Overleg Landbouwschap-Van der Stee
Aantal winkels
neemt weer toe
I
maakt rijden
MINISTER HEEFT PLANK MISGESLAGEN
Politiekritiek op
pistoolmunitie
F
r*
„Alcohol-tester
niet veiliger”
werk in CAO-overleg”
L
„Ook investeringen en
Jurist in proefschrift:
van
„goedkope vlag”-
varen mislukt
Extra belasting
op overwinst
oliemaatschappijen
Conferentie over
Ei-pel-machine
99
19
DONDERDAG 24 JANUARI 1980
ECONOMIE
Federatie voor alcohol en drugs:
k'3
DEN HAAG,
ringsplan voor
(Van onze redactie economie)
Het Landbouwschap heeft een energiebespa-
de Nederlandse glastuinbouw dat moet leiden
tot een krachtig en totaalbeleid voor energiebesparing in deze
sector. In het plan gaat het Landbouwschap uit van een periode
van tien jaar, waarin de glastuinbouw het energieverbruik tot
40 percent van het huidige verbruik gaat terugdringen.
UTRECHT (ANP). De federatie
van instellingen voor alcohol en
drugs heeft ernstige kritiek op de
door een Enkhuizer firma voor het
grote publiek in de handel gebrachte
alcohol test-computer, waarmee de
automobilist zelf kan testen of hij te
veel gedronken heeft om te rijden.
Niet dat het apparaat niet betrouw
baar is, maar het suggereert volgens
de federatie dat er een veilige con-
sumptiegrens voor alcohol is en dat
wordt bestreden.
ft
glastuinbouw
5?
5 5
Rijexamen moet op de
i
Het Landbouwschap is van mening, dat
juist de extra inkomsten uit de aardgas
prijsverhoging althans voor een deel be
stemd moeten worden voor energiebespa
rende methoden in de land- en tuinbouw.
Juist daarover wil men met minister Van
der Stee van Landbouw een hartig woord
je gaan praten. Het lijkt het Landbouw
schap de beste oplossing, dat het ministe
rie van landbouw dat deel van de verhoog
de aardgasinkomsten dat bestemd moet
worden voor energiebesparende metho
den in de landbouw, onder beheer krijgt.
LEEUWARDEN. Minister Tuijn-
man van Verkeer en Waterstaat kon
digde in mei vorig jaar aan dat een
rijexamen „nieuwe stijl” zou wórden
ingevoerd, waarmee een verbetering
van de rijopleiding zou moeten wor
den gestimuleerd. De netto rijtijd op
het examen zou worden gesteld op
dertig minuten; aanvragen voor het
eerste examen zouden veel sneller
worden behandeld; de kandidaten
zouden kunnen rijden op hun beken
de routes en het meerijden van de
eigen instructeur zou worden bevor
derd.
Fase gelooft dat verbreding van het
CAO-overleg de vakbonden meer mede
verantwoordelijk maakt voor de gang van
zaken in bedrijfstak en onderneming. De
bonden kunnen dan, meer dan thans, met
recht hun achterban ervan overtuigen
waarom bepaalde CAO-afspraken zijn ge
maakt. De verantwoordelijkheid kan niet
meer naar anderen worden doorgescho
ven. Het leidt ertoe dat de keus tussen
I
De woordvoerder van de rijschoolhou
ders komt daarmee meteen op de ideeën
die er bij hem en zijn vakgenoten liggen
over het vernieuwen van het‘examen. „Wij
vinden, dat de rij-instructeur tijdens het
examen naast de kandidaat moet zitten.
Hij weet beter dan wie ook hoe goed de
kandidaat rijdt. De examinator zou dan
heel goed achter in de auto kunnen zitten
om de kandidaat te beoordelen. Na het
examen zou de mening van de rij-instruc
teur mee moeten wegen bij de uitslag. Pas
dan krijgt het zin dat een instructeur
meerijdt. Wij zijn er ook van overtuigd,
dat een dergelijke maatregel voor veel
betere resultaten kan zorgen.
