Gesprek over arbeidsvoorwaarden
slachtoffer
Polak:
OPEC-landen
Herdenking Februaristaking
in mei bijeen
Umuider Courant
Een op vijf
Nederlanders
Deng geen chef-
staf meer
Wiegel: Kabinet
valt als minder
wordt bezuinigd
Thatcher dreigt
Gemeenschap
DamiatePers
Aardgasvondst
in Noordzee
Opwerkingsfabriek
mogelijk in Hessen
Deze week
bij de melkman:
„Ik was
wèl zorgvuldig in
zaak-T oorenaar”
Con
0®
DO
OVE
Kleine delicten
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG. Donderdag
praten regering, werkgevers-
en werknemersorganisaties
opnieuw over de arbeidsvoor
waarden en de bijstelling van
het sociaal-economisch beleid.
De beide vakcentrales en het
NCW hebben al meegedeeld
weinig van het gesprek te ver
wachten.
(Van
IJMI
zichtlo
ter ge
rond c
den vi
import
verstra
wordt
de dee
pandei
werdei
de aai
maat e
deren
de uit
maken
kening
gezet, i
wonen
hun oi
IJM
van h
maligt
terbed
een s
stand
van d'
Hofge
en he
Toren
Kanae
zitten
nen g
We he
ter d<
tnoeili
Anita
woons
Trom;
BINNEN- EN BUITENLAND
f
(Van onze redactie binnenland)
Sociale partners
i
vrezen mislukking
derlanders naar de dokter wegens letsel
bare weg.
De jongste bezuinigingsnota van het ka-
debat te laten plaatshebben tussen leden
(ADVERTENTIE)
Het b
Duizenden mensen hebben gisteren in Amsterdam deelgenomen aan de jaarlijkse herden-
155,00
De bevolking verleende, daartoe opge-
De Surinaamse krijgsmacht kreeg ech
ter dezelfde functie als de TRIS. De TRIS,
het Nederlandse leger dus, had tot taak
Suriname als deel van het Nederlandse
koninkrijk, te verdedigen. De Surinaamse
militairen namen deze taak over en had
den dus in feite niets te doen. Er viel, een
enkel grensincident daargelaten, niets te
Om onder meer dit probleem te regelen,
stapte de Bond van Militair Kader vorig
jaar naar Arron. Deze deed tijdens het
onderhoud met de militairen toezeggin
gen, die de regering nooit is nagekomen.
merkelijk veel familieleden van Arron zit
ten, verbood de actie en in een telegram
aan de regering, dat door de pers ver
draaid werd, het de bond weten dat zij
haar acties nu op straat zou voeren.
Hoewel hij Suriname in een chaos,
vol corruptie aantrof, is hij toch ont
daan over de huidige gebeurtenissen.
Het aantal gevallen van zakkenrollerij
is sinds 1975 met 150 procent toegeno
men, fietsendiefstal met 40 procent, ver
nieling met 50 procent en bedreiging op
straat met 80 procent. Het aantal auto
diefstallen nam sinds 1973 af met 30
procent, waarschijnlijk omdat in dat
jaar het dragen van een helm voor brom-
Een militair verzet was, als hij werkelijk
ingegaan was op de problemen, nooit uit
gegroeid tot een staatsgreep. Daarvoor
waren de acties in de laatste week van
januari te weinig georganiseerd, te weinig
doordacht. Waar deze staatsgreep toe zal
leiden, is nog lang niet duidelijk. De on
derofficieren hebben zelf te weinig kader
om het land te kunnen besturen.
Waar het met Suriname nu naar toe
gaat, zal blijken uit de werkelijke leiders
achter de schermen. Maar het trieste is
dat de regering met haar corrupte ver-
deel-en-heerspolitiek de werkelijke pro
blemen heeft laten liggen, die nu tot ge
volg hebben dat onze democratie doodge
maakt is. Een zwarte bladzijde in de Suri
naamse geschiedenis.
Arron dacht het verzet gebroken te heb
ben door de leiders te arresteren en ging
daarmee tegelijkertijd voorbij aan wat er
werkelijk aan onvrede leefde. Arrogant
het hij alle problemen hggen en het alles
op zijn beloop. Hij gaf daarmee een kans
aan andere krachten die deze onvrede
gebruikten om tot deze staatsgreep of
poging daartoe te komen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Vice-premier Wiegel
heeft gisteravond op een WD-bijeen-
komst in Leiden gezegd dat de WD-frac-
tie het kabinet zal laten vallen indien
minder wordt bezuinigd dan de drie mil
jard gulden die premier Van Agt in zijn
laatste plannen heeft aangekondigd.
