BANI-SADR IN INTERVIEW: Bruins ontkent Baskisch front Lischka krijgt 10 jaar cel gehoord in VS- ömkopingszaak Tien kilometer spoorlijn weg Oman biedt VS gebruik bases Besmet water ontsnapt uit reactor Harrisburg tegen terreur moord op Sleutelbergs Washington wil graan leveren aan Oostblok Frankrijk tegen verlaging Britse bijdrage aan EG Ds. Metiary niet naar Indonesië Afghanistan centraal in New Delhi Politici worden t i Zonsverduistering Britse dokwerkers leggen werk neer Radioactief gas in lucht vrijgekomen Wafels Chattanooga f achtergrond Ballon Hondelammekes ypfe -t wt 2 DINSDAG 12 FEBRUARI 1980 3 BINNEN. EN BUITENLAND inden I esla) iveste en di j rege- a naai rer de ffende bsidie- sterin- jr he: afge denne iaval (Van onze redactie buitenland) PARIJS-WASHINGTON- TEHERAN. De gegijzelden in de Amerikaanse ambassade in Teheran komen misschien binnen enkele dagen vrij als er een internationale commissie wordt ingesteld om de misda den van de afgezette sjah te onderzoeken. igin? iding maat- ar de 11.000 ap en •1. Dit n van ;n. De srcent dopen lomen a aan CRN maat- n. door Nico Scheepmaker X, cattet Asiel bbeld gelini kornet r bedje er-Smt Tweeds I in he °p dt ewezer n cent! in opie irenwr jkt ve secret. sde-Kt irid ROTTERDAM (ANP). De Zuidmo- shind lukse leider ds. S. Metiary uit Assen, zal geen bezoek brengen aan Indonesië. De Molukse eenheidsbeweging Badan Persa- tuan (BP), waarvan Metiary voorzitter is, trijfël Gegijzelden mogelijk over paar dagen vrij .najaar laten weten dat zij dit jaar geen (Van onze redactie buitenland) in I heeft een aantal van deze landen de Ver enigde Staten benaderd voor leveranties. ..Door als graanleverancier op te treden kunnen we deze landen nauwer aan ons binden, zo meende Bergland. HARRISBURG. Uit de defecte kerncentrale op Three Miles Island bij het Amerikaanse plaatsje Harris burg, is gisteren ruim vierduizend liter radioactief water uit een hulpge bouw ontsnapt. Het kon worden op gevangen in een vat. Een onbekende hoeveelheid radioactief gas is in de ^atmosfeer vrijgekomen. Volgens de leidinggevende functionaris van de kerncentrale deed het probleem zich voor in het hulpgebouw dat tegen de kernreactor staat, die begin vorig jaar oververhit raakte door een defect koelsys teem. Alle personeel van de kerncentrale werd gisteren onmiddellijk uit de omge- In de Verenigde Staten is ook een onder zoek gaande in een omkopingszaak waar bij Congres-leden geld zouden hebben ge accepteerd van FBI-agenten die waren vermomd als arabische sjeiks. Dit heeft de Iraanse president Bani- Sadr gistern verklaard in een interview met het Franse dagblad Le Monde. Volgens het blad kan uit de woorden van Bani-Sadr worden opgemaakt, dat Iran kennelijk niet langer de uitlevering van de sjah eist als voorwaarde voor de vrijlating van de gegijzelden. De Iraanse president zei in het inter view, dat de VS moeten toegeven dat zij in Iran „misdaden” hebben gepleegd. De VS moeten ook beloven dat zij zich nooit meer zullen bemoeien met de interne gang van zaken in Iran en erkennen dat Iran het recht heeft op de uitlevering van de sjah en van zijn vermogen, aldus Bani- Sadr. Op de vraag of Iran eerst een uitspraak van de internationale commissie alsmede de uitlevering van de sjah zou afwachten alvorens de gegijzelden in vrijheid te stel len, antwoordde de Iraanse president dat „die twee dingen niets met elkaar te ma ken hebben”. Intussen heeft woordvoerder Hodding Carter van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gisteravond ver klaard, dah de VS geen schuld zullen bekennen voor hun politiek met betrek king tot Iran, teneinde de gegijzelden vrij te krijgen. Hodding Carter beschreef het interview