95
KRONINGSLEPELTJES
Nieuwe voorzitter bedrijfschap:
British Steel
zoekt directeur
Opslag radio-actief afval
^[OPMERKELIJKE STUDIE DELFTSE STUDENTEN
5i
tussen de
bedrijven door
r
Regeling subsidie
schoolbegeleiding
„Slagers komen tegemoet
aan kwaliteitseisen”
n
1
O
Economische hulp
voor Turkije
VAM-Wijster wint
blik terug
uit huisvuil
[1
K9
19
ECONOMIE
1980
W O E N S D A G 20 FEBRUARI
•teert
traal
loor-
ingS'
en
in een nieuw aan te leggen
buitenhaven dan zoals de
NV Nederlandse Gasunie wil
in de Rotterdamse Wilhel-
minahaven. Opslag van het
LNG in vier half ingegraven
tanks van 60.000 kubieke me
ter elk, zoals door de Gasunie
gepland, is waarschijnlijk on
uitvoerbaar door de slechte
ondergrond.
Eurolening
Ontwikkelingshulp
Nederhorst
Oostenrijk
Sigarettenreclame
Warmtemeter
(Van onze redactie economie)
GRONINGEN Aanlan
ding van vloeibaar aardgas
(LNG) in de Eemshaven kan
i teres-
irden,
ids-
de-j-
verk-
en is
Tie
iheid
een
s:
in de
eoor-
e
ieer
ken
95).
Haagse nachtbus
Frankrijk-Iran
Windenergie
Textielvezels
Noordzee-olie
7« aanzienlijk veiliger gebeuren
Aanlanden aardgas kan
veiliger in buitenhaven
jhe
üm,
■m»
Nederlandse proefboring
in Westduitse zoutlaag
i
j
5
9
9
9
9
9
9
9
9
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
LONDEN (AP). De Britse regering
zoekt in Amerikaanse industriële kringen
naar een opvolger voor de huidige alge-
meen-directeur van de staalfabriek Bri
tish Steel Corporation, zo meldt het Britse
dagblad Daily Telegraph.
De huidige directeur, Villiers, zou in
september met pensioen gaan, maar in
verband met de al bijna twee maanden
durende staalstaking, zou hij eerder aftre
den overwegen. Het bedrijf verloor voor
de staking ruim een miljoen pond per dag
(ruim 4,5 miljoen gulden), hetgeen nu is
opgelopen tot het dubbele.
constructies in een gedetailleerde opsom
ming van alle problemen, én bij aanlan
ding van LNG en de oplossing daarvoor.
Voordelen van een buitenhaven boven
het Gasunieplan voor de Wilhelminaha-
ven zijn volgens hen:
De nieuwe voorzitter van het Bedrijf
schap slagersbedrijf, slager J. Straathof
uit Den Haag, zei dit gisteren in zijn instal-
latierede. Hij zou het zinvol vinden als het
bedrijfschap zelf zou komen met regelin
gen, afgestemd op ambachtelijk vervaar
digde vleesprodukten.
Tussen 1970 en nu, vertelde de nieuwe
bedrijfschapsvoorzitter, is het aantal leer
lingen in het slagersvakonderwijs toege
nomen van 2.300 tot 3.500. Hij zag dit als
een resultaat van de intensieve voorlich
ting over het slagersvak, die de laatste
jaren is bedreven en die geleid heeft tot
een imagoverbetering. Dit jaar begint een
speciale cursus voor vrouwelijk winkel
personeel, die zo is opgezet dat ook aan
sluiting wordt verkregen op de normale
slagersvakopleiding.
windkracht acht buiten te houden, het
Wad op te sturen met alle gevaren van
stranding. Men zal daarom toch ook snel
geneigd zijn buiten ergens een beschutte
plek voor de tankers te bouwen. Of een
buitenhaven onder alle weersomstandig
heden kan worden binnengelopen, zal na
der modelonderzoek moeten uitwijzen”,
aldus Thijs Aarten.
Bij het ergst denkbare ongeval de door
TNO voor onmogelijk gehouden detonatie
van een gaswolk blijft alle schade,
Voor zo’n afvalopbergmijn in een zout-
koepel bestaat, zoals eerder gemeld, een
van mei 1978 daterend ontwerp van ir. J.
