Uitbreiding deeltijdarbeid overwogen
nog deze maand
Karwei op hoog niveau
Glastuinbouw
heeft toekomst
Consument centraal in
EG-landbouwbeleid
Conferentie
over
octrooi-recht
GM maakte
minder winst
Door duurder worden zilver
Prijsverhoging
van frisdrank
Hogere opbrengst
premies voor
verzekeringen
Bouw
zuurkraker
s
Stakingsoproep
iPoolse boeren
Aardgasverbruik
met 7% gestegen
I
I
muil im
Standpunt Europese organisaties:
12
1980
I
WOENSDAG 6 FEBRUARI
13
ECONOMIE
Ik
K
a
«■in
T
21
Neusverkouden? Nasivin neusdruppels of -spray helpen u snel. Uitsluitend
verkrijgbaar bij apotheker of drogist. Lees eerst de gebruiksvoorschriften.
-
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Minister Al
beda van Sociale Zaken wil
werkgevers en werknemers
een minieme ruimte bieden bij
de onderhandelingen over col
lectieve arbeidsovereenkom
sten voor dit jaar. Hierbij
denkt hij onder meer aan het
treffen van maatregelen voor
vrijwillig vervroegd uittreden,
waar deze nog niet bestaan.
Uitbreiding van de bestaande
VUT-regelingen tot bijvoor
beeld 62 jaar wordt financieel
niet haalbaar geacht.
a. t
Albeda: Minieme ruimte
voor sociale partners
prijsonderhandelingen
teert
1
he
aim,
1
te-
I
.n
(ADVERTENTIE)
BCERCK
441,0
324
5J
L-
1
DETROIT (Reuter). General Motors,
de grootste automobielproducent ter we
reld, heeft vorig jaar een winst geboekt
van 2,89 miljard dollar, 17,7 procent min
der dan in 1978. In het vierde kwartaal
bedroeg de winst 426 miljoen dollar, 57,4
procent minder dan in het vierde kwar
taal 1978. Het was het eerste jaar sinds de
oliecrisis van 1973-74 dat de winst van het
concern verminderde. De omzet van GM
nam toe van 63,22 miljard dollar in 1978
tot 66,31 miljard dollar vorig jaar. De
vermindering van de winst wordt door
GM toegeschreven aan een te kleine pro-
duktie van kleine autombielen die weinig
brandstof verbruiken en aan een stijging
van de exploitatiekosten.
is volgens het kabinet de economische
situatie dermate verslechterd door onder
meer de verhoging van de olieprijzen, dat
wat toen mogelijk is, nu niet meer moge
lijk zal zijn.
Een ambtelijke commissie is thans nog
bezig met het opstellen van een rapport
over het zogenaamde incidentele loon,
waarvan al jaren wordt gezegd dat dit te
hoog is. De ambtelijke commissie zal het
kabinet voorstellen hieraan een einde te
maken, hoewel nog niet duidelijk is welke
machtsmiddelen hiervoor gebruikt zullen
kunnen worden. Als een van die middelen
wordt gesuggereerd te trachten de auto
matische promotieverhogingen terug te
dringen. Dit zou de overheid volgens de
commissie alleen al een uitgave van een
miljard gulden kunnen besparen.
Er is de afgelopen weken tussen het
(Van onze financiële redactie)
ODIJK. Als een van de eerste
gaat Kodak Nederland met ingang
van deze week over tot een aanzien
lijke prijsverhoging voor fotogra
fisch materiaal. Oorzaak is de wel
haast explosieve stijging van de zil-
verprijs. Zilver is een belangrijke
grondstof voor de fotografie. Van
de totale zilverproduktie gaat onge
veer 30 tot 35 procent naar de foto
grafische industrie.
ministerie van Sociale Zaken en dat van
Volksgezondheid een groot probleem ont
staan over part-time arbeid. Minister Al
beda van Sociale Zaken is groot voorstan
der van de bevordering van zogenaamde
deeltijdbanen, maar ook van het bevorde
ren van het werken op kleine delen van de
dag. a
it
nvel
A.
DEN HAAG (ANP). In 1978 hebben
de Nederlandse levensverzekeringsmaat
schappijen ongeveer 230 miljoen gulden
meer aan premies voor individuele verze
keringen ontvangen, dan in 1977. De pre-
mie-ontvangst voor dit soort verzekerin
gen steeg tot ruim 2,6 miljard gulden. De
premie-ontvangst voor collectieve con
tracten is ongeveer gelijk gebleven op
ongeveer 2,9 miljard gulden. Een en ander
is meegedeeld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS).
