VERPLEEGHUIZEN NEMEN HET VOORTOUW:
Homo-protest op Schiphol
schrijvende lezers
1
D’66 tegen samenvoegen
rijkspolitiedistricten
an
IS
Spaarnberg
„Niet tornen aan
toeslagen voor
onregelmatigheid
Hannie Schaft 2
Hannie Schaft 1
Kabeltelevisie
Zonnevechter
Wim Kan 2
id
Paralympics
VRIJDAG 11 JANUARI
9
1980
SJMOND
en
jen
lan
>1-
■t.
s over.
GEBOORTE?
VERLOVING?
HUWELIJK?
BETER
DRUKWERK
BESTELLER?
teken is
elijke
jegen.
bij
de
El
HAARLEM. Zieke bejaarden komen in
Kennemerland vaak niet of niet snel genoeg
in het juiste bed terecht. Dat was de belang
rijkste conclusie uit een vertrouwelijke nota
van de Stichting Verpleeghuizen Kennemer
land, die wij in november in deze krant uit
voerig behandelden. Inmiddels heeft de SVK
intern overeenstemming bereikt over de aan
pak van het probleem. De stichting wil een
„denk- en actiecentrum zijn, dat er alles aan
zal doen om in Kennemerland een circuit van
zorgverlening voor oudere, zieke mensen van
de grond te krijgen,” aldus voorzitter dr. H.
ten Have. De komende tijd zullen de verpleeg
huizen onderling verbeteringen bewerkstelli
gen en proberen samen met andere zorgverle
ners - ziekenhuizen, bejaardenverzorgingste
huizen, huisartsen, kruisverenigingen, gezins
zorg, ziekenfondsen en GG en GD - het circuit
vorm te geven.
I
VAN RIXEL
M f zo’n drukker
Circuit van zorg nodig voor
zieke bejaarden Kennemerland
lt
„Bent u homo of hetero?"
3n
HANS INVERNIZZI
99
sis VOOf
MS
M
F 605
llf
I
nieuwbouw. Bij de SVK ziet men wel iets in die leegko
mende ziekenhuisbedden, getuige het feit, dat verpleeg
huis Bomholm in Hoofddorp van plan is in het Heem
steedse Diaconessenhuis een dependance te beginnen.
Voorwaarde is, banadrukt Ten Have, dat de ziekenhui
safdelingen zodanig worden dat ze het stempel verpleeg
huisafdeling verdienen. „Je kunt niet zomaar patiënten,
die in een verpleeghuis horen in een ziekenhuisbed
stoppen.”
Tot slot wijst de SVK op het fenomeen dagbehande
ling. Dagbehandeling houdt in - het woord zegt het al -
dat een patiënt thuis of in een verzorgingstehuis woont
en overdag in een verpleeghuis behandeld wordt. Boer-
haave en Janskliniek in Haarlem beschikken reeds over
een dagbehandelingscentrum. Spoedig zal er een onder
zoek komen naar de noodzaak en de wijze van uitbrei
ding van deze zorg. Het ministerie van Volksgezondheid
heeft medewerking toegezegd. Uitbreiding van de dag-
behandelingsmogelijkheden zal een hoop oplossen, ver
wacht Ten Have. Met dagbehandeling kan opname wor
den voorkomen en dat maakt het mogelijk andere pa
tiënten beter en sneller te laten doorstromen.
Met hun speelse actie wilde het viertal
de Amerikanen laten ondervinden hoe
vernederend het is om aan de grens over
je sexuele gerichtheid te worden onder
vraagd, met als mogelijk gevolg dat de
a
ELMER HOOPMAN,
Haarlem
Op oudejaarsavond ging het over Ma
ria, de moeder van Christus en onze moe
der. Wanneer Wim Kan niet weet wat dat
voor christenen betekent, dan is dat dom.
Hij dient zich te informeren vóór hij iets
zegt. Wanneer hij het wel weet, is het
gemeen. Zelf vraagt hij begrip voor zijn
haatgevoelens ten opzichte van Japan.
