Arron spreekt van staatsgreep
van Libië uit
Washington wijzigt koers
Nieuw initiatief VS
in gijzelingszaak
Optreden Westduitse
verboden
Sacharov
Tunesië wijst
ambassadeur
Oproep van
stiefdochter
neo-nazi’s
■i
Rijke landen
houden boot af
adressenbestand
Voorlopig geen
gesprek Schmidt
met Honecker
Opsporing van
terroristen via
op UNIDO-top”
Thatcher wil
Noodlanding door
PLO wil onder
Na zeven jaar ongestoord optreden
voorwaarden met
Israël praten
„foute” brandstof
eensgezindheid
om Afghanistan
I’
DONDERDAG 31 JANUARI
1980
Spookrijder
Rakelings
Logisch
W
BINNEN- EN BUITENLAND
r
J
ft..
n
it
korporaals)
Boekoe-kazerne
n
t
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie buitenland)
PARAMARIBO. De Suri
naamse oproerpolitie heeft
gisteren een eind gemaakt aan
een protestactie van 240 op
standige militairen (onderoffi
cieren en korporaals) in-
sbjsMembre
in de Surinaamse hoofdstad
Paramaribo.
Suriname maakt eind
aan actie militairen
Ril
n
M
S
I
Hij bleek te zijn opgehouden door een
ongeluk, veroorzaakt door een zogeheten
„spookrijder”, die met hoge snelheid te
gen de rijrichting in op de verkeerde baan
had gereden en op een niets vermoedende,
tegemoet komende auto was geklapt.
Twee doden, één zwaargewonde, een me
dedeling die hem dank zij de nieuwsdienst
via de autoradio bereikte op een moment
dat hij nog in de file zat, zonder precies te
weten wat er aan de hand was. Toch was
het, zoals later bleek, niet ver voor hem
gebeurd. Als hij van Amsterdam op weg
naar Den Haag iets harder had gereden
dan hij toch al gewend is, zou het bepaald
niet ondenkbaar zijn geweest dat hij er
bovenop gereden was, te meer omdat hij
doorgaans op de linkerweghelft rijdt.
Die „narrower escape” van rabbijn Soe-
tendorp werd nog overtroffen door de
„narrowest escape” van een ander lid van
het comité, dr. R. Th. Jurijens. Hij kwam
meteen na afloop van de vergadering naar
Soetendorp toe en vertelde dat de spook
rijder hem rakelings gepasseerd was: bij
de splitsing waar de weg enerzijds naar
Wassenaar voert, anderzijds naar Rotter
dam. Hij had nog in zijn achteruitkijkspie
gel gekeken of er achter hem geen auto’s
op de linkerweghelft reden, maar hij zag
dat een tiental auto’s achter hem toevallig
allemaal op de rechterhelft reden, iets wat
hijzelf ook niet direct tot gewoonte had.
Van de noodlottige afloop had hij niets
gemerkt, hij hoorde er nu pas voor het
eerst van, en begon zich enige zorgen te
maken over het feit dat hij onmachtig was
geweest iets aan de onvermijdelijke fron
tale botsing te doen. „Wat had ik kunnen
doen?” vroeg hij ons, „die auto was voor
bij voordat ik besefte wat er gebeurde, ik
had moeilijk kunnen stoppen of draaien
om hem achterna te gaan
Schuldgevoel zonder schuldIk had
dat gevoel ook, toen ik afgelopen zondag
naar Volendam reed en twee meisjes van
een jaar of veertien op de vaart langs de
N 10 zag schaatsen. En dat terwijl het de
laatste tijd zo gedooid had! Ik was ze al
voorbij gereden toen ik nog zat te overwe
gen of ik even een paar keer nijdasserig
op mijn claxon zou toeteren, en dan, als ze
mijn richting uitkeken, een gebaar zou
maken van: „vort! weg van dat ijs!”
