allen
om te doen”, aldus Van der Schalie. Hij zei, dat de bij de
MHP aangesloten bonden bereid zullen zijn een verder
gaande matiging te accepteren. „In de hoop en verwach
ting dat die matiging niet alleen beperkt blijft tot het
middelbaar en hoger personeel. Als dat het geval is, kan
men de bereidheid wel vergeten”, zo zei hij.
Van der Schalie vindt dat een akkoord tussen de
sociale partners, behelzende het afzien van een loonsver
hoging voor nagenoeg iederen, verre de voorkeur ver
ifier (in Amstelveen) op de stoep stonden
met hun probleem”, zo zei hij.
Wat zijn nu de mogelijkheden voor 65-
jarigen (en ouder) die plotseling uit de
verplichte verzekering worden „gezet”?
Dat hangt van hun persoonlijke situatie
af, waarbij uiteraard het inkomen een
grote rol spéélt. In het algemeen is het zo
dat mensen met een inkomen beneden de
22.000 per jaar in de bejaardenverzeke
ring kunnen worden opgenomen (of men
zich echt bejaard voelt of niet, het heet nu
eenmaal zo).
De premies voor de bejaardenverzeke
ring variëren zo ongeveer tussen de 26
en de 113 per maand. Deze betalingen
worden beperkt gehouden, omdat het rijk
de verzekeringsfondsen fors subsidieert.
Dat laatste geldt niet voor de vrijwillige
verzekering, waarop een tweede categorie
is aangewezen. De ziekenfondsen hebben
de premies hiervoor flink moeten verho
gen, omdat het rijk naar hun mening niet
voldoende bijdraagt, zodat men voor deze
verzekering veelal 142,50 per maand zal
moeten betalen.
Het laat zich volgens deskundigen ver
staan dat de grote verschillen tussen enke
le tientjes premie voor de verplichte ver
zekering en vele tientjes voor andere ver
zekeringen de betrokkenen aanleiding
kan geven om met werken te stoppen. Een
derde categorie is er nog: degenen die
aangewezen zullen zijn op een particuliere
verzekering. Maar dat aantal zal niet
groot zijn.
Allen die het aangaat wordt nog eens
nadrukkelijk geadviseerd met hun zieken
fonds contact op te nemen om na te gaan
welke mogelijkheden nu open staan. In
ieder geval eindigt de verplichte verzeke
ring nu op de dag dat iemand 65 jaar
wordt. Uitzonderingen bestaan slechts
voor degenen die voor 1 januari arbeids
ongeschikt werden. Voor hen geldt de
verplichte verzekering totdat zij hersteld
zijn, dan wel hun maximale ziekengelduit
kering hebben gekregen.
ROTTERDAM (ANP). Voorzitter
Bart Wilton van de Rotterdamse Ka
mer van Koophandel is er niet rouwig
om, dat het kabinet de wijziging op de
wet van de Kamers van Koophandel
nog niet heeft ingediend bij het parle
ment. In zijn nieuwjaarsrede, giste
ren in Rotterdam, maakte Wilton dui
delijk dat hij niet zit te springen om
„een onnodige wetswijziging”.
Zoals het voorstel er ligt, verandert
het op zichzelf weinig aan de taken
van de kamers, zei Wilton. Maar hij
vreest wel, dat de autonomie aange
tast kan worden door de instelling
van provinciale raden voor het be
drijfsleven. Ook voorziet aan een
aantasting van de adviserende
functie.
bevolking. „Domino-effecten”, waarbij
»een klein ongeluk door een kettingreactie
jot een ramp leidt, zijn niet beschouwd. In
'de zogenaamde Blauwe Nota gaat men
van een beperkt ongeluk uit. Een nauw
keurige analyse waarbij wordt uitgegaan
van de verspreiding van gas, na enige tijd
gevolgd door ontbranding op een voor de
bevolking gevaarlijke plaats ontbreekt,
aldus de ingenieurs van het adviesbureau.
WASHINGTON (ANP). President
Carter heeft zijn handtekening gezet on
der de wet die voorziet in hulp aan het
noodlijdende autoconcern Chrysler.
Chrysler krijgt daardoor een overheids-
kredietgarantie voor een bedrag van 1,5
miljard dollar (ongeveer 2,85 miljard gul
den). Voorwaarde is wel dat het op drie na
grootste autoconem in de Verenigde Sta
ten zelf twee miljard dollar (ongeveer 3,8
miljard gulden) bij elkaar haalt, waarvan
een half miljard in de vorm van looncen-
cessies van de zijde van het personeel.
Doe-het-zelf vliegtuigenontwerper John Edgley stak toch al gauw zo’n twee ton in zijn nieuwste project, de Bug-Eye, een
vliegtuigje met een langzame vlucht en de eigenchappen van een helikopter, dus ideaal voor inspectietochten. Op de foto de
Bug-Eye tijdens een presentatievlucht in Engeland.
eisen laten vallen”
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De laatste twee jaar is
het aantal demonstraties bij de gebouwen
van de Eerste en Tweede Kamer op het
Binnenhof in Den Haag fors gestegen.
Vonden in 1976 en 1977 respectievelijk 26
en 20 demonstraties plaats, in 1978 was
dat aantal gestegen tot 69, terwijl vorig
.jaar 85 groepen bij de parlementsgebou
wen betoogden.
Deze cijfers maakte de voorzitter van de
Tweede Kamer, Dick Dolman, gisteren
bekend tijdens zijn nieuwjaarsontmoe-
'ting met de pers. „Men krijgt de smaak te
1 pakken, het wordt zo’n beetje mode”, al
dus de Kamervoorzitter.
Overigens neemt de omvang van de
'demonstraties duidelijk af. Het gaat voor-,
'al om kleinere groepen, in tegenstelling
tot de massale demonstraties van „vroe
ger”. Het aantal demonstranten over vo-
hg jaar is nog niet precies bekend, maar
tussen september 1977 en december 1978
bevolkten in totaal 20.000 demonstranten
het Binnenhof.
bS Ie ambtenarennota is te globaal waar het
Saat om de analyse van de risico’s voor de
bevolking. „Domino-effecten”, waarbij
/•.O.;;--.
