To
in
V
b
s
DamiatePers
Catastrofe dreigt in
Britse gevangenissen
De strategische waarde is
Libanons grootste probleem
I
I
Nie
A
fife 1
W7'
Umuider Courant
NOTITIES
OVER:
H
M
19 80
FEBRUARI
MAANDAG
25
F!'>i
KLC
J
S(
u
Wie bekend is met de
situatie in Libanon stelt
zich ongetwijfeld wel eens
de vraag: „hoe lang de
partijen, die bij de con
flicten in dit land zijn be
trokken, er nog in zullen
slagen om de ontwikkelin
gen in de hand te houden
en een nieuwe oorlog tus
sen Israel en de Arabieren
te voorkomen”.
hoelang een nieuwe Midden-Oosten-oorlog nog zal uit
blijven, door generaal-majoor M. H. von Meyenfeldt,
een nieuwe ramp die de Sahel bedreigt, door Kees
Klaasse,
de explosieve situatie in de Britse gevangenissen,
van onze radactie buitenland.
o
Wet he
Droogteramp in Sahel chronisch
155,00
VO
Wi
Be
Te
de
Demonstratie van gevangenen op
het dak van de zwaarbewaakte Worm-
wood-Scrubbsgevangenis in Londen.
De ramp die de Sahel in 1973 geselde was
verschrikkelijk. Toen de winterregens enkele
jaren lang uitbleven, begon een droogteperiode,
die als de meest catastrofale sinds zestig jaar
wordt beschouwd. Velen van de in totaal 26
miljoen mensen die in het getroffen gebied
leefden, werden acuut met de hongerdood
bedreigd. Ongeveer honderdduizend van hen
zouden ook inderdaad sterven, vooral kinderen
en oudere mensen. De ramp bleef niet beperkt
tot Sahellanden. Ook in Ethiopië, Kenia,
Tanzania en Soedan verkommerden mensen en
vee. Niet te tellen aantallen geiten en andere
dieren, eigendom van nomaden, krepeerden bij
gebrek aan water. In paniek trokken veel
mensen van het totaal uitgemergelde land de
steden in, waar de prijzen voor het schaarse
voedsel tot recordhoogten opliepen.
De regeringen van de getroffen landen
sloegen pas laat alarm. Voor de (buitenlandse)
deskundigen was het al lang duidelijk dat een
ernstige situatie aan het ontstaan was in het
Afrikaanse overgangsgebied tussen
zandwoestijn en tropische regengordel. Niet dat
die overigens op tijd iets deden met deze
wetenschap. Toen de nood toesloeg, zette de
FAO, de internationale voedselorganisatie van
de Verenigde Naties, ijlings
In deze dagen, waarin het nieuws wordt
beheerst door Afghanistan en Cambodia,
valt het niet zo op dat zich elders op deze
aardbol, in Midden-Afrika, al jarenlang
een drama aan het voltrekken is van
aanmerkelijk grotere orde.
Hongersnood en droogterampen dreigen in de
Sahel chronisch te worden. „Als grootscheepse
hulp nog een halfjaar uitblijft, dan zullen er in
de kranten weer foto’s van uitgemergelde
kindertjes in de Sahel verschijnen”, aldus de
hartekreet dezer dagen in een interview met Els
van Hulten-Delgaauw, de echtgenote van oud-
staatssecretaris Michel van Hulten, die naar het
Afrikaanse Sahelland Mali is vertrokken om
voor een hulporganisatie te werken. Nog altijd
hebben miljoenen mensen in Afrika dagelijks
met het schrikbeeld honger te maken. En weer
zal die honger binnenkort in alle hevigheid
toeslaan.
Opnieuw dreigt, na de droogterampen van
1973 en 1977, een omvangrijke hongersnood in
de Sahel, de strook landen op de scheidslijn
tussen dor en groen in Afrika. Er is het
afgelopen jaar weer te weinig regen gevallen in
Senegal, Gambia, Kaap-Verdië, Mauretanië,
Mali, Niger, Opper-Volta en Tsjaad. Voor de
zoveelste maal zijn talloze oogsten mislukt in
deze door droogte geteisterde landen onder de
Sahara; het voedsel raakt op. De op het oog zeer
ambitieuze hulpprogramma’s van de rijke
landen bieden bij lange na niet voldoende
uitkomst.
urgentieprogramma’s op evenals de Europese
Gemeenschap. Verschillende landen en
organisaties trachtten te redden wat er te
redden viel. Dat was niet veel.