De beleggingen van de levensverzeke
ringmaatschappijen hebben in 1978 bijna
3,6 miljard gulden aan inkomsten opge
bracht, 375 miljoen gulden meer dan in
1977.
De uitkeringen en afkopen bedroegen.
1,8 miljard gulden (1977: 1,7 miljard gul
den) en de kosten 1,4 miljard gulden (1977:
1,3 miljard gulden). Deze inkomsten en-,
uitgaven leverden, indien tevens rekening
wordt gehouden met de overige baten en
lasten, een saldo op van ongeveer 5,8
miljard gulden (1977: 5,4 miljard gulden).
is.
K
SI I
NmMh*
MM*
o
o
o
o
o
o
o
0e
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
o
o
DEN HAAG (ANP). Met ingang
van deze week worden de frisdranken
in de winkel duurder. De gezamenlijke
frisdrankfabrikanten hebben hun prij
zen voor de handel verhoogd.
Hierdoor zal de prijs van een literfles
met maximaal ongeveer 8 cent worden
verhoogd, het blikje ongeveer drie cent
en een klein flesje ongeveer twee cent.
Volgens het Centraal Bureau Le
vensmiddelenhandel is de prisverho-
ging veroorzaakt door een kostenstij
ging bij de industrie.
MERCK
Volgens commercieel directeur P. Sie
wers van Kodak Nederland gebruikt Ko
dak (het grootste fotografische concern
ter wereld) jaarlijks 1550 ton zilver.
Gexien de huidige prijzen houdt dit in
dat Kodak dit jaar ongeveer drie miljard
gulden meer op tafel moet leggen, zodat
prijsverhoging van de eindprokten on
vermijdelijk was.
In 1978 kostte een gram zilver onge
veer 30 cent. In 1979 steeg de prijs tot
rond 60 cent per gram en vorige week
kostte eenzelfde hoeveelheid al 2,50.
Niemand kan voorspellen wat de prijs
op de wereldmarkt verder zal gaan
doen, maar Siewers acht het deson
danks niet uitgesloten dat er nu een
stabiliteit in de markt optreedt. Hij ver
wacht in ieder geval niet een nieuwe
prijsexplosie.
De hoge zilverprijs betekent een om-
AMSTERDAM (ANP). Bij Akzo-Che-
mie in Amsterdam-Noord wordt op 25
februari de eerste paal geslagen voor de
bouw van een verbrandingsoven voor de
verwerking van afvalzuur. Deze zogehe
ten zuurkraker vormt onderdeel van een
door rijkswaterstaat gesubsidieerd sane
ringsproject, waarmee de afvalzuurlozing
van de sulfo-produktenfabriek van Akzo-
Chemie tot een fractie van het huidige
niveau zal worden teruggebracht. Het af
valzuur wordt in de oven afgebroken tot
zwaveldioxyde, dat weer wordt gebruikt
voor onder meer het vervaardigen van
een der grondstoffen voor de sulfo-pro-
duktt nfabrie k.
De totale bouwkosten zullen ongeveer
dertig miljoen gulden bedragen, waarvan
rijkswaterstaat twintig miljoen betaalt.
DEN HAAG (ANP). Vorig jaar heb
ben de Nederlandse huishoudens zeven
procent meer aardgas verbruikt. In
hoofdzaak is dit het gevolg van de strenge
winter gedurende de eerste drie maanden
van het jaar. Niettemin kwam de totale
binnenlandse afzet volgens de Gasunie
niet boven het peil van 1978 uit.
Dit vond zijn oorzaak in de lagere gasin-
zet van de elektrische centrales, die vol
gens plan op andere brandstoffen waren
overgeschakeld.
De export van aardgas nam met negen
procent toe tot iets minder dan 50 miljard
kubieke meter en was vijf miljard kubie
ke meter groter dan de binnenlandse
afzet.
GENEVE (UPI) Juridische deskundi
gen uit 88 landen zijn deze week in Genève
begonnen aan een herziening van de hon
derd jaar oude Parijse Conventie inzake
industriële octrooien en handelsmerken.
Het voornaamste doel van de herziening is
de ontwikkelingslanden toegang tot de
technologische kennis van de indu
strielanden te geven zonder dat ze zich
blauw moeten betalen aan octrooirechten.
De conferentie is georganiseerd door de
Wereldorganisatie voor Geestelijke Eigen
dom (WIPO), een internationale instelling
die toezicht houdt op de naleving van
octrooibepalingen op industrieel en ander
terrein (bv. auteursrechten van artiesten
en schrijvers). Er zijn uitnodigingen ge
zonden aan alle 88 ondertekenaars van de
Parijse Conventie. Alle andere landen,
behalve Zuid-Afrika, mogen de bespre
kingen bijwonen als waarnemer.