Wij weten uit de praktijk, dat vele kan
didaten door pure zenuwen (er zit een
vreemde man naast hen) de gekste fouten
maken die tijdens de les nooit zijn voorge
komen. Een onredelijke situatie waar no
dig iets aan veranderd moet worden. Het
is toch te gek dat in Nederland maar
dertig procent van de kandidaten voor de
eerste keer slaagt, terwijl dat percentage
in Duitsland bijvoorbeeld op tachtig ligt.
Dat ligt toch gewoon aan het verkeerde
systeem hier, want je gelooft toch niet dat
de mensen daar beter kunnen rijden?”
Heine Drenth kan zich over deze zaken
erg opwinden. Hij vindt het bijvoorbeeld
ook belachelijk dat iemand kan slagen
voor praktijk, terwijl hij zakt voor theorie.
„Hoe kan iemand goed rijden als hij de
theorie nog niet onder de knie heeft”, zo
stelt hij. Volgens Drenth moet ook dat
onderdeel van het examen nodig eens op
de helling. „Laat iedere zeventienjarige
TILBURG (ANP). Het overleg
over CAO’s kan een nieuwe impuls
krijgen door ook het beleid ten aan
zien van investeringen en werkgele
genheid ter sprake te brengen. Dit
stelt mr. dr. W. J. P. M. Fase (35) in
zijn proefschrift Vijfendertig jaar
loonbeleid in Nederland, waarop hij
vandaag promoveert aan de katholie
ke hogeschool in Tilburg tot doctor in
de rechtswetenschappen.
het,examen. Daar wordt echter door vrij
wel niemand gebruik van gemaakt om de
doodeenvoudige reden dat de instructeur
er toch maar voor pietsnot bij zit. Alleen
de examinator bepaalt of de kandidaat
rijvaardig is en hij alleen. Juist dat zou
moeten veranderen, daar ligt een taak
voor de minister”.
vast beginnen met het volgen van een
theoriecursus (rijden mag pas met acht
tien jaar en geen dag eerder). Laat hen
eerst een theorie-certificaat halen voor ze
aan rijles mogen beginnen. Het geven van
praktische les wordt dan ook een stuk
gemakkelijker”, aldus Drenth.
De BAN-woordvoerder noemt overi
gens wel één positief onderdeel van het
rijexamen-nieuwe stijl. De wachttijd voor
het eerste examen is inderdaad van vier a
vijf maanden teruggebracht tot acht a tien
weken. „Daar zijn we wel mee ingenomen,
want er kan nu aangevraagd worden als
een kandidaat werkelijk rijp is voor het
examen. Vroeger werd wel eens te vroeg
omvang van collectieve sector (overheid
suitgaven en sociale voorzieningen) legt
de regering haar beleid voor aan het par
lement.
Drenth ziet als enige goede oplossingen
voor zijn branche: het afschaffen van de
wegenbelasting, het BTW-tarief verlagen
naar vier procent en het niet berekenen
van de zogenaamde bijzondere verbruiks
belasting. „De minister kan dus alle kan
ten op, als hij werkelijk de kwaliteit van
de rijopleiding wil verbeteren en stimule
ren”, aldus Heine Drenth.
Dat stellen hoofdinspecteur L. Koning
en adjudant H. Hendriks van de Arnhem
se gemeentepolitie in een artikel in het
jongste nummer van het Algemeen Poltie-
blad.
Zij pleiten voor de. invoering van de
zogenoemde „stopkogel”. Deze in West-
Duitsland ontwikkelde munitie voldoet
het meest aan de gestelde eisen, aldus de
twee politiefunctionarissen.
Waar de bezwaren van de instellingen
voor alcohol en drugs zich ook op richten
is het feit dat het risico dat iemand een
forse boete (of erger) oploopt kennelijk
wordt gezien als het probleem bij uitstek
van overmatig drankgebruik. In de wer
vende reclame-teksten van de firma die
het apparaat in de handel brengt, kan de
potentiële koper dan ook lezen dat hij met
behulp van de testcomputer forse bekeu
ringen kan ontlopen.
