Carter beloofde INVAL AFGHANISTAN AANLEIDING t Zuidafrikaanse troepen zullen Rhodesië verlaten In moordzaak Universiteit New York nodigt Sacharov uit Kritiek op Nederlandse catechese enquête onder VW-eigenaars Tito bescherming Twee gewonden na ontploffen van pakketbom i I V Paus roept op tot ongehoorzaamheid 1 Paradiso Moegabe terug in Salisbury Lurven Prikkeldraad Incidenten 3 2 BINNEN- EN BUITENLAND MAANDAG 28 JANUARI 1980 ;ider itsen /uild RAI king its in ;evan- .usch- ehou- ilaats- □rpen her- gings- jd. 4 3 (Van onze redactie buitenland) ISLAMABAD. De presi dent van Pakistan, Zia Ul- Haq, heeft gisteren in de Pa kistaanse hoofdstad Islama bad de buitengewone confe rentie geopend van de minis ters van Buitenlandse Zaken van 37 islamitische landen. De conferentie is belegd in ver band met de Russische invasie in Afghanistan. Islamitische top in I Bisschoppensynode stemt vandaag g zich Indu- door schap geleid annië en de it van 'eengs orde jnder- r pre- rinses h ook ag in een ervol- ■r van n, af en de giste- esteld Izand. rmor- kilo- werk- □te en jolitie Irecht week i zijn tor de itrand speci- sering nhem jarige □ngen n een i plot- werd In een toespraak zei de president dat de Russische troepen zich onmiddellijk uit Afghanistan moeten terugtrekken om te voorkomen dat er een precedent blijft bestaan dat gebruikt kan worden om in de toekomst andere landen te onderwerpen. Hiervoor moeten de islamitische landen „middelen en wegen zoeken om de islami tische gemeenschap collectief te verdedi gen”, zei hij. Als men zich bij de situatie Afghanistan neerlegt kunnen de gebeurtenissen in Ka boel zich „morgen in een ander land her- (Van onze redacteur in Italië Hein ten Kortenaar) ROME. De laatste twee dagen van de afgelo pen week heeft de Nederlandse Bisschoppenconfe rentie zich bezig gehouden met catechese en oecu mene. „Wij weten uiteraard niet of Sacharovs wispelturige regering hem ooit zal laten gaan, maar zij die in vrijheid leven moe ten de helpende hand reiken”, voegde hij eraan toe. Twee afschriften van de uit- „Columbia is sinds lang een toe vluchtsoord voor geleerden en docenten die door onderdrukkende regimes ge vreesd en bedreigd worden”, zei Sovern. Een intentieverklaring, op de veilige basis van „Cate- chesi Tradendae”, is dan ook al bij de bisschoppenconfe rentie in voorbereiding en met het Hoger Catechetisch Instituut van Nijmegen is al een datum afgesproken voor een bespreking van het omstreden „Werkboek voor Cate chese”. Ook het onderwerp „oecumene” bracht geen onoverko melijke problemen mee. Eerst informeerden de Neder landse deelnemers hun Romeinse gesprekspartners over de stand van zaken in ons land, waar, zo merkten zij op, „de vroegere sfeer van wederzijds isolement bruusk is omgeslagen in oecumenische openheid tussen katholie- nodiging zijn verstuurd aan Sacharov in Gorki, aldus Sovern. De verbannen dissident mag geen con tact onderhouden met buitenlanders, en ook niet bellen of schrijven naar het buitenland. Dat verbod geldt ook het Men kwam tot de conclusie „dat de bisschoppen, in synode bijeen, hun oecumenische inzet zullen bevestigen, volgens de geest en de besluiten van het tweede Vaticaan se Concilie, en daarbij het kerkelijk karakter en de geestelijke inslag van de oecumenische beweging zullen onderstrepen, alsook haar doel: te komen tot volle een heid zonder ook maar iets van het geloof op te geven”. Anderen stelden voor „hierbij niet te vergeten aan te wijzen wat er in de huidige Nederlandse praktijk niet klopt met de katholieke beginselen van het oecumenis- me”. Hiermee besloot de synode, zegt het