Geen onderhandelingen
na NAVO-besluit
Terughoudendheid VS
in kwestie Afghanistan
,,Punt achter de strijd zetten”
Scherpe kritiek
op Westerse
olieproducenten
Groene partij
Bondsrepubliek
Scheurtjes in
Britse reactor
Betoging van
Corsicanen
Eerste diplomaat
Israel in Cairo
Delegatie Tweede
Kamer in Syrië
„Oegandezen bij
rellen gedood”
Brezjnjev in Pravda:
T sj echoslowaakse
dissident vrij
Oproep Indira Gandhi:
Stad in Tsjaad
bezet door Habre
„Rechters Italië
steunen Brigades”
3
1980
MAANDAG 14 JANUARI
Boodschap
Babrak
Varhejt
BINNEN- EN BUITENLAND
2
aren
assici
(Van onze redactie buitenland)
Shell
rzoek
water
dood
Hoods
‘pots
iat de
lepots
indu-
Lijken,
m be-
;eving
:en en
voor
27-29
ijding
ter een
;en van
»1 van
lermen.
oor de
etzaken
met de
ten dat
trijding
beplan-
e bekij-
de kan
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK-NEW DELHI. De nieuwe Indiase premier mevrouw
Indira Gandhi, heeft in een gisteren gepubliceerd interview met het
Amerikaanse blad Newsweek gezegd dat de Verenigde Staten terughou
dendheid moeten betrachten ten aanzien van de Russische interventie in
Afghanistan.
SALISBURY. Joshua
Nkomo, voorzitter van de Rho
desische ZAPU en een van de
leiders van het Patriottisch
Front, is gisteren na een bal
lingschap van ruim drie jaar
teruggekeerd in de Rhodesi
sche hoofdstad Salisbury. Met
de terugkeer van Nkomo, een
van Rhodesië’s nationalisten
van het eerste uur, begint voor
zijn ZAPU (Afrikaanse Volks
unie van Zimbabwe) de ver
kiezingscampagne voor de
verkiezingen van 27-29 fe
bruari.
Pr
kameraad
Nkomo keert terug
naar Salisbury
BREZJNJEV
.iwelij-
t is de
Assen,
hogere
West-
l vaart
er Ky-
;e reis
erland
annen
ot het
zereni-
ig van
ik on-
ior het
voerd,
aar de
Toegejuicht door meer dan honderdduizend aanhangers arriveerde Joshua Nkomo gisteren
in Salisbury.
Gandhi bestaat het gevaar dat China en
de Verenigde Staten militair gaan sa
menwerken. China heeft volgens de van
morgen (voor de vierde keer) beëdigde
premier zeer expansionistische ambities
De directeur van de Mexicaanse staats-
oliemaatschappij, Jorge Diaz Serrano, zei
dat de maatschappij, Pemex-berichten
bestudeert volgens welke oliemaatschap
pijen in verschillende landen winst maken
bij het herverkopen van Mexicaanse ruwe
olie op de vrije markten in Rotterdam en
Japan.
Vooruitlopend op een beperking van de
olieaanvoer, heeft de Japanse regering
vrijdag tot een aantal energiebesparings-
maatregelen besloten, die erop gericht
zijn het olieverbruik met 7 procent te
verminderen.
INDIRA GANDHI
Mevrouw Gandhi zei dat zij geen
zwakke Verenigde Staten wenst. „Maar
aan de andere kant willen wij niet dat zij
kije gegaan. Dit is gisteren in Bonn ver
klaard door de Westduitse christen-demo-
craat Alois Mertens, deskundige voor ont-
wapeningsvraagstukken.
Europa dient over een eigen nucleaire
afschrikkingsmacht te beschikken om in
houd te geven aan de Europese veiligheid.
Dit zegt de Franse politicus Michel Ponia-
tovski. Hij betreurt dat „Europa politiek
nog niet voldoende samenhang en sterkte
heeft om gewicht in de schaal te werpen
tegenover de politiek van het voldongen
feit en de machtspolitiek die nu ten toon
wordt gespreid”. Poniatovski, lid van het
Europees parlement, en voormalig minis
ter van Staat, schrijft dat in het weekblad
van het „Instituut voor politieke vooruit
zichten” waarvan hij directeur is.
