Iran: steun
aan rebellen
Afghanistan
Britse staalstaking
treft blikindustrie
Brezjnjev pleit voor vredeszone
Moskou houdt vast
Sacharov met
aan ontspanning
wapen bedreigd
Frans protest
na bestorming
ambassade Libië
Beleidsplan voor Europese aanpak
Benzine België
wordt 1,53
Roemenië prijst I
band met Moskou
Noord-Oeganda
Portugal weert |Wel voortzetting hulp aan Libanon
Noodtoestand in
verzetsstrijders
i
Nederlanders door
piraten beroofd
Geen werk meer voor 2500 man
Toestel Aeroflot
weg uit New York
Isnl
Bemiddeling rond
leger Suriname
Dimlicht
Slap
w 0
Aanhalingstekens
Uitslover 1980
DINSDAG 5
FEBRUARI
3
1980
BINNEN* EN BUITENLAND
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie buitenland)
DAMASCUS/BEIROET. Syrië heeft giste
ren bekendgemaakt zijn troepen te zullen te
rugtrekken uit de Libanese hoofdstad Beiroet.
Op verzoek van de Libanese regering zullen de
militairen pas over enkele dagen vertrekken
om het oplaaien van de gevechten tussen de
linkse en rechtse milities in Beiroet te voor
komen.
tions
nszoi
isvent
vrouw
een it
sn mii
)or w
rkeei
kandi
or en
i ver
t heef
s deze
onder
of dt
t snél
n nie
ncreti
r VS
'an 2
an dt
•n be
Staten
bruar
ad) ii
Rijks-
deeld
»n be
k mei
i van
d Van
komst
>reigr
'er de
•ngetj protest aangetekend.
paar
divert
>ns hi
miljai
milja-
goede
fen di
drage
n afgi
guide
len ae
Pv(Ü
trijfël
Zie ook pagina 4
(Van onze redactie buitenland)
Bonn en Parijs: détente voortzetten
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. De voornaamste con
servenfabrikant in Groot-Brittannië,
Metal Box Company, heeft gisteren
2500 mensen tijdelijk op non-actief
gesteld, wegens tekort aan grondstof
fen.
BRUSSEL (ANP). Met ingang van
donderdag worden de benzineprijzen in
België opnieuw verhoogd. Superbenzine
wordt 3,4 cent duurder en zal dan 1,53
gulden kosten.
Een liter normale benzine kost vanaf
donderdag anderhalve gulden. Dieselolie
gaat 99 cent per liter kosten. De nieuwe
prijsverhogingen zijn volgens de overkoe
pelende Belgische petroleumfederatie een
gevolg van de stijging van de bruto-olie-
prijzen, die vorige week zijn aangekon-
digd door Saoedi-Arabië, Koeweit en Irak.
De grote prijsverschillen tussen Belgische
en Nederlandse benzine brengen veel Bel
gen ertoe over de grens te gaan tanken.
Dit staat in het gisteren verschenen
nummer van het Russische partijdagblad
Pravda. President Breznjnjev van de Sov-
jet-Unie zei gisteren in een toespraak ter
gelegenheid van het bezoek van de Cam
bodjaanse leider Heng Samrin aan Mos
kou, dat de Sovjet-Umie niet wil afzien
van de positieve resultaten die in de jaren
zeventig op internationaal gebied zijn be
reikt. De Russische president sprak zich
uit voor stopzetting van de bewapenings
wedloop, beëindiging van de conflicten in
Zuid-Oost-Azië en het Midden-Oosten en
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. Ayatollah Khomeini, de geeste
lijk leider van Iran, heeft gisteren de Russische
interventie in Afghanistan scherp veroordeeld
en „onvoorwaardelijke steun” beloofd aan de
islamitische opstandelingen in dat land, een
buurland van Iran. Het was voor het eerst dat
Khomeini commentaar leverde op de kwestie-
Afghanistan.
