Gemeente Vervoerbedrijf heeft geen geld meer om trams schoon te houden
Canadezen
Nachtbus
Kwaad
B
Mfck
L;
Als je aan die krakers toegeeft, is de beer los
Nieuwe eigenaar Beerents:
n
)5
lier
F/
"ff
jS
72Z
j!
K lil
14
irant
m
Juristen
-
Geheim
„Openbaar vervoer? Een openbaar vuilnisvat zul
je bedoelen.” De chef van de tramremise Haven
straat H. Wilmsen heeft er danig moeite mee ’s mor
gens met plezier naar zijn werk te gaan. En met
hem de talrijke andere functionarissen, be
stuurders en reparateurs van het Gemeente Ver
voerbedrijf. De Amsterdamse tram is hard op weg
van correct dienstverlenend bedrijf te verworden
tot kermisvermaak waar mensen hun agressie op
kunnen botvieren.
Vernielde kussens
Directeur Meyer: „We doen dit
al twaalf jaar. In het begin kregen
we tien kussens per week. Vorige
week waren dat er 88 en het wor
den er steeds meer. Vervanging
door hard plastic is van de kant
van het GVB natuurlijk een op
lossing om de vernielingen tegen
te gaan, maar het betekent wel.
dat de mensen hier een broodwin
ning kwijtraken.”
onder redactie van Theo van der Kaaij
SB
Op het achterbalkon even
de beest uithangen
Een normaal geworden beeld in een Amsterdamse tram
(Foto's Lex van Rossen)
larlem
„De kwaliteit van de viltstiften wordt steeds beter, helaas
9 5
7
vordering of ontruiming?
De zes OGEM-panden aan de Keizersgracht: stilte voor de storm.
’54 of
ten van de teksten die zich met geen
mogelijkheid laat verwijderen.
o’s en
ten te
anten-
Carfit
i BTW
stede
Talrijke instellingen, groepen juristen
en particuliere rechtsgeleerden zijn daar
na gekomen met andere voorstellen voor
aankoop, vordering en ook ontruiming
van de beruchte panden. De Amsterdam
se Rechtswinkel was er het eerste bij om
de burgemeester te wijzen op de mogelijk
heid helemaal niets te doen. Hij zou geen
gehoor hoeven te geven aan de morele
druk die op hem rust de krakers met groot
politievertoon uit de huizen te halen. Een
paar dienders moest voldoende zijn en
aangezien die niets zouden kunnen uit
richten, hoefden de panden niet ontruimd
te worden. Vordering werd plotseling het
toverwoord. De gemeente diende gebruik
te maken van een artikel in de Woonruim-
tewet 1947 waarin de bevoegdheid wordt
omschreven voor een doelmatige verde
ling van de woongelegenheid niet alleen
woningen maar ook bedrijfspanden te
vorderen. De gemeente is na onderzoek
tot de conclusie gekomen dat vordering
niet haalbaar is. Er zou een belangen
afweging moeten plaats hebben tussen
eigenaars en urgente woningzoekenden.
Iets dergelijks heeft zich nooit eerder
voorgedaan.
De hardste woorden van adviseurs in de
affaire-Groote Keyser kwamen van de
rechtsgeleerden Donner, Wiarda en En
schedé. Dit trio is door burgemeester Po
lak verzocht te adviseren over al of niet
ontruimen. De rechtsgeleerden zeggen dat
de burgemeester beslist niet mag afzien
van ontruiming. Hij mag de zaak wel
uitstellen omdat „een zekere afkoelings
periode de mogelijkheid geeft van verder
overleg met alle betrokken partijen”. De
juristen schreven Polak: „In een georden-
De voelbare spanning in Amsterdam
van de op handen zijnde ontruiming van
de gekraakte OGEM-panden aan de Kei
zersgracht brak drie weken geleden ab
rupt af met het bericht dat gepoogd zou
worden de Groote Keyser alsnog door de
gemeente te laten aankopen. Staatssecre
taris Brokx van Volkshuisvesting stelde
meer geld ter beschikking om aankoop en
verbouw voor kleine huishoudens moge
lijk te maken, wethouder Schaefer van
stadsvernieuwing schaarde zich rond de
tafel met de eigenaar en deed uiteindelijk
de teleurstellende mededeling dat de ei
genaar enkele miljoenen guldens te veel
vroeg.