EINDHOVEN (ANP). De voorlopig
voor het nieuwe dienstpistool Walther P-5
voorgeschreven 9 mm parabellum „vol-
mantef’-munitie voldoet geenszins aan de
gestelde gebruikerseisen en is zeer zeker
niet veiliger dan de munitie die nu nog in
gebruik is.
„Een Rechte zaak, omdat de rijschoolhou
ders nu gedwongen worden in de richting
van vijftig gulden per les om nog tot een
redelijk inkomen te kunnen raken. De
minister heeft nu al toegestaan dat per 1
maart veertig gulden per les wordt gere
kend. Wij beseffen dat dergelijke tarieven
de mensen zo langzamerhand wel kunnen
afschrikken. Er zullen dan beslist ook
andere maatregelen moeten worden geno
men, want de rijschoolhouders kunnen
geen stukje van hun inkomen meer mis
sen. Het is nu al zo dat de meeste collega’s
zestig uren per week moeten werken om
redelijk te verdienen. Ook dat komt het
lesgeven niet ten goede”.
Een belangrijk deel van de inspannin
gen zal volgens het Landbouwschap ge
richt moeten zijn op verbetering en her
bouw van het bestaande glasareaal. Hier
toe zal jaarlijks een investeringsprogram
ma moeten worden uitgevoerd van 300 a
400 miljoen gulden. Het Landbouwschap
vindt, dat de overheid een belangrijke
bijdrage moet leveren aan het plan. De nu
voorgestelde energietoeslag van 10 pro
cent in de wet op de investeringsrekening
(WIR) voor bedrijfsgebouwen is volgens
het Landbouwschap totaal onvoldoende.
Volgens het Landbouwschap zal de toe
passing van extra stimulerende maatrege
len van de overheid om energie te bespa
ren alleen gericht moeten worden op ver
betering en vervanging van het bestaande
areaal. Daarbij zal nog bezien moeten
worden of er bij de bouw van nieuwe
kassen normen gesteld dienen te worden,
gericht op energiebesparing. Als sluitstuk
van het energiebesparingsplan pleit het
Landbouwschap voor een regeling die een
gehele of gedeeltelijke afbraak van kas
sen bevordert. Een regeling die zo moge
lijk in samenhang met een totale bedrijfs
beëindiging wordt opgezet.
De landbouworganisaties zijn de laatste
tijd verbolgen op de ministeries van Eco
nomische Zaken en van Volkshuisvesting,
die begin vorig jaar de subsidiekranen
voor energiebesparende methoden defini
tief hebben dichtgedraaid. De organisa
ties zeggen, nog nooit officieel op de hoog
te te zijn gesteld van het motief van de
maatregel. Uit onderlinge contacten is ge
bleken, dat de ministeries de subsidies
hebben gestopt omdat er een regeling in
de WIR zou worden opgenomen.
Volgens het ministerie van Volkshuis
vesting ging men er toen van uit, dat deze
WIR-regeling op 1 juli van het afgelopen
jaar van kracht zou worden. Tot op heden
heeft het parlement nog geen beslissing
daarover genomen. „Het is een zaak die
voor ons ook moeilijk is te verkopen”,
aldus het ministerie.
Ook op financieel gebied is er bij de
rijschoolhouders nogal wat ongenoegen.
Een deputatie van de instructeurs heeft
daarvoor al 14 november vorig jaar een
demonstratie gehouden in Den Haag,
waar een petitie is aangeboden aan staats
secretaris Hazekamp. De rijschoolhou
ders hebben daarin de minister verzocht
om verlaging van het BTW-tarief van 18
naar 4 procent. Op 17 december kreeg de
BAN echter bericht dat de minister er niet
voor voelt om problemen in een bepaalde
sector op te lossen door middel van éen
verlaging van het BTW-tarief.
