De droom van Ronald MacKenzie
Erich Scharer
favoriet voor
bobsleetitel
winterspelen
19ÖO
lake placid
Sb.
w
’a
Kleinschalig
Toekomst
Mart Smeets, presentator van
Studio Sport, ging vorige
maand polshoogte nemen in
Lake Placid. Speciaal voor de
ze krant schreef hij een verhaal
over zijn ervaringen in het nie
tige wintersportoord, dat door
de Olympische Winterspelen
werd „opgeblazen”. Ook ont
moette hij daar Peter Brouwer,
de enige Nederlandse rodelaar,
die even de hoop koesterde te
worden uitgezonden.
(Van een medewerker)
LAKE PLACID. De echte
Lake Placid-bewoners lopen in
spijkerbroek, leren laarzen en
met een stetson op. Ze zijn
vriendelijk, knikken je toe en
roepen iets als „howdy”. In het
hoofdstraatje doen ze snel
boodschappen, schuifelen
langs elkaar en pakken de mee
genomen waren in hun Jeeps.
Met een beetje verbeeldings
kracht denk je in een speelfilm
te staan. Een soort noordelijk
cowboyoord, waar de wereld
een tijdje achter loopt en nie
mand daar aanstoot aanneemt.
Het dorp heeft één stoplicht en
twee supermarkten. Het post
kantoor wordt bevolkt door
vijf man, die allen part-time
zijn. De „post-master” is een
dik jaar geleden overleden, iets
dat onbelangrijk lijkt, maar
voor Lake Placid een klap was.
Ronald MacKenzie was tot de
cember 1978 de stuwende man
van de Olympische Winterspe
len 1980, totdat een hartaanval
de postmeester dodelijk trof.
MacKenzie was de man, die
Lake Placid voor de tweede
keer in de geschiedenis van de
Olympische Spelen op de kaart
bracht. Nadat in 1932 leuke,
aardige en vooral sfeerrijke
Spelen in het mini-dorpje wa
ren neergezet, vond MacKenzie
het tijd dat er weer eens flink
in de bus geblazen werd.
‘2
I
De springschans van 70 en 90 meter.
Peter Brouwer wii serieus
worden
genomen
Rodeltraining in Lake Placid.
MH
oens-
idag-
Ook
illen-
Het Olympisch Dorp vanuit de lucht. Het geheel bestaat uit vijf slaapgebouwen,
ontspanningsruimten, een sportzaal en gehoorzaal.
In de afgelopen zomer en herfst heb
ben Erich Scharer en zijn mannen
hard gewerkt aan de verbetering van
hun bobs, want de snelheid kon vol
gens Scharer nog worden opgevoerd.
De Zwitser regelt zijn zaken helemaal
zelf. De Zwitserse Bobslee Bond heeft
geen enkele stem in het kapittel. „Ten
slotte betaal ik mijn bobs helemaal
zelf, dus bepaal ik ook wat er ge
beurt”, aldus Scharer. „Daarom wil ik
ook zelf bepalen wie er bij mij in de
bak komt”.
De droom van MacKenzie, de finan
ciële steun van de staat New York en
de in Amerika altijd aanwezige onder
nemersgeest hebben van Lake Placid
nu een kind met een waterhoofd ge
maakt. De 2731 inwoners van het vlek
je vallen totaal in het niet bij de hordes
van duizenden, die in de komende we
ken als sprinkhanen bezit zullen ne
men van de kleine restaurants, de twee
stabars en de weinige winkels. Maar
eigenlijk vindt niemand dat erg in „La
ke Plastic”. Zelfs de norse, half dove
Peter Brouwer was onze enige Olympische kandidaat, die niet via Davos of
debiel-aandoende vechtpartijen Lake Placid wilde halen. Terwijl de schaatsers
hun Olympische paspoorten door een dichte regen van ongeloofwaardigheid
trachtten te verkrijgen en de ploeg van coach Westberg nu een comedy-
Caperachtige manier van spelen heeft ontwikkeld, beulde de Amsterdamse
Mack stuurt de bus langs de diverse
Olympische accommodaties, groet on
dertussen links en rechts passanten en
maakt duidelijk dat alles in „Lake
Plastic” kleinschalig was. Hijzelf bij-
De „after-use”, dat begrip wordt
steeds weer door de werkers gebruikt.