de samenleving, waarin niet wordt toege
laten, dat de gerechtigde met eigen geweld
tegenover anderen zorg draagt voor de
verwerkelijking van zijn recht, krijgt de
overheid de plicht haar machtsmiddelen
ter beschikking te stellen van hem wiens
recht bij rechterlijk vonnis is vastgelegd”.
Lijnrecht tegenover dit advies staat de
opvatting van prof. Langemeyer, oud-pro-
cureur-generaal van de Hoge Raad. Hij
heeft deze week samen met prof. Priemus,
hoogleraar volkshuisvesting aan B. en W.
van Amsterdam laten weten dat vorderen
van de panden juridisch zeer zeker moge-
Amsterdam heeft een jaar geleden voor
het eerst geprobeerd om de oude Keizers-
grachtpanden over te nemen. Er volgden
vruchteloze onderhandelingen met de of
ficiële eigenaar, de OGEM-dochter Trom
mel Vastgoed BV. In bonte opeenvolging
toverde OGEM nieuwe eigenaars te voor
schijn die slechts wachtten op de opleve
ring. De eerste was de in Marbella (Span
je) wonende Amsterdammer Willy Leon.
Hij bleek vervolgens de tussenfïguur te
zijn voor de eigenaar „Chinese Middle
East Real Estate and Investment Compa
ny Ltd.”, waarvan de directeur, de Neder
landse textielman Hentelaar in Hongkong
woont. De situatie blijft, dat de OGEM, die
leeg moet opleveren, opdracht voor ont
ruiming moet geven.
Het Zuiderbad in Amsterdam is dins
dagmiddag bezet door kwade zwem
mers en buurtbewoners. De bezetters
eisen van de gemeente duidelijkheid
over het wel of niet voortbestaan van het
zwembad. In een pamflet, dat op straat
onder de voorbijgangers werd uitge
deeld, stellen de bezetters als uiterste
datum 1 september 1980 om weer in het
oude bad te kunnen zwemmen.
Gerard, een van de verontruste bezet
ters, licht toe waarom zij tot deze actie
zijn overgegaan. „We worden aan het
lijntje gehouden. Er zijn verwachtingen
gewekt die niet worden nagekomen. Al
meer dan een half jaar gaat het zo.
Eindelijk was er dan een vergadering
gepland, eind februari, en nu blijkt dat
de vergadering niet doorgaat. Omdat de
heren ambtenaren te weinig tijd hadden
om deze voor te bereiden. En het speelt
al vanaf vorig jaar juni. Wij vinden dat
er beslissingen moeten orden geno
men. Ja of nee. Dan eten ij ook aar
we aan toe zijn”.
Ten tijde van de bouw van het extra
vagante De Mirandabad werd besloten
het Zuiderbad wegens exploitatietekor
ten en te hoge verbouwingskosten te
sluiten. Hiertegen kwamen toen ook ge
noemde buurtbewoners in opstand. Uit
hun midden is toen de vereniging Vrien
den van het Zuiderbad opgericht.
tegen
w. Al-
i exp.
Waar-
023-
Vorige week
werden 88 van deze
zitkussens volledig
vernield.
leng-
Pieter
arlem
d.
hines.
chade
□pend
eg 31.
Ruim 500 van de veertienhonderd bus
chauffeurs van het Gemeente Vervoer
bedrijf in Amsterdam hebben gepleit
voor afschaffing van de nachtdiensten.