Hamstra (ECN) en proffessor ir. P. Th.
Velzeboer (TH Delft), dat onder andere
door ir. J. A. R. Hoefnagels (Staatstoezicht
op de mijnen) wordt aangevochten.
In dit ontwerp is voorzien in drie, zich in
alle richtingen 550 meter uitstrekkende,
horizontale galerijen: één op 600 meter,
één op 750 meter en één op 900 meter
diepte. In die galerijen zouden dan 776
gaten van 55 meter diepte moeten worden
geboord, die elk 25 bussen met 50 liter
kernsplijtingsafval zouden kunnen be
vatten.
Nu met succes „droog” tot 300 meter is
geboord, komt een ook destijds door
Hamstra en Velzeboer idealer geachte op
zet in zicht. In die opzet wordt slechts één
Zo zouden 50.000 bussen kemsplijtings-
afval in het steenzout kunnen worden
opgeborgen „zonder dat excessieve globa
le temperatuurverhogingen of verplaat
singen het gevolg behoeven te zijn”, aldus
de ontwerpers.
NV Nederlandse Gasunie heeft in West-
Duitsland een Eurolening van honderd
miljoen mark opgenomen met een loop
tijd van zeven jaar en een rente van 8,125
procent. Men is een koers van uitgifte van
iets onder de honderd procent overeenge
komen. De lening heeft een gemiddelde
looptijd van 5,5 jaar.
Saoedi-Arabië heeft Marokko 1,3 mil
jard dollar (ruim 2,6 miljard gulden) aan
ontwikkelingshulp toegezegd. Het mini
sterie van Financiën in Casablanca heeft
dit meegedeeld nadat de Marokkaanse
minister van Financiën, Reghaye, bespre
kingen had gevoerd met de Saoedische
ambassadeur, sjeik El Ard. De Saoedische
regering draagt 1,17 miljard dollar bij. De
rest "an het bedrag fourneert het Saoedi
sche Ontwikkelingsfonds.
De arrondissementsrechtbank te Rot
terdam heeft gisteren het faillissement
uitgesproken van Verenigde Bedrijven
Nederhorst NV in liquidatie. De bewind
voerders zijn hierbij tot curatoren be
noemd. De overgedragen (bouw)bedrij-
ven) die ook thans nog veelal de naam
Nederhorst voeren hebben niets te maken
met het faillissement van Ver. Bedrijven
Nederhorst. Hetzelfde geldt ook voor de
nog bestaande dochterondernemingen.
De economische groei in Oostenrijk zal
dit jaar een flinke daling te zien geven als
gevolg van de tragere groei van de inter
nationale handel en het strakkere econo
mische beleid van de Oostenrijkse rege- -
ring. In het jaarverslag over de economi
sche vooruitzichten schat de Organisatie
voor Economische Samenwerking en Ont
wikkeling (OESO) dat het bruto nationale
produkt met twee procent zal groeien te
gen een stijging met 5,2 procent het afge
lopen jaar.
De Reclame Code Commissie acht de
Pall Mall-sigarettenreclame van Turmae
in de bioscoop in strijd met het algemeen
belang omdat de een zeer duidelijke rela
tie legt tussen het roken van sigaretten en
het leveren van sportieve prestaties.
De Kema in Arnhem, het onderzoeksin
stituut van de Nederlandse elektriciteits
bedrijven, heeft een warmtemeter ontwik
keld voor gebruik in woningen die zijn
aangesloten op een stadsverwarmingsnet.
Op deze meter is inmiddels octrooi ge
vraagd en met de Nederlandse industrie
zijn besprekingen gaande over de produk-
tie van deze meter.
!ü-
lit
«ivel
423,00
318,00
5,81
7,71
(Van onze redactie buitenland)
ATHENE. De Westduitse minister
Matthöfer van Financiën voert in Ankara
besprekingen over de economische hulp
voor Turkije in het kader van een gecoör
dineerde achtie van de OECD, EG en het
IMF.
ie
no-J
At»
148,50
7380
99,50
85,Do
1780
39.®,
198,7»
25®)
82,10
3980
106$
51,50
7080
77,50
1580
91,50
123,80
102.50
52,00
98.80
De Vervoersbonden FNV weigeren me
dewerking te geven aan het invoeren van
een nachtbus in Den Haag. De bonden zijn
verontwaardigd dat de Haagse gemeente
raad, die nog kort geleden weigerde het
rijdend personeel van de HTM een uitke
ring te geven voor de extra inzet tijdens de
moeilijke winterperiode van vorig jaar.
nu besloten heeft tot invoering van een
nachtbus.