Het feit dat het nietige dorpje zich via
de Olympische faciliteiten tot een
zeiden „zo jij bent dus gaan rodelen om de Olympische Spelen te halen?
Makkelijk zeg, want niemand in Nederland doet zoiets”. Zo ligt het niet. Ik doe
deze sport al twee jaar en heb niet op die Spelen als zaligmakend gedoeld. Ik
wilde wel graag naar Lake Placid als zou blijken dat ik inderdaad op enige
afstand de wereldtop kon volgen. Daar trainde ik voor en daarom vond ik dat ik
best serieus genomen mocht worden”.
Zijn Olympische selectie hing aan een zeer dun draadje, dat echter brak. „Ik
moest afwachten, meer kon ik niet doen. De bobslee- en rodelbond in Nederland
is niet Olympisch, de sport is onbekend, ik ben onbekend en dat is het dan”, lacht
hij, „toch wilde ik het proberen. De trainingstijden werden per dag beter. Ik zeg
niet dat ik kans op een medaille had. Ik wil alleen graag serieus genomen worden.
Ik ben toch ook serieus bezig”.
In een onbewaakt ogenblik vragen we hoe je zo'n sleetje eigenlijk de oceaan
overvliegt. Hij zegt: „De Oostenrijkers sturen die dingen in grote houten
kratten. Ik had mijn slee onder mijn arm en heb één der stewardessen gevraagd
er goed op te letten”.
„Goh, wat heb ik veel bijgeleerd in die maanden. Je luistert naar mensen die het
wel kunnen en weten en dan probeer je het maar. Door vallen leer je, hoewel het
vel wel eens van mijn gezicht hing”.
Waarmede Brouwer het recht aan zijn kant heeft, maar veel schiet hij daar niet
mee op. Hij is een vreemde eend in de rodelbijt, maar iedereen en alles kent hem.
Hij is de Vliegende Hollander die in zijn eerste afdalingen alle kanten van de baan
zag, hoogterecords in scherpe bochten vestigde en soms gehavend over het
bonkend ijs stuiterde, terwijl zijn fragiele sleetje enkele meters voor hem uit
danste.
Brouwer wordt „soft” gesponsord door een fototoestand en zorgt voor het
grootste deel voor zichzelf. Zelf koopt hij een vliegtuigkaartje om naar Montreal
te vliegen, dan huurt hij een ietwat bejaarde auto en koerst naar Lake Placid.
Laat 's avonds meldt hij zich in het Hilton Hotel als hem verteld is dat er
Hollanders „in town” zijn. Hij is aardig en open en weet dat dit zijn kans is om bij
het thuisfront bekendheid te krijgen. Hij zanikt geen moment als we opnamen
van hem maken. Hij koketteert niet opvallend met de sponsornaam die op helm
en slee staat en is daarmede al een uitzondering in deze verkankerde sportwereld.
Hij redeneert zinvol en blijft rustig. Ook als hij in zijn eerste afdaling bijna de
baan uitschiet.
waar vakantieoord kan verheffen, dat
spreekt velen aan. Niet de directe fi
nanciële winst uit drie weken Olympi
sche Spelen glinstert de plaatselijke
middenstand toe maar veel meer het
geld dat de nabije toekomst brengt.
Bob Mack stuurt zijn bus verder. We
zijn de 537ste televisiecrew die hij
rondleidt. Steeds weer die spring
schans op, naar dat Olympisch dorp,
waar iedereen schande van roept en
naar Whiteface Mountain waar geen
sneeuw te zien is. Mack is niet van zijn
stuk te brengen. „Wacht maar tot het
eenmaal begonnen is, dan loopt alles
lekker door”, mijmert hij. We vragen
beleefd wat er gebeurt als er geen
sneeuw valt. Hij haalt zijn schouders
op. Natuurlijk, alles is kunstmatig.