Aan de hoofdlijnen van het kabinetsbe
leid „kan niet worden getornd”, aldus
Wiegel. Ook WD-partijvoorzitter Kort
hals Altes en partijgenoten als Senaatshd
Van Someren-Downer en Tweede-Kamer-
hd Nijpels heten gisteravond op spreek
beurten weten dat het voortbestaan van
de huidige regering alleen gewaarborgd is
indien geen wezenlijke veranderingen in
de kabinetsplannen worden aangebracht.
Nijpels zei onder meer, dat er geen sprake
meer kan zijn van „een vrijblijvende hou
ding van het CDA, zoals tijdens de debat
ten over Bestek ’81”.
doen op elk ander terrein”, als de EG
partners en vooral Frankrijk de door En
geland verlangde verlaging van zijn bij
drage blijven afwijzen. Premier Thatcher
verklaarde gisteren ook bondskanselier
Schmidt nog eens duidelijk te hebben
gemaakt, dat Engeland zjjn netto bijdrage
aan de Gemeenschap van omgerekend
bijna 4,5 miljard gulden, te hoog vindt.
„Als wij een rijker land zouden zjn,
zouden wij ons redelijke aandeel betalen,
maar op het ogenblik betalen we te veel”,
zo zei zjj. Eerder was Engeland een verla
ging van zijn bijdrage met 1,5 miljard
gulden aangeboden, maar Thatcher vindt
dat onvoldoende.
Een bommelding maakte gisteravond
overigens een voortijdig einde aan de
spreekbeurt van Wiegel in Leiden. De zaal
werd ontruimd, maar het bleek loos
alarm. Eerder had een groepje jongeren
met eieren gegooid, WD-affiches van de
wanden gerukt en was een vechtpartij
met de pohtie ontstaan bij de ingang van
de zaal.
Minister Scholten van Defensie zei gis
teravond tijdens een spreekbeurt in Dok
kum, dat bij de voorjaarsnota in mei of
juni nieuwe bezuinigingen kunnen wor
den verwacht.
(Van onze redactie buitenland)
PEKING. Het Chinese ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft gisteren
bevestigd, dat de plaatsvervangende par
tij- en regeringsleider Deng Xiaoping niet
meer aan het hoofd van de generale staf
staat. De staf wordt nu geleid door Yang
Dezhi, die tevens tot plaatsvervangend
minister van Defensie is benoemd.
Een reden voor de commandowisseling
is niet gegeven. Waarnemers vermoeden,
dat Deng de functie heeft opgegeven om
zich meer aan partij- en regeringswerk te
kunnen wijden.
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van
zaterdags van
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E. Koning
DIRECTIE: Mr. H. C. van der Mije
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Premier Thatcher van En
geland heeft gisteren gedreigd de bijdra
gen van haar land aan de Europese Ge
meenschap desnoods op te schorten, als
geen redelijke oplossing wordt aangedra
gen voor het probleem dat Engeland vindt
dat het te veel aan de EG betaalt.
In een BBC-interview zei Thatcher, dat
„Engeland ook moeilijk zou kunnen gaan
„Het i
dus een
een lang
half jaai
tiers vai
en Frar
paald d<
het bed:
drijfspai
betrokki
telefoon
king. Dt
ten de c
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
Arron erkende geen bond, stuurde alle
bestuursleden afzonderlijk een uitnodi
ging tot een gesprek en het conflict was
een feit. De militairen wilden hun bond
net als de politiebond erkend zien. Er
kwam dus geen gesprek, de acties werden
voortgezet in het stadion in Paramaribo.
DEN HAAG. Per jaar wordt één op
de vijf Nederlanders van 15 jaar en
ouder het slachtoffer van zogeheten klei
ne criminaliteit, zoals zakkenrollerij,
fietsen- en autodiefstal, vernieling, in
braak en aanranding. Dit blijkt uit een
onderzoek van het ministerie van Jus
titie.