Zij deden dit in een brief aan minister
Tuijnman van Verkeer en Waterstaat.
De chauffeurs vinden de nachtdiensten
ichten
g niet
n. Als
leven
kleu-
k alle
n div.
IJ weg
en op
landei
Haar-
>pend
tellen
U niet
ligt u.
Haar-
w. Tel.
wordt er gewassen met shampoo, maar de
talrijke teksten en tekeningen in alle mo
gelijke kleuren en afmetingen, waarmee
de tram in korte tijd is opgesierd weer
staan elke zeepsoort.
„Daar is aceton, thinner of tri voor
nodig en zelfs daarmee lukt het lang niet
altijd, zegt de heer Wilmsen. „Dat is alle
maal handwerk en daardoor een geweldig
groot probleem voor het GVB. De schrij
verij op trams is een verschijnsel van de
laatste drie jaar, maar het loopt op dit
moment op een geweldige manier uit de
hand. Er is geen enkele tram meer in
Amsterdam te vinden waar geen tekst of
tekening in te vinden is. Deze zaak is
geweldig onderschat. Op de GVB-begro-
ting voor dit jaar staat een veel te laag
bedrag aangegeven voor schoonmaakkos
ten. Er is nu al nauwelijks geld meer voor
beschikbaar. Wij zijn als remise verant
woordelijk voor de rijveiligheid van het
rollend materieel en voor de staat waarin
het op de weg komt. Aan dat laatste kun
nen wij op dit ogenblik niet meer voldoen.
Noodgedwongen moeten de trams ’s mor
gens in dezelfde bekladde toestand de
stad in zoals zij ’s avonds zijn binnengeko
men. De ene tekst lokt de andere uit, dus
de tram komt er steeds smeriger uit te
zien.”
Het Gemeentevervoerbedrijf heeft des
kundigen op het gebied van inkt en verf
uit Zwitserland gehaald om oplossingen
te bedenken voor het graffitti-geweld. Wat
zeiden de heren? „Hier is geen kruid tegen
gewassen.” Een slimmerik dacht het ge
vonden te hebben: alle kwetsbare vlakken
zwart verven. En ja hoor, al spoedig ver
schenen de eerste spierwitte en onuitwis
bare tekeningen op het maagdelijke
zwart.
Eind januari ontdekte de gemeente tij
dens een speurtocht op het kadaster, dat
op 21 december 1979 hypotheek is ver
leend voor de panden ten bedrage van
bijna vijf miljoen gulden. De nieuwe ko
per is de uit het niets opgedoken voormali
ge textielhandelaar Beerents uit Amster
dam. Hij heeft in Heemstede twee van zijn
BV’s gevestigd: Beerents Vastgoed en
Beerents Beheer. In Curasao houdt hij
nog een lege Beerents-vestiging aan. Bee
rents zou de OGEM-panden voor 3,1 mil
joen gulden hebben gekocht van Hente
laar in Hongkong. Hij hield de zaak volle
dig geheim, terwijl Polak en Schaefer
vertwijfelde pogingen deden om contact
met de koper van de panden te krijgen.
Beerents is van plan om van De Groote
Keyser kantoorgebouwen te maken en hij
heeft hiervoor al kandidaten.
Beerents: „De Groote Keyser verkoop
ik niet, al boden ze me vier miljoen gul
den. Het is een principezaak geworden.
Als je aan die krakers toegeeft, is de beer
los. En we leven tenslotte in een rechts
staat”.
„verspilling van mankracht en dieselo
lie”. Bovendien zou de nachtdienst voor
de chauffeurs, die om de veertien dagen
één week nachtdienst moeten draaien,
ongezond zijn. „Wanneer de minister de
nachtdiensten niet zou kunnen afschaf
fen”, zo staat verder in de brief, „dan
willen wij een betere salariëring. En dan
wel met terugwerkende kracht tot 1969,
toen de nachtdiensten werden inge
voerd”, aldus de actievoerders in de
brief.
