p
zes doden
It’
leger en politie
Staalstakers
winnen zaak
voor Hogerhuis
Maandag jaarlijkse zitting in Genève
Oud-premier steunt
Moegabe noch Nkomo
Aanslag in
Baskenland:
Optimisme over
afloop Iraanse
gijzeling
Waarschuwing
Kennedy tegen
oorlogshysterie
Na aanval op Gafsa
Tunesië versterkt
er: NA BESTORMING VAN AMBASSADE
Cubanen kapen
passagiersschip
Onenigheid bij
tellen stemmen
op Filippijnen
Nooit steun toegezegd
Ian Smith:
Waarschuwing voor
mevrouw Sacharov
Veel Westduitse
vrouwen om abortus
naar Nederland
3
2 zATERDAG 2 FEBR U A RI
1980
BINNEN- EN BUITENLAND
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. De Spaanse re
gering heeft gisteren besloten
de diplomatieke betrekkingen
met Guatemala te verbreken
„zolang de tragische gebeurte
nissen (in de Spaanse ambas
sade in dat land) niet geheel
zijn opgehelderd”. Dit is offici
eel in Madrid bekendgemaakt.
iiteit
lg
sie
ing
n
trein
egen
n is in
vallen
Rover
ij 117
vielen
iij 102
a ver-
maar
ndere
e
s
tb
t
Spanje snijdt banden
met Guatemala door
i over (j
5
(Van onze redactie buitenland)
I
J
Argentinië keert zich tegen
VN-commissie mensenrechten
SALISBURY (UPI). Oud-premier Ian Smith van Rhodesië heeft gisteren
verklaard nooit Moegabe of Nkomo te hebben gesteund en gezegd dat
Moezorewa en diens United African National Council (UANC) moeilijkheden
hebben, omdat zij door de Britten zijn misleid ten gunste van het Patriottisch
Front.
Jor pas-
ommen'"
in voor
de bis-
i Bosch
iiging.
ria-watervallen naar Zambia heropend,
na zeven jaar gesloten te zijn geweest. De
brug is een van de vele grensposten die
sinds het van kracht worden van de be-
standsovereenkomst zijn heropend.
land wordt uitgesteld tot volgend jaar,
aldus de diplomatieke kringen.
Argentinië blijft op zijn traditionele
standpunt staan. Dit wil zeggen dat men
het bestaan van bepaalde „voorlopige be
perkingen” van de rechten van i de mens
en van bepaalde „buitensporige vormen
van onderdrukking” rechtvaardigt, met
het feit dat het land aanvallen heeft te
verduren van de „internationale marxisti
sche ondermijning”, die het ertoe gedwon
gen heeft een ware oorlog te voeren. In
diplomatieke kringen meent men, dat Ar
gentinië wat tijd nodig heeft of wil hebben
om aan te tonen dat de belofte van een
terugkeer naar de democratie niet onge
grond is.
Meer vrees koestert Argentinië voor de
komende publikatie van de rapporten van
de Interamerikaanse commissie voor de
rechten van de mens van de Organisatie
van Amerikaanse Staten en dat van het
State Department in Washington, zo is
vernomen in kringen rond het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Buenos Aires.
Het Interamerikaanse rapport dat in de
cember is voorgelegd aan de Argentijnse
regering opdat diens reactie in de defini
tieve versie kan worden opgenomen, is in
Buenos Aires met zorg begroet.
De Argentijnse minister van Buiten
landse Zaken verbergt zijn teleurstelling
niet over het document, dat volgens hem
niet de werkelijke situatie weergeeft zoals
de leden van de commissie die hebben
kunnen zien bij hun bezoek aan het land
van 6 tot 20 september vorig jaar. Zelfs al
maakt de Argentijnse regering enige kant
tekeningen bij onwaarschijnlijkheden en
onnauwkeurigheden, dan nog zal de defi
nitieve tekst die eind maart/begin april zal
worden gepubliceerd, zeer belastend zijn.
BILBAO (AFP/Reuter). In Lequeitio
in Spaans Baskenland zijn gisteren zes
politiemannen door twee jongelui met een
automatisch pistool doodgeschoten, aldus
de politie in Bilbao. De jongelui, die ont
kwamen, behoren vermoedelijk tot de
Baskische afscheidingsbeweging ETA.
Waarnemers sluiten niet uit, dat Argen
tinië in Genève steun zal krijgen van de
Sovjet-Unie. Een Russische handelsmissie
bevindt zich op het ogenblik in Buenos
Aires om te onderhandelen over de ver
scheping van een miljoen ton Argentijns
graan, die Moskou voor de oproep van
Carter heeft gekocht aldus de waarne
mers.