in Le Monde niettemin als „inte ressant”. De studenten die de Amerikaanse am bassade in Teheran bezet houden lieten weten, dat zij de gegijzelden uitsluitend zullen vrijlaten als de ayatollah Khomeini daartoe opdracht geeft. Bani-Sadr zei in Le Monde overigens ook, dat de komende dagen zal worden bekeken of de Iraanse autoriteiten de con trole van de studenten over de gegijzelden zullen ovememen. De president merkte op, dat Khomeini nog zijn goedkeuring moet hechten aan de door hem voorgestel de vrijlating van de gegijzelden onder genoemde voorwaarden. Dit heeft een hoge functionaris van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren laten weten. Een en ander zou in ruil gaan voor verhoogde militaire hulp van de VS aan Oman. Het Ameri kaanse dagblad New York Times meldt in de editie van gisteren, dat ook Kenia en Somalië akkoord gaan met het gebruik van enkele militaire bases door de VS. De berichten volgen op Amerikaanse pogin gen om in het Midden-Oosten steunpun ten te vinden voor de in opbouw zijnde interventiemacht van honderd- tot hon- derdvijftigduizend man. zullen wetenschappers de verduistering benutten voor het uitvoeren van allerlei experimenten. In Tanzania en Kenia komt een groot aantal geleerden bij elkaar, on der meer om de zogenaamde zonnevlek ken te bestuderen. Voor de Keniase kust zullen zeven Ame rikaanse raketten worden gelanceerd om de verduistering „van dichterbij” te kun nen waarnemen. elijke tn ge- dins- lamer nsdag geen at hij hem us de Of neem de wafels. „Straks gaan we wafels eten”, zei ik veelbelovend, met het gevolg dat ze aldoor vroeg wanneer we nu stroopwafels gingen eten. „Nee, het zijn andere wafels, veel lekkerder”, zei ik, dwars tegen mijn nationalistische overtui ging in. Maar met wafels, die typische Belgische lekkernij, is het net als met friet, die typische Belgische patat: ze zijn zo typisch Belgisch dat je ze nergens ziet. Kikkerbilletjes, die kon je overal krij gen, maar wafels niet, totdat we vlak bij de „waterkerende muur” aan de Ernest van Dyck-kaai bij de Schelde een gelegen heid troffen die barstens vol zat met Belgi sche ouden van dagen, de vrouwen vaak nog met het hoedje op, sommigen een kaartje leggend, de meesten gewoon pra tend bij een biertje (ook de vrouwen!), kortom: typisch Belgisch. Leek me. De wafel met slagroom ging er gelukkig in als koek, dus ik heb goede hoop dat hij tenminste een eeuwigdurende herinne ring zal blijven, hoewel die ereplaats in de praktijk misschien toch ingenomen zal worden door het hondje aan het rollint, de man die zijn tong uitstak, of de geknapte ballon. Als je je dochtertje van viereneenhalf jaar voor het eerst mee naar het buiten land neemt, al is het maar voor een dagje in Antwerpen, dan ben je toch vooral op zoek naar die dingen die een even onuit wisbare indruk op haar zullen maken als het „plantjebegieten” dat ik gisteren be schreef. Het probleem is, dat je als vol wassene moeilijk kunt „inschatten” wat zal beklijven en wat als de gewoonste zaak van de wereld wordt beschouwd en daar om ook weer snel wordt vergeten. Vooral niet als je, zoals ik, je eerste buitenlandse reisje in 1946 naar Engeland maakte, toen ik al 15 jaar was. Wat ik me daarvan nog steeds haarscherp herinner is, dat een van de jongens van onze klas (het was een WFA-schoolreisje) te pas en te onpas de song „Chattanooga Chooca” aanhief. <1 i ritten bouw- >dernt t wor- wets- ut- en strijd ringen bond nd de hoefte TEL AVIV (AFP). Dat het geen kwaad kan ongebruikte spoorlijnen van tijd tot tijd te controleren bleek een dezer dagen in Israel, waar tien kilometer rails, bielzen en ballastbed verdwenen zijn uit de sinds 1947 niet meer gebruikte spoorlijn