verslag, de behandeling van de verschillende aspecten van het ker kelijk leven in Nederland. ken en protestanten. De gelovigen, vooral jongeren en gezinnen die voortkomen uit gemengde huwelijken, zijn soms geneigd tot een intensieve toenadering, ook wat betreft de deelname aan de eucharistie”. contact met zijn kinderen, die in het buitenland wonen. Deze bepalingen zijn aan Sacharov meegedeeld toen hij naar Gorki werd verbannen, zo vertelde gisteren Mark Kovner, een joodse fysicus, die bij Sa charov op bezoek was geweest. De kern geleerde mag Gorki niet verlaten en moet zich elke tien dagen bij de autori teiten melden. Hem is een vier-kamerflat tegenover het politiebureau toegewezen. De politie houdt hem voortdurend in de gaten, aldus Kovner. Iedereen die het huis bezoekt wordt daarna op het poli tiebureau verhoord. Officieel gelden de maatregelen niet voor Sacharovs vrouw Elena Bonner, maar ook haar gangen worden door de politie gevolgd. i last snel- 1 het f vijf laars- r tien iligde erden ge J. it ge- i Ber- aarbij n uit attem jarige angen iet de lange- (Van onze redactie buitenland) PRETORIA-SALISBURY. Zuid- Afrika zal zijn troepen die in Rhode sië de grensovergang bij de Beitbrug bewaken terugtrekken zodra Rhode- sische troepen hen afdoende kunnen vervangen, zo is zaterdag officieel in de Zuidafrikaanse hoofdstad Preto ria meegedeeld. De andere hoofdrolspeler, Jeroen Brou wers, had aan de uitnodiging in het forum plaats te nemen geen gehoor gegeven, de twee hoofdrolspelers waren nu dus ver dwenen, een stoel achter de tafel op het podium was vrijgekomen. Dat was voor A. Moonen, die twee boeken schreef waar in hij, op geen enkele bladzij, een geheim maakt van zijn homosexuele geaardheid, het moment om op het podium te springen en met de gebruikelijke luide wartaal die hem ook op boekenmarkten tot zo’n eh kleurrijke figuur maakt, te pogen de stoel van Guus Luijters te bezetten. Karei van het Reve, liefhebber van de mocratische spelregels, stond, hoewel ver reweg de oudste aan de tafel, zonder be denken op, greep Moonen bij zijn lurven en duwde hem zonder pardon het podium af. Hij had Moonen al eens een daglang op een boekenmarkt in de Bijenkorf in een stalletje naast hem meegemaakt, dus hij kende diens teisterende invloed op ’s men sen zenuwgestel. Na de fameuze klap die „Pom” Nijhoff, de dichter, op de stoep van Américan aan E. du Perron uitdeelde (zie „Zachtjes knetteren de letteren” van Jeroen Brouwers, pagina 179) met als commentaar van Du Perron: „Hij krabt nog als hij bokst,” was dit de tweede directe confrontatie tussen twee schrij vers. Later zei Moonen, teruggekeerd tus sen het publiek: „Ik vind het niet erg, door Van het Reve van het podium gesodemie terd te zijn, maar ik was toch liever door zijn broertje verkracht!” ie 23- lit het hard, tegen jarige nacht liner- ir zijn n uit Van leven i auto nt de ebben echt. k uit onten □assa- dheid recht. :rd en i NEW YORK-MOSKOU (Reuter/AFP/ UPI). De Russische natuurkundige Andrei Sacharov die vorige week uit Moskou is verbannen naar Gorki, is uit genodigd om te komen werken aan de Columbia-universiteit van New York, verklaarde gisteren de voorzitter van het college van curatoren, Michael Sovern. i, die uden, strok- chten nstel- lit er mester gheid t Rai- trijfël O Enige deelnemers stelden dan ook voor „dat de bis schoppen de verantwoordelijkheid voor de catechese op zich nemen, zowel uit het oogpunt van de rechte leer als van de opvoedkunde. Omwille van de verantwoordelijk heid die de bisschop op dit gebied draagt, mag hij zich ook niet enkel laten leiden door de mening van specialis