De donorlanden werden op de conferentie met
hun neus op veel schrikbarende feiten gedrukt.
Bijvoorbeeld dat de ontbossing in Afrika veel
sneller gaat dan men zich ooit heeft
gerealiseerd. Hierdoor neemt onder meer de
kans op woestijnvorming toe. De bevolking in de
acht Sahellanden groeit met twee procent per
jaar, terwijl de voedselproduktie maar één
procent stijgt. De Sahellanden zijn daardoor
onder meer achtergelopen op hun doelstelling
om tegen het jaar 2000 zelf in hun
voedselproduktie te kunnen voorzien.
Vermoedelijk dit jaar zal opnieuw een
conferentie worden gehouden door de
zogeheten Club van de Sahel. Hoog tijd: zoals
gezegd. Een nieuwe droogtecatastrofe kondigt
zich reeds aan.
Droogteperioden zijn er altijd geweest in de
Sahelstreek en zullen er ook altijd terugkomen.
Een reden temeer om te proberen de gevolgen
tot een minimum te brengen.
hongersnood af te wenden door het aanleggen
van betere wegen, meer putten en
bevloeiingswerken kwam niet veel terecht.
Wellicht om diezelfde reden bleek in de jaren
die volgden tot overmaat van ramp een deel van
het toegezegde geld niet eens gebruikt te kunnen
worden.
De dreigende crisis in de Britse
strafinrichtingen wordt danig aan
gescherpt door stiptheidsacties en
het weigeren overwerk te doen door
Volgt
Moorm
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E Koning
DIRECTIE: Mr. H. C. van der Mije
UMU
Klooste
maand
bureau
nomen,
persom
terhuis
ingebrs
drijf I
Helder
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
Wel
van h(
tentoo
ter Wi
nieuw
Beide
wetho
over.
Hij
Velser
gemee
bibliol
dus z<
jaren
van z
anden
kelijk
Voo
kwart
werk
terreii
partic
precie
het bi
de lei
één t
de w
brach
onder
Chrisl
geope
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van
zaterdags van
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
De Britse autoriteiten maken
zich ernstig bezorgd over de
toestand in de overvolle gevan
genissen in het land.
Men vreest binnen afzienbare
tijd te zullen worden geconfron
teerd met gewelddadigheden
als die welke zich onlangs af
speelden in een Amerikaanse
strafinrichting in de staat New
Mexico. Een oproer kostte daar
het leven aan enkele tientallen
gedetineerden.
peil betekent, schat dat tegen het
einde van dit jaar 48.100 mensen
hun straf zullen moeten uitzitten in
cellen, waarvan minder dan een
kwart in deze eeuw is gebouwd.
Intussen zijn veel nieuwbouwplan-
nen voor gevangenissen geschrapt
als gevolg van een bezuinigingsope
ratie van de regering.
Vier jaar na deze droogteramp en na
hulpacties, die onder meer in ons land zeven
miljoen gulden opbrachten, was er in 1977 weer
hongersnood in de Sahel. Nog steeds had het
niet (voldoende) geregend. De hulpacties bleken
op de lange termijn geen succes gehad te
hebben. Gironummers werden weer geopend.
Graanzendingen gingen onderweg. Weer
werden op de tv de hongerige kinderen en dode
koeien op een gescheurde bodem massaal ten
tonele gevoerd. Op het Afrikaanse platteland
aten de boeren hun zaaigoed voor de nieuwe
regentijd op. Voor een kwart van de bevolking
van de acht Sahellanden sloop de hongerdood
weer angstig naderbij. De Verenigde Staten en
West-Europa stuurden in 1978 ongeveer 700.000
ton voedsel. Maar voedselzendingen alleen
bieden slechts een minieme tijdeljke oplossing.