DEN HAAG (ANP). Aan de grote
daling van het aantal winkels in ons
land van enige jaren geleden schijnt
een einde te zijn gekomen. Evenals in
1978 is in het afgelopen jaar het aantal
verkoopplaatsen in de detailhandel
toegenomen. Volgens de gegevens van
het Centraal Registratiekantoor De-
tailhandel-Ambacht bedroeg de groei
van het aantal winkels in het afgelopen
jaar 1600. In 1978 waren er 1400 ver
koopplaatsen bijgekomen. Ter verge
lijking: in 1973 daalde het aantal ver
koopplaatsen met 4000, in 1974 met
2700 en in 1975 met 3600.
Wel zette zich de achteruitgang voort
van het aantal winkels, die in onze
dagelijkse levensbehoeften voorzien,
zoals groentezaken (min 100), bakkers
(min 75), drogisten (min 75), kruide-
Fase stelt onder meer, dat de coördina
tie van de eisenpakketten niet via werkge
vers- en werknemerscentrales dient te lo
pen, maar vié planning van hetgeen leeft
op het niveau van de bedrijfstakken en
ondernemingen. Hij blijft pessimistisch
over de kans op centrale CAO-akkoorden,
onder meer door de afbrokkelende macht
van de vakcentrales.
Na indiening van de rijksbegroting, die
het middellange termijnbeleid voor het
betreffende jaar concreet maakt, gaat de
overheid dan met de werkgevers- en
werknemerscentales overleggen om te ko
men (tot een centraal akkoord. Daarbij
wordt gelet op de wensen van de bedrijfs
takken en ondernemingen. Vervolgens
vinden daar de CAO-onderhandelingen
plaats, aldus de procedure die Fase
schetst.
I
Twee jonge Westduitse uitvinders heb
ben een ei-pel-machine uitgevonden. Het
prototype dat zij hebben ontwikkeld, kan
3.000 eieren per uur pellen. Kosten van de
machine zijn ongeveer zesduizend gul
den. Overigens kunnen de jonge uitvin
ders na het vele proberen geen hardge
kookte eieren meer zien.
De wetgever heeft de maximumgrens
op 0,5 promille vastgesteld, maar er zijn
volgens de federatie mensen die heel wat
minder nodig hebben om een gevaar op de
weg te vormen. Het apparaat geeft trou
wens pas het rode licht bij 0,8 promille.
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitge
wezen dat zowel het reactie- als het waar
nemingsvermogen wordt aangetast bij
een bloedalcoholpromillage van tussen de
0,5 en de 0,8. Blijft de „blazer” beneden de
0,8 promille, dan krijgt hij van het appa
raat in feite het groene licht om aan het
verkeer deel te nemen. Het is volgens de
federatie een illusie te veronderstellen dat
een rood lampje mensen er van weer
houdt, achter het stuur te gaan zitten.
„Alcohol veroorzaakt een afname van het
vermogen tot zelfkritiek, verhoogt het ge
voel van zelfvertrouwen en remt angstge
voelens”, aldus de federatie.
Het werkelijke probleem van overmatig
alcoholgebruik ligt op het sociale en medi
sche vlak, een alcohol test-computer lost
die problemen volgens de federatie niet
op. Het is een stuk techniek waarmee de
gevolgen worden bestreden en niet de
oorzaak. Het alcoholprobleem wordt
daarbij als een gegeven geaccepteerd.
aangevraagd en dat kwam het percentage
geslaagden niet ten goede. Nog beter zou
echter zijn, dat de wachttijd terug zou
kunnen worden gebracht tot vier a zes
weken”, vindt rijschoolhouder Drenth.
De Belangengroep Auto- en motor-
rijschoolhouders Nederland (BAN)
vindt het de hoogste tijd worden dat er
werkelijk iets verandert aan het rijexa
men in ons land. De rijschoolhouders
zijn bijzonder teleurgesteld over de re
sultaten van het rijexamen-„nieuwe
stijl”, dat op 1 november vorig jaar is
ingevoerd. Volgens de rij-instructeurs
is er sinds november nauwelijks iets
veranderd en is er zeker geen sprake
van een verbetering van de oude situ
atie.