Vroeger heeft hij gezongen: „Een ster ging
te ver en dat moeten sterren niet doen”.
Nu is hij zelf te ver gegaan. Jammer.
A. M. ANTHONISSE,
Haarlem.
Door middel van de suggestie in dit
stukje wil ik proberen al die mensen die,
door welke omstandigheden dan ook, ge
dwongen zijn thuis te blijven, toch het
gevoel te geven deel te hebben aan de
centrumdrukte en gezelligheid. Door een
technische fout in de kabeltelevisie was
het een jaar geleden mogelijk op mijn tv-
toestel de volle 24 uur per dag via een zich
bij de ingang van het PTT-gebouw in de
Waarderpolder bevindende tv-camera al
les wat daar gebeurde, te volgen. Dit was
tijdens de sneeuwperiodes. De Veerpolder
en Haarlemmerliede waren ook voor een
groot deel zichtbaar.
Deze mogelijkheid om via een rustig
instaand beeld ver weg iets visueel te
„beleven” gaf een duidelijk gevoel een
venster te hebben met een vèrkijkmoge-
lijkheid. Een eenvoudige zwartwit tv-ca
mera, geplaatst bijvoorbeeld op de Grote
Markt of Verwulft, en aangesloten op de
kabeltelevisie zal voor velen met de win
terdag een bevrijding uit een zeker isole
ment betekenen. Een vast punt waarbij
het beeld veel ruimte te zien geeft, met een
steeds wisselende invulling op dezelfde
achtergrond geeft volgens mij het beste
resultaat. De camera-instelling kan wor
den vastgesteld bij raadsbesluit of kij-
kersb6slu.it
CHR. G. VAN WARMERDAM,
Spaarndam.
V/jWS.
jn-
Jed.,
0
is
Geen mens laat zijn moeder beledigen.
De een slaat meteen letterlijk of figuurlijk
terug, de ander brengt een extra grote bos
bloemen mee voor zijn moeder, of legt die,
als ze al dood is, op haar graf als eerher
stel. Er is nog een andere reactie mogelijk:
je kunt zeggen: „Meneer, het blijkt dat u
mijn moeder niet kent en dat u niet weet
wat zij voor mij betekent. Als u dat wist,
had u uw mond gehouden over mijn
moeder”.
Krijgen patiënten nu nog bij de indicatiestelling door
de verpleeghuisarts met-een een stempel opgedrukt inza
ke hun toestend (kan zijn: reactiveerbaar, herstellend,
stervend); ook dat verandert. In de nabije toekomst
bepaalt de verpleeghuisarts alleen of iemand naar een
verpleeghuis moet of niet. Nadat de persoon in kwestie is
opgenomen wordt bekeken wat er voor en met deze
patiënt gedaan kan worden, waarbij men er in principe
van uitgaat dat iedereen reactiveerbaar is tot het tegen
deel is bewezen. Met deze nieuwe aanpak wordt bereikt,
dat patiënten niet langer ten onrechte op een afdeling
belanden. Nu kan het gebeuren, dat iemand - cru gezegd -
het stempel „hopeloos” krijgt en daar niet meer vanaf
komt. Bovendien kan het gebeuren, dat een verkeerd
stempel opname onnodig vertraagt. Het kan bijvoorbeeld
voorkomen, dat iemand als „blijver” wordt aangemerkt,
er op dat moment geen ruimte voor blijvers” is, de man
lang moet wachten, terwijl hij in feite geen „blijver” is.
En om het nog wranger te maken: de wachttijd kan hem
wel tot „blijver” maken.
Volgende vernieuwing is het beleid, waarbij de ver
pleeghuizen nog meer op eikaars populatie gaan letten.
(Van onze streekredactie)
SCHIPHOL. „Uitgerukt in de
travestie van de sterke arm der wet”
hebben vier leden van het COC giste
ren op de luchthaven Schiphol gepro
testeerd tegen de anti-homomaatre-
gelen in de Verenigde Staten. Reizi
gers uit Amerika kregen bij aan
komst op Schiphol de vraag voorge
legd: bent u homo- of heterosexueel?