ten, maar dient hij grotere waakzaamheid uit te oefenen ten aanzien van de opleidingsinstituten”. Enkele deelnemers aan de synode spraken de wens uit, dat de bisschoppen „een duidelijk, positief en waakzaam pastoraal beleid” zouden voerèn: „Om de ware oecumene in Nederland opnieuw tot bloei te brengen, dient zij met moed en trouw aan de kerk te worden geholpen en geleid”. Daartoe, zo voegde een van de bisschoppen hier nog aan toe, lijkt „eensgezindheid van alle bisschoppen essentieel te zijn”. Ten slotte, zo meldt het verslag, „drukte een van de synodevaders zijn diepe bewondering uit voor het werk van de meeste Nederlandse catechisten, die op enorme moeilijkheden stuiten in de huidige, geseculariseerde wereld”. door Nico Scheepmaker X Hiermee werd de agenda snel en grondig afgewerkt en bleef er nog wat tijd over om opnieuw het hoofdthema, dat van de „communio” of onderlinge verbondenheid, te bezien en nu „in het licht van de bijzonder rijke gedach tenwisseling van de voorbije dagen”, zoals werd meege deeld in het officiële synodeverslag. Vandaag wordt gestemd over de eindconclusies. Het verslag van de vrijdag- en zaterdagzittingen gaf een beeld van een gedachtenwisseling, die vrijer stroom de dan in Nederland sinds jaren mogelijk was. Zo „werd er onderstreept dat de Nederlandse catechese niet vrij is van gebreken: zoals bijvoorbeeld het onvoldoende door geven van de geloofsschat en een overdreven voorkeur voor een enkele methode”, men mag aannemen: de methode die uitgaat van de menselijke ervaring. Hiervan werd de ontoereikendheid reeds aangetoond in het document van paus Johannes Paulus II „Catechesi Tradendae” (over het geven van godsdienstonderricht), dat, zoals de bisschoppen opmerkten, in de Nedèrlandse kerk van harte is verwelkomd. p de ;e P. Drie srder nd. President Zia Ul-Haq wees tevens op het lot van de ongeveer vijfhonderddui zend Afghaanse vluchtelingen in Pakis tan. Hun ellende gaat de hele wereld aan en de vluchtelingenstroom naar Pakistan zal niet afnemen als de situatie in Afgha nistan niet verbetert, aldus de president. Als woordvoerder van de Aziatische is lamitische landen zei de Maleisische mi nister van Buitenlandse Zaken, Tengku Ahmad Rithauddeen, dat de militaire in terventie in Afghanistan niet ongestraft ROTTERDAM (ANP). Eigenaars van een Volkswagen 1600 of 411 kunnen bin nenkort een vragenformulier verwachten van de Rotterdamse recherche. Die hoopt via een enquête wat meer aan de weet te komen over de moordenaars van de 33- jarige taxichauffeur Willem Stakenburg, die een week geleden doodgestoken werd in Rotterdam-Zuid. De vermoedelijke da ders ontkwamen in een lichtkleurige Volkswagen 1600 of 411. De politie heeft volgens een woordvoer der de VW-eigenaars uit de computer ge haald, omdat de recherche er nu van overtuigd is, dat de „vluchtwagen” eigen dom is van één van de twee mannen, die van de moord worden verdacht. Eerst nam de recherche aan, dat de wagen ge stolen was. „Maar in dat geval was er allang aangifte gedaan”, aldus de woord voerder. Het idee van diefstal ontstond, omdat de twee vermoedelijke moorde naars de rechterzijruit van de auto insloe gen, voordat ze er vandoor gingen. Er hebben zich inmiddels twee getuigen gemeld die een Volkswagen met een inge slagen ruit hebben gezien. Genoemde omineuze zin over homosek suelen en joden achter het prikkeldraad van Guus Luijters en zijn gildebroeders werd door een steeds kwader wordende Karei van het Reve onder de neus geduwd van Renate Rubinstein en Aad Nuis, die er maar steeds omheen bleven draaien. De slotapotheose van het werkverschaf