De houding van de Verenigde Staten
vormt echter de belangrijkste zorg met
betrekking tot de rechten van de mens.
Deze houding heeft in militaire en rege
ringskringen in Argentinië grote irritatie
gewekt. In die kringen verhult men niet
dat deze irritatie zwaar heeft gewogen bij
het besluit van Argentinië de oproep van
president Carter tot een boycot van de
Sovjet-Unie wegens de inval in Afghanis
tan niet over te nemen en wel graan te
leveren aan Moskou.
De zes agenten escorteerden een mili
tair transport, toen zij uit een hinderlaag
onder vuur werden genomen. De plegers
van de aanslag maakten een militair voer
tuig met drie mortieren en munitie buit. In
een maand tijd zijn in Spanje negentien
mensen bij aanslagen omgekomen.
Niet ver van de plaats van de aanslag is
later een auto gevonden met het lijk van
een burger. Het is niet bekend of hij iets
met de overval uitstaande heeft gehad.
Ook is een voertuig van het militaire kon
vooi verlaten aangetroffen met daarin
twee van de buitgemaakte mortieren en 60
granaten. De daders hebben waarschijn
lijk geen kans gezien de zware wapens
over te laden.
liver-
>eslo-
issen
erge-
sher-
i de
muit
rant-
ister
we-
aan-
sr te
;ld
an
>p.
it-
d-
11--
n.
ien
iar-
ler-
aar
)72
en
an
ond
gen-
n in
oek
be-
)Og-
van
and
dtie
in
se
•n
e-
n
ri
ij
n
e nieu-
landse
al sta-
ervoer
er 137
komt
sr ver-
'trechts
r nu eei
ndat ei
zondert
it Rome
MOSKOU (DPAZReuter). De vrouw
van de naar Gorki verbannen Russische
dissident Andrei Sacharov, Helena Bon
ner, heeft deze week van het Openbaar
Ministerie in Moskou een waarschuwing
gekregen, omdat ze verklaring van haar
man heeft voorgelezen die „anti-Russi-
sche laster” bevatte. Mevrouw Bonner
deelde dat gisteren mee aan Westerse
journalisten, nadat ze tweemaal bij het
Openbaar Ministerie was ontboden.
De waarschuwing was haar woensdag
al gegeven. Het gesprek van gisteren ging
hoofdzakelijk over haar verzoek een tele
foonaansluiting te krijgen in de flat in
Gorki en de telefoonverbinding in de flat
in Moskou te herstellen.
(Van onze redactie buitenland)
BUENOS AIRES. Argentinië is
vastbesloten zich te verzetten tegen
iedere poging de situatie in het land
ter sprake te brengen binnen de Com
missie voor de rechten van de mens
van de Verenigde Naties. Dit is verno
men in diplomatieke kringen in de
hoofdstad Buenos Aires. De jaarlijk
se zitting van de commissie begint
maandag in Genève.
Tot nog toe hebben vertegenwoordigers
van de Argentijnse regering iedere ver
oordeling door de internationale commis
sie weten te vermijden, met name dankzij
de steun van de ongebonden landen en het
socialistische blok. Buenos Aires is vast
besloten door middel van een procedure-
strjjd te bereiken, dat de behandeling van
de situatie van de mensenrechten in het
Staalvoorraden bij British Steel, het Britse staalbedrijf waarvan de 100.000 weknemers in
staking zijn gegaan. De voorraden blijven voorlopig waar ze zijn, gezien een einde van de
staking nog niet in zicht lijkt.
Een van de met kogels doorboorde
auto's.
(Van onze redactie buitenland)
BONN. Hoewel abortus vier jaar ge
leden in West-Duitsland gelegaliseerd is,
gaan jaarlijks gemiddeld 50.000 vrouwen
uit de Bondsrepubliek naar Nederland
om er abortus te laten plegen.
Daarnaast plegen 20.000 Westduitse
vrouwen in het geheim abortus. Dit blijkt
uit een onderzoek, dat een commissie in
opdracht van de regering in Bonn heeft
verricht.
Volgens dit onderzoek klaagt 11 procent
van de vrouwen over de bureaucratie in
dit verband. Voorts blijkt dat 30 procent
van de ziekenhuizen en 38 procent van de
artsen bereid zijn abortus uit te voeren.
De helft van de vrouwen is voorstander
van verdere liberalisering van de abortus
wetgeving. Abortus is in West-Duitsland
toegestaan op sociale en medische indica
tie. De indicatie wordt vastgesteld door
een vertrouwensarts van de vrouw of op
een consultatiebureau.