Het is een vergissing te denken dat
Publi-Aktie tegen de komst van gehandi
capten naar Spaarnberg is. Dit wordt ge
suggereerd in een artikel in deze krant
van 3 januari jongstleden. Het is ook een
vergissing te suggereren dat Publi-Aktie
de aanwezigheid van gehandicapten op
Spaarnberg niet in overeenstemming
vindt met de doelstelling van Spaarnberg.
Het in het artikel genoemde „verraad”
aan de ideële doelstellingen van Spaarn
berg is door de heer Straathof al gepleegd
in 1976. Toen is hij samen met de penning
meester van de stichting Projekt Spaarn
berg, de horeca-exploitant Verveld, naar
Onderling zijn de verpleeghuizen in deze regio al een
eind op streek. Er functioneert een Gezamenlijk Opname
Bureau (GOV) en dat is een belangrijke stap in de goede
richting, stelt Ten Have. Verleden tijd is de toestand,
waarin de verpleeghuizen op eigen houtje bezig waren
zonder rekening te houden met de belangen van de
collega-tehuizen. Maar te zeggen, dat alles op rolletjes
loopt is overdreven. Om te beginnen kampen de verpleeg
huizen met een schrijnend tekort aan bedden voor geeste
lijk gestoorde bejaarden. Er wordt van alles aan gedaan
dit tekort op te heffen, maar daar kopen de bejaarden die
nu opgenomen moeten worden niets voor.
Een ander punt is de overbedding in de algemene
ziekenhuizen. Er wordt geredeneerd dat het geldverspil
ling is, nieuwe verpleeghuizen te bouwen terwijl er in de
ziekenhuizen bedden vrij komen en om die reden is de
overheid terughoudend met toestemming verlenen voor
de Witte Paters gestapt om daar te bewe
ren dat de uitvoering van deze doelstel
ling, een werkplaats voor mondiale vor
ming, mislukt was. Dit had niets met ge
handicapten te maken. De heer Straathof
heeft echter nauwelijks een bijdrage gele
verd om deze werkplaats tot een succes te
maken. Hij wist nauwelijks wat daar ge
beurde, omdat hij zich er niet voor interes
seerde en alle informatie daarover syste
matisch bagatelliseerde of onder tafel
schoof. Exploitatie (zonder doel) lijkt voor
hem belangrijker en schijnt ten koste van
alles te moeten gaan.
Waar Publi-Aktie wel tegen protesteert,
is het te pas en te onpas gebruiken van het
magisch geworden woord „gehandicap
te”. De zorg voor de gehandicapte mede
mens is momenteel blijkbaar de toverfor
mule die deuren en portemonnees opent.
Dit komt de heer Straathof goed van pas
om zijn exploitatie rond te krijgen. Publi-
Aktie vindt het een goede zaak’ als gebou
wen en terreinen van Spaarnberg aange
past zijn aan rolstoelgangers, want dat is
hun goed recht en geen gunst. Het is
echter wel vreemd dat de heer Straathof
op zeer onsympathieke wijze druk uitoe
fent op instellingen, groepen en mensen
om „in het belang van zijn plannen met
gehandicapten” het veld te ruimen. De
vraag blijft daarom gesteld hoe de woor
den van de heer Straathof te rijmen zijn
met zijn daden.
HARRY VAN KESTEREN,
Santpoort.
9t
nderal worPen- Blijkbaar is de keuze van de
4u een
areren
i een
Toch ziet de SVK wel mogelijkheden de bestaande
situatie te veranderen. Een paar concrete zaken.
Vanaf 1 februari gaat het GOV ook de opnames
regelen van de geestelijk gestoorde bejaarden, de groep
die het meest in de knel zit.