De toespraak van Khomeini werd door zijn
zoon voorgelezen aan een menigte van tiendui
zenden Iraniërs. Op de bijeenkomst, waar de
eerste verjaardag van de revolutie werd gevierd,
voerde ook de nieuwe president van Iran, Bani-
Sadr, het woord. Ook hij beloofde steun aan
„onze moslim-broeders in Afghanistan”. Vol
gens Bani-Sadr moet de islamitische revolutie in
Iran zich ook tot andere landen uitbreiden. Als
de revolutie niet tot over de grenzen reikt, kan
zij volgens hem niet zegevieren. De Iraanse
president zei in zijn toespraak niets over de
gijzelingsactie in Teheran, die de vierde maand
is ingegaan. Bani-Sadr werd gisteren tijdens een
korte plechtigheid beëdigd door Khomeini in het
ziekenhuis waar de geestelijk leider sinds enkele
weken wordt verpleegd wegens een hartkwaal.
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken
Gotvzadeh heeft gisteren verklaard, dat Iran
afziet van vergeldingsmaatregelen tegen Cana
da wegens hulp bij het vluchten van zes Ameri
kanen vorige week uit Teheran.
Centraal staat de vermindering langs de
„crisisboog” die van Afghanistan west
waarts loopt. Frankrijk zou volgens dit
plan de goede relatie met India kunnen
gebruiken om de crisis in het gebied in en
rond Afghanistan te helpen oplossen. De
Bondsrepubliek gaat zich waarschijnlijk
concentreren op hulp aan Turkije, terwijl
Frankrijk en West-Duitsland hebben
een „werkverdeling” opgesteld om het
ontspanningsproces te helpen bevorde
ren. In dit beleidsplan handelt elk lid van
het westelijk bonsgenootschap op het ge
bied waar het dat het meest doeltreffend
kan doen.
Morgen komen de ministers van Buiten
landse Zaken van de EG-landen in Brus
sel bijeen. Giscard en Schmidt hopen dat
de bewindslieden wat betreft het beleids
plan op één lijn zijn te krijgen. Behalve de
EG zouden ook de NAVO en de Organisa
tie voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling OESOinitiatieven kun
nen nemen om de ontspanning langs de
„crisisboog” te bewerkstelligen. West-
Duitsland wil dat de westerse landen de
banden met de Derde Wereld verstevigen.
de Europese Gemeenschap de economi
sche ontwikkeling van de staten aan de
Perzische Golf zou kunnen bevorderen.
Ik kreeg de eerste set van penning,
medaille en diploma uitgereikt voor mijn
„spontane aanbod aan vier kleurlingen
om op het Damrak in Amsterdam hun
niet-startende auto even aan te slepen”. U
herinnert zich misschien dat ik erover
schreef. Het was op 4 januari om zeven
uur ’s avonds. Ik bood aan hen even op te
trekken tot hun motor startte. Terwijl de
sleepkabel werd bevestigd deed ik mijn
dimlichten, om de accu te sparen, op
stadslicht, ik sleepte de auto van de Roode
Leeuw rechts de hoek om de Dam op.
Toen stopte een politiebusje naast ons, de
Surinamer („ongewenste vreemdeling”)
werd in het busje opgesloten, mjjn papie
ren werden zorgvuldig nagekeken en ge
controleerd, ik reed met stadslicht, de
sleepkabel was langer dan 2,5 meter, en
waarom sleepte ik Surinamers? Kende ik
die dan? „Spontaan”? (ongelovig). Wist ik
dan niet hoe gevaarlijk het in Amsterdam
was, ze hadden mjjn auto wel kunnen
stelen of me een klap op mijn hoofd
kunnen geven! Midden op de Dam, zei ik?
Dat risico loop ik graag. Enfin, veertig
gulden boete, ik betaalde niet, later kreeg
ik een girokaart: 50 gulden boete, omdat
ik „binnen een als zodanig aangeduide en
op grond van artikel 8 van de Wegenver
keerswet vastgestelde bebouwde kom, ter
plaatse waar voldoende openbare straat
verlichting was, geen dimlichten heb ge
voerd”.
Geen woord dat verdachte een auto
optrok die niet wilde starten. Geen woord
dat er een Surinamer in die auto zat. Geen
syllabe over het gesprek dat daarover
gevoerd werd. Wel: aanhalingstekens ope
nen: „Ik reed zojuist over de rijbaan op de
Dam te Amsterdam”. Mag je een agent
eigenlijk aanklagen als hij een journalist
in functie ervan beschuldigt dat deze, hoe
wel 49 jaar oud, de discodancing-uitdruk-
king: „ik vind het slap” gebruikt heeft?
jid er.
ir dat
deze
rond
rGfr
giëne)
lisslë
OV0
■rljj»
KAMPALA (DPA). De regering van
Oeganda zal naar verwacht vandaag of
morgen de noodtoestand afkondigen in
het noorden van het land in verband met
de daar dreigende hongersnood.