Maar ja, dacht ik, ze weten zelf natuur
lijk ook wel dat het niet ongevaarlijk is, en
als ik nu nog toeter is het enige effect dat
de automobilist voor me denkt dat zijn
uitlaat over de straat sleept, dus laat ik die
rotmeiden maar aan hun gelukkige ge
sternte overlaten.
Twee bestuurders van de Bond van Mi
litair Kader van de Surinaamse krijgs
macht zijn gearresteerd. De actievoeren
de militairen verlieten het kazerneterrein
nadat zij hiertoe waren gesommeerd door
de militaire politie en de gewone politie.
De opstandige soldaten verlieten het kam
pement na het dreigement van de oproer
politie dat anders zou worden geschoten.
In de buurt van de poort van de leger
plaats kwamen de opstandige militairen
onder het zingen van het Surinaamse
volkslied weer bijeen. De politie gaf hen
het bevel weg te gaan. De 240 militairen
trokken vervolgens naar het nabijgelegen
stadion, waar strijdliederen werden ge
zongen.
De acties van de soldaten volgden op het
besluit van de Surinaamse regering eer
gisteren, de zeven bestuursleden van de
Bond van Militair Kader buiten functie te
stellen. Twee van de bestuursleden kre
gen bovendien licht arrest opgelegd. Het
zijn de onderofficieren die na de actie in
de kazerne werden gearresteerd.
De maatregelen van de Surinaamse re
gering tegen de bond zijn uitvloeisel van
een al enige maanden slepend conflict
tussen de Surinaamse onderofficieren, ge
organiseerd in de Bond van Militair Ka
der, enerzijds, en de legerleiding en de
regering anderzijds.
Bij de noodlanding bleven alle tien Ne
derlandse inzittenden van het Cessna-za-
kenvliegtuig als door een wonder ge-
opvatting te hebben over de rol van
leger in de samenleving”. Toen de
stuurders weigerden in te gaan op
verzoek van premier Arron om de
Premier Arron zei gisteren op een pers
conferentie dat de actie van de bond zo
ernstig is, dat kan worden gesproken van
een staatsgreep. „De Surinaamse regering
zal zich verzetten tegen elke poging, de
democratische staat in gevaar te bren
gen”, aldus Arron.
spaard. Het toestel werd volkomen ver
nield. „Toen we pal na de start van hon
derd meter hoogte brandend naar bene
den vielen, rekende ik in gedachten af met
de hele wereld”, aldus tweede piloot
J. Moerenhout.
De verwondingen van de tien mannen,
op de piloten na in dienst van het bagger
bedrijf Bos Kalis, vallen mee. Twee van
SS. De organisatie
vrijwel ongestoord
Van officiële zijde in Washington is ver
nomen, dat het gaat om een „pakketplan”,
dat voorziet in overdracht van de gegijzel
den aan een internationale instantie. Het
(Van onze redactie buitenland)
TUNIS. Tunesië heeft de Libische
ambassadeur in het land, Essid Zenta-
ni, verzocht Tunesië te verlaten. Voorts
heeft de Tunesische regering haar am
bassadeur in de Libische hoofdstad
Tripoli, Hamed Ammar, teruggeroe
pen. Dit heeft premier Nouira van Tu
nesië gisteren verklaard.
aanval op Gafsa ongeveer 300 Tunesi
sche soldaten hebben gedood.
De betrekkingen tussen Tunis en Li
bië zijn gespannen, nadat een in 1974
gesloten akkoord tot eenmaking op
niets uitliep.
Frankrijk heeft na de gebeurtenis
sen in Gafsa drie oorlogsschepen naar
het westelijk deel van de Middellandse
Zee gezonden. Van de zijde der Franse
marine wilde men zich niet over het
doel van de missie uitlaten.