Doel: een situatie te bewerkstelligen, waarin in elk huis
een aanvaardbaar percentage „blijvers” en „niet-blij-
vers” woont. Een heel nuttige zaak, omdat nu'een ver
pleeghuis „verstopt” kan raken met chronische patiënten
en reactiveerbare patiënten daarvan de dupe kunnen
worden. Ook hier is het een kwestie van evenwicht: over
de hele linie moeten „blijvers” en „niet-blijvers” aan de
bak kunnen komen, evenals in elk huis afzonderlijk. Een
voordeel van deze benadering is, dat er meer duidelijk
heid komt over de patiëntenstromen en dat de SVK
concreter met andere betrokkenen kan praten. Be
stuurder ir. A. J. Weeber: „Als je kunt aantonen dat
mevrouw X eigenlijk naar een verpleeghuis zou moeten,
maar dat dat niet kan kun je het ziekenfonds er eerder
van overtuigen dat haar gedwongen verblijf in een zie
kenhuis betaald dient te worden.”
Is de SVK intern al een flink stuk gevorderd met orde
op zaken stellen, daarmee is er nog geen circuit van
zorgverlening. Daarvoor is meer nodig. We signaleren al
de beddentekorten, een lange-termijn-probleem. Deze
tekorten hoeven echter een oplossong op kortere termijn
niet in de weg te staan. Ten Have acht het zeer wel
mogelijk met ziekenhuizen en bejaarden verzorgingste
huizen snel tot resultaten te komen, mits daar „eerst de
mentaliteit verandert. Het is niet zo, dat alleen de ver
pleeghuizen verantwoordelijk zijn voor de oudere zieke
mens. Vooral in de ziekenhuizen moet geriatrischer ge
dacht gaan worden, dus niet zo van: nu ja, die patiënt
gaat toch straks naar een verpleeghuis, daar doen we
maar niet te veel aan als het om de begeleiding gaat.”
Ideaal zou zijn - en de SVK streeft daarnaar - dat zowel
in ziekenhuizen als in bejaardenverzorgingstehuizen de
verpleeghuisarts een vaste „stek” zou krijgen. Een zorg
circuit kan pas dan werken, stelt de SVK, als de verpleeg
huisarts van meet af aan bij de behandeling van een
patiënt of bewoner van een verzorgingstehuis wordt
betrokken. Dan kan de overplaatsing van ziekenhuis
naar verpleeghuis, van bejaardenverzorgingstehuis naar
verpleeghuis en omgekeerd, van ziekenhuis naar de eigen
woning, enzovoorts soepel verlopen. Ten Have vreest, dat
er nog heel wat gepraat zal moeten worden voor het
ideaal bereikt is, maar vindt het een taak van de SVK er
hard tegenaan te gaan. Overigens gebeurt er natuurlijk
wel wat. Er bestaat communicatie, er wordt al samenge
werkt, maar nog onveoldoende, meent Ten Have
Naschrift:
Ik zqu Elmer Hoopman wel een schat
willen vinden omdat hij zo alert reageer
de op mijn ergernis. Maar helaas, achter
zijn zo vlot geformuleerde verwijten en
argumentaties gaat een mechaniek
schuil van hele en halve leugentjes, ver
draaiingen en controleerbare onjuisthe
den. En dat alles omdat wij inzake het
functioneren van de democratie van me
ning verschillen. Elmer is dus geen schat.
En hij kan niet lezen. Wat is hij dan nog
waard als pleitbezorger van zijn opvat
tingen?
„Ferron concludeert...” stelt hij dapper
dat achter de „inspraak” het spook van
het fascisme schuil zou gaan. Welnee,
Elmer, daar vindt ik die inspraak veel te
onnozel voor. Goed lezen, dan staat er:
„Fascisme of surrealisme en wat is Surre
alistischer dan...?”.
Inspraak-volkswil zou van eenzelfde
orde zijn als PvdA-NSB. Met volkswil
verwees ik naar „Volksempfinden” ik
had dat kennelijk duidelijker moeten for
muleren. Voorlopig durf ik nog niet te
beweren dat djen Uyl op dat volksempfin
den anticipeert, al doen bepaalde gele
dingen binnen de PvdA dat wel degelijk.