Een politieke eenheid zonder machts
middelen, die uit principe weigert militai
re macht m te zetten, verliest daardoor
zijn hechtheid en zijn samenhang, aldus
Poniatovski. Een dergelijke neutralisatie
zal van Europa de gegijzelde van de su
permachten maken, en een „uitverkoren
doelwit van onverantwoordelijke groepen
die in bepaalde staten de leiding hebben”.
Poniatovski acht een gemeenschappe
lijk Europees defensiebeleid noodzake
lijk, omdat de NAVO geen oplossing is: zij
heeft Europa politiek en militair volledig
afhankelijk gemaakt van een supermacht
buiten Europa, die wel een bondgenoot,
maar geen meester kan zijn”, aldus de
Franse parlementariër.
„De revolutionaire krachten van Afgha
nistan hebben een beslissende slag toege
bracht aan de kuiperijen van de binnen
landse en buitenlandse reactie, die ge
tracht heeft dit land in het kamp te trek
ken van de onverzoenlijke vijanden van
de Sovjet-Unie.” Aldus de interpretatie
van de gebeurtenissen in dit land door het
Westberlijnse blad Varhejt. De imperialis
ten zouden al eerder saboteurs en gewa
pende benden van contrarevolutionairen
naar Afghanistan hebben willen zenden.
nd kip-
'an Ne
rd, zjjn
vogelte
hts be-
Azoordi-
se ver-
ig, zijn
om het
;ze die-
rven zij
van de
JERUZALEM (UPI/AFP/AP). Het Is
raëlische kabinet is akkoord gegaan met
de benoeming van Eliahu Ben-Elissar tot
eerste ambassadeur van Israel in Egypte.
Ben-Elissar is nu directeur van het bureau
van premier Begin. Hij heeft actief deelge
nomen aan de vredesonderhandelingen
met Egypte sinds de Egyptische president
Sadat in november 1977 zijn historische
bezoek aan Jeruzalem bracht.
De Egyptische minister van Binnen
landse Zaken, Nabawi Ismail, heeft zater
dag in een krante-interview het bestaan
van een communistische samenzwering
onthuld waarvan de bedoeling was de
bestaande orde omver te werpen.
Volgens Ismail wilden de samenzweer
ders in eerste instantie de hulp en steun
torpederen die Egypte geeft aan het volk
van Afghanistan.
De Israëlische minister Burg van Bin
nenlandse Zaken wil een speciale com
missie in het leven roepen die zich moet
buigen over de voorstellen van president
Sadat van Egypte. De Egyptosche presi
dent wil een autonomieregeling voor de
Palestijnen eerst in de Gazastrook en later
op de door Israel bezette Westelijke Jor-
daanoever.
Minister Burg is voorzitter van de Israë
lische delegatie bij de besprekingen over
de toekomst van de Palestijnen.
Deze boodschap, in het vertrouwde sov-
jetjargon en met de bekende omslachtige
aanhef (als Babrak zijn brief gewoon aan
„Beste kameraad Leonid Breznjev” had
gestuurd zouden de Sovjetrussische pos
terijen er vermoedelijk geen raad mee
hebben geweten), stond helemaal rechts
onderaan op de voorpagina van de Prav
da (orgaan van het Centraal Comité van
de Communistische Partij van de Sovjet
Unie, zoals de ondertitel verduidelijkt)
van woensdag 2 januari 1980, die ik op
vrijdag 4 januari 1980 voor 1,50 bij Van
Gelderen in de Kalverstraat kocht.
De Nederlandse kranten hadden die
dag al heel wat te melden over de „hulp”
van de Russen aan Afghanistan, die een
week eerder was begonnen. Carter be
schuldigde Brezjnjev van misleiding. De
NAVO ging zich beraden over stappen.
an mi-
eid en
.ibsidie
ibsidie
minis-
ioor de
sympo-
ten en
ik van
loven
lagen
giere-
ieuwe
loten.