Internationale organisaties en buiten
landse regeringen kunnen dan om hulp
worden gevraagd. In Kampala deelde
men gisteren mee, dat de ruim twee mil
joen zielen tellende bevolking op korte
termijn zevenhonderdduizend ton voedsel
nodig heeft. De VS is om 220.000 ton
voedsel gevraagd.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De Sovjet-Unie ver
wacht dat ontspanning de overheer
sende factor zal blijven in de interna
tionale betrekkingen, ondanks „po
gingen van leidende kringen in de
VS, het ontspanningsproces te onder
mijnen”.
V«
eek we
in ink
per ut
ivoerdi
nerset
per ui
dat i
imersi
aeft. I
i ram,
beja
twjjzii
Jura
urops
in De
cherci
mmisi
Straat
te bt
om ui
d uitje
v Haai
eslote
overd
itie va
Wesse
'aatsge
ictioi»
enbou
op L
ng. D
snome
sringi
tag ha
kritit
e scha
jxandi
zionist
rt zit
>rd nu
orpen
KOEALA LOEMPOER (UPI). Een
aantal toeristen uit Nederland, West-
Duitsland, de VS en Australië is bij een
klein eiland ten zuiden van Thailand
overvallen door piraten.
Dit berichtte de Thaise Engelstalige
krant Echo gisteren. De toeristen zeiden
dat zeven piraten jongstleden vrijdag
meer dan twintigduizend gulden meena
men. De groep maakte een cruise langs
kleine eilanden in de Golf van Siam.
pakken. Met de Amerikaanse president
Carter zal op korte termijn overleg wor
den gepleegd.
De grote delegaties die in Parijs bespre
kingen hebben gevoerd vinden dat een
confrontatie met Washington moet wor
den voorkomen. Men is echter wel van
mening dat voor West-Europa andere pri
oriteiten bestaan dan voor de Verenigde
Staten.
Giscard en Schmidt willen vanwege het
enorme belang voor West-Europa in een
sfeer van ontspanning de resultaten van
de wapenbeperkingsbesprekingen tussen
Oost en West beschermen en verder ont
wikkelen.
Tijdens de topontmoeting tussen de
Franse president Giscard d’Estaing en de
Westduitse bondskanselier Schmidt is
overeenstemming bereikt over een plan
de crisis die mede is ontstaan na de Russi
sche interventie in Afghanistan aan te
Syrische troepen
it waar nodigde bewegingen
ir]g striirl tefiAn instf>llinm=
n tot h
ninklijl
t besli
in plas
Nu kon je het proces-verbaal een week
lang gaan inzien op het arrondissements
parket, want om de een of andere vreem
de reden sturen ze je daarvan, als nauwst
betrokkene, geen afschrift. Ik dus naar
Amsterdam, ik las genoeg interessants om
het te willen kopiëren, maar dat moest ik
eerst schriftelijk aanvragen. Dan schrijf
ik het hier wel even over, zei ik. Nou nee,
dat is de bedoeling niet, u mag het alleen
inzien, zei de man achter het loket, maar
toen ik zei dat dat natuurlijk onzin was
(hoe lang mag je het dan inzien, lang
genoeg om het uit je hoofd te leren?), liet
hij me maar begaan. Dit schreef de be
trokken agent in het proces-verbaal:
„Ik zag, dat de bestuurder van de ge
noemde personenauto reed over de rij
baan van de Dam te Amsterdam, komen
de uit de richting van het Damrak en
gaande in de richting van de Nieuwendjjk.