De enkele keer dat ik met de trein in
plaats van met mijn auto ga, heb ik ook
het gevoel dat ik het verdien verwend te
worden. Ik neem eerste klas, en dinsdag
had ik als extra verwennerij de detective
Laidlaw’s jacht meegenomen. In een trein
moet je lezen, anders kun je net zo goed
met de auto gaan! Bovendien hoopte ik er
op dat het spiegelglad zou worden, dan
zouden al mijn opofferingen op een hoger
plan zijn gebracht. Maar het werd niet
glad. Die spookrijder moest aantonen dat
ik er goed aan had gedaan de trein te
pakken. „God is weer eens op onze hand
geweest”, zei ik tegen Avraham Soeten
dorp, „in jouw geval is dat logisch, maar
in mijn geval.Ik voel me erg voorge
trokken!”
A
ig
n
1-
t-
ir
le
ie
Is
1-
i-
P
;e
r.
P
n
!8
1-
■n
it
i-
■s
It
n
ft
v
n
n
1,
n
r-
e
il
e
n
•n
n
;n
e-
sr
k
>t
n
S
i,
d
ie
:e
s-
le
k
g
ie
it
n
Le
te
n
1.
g
e
e
It
1-
n
g
hen werden gisteravond echter na aan
komst op Schiphol per ambulance naar
het ziekenhuis gebracht. Het vliegtuig
kwam in het donker neer op een grasveld,
in de buurt van een sporthal. Sporters
hielpen met het blussen van de brand en
het bevrijden van twee bekneld geraakte
passagiers.
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. Een aantal ontwikke
lingslanden heeft de industrielanden er
gisteren in New Delhi van beschuldigd dat
het ze ontbreekt aan de politieke wil om
op de verlangens van de arme landen in te
gaan.
Dit gebeurde op de achtste dag van de
conferentie van de UNIDO (Organisatie
voor Industriële Ontwikkeling van de
Verenigde Naties), die nu al duidelijk in
het teken staat van een slechts geringe
bereidheid van de rijke landen „om de
doelstelling van de UNIDO te verwezenlij
ken” zoals de arme landen dat gisteren
omschreven.
Dit naar aanleiding van de Britse reac
tie op het plan van de UNIDO om ernaar
te streven dat de ontwikkelingslanden in
het jaar 2000 een aandeel van een kwart in
de industriële produktie hebben. Enge
land reageerde op dit voorstel, overigens
al aangenomen op de UNIDO-conferentie
van 1975 in Lima, met de opmerking dat
landen met een markteconomie geen
plannen kunnen maken voor twintig jaar
later.
De ontwikkelingslanden verwachten,
dat hun aandeel in de industriële produk
tie van de wereld over twintig jaar hooguit
dertien procent zal bedragen.
(Zie ook pagina Economie)
Drie leden van het Comité Olympische
Spelen en Mensenrechten zijn dinsdag
avond aan de dood ontsnapt. In het rijtje:
„narrow escape”, „narrower escape” en
„narrowest escape” kwam rabbijn Avra
ham Soetendorp weliswaar pas op de
tweede plaats, maar hij was degene die de
andere twee er bewust van maakte, toen
hij een uurtje te laat op de vergadering
van genoemd Comité op het Binnenhof
kwam binnenvallen.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Mevrouw Jankelevitsj,
stiefdochter van de verbannen Russische
Nobelprijswinnaar en dissident Sacha
rov, heeft gisteren op een persconferentie
in New York een beroep gedaan op de
publieke opinie van de Russische autori
teiten te eisen, dat Sacharov bezoek kan
krijgen van vrienden.
Soms moet je je eigen gelukkige ge
sternte echter een handje helpen, vind ik,
en daarom leek het me raadzaam die
dinsdag met de trein naar Den Haag te
gaan, want overdag nattesneeuwde het
een beetje, als de wegen dan tegen mid
dernacht gingen opvriezen reed je in het
donker op een glijbaan in plaats van op
een rijbaan. Uiteraard prefereer ik de
privacy van de auto ver boven het gemak
van de trein, want zo’n gemak is dat nu
ook weer niet. Eerst vijf minuten naar de
bushalte lopen, dat is gezond, zeggen ze.
Dan tien minuten wachten op de bus,
terwijl de auto’s op de N 10 langszoeven.