Vermoedelijk hebben ze Elmers zegen.
Elmer is slordig. „De fascistische ideo
logie wordt gekenmerkt door...” en dan
noemt hij een rijtje termen gevolgd door
„enz.” ’t Is al te vaag om er op in te gaan.
Wat er trouwens fascistisch zou zijn aan
een begrip als „plicht” ontgaat me vol
komen. LOUIS FERRON
toegang tot het land wordt geweigerd. Op
grond van een Amerikaans wetsartikel is
het laatste half jaar een aantal homosexu-
ele mannen en vrouwen niet in de Ver
enigde Staten toegelaten.
De vier actievoerders, twee mannen en
twee vrouwen, opereerden in politie-uni-
form en presenteerden zich als „homo-
squad” aan de Amerikaanse reizigers. Ze
wekten nogal wat verbazing bij de Ameri
kanen, maar bij de meesten ook begrip.
Een van de reizigers gaf als antwoord
„Ik ben normaal” op de vraag of hij homo
of hetero was. Nadat gebleken was dat hij
daarmee heterosexueel bedoelde, wen
sten de agenten van „homosquad” hem
’’desondanks een prettig verblijf in Neder
land”.
Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG. „Samenvoeging van de
districten van de Rijkspolitie in Amster
dam en Alkmaar betekent, naar ik vrees,
een vergroting van de afstand tussen de
burgers en de rijkspolitie.” Dat is een van
de redenen waarom het Tweede-Kamerlid
Wessel-Tuinstra (D’66) aan de minister
van justitie vragen heeft gesteld over de
voorgestelde eenwording. Kortgeleden
heeft een door het departement ingestelde
stuurgroep geconcludeerd dat beide re
gio’s zouden moeten worden onderge
bracht in één district Noord-Holland.
Opmerkelijk is dat amper twee jaar
terug de algemeen inspecteur van het
korps der rijkspolitie, Plattel, samenvoe
ging van Alkmaar en Amsterdam heeft
afgewezen. Ten behoeve van het nieuwe
rapport hebben allerlei werkgroepen, be
staande uit stafleden en dienstcommissies
gevormd uit „de werkers in het veld”,
adviezen uitgebracht. Zij hadden, net als
Plattel twee jaar geleden, een negatief
oordeel.
Mevrouw Wessels-Tuinstra vraagt de
minister onder meer hoe het oordeel van
al die werkgroepen heeft meegewogen bij
de samenstelling van het eindrapport. Zij
noemt het wat al te toevallig, dat de voor
gestelde fusiedatum, 1 juni aanstaande,
ook de dag is waarop de commandant van
het district Alkmaar met pensioen gaat.
Het kamerlid wil ook van de bewindsman
weten hoe die schaalvergroting (ée meld
kamer in plaats van twee, enzovoorts) zich
verhoudt tot het streven naar regionale
decentralisatie, dat minister De Ruiter
zegt voor te staan.
Het kamerlid vreest ook dat de contro
leerbaarheid van het korps niet vergroot
zal worden door de afstand tot politici en
burgers te laten toenemen. In Noord-Hol-
land is meer dan duizend man personeel
bij de samenvoeging betrokken. Bijna alle
gemeenten met minder dan 25.000 inwo
ners hebben rijkspolitie binnen de gren
zen in plaats van een eigen plaatselijk
korps.
(Van onze streekredactie)
SANTPOORT. Om de protesten
tegen beknibbeling op de onregelma
tigheidstoeslagen kracht bij te zetten,
houden de ambtenarenbonden
ABVA en KABO op 16 januari ’s a-
vonds om acht uur een bijeenkomst
in ontmoetingscentrum De Rekere te
Alkmaar.
De afdelingen Santpoort van beide bon
den hebben besloten een bus te huren
voor personeelsleden van het Provinciaal
Ziekenhuis die de bijeenkomst willen be
zoeken. Het busvervoer is gratis.