Ik zag, dat de bestuurder van de genoem
de personenauto daarmede heeft gereden,
binnen een als zodanig aangeduide en op
grond van artikel 8 van de Wegenver
keerswet vastgestelde bebouwde kom, ter
plaatse waar voldoende openbare straat
verlichting was, geen dimlichten heeft ge
voerd. Ik zag namelijk, dat de beide kop
lampen stadslichten uitstraalden in plaats
van dimlichten. De verdachte verklaarde
mij:
„Ik reed zojuist over de rijbaan op de
Dam te Ams^rdam. Ik ben vergeten mijn
dimlichten in te schakelen. Ik vind het
slap dat ik hiervoor een proces-verbaal
krijg. Ik wil schikken. Van de gelegenheid
tot transigeren in handen der politie wen
ste de verdachte geen gebruik te maken”.
Oorzaak is de staking in de Britse me
taalindustrie. Deze breidde zich zondag
uit van de nationale tot de particuliere
sector, toen een rechtbank in Sheffield
een stakingsverbod herriep. De staalar-
beiders in de particuliere fabrieken heb
ben hierop het werk neergelegd met de
zelfde eis als de ruim honderdduizend
arbeiders in de nationale staalindsutrie,
namelijk een loonsverhoging die even-
groot is als de inflatie, zeventien procent.
De directie van de staalfabrieken in
Sheffield dreigt geen belasting meer te
betalen als de rechtbank niet op zijn be
sluit terugkomt. Door de staking, de eer
ste sinds vijftig jaar, dreigen naast de
conservenindustrie meer bedrijfstakken
De Syrische troepen zijn indertijd naar Libanon gestuurd om
te helpen bij het beëindigen van de bloedige burgeroorlog van
1975-1976 en het handhaven van de vrede daarna.
De troepenmacht van de Arabische Liga in Libanon omvat
ongeveer 30.000 man en bestaat voornamelijk uit Syriërs. Op
grond van een mandaat van de Arabische Liga werden de
Syrische militairen in Libanon gestationeerd.
/as hi
en tl
BOEKAREST (DPA). Het orgaan van
de Roemeense communistische partij,
Scinteia, heeft deze week de 32ste verjaar
dag van het eerste vriendschapsverdrag
met de Sovjet-Unie aangegrepen om de
betrekkingen met Moskou te prijzen als
„traditioneel” en „in de geschiedenis ge
worteld”.
Het artikel verwijst onder meer naar het
bezoek van de Russische minister van
Buitenlandse Zaken Gromiko vorige
week aan Roemenië. In het artikel wordt
ook gerefereerd aan de beginselen van de
soevereiniteit van elk afzonderlijk land en
van de niet-inmenging.
weg uit Beiroet
Vorige maand begonnen de Syriërs zich terug te trekken uit
hun stellingen langs de kustweg ten zuiden van Beiroet. Nadat
hergroepering plaatsvond in de oostelijk gelegen Bekaa-vallei
uitte Israel de beschuldiging dat Syrië een militaire actie tegen
Israel in de zin had. Op zijn beurt verklaarde Damascus dat
maatregelen werden getroffen om een Israëlisch offensief weer
stand te bieden.
Radio-Beiroet maakte gisteren bekend dat de terugtrekking
van de Syrische militairen uit Beiroet niet betekent dat Syrië nu
zijn hulp bij het bewaren van de vrede in Libanon zal stopzetten.
De Libanese premier Selim al-Hoss heeft volgens de staatsradio
gezegd dat Syrië het Libanese volk bescherming zal blijven
bieden. Op wat voor wijze dit zal geschieden werd niet bekendge
maakt.
De Libanese regering vindt dat het eigen leger als gevolg van
de burgeroorlog toen de troepenmacht vrijwel geheel uiteen
viel te zwak is om de taken van de Syriërs over te nemen.
Vanuit de Bekaa-vallei zou het Syrische contingent van de
Arabische vredesmacht, indien nodig, snel naar Beiroet kunnen
worden gedirigeerd.
NEW YORK. Een Russisch passa
giersvliegtuig dat twee dagen op Ken
nedy Airport bij New York heeft ge
staan zonder te worden afgehandeld, is
vanmorgen vroeg naar Moskou ver
trokken.
Het vertrek werd mogelijk nadat een
particuliere maatschappij toestem
ming had gekregen vliegtuig, de 76
passagiers en 12 bemanningsleden af
te handelen. Het grondpersoneel van
de luchthaven had dit geweigerd uit
protest tegen de Russische inval in
Afghanistan.