Uitgezocht werd of bussen met radio
actief kernsplijtingsafval zouden kunnen
worden neergelaten. Volgens het ECN
gaat het om „een van de laatste onder-
zoekpunten” van het ECN-studiepro-
gramma voor opberging van radio-actief
afval in een zoutkoepel.
Een boorfirma boorde een gat van ruim
30 centimeter doorsnee en een lengte van
300 meter vanaf een op 750 meter diepte
liggende gang in de buiten gebruik gestel
de zoutmijn Asse II in Braunschweig.
Daarbij kreeg het ECN de medewerking
van het Gesellschaft für Tieflagerung in
het kader van het ECN-onderzoekcon-
tract met de Commissie van de Europese
Gemeenschappen.
Op dit moment worden metingen in het
gat verricht om veranderingen van de
diameter of de vorm van het boorgat door
de hoge druk van het omringende steen
zout op die diepte te bepalen. De eerste
meetresultaten zouden erop wijzen dat
het gat voldoende lang „op maat” blijft
om het gewenste aantal bussen met in glas
gegoten kernsplijtingsafval na elkaar in
het gat neer te laten.
Door de tankers af te meren in een
buitenhaven wordt de afstand tussen de
tankers en de opslagtanks voor LNG op
de vaste wal een kilometer. „De kans op
lekkage, op verlies van LNG bij het lossen
van de tankers is reëel. Bij een bepaald
windtype kan er dan een explosie ont
staan”, zegt Thijs Aarten. „Om te voorko
men dat de opslagtanks dan beschadigd
worden en ook daar explosiegevaar ont
staat, moet de afstand tussen de losplaats
van de tankers en de opslagtanks aanzien
lijk zijn. In het Gasunieplan is die afstand
erg klein. Achteraf gezien is een afstand
van een kilometer, zoals in ons ontwerp,
misschien wat te groot. Maar leg je echt de
nadruk op veiligheid, dan is die afstand
wel te verdedigen”, zegt hij’
Scherpe kritiek had Straathof op óe-
nieuwe vleeskeuringstarieven, die naar
zijn mening onrechtvaardig hoog zijn
voor de kleine en middelgrote zelfslach-
tende slagersbedrijven. Voor de kleine
ondernemingen zijn ze bijna drie keer zo
hoog als voor de grote. De branche, vond
Straathof, zal met kracht moeten aandrin
gen op rechtvaardige tarieven. Straathof,
die vice-voorzitter is van de Nederlandse
Katholieke Slagershond NKS, volgt als
bedrijfschapsvoorzitter D. Groeneweg op.
Deze heeft om gezondheidsredenen zijn
functie neergelegd.
opberggalerij gemaakt op 600 meter diep
te, vanwaaruit boorgaten worden ge
maakt tot 900 meter diepte, waarin de
bussen worden opgestapeld.
fondsen
iiv. ed.)
W
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het slagersbedrijf is bereid verantwoordelijkheid te dragen
voor het vervullen van de toenemende kwaliteitsverlangens van de consu
ment. Het heeft al meegewerkt aan verschillende kwaliteitsregelingen en zal
die medewerking in de toekomst graag blijven geven.
Bij een aantal zilversmeden in ons land wordt reeds hard gewerkt aan penningen, lepeltjes en dergelijke ter gelegenheid van de kroning van
prinses Beatrix tot koningin eind april. Op de foto een zilversmid in Zeist. M. J. Gerritsen, laat een rek met kroningslepeftjes zakken in een
galvanisch zilverbad. Na het afwerken (polijsten) zijn de kleinoden rijp voor verkoop.