10.000
kilo-
AJACCIO (AP, DPA). Ongeveer dui
zend Corsicanen hebben gisteren in de
Corsicaanse hoofdstad Ajaccio aan een
protestmars deelgenomen waarin steun
werd betuigd aan de separatisten die wer
den gearresteerd na een week van con
frontaties met de politie. De mars verliep
zonder incidenten.
Separatisten leverden gistermorgen een
lid van de illegale rechtse groepering over
aan de politie. De betrokkene was een
week gegijzeld in een geheime schuil
plaats. Hij werd door Corsicaanse autori
teiten in staat van beschuldiging gesteld
wegens illegaal wapenbezit.
De vreedzame betoging werd gesteund
door verschillende vakbonden en door
groepen boeren, artsen, hoteleigenaren en
vissers. Zij eisten terugtrekking van „re
pressieve krachten” en het ontslag van de
commissaris van politie. De separatisten
verklaarden eerder dat leden van de ver
boden groepering Francia zjjn beschermd
door de Franse politie op het eiland.
BONN (AFP/DPA/AP). De Westduit
se minister van Economische Zaken,
Lambsdorff, heeft gisteren kritiek gele
verd op de oliepolitiek van de VS, Enge
land en Noorwegen.
Bij zijn terugkeer van een bezoek aan
Saoedi-Arabië, Koeweit en de Verenigde
Arabische Emiraten zei hij steeds meer
begrip te krijgen voor de olieproduceren
de landen, die de drie genoemde landen
verwijten, dat ze hun olievoorraden in
Alaska en onder de Noordzee willen spa
ren en van de Arabische landen eisen, dat
ze hun produktie vergroten en tegen lage
prijs verkopen.
Wij stelden recent voor om dergelijke
onderhandelingen over het vraagstuk van
nucleaire middelen over middellange af
stand te beginnen. Niemand kan verwach
ten dat de Sovjet-Unie de voorwaarden
van de NAVO zal aanvaarden, die bedoeld
zijn om onderhandelingen te beginnen
vanuit een positie van kracht. De huidige
stellingname van de NAVO-landen maakt
onderhandelingen over dit vraagstuk on
mogelijk”, aldus Brezjnjev.
De duizend tanks en 20.000 manschap
pen die de Sovjet-Unie eind vorig jaar uit
Oost-Duitsland terugtrok, zijn groten
deels naar Hongarije en Tsjecho-Slowa-
KARLSRUHE (DPA). De Westduitse
fnilieugroepen hebben gisteren op een
congres in Karlsruhe besloten tot oprich
ting van een politieke partij die gaat deel
nemen aan de parlementsverkiezingen
van dit jaar. De partij zal Bondspartij de
Groenen heten.
Over een partijprogram is men het niet
eens kunnen worden. Evenmin bereikte
men overeenstemming over de politieke
situering van de partij tussen links en
rechts.
KAMPALA (Reuter). Duizenden Oe
gandezen zijn om het leven gekomen als
gevolg van een nieuwe uitbarsting van
geweld. De bevolking van het Oostafri-
kaanse land staat aan de rand van een
uitbraak van paniek”. Dit melden Oegan-
dese kranten zaterdag.
Volgens de krantenberichten is de situa
tie zo slecht geworden omdat de omstre
den regering van president Binaisa het
vertrouwen van de bevolking heeft verlo
ren. Een internationaal onderzoek naar de
Veiligheidssituatie in het land is volgens
een van de bladen noodzakelijk.
Oeganda is geteisterd door voortdurend
geweld en terreur sinds het Tanzaniaanse
leger in april het regime van Amin ver
dreef.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De Russische president en partijleider Brezjnjev heeft ver
klaard dat de „huidige stellingname” van de NAVO onderhandelingen over
beperking van middellange afstandswapens in Europa onmogelijk maakt.
Brezjnjev’s commentaar werd gegeven in een interview met het partijblad
Pravda.
„Ik herhaal: wij zijn voor onderhande
lingen, maar eerlijke, op basis van gelijk
heid”, aldus Brezjnjev, naar aanleiding
van het NAVO-besluit 572 nieuwe kern
wapens in West-Europa te stationeren.