fingsproject „De Nieuwe Revisor” vond afgelopen vrijdagavond in Paradiso plaats. Daar werd twee uur lang gediscus sieerd over Jeroen Brouwers’ pamflet, dat de Nederlandse schrijvers en columnisten in drie kampen heeft verdeeld: pro-Je- roen, anti-Jeroen en de Derdeweggers, die voorgeven dat ze waarlijk niet kunnen begrijpen waar de mensen zich druk over maken. Die laatste groep kwam in Paradiso niet aan zijn trekken, want de discussie werd niet naar een hoger plan getild (iemand uit de zaal wilde zelfs dat er gepraat zou worden over de literatuur van de jaren ’80, die pas drie weken oud was!): het bleef gebekvecht over De Nieuwe Revisor, Guus Luijters, de jongetjesliteratuur en of Jeroen Brouwers zin of onzin heeft ge- chreven. Ik heb mij buitengewoon vermaakt, want nooit eerder zag ik een forum waar in de tegenstanders elkaar zo genadeloos, met zoveel dédain, zo zonder enige collegi ale terughoudendheid ook attaqueerden, hoewel ze toch vaak voor dezelfde bladen schrijven. Renate Rubenstein en Carel Peters, respectievelijk columniste en let terkundige redacteur van Vrij Nederland, konden bijvoorbeeld als aanhangers van Jeroen Brouwers op geen enkele conside ratie rekenen van Piet Grijs, Columnist in Vrij Nederland. Onder de vermakelijke leiding van Ischa Meijer, die Carel Peters effectief wegridiculiseerde (steeds maar herha lend: „Carel Peters hebben we al gehad”) werd het daardoor een eenzijdig georiën teerd maar doeltreffend forum, dat ein digde in een monsteroverwinning voor de anti-J eroenisten. NEW YORK (Reuter). President Tito van Joego-Slavië heeft van president Jim my Carter de persoonlijke garantie gekre gen dat de Verenigde Staten zijn land na zijn dood niet in handen van het „Sowjet- imperialisme” zouden laten vallen, aldus gisteren het Amerikaanse nieuwsmagazi- ne Time. „De precieze aard van Carters toezeg ging is opzettelijk onduidelijk gelaten”, aldus Time. „De Verenigde Staten verke ren niet in de positie troepen naar het land te sturen, maar zij zouden wel macht in de lucht en ter zee kunnen laten gelden”. MADRID. Twee leden van het be stuur van de Madrileense vriendenclub van de UNESCO zijn zaterdagavond zwaar gewond geraakt toen zij een pakket openmaakten waarin een bom zat. De kracht van de ontploffing was zo hevig, dat beide handen van Luis Enrique Este ban werden afgerukt en dat Maria Dolo res Martinez beide ogen zal moeten mis sen. Hoewel de verantwoordelijkheid van de bomaanslag nog door geen enkele or ganisatie is opgeëist, meent de politie dat dit het werk is geweest van rechtse extre misten, die op de hoogte waren van de activiteiten van de vereniging. In de omgeving van Bilbao is gister avond een politieman gedood en werden twee agenten gewond. Verscheidene ter roristen namen hun auto onder vuur bij de uitgang van een tunnel. Ze konden ontkomen. halen”. Deze conferentie moet er niet mee volstaan haar „ernstige zorg over de fla grante schending van de soevereiniteit en onafhankelijkheid” van Afghanistan te la ten blijken, aldus de hoogste leider van het aan Afghanistan grenzende Pakistan. Hij betoogde dat de conferentie „een uiterste inspanning moet doen om een spoedige en totale terugtrekking van bui tenlandse troepen van het grondgebied van Afghanistan te verzekeren”. Alleen door haar troepen weg te halen zou de Sovjet-Unie het vertrouwen van de islami tische wereld kunnen herstellen. Zia noemde de interventie „volledig in strijd met de gevestigde en fundamentele nor men in internationale betrekkingen”. Daarmee wilde Jeroen Brouwers aandui den dat het begon bij het een en eindigde achter prikkeldraad, probeerde