De directie van het GVB zegt in een.
verklaring het niet eens te zijn met de
actie van de chauffeurs en het te betreu
ren dat de chauffeurs via deze weg actie
willen voeren. Normaal zou zijn geweest,
volgens de directie, dat de chauffeurs
via de afdelingschefs, directie en tenslot
te gemeentebestuur hun grieven ken
baar zouden hebben gemaakt. Ook
neemt de directie het de actievoerders
kwalijk dat zij zonder medeweten van de
vakbonden hebben gehandeld.
lijk is. De gemeente moet dan wel
overgaan tot een drastische verandering
van het vorderingsbeleid van leegstaande
gebouwen.
Woensdagavond staat de Groote Keyser
op de agenda van de gemeenteraadsver
gadering. Een reeks moties maakt de dis
cussie er niet duidelijker op. De PvdA
steunt B. en W„ maar streeft tegelijk naar
vordering van de panden. Ook CPN en
PSP willen vordering. D’66 vindt dat er
ontruimd moet worden na „minnelijke
schikking”. WD en CDA willen ontrui
ming, omdat vorderen niet mogelijk zou
zijn.
Amsterdam kent twee remises voor
trams, de Havenstraat in West (150 trein
stellen) en de Lekstraat in Zuid (100 trein
stellen). Niet alle trams hoeven dagelijks
op de rails. Om tien voor half zes ’s mor
gens rijdt de eerste van de 199 trams weg
die per dag noodzakelijk zijn. Om de
middagspits aan te kunnen, komen er 15
trams extra uit de remise. Het GVB heeft
400 stadsbussen. Hiervan moeten per
week ook een fors aantal zitkussens naar
de reparateur, maar over het algemeen
zijn de vernielingen aan bussen minder
groot dan aan trams. De kleinere afmetin
gen zorgen niet alleen voor een betere
controle door de chauffeur, maar ook
voor een sterkere sociale controle door de
passagiers.
Twee keer per dag rijdt een bestuurder
zijn tramstel een remise binnen, waarbij
alle klachten en vernielingen met de mon
teurs besproken worden. Zijn de manke
menten te groot, dan mag de tram niet
meer uitrijden. Een keer per dag krijgt
elke tram een wasbeurt zonder shampoo.
Ook wordt elke tram dagelijks uitge
veegd. Twee keer per week krijgen de
ramen een beurt en eens per twee maan
den is het tijd voor de grote beurt. Dan
Veel Amsterdammers willen Canade
se oud-strijders, van wie er in mei 350
naar de hoofdstad komen, bij hen thuis
onderbrengen. Oproepen om bedden be
schikbaar te stellen, hebben veel resul
taat gehad. Nog dagelijks stromen aan
meldingen binnen. Dit zegt mevrouw D.
Spier, die op het stadhuis de aanvragen
verzamelt. Er zijn zo’n 550 bedden nodig,
omdat naar verwachting 200 Canadezen
hun vrouw zullen meebrengen. Op dit-
moment is er nog behoefte aan honderd
bedden. De aanmeldingen zijn gekomen
uit alle delen van de stad en alle lagen
van de bevolking. Van de 400.000 gulden,
die particulieren moeten bijdragen aan
het evenement is nu 30.000 gulden bin
nen. Het bedrijfsleven heeft 2,5 ton bij
gedragen. Naar verwachting zal de zaak
in totaal bijna 8 ton kosten. De gemeente
betaalt hiervan 1,5 ton.
Hij kan trouwens niks zien omdat zo’n
tram veel te lang is. Lijn 1 van Centraal
Station naar Osdorp is berucht vanwege
de vele scholengemeenschappen aan de
route. Als trams in de buurt van bepaalde
scholen tot stilstand komen, en het is net
pauze, gaan de leerlingen op het achter
balkon even de beest uithangen. Voetbal
wedstrijden zijn helemaal verschrikke
lijk. De ravage is dan voorspelbaar.”