-teerbe-
is vrij
den, die
gelegd,
n twee
d in de
ijk vet
er.
WENEN (UPI, AP). Jiri Lederer, een
.der meest vooraanstaande dissidenten in
Tsjecho-Slowakije, is gisteren uit de ge
vangenis ontslagen. Dit is vernomen in
kringen van dissidenten in Wenen.
Volgens de bronnen heeft Lederer een
straf van drie jaar uitgezeten nadat hij
was veroordeeld wegens het smokkelen
van verboden literatuur naar het westen.
De Slowaakse jezuietenpriester Oskar
Formanek is op 10 januari niet voor de
rechtbank verschenen, hoewel op die dag
een proces tegen hem zou beginnen, For-
manek het de rechtbank weten dat hij pas
zal komen, als hij officieel van de aan-
I klacht op de hoogte is gesteld en inzage in
de stukken heeft gekregen.
DAMASCUS (DPA, AFP). Een Ne
derlandse parlementaire delegatie is gis
teren in de Syrische hoofdstad Damascus
ontvangen door de Syrische vice-premier
en minister van Buitenlandse Zaken Ha
lim Khaddam. De zeven man sterke dele
gatie wordt geleid door het liberale Twee-
de-Kamerlid Ploeg.
Aan de orde kwamen het Syrische
standpunt over het Midden-Oosten, de si
tuatie in Libanon en de betrekkingen tus-
"NTz-,z-J z-ivl z-J
In een vraaggesprek met een Frans
radiostation zei de nieuwe premier dat
de bemoeienis van westerse landen met
Afghanistan de deur voor de Russische
inval in dit land heeft geopend. Volgens
zeven-
in me-
Dat is
totale
üng in
ens uit
ie van
erzoek
A. van
‘s voor
Op het vliegveld van Loesaka nam Nko
mo emotioneel afscheid van zijn Zambi-
aanse gastheren, en van vertegenwoordi
gers van andere bevrijdingsbewegingen
in zuidelijk Afrika, met name van Oliver
Tambo van het Zuidafrikaanse ANC en
Sam Nujoma van SWAPO (Namibië).
Voor zijn vertrek uitte Nkomo een
scherp protest tegen het doodschieten van
verscheidene guerrillastrijders door het
Rhodesische leger. Maar ook riep hij op
tot verzoening tussen de twee legers en hij
kondigde aan dat hij zijn verkiezingscam
pagne zal voortzetten ondanks provoca
ties van andere partijen.
In een voorstad van Salisbury werd hij
opgewacht door een menigte van ruim
honderdduizend aanhangers. Op een
persconferentie na aankomst in Salisbury
zei Nkomo dat de vredesmacht van het
Gemenebest (1200 man) veel te klein is
voor een doeltreffend toezicht op het be
stand. Hij meende dat de Gemenebest-
macht tot tenminste 5.000 man moet wor
den uitgebreid.
Een zichtbaar ontroerde Nkomo riep
zijn landgenoten „ongeacht overtuiging of
huidskleur” op nu een punt achter de
strijd te zetten. „Deze gelegenheid moeten
we aangrijpen”. Hij had zijn toespraak
geopend met de woorden: „Het is jammer
dat we oorlog hebben moeten voeren om
verkiezingen met algemeen kiesrecht te
verkrijgen”.
De Tanzaniaanse president Nyerere
heeft zaterdag gedreigd dat hij de betrek
kingen met Londen zou kunnen verbre
ken als de Britten hun optreden in Rhode-
sië niet wijzigen. Nyerere beschuldigt
Groot-Brittannië van moord in koelen
bloede, bedrog en verraad naar aanlei
ding van de moordpartij van afgelopen
donderdag waarbij guerrillastrijders van
het Patriottisch Front werden gedood
door Rhodesische veiligheidstroepen.
De terminologie komt me bekend voor.