Nuis. „Dus als ik op iemands tenen ga staan, zal ik hem later doodschieten?!” begreep Piet Grijs. Iemand uit de zaal besteeg het spreek gestoelte. Hij was weliswaar geen jood, maar wel homosexueel, en als Karei van het Reve zoveel bezwaren had tegen die zin van Jeroen Brouwers, waarom had hij dan zojuist dan de homosexueel Moonen van het podium gemieterd? Kortom: een genotvolle avond vol misverstanden. Twee incidenten gaven nog wat éxtra kleur aan het geheel. Ieder formulid be gon met een persoonlijke verklaring. Guus Luijters, hoofdslachtoffer van Je roen Brouwers’ aanval op de verkinderlij- king van de Nederlandse literatuur, ci teerde deze zin in „De Nieuwe Revi sor”:,,!...) - zo ook kan men dik zijn, zoals ik, of jood kan men zijn, of homosexueel, of nog wat anders kan men zijn, ja zelfs een ongebruikelijke naam kan al voldoen de zijn om tussen het prikkeldraad te worden afgerasterd, al naar het Guus Luijters en zijn gilderbroeders „lijkt”. Dat Aad Nuis en Renate Rubinstein, die zich volledig achter het pamflet hebben gesteld moet iemand aan een tafel willen zitten die joden en homosexuelen achter prikkeldraad wil opsluiten, verbaast me in hoge mate, voegde Guus Luijters daar aan toe, maar ik ben niet van plan met mensen die zoiets van mij denken in een forum te zitten! Waarna hij opstond en zich terugtrok tussen het publiek in de zaal. VATICAANSTAD (ANP). Paus Jo hannes Paulus II heeft katholieke vroed vrouwen opgeroepen inzake de abortus wetten burgerlijke ongehoorzaamheid toe te passen. De paus zei zaterdag tot zo’n 200 vroedvrouwen: „Een christen moet zich verzetten tegen wetten die tegen het wel zijn van de mensen zijn gericht en die het recht op leven ontkennen. Hij moet hierbij uitgaan van het woord van Paulus: „Men moet God meer gehoorzamen dan de overheid.” De paus hield zijn gehoor voor in het nog niet geboren kind „een bijzondere belichaming van Christus” te zien. Op de aanwezigheid van een klein deta chement Zuidafrikaanse troepen op Rho- desisch grondgebied bij de weg- en spoor verbinding is zowel in Rhodesië als elders j kritiek geleverd’ Verwacht wordt dat door deze bekend making de groeiende onmin tussen de Rhodesische politieke negerpartijen en de Britse gouverneur, lord Soames, over de ze kwestie nu zal worden bijgelegd. De spoorbrug is de voornaamste verbinding tussen beide landen en wordt onder meer gebruikt voor het vervoer van levensmid delen naar Zambia en Zaire. Ian Smith, de voormalige minister president van Rhodesië, wil dat de aan staande parlementsverkiezingen in Rho desië worden afgelast. Dit heeft hij gezegd in een vraaggesprek met het Britse dag blad The Guardian. Smith zei dat, nu de De minister van Gambia, Lamine Ja- bang sprak namens de Afrikaanse islami tische landen. Hij zei dat de Sovjet-Unie een duidelijke daad vam agressie tegen Afghanistan heeft gepleegd. „Wij moeten de wereld en onzè moslembroeders duide lijk maken dat wij niet overschillig zullen staan tegenover toekomstige agressieda- den tegen een islamitische staat waar ook ter wereld”, aldus Jabang. Tot veler verrassing neemt Iran toch nog aan de conferentie deel. In Teheran is bekendgemaakt dat een delegatie onder leiding van de plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken Kamal Kharazi naar Pakistan is vertrokken. Ook Libië en de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO wonen de bijeenkomst bij. Agha Shahi, minister van Buitenlandse De Rhodesische guerrillaleider Robert Moegabe zwaait naar duizenden juichende aanhangers in Salisbury. Moegabe keerde gisteren na vijf jaar ballingschap in Mozambique