tussen Haifa en Tzemah. Aangenomen wordt dat zowel Israëlische als Arabische boeren in de loop van de tijd materiaal van de spoorlijn hebben gebruikt om mee te bouwen. De lijn kwam ter sprake bij het sluiten van het vredesverdrag tussen Egypte en Israel, omdat hij deel uitmaakt van de verbindingen tussen Cairo en Noord-Israel. n, var jaar er gesteld rekker n moe verblij- vorder rlande: ■SOOffi- sn dar 'lands laats ai eshuis ’espro op he n „on Waarschijnlijk zal de Russische inva sie in Afghanistan het overleg tussen Gromiko en premier Gandhi beheersen. India, dat in 1971 tijdens het eerste pre mierschap van Indira Gandhi een 20- jarig vriendschapsverdrag met de Sov- jet-Unie sloot, vreest dat dit gedeelte van het continent het toneel gaat worden van een machtstrijd tussen de supermogend heden Amerika, China en de Sovjet unie. Mevrouw Gandhi huldigt de op vatting dat overreding en onderhande- ling betere mogelijkheden zijn om ge daan te krijgen dat de Sovjet-Uniet zich WASHINGTON (AFP). De regering van het arabische sultanaat Oman heeft de VS in principe toestemming gegeven voor het gebruik van enkele militaire ba ses in het land voor opslag van brandstof en militair materiaal en voor het verrich ten van reparaties aan militaire trans portmiddelen. In New York deelde een woordvoerder van de Verenigde Naties mee, dat VN- secretaris-generaal Waldheim voorlopig geen commentaar wil geven op de uitspra ken van Bani-Sadr, „omdat we nu in een zeer delicaat stadium zijn beland”. Aan de kaai bij de Schelde kun je schuin omhoog op een kademuur klimmen van waar je een mooi uitzicht hebt en Sara wilde na de bezichtiging van de rivier over de kinderhoofdjes naar beneden hollen. Daar gingen we, hand in hand, maar bene den moesten we plotseling afremmen voor een hondje aan de lijn, dat plotseling een meter of vier verderop ging staan, waarbij de lijn vanuit een handvat afrolde als een meetlint. Later zag ik meer Antwerpse honden liefhebbers ermee lopen, het is een huma ne hondelijn die de hond meer bewegings vrijheid geeft en voorkomt dat hij voort durend wordt gewurgd als hij even een paar meter verderop aan iets wil ruiken. De man die zijn tong uitstak liep buiten voorbij „De Viskeuken”, waar we ’sa- vonds aten. Sara stond achter het raam naar buiten te kijken, die oude heer had haar gedag geknikt, waarop zij haar tong had uitgestoken, waarna hij ook weer zijn tong naar haar had uitgestoken. De eerste Belg die zijn tong naar haar had uitgesto ken! Als dat niet tot in lengte van dagen in haar geheugen blijft hangen, dan eet ik mijn hoed op! Maar waarschijnlijk wordt het toch de ballon, die ze blij verrast in ontvangst mocht nemen nadat we hadden geluncht in een soort Heck’s cafetaria. Een van mijn eigen vroegste herinneringen be waar ik aan een ballon, die ik op weg met mijn moeder naar het badhuis op de Da Costakade in Amsterdam uit mijn hand liet glippen, waarna ik hem nog heel lang, tranen met tuiten schreiend, boven de bomen uit mijn leven kon zien weg drijven. Sara’s ballon knapte op de roltrap van l’Innovation en ik besloot ter plekke de rest van mijn leven te wijden aan het uitvinden van de onbreekbare ballon. Ook bedacht ik dat ik binnen een paar jaar schatrijk zou kunnen zijn als ik ieder kind dat uit dat cafetaria kwam met een ballon net zo lang achterna liep tot de ballon (onherroepelijk) knapte, waarna ik de ra deloze vader een nieuwe ballon aanbood voor twintig gulden. Heus, een loterij zon der nieten! ving geëvacueerd. Naar werd meegedeeld is niemand besmet geraakt. Omstreeks zeven uur onze tijd gister avond zou in het hulpgebouw een pomp die water toevoegt aan het hoofdkoelsys teem van de reactor zijn gaan