Kunstijs, kunstsneeuw en kunstmen
sen. Zelfs kunstapplaus, kunstliefde,
kunstwarmte. Eén ding wordt niet ge
accepteerd: kunstdollars.
(Van onze sportredactie)
LAKE PLACID. De bobsleesport
is binnen het grote geheel van de
Olympische Spelen een tamelijk on
dergeschikt gebeuren. In Nederland is
de sport vrijwel onbekend. Er schijnt
een Nederlandse Bobslee Bond te be
staan, maar ons land heeft zich nog
nimmer kunnen manifesteren op de
belangrijke toernooien. De bobbers
van wereldklasse moeten worden ge
zocht in de beide Duitslanden, Oosten
rijk en Zwitserland. Merkwaardig ge
noeg wordt de bobsleesport in de Sov-
jet-Unie nauwelijks beoefend en kwa
men de Verenigde Staten slechts in
het begin van de Olympische Winter
spelen (1928, 1932 en 1934) tot goede
resultaten.
ft de
avers
sseur
>orta-
Bak-
rakel
Het Olympisch goud zal worden be
streden door de eerder genoemde lan
den. Zowel in de tweemans- als in de
viermansbob. Eén van de grootste fa
vorieten is de Zwitser Erich Scharer,
die al tal van belangrijke evenementen
op zijn naam heeft staan, maar Olym
pisch goud tot nu toe moest ontberen.
De oud-atleet (tienkamp), die inmid
dels 33 jaar is, kwam tot zijn eerste
successen op bobsleegebied in de jaren
1971 en 1973, toen hij als lid van de
Zwitserse viermansbob met stuurman
Sandler twee keer wereldkampioen
werd.
Erich Scharer stapte na die succes
sen over in de tweemans en werd, na
een nieuwe wereldtitel in de viermans
in 1975, Europees kampioen (1976) in
de Zwitserse tweezitter. In Innsbruck
bij de Olympische Winterspelen van
1976 veroverde hij brons. Dat was de
start van een prima carrière, want in
1978 en 1979 werd hij wereldkampioen.
Mede daardoor moet hij als de grote
favoriet worden gezien voor het goud
van Lake Placid.
voorbeeld is daar nog een wandelend
voorbeeld van. Hij weegt dan welis
waar dik boven de 110 kilo maar zijn
banen als journalist, speaker bij
kunstrijwedstrijden, discjockey bij
het „klassieke radioprogramma” op
de zondagmorgen en chauffeur bewij
zen dat. „Iedereen doet hier van alles
en zo kan je rondkomen”, bromt hij als
de bus zich door de werkelijk woest
mooie omgeving ploegt.
Toch leveren die Spelen sommige
middenstanders nu al verschrikkelijk
veel geld op. De grote winkels in Main-
street ztfn allemaal ontruimd. Wereld
firma’s op sportkledinggebied hebben
voor ettelijke duizenden dollars de
plaatselijke middenstand uitgekocht,
hetgeen nogmaals aantoont dat alleen
geld in deze maatschappij belangrijk
is. Zegt Jim Price van de Sundog
Sportshop: „Op een middag kwamen
hier drie Japanners binnen, die vroe
gen hoeveel geld ik wilde hebben voor
drie weken oplazeren. Ik had die ver
halen al gehoord, dus ik zei drie keer
zoveel als ik al voor mezelf uitgerekend
had. Goed, zeiden ze, knikten, teken
den de cheque, knikten, bogen en ver
trokken. Ik verhuis eind januari met al
mijn spullen naar een blokhut hier 20
kilometer vandaan en keer eind febru-
Verdienen; dollars. Daar gaat het
dus om. Uit ieder hotel kan je het
ruiken en voelen. Overal lopen avontu
riers. Obers, ontbijtserveersters, ka
mermeisjes, koks, chauffeurs, hoeren,
gokkers alles is er al. Veel studen
ten hebben ingetekend op de lijsten
van de grote hotels en werken tegen
kleine vergoeding vele uren. Fooien
moeten hun bestaan vrolijker maken.