Al eerder hadden Aeroflot-vliegtui-
gen het advies gekregen uit te wijken
naar Dulles Airport in Washington. De
gezagvoerder van het vanmorgen ver
trokken toestel had dit advies echter in
de wind geslagen.
Met Aeroflot is nu de afspraak ge
maakt geen vluchten meer op Kennedy
Airport uit te voeren totdat met een
afhandelingsmaatschappij die al vlieg
tuigen op de luchthaven behandelt, een
overeenkomst over een toekomstige af
handeling is gesloten.
Hoewel bescheidenheid misschien zou
vereisen dat ik er stilzwijgend aan voorbij
ga, kan ik de verleiding toch niet weer
staan te melden dat ik dezer dagen tot
„Uitslover 1980” ben benoemd. En wel
door het Comité „Uitslover Erenaam”, dat
op 10 januari jl. werd opgericht op initia
tief van gedragonderzoeker-publicist
Hans Ferrée.
Het comité stelt zich ten doel een steen
tje bij te dragen aan het ten positieve
ombuigen van het thans nog overwegend
negatieve sociale klimaat in Nederland.
Het comité wil Nederlanders aanmoedi
gen de intermenselijke „onverschillig-
heidsbarrière” te doorbreken door ge
woon eens iets aardigs te doen voor wild
vreemde mensen die kennelijk best een
helpende hand kunnen gebruiken. Omdat
nogal wat mensen bang zijn om „af te
gaan” als „uitslover” in de ogen van ande
ren, worden ook mensen die bést de nei
ging hebben om eens iets positiefs te doen
daarvan dikwijls weerhouden.
Het comité „Uitslover Erenaam” wil be
vorderen dat het begrip „uitsloven” ont
daan wordt van zijn negatieve betekenis.
Daartoe is een erepenning en siermedaille
ontworpen, beide met inscriptie „Uitslo
ver 1980”, alsmede een erkentelijkheids-
diploma dat - op naam gesteld - wordt
uitgereikt aan Nederlanders die zich je
gens wildvreemde medemensen hebben
„uitgesloofd” in de zin als hierboven be
doeld. Meldingen van staaltjes „uitslove-
rij” worden gaarne ingewacht door Comi
té „Uitslover Erenaam”, t.a.v. H. Ferrée,
Postbus 35, 3417 ZG Montfoort.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS/TRIPOLI. Frankrijk heeft
gisteren bij Libië fel geprotesteerd en met
diplomatieke acties gedreigd na de bestor
ming van de Franse ambassade in Tripoli,
de hoofdstad van Libië. Woedende beto
gers koelden gisteren ook hun woede op
PARAMARIBO (ANP/SNA). De Suri
naamse vakcentrale De Moederbond
heeft een beroep gedaan op regering en
legerleiding enerzijds en de actievoerende
onderofficieren anderzijds, om bemidde
ling te aanvaarden als zij de onderlinge
conflicten niet kunnen oplossen.
Intussen worden diverse bemiddelings
pogingen ondernomen, onder meer door
de Surinaamse politiebond en oppositie
leider Lachmon. De onderofficieren zijn
nog altijd in het gebouw van de Algemene
Bond van Overheidsdienaren (ABO) aan
de rand van Paramaribo. De zeven be
stuursleden van de bond van militair ka
der, die wegens hun vakbondsactiviteiten
zijn geschorst, hebben hiertegen officieel
ferkee
etent
van d
irijve
derwj
noei
bben
le b
ravon
ize. 2
afgek
vel d
ns to
st vow
a liste:
:en da
met
en
p yj de ambassade van Tunesië in de hoofd-
stad. Het Franse consulaat in de Libische
stad Benghasi moest het eveneens ont
gelden.
De Franse ambassade werd gisteren
door de demonstranten in brand gesto
ken. De betogers protesteerden tegen de
militaire hulp die Frankrijk vorige week
aan Tunesië gaf bij het afslaan van een
overval op de Tunesische stad Gafsa. Vol
gens de Tunesische autoriteiten had Libië
de hand in die overval.
het moeilijk te krijgen. Volgens voorzitter
Methven van de werkorganisatie kan de
hekindustrie in Groot-Brittannië binnen
een maand volkomen worden verlamd.