De afdelingsbestuurders hebben becij
ferd, dat de gewraakte ministeriële plan
nen een verslechtering van gemiddeld
vijftien percent van de
onregelmatigheidstoeslag tot gevolg zul
len hebben. Voor personeelsleden van het
PZ. „Voor ABVA en KABO is dit onaan
vaardbaar en wij zullen ons hiertegen tot
het uiterste verzetten”.
Eerlijk zullen we alles delen. Van
avond vergadert de organisatie Eerlijk
zullen we alles delen in buurthuis De Spil
aan de Rembrandtlaan in IJmuiden. De
bijeenkomst begint om acht uur. Onder
meer zal een inventarisatie besproken
worden van problemen, verlangens en be
hoeften van verenigingen en clubs in de
gemeente Velsen.
Youth for Christ. Zaterdag 12 januari
treedt de hard rock groep Sabra uit Sneek
op in de koffiebar van Youth for Christ in
de Ichtusburcht aan de Fahrenheitstraat
in IJmuiden. Het optreden begint om acht
uur en de toegang is gratis.
vóór boycot van de Olympische Spelen in
Moskou zijn. Is „Stopper” nu werkelijk zo
naïef of doet hij maar alsof? Wat WD’ers
willen weet ik niet, omdat ik a-politiek
ben. Ik voel mij mens met de mens. Mis
schien is dat genoeg. Wanneer een mens
(lees: volk) wordt overweldigd, voel ik mij
daarbij betrokken, of hij nou WD’er of
CPN’er wordt genoemd. Natuurlijk moe
ten sport en politiek gescheiden blijven. In
Nederland gebeurt dat ook. Het is alleen
jammer dat in dictaturen „sport” wordt
verheven tot manifestatie van het politie
ke systeem. Daarin zit de denkfout van
„Stopper”. In Moskou zitten straks de
partijfunctionarissen Brezjnev c.s. op de
eretribune en wellicht is hij de man die de
openings- en/of slotrede mag uitspreken.
In Moskou krijgt de bevolking niet te
lezen hoe de wereld denkt en dacht over
de Sovjet-aanval op allerlei buurlanden.
Wat de bevolking van Moskou straks wel
ziet, zijn de blijde gezichten van de verte
genwoordigers uit de hele wereld. Niet uit
de krant, maar uit het feit dat de wereld
aanwezig is op de door hen georganiseer-
de Spelen kunnen de mensen in de Sovjet
unie afleiden hoe de wereld over de agres
sie van haar politieke leiders denkt. Zo
goed als Hitler door de Olympische Spe
len in 1938 zijn volk heeft kunnen suggere
ren, hoe sympathiek de wereld wel over
hem dacht. Dat is wellicht de beweegre
den geweest van de Duitse vertegenwoor
diger om zijn collega’s in de NAVO hier
voor te waarschuwen. Geen weldenkend
mens voelt voor militair geweld, ook niet
in de huidige situatie. Maar wel voelt hij in
zich een machteloze pijn bij het vernemen
van (weer) zoveel geweld en het verlangen
althans iets te doen. Wat kan een mens
dan beter doen dan gewoon te weigeren
als gast te verschijnen op een feest dat
door een gastheer wordt georganiseerd op
het moment dat hij (weer) een ander heeft
overweldigd. Als we dót zelfs achterwege
laten, dan weet ik het nier meer.
A. VEENENDAAL
Haarlem
Is het nu zo, dat patiënten een eerste keuze doen voor
een verpleeghuis en ook een huis als tweede keuze
opgeven, maar in de praktijk vaak lang tot zeer lang op
opname in hun favoriete verpleeghuis moeten wachten;
dat wordt anders. Als blijkt dat de patiënt niet snel - dat is
binnen vier a vijf weken - in het „eerste keuze”-verpleeg-
huis opgenomen kan worden, dan wordt het „tweede
keuze”-verpleeghuis automatisch „eerste keuze”. Nu nog
belandt de patiënt ergens onder aan de wachtlijst van het
„tweede keuze”-verpleeghuis, in het vervolg zal hij wor
den beschouwd als een reëel wachtende. Waarom? De
SVK vindt het onverantwoord patiënten in een zieken
huis te laten liggen, waar ze niet de juiste geriatrische
behandeling genieten. Dat is én een kostbare geschiede
nis (ziekenhuizen zijn duurder dan verpleeghuizen) én
gaat ten koste van de patiënt, die immers adequate
behandeling moet ontberen. Overigens wordt niemand
gedwongen zich in het „tweede keuze”-verpleeghuis te
laten opnemen. Ten Have: „Dat soort Amsterdamse
toestanden willen we hier niet.”