Hun onderkomens moeten ze echter
met 16 anderen delen, want dik beta
lende Duitse toeristen krijgen grote
kamers toegewezen en arme Ameri
kaanse werkers worden als Turken bij
elkaar in kamers gestopt.
„Lake Plastic”, zo heet het eigenlijk,
zal drie weken lang 24 uur per etmaal
open zijn, licht uitstralen, dollars innen
en op alle nieuwsnetten van de wereld
staan. Nu al weer is bekend dat het
streefbedrag van 150 miljoen dollar als
kostengrens gepasseerd zal worden,
zodat de van zelfgenoegzaamheid uit
elkaar ploffende Peter Spumey, de
man die de absolute leiding van de
organisatie heeft, ook eens verkeerd
uitkomt. Spumey, glad, gestreken en
in het bezit van twee beeldschone se
cretaresses, durfde in december nog te
stellen dat de budgetten niet gepas
seerd zouden worden. Medio januari
kruipt hjj terug en als de kaartverkoop
inderdaad zo matig blijft, ja dan zal
ook deze Carel Briels-in-het-groot moe
ten toegeven dat het naam maken voor
deze kleine stad niet goed gedaan is.
Dat zelfs de Amerikanen er niet in
geloofden en de sprookjesachtige ver
halen van mooie blokhutten en zacht
roosterend vlees niet sterk genoeg wa
ren om 40 tot 50 duizend toeschouwers
per dag te trekken.
Lake Placid weet zich afgelegen. De
grootste plaatsen in de buurt zjjn
Plattsburg (een soort Assen) op 1 uur
rijden en Burlington in de staat Ver
mont dat twee uur per auto weg ligt.
Verder is er in de buurt een handvol
agglomeraties uitgestrooid dat veel
doet denken aan de Zwitserse Alpen.
Zevenendertig huizen, een kerk, een
pompstation en McDonalds, meer niet.
ari weer terug. Mijn verkoop gaat daar
door en ik heb meer geld in mijn zak
dan ik ooit in zo’n korte tijd verdiend
heb”.
Het landschapschoon rond de Olym
pische stad is ongekend fraai. Kraak
heldere beekjes en smalle rivieren za
gen zich door groen en bruin. Heuvels
gaan over in bergen, dalen staan uitno
digend open voor wandelingen en
kampeertochten. Op parkeerplaatsen
wordt men gewaarschuwd niet te veel
overgebleven eten in de emmers te
gooien. Dan komen er ’s avonds te veel
beren op af. „Beren?”, vragen wij aan
Mack. „Jazeker, beren, allerlei soorten
herten, veel middelklein wild met zo
soms gevaarlijke jongens ertussen
het is hier nog zo ongerept
Vandaar ook dat twee jaar geleden
groepen natuurbeschermers opston
den, toen het LPOOC voorstelde de 70-
en 90-meterspringschans even buiten
het dorp op een grote open plek neer te
zetten. De natuuijongens gingen in
protest, zochten medestanders en pro
beerden op harde manier zieltjes te
winnen. De knoeperige schansen zou
den detoneren
Mack, brommend: „Eerst werden er
onafhankelijke rechters bijgehaald.
Dat duurde maanden. De natuurmen
sen gingen toen een protestmars orga
niseren. Dat hadden ze nooit moeten
doen. Ze zouden hun grieven op de
stoepen van het Witte Huis in Washing
ton duidelijk maken aan CarterDe
verwachtingen waren hoog gespannen,
maar uiteindelijk kwamen er veertien
mensen op af. Veertien mensen die
echt betoogden. Daarvoor stond de
bouw dus maanden stil”.