Vertaal je Varhejt terug in het Duits, dan
krijg je Die Wahrheit, - het zal menige Rus
deugd hebben gedaan te lezen, dat com
munistische kranten gewoon mogen ver
schijnen in het kamp van de reactie en het
imperialisme. De Pravda is verder uitver
teld over Afghanistan. Zelfs in de uitvoeri
ge commentaren op pagina 1 en 5, waarin
de Jaren Tachtig worden verwelkomd, is
alleen maar sprake van economische
vooruitgang, nieuwe plannen, samenwer
king tussen de communistische landen,
nieuwe ov-rwinningen van het commu
nisme. Geen woord over Afghanistan. De
Sovjetrussische krantenlezers zijn als
mensen die zich in de zon willen koeste
ren, maar zich er tevreden mee moeten
stellen dat iemand van hogerhand met een
zakspiegeltje die zon in hun ogen weer
kaatst zodat ze wel weten dat de zon er is,
maar niets kunnen zien. De krantenlezer
in de USSR moet tegelijk koffiedikkijker
zijn. Hij zal zich bijvoorbeeld herinneren,
dat de Pravda indertijd met wellust citeer
de uit de westers-kapitalistische kranten
toen het om Vietnam ging. Menig „Yankee
go home”-citaat zal in die dagen geciteerd
zijn uit Le Monde, The Guardian, Die
Süddeutsche Zeitung, De Telegraaf, Da-
gens Nyheter en wie weet zelfs uit de
Gazet van Antwerpen. En de New York
Times niet te vergeten.
De Sovjetlezer herinnert zich dat, en
merkt nu opeens dat er wat Afghanistan
en de Russische hulp betreft blijkbaar
géén bruikbare citaten uit de burgerlijke
pers te halen zijn, en hij maakt daar uit op
dat zijn regering in de wereld weinig steun
geniet inzake haar optreden in Afghanis
tan. Dan weet hij genoeg. Het zit niet snor.
Net zo onsnor, als indertijd de hulp die
Amerika aan het regime-Diem bood.
LONDEN (Reuter). Scheurtjes in het
koelstelsel hebben geleid tot de sluiting
van twee reactoren op een kerncentrale in
Zuidoost-Engeland.
Een woordvoerder zei dat lasdefecten in
koelgasdrukcircuits tijdens routine-in-
specties waren ontdekt. „De sluiting is een
voorzorgsmaatregel. Er is geen gevaar
voor het publiek of voor het personeel op
de centrale”, zei hij.
„Aan de algemeen secretaris van het
Centrale Comité van de Communistische
partij van de Sovjet-Unie, de Voorzitter
van het Presidium van de Opperste Sovjet
van de Unie van Socialistische Sovjet Re
publieken, kameraad Leonid Hjitsj
Brezjnjev.
Ik wens aan u, geliefde kameraad Leo
nid Iljitsj Brezjnjev, en aan alle andere
leiders van de Unie van Socialistische
Sovjet Republieken - de grote en onbaat
zuchtige vriend van het werkende volk
van Afghanistan, onze diepgevoelde en
hartelijke dank over te brengen voor de
bijzonder warme broederlijke gelukwen
sen in verband met mijn verkiezing tot
partij- en regeringsleider.
Ik ben ervan overtuigd dat wij met de
broederlijke hulp van en dankzij de stand
vastige samenwerking met de Unie van
Socialistische Sovjet Republieken zullen
zegevieren en alle moeilijkheden zullen
overwinnen, die ons als erfenis uit het
verleden zijn toegevallen. Steunend op het
volk van ons land, verdedigen wij de be
reikte resultaten van de roemrijke aprilre-
volutie, de souvereiniteit, de onafhanke
lijkheid en de nationale eer van Afghani
stan. Karmalj Babrak.”
sen Syrië en Nederland.
In de Syrische stad Aleppo zouden bij
ongeregeldheden in de afgelopen dagen
30 mensen zijn gedood en 60 gewond.
Volgens radioberichten waren er botsin
gen tussen veiligheidstroepen en leden
van de radicale mohammedaanse broe
derschap.