OTTAWA. De Canadese premier Joe
Clark heeft gisteren op een persconferen
tie gezegd te hebben vernomen dat meer
vertrouwen is ontstaan dat de 50 in Tehe
ran gegijzelde Amerikanan vrij zullen
komen.
Hij kon hier niets meer over meedelen,
maar wist wel dat de besprekingen over
de gegijzelden tussen „tenminste” de VS
en Iran de goede kant leken op te gaan.
Canada was bij een en ander niet be
trokken, zei Clark. Bekend is, dat de pre
mier en andere hoge functionarissen in
nauw contact staan met president Carter
en diens regering, vooral na de recente
ontsnapping van zes Amerikanen uit Iran
met behulp van Canadese diplomaten.
Zweden heeft gisteren het stilzwijgen
bewaard over Amerikaanse persberich
ten als zouden twee van de zes Amerika
nen die onlangs met valse Canadese pa
pieren uit Iran zijn gesmokkeld, 85 dagen
verborgen hebben gezeten in de Zweedse
ambassade in Teheran. Minister van Bui
tenlandse Zaken, Ola Ullsten, weigerde
alle commentaar, terwijl de woordvoer
der van zijn departement zei dat „uit
principe geen commentaar op dergelijke
berichten wordt verstrekt”.
vernietigden gisteren het verbod van een
lagere rechtsinstantie de staking uit te
breiden tot de particuliere sector. Het
besluit werd unaniem genomen.
nooit zijn uitgewerkt door eenvoudige
boeren, aldus de regering.
Volgens de officiële verklaring is om
4.30 uur Nederlandse tijd opgebeld naar
de ordetroepen door een functionaris van
de Spaanse ambassade die om onmiddel
lijke hulp had gevraagd. De politie heeft
diverse malen de bezetters opgeroepen
zich over te geven, aldus het communiqué,
die hen omschrijft als „fanatici van de
terreur en het geweld” en als „extremisti
sche psychopaten”. Het communiqué ver
volgt dat de ordetroepen om 8.30 uur het
gebouw zijn binnengegaan. Toen zij de
kamer waar de ambassadeur zich bevond
bereikten, wierpen de „terroristen” een
molotov-cocktail die de brand heeft ver
oorzaakt. Volgens het communiqué ston
den de bezetters onder leiding van een 25-
jarige vrouw.
De voormalige vice-president van Gua
temala, Eduardo Caceres, en oud-minister
van Buitenlandse Zaken, Adolfo Molina
Orantes, die bij de brand zijn omgeko
men, bevonden zich in de ambassade voor
een bespreking over een komend congres
van het Latijnsamerikaanse notariaat, al
dus het communiqué.
(Van onze redactie buitenland)
TUNIS. De Tunesische regering heeft besloten haar leger, politie en
Nationale Garde te versterken. Dit hebben welingelichte Tunesische kringen
gisteren meegedeeld na een kabinetszitting, waarop de recente guerrilla-
aanval op Gafsa besproken werd, waarvoor Libië verantwoordelijk wordt
gesteld.
Het besluit volgde na mededelingen van
Amerikaanse functionarissen in Washing
ton, dat leveranties van Amerikaans mili
tair materieel aan Tunesië bespoedigd
zouden worden.
In een communiqué dat na de kabinets-
zitting werd uitgegeven, werd slechts ge
zegd dat de regering „veiligheids- en de-
I Volgens het communiqué heeft Vene
zuela zich bereid verklaard de Spaanse
(belangen in Guatemala zolang te beharti-
r.gen. De regering in Madrid sprak haar
[verontwaardiging uit over en veroordeel
de „het optreden van de autoriteiten van
[Guatemala, die de politie toestonden de
'ambassade aan te vallen, in strijd met het
-internationale recht”. In dit verband werd
'opgemerkt dat de Spaanse ambassadeur
I Maximo Cajal ervan overtuigd was ge
weest, dat hij de situatie op vreedzame
wijze had kunnen oplossen.
Donderdag bezette een groep Guate-
LONDEN (Reuter). De Engelse, staal-
bond ISTC heeft voor de hoogste Engelse
beroepsinstantie, het Hogerhuis, een op
zienbarende rechtsstrijd om uitbreiding
van de staalstaking bij het staatsbedrijf
British Steel tot particuliere staalbedrij
ven gewonnen. Vijf leden van het Hoger
huis, bijeen in de juridische commissie,
WASHINGTON (Reuter/DPA). De
Amerikaanse senator Edward Kennedy
heeft gisteren de regering-Carter verwe
ten een oorlogshysterie op te wekken over
het Russische optreden in het gebied van
de Perzische Golf. Hij reageerde daarmee
op een uitlating van de presidentiële afge
zant Clifford Clark Clifford, die tijdens
een bezoek aan India verklaarde, dat de
Sovjet-Unie moeten weten dat er oorlog
komt, als zij van plan is op te rukken naar
de Perzische Golf.