Ik voel me dan altijd een beetje shabby:
een lifter die de zekerheid van het open
baar vervoer verkiest! Geen geld om een
auto te bekostigen of te zenuwachtig om
een rijbewijs te kunnen halen!
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Verenigde Staten hebben contact opgenomen met
Iran over een Amerikaans plan om te komen tot de vrijlating van de
gegijzelden in de Amerikaanse ambassade in Teheran.
De neo-nazi’s liepen rond in unifor
men van de Reichswehr met het doods-
kopteken van de
heeft zeven jaar
kunnen bestaan.
Gisteren werd
een
Volgens de Bond van Militair Kader zijn
de huidige moeilijkheden veroorzaakt,
doordah de regering-Arron haar toezeg
gingen aan het leger niet is nagekomen.
Het gaat hierbij om de belofte een aantal
vrijwilligers over te laten gaan in beroeps
dienst. De Bond besloot tijdens een verga
dering op de kazerne hierover een brief te
schrijven aan de Surinaamse onderminis
ter van Defensie Willemzorg. Volgens de
legerleiding is dit in strijd met de gelden
de regels. De briefschrijvers wordt voorts
verweten, dat zijn hun brief niet aan de
onderminister hadden mogen richten,
maar gebruik hadden moeten maken van
(Van onze redactie buitenland)
NANTES. Een fout in de brandstof-
voorziening is de oorzaak geweest van de
noodlanding die een Nederlands vliegtuig
dinsdag heeft moeten maken in de buurt
van de Westfranse stad Nantes. Dit is
gisteren vernomen van de Kamer van
Koophandel in Nantes, die het beheer
voert over het vliegveld. De tanks waren
gevuld met kerosine in plaats van met
benzine.
de „geëigende kanalen”. Een en ander
was voor het Surinaamse opperbevel aan
leiding, twee bondsbestuurders onder
licht arrest te plaatsen. Toen de legerlei
ding niet van zins bleek deze straffen
ongedaan te aken, zond het bestuur van
de bond een telegram aan premier Arron,
waarin opperbevelhebber Elstak en batal
jonscommandant Essed ervan werden be
schuldigd, „handelingen tegen de rege
ring uit te lokken aan de vooravond van
de algemene verkiezingen”, die op 27
maart worden gehouden.
De bond liet ook weten, dat de regering
„door de problemen voor zich uit te schui
ven er blijk van geeft ten ene male geen
het
be-
het
be
schuldigingen toe te lichten, besloot de
regering de zeven bestuursleden op non-
actief te stellen.
(Van onze redactie buitenland)
HAMBURG. Bij de opsporing van
terroristen wordt in de Bondsrepubliek
het adressenbestand van elektriciteits
maatschappijen systematisch door de po
litie doorgelicht. In verscheidene grote
steden blijken de maatschappijen tiendui
zenden namen en adressen van stroomge-
bruikers uit de computer aan de recher
che of politie-instellingen voor nasporing
beschikbaar te hebben gesteld. Dat is on
der meer het geval in Frankfurt, Neuren
berg, München en West-Berlijn.
In de Bondsrepubliek is een discussie
gaande of de politie hiermee al dan niet de
wet overtreedt.
De recherche heeft vooral belangstel
ling voor energiegebruikers die twee of
meer adressen hebben en voor degenen
waarvan naam en adres niet kloppen met
die van degenen die de rekening voldoen.
De politie hoopt daarmee woningen van
terroristen op het spoor te komen. Deze
zouden in het verleden dikwijls de huis
baas hebben verzocht de stroomlevering
via hem te laten lopen om zelf niet geregi
streerd te worden, aldus de centrale re
cherche in Hamburg.
Met deze methode van opsporing zou
den al enkele successen zijn geboekt.
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. De Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie (PLO) is onder be
paalde voorwaarden bereid deel te nemen
aan de onderhandelingen over Palestijns
zelfbestuur in de door Israel bezette gebie
den. De Palestijnse burgemeester van Ga
za, Rasjed-el-Sjawa, heeft dit gisteren in
een vraaggesprek met radio-Jeruzalem
meegedeeld.