terug naar zijn land. Pakistan begonnen mag blijven en de aftredende voorzitter van de conferentie, minister Mohammed Boucetta van Marokko, sprak van een flagrante onaanvaardbare inmenging in de binnenlandse aangelegenheid van een niet-gebonden land. Hij achtte het duide lijk dat de Sovjet-Unie er naar streeft een bruggehoofd te vormen en Afghanistan wil gebruiken als een militaire basis om andere Aziatische landen te bedreigen. periode van het schieten afgelopen is, de „terroristen” stemmen winnen en dat hun, taktiek de mensen intimideert. Hij vindt dat wegens deze intimidatie de verkiezin gen afgelast moeten worden. Voorts rechtvaardigde Smith met ver wijzing naar het „communistische ge vaar” de eenzijdige onafhankelijkheids verklaring van 1965. Over Groot-Brittanië zei hij dat iedere keer als de Britten zich met Rhodesië bemoeiden dat moeilijkhe den en chaos veroorzaakte. Na vijf jaar in ballingschap te hebben geleefd is gisteren de zwarte Rhodesische nationalistische guerrillaleider Rogert Moegabe uit Mozambique naar Salisbury teruggekeerd. Duizenden jubelende aan hangers van de Zimbabwe Afrikaanse Nationale Unie (Patriottisch Front, ZA- NU-PF) ontvingen hem op het vliegveld van de Rhodesische hoofdstad. Moegabe, die als een van de sleutelfigu ren in het onafhankelijkheidsproces van de Britse kolonie geldt, kwam twee weken na Joshua Nkomo, naar Rhodesië terug. De Britse gouverneur in Salisbury, lord Soames, ging pas akkoord met de komst van Moegabe nadat de regering van Mo zambique had verzekerd dat 71 personen die op last van Moegabe gevangen waren gezet vandaag naar Rhodesië zullen mo gen terugkeren. Onder hen bevinden zich enkele kandidaten voor de komende ver kiezingen. Op een persconferentie verklaarde Moegabe dat hij en zijn volgelingen niet van plan zijn de blanke minderheid uit het land te jagen. Hij zei dat, hoewel zijn partij socialistisch is, zij erkent dat het in Rhodesië bestaande systeem dat niet is en hij beloofde het niet door middel van revolutie te veranderen. Moegabe zei hat natuurlijk te vinden dat de blanken in Rhodesië door de plotselin ge overgang naar een zwart bewind ver vuld zijn van vrees, maar dat zij niet bang hoeven te zijn. „Wij zijn niet gekomen om hen eruit te gooien”. Moegabe was ten opzichte van het huidige stelsel in Rhode sië verzoenender dan ooit. Hij beloofde vrijheid van godsdienst en particulier grondbezit in ere te zullen houden, als hij het voor het zeggen zou krijgen. Zaken van Pakistan, is tot voorzitter van de bijeenkomst gekozen, vice-voorzitters zijn Lamine Jabang van Gambia en sjeik Mohammed el Khalifa van Bahrein. Mo hammed Boucetta van Marokko is rap porteur. Pakistan fungeert als woordvoer der van de conferentie. Na een debat van twee uren achter gesloten deuren is gisteren de agenda vastgesteld. Volgens goedingelichte krin gen zijn er slechts twee agendapunten: De situatie in Afghanistan en de daar uit voortvloeiende ontwikkelingen en bui tenlandse druk die op moslem-staten wordt uigeoefend. De kwestie-Jeruzalem en de Palestijn se kwestie in het licht van actuele ontwik kelingen. De conferentie heeft geen gehoor gege ven aan het verzoek van Libië en Irak om ook de normalisering van de betrekkin gen tussen Egypte en Israel op de agenda te zetten. Evenmin is het Iraanse verzoek ingewilligd om een veroordeling van de economische sancties tegen Iran, waartoe de Verenigde Staten besloten hebben, als agendapunt op te voeren. Deze twee kwes ties kunnen wel in het kader van de twee aanvaarde agendapunten worden be sproken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3