Frankrijk is niet van plan Iran het be
drag terug te betalen dat het in Eurodif
heeft gestoken, zo heeft minister van indu
strie André Giraud meegedeeld. Eurodif
is het consortium van ondernemingen uit
vijf landen dat in het Franse Tricastin een
fabriek voor de verrijking van uranium
heeft gebouwd die onlangs in gebruik is
genomen. Het Iraanse belang bedraagt
ongeveer een miljard dollar.
Tot deze opmerkelijke conclusies ko
men de 22-jarige Thijs Aarten en de 24-
j jarige Ton Kruijssen uit Delft na een
uitvoerig onderzoek, waarop de in Gro
ningen geboren Thijs Aarten deze maand
afstudeert in de civiele techniek (specilia-
satie: constructieve waterbouw) aan de
Technische Hogeschool te Delft. Zij geven
in hun studie ontwerpen voor zo’n buiten
haven met de daarbij behorende steiger-
groter dan door de drukgolf veroorzaakte
glasschade, beperkt tot het Eemshaven-
terrein, als de lekkende tanker in een
buitenhaven ligt. Ligt de tanker in de
Wilhelminahaven, dan ontstaat ook nog
schade buiten het Eemshaventerrein.
De afstand tussen de losplaats van de
tankers en de Eemscentrale wordt in het
ontwerp van de Delftse studenten zo
groot, dat volgens hen de ongestoorde
elektriciteitsvoorziening bij een eventuele
LNG-ramp beter gewaarborgd blijft, dan
wanneer de tankers in de Wilhelminaha
ven liggen. Overigens zien zij mogelijkhe
den de kou van het vloeibare gas (min 162
graden Celcius) te benutten voor de koe
ling van de elektriciteitscentrale. Andere
toepassingen zijn: produktie van vloeiba
re lucht, ontzilting van zeewater en koe
ling van koelhuizen.
LNG-aanlanding werkt volgens Thijs
Aarten afstotend voor eventuele andere
industriële vestigingen. Dat voor de werk
gelegenheid zeer nadelig effect zou kun
nen worden verkleind door de tankers in
een afzonderlijke buitenhaven te laten
afmeren. Wordt zo’n buitenhaven aange
legd dan wordt ook vergroting van de
Wilhelminahaven ten koste van bestaand
maar braakliggend industrieterrein niet
meer nodig.
De Vereniging van Exploitanten van de
Elektriciteitsbedrijven in Nederland
(VEEN) vreest een wildgroei op het gebied
van windenergie. Zij acht het van groot
belang, dat de bouw en montage van klei
ne windturbines uit het oogpunt van vei
ligheid en om economische redenen af
hankelijk worden gesteld van duidelijke
normen en regels.
De gastankers met 125.000 kubieke me
ter vloeibaar aardgas kunnen een buiten
haven met een havenmond van vierhon
derd meter breedte sneller binnenvaren,
omdat de remweg in de haven een kilome
ter langer is dan de ook door de Gasunie
te kort geachte remweg van twee kilome
ter in de Wilhelminahaven. Daardoor zul
len de tankers minder last hebben van de
dwarsstroming voor de havenmond, die
de grote, hoogliggende schepen gemakke
lijk uit de koers kan zetten. Ook de perio
de rond hoogwater, waarin de tankers
kunnen binnenvaren, wordt langer bij
gebruik van de Wilhelminahaven geldt de
erg korte periode van honderd minuten
voor hoogwater tot vijftig minuten na
hoogwater.
De Eemshaven („Hij ligt helemaal
fout”, aldus Thijs Aarten) wordt gesloten
bij windkracht acht. Een nieuwe, beter
gesitueerde buitenhaven kan bij grotere
windkracht nog worden binnengevaren.
„Het is onverantwoord deze tankers al bij
De Europese Gemeenschap heeft Enge
land toestemming gegeven om zijn invoer
van bepaalde synthetische vezels uit de
Verenigde Staten te beperken. Engeland
mag van de Europese Commissie grenzen
stellen aan zijn invoer van polyester fila-
mentgaren en nylon tapijtgaren, maar
niet aan zijn invoer van tufted tapijt. De
Europese fabrikanten van synthetische
garens zijn van mening dat hun Ameri
kaanse concurrenten te veel in het voor
deel zijn doordat ze kunnen profiteren
van kunstmatig laag gehouden prijzen
van petrochemische grondstoffen.