In een televisie-interview zei Kennedy,
dat hij sterk gekant is tegen eenzijdig
optreden van de Verenigde Staten in dat
deel van de wereld. „We hebben vitale
belangen en die moeten gewaarborgd
worden, maar dergelijke uitlatingen bren
gen ons dicht bij een soort oorlogshyste
rie.” Volgens hem heerst er in de Ver
enigde Staten al een oorlogshysterie.
Kennedy vroeg zich af waarom de Ver
enigde Staten er niet in slagen steun te
krijgen van de NAVO-bondgenoten, Ja
pan, Saoedie-Arabië en andere Golfstal-
ten. Hij sprak van een zeer ernstige ver
slechtering van de Amerikaanse invloed
en prestige in de wereld.
Kennedy voert een verkiezingscampag
ne in New England, waar hij in de opinie
peilingen een flinke achterstand op Car
ter heeft. Na Cliffords verklaring in India
heeft minister van Defensie, Harold
Brown, gisteren in een commissie van het
Amerikaanse Congres gezegd dat een
Sovjet-aanval op Pakistan of Iran niet
automatisch een oorlogsverklaring van de
Verenigde Staten zal uitlokken. In ieder
geval zal de regering tevoren eerst met het
Congres overleggen.
MIAMI (AFP). Zeventig Cubaanse
vluchtelingen zijn gisteren in Miami aan
gekomen na ter hoogte van Florida het
schip waar zij als passagier op meevoe
ren, te hebben gekaapt. De passagiers
dwongen de vijf bemanningsleden van de
Vijf December onder bedreiging met wa
pens koers te zetten naar de Keys-eilan-
den, voor de kust van Florida.
De Amerikaanse kustwacht, die door
een zeilboot van de gebeurtenissen op de
Vijf December op de hoogte was gesteld,
heeft hen naar Miami gesleept.
De Cubanen, onder wie tien kinderen,
hebben volgens een ambtenaar van het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken om politiek asiel gevraagd. Bij aan
komst in Miami zijn ze naar de immigra
tiedienst gebracht, waar ze zijn onder
vraagd. Voor een besluit over de Cubanen
te nemen, moeten we weten onder welke
omstandigheden ze het schip hebben ge
kaapt, aldus een Amerikaanse functio
naris.
Hoewel sinds 1976 een uitleveringsver
drag tussen de VS en Cuba om kapers
terug te sturen naar hun land van her
komst niet meer van kracht is, passen
beide landen dit principe tot nu toe wel
toe, zo is uit Washington vernomen.
MANILLA (Reuter). Het opperste ge
rechtshof van de Filippijnen heeft giste
ren gelast dat doorgegaan moet worden
met het tellen van de stemmen in een van
de zwaarst betwiste gebieden van het
land. Tijdens het tellen van de stemmen
van de provinciale en gemeenteraadsver
kiezingen, die de eerste zijn tijdens de al
zeven jaar durende staat van beleg, kwa
men berichten over onregelmatigheden
uit de provincie Batangas.
In Batangas dat net ten zuiden van
Manilla ligt, zette de kiescommissie het
tellen van de stemmen stop na een protest
van de gouverneur, Antonio Leviste. Eer
der had de oppositionele Nationalistische
Partij gezegd dat ze gewoimen had. Levis
te, lid van de „Beweging voor een nieuwe
maatschappij”, de (KBL-) partij van presi
dent Marcos, zei dat kiezers door de Natio
nalistische Partij lastig gevallen en geïnti
mideerd waren.
Dit betekent, dat de ISTC zijn 15.000
leden die in de particuliere staalsector
werkzaam zijn, kan oproepen het werk
neer te leggen ter ondersteuning van hun
stakende collega’s bij British Steel (onge
veer 100.000 werknemers). Vorig week
einde vaardigde een gerechtshof een ver
bod uit de staking uit te breiden. Deze
uitspraak deed veel stof opwaaien in met
name vakbondskringen. De vakbonden
en linkse politici veroordeelden de uit
spraak als een inmenging in de vakbonds-
rechten.
fensieve maatregelen zou nemen die de
huidige situatie eist”. Maar welingelichte
kringen zeiden, dat de regering besloten
had de aankoop van materieel te bespoe
digen en militaire en politie-eenheden te
versterken. Dat zou verhoging van de be-
grotingsgelden voor Defensie en Binnen
landse Zaken betekenen, maar zou niet
noodzakelijkerwijs een beperking van be
langrijke ontwikkeling- en sociale pro
gramma’s met zich hoeven brengen.