De Britse minister van Industrie Jop-
seph zei gisteren, dat de regering vindt dat
vakbonden de werkgevers zelf een oplos
sing moeten vinden voor dit „zelfvernieti
gende conflict” en stelde dat het kabinet
in deze kwestie geen partij wil kiezen. De
in de oppositie verkerende Labourpartjj
in het Lagerhuis heeft de regering be
schuldigd van „zelfgenoegzaamheid” en
„inactiviteit”.
MOSKOU (AP/DPA/UPI). De vrouw
van de Russische dissident Sacharov, Je-
lena Bonner, heeft zondag tegenover jour
nalisten verklaard dat haar man twee
maal is bedreigd.
Éénmaal drongen twee onbekende man
nen met een pistool zijn woning binnen.
Het wapen was volgens de vrouw van een
type dat alleen door veiligheids- en defen
siepersoneel wordt gebruikt. De mannen
deden zich voor als dronken arbeiders.
Verder heeft de officier van justitie in
Gorki, waarheen Sacharov verbannen is,
gewaarschuwd dat Sacharov geen verkla
ringen voor het buitenland meer mag af
geven, omdat hij anders de kans loopt nog
verder van Moskou te worden verbannen,
aldus mevrouw Bonnen
De commissie voor buitenlandse betrek
kingen van het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden heeft gisteren een resolu
tie aangenomen, waarin wordt opgeroe
pen tot internationaal protest tegen de
verbanning van Sacharov.
De Franse regering heeft gisteren in
krachtige bewoordingen geprotesteerd te
gen de bestorming en verwoesting van de
ambassade. Hoewel de Franse ambassa
deur om politiebescherming had ge
vraagd, weigerden de Libische autoritei
ten de ambassade te beschermen. Parijs
liet gisteren weten, dat men zich het recht
voorbehoudt, schadevergoeding te eisen
en „conclusies te trekken uit deze affaire
voor de Frans-Libische betrekkingen”.
Overigens wist het ambassadepersoneel
zich gisteren bij de aanval in veiligheid te
brengen. De Libische radio maakte giste
ren wel melding van een „indrukwekken
de betoging”, maar repte niet van de be
storming.
ring „voert het grootste deel van de uitge-
i een gewapende
strijd tegen instellingen en wettige rege
ringen van democratische landen”. Het
gaat om bewegingen als Polisario, PLO en
groepen van het Chileense verzet.
voor de vorming van een vredeszone in
het gebied van de Indische Oceaan, die
moet worden gevrijwaard van de machts
strijd tussen de grote mogendheden.
„De volken van de aarde hebben een
gemeenschappelijke zorg: het terugdrin
gen van de spanning die opnieuw de inter
nationale betrekkingen overschaduwt”,
aldus Brezjnjev.
In een artikel in de Pravda van de hand
van adjunct-hoofdredacteur Grigorjev
wordt bezorgdheid uitgesproken dat
West-Duitsland zich zonder meer aansluit
bij de Amerikaanse reactie op de Russi
sche inval in Afghanistan. Zo’n ontwikke
ling is volgens Grigorjev, voormalige cor
respondent van de Pravda in Bonn, zeer
gevaarlijk. Daarbij verwijst hij naar re
cente uitspraken van de Westduitse minis
ter van Buitenlandse Zaken Genscher
over de noodzaak van Westeuropese soli
dariteit met de VS.
LISSABON (AFP). Leden van een
groot aantal bevrijdingsbewegingen mo
gen van de Portugese regering niet het
land binnen om deel te nemen aan de
tweede internationale bijeenkomst van
strijdende volkeren.
.1 Deze zou van 8 tot 10 februari in Lissa-
e lOl bon worden gehouden. Volgens de rege-
ondei
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. Frankrijk en West-
Duitsland willen samen met de Ver
enigde Staten en de Westeuropese
landen gemeenschappelijke pogin
gen in het werk stellen het ontspan
ningsproces in de wereld te bevor
deren.
De gisteren beëdigde nieuwe president van Iran, Abdolhassan Bani-Sadr kust de
hand van de ayatollah Khomeini. De beëdiging vond plaats in een ziekenhuis in Teheran,
waar Khomeini sinds enige tijd wordt behandeld wegens een hartkwaal.