Welke duisternis is er toch over Louis
Ferron gevallen getuige zijn artikel over
de Zonnevechter en de stad Haarlem. Zo
als eens de tovenaarsleerling zich ver
stoutte te experimenteren met voor hem
ondoorgrondelijke magie, zo goochelt
Louis wat met begrippen als fascisme en
surrealisme. Dat hij, zoals zijn voorganger
Dali, het spoor bijster is geraakt in het
labyrint van de waanzin, toont het krante-
artikel op tragische wijze.
Ferron concludeert dat achter de weer
zin van de bevolking tegen de Zonnevech
ter, gehuld in een modem jasje genaamd
„inspraak”, in werkelijkheid het spook
van het fascisme schuilgaat. Je hoeft al
leen maar het woordje inspraak te ver
vangen door „volkswil” en de schellen
vallen je van de ogen. Ja, zo lust ik er nog
wel een paar. Door bijvoorbeeld de afkor
ting PvdA simpelweg te vervangen door
NSB „bewijs” ik het fascistische karakter
van Den Uyl c.s. Het is duidelijk: Ferrons
argumentatie deugt niet en bewijst niks.
Maar hiermee is de retoriek nog niet
beëindigd. Van Ferron mogen we nog net
eens in de vier jaar naar het stemhok,
maar dan moeten we ons ook weer koest
houden. Een toegewijd inwoner die tus
sentijds zijn-betrokkenheid bij het be
stuur van d* stad laat blijken, creëert
slechts „een puinhoop van willekeur”. Het
is alsof Ferron, gelijk een 19de-eeuwse
patriarch, de Bavo beklommen heeft en
ons vertoornd toespreekt. Maar helaas, hij
blaast, zonder het zelf te merken, te hoog
van de toren. Zo besteedt de schrijver zjjn
energie aan het bestrijden van een alleen
door hem waargenomen fascistisch
spook, het bestrijden dus van eigen hallu
cinaties. En hier komen we als vanzelf bij
een raakvlak tussen fascisme en surrealis
me: de waanwaarneming, het irrationele,
het hallucinatoire.
De fascistische ideologie wordt geken
merkt door nadruk op in wezen irratione
le begrippen als gezag, gehoorzaamheid,
het Vaderland, de heldendood, plicht en
zovoorts. Deze begrippen wortelen alle in
één begrip, namelijk de angst, veroor
zaakt door de talloze onzekerheden des
levens. Die angst kan vele vormen aanne
men. Bij Louis Ferron is de angst gecon
cretiseerd op een onschuldig standbeeld,
namelijk dat van Laurens Janszoon Cos
ter, de uitvinder van de boekdrukkunst.
Dit beeld, rustig als Haarlem, neemt in
Ferrons dromen de proporties aan van
een „monsterachtig negentiende-eeuws
beeld”, door de bevolking verafgood. Dat
juist de uitvinder van de boekdfukkunst
het mikpunt wordt van lieden die het
irrationele zoeken, is niet verwonderlijk.
Het gedrukte woord is namelijk zonder
twijfel een van de belangrijkste wapens
geweest bij het doorbreken van de Ratio.
De afbraak van de middeleeuwse maat
schappij is de afbraak van het geloof in
mysterie, in heksen, zonnevechters en dui
vels. Het geeft te denken dat uitgerekend
een inwoner van Haarlem zich met wan
kele argumenten keert tegen een van de
wegbereiders van de Renaissance, Coster
en het meent te moeten opnemen voor een
„zonnevechter”.