18.30-19.00 uur
11.30-12.30 uur
(V
SAN'
houdei
stemdf
het til
aan h<
Wethoi
zelf in
schrot»
“t nieuwl
mee d<
tijk br
der R<
meer
breidii
telaan
pas lal
goede
lijke
woord
nieuw
„De gieren zijn de enige die van de toestand
profiteren”, zo zei president Sangoule Lamizana
van Opper-Volta destijds wrang in een
toespraak tot de VN in Rome, waar hij om meer
hulp kwam smeken voor de zwaar getroffen
landen in de Sahel. Lessen voor de toekomst
werden na deze rampzalige maanden niet of
nauwelijks getrokken. Van pogingen om nieuwe
De inrichting in Ashford, waar
voornamelijk mensen in voorarrest
worden gehouden, is berekend op
271 gevangenen. Doorgaans zijn er
ongeveer 600 gehuisvest. Een be
waarder die er al 14 jaar werkt:
De omstandigheden zijn hier al ja
ren ondraaglijk. We zijn nu echt op
een eindpunt. Als je drie man in een
klein celletje opsluit, krijg je ge
welddadige reacties. Ze leren zich
tegen elkaar en tegen iedereen die
op hun weg komt. Vaak wordt de
staf aangevallen. Ik heb het niet
over een duw in je gezicht, maar
over echt slaan, waardoor je twee
weken bent uitgeteld”.
Groeperingen die zich inzetten
voor verbetering van het lot van
Britse gedetineerden, beweren dat
de gevangenbewaarders vaak
wraak nemen op de gestraften.
Acht gevangenbewaarders zijn vo
rig jaar veroordeeld, omdat zij tij
dens een oproer in de gevangenis
van Huil in 1976 gevangenen had
den mishandeld. Ook wordt be
weerd, dat gedetineerden steeds va
ker met kalmerende middelen rus
tig worden gehouden. Dat met tran
quillizers wordt gewerkt, is inmid
dels openlijk toegegeven door de
directeur van de gevangenis van
Parkhurst.
der de 15.000 ongewapende gevan
genbewaarders. Een van de gevol
gen zou kunnen zijn „een ernstig
verlies aan gezag, dat door gewa
pend ingrijpend zal moeten worden
hersteld”.
De afgelopen jaren hebben zich in
de 118 Britse gevangenis
inrichtingen tientallen ongeregeld
heden voorgedaan, van vreedzame
protestacties tot bloedige oproeren.
Tot nu toe zijn geen doden gevallen,
wel honderden gewonden. Bij moei
lijkheden vorig najaar in de Lon-
dense gevangenis Wormwood
Scrubs, liepen ongeveer 70 gevan
genen verwondingen op, toen de
autoriteiten een speciale eenheid in
zetten om een oproer neer te slaan.
In het parlement onthulde de rege
ring toen onder pressie, dat sinds
oktober 1978 zeven maal de hulp
van die eenheid was ingeroepen om
ordeverstoringen in Britse gevange
nissen de hop in te drukken. De
vorming van de mobiele eenheid
onderstreept de groeiende bezorgd
heid van de regering over het oplo
pen van de spanningen in de gevan
genissen.
Het ministerie van Binnenlandse
Zaken, dat enkele jaren geleden
nog verklaarde dat een aantal gede
tineerden van 42.000 al een crisis-
Nederlandse pantservoertuigen in
Libanon.
De krijgsmacht beschikt over 3100
tanks en 580 gevechtsvliegtuigen
(West-Duitsland resp. 3800 en 610).
De vrede met Egypte heeft de
strategische positie van Israel aan
zienlijk gewijzigd. Twee verande
ringen wil ik noemen. De eerste is,
dat Israel zich nu kan concentreren
op de dreiging uit het Noorden en
Oosten en met name op de dreiging
van de kant van Syrië, dat nu Is
raels belangrijkste tegenstander is.
De tweede betreft het verlies aan
strategische ruimte door de terug
gave van de Sinai aan Egypte. Wat
te verdedigen is overgebleven, is
niet meer dan een langgerekte on
diepe landstrook die moeilijk is te
verdedigen, kwetsbaar is voor infil
traties en weinig mogelijkheden
biedt voor de ontplooiing en veilige
verplaatsing van militaire een
heden.
Mede door het verlies van de Si
nai is de keus voor de verdediging
als gevechtsvorm bij een eventueel
militair conflict weinig zinvol meer.
De geografische situatie dwingt Is
rael om als eerste toe te slaan en om
door snelle aanvallende acties op
het grondgebied van zijn tegenstan
der, zich de nodige vrijheid van
handelen te verschaffen. Alleen een
offensief kan Israel redden.