Mexico heeft zaterdag aangezegd dat
het zijn olieleveranties aan de Verenigde
Staten en andere landen die winst maken
bij het doorverkopen van Mexicaanse ru
we olie op de internationale vrije olie-
markten zal stopzetten.
die voor India uitermate gevaarlijk zijn.
Mevrouw Gandhi, wier Congrespartij
vorige week de parlementsverkiezingen
met tweederde meerderheid won, zei te
gen Newsweek dat „de Verenigde Staten
moeten oppassen dat zij geen stappen
zetten die een excuus zijn om de zaken
nog meer op de spits te drijven”.
Zij zei dat het Westen in het gebied had
geïntervenieerd. „De Russen uiteraard
ook. Met elke verdere stap krijg je plot
seling een explosie.” Mevrouw Gandhi
zei verder dat zij niet bezorgd was over
Amerikaanse wapenzendingen naar Pa
kistan.
„Maar ons volk windt er zich over op.
Wat mij zorg baart is dat de regering van
Pakistan niet stabiel is. Het wil mij voor
komen dat het Amerikaanse voornemen
veeleer het steunen van een persoon dan
het land is. Dat is gevaarlijk. Kijk naar
de sjah”, aldus de premier.
Reacties van China en de islamitische
landen, poging om de Sovjet-ambassade
in Teheran te bezetten. Ik noem maar een
paar dingen. De Pravda had op de voorpa
gina alleen de geciteerde boodschap van
Babrak, en wijdde voorts alleen op pagina
4 aandacht aan Afghanistan, en wel door
middel van een „verklaring van de rege
ring van de Democratische Republiek Af
ghanistan”, en door een samenvatting van
wat citaten uit kranten in Kaboel, Sofia,
Mexico City, Berlijn, Damascus en West-
Berlijn onder de titel: „Lasteraars krijgen
de wind van voren”. Ook uit een Westber
lijnse krant, zegt u nu blij verrast? Ik zal
het citeren:
iets doen dat de spanning in onze buurt
opdrijft”, voegde zij eraan toe.
De bewindsvrouwe verklaarde dat zij
dacht zover te zijn gegaan als mogelijk
was om met de Verenigde Staten be
vriend te raken, maar dat de verschillen
de Amerikaanse presidenten altijd te
verstaan hadden gegeven dat zij tegen
India en pro-Pakistan waren. „President
Nixon zei dat dit zo was, omdat Pakistan
naar de Verenigde Staten luisterde en
India niet”, aldus mevrouw Gandhi.
Zij zei te hopen dat de toekomstige
betrekkingen met de VS goed zouden
zijn en voegde eraan toe dat president
Carter erg hartelijk was geweest in zijn
felicitatie wegens haar verkiezingszege.
Mevrouw Gandhi heeft vanmorgen
haar kabinet gevormd. Het omvat veer
tien ministers. Twee ministers maakten
deel uit van de vorige regering-Gandhi.
De nieuwe premier heeft 33 maanden
oppositie gevoerd.
N’DJAMENA (AFP). De gevechten
die zich de afgelopen week hebben voor
gedaan in de buurt van Am-Dam in het
oosten van Tsjaad tussen het Leger van
het Noorden van Hissen Habre en de
strijders van het Gemeenschappelijke
Front van Actie, hebben aan meer dan
vijftig mensen het leven gekost, zo ver
luidde zaterdag in de hoofdstad N’Dja
mena.
De gevechten eindigden zaterdag met
de inneming van Am-Dam door het Leger
van het Noorden.
ROME (DPA). In Italië is opschud
ding ontstaan over de beschuldiging van
de christendemocratische senator Clau
dio Vitalone, dat zes Italiaanse rechters
contacten onderhouden met de stadsguer
rillagroep Rode Brigades.
Zijn verzoek aan de minister van Justi
tie om de positie van de zes rechters te
onderzoeken, wordt door 22 christende
mocratische politici ondersteund. De be
trokken rechters hebben de beschuldiging
als een „politieke manoeuvre” van de
hand gewezen. Zij zien een verband tus
sen dit verwijt en het christen-democrati
sche streven een verscherpte anti-terreur-
wetgeving door het parlement te drukken.
trijfël