De PLO zou volgens de burgemeester
met Israël, Egypte en de Verenigde Staten
willen praten „als onze rechten erkend
worden en als de onderhandelingen over
autonomie zeker tot zelfbeschikking en
tot stichting van een onafhankelijke staat
leiden”. Israël heeft steeds verklaard aan
zijn grenzen geen Palestijnse staat te zul
len dulden.
Sjawa verwierp in het interview het
plan van Egypte eerst in de Gaza-strook
en daarna in door Israël bezet Jordaans
gebied Palestijns zelfbestuur in te voeren.
De Amerikaanse afgezant Sol Linowitz
heeft gisteren een half uur durend ge
sprek gevoerd met een voormalig Jor
daans gouverneur van Oost-Jeruzalem,
het Arabische deel van Israëls hoordstad.
Over de ontmoeting zijn geen bijzonder
heden bekend gemaakt, maar aangeno
men wordt dat over de toekomst van de
Palestijnen is gesproken.
LONDEN (DPA). Margaret Thatcher
heeft gisteren gepleit voor een meer eens
gezind standpunt van West-Europa ten
aanzien van de Russische interventie in
Afghanistan. Op een gezamenlijke pers
conferentie met de Italiaanse premier
Francesco Cossiga in Londen gaf zij als
haar mening, dat West-Europa een betere
manier moet vinden om snel en gecoördi
neerd te reageren op gebeurtenissen zoals
die in Afghanistan.
Naar de Britse staatssecretaris van Bui
tenlandse Zaken Douglas Hurd gisteren
meedeelde, wil Engeland een bijdrage tot
een oplossing van het conflict in het Mid-
den-Oosten leveren om te voorkomen dat
de betrekkingen tussen het Westen en de
Arabische wereld „voor onbepaalde tijd
vergiftigd worden”.
In een lezing voor het Britse genoot
schap voor het Midden-Oosten verklaarde
Hurd dat het bijleggen van het conflict
steeds dringender wordt, aangezien het
Westen en de islam zich gesteld zien voor
een gemeenschappelijke bedreiging in de
vorm van het Russische communisme.
(Van onze redactie buitenland)
BONN. Bondskanselier Helmut
Schmidt van West-Duitsland en de Oost-
duitse staats- en partijleider Erich Honec
ker die van plan waren elkaar begin dit
jaar te ontmoeten, hebben besloten geen
datum voor hun overleg te noemen tot het
internationale klimaat „gunstiger” is ge
worden.
De Westduitse regeringswoordvoerder
Grünewald, die dit gisteren inBonn, be
kend maakte, repte in dit verband echter
niet van de kwestie Afghanistan en de
huidige crisis in de betrekkingen tussen
Oost en West. De christendemocratische
fractie in het Westduitse parlement had
na het ingrijpen van de Sovjet-Unie in
Afghanistan de sociaal-democratische
Bondskanselier dringend verzocht af te
zien van zijn voorgenomen reizen naar
Oost-Duitsland en de Sovjet-Unie.
Overigens zou volgens Kamer van
Koophandel in Nantes de boordwerktuig
kundige van het toestel getekend hebben
voor de (foutieve) levering van kerosine,
waardoor het personeel van de luchtha
ven geen blaam zou treffen.
(Van onze redactie buitenland)
BONN. Met ingang van giste
ren is de Westduitse neo-nazisti-
sceh organisatie Wehrsportgruppe
Hoffmann verboden. De in Beie
ren opererende groepering telt
naar schatting vierhonderd leden,
onder wie voornamelijk jongeren.