Voorts zou de regering een protest bij de
Arabische Liga voorbereiden, waarin de
verantwoordelijkheid voor de aanval op
de stad Gafsa afgelopen weekeinde wordt
gelegd op Libië. De regering heeft meege
deeld dat bij die aanval op leger- en poli-
tie-installaties in Gafsa, 280 km ten zuiden
van Tunis, 41 mensen zijn omgekomen.
Volgens regeringskringen waren de aan
vallers Tunesische dissidenten, die in Li
bische kampen waren opgeleid.
De regering van Libië heeft overigens
elke betrokkenheid bij de gevechten in het
Tunesische mijnstadje Gafsa van het af
gelopen weekeinde, ontkend. Dit heeft het
Libische persbureau JANA gisteren be
kendgemaakt, dat een verklaring van het
ministerie van Buitenlandse Zaken aan
haalde.
De verklaring van het Libische ministe
rie van Buitenlandse Zaken stelt dat de
Tunesische regering door een propagan-
da-campagne tegen Libië te voeren de
aandacht wil afleiden van de binnenland
se problemen. Zij daagde Tunesië uit het
bewijsmateriaal voor de Libische betrok
kenheid te leveren.
De betrekkingen tussen Libië en Tune
sië zijn gespannen sinds 1974, toen een
overeenkomst tussen de twee landen
schipbreuk leed.
De Tunesische minister-president, Hedi
Nouira, heeft bevestigd dat Tunesië tij
dens de ongeregeldheden in Gafsa militai
re steun van Frankrijk heeft gekregen.
Hij zei dit gisteren in een verklaring voor
radio Monte Carlo. Op een Tunesisch ver
zoek heeft Frankrijk onmiddellijk gerea
geerd door marine-eenheden en lucht
transportmiddelen te sturen, aldus
Nouira.
Voorts zei hij, dat de rust in heel Tune
sië is weergekeerd, ook in de streek rond
Gafsa. Over de ongeregeldheden in Gafsa
zei hij dat er al lange tijd een komplot
bestaan moet hebben. Het commando dat
het stadje aanviel kwam uit het buiten
land. Hij beschuldigde Libië er opnieuw
van dat het de guerrillastrijders geholpen
heeft. Nouira denkt dat de keuze van
Gafsa, dat aan de Algerijnse grens ligt,
bepaald was door het oogmerk de goede
betrekkingen tussen Algerije en Tunesië
in gevaar te brengen.
malteekse boeren de Spaanse ambassade
in de hoofdstad. Zij wilden daarmee pro
testeren tegen het optreden van het leger
tegen guerrilleros in de provincie Quiche.
Eerder hadden boeren die het leger van
wreedheid en onderdrukking beschuldig
den, bij wijze van protest scholen en radi
ostations bezet.
Ondanks aandringen van de Spaanse
ambassadeur en de regering in Madrid
ging de Guatemalteekse politie over tot de
bestorming van het gebouw, waardoor 37
mensen om het leven kwamen.
„Het waren gewapende terroristen, sa
men met enkele boeren, die de Spaanse
ambassade hadden bezet”, aldus heeft de
regering van Guatemala bekendgemaakt
in een communiqué voor radio en televisie
in de nacht van donderdag op vrijdag.
Volgens dit communiqué zijn in de am
bassade schrifelijke instructies gevonden,
die de bezetters bij zich hadden. Daar
naast zijn ook molctov-cocktails aange
troffen in het gebouw. De instructies om
vatten een plan voor een langdurige bezet
ting, de behandeling van de gijzelaars en
het contact met de nationale en internatio
nale pers. Dergelijke plannen kunnen
„Als gevolg daarvan staan de UANC-
leden voor de eerste maal in hun leven
voor sterke oppositie en daardoor neigen
ze naar paniek. Ik geef hun de raad het
I hoofd koel te houden en niet terug te slaan
en anderen de schuld te geven van eigen
gebreken.”
Smith had donderdag gezegd Nkomo
noch Moegabe te steunen, maar als er toch
een keus gemaakt moest worden gaf hij
de voorkeur aan Nkomo. In 1978 had hij
geprobeerd met Nkomo tot een interne
regeling te komen, maar dat mislukte na
dat Nkomo’s soldaten een Rhodesisch
burgervliegtuig hadden neergeschoten.
Gisterochtend is de brug over de Victo-
i.
t