GENÈVE (Reuter). De 58 landen die
de afgelopen dagen in Genève hebben
deelgenomen aan de conferentie over
maatregelen tegen de uitwassen van het
varen onder goedkope vlag zijn het niet
eens geworden. De tegenstellingen tussen
de afgevaardigden van de industrielan
den en de ontwikkelingslanden bleken
onoverbrugbaar.
De vergadering was georganiseerd door
de UNCTAD, de Wereldhandelsconferen
tie van de Verenigde Naties. De voorstel
len die aan de orde zijn gekomen zullen nu
worden voorgelegd aan de scheepvaart-
commissie van de VN. Deze komt in sep
tember bijeen.
Het varen onder goedkope vlag houdt in
dat schepen en rederijen in de indu
strielanden worden geregistreerd in lan
den waar niet zoveel belasting behoeft te
worden betaald en waar voor de scheep
vaart in het algemeen minder strenge be
palingen gelden. Dat levert aanzienlijke
kostenbesparingen op. De Westerse rede
rijen menen alleen op deze manier te
kunnen blijven concurreren. Dat gaat dan
vooral ten koste van rederijen in de arme
landen. Het zijn overigens voornamelijk
arme landen die van de registratie van
schepen uit de industrielanden profiteren,
bijvoorbeeld Liberia, Panama, Singapore
en Cyprus.
WASHINGTON (Reuter). Na negen
maanden touwtrekken heeft een gemeen
schappelijke commissie van Huis van Af
gevaardigden en Senaat overeenstem
ming bereikt over het voorstel van presi
dent Carter om een extra belasting in te
stellen op de overwinst van oliemaat
schappijen, in Amerika „windfall profits”
genoemd.
De commissie moet nog wat tegenstel
lingen tussen eerder in het Huis en de>
Senaat aangenomen voorstellen wegwer
ken, maar in principe is men het eens
geworden.
Er komt een belasting van zeventig per
cent op olie die nu al wordt gewonnen en
van dertig percent op olie uit nieuwe re
serves.
Op die manier moet de ontsluiting van
nieuwe reserves worden bevorderd. Voor
de grote geïntegreerde oliemaatschappij
en gaat de belasting in bij een verkoop
prijs van dertien dollar per vat van 159
liter. Voor de onafhankelijke olieprodu-
centen begint de heffing bij 16,55 dollar
per vat.
„Al deze zaken hebben in de praktijk niets
om het lijf’, zegt Heine Drenth, die zelf
een rijschool bezit en die sinds november
ervaring heeft met het examen-nieuwe
stijl. „De minister en het CBS hebben de
plank mis-geslagen, want in feite is de
situatie nog net zo als een jaar geleden. De
rijtijd op het examen is bijvoorbeeld altijd
al een half uur geweest. Op papier was dat
45 minuten, maar daiar ging altijd een
kwartier af voor het naar de auto lopen,
de ogentest en het praatje met de exami
nator. Over het bekend maken van de
examenroutes zijn ook misverstanden
ontstaan.
Het CBR heeft een aantal routes op
papier gezet waaruit de examinatoren een
keus kunnen maken. De examenkandi
daat weet dus nog helemaal niet welke
route hij moet rijden. De instructeur kan
wel met een klant steeds een van de routes
rijden, maar daardoor is niets veranderd,
want vroeger waren de instructeurs ook
wel op de hoogte van de routes die werden
gevolgd”, aldus Drenth.
De secretaris van de BAN vindt het ook
een lachtertje dat de minister op de voor
gestelde wijze het meerijden van de in
structeur tijdens het examen wil stimule
ren. Drenth: „Al sinds 1975 mag een gedi
plomeerde rij-instructeur meerijden op
loonsverbetering en werkgelegenheid
minder valt te ontgaan. In zijn -bredere,
vorm zal het CAO-overleg een permanen-
ter karakter moeten krijgen.