1
I
Vorige week kon bekledingsbedrijf Meyer in Purmerend een
schandalig record noteren: het GBV bracht 88 volledig verniel
de Jweepersoons zitkussens binnen, de oogst van één week
rijden. Gemiddeld worden er in de trams 200 kussens per maand
aan stukken gereten. Het GVB kent de routes waar trams nooit
heelhuids van terugkeren. TL-balken gaan aan diggelen, stoelen
worden stukgesneden, ruiten kapot geslagen, alles beklad be
krast en bespoten met verf, handgrepen uit het plafond gerukt,
gymnastiekoefeningen aan leuningen brengen plafondplaten
naar beneden, deuren raken ontzet en in het ergste geval komt
de tram tot stilstand, omdat de apparatuur vernield is.
Chef remise Wilmsen: „Een trambestuurder deelt geen waar
schuwingen meer uit. Hij weet dat hij een pak op zijn donder
kan krijgen van bepaalde passagiers. Dat is veel te bedreigend
en daarom bemoeit de bestuurder zich zo min mogelijk met wat
achter zijn rug gebeurt.
GVB-functionarissen die dagelijks de
vernielingen en de bekladding aan zich
voorbij zien trekken vinden het verontrus
tend dat niemand zich eigenlijk realiseert
hoe ontzettend veel geld het herstel- en
schoonmaakwerk kost. Het GVB besteedt
dat werk uit aan particuliere bedrijven
die er behoorlijk druk mee zijn. Aan het
schoonmaakbedrijf is verzocht meer men
sen in te zetten, maar het sorteert nauwe
lijks effect, het remisepersoneel vindt het
„triest” om te zien hoe een tram die ’s mor
gens brandschoon uitrijdt luttele uren la
ter zwaar beklad weer binnenkomt. Dit
gaf al eens aanleiding tot mot met het
schoonmaakbedrijf, dat ervan verdacht
werd half werk te doen. „Wij garanderen
een schone tram tot aan de remisedeuren
en niet verder,” was het antwoord van het
bedrijf dat uiterst correct bleek te
poetsen.
Voor de wekelijks hoger wordende sta
pel vernielde zitkussens is inmiddels een
oplossing bedacht die volledig afdoende,
maar voor de passagier beduidend min
der confortabel is. De trams krijgen plas
tic kuipstoelen zoals die ook al in de door
vernielingen geteisterde metro worden
toegepast. Bovendien wordt geëxperi
menteerd met emaille rugleuningen om
het gebruik van stiften, kwasten en mes
sen te keren. De enige die bedenkingen
heeft tegen de vervanging van zachte kus
sens door hard plastic is het bekledingsbe
drijf in Purmerend, dat een dikke order
van het GVB-Amsterdam aan zijn neus
voorbij ziet gaan. De firma haalt het ver
nielde kunstleer van de kussens, vult het
weggesneden schuimrubber op en brengt
een nieuw dekje aan.
Wilmsen: „De kwaliteit van de viltstif
ten wordt steeds beter, helaas. En tegen de
spuitbussen die de laatste tijd gebruikt
worden staan we helemaal machteloos.
Het GVB moet ook optreden tegen sluik
reclame in de trams. Bedrijven en winkels
laten stickers in de tram plakken om
waren aan te prijzen. Meestal zijn die
stickers van een soort dat niet te verwijde
ren is. We hebben ook wel contactadver
tenties in viltstift ontdekt. Er werd een
brommer te koop aangeboden, compleet
met telefoonnummer. En laatst bood een
dame zich aan als relax-adres voor heren.
Jammer dat het telefoonnummer ver
keerd was, zodat een wildvreemde daar
handenvol werk aan kreeg.
Groote Keyser: aankoop,
i
4