lekken. Met een snelheid van ongeveer veertig liter per minuut begon het water weg te stromen. Na ongeveer twee uur was het lek geheel gedicht. Er is een onderzoek ingesteld naar het gebeurde, maar aangenomen wordt dat het lek is ontstaan tijdens het verwisselen van de betrokken pomp. De maatschappij die de kerncentrale in beheer heeft, Metropolitan Edison, zegt in een gisteravond uitgegeven verklaring dat een kleine hoeveelheid radioactief gas, waarschijnlijk krypton-45, is ontsnapt. Meetapparatuur op het gebouw zou dit hebben waargenomen, maar op een af stand van enkele honderden meters zou al niets meer zijn geregistreerd. Gezegd wordt dan ook dat er geen gevaar bestaat voor de omwonenden van de kerncen trale. m rigo- moeta :ze d» ten- en Mocht de Oosteuropese landen in het afgelopen Neem de taal. Ze spreken in Antwerpen anders dan in Nederland, dat is waar, maar toch ook weer niet zoveel anders dat Sara op zo’n speelpleintje met klimdingen midden in de stad niet enige woorden kon wisselen met Belgische kinderen. Op haar maakte het taalprobleem dus weinig in druk, terwijl ik het juist weer ingescherpt kreeg, toen ik op de markt kandijbonbons met honing kocht. Hoewel Sara lééft voor snoep en ik meende haar met deze typisch Vlaamse versnapering een groot plezier te doen, werden ze onmiddellijk ontvangen met „bah”!, zonder dat ze er ook maar een likje van had genomen, want eigenwijs is ze ook nog. Maar daar gaat het nu niet om. Ik vroeg aan de man achter het stalletje een ons van die dingen en hij repliceerde met: „Hondelammekes?” Ik vond dat een bui tengewoon geestige naam voor deze ule vellen, typisch Vlaams ook (hadden we even tevoren niet „roggeverdommekes” bij een bakker te koop gezien?), dus ik vroeg: „Heten ze zo?.., waarop hij verhaal de: „Honderd grammekes?”. lebbet st van wijze ■diend oet uil in hui ir ont blijver ;e ver politie innen XX X Z7 'weeds heeft gisteravond een communiqué uitge geven, waarin staat, dat berichten „over voerfe schade ijna is e ruin aar op- T heef deme In een boodschap aan het Iraanse volk ter gelegenheid van de eerste verjaardag van de Iraanse revolutie heeft Khomeini gisteren laten weten, dat Iran op de lange duur normale betrekkingen wil onderhou den met de VS, mits Iran eerst politiek, militair, economisch en cultureel volledig onafhankelijk is geworden van de VS. Bij de festiviteiten zijn gisteren verscheidene doden en gewonden gevallen. Drie men sen werden overreden door een tank en waren op slag dood. Op het Plein van de Vrijheid in Teheran stortte een publieke tribune in waarbij meer dan vijftig men sen gewond raakten. rnari urends een mogelijke oriëntatiereis slechts dien- tbespa sn r probk serland ver fet erland WASHINGTON (AFP). In de loop van deze week worden 21 Amerikaanse politi ci uit de staten Louisiana en Texas ge hoord in verband met een omkopingsaf- faire. De politici zouden smeergeld heb ben aangenomen van FBI-agenten die zich voordeden als vertegenwoordigers van grote verzekeringsmaatschappijen die contracten wilden afsluiten. Dit „front voor vrede en democratie” zal zich zowel tegen links als rechts extremis me opstellen. De beide vleugels van de Baskische afscheidingsbeweging ETA hebben het front in een gisteren uitgege ven verklaring „oplichting van het Baski sche volk” genoemd. Vandaag begint in Andalusië de cam pagne voor het referendum over zelfbe stuur. Op 28 februari kunnen de Andalu- siërs zich uitspreken of dit aan de Spaan se oostkust gelegen gebied een beperkte mate van zelfbestuur krijgt. (Van onze redactie buitenland) MADRID. Vijf politieke partijen Baskenland hebben gisteren op initiatief van de socialisten (PSOE) een gemeen schappelijke