De conferentie zal ook een onderzoek
instellen naar het Russische ’’uitvinders-
certificaat”. In de Sovjet-Unie kan
iemand die een bewijs bezit dat hij een of
andere uitvinding op zijn naam heeft
staan daarvan financieel voordeel trek
ken. Hij kan zich niet op exclusiviteit
beroepen zoals in het Westen. De Sovjet-
Unie zou graag zien dat haar systeem
erkenning vond in de nieuwe versie van
de Parijse Conventie.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. In het Europese landbouwbeleid moet het belang van de
consument voorop staan en moeten niet de nationale belangen de eerste viool
spelen, zoals nu gebeurt.
Er moet een eind komen aan de huidige schandalige overschotproduktie,
die geld verslindt en aan de veel te hoge voedselprijzen in de Europese
gemeenschap.
NASIVIN EEN HELE OPLUCHTING MERCK
Midsti
iv. ed.)
167,1
BLEISWIJK (ANP). Voor de produk-
ten van de Nederlandse glastuinbouw
blijft een grote markt bestaan, ook nu de
groei van de westerse economie stagneert
en de tuinbouw een soortgelijke ontwik
keling te zien geeft.
Dr. W. H. Kemmers, directeur van het
Centraal Bureau van de Tuinbouwveilin
gen, betoogde dit toen hij gisteren in de
groenteveiling te Bleiswijk de jaarlijkse
Nederlandse Tuinbouw Vakbeurs NTV
opende.
Voorlopig, verwachtte hij, zal de consu
ment niet of nauwelijks meer tuinbouw-
produkten vragen, al zal het verlangen
naar kwaliteit en naar variatie wel voor
verschuivingen in de vraag zorgen. Een
grote markt voor het Nederlandse pro-
dukt blijft er echter omdat van concurren
tie uit Oost-Europa nauwelijks meer iets
gehoord wordt, terwijl de meeste produk-
ten uit Zuid-Europa en soortgelijke gebie
den niet tegen het kasprodukt opkunnen,
behalve dan in hef winterseizoen, als er in
onze kassen maar weinig licht doordringt.
Licht is een groter knelpunt dan warm
te, vond Kemmers, de glastuinders in
Noordwest-Europa zullen op dat punt nog
wel wat terrein moeten prijsgeven.
Dr. Kemmers verwachtte dat de inflatie
de reële opbrengsten voor de tuinders
ongunstig zal blijven beïnvloeden en dat
de kostendruk zal blijven stijgen. Voor de
Nederlandse glastuinders zal die druk ge
leidelijk even zwaar worden als voor hun
collega’s elders in Noordwest-Europa. Het
voordeel van Nederlandse enorme gas
voorraad loopt langzaam af.
Nederlands kracht ligt echter in de tech
nische bekwaamheden van zijn tuinders
en van wie hen bijstaan. Ons land, aldus
Kemmers, is het centrum van het kasteel-
tonderzoek in de wereld. De grootste bron
.van uitvindingen en toepassingen van
technologische en teeltkundige kennis in
de kastuinbouw, een groot reservoir van
zich in praktijkmensen ophopende kunde.
Dat er tuinbouwproduktiecapaciteit zal
moeten uitvallen, hetzij in de Noordwest-
Europese glastuinbouw, hetzij in de tuin
bouw onder plastic of in de volle grond in
Zuid-Europa, verwachtte Kemmers wel.
Nieuwe methoden zullen immers de pro-
duktie per man of per hectare of per
calorie doen stijgen, terwijl de vraag niet
groter wordt. De verwachtingen zijn dan
ook niet voor alle tuinders gelijk: voor
sommigen zal er een goede rentabiliteit in
zitten, velen zullen op dagelijks brood met
variërend beleg moeten rekenen, en heel
wat zullen het niet kunnen volhouden.
211'
131.
U’ i
75,
105 j
13i
115
44
144
45
ht.i
107
45
136
4...
131
i
ui
s
II
2ffi
SS
15i i
2t I
4 l
lit I
2» i
Daarnaast wordt gekeken naar uitbrei
ding van deeltijdarbeid en het extra belo
nen van onaangenaam, vuil en zwaar
werk. Dit zijn de grote lijnen, die de minis
ter na overeenstemming in het kabinet de
sociale partners wil voorleggen, om te
proberen of deze alsnog vrijwillig tot
overeenstemming kunnen komen. Is dat
het geval, dan is een looningreep, die
overigens al in de bureaulade van de
minister gereed ligt, niet nodig.