De beslissingen zijn genomen na de
aanval op de Tunesische stad Gafsa
afgelopen zondag, waarbij volgens of
ficiële cijfers 41 mensen werden ge
dood. Tunesië heeft Libië verantwoor
delijk gesteld voor deze aanval. Pre
mier Nouira verklaarde dat het, gezien
de huidige situatie, onmogelijk is be
trekkingen tussen beide landen op
hoog niveau te handhaven. Een groe
pering die zich „Het Gewapende Tune
sische Verzet” noemt, heeft gisteren
laten weten dat haar strijders bij de
plan voorziet voorts in de instelling van
een VN-commissie die een onderzoek
moet instellen naar de Iraanse beschuldi
gingen aan het adres van de afgezette
sjah.
Het Amerikaanse initiatief lijkt ingege
ven door de overwinning van Bani-Sadr
bij de Iraanse presidentsverkiezingen. De
nieuwe president staat als gematigd be
kend. Amerikaanse officiële kringen wil
len niet zeggen, of op het moment al
rechtstreeks contact met Bani-Sadr
bestaat.
De VS hebben tot nu toe het standpunt
ingenomen, dat geen internationale com
missie kan worden ingesteld voordat de
gegijzelden zijn vrijgelaten. Het nieuwe
plan wijkt echter af van deze koers.
Canada heeft gisteren laten weten, niet
zwaar te tillen aan het dreigement van de
Iraanse minister van Buitenlandse Zaken
Ghotbzadeh dat Canada vroeg of laat zal
boeten voor het uit Iran smokkelen van
zes Amerikanen. Het zestal is intussen in
de VS gearriveerd. De Canadese premier
Clark verklaarde gisteren dat zijn rege
ring geen speciale veiligheidsmaatregelen
heeft getroffen voor Canadese ambassa
des. Hij ontkende verontschuldigingen te
hebben aangeboden aan Teheran voor de
Canadese steun bij de ontsnapping van de
Amerikanen.
Het Amerikaanse Congres heeft giste
ren met overweldigende meerderheid re
soluties aangenomen waarin Canada
wordt bedankt voor de gegeven steun.
In Iran hebben zich gisteren hevige ge
vechten voorgedaan tussen leden van de
Revolutionaire Garde en Koerdische mili
tanten. In de hoofdstad Teheran hebben
onbekenden gisteren een aanval gedaan
op een kazerne van de Revolutionaire
Garde. Over doden of gewonden is niets
bekend.
deeld wegens het dragen van veiiaouen
uniformen en verzet tegen staatsinstel
lingen. De Westduitse regering heeft de
Wehrsportgruppe Hoffmann in strijd
met de grondwet genoemd.
Minister Baum van Binnenlandse
Zaken zei gisteren in het Westduitse
parlement dat de neo-nazistische groe
pering de Bondsrepubliek in het bui
tenland een slechte naam heeft be
zorgd. Volgens de bewindsman heeft
het neo-nazisme West-Duitsland al ge
noeg schade berokkend.
In het parlement van de deelstaat
Beieren heeft minister Tandler van
Binnenlandse Zaken de hoop uitge
sproken dat met het verbod van de
Hoffmann-groep de aanhang van ex
tremistisch rechts in de Bondsrepu
bliek nu afdoende is getroffen. Hij be
nadrukte wel dat in andere deelstaten
extreem linkse groeperingen bestaan
die voor de veiligheid even gevaarlijk
zijn „zo niet gevaarlijker”, aldus
Tandler.
luchtafweergeschut,
pantserwagen, karabijnen, kleine
vuurwapens en munitie in verschillen
de woningen van „Hoffmann”-leden
door de politie in beslag genomen.
De leider van de organisatie, Karl-
Heinz Hoffman was vorig jaar in Neu
renberg tot een jaar gevangenisstraf
en drieduizend mark bóete veroor-
De tien gehavende passagiers en bemanningsleden van het vliegtuigje, dat dinsdag bij het Franse Nantes een noodlanding moest maken,
arriveerden gisteren op Schiphol. Als door een wonder overleefden alle inzittenden het ongeluk. De foto is vlak voor de aankomst op de
Nederlandse luchthaven genomen.
trijfël