beweging tegen het terroris me gevormd. NAIROBI (AP). ongeveer de helft van de wereldbevolking zal zaterdag een ge deeltelijke zonsverduistering kunnen zien. De verduistering kan worden waar genomen in grote delen van Afrika, het Arabische schiereiland, India, China, de Sovjet-Unie en Zuidoost-Azië. In verschillende delen van de wereld krijgen dat India wil dat Russische le gers zich uit Afghanistan terugtrekken. De premier, die herhaaldelijk heeft te gengesproken dat zij pro-Russisch is, zei onlangs in het parlement: „Wij keuren buitenlandse aanwezigheid of interven tie waar dan ook ter wereld af. Wij geloven echter niet in eenzijdige veroor deling”. Volgens regeringskringen heeft India zich vorige maand van stemming ont houden toen de Algemene Vergadering der Verenigde Naties met grote meer- (Van onze redactie buitenland) HAGEN. De 58-jarige Nederlan der Siert Bruins heeft verklaard tij dens de Tweede Wereldoorlog te heb ben deelgenomen aan executies in Gro ningen. Het voormalige lid van de Si- cherheitsdienst (SD) ontkent echter iets te maken te hebben gehad met het doodschieten van de joodse broers Sleutelberg. Deze twee onderduikers werden in de laatste dagen van de oorlog doodgeschoten. Bruins legde zijn verklaring af op de laatste dag van het proces tegen hem en de 63-jarige August Neuhauser voor de rechtbank van het Westduitse Hagen. Neuhauser zei dat hij veel vergeten is, „maar één, ding weet ik zeker: ik heb de broers Sleutelberg niet doodge schoten”. Volgende week vrijdag doet de recht bank uitspraak. De advocaten van Bruins en Neuhauser vinden dat er geen schijn of schaduw van bewijs is geleverd dat de twee verdachten aan de moord op de gebroeders Sleutel berg hebben deelgenomen. (Van onze redactie buitenland) Andrei Gromiko, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, is gisteren naar New Delhi vertrokken voor een officieel bezoek dat tot donderdag duurt. Hij is daarvoor uitgenodigd door de nieuwe Indiase regering van mevrouw Indira Gandhi. -(Van onze redactie buitenland) KEULEN. De rechtbank in Keulen heeft gisteren drie voormalige SS’ers ver oordeeld tot gevangenisstraffen die varië ren van zes tot twaalf jaar. De nu 70-jarige Kurt Lischka, tijdens de Tweede Wereldoorlog tweede man van de Gestapo in Parijs, werd tot tien jaar ge vangenisstraf veroordeeld. In die functie was hij verantwoordelijk voor de deporta tie van tienduizenden Franse joden naar vernietigingskam pen. De twee andere veroordeelden, Herbert Martin Hagen en Ernst Heinrichsohn - de laatste was tot zijn veroordeling burge meester in Beieren - waren ook bij de deportatie betrokken. Hagen kreeg we gens zijn anti-semitisch optreden twaalf jaar, Heinrichsohn zes jaar. Het drietal werd schuldig bevonden aan medeplich tigheid aan de deportatie en de dood van zeker 50.000 joden uit Frankrijk in de periode 1942-1944. De drie ex-SS’ers konden pas in West- Duitsland worden berecht nadat de Bondsdag in 1975 overging tot ratificatie van de Frans-Westduitse overeenkomst inzake vervolging van nazi-misdaden. Het drietal was na de oorlog in Frankrijk bij verstek ter dood veroordeeld. Omdat het om Westduitse staatsburgers ging kon het drietal toen niet aan Frankrijk worden uitgeleverd. De advocaten van de drie oud-SS’ers hebben aangekondigd in hoger beroep te zullen gaan. Overigens zijn de drie veroor deelden nog wel op vrije voeten. Volgens de rechtbank bestaat er geen gevaar dat zij zullen vluchten. WASHINGTON. De Verenigde Sta ten zijn bereid graan te verkopen aan landen in Oos-Europa en maken zich geen zorgen over de mogelijkheid dat dergelij ke leveranties uiteindelijk in de Sovjet- Unie terechtkomen. Dit heeft de Ameri kaanse minister