Volgens het ministerie van Sociale Za
ken ziet het ernaar uit, dat het kabinet
volgende week de grote lijnen zal vaststel
len van wat mogelijk en van wat niet
mogelijk is. Deze gedachten zullen dan
worden voorgelegd aan de centrale werk
geversorganisaties en de vakcentrales.
Na het mislukken van het „bijna-ak-
koord” tussen werkgevers en werknemers
Op zijn minst moeten volgens de organi
saties de prijzen worden bevroren totdat
vraag en aanbod meer in evenwicht zijn
tegen marktprijzen. De melkproduktie is
20 en de suikerproduktie 25 procent gro
ter dan de behoefte. De consumentenor
ganisaties noemen dit schandalig. Er zijn
ook overschotprodukties van diverse
soorten graan, olijfolie en sommige vruch
ten en groenten.
De consumentenorganisaties willen dat
er een beleid op lange termijn komt om
een evenwicht tussen vraag en aanbod
tegen redelijke prijzen te bereiken. De
producentenprijzen liggen nu veel te
hoog, waardoor tarwe, vlees en melk in de
EG maar liefst twee keer zo duur zijn dan
buiten de EG.
1' autoriteiten roept het comité de boeren in
de streek op 11 februari de melkleveran-
ties te staken en de „pseudo-verkiezingen”
B op 23 maart te boycotten.
Naast hei terugwinnen van zilver
werkt de fotografische industrie ook aan
het ontwikkelen van zilverarme emul
sies. Maar, zegt Siewers, hoewel inmid
dels ook andere lichtgevoelige materia
len zijn ontwikkeld, blijkt zilver wat
lichtgevoeligheid betreft nog steeds ono
vertrefbaar.
Dat er toch al heel wat is bereikt, illu
streert hij met de opmerking dat het
zilvergebruik in de industrie, dus ook in
de niet-fotografische sector, in de afgelo
pen jaren in volume niet is toegenomen.
Over de effecten die de prijsstijgingen
op het gebruik zullen hebben, is men bij
Kodak niet al te ongerust. De amateurfo-
tograaf, die alleen maar in de vakanties
foto’s maakt, zal het aan de film niet
direct merken, eerder aan de afdrukken,
maar het is best mogelijk dat de ontwik
kelcentrales een belangrijk deel van de
prijsstijging van het afdrukpapier kun
nen terugverdienen aan het terugwin
nen van het zilver.
In de ziekenhuizen zal de prijsverho
ging van het fotografisch materiaal wel
licht leiden tot een wat efficiënter ge
bruik van de röntgenapparatuur. Bij de
televisie zal het gebruik van video toene
men ten koste van de films, terwijl men
wat de grafische industrie betreft voor
lopig geen veranderingen verwacht,
hooguit de versnelling van het systeem
dat het direct vanuit de computer op de
drukplaat wordt gezet.
Minister Albeda
dat daar wordt gevreesd dat duizenden
part-timers dan hun baantje opzeggen,
omdat ze dan van het verdiende maand
loon vrijwel niets meer overhouden.
Het ministerie van Sociale Zaken zegt
dat deze moeilijke materie thans onder
werp is van nader beraad. „Het kan na
tuurlijk niet zo zijn, dat als het kabinet
besluit deeltijdarbeid te bevorderen, dat
welk ministerie dan ook daardoor een
streep haalt met wat voor financiële maat
regel dan ook”, aldus het ministerie. De
Ziekenfondsraad is nog bezig met het
opstellen van een advies over deze
kwestie.
Dit is het standpunt, dat de Europese
consumentenorganisaties hebben ingeno
men aan het eind van een tweedaagse
bijeenkomst in het Westduitse Bonn,
waarin zij zich hebben beraden over de
komende prijsonderhandelingen in
Brussel.
De consumentenorganisaties hebben
namens de 260 miljoen consumenten in de
Europese Gemeenschap fel stelling geno
men tegen prijsverhogingen voor land-
bouwprodukten en de eis gesteld, dat er
een prijsverlaging moet komen voor de
produkten, waar een structureel produk-
tieoverschot van bestaat, met name voor
melk en suiker.