De aandacht van de Israëlische
militaire leiders richt zich vooral op
ontwikkelingen in Libanon, Syrië
en Jordanië, mede om te bepalen
wanneer bij oplopende spanning tot
actie moet worden overgegaan. In
Libanon bevinden zich Syrische
troepen en in Zuid-Libanon belang
rijke concentraties gewapende Pa-
lestijnen die een bedreiging vormen
voor Noord-Israel. Er zijn meldin
gen dat deze Palestijnen zijn uitge
rust met Russische tanks.
De gezamenlijke militaire macht
van Syrië en Jordanië is vrijwel
gelijk aan die van Israel (totaal
strijdkrachten 294.700; tanks 3200;
gevechtsvliegtuigen 462). In voorko
mend geval kunnen beide landen
rekenen op steun van andere arabi-
sche staten, zoals Irak. De militaire
macht van de arabieren is echter
niet zo indrukwekkend dat zij Is
rael, wanneer dat nodig is, zal af
houden van offensieve operaties.
Jordanië manoeuvreert uiterst be
hoedzaam, mede omdat het van het
Westen afhankelijk is voor de in
standhouding van zijn strijdkrach
ten. Irak heeft zijn aandacht vooral
gevangenispersoneel, dat hogere
salarissen en betere werkomstan
digheden eist. Hun acties hebben
voor de gedetineerden tot gevolg
dat zij vaak lange tijd in hun cellen
’blijven opgesloten, zonder li
chaamsbeweging, recreatie, bezoek
of samenkomsten met medegevan
genen.
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling
(inclusief 4% BTW)
per maand
per kwartaal
per post
perjaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
In een recent rapport waarschu
wen Britse gevangenisdirecteuren
voor „een grote catastrofe”, tenzij
spoedig stappen worden onderno
men om het gevangenisstelsel te
hervormen. Dit stamt nog groten
deels uit het Victoriaanse tijdperk.
De problemen draaien vooral om de
overbevolking in de gevangenissen.
Momenteel zijn 46.200 gedetineer
den ondergebracht in sterk verou
derde gevangenissen, die hooguit
zijn berekend op 30.000 celbewo
ners. Een derde deel van hen moet
met een of twee anderen een cel
delen van 2,5 bij 3 meter.
De directeuren wijzen ook op de
snel groeiende ontevredenheid on-
In 1978 werd in Amsterdam onder de hoede
van de Organisatie voor Economische
Samenwerking (OESO) een driedaagse
conferentie gehouden van de Club van de Sahel,
het gespreksforum van de Sahellanden en
westerse en olieproducerende donorlanden. Om
een eerste ontwikkelingsprogramma, dat tot
1982 loopt, van de grond te krijgen, was volgens
de Afrikaanse landen zes miljard gulden nodig.
De donorlanden wilden zich echter slechts voor
een kleine twee miljard vastleggen. De
Sahellanden kregen het verwijt van de donors,
dat zij zich moeilijk voor meer geld konden
vastleggen als er geen goed doortimmerde
voorstellen op tafel kwamen.
15,90
45,85
60.00
180,70
233,00
0,80
De gebrekkige coördinatie in de
hulpverlening, internationaal zowel als
nationaal, de geringe capaciteit van havens en
vliegvelden en ook het ontbreken van goed
transport verergerden de rampzalige situatie,
vooral in de meer landinwaarts gelegen
gebieden. In de Afrikaanse havens lagen
miljoenen tonnen graan en ander voedsel. Er
waren echter geen vrachtwagens en helikopters
genoeg om het naar de noodgebieden te
brengen. De televisie bracht maanden lang
beelden in de huiskamer van stervende,
kreperende mensen en dieren, een wanhopige
worsteling van sterksten om hun laatste dagen
te rekken.
Parlementsleden, hulpgroepen,
welzijnsorganisaties en de Britse
media dringen aan op ingrijpende
hervormingen in het Britse gevan
geniswezen om gewelddadige uit
barstingen als in de Verenigde Sta
ten op tijd af te wenden.
Het probleem waar Libanon mee
zit, is dat het strategisch waardevol
is voor de partijen die in het conflict
over de vorming van een Palestijn
se staat militair tegenover elkaar
staan. Het beheerst de toegangen
tot Noord-Israel en West-Syrië en
herbergt concentraties gewapende
Palestijnen en Syrische legereenhe
den. De rust kan dan ook pas in
Libanon terugkeren wanneer Israel
en zijn buren het eens worden over
de toekomst van het Palestijnse
volk. De kans daarop lijkt echter
gering. Immers, zolang er geen ech
te vrede is in het Midden-Oosten,
beschouwt Israel de vorming van
een Palestijnse staat, o.a. op de Wes
toever van de Jordaan, als een
springplank voor de arabieren om
Israel te vernietigen.