De bedrijfstakken en ondernemingen
moeten volgens Fase de ontwikkelingen
die zij voorzien ten aanzien van werkgele
genheid, investeringsniveau, rendements-
en arbeidsvoorwaardenontwikkeling
vastleggen in een indicatief rapport. Mede
op basis hiervan kan de overheid haar
sociaal-economisch beleid voor de mid
dellange termijn ontwikkelen. Na advies
van de Sociaal-Economische Raad om
trent de verdeling van de economische
groei over looninkomen, rendement en
I Het plan zal in fases uitgevoerd moeten
I worden. Het Landbouwschap wil binnen-
I kort met minister Van der Stee van Land-
I bouw gaan praten over een verdere uit-
I werking van het plan.
Het investeringsprogramma zal volgens
I het Landbouwschap ruim ondersteund
I moeten worden door middel van
I overheidsbijdragen uit de meeropbreng-
I sten van het aardgas. Onderzoek, onder
wijs en voorlichting dienen nog meer dan
voorheen te worden gericht op besparing
van energie, waarmee het bedrijfsleven
I de laatste jaren al intensief bezig is. Het
I overheidsbeleid voor de glastuinbouw zal
I vooral toegespitst moeten worden op de
bevordering van experimenten voor ener-
j giebesparing. Daarbij dient volgens het
Landbouwschap een brede toepassing in
1 de praktijk te worden nagestreefd.
De energiekosten bedroegen in de glas-
I tuinbouw vorig jaar naar schatting 700
I miljoen gulden. Dat is ongeveer 25 pro-
I cent van de totale kosten die de glastuin-
I der gemiddeld maakt. Het staat vast, dat
de energiekosten verder zullen oplopen en
dat binnen een paar jaar meer dan een
I miljard gulden aan energiekosten wordt
I besteed. Een ontwikkeling, die een strin-
I gent energiebesparingsbeleid vereist als
I de tuinbouw ook in de jaren ’80 werkgele-
genheid wil blijven bieden aan ten minste
I 70.000 mensen. Het Landbouwschap ziet
II een dergelijk beleid tevens als een nood-
I zaak voor een blijvende bijdrage van de
II glastuinbouw van bijna 25 percent aan het
I totale netto-overschot op de handelsba-
lans.
De glastuinbouw heeft op het terrein
I van de energiebesparing al veel gedaan.
I In de periode 1974-1978 is een besparing
I bereikt van ruim 13 procent per hectare.
I Vooral in de laatste jaren heeft het be-
drijfsleven zijn inspanningen om energie
besparing te bevorderen opgevoerd. Jaar-
lijks betaalt de glastuinbouw bijna een
miljoen gulden aan het Energiebespa-
I ringsfonds van het Landbouwschap.
niers (min 200), melkzaken (min 75) en
slagers (min 60), maar daar stonden
stijgingen tegenover van zaken in an
dere branches. Zo kwamen er bijna 300
zaken in gebruikte en ongeregelde goe
deren bij en een kleine 100 antiekza
ken. Het aantal ijszaken steeg met 140,
het aantal boekwinkels met ruim 200
en het aantal bloemenzaken met bijna
300. Het aantal handelaren in autoac-
cessoires breidde zich met 160 uit en
het aantal zaken in hout en houtwaren
met ruim 100.
helling”
Plan voor forse besparing
op energie in
Volgens BAN-secretaris Heine
Drenth uit het Friese Sint-Jacobiparo-
chie is door de maatregelen van minis
ter Tuijnman (Verkeer) en de Stichting
CBS (Centraal Bureau voor de afgifte
van Rijvaardigheidsbewijzen) zelfs al
leen maar verwarring ontstaan bij het
publiek. Drenth wil die verwarring
graag uit de wereld helpen. Hij wil
daarnaast eens uit de doeken doen hoe
de rijschoolhouders zelf denken over
een grondige wijziging van het huidige
systeem van rijexamens.