Als iemand één dag per week werkt,
verdeeld over bijvoorbeeld twee dagen,
wordt van het uurloon 4,1 procent aan
ziekenfondspremie ingehouden, waarna
men recht heeft op het volledige zieken
fondspakket. Staatssecretaris Veder
Smit, die worstelt met het probleem van
de steeds duurder wordende kosten van
onze volksgezondheid, wil een minimum-
bijdrage aan het ziekenfonds van 120
per maand. In de sectoren gezinszorg en
bejaardenwerk heeft men al laten weten,
151
"I
ld i
lit,
a, f
i«. f
il i
a
a
ii
91
111
1»
a
id
y- 1
o
vangrijke financieringsprobleem voor
Kodak. De films die nu worden ver
kocht, zijn gemaakt in september vorig
jaar en daarin is zilver verwerkt dat
twee maanden eerder werd aangekocht
en toen nog 60 cent per gram kostte.
Kodak heeft vaste contracten met zilver-
leveranciers die alleen de levering ga
randeren, niet de prijs. De nu aangekon-
digde prijsverhogingen, die variëren tus
sen de 10 en 100 procent, zijn gebaseerd
op de huidige zilverprijzen.
Om een kleine indruk te geven van de
hoeveelheden zilver die in fotografisch
materiaal verwerkt zijn, gaf Siewers en
kele voorbeelden. In kleurenpapier, het
papier waarop kleurenfoto’s worden af
gedrukt, zit per vierkante meter één
gram zilver. Een vierkante meter grafi
sche film kjevat ongeveer vier gram zil
ver. Röntgenfilm bevat per vierkante
meter ongeveer 10 gram zilver en er zijn
speciale maaterialen waarvan het zilver
gehalte 30 gram per vierkante meter
bedraagt, zodat de grondstoffenprijs in
dat geval steeg van 18 gulden tot 72
gulden.
In de fabricagekosten van kleuren
films vormde in 1979 het zilver 15 pro
cent van de kostprijs, dit jaar ligt dat
percentage al op 46 procent. Bij röntgen
film steeg dat percentage van 35 procent
naar 80 procent.
De prijsstijgingen zijn afhankelijk van
het zilvergehalte van het materiaal en
Geen lid van het Korps Commando Troepen in actie maar een dagelijkse klus in beeld bij
een grote elektriciteitsmast in aanbouw. In het Zwitserse Winterthur klimt de man, links op de
foto, elke dag naar boven om het karwei aan de mast af te maken.
Prijzen Kodak aanzienlijk omhoog
van de mogelijkheden om het zilver te
rug te winnen. Zo zullen kleurenfilms 10
tot 18 procent duurder worden, zwart-
wit-films meer dan 25 procent, het kleu-
renafdrukpapier wordt 30 tot 36 procent
duurder, het zwart-wjtpapier rond 55
procent. Ook de grafische industrie zal
aanzienlijk meer moeten gaan betalen.
De prijsverhogingen daar liggen rond de
55 procent. Het maken van röntgenfoto’s
wordt ook een stuk prijziger. De stijging
varieert daar van 70 tot 90 procent.
De gestegen zilverprijs maakt het nog
interessanter om het gebruikte zilver
terug te winnen, wat volgens Kodak in
theorie uit alle gebruikte materialen mo
gelijk is. Zo zal het zilver uit gebruikte
röntgenmateriaal gemakkelijk terug te
winnen zijn. Nu wordt dat vaak jaren
bewaard in archieven en het gaat daar
bij, Europees gezien, om miljoenen kilo’s
film. Wanneer die film na een bepaalde
periode weer terug zou gaan naar de
fotolaboratoria, zou het zilver er gemak
kelijk weer uitgehaald kunnen worden.
Ook voor amateurs wordt het langza
merhand interessant om het zilver uit
het gebruikte materiaal te halen. Zeker
bij kleur, waarbij alle zilver uit het pa
pier en film gespoeld wordt. Er zijn al
apparaten in de handel (van rond de 150
gulden) die het ook amateurfotografen
mogelijk maakt zilver terug te winnen,
iets wat nog interessanter wordt wan
neer dat in clubverband zal gebeuren.
E WARSCHAU (AFP). Het boerenco-
mité voor zelfverdediging in de Poolse
E plaats Zbrosza Duza (Centraal-Polen)
8 heeft opgeroepen tot een staking uit pro-
test tegen een huiszoeking op 1 februari in
J’ de kerk van het dorp en in het huis van de
E pastoor.
In een communiqué, dat in handen is
gekomen van westerse correspondenten,
E eist het comité dat de pastoor schriftelijke
verontschuldigingen worden aangeboden
K, en dat een schrijfmachine wordt terugge-
t geVen'
Bij wijze van „waarschuwing” aan de
De schilder
kreeglucht^
vanNasiviriZ