De SVK worstelt met een ontstellend complexe mate
rie. Er zouden snel resultaten bereikt kunnen worden
„als we met de botte bijl te keer gingen,” zoals Ten Have
het uitdrukt, maar dat vertikt de SVK. De stichting acht
het onaanvaardbaar over te schakelen op een centraal
opnamesysteem, zoals in Amsterdam gehanteerd wordt,
waarbij de patiënt, zijn familie en verzorgers, niets in de
melk te brokkelen hebben. Met zo’n systeem zou het
I beoogde doel voorbij worden geschoten. Het gaat er
juist om een zorgcircuit te realiseren, waarin voor de
patiënt het optimale bereikt wordt en waarin zoveel
mogelijk rekening wordt gehouden met zijn specifieke
1situatie en voorkeuren. Aan de andere kant zijn daar de
(onmogelijkheden van de zorgverlenende instituten. De
opgave waarvoor de SVK zich gesteld ziet, is een goed
evenwicht te vinden. Een duivels moeilijke klus.
commissie die de ontwerpen beoordeelt,
gevallen op de kooien, als zijnde een be
klemmend symbool van uiterste vernede
ring en beroving van het laatste stukje
privacy.
De commissie heeft voorts overwogen,
dat er niet mag worden gesold met leed
waaraan mensen, bij het zien van dit
beeld, waarschijnlijk worden herinnerd.
Het is moeilijk voorstelbaar, dat iemand,
wat hij in het verleden ook moge hebben
meegemaakt, bij het zien van kooien, di
rect aan leed wordt herinnerd. Nuchter
beschouwd kan het zien van dergelijke
kooien in de eerste plaats de nagedachte
nis aan gevangen dieren oproepen. In het
dierenpark Blijdorp staat zo’n rij kooien
opgesteld en deze worden bevolkt door
tijgers. Waarom moet men tegenwoordig
zo dikwijls met symbolen komen aandra
gen, die in eerste instantie niets weerge
ven en waarbij altijd een toelichting moet,
worden gegeven teneinde de aanschou
wer van dat symbool te doen weten waar
op het betrekking heeft:
Het is absurd om ter nagedachtenis van
een figuur als Hannie Schaft een rij kooi
en of een hoop stenen in onze gemeente te
plaatsen. Zij verdient het dat voor haar
een mooi monument wordt opgericht, dat
een directe weergave van haar inhoudt in
de vorm van een echt standbeeld. Nie
mand kan kooien of op elkaar gestapelde
stenen echt mooi vinden en wie beweert
dat hij dat wel vindt, staat zichzelf voor de
gek te houden of is bang dat hij niet voor
„vol” wordt aangezien.
W. H. SCHEEPSMA,
Haarlem
Indien de opdracht voor het Hannie
i Schaft Monument zou zijn gegeven aan
-een tijd- en lotgenote, bijvoorbeeld me-
vrouw T. Menger-Oversteegen, zouden ve-
-!en dan ontstane symbool, zeker op
basis van de historische werkelijkheid,
rouw kunnen waarderen.
M. A. KOSTER-WIELAND LOS,
Haarlem
In Haarlems Dagblad van 5 januari jl.
las ik een artikel voor het ontwerp van een
monument ter nagedachtenis aan Hannie
Schaft. Ten zeerste heb ik mij verwon-
derd over wat er aan ontwerpen voor dit
monument uit de bus is gekomen. Dege-
nen aan wie een opdracht tot het indienen
«van een ontwerp werd gegeven, de heren
‘Joop van Rijs en Leo de Vries, hebben
I respectievelijk een rijtje kooien en een
aantal op elkaar gestapelde stenen ont-
*Jn „Erbij” van 5 januari vraagt „Stop-
|fper” hem uit te leggen waarom VVD’ers
wel de Zuid-Afrikaanse gehandicapten tot
de Paralympics wilden toelaten, doch
M Oosterduinweg 29
I tel. 14768 IJmuiden