Bergland van Landbouw, - gisteren op een persconferentie ver- ':klaard. Hij zei niet te geloven dat landen als Polen over de mogelijkheden beschik ken het graan verder te transporteren naar de Sovjet-Unie. Volgens Bergland heeft de Sovjet-Unie De New York Times meldde gisteren ook dat een voormalig immigratie-ambte- naar diensten heeft verleend aan Carlos Marcello, hoofd van de maffia in New •Orleans. De ambtenaar zou Marcello aan een verblijfsvergunning hebben geholpen nadat het er naar uit zag dat de maffia- topman zou worden uitgewezen. lat zot «TXzVXZ** O ternnji nussisch graan zullen krijgen. Daarom nuiza ie trekt van de erminj BRUSSEL (ANP). Frankrijk is van mening dat Groot-Brittannië dit jaar der mate veel verdient aan olie en gas uit de Noordzee, dat een verlaging van de Britse bijdrage aan de EG minder dringend is geworden. «"De Franse minister van Financiën Mo- nory zei dit gisteren tijdens de vergade ring van EG-ministers van Financiën en ^Economie in Brussel. De stijging van de brandstofprijzen betekent volgens de Fransman een verdubbeling van het Brit se bruto nationaal produkt (NBP), de op brengst van hetgeen het land jaarlijks produceert. den om de vele Molukse ingezetenen, in var Nederland in verwarring te brengen”. vet Van een dergelijke reis is geen sprake, aldus de verklaring. Volgens een hoofdbe- stuurslid van de Badan Persatuan zijn er !wel gesprekken geweest tussen de Assen- se predikant en de Indonesische ambassa- 'de in Den Haag, maar de mogelijkheden van een bezoek zijn niet serieus onder- "zocht. LONDEN (AFP). In de Londense haven hebben gisteren vijftienhonderd dokwerkers het werk neergelegd om kracht bij te zetten aan hun eis voor een loonsverhoging van 43 procent. De staking van dokwerkers betekent een verdere verslechtering van het sociale klimaat in Groot-Brittannië, vooral doordat er nog steeds geen uitzicht is op beëindiging van de nu zes weken durende staalstaking. In autofabrieken in Solihull en Coventry hebben werknemers gisteren hun werk moeten onderbre ken wegens tekort aan materiaal, als gevolg van de staalstaking. „Eén /aar gevangenis voor vijfduizend moorden, is dat gerechtigheid?", was een van de leuzen waarmee Franse /oden gisteren demonstreerden voor het gerechtsgebouw in Keulen, waar drie voormalige SS 'ers gisteren werden schuldig bevonden aan de deportatie van tienduizenden Franse joden naar vernietigingskampen. derheid de terugtrekking van „buiten landse troepen” uit Afghanistan eiste, omdat de resolutie geen rekening hield met wat India ziet als westelijke inmen gingen in het gebied, de Indische Oceaan inbegrepen. De Russische en de Amerikaanse mili taire aanwezigheid in de Indische oCe- aan, door de Verenigde Naties tot een gebied van rust en vrede verklaard, zal waarschijnlijk door de gastheren van Gromiko bij de besprekingen aan de orde worden gesteld. Een ander punt van bespreking is, zo wordt verwacht, Indo-China. Tijdens haar verkiezingscampagne zei mevrouw Gandhi dat India de door de Sovjet-Unie gesteunde Cambodjaanse regering van Heng Samrin zou erkennen als zij aan de macht kwam. Sinds dat een feit is ge worden, is over deze kwestie echter niet meer gesproken. uit Afghanistan terugtrekt, dan confron tatie. Deze opvatting maakte zij kenbaar aan Clark Clifford, de speciale afgezant van president Carter toen deze onlangs in India wa. India, dat een regionale benadering van het probleem voorstaat, zond afge zanten naar Afghanistan en Pakistan voor de komst van Gromiko naar New Delhi en het pleegt ook overleg met andere buurlanden. De Russische bewindsman zal van premier Gandhi ongetwijfeld te horen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3