Mack hoort met zijn puur dollarge-
zinde kijk op de wereld bij de typische
Lake Placid-groep, die uit deze Olym
pische Spelen het beste wil maken en
ook het beste wil overhouden. Hij zegt:
„We houden twee prachtige ijshockey-
hallen over, een kunstijsbaan, een ski
gebied dat je nergens vindt en de snel
ste bob- en rodelbaan ter wereld. Daar
naast hebben alle grote hotelketens ter
wereld hier geweldige gebouwen neer
gezet. Goed voor het zomertoerisme en
natuurlijk voor ’s winters. Daar moe
ten we mee gaan werken”.
eigenaar van het kleine sigarenwinkel
tje niet. Hij staat bekend als een tegen
stander van al dat gedoe, maar komt
op de vraag, hoe hij er nu over denkt
niet veel verder dan een indringende
blik en een grom met iets van „sode
mieter op en reken eerst af’. De ver
koop van sigaren is niet meer zijn
grootste bron van inkomsten. Ansicht
kaarten, Playboy en Penthouse en klei
ne souvenirs vliegen nu zijn zaak uit en
de groene flappen stapelen zich op in
een oud en slecht marcherend kas-
saatje.
Deze norse verschijning was niet de
enige die zich echt tegen de „verkoop”
van Lake Placid keerde. Bob Mack, in
dienst van het LPOOC (Lake Placid
Olympic Organisation Committee)
rijdt ons drie dagen achtereen rond in
een busje. Hij vertelt dat er in het begin
een stuk of wat families waren die al
die drukte niet zagen zitten. Die protes
teerden even, verhuisden als ze het
echt meenden en veranderden later
van mening als de kleur van de dollar
toch te fel werd. Mack: „Dit dorp, deze
gemeenschap heeft nog nooit iets mee
gemaakt. Vele mensen hebben kans in
twee maanden tijd een jaarsalaris of
meer te verdienen. Dat telt voor zeer
velen van ons’.
rechtenstudent Brouwer het lijf om zich als Nederlands Olympisch rodelaar te
mogen manifesteren. Op zijn rug liggend dus.
In november behaalde hij tijdens de serie wedstrijden voor de Amerikaanse
selectie voor Lake Placid een zevende plaats. Kenners knikten toen en zeiden „zo,
zo”. En in december, na een week van veel trainen en veel fouten maken op de
steensnelle en loeigevaarlijke baan in Amerika, zeilde onze landgenoot als vijfde
naar beneden.
Op de tweede dag van zijn verblijf maakten we hem mee naast en op de
glooiende wegen van de fraaie Mount Hoevenberg. Brouwer deed zijn uiterste
best ons alles over het rodelen te vertellen en zorgde daarbij voor een dosis
enthousiasme, die nooit in de rooie wijzertjes ging lopen. Hij benaderde zijn doen
en laten op een eerlijke manier. Hij zei toen: „Er waren natuurlijk mensen die
De meesten van ons Hollanders gaan buikelings op een slee een heuvel af.
Gierend van de lol natuurlijk en ietwat onbeholpen, want zo vaak ligt er niet de
vereiste paar centimeter sneeuw. Peter Brouwer kan zo soms nog eens lachen
als hij op zijn sleetje naar beneden gaat. Dat lachen doet hij dan aan de finish.
Trillend op de benen stapt hij van zijn rodelapparaat af en zucht. Hij is in de
baan gebleven en heeft een redelijke tijd neergezet. Hij schiet Amerikaanse,
Canadese en Oostduitse kennissen aan en vraagt waar wat fout ging en hoe het
dan wel moet.
Lake Placid meldde zich op 15 fe
bruari in Wenen aan als kandidaat
voor het organiseren van de Winter
spelen. Zonder erg veel gekonkel en
zonder echt lobby-werk kreeg dit nie
tige Amerikaanse wintersportoordje
het wereldevenement opgeplakt,
voornamelijk omdat tegenwoordig
geen enkele grote stad staat te trappe
len om het dure organisatiewerk bin
nen te halen. MacKenzie echter geloof
de in kleinschalige Spelen, die vooral
tot doel hadden om Lake Placid en
omgeving na 24 februari 1980 op be
hoorlijke manier in het leven te hou
den. De kwellende 22 percent werk
loosheid drukte zwaar op het gebied,
waar niets anders gebeurde dan de
opkomst en ondergang van de zon.
Lake Plastic”