Israel wil eerst vrede; de arabie
ren eerst de vorming van een Pales
tijnse staat. En aangezien dit ge
vecht nog lang kan duren, mogen
wij niet verwachten dat er op korte
termijn vrede zal zijn in Libanon.
De mogelijkheid is zelfs aanwezig
dat de ontwikkelingen inderdaad
uit de hand lopen en dat het conflict
tussen Israel en zijn buren militair
wordt uitgevochten op Libanees
grondgebied. Hoe reëel is die moge
lijkheid?
Israel heeft sinds de oorlog van
1973 zijn strijdkrachten aanzienlijk
versterkt. Naar defensie gaat 30,4
procent van de overheidsuitgaven
(Nederland 9,4 procent). De defen-
sie-uitgaven per hoofd van de be
volking bedragen 425 dollar (Neder
land 338 dollar) en in de Israëlische
krijgsmacht dient 22,8 procent van
de bevolking tussen 18 en 45 jaar
(Nederland 3,8 procent). De sterkte
van de krijgsmacht bedraagt
165.000 militairen (Nederland
115.000). Deze sterkte kan binnen 24
uur tot 400.000 worden opgevoerd.
Mens en dier sterven van honger en dorst in
Opper-Volta.
geconcentreerd op de ontwikkel®
gen in het buurland Iran.
Israel heeft verder een vooi
sprong daar waar het gaat om hel
gebruik van gepantserde eenheder
en om de kwaliteit van de pantset
afweer en de luchtstrijdkrachtei
Bovendien mag het er van uit gaai
dat de arabische militaire leiders 4
technische en bedrijfskundige km
liteiten missen om de militair
macht waarover zij beschikken effi
ciënt te gebruiken en om militant
operaties op grote schaal te leiden
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023-31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
Wanneer Israel besluit om zjji
militaire macht te gebruiken, gas
het om de volgende doelstellingen
de vernietiging van de Palestijnei
in Libanon en de uitschakeling vai
Syrië als militaire macht. Een op
ratieplan voor het bereiken van de
ze doelen kan voorzien in een verde
digend optreden langs de Jordaai
om een mogelijke aanval van Joi
danië af te weren en een aanvallen
de operatie in Libanon en Syrië me
als mogelijk einddoel Aleppo i
Noord-Syrië.
De uitvoering van deze operate
kan plaatsvinden langs twee assen
één langs de kust van de Middel
landse Zee en een tweede in dl
richting van Damascus. De Unifil
troepen in Zuid-Libanon bevindei
zich zeker in de beginfase van eer
dergelijk offensief in een kwetsbar
positie. Zij zijn uiteraard niet ii
staat om Israel te stoppen en kun
nen niet meer doen dan zich ingr»
ven en wachten op nieuwe take
wanneer de toestand is gestabili
seerd.
Zal Israel toeslaan? Amerika, dal
belang heeft bij goede betrekkingen
met de Arabieren, zal zeker alles
doen om Israel van een dergelijk
optreden af te houden. Een onzeke
re factor voor Israel is ook de moge
lijke reactie van de Sovjet-Unie dat
aan de zijde van Syrië staat. De
toestand wordt mijns inziens
werkelijk kritiek wanneer Ameri
ka, ter bescherming van de belan
gen van het Westen, gedwongen
wordt om zijn interventiestrijd-
macht te gebruiken in het gebied
van de Perzische Golf. Dan krijgt
Israel de ruimte om zijn slag te
slaan; om aan de militaire dreiging
in het Noorden voor een lange tijd
een einde te maken en wordt Liba
non het slagveld waarop de vijfde
Israelisch-arabische oorlog wordt
uitgevochten.
jTUNESIE
MAROKKO'
ALGERIJE
EGYPT
SOEDAN
ETHIOPIË
KENIA
NIGER
TSJAAD»
SSPAANSE
=SAHARAB
-
'NIGERIA Ad
gSg GUINEE
SIEHRA ~LEOnAs||voob
iBOti^ERiX «U«Tj