WIJSTER. De Vuilafvoer Maat
schappij (VAM) is dezer dagen begon
nen met het proefdraaien met een
grote huisvuilscheidingsinstallatie.
Met de machine, die op het VAM-
terrein in het Drentse Wijster staat,
kunnen allerlei opnieuw bruikbare
materialen, zoals blik, papier en plas
tic uit het vuil worden gesorteerd.
Het eerste „tastbare” resultaat van
deze terugwinning was een container
blik, die vorige week werd verkocht
aan een ontginningsfabriek in Leeu
warden. Het is de bedoeling dat vóór
de in juni geplande officiële opening
van de installatie de afstelling van de
sorteermachines zo verfijnd is dat
papier en plastic en in een later stadi
um glas „zuiver” van de rest van het
vuil kunnen worden gescheiden, zo
dat ook deze materialen kunnen wor
den verkocht voor hergebruik.
De huisvuilscheidingsinstallatie in
Wijster, die uniek is in de wereld,
heeft een capaciteit van 125.000 ton
huisvuil per jaar. In Nederland wordt
momenteel zo’n 3,5 miljoen ton huis
vuil geproduceerd, waarvan 0,8 mil
joen ton naar Wijster gaat. De VAM
heeft plannen voor nog meer van
deze installaties, als blijkt dat de te
rugwinning van materialen zoden
aan de dijk zet. Volgens de VAM ligt
dit wel voor de hand, omdat zowel de
kosten van vuilafvoer als de grond-
stofprijzen nog steeds stijgen.
Door verkoop van teruggewonnen
materialen hoopt de VAM de kosten
stijging van de vuilafvoer terug te
dringen terwijl gelijk allerlei steeds
schaarser wordende materialen voor
hergebruik beschikbaar komen.
Wel bevalen zij in hun studie aan, onder
zoek te laten verrichten ter verbetering
van bestaande of ter ontwikkeling van
nieuwe boortechnieken, waarmee het
„droog” boren van 600 tot 900 meter diep
te zou kunnen worden gerealiseerd. Hun
berekeningen leerden hen dat „het de
moeite niet loont diepere gaten dan drie
honderd meter na te streven”.
Het bedrag dat voor Turjjke loskwam
(ruim twee miljard gulden) was zeker niet
gering, maar levering ervan werd gebon
den aan de strenge eisen van het
Internationale Monetaire Fonds (IMF).
Door het lage tempo waarmee het geld
binnen begon te komen trad er een snelle
verdere verslechtering op van de econo
mische toestand in Turkije. Twee ingrij
pende devaluaties, een van 43 en een van
33 procent, werden noodzakelijk. De infla
tie naderde de 100 procent per jaar.
(Van onze redactie economie)
PETTEN. Het Energieonder
zoek Centrum Nederland (ECN)
heeft met succes op 750 meter diepte
een boring in een Westduitse zoutlaag
laten uitvoeren. Doel van de proefbo
ring was te onderzoeken of met een
„droge” boortechniek, op mijnniveau
diepe opberggaten in het zout te ma
ken zijn.
Straathof, die in Den Haag zijn nieuwe
fünctie aanvaardde, noemde het Neder
landse slagersbedrijf een gezonde
bedrijfstak. Meer dan ooit, vond hij, zal de
slager bewust beslissingen moeten nemen
over zijn vestigingsplaats, zijn assorti
ment en de kwaliteit van zijn produkten.
Het juist inspelen op de wensen van de
consument wordt steeds belangrijker en
stelt hoge eisen aan de bekwaamheden
van de slagerij-ondernemer, ook op het
gebied van het management.
De nationale oliemaatschappij van
Groot-Brittannië (BNOC) heeft haar prijs
van ruwe olie uit de Noordzee in overleg
met de producenten, zoals British Petro
leum Company, met vier dollar verhoogd
tot 33 a 34 dollar per vat (66 a 68 gulden
per 159 liter). De prijs van ruwe olie uit het
Forties-Veld bedraagt nu 33,75 dollar per
vat.
DEN HAAG (ANP). Elke school heeft
in principe recht op gesubsidieerde bege-
begeleiding ter ondersteuning van het on
derwijs. Scholen moeten meer invloed
hebben op de activiteiten van de schoolbe
geleidingsdiensten dan tot nu toe het ge
val is. Dit staat in de toelichting op de
Rijksregeling Subsidiëring Schoolbegelei
ding, die staatssecretaris Hermes van On
derwijs en Wetenschappen vandaag heeft
bekendgemaakt.
De regeling bevat een aantal voorwaar
den waaraan schoolbegeleidingsdiensten
moeten voldoen om in aanmerking te ko
men voor subsidie. Eén van die voorwaar
den is dat de diensten scholen moeten
kunnen begeleiden die door tenminste
20.000 leerlingen worden bezocht.
De regeling maakt het mogelijk dat
scholen die ontevreden zijn over de relatie
met een schoolbegeleidingsdienst, kunnen
overstappen naar een andere dienst.
Om dit te verwezenlijken is het systeem
van begeleidingsovereenkomst toegepast.
Een school gaat met een begeleidings
dienst een overeenkomst aan met een
looptijd van drie jaar. Als opzegperiode is
een jaar genomen.
De staatssecretaris stelt verder dat het
schoolbegeleidingswerk primair pedago-
gisch-didactisch gericht moet zijn. Hij ziet
op het terrein van „schoolmaatschappe-
üjk werk” geen zelfstandige taak voor de
schoolbegeleiding.
De begeleiding van het buitengewoon
onderwijs zal voorlopig slechts gedeelte
lijk tot de taak van de schoolbegeleidings
dienst gerekend worden, aldus Hermes,
terwijl de begeleiding van peuters in het
geheel niet tot het takenpakket van de
diensten behoort.
De voorgestelde rijksregeling zal overi
gens, wanneer deze effectief wordt, van
tijdelijke aard zijn. Een meer definitieve
vormgeving zal haar beslag krijgen in de
in voorbereiding zijnde wet op de onder
wijsverzorging.
De regeling zal allereerst voor reacties
worden toegestuurd aan „het onderwijs
veld”. Verwacht wordt dat de rijksrege-
ling nog dit jaar in werking zal treden.
Volgens hun berekeningen blijft bij de
ze wijze van dumpen van het kernsplij
tingsafval de zoutkoepel (met uitzonde
ring van het zout direct rondom de bus-
sen) beneden de 80 graden Celsius, 20
graden kouder dan bij het opbergen in
gaten die van drie galerijen uit zijn
geboord.
Een soortgelijk resultaat zou ook kun
nen worden bereikt door geen drie, maar
vier opberggalerijen aan te leggen. „Deze
beperkte winst dient afgewogen te wor
den tegen de extra inspanning die nodig
zal zijn voor de ontsluiting van een vierde
opbergniveau”, aldus Hamstra en Velze
boer, die daarna kozen voor drie opberg
galerijen.
De Bondsrepubliek is reeds op de top
conferentie van Guadeloupe, begin vorig
jaar, aangewezen als coördinator van de
ze steun, die na het „verlies voor het
Westen” van Iran als strikt noodzakelijk
werd ervaren.
Daarmee is volgens het ECN aange
toond dat het mogelijk is in een mijn,
aangelegd in een zoutkoepel, diepe verti
cale gaten te boren op een zodanige af
stand van elkaar, dat het hete kernsplij
tingsafval de zoutkoepel zo weinig moge
lijk opwarmt.
Diepe gaten in een zoutlaag of zoutkoe
pel werden tot nu toe gemaakt door het
zout met de boorbeitel los te maken en het
omhoog te brengen in de boorspoeling die
ook voor de koeling van de beitel zorgt.
Een droge-boortechniek zoals nu be
proefd, waarbij het zoutgruis met pers
lucht omhoog wordt gebracht, verdient de
voorkeur in een afvalopbergmijn, maar
blijkt pas nu te kunnen worden toegepast.
43,50
37,00
23®
245,80
w -1-
.1
133® I -
34®
54®
75®
95®
738»
84®
126,11
100®
130,
42®
55®
146,00»
54®
56®
42®
63®
107®
44®
137®
44®
45,11
65®
33®
106,71
54®
137®
32®
150®
61®
75®
193®
32,71
84®
177®
23®
39®
39®
48®
44®
117®
295®
151®
153®
256®
1