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM. Burgemeester Polak
van Amsterdam vindt, dat hij wel zorgvul
dig heeft gehandeld in de zaak-Toorenaar.
Polak schrijft dit in een ongewoon scher
pe brief aan de Amsterdamse gemeente-
raadsfractie van de WD.
Deze fractie verwijt Polak onder meer,
dat hij de commissaris onnodig in op
spraak heeft gebracht. Dit door medede
lingen te doen over de corruptiegeruchten
met betrekking tot de commissaris, voor
dat minister Wiegel van Binnenlandse Za
ken een uitspraak heeft gedaan.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Begin mei komt de
OPEC, de organisatie van olie-exporte-
rende landen, in Saoedi-Arabië in speciale
vergadering bijeen om te praten over de
aanbevelingen van een OPEC-commissie
over een lange-termijnstrategie voor de
olieprijzen. Dit heeft de secretaris-gene-
raal van de OPEC, Rene Ortiz, gisteren
meegedeeld.
De OPEC-commissie, die vorige week in
Londen bijeenkwam onder leiding van de
Saoedische minister van Oliezaken Jama-
ni, heeft aanbevolen over te gaan tot een
systeem van automatische, driemaande
lijkse olieprijsverhogingen. Daardoor zou
men beter kunnen inspelen op verande
ringen in vraag en aanbod op de olie-
markt.
Ortiz zei gisteren verder, dat de dollar
zeker zal worden gehandhaafd als betaal
middel voor de olie, maar dat de olielan
den zich tegen vermindering van hun in
komsten als gevolg van koersschommelin
gen zouden kunnen beschermen door bij
het vaststellen van de prijzen gebruik te
maken van een „valutapiandje”, een com
binatie van verschillende valutas.
Het kabinet heeft in de vorige week
bekend gemaakte bezuinigingsplannen
als eis gesteld, dat de sociale partners
tijdens dit overleg een akkoord bereiken
op de volgende voorwaarden: geen loons
verhoging; vermindering van de prijs
compensatie, met name voor hogere inko
mens en beperking van incidenteel loon.
Daar staat tegenover dat de opbrengsten
hiervan ten dele mogen worden aange
wend voor extra honorering van zwaar,
dat is opgelopen bij agressie op de open- neemt en in eenderde van de gevallen
i geen Opmaakt.
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Het CNV heeft weinig vertrouwen in de
uitkomsten ervan en vindt bovendien dat
onduidelijkheid bestaat over de effecten
die het zal hebben op de lagere inkomens.
De bondsraad van de Hout- en Bouwbond
CNV heeft gisteren voorgesteld een tv- het vorige week bekend gemaakte bezui-
1_'.„I-L_-_1 nigingsplan.
vuil en onaangenaam werk. Bovendien is
een belastingverlaging mogelijk indien dit
nodig om de koopkracht van de laagste
inkomens veilig te stellen.
Wordt een dergelijke overeenkomst niet
bereikt, dan is een verlenging van de
loonmaatregel zo goed als onvermijdelijk.
CNV-voorzitter Van der Meulen heeft
gisteren gezegd, dat zijn vakcentrale de
looneis van één percent alleen ter discus
sie wil stellen indien vrij kan worden
onderhandeld. Hij voegde er echter aan
toe dat het CNV zeker geen acties tegen de
bezuinigingsplannen zal
omdat dat zijns inziens indruist tegen de
beginselen van de parlementaire demo
cratie.
18.30-19.00 uur
11.30-12.30 uur
PARAMARIBO (ANP/SNA). De
leiders van de actievoerende militai
ren hebben onder de naam Nationale
Militaire Raad een verklaring uitge
geven. De verklaring luidt: „In naam
van de soevereine republiek Surina
me hebben wij besloten om de mili
taire politie en de bestuurlijke leiding
van de republiek Suriname in de
ruimste zin des woords over te ne
men. Iedere rechtgeaarde ingezetene
van de republiek Suriname wordt
ongeacht ras, religieuze overtuiging,
politieke gerichtheid en beroep opge
roepen zich ter beschikking te stellen
van de sociaal-economische, maat
schappelijke en morele heroriëntatie
en opbouw van de republic Suri
name”.
„Nooit en te nimmer zou het zover
zijn gekomen indien:
1. het gezond verstand had gedomi
neerd boven rancune, haat en arro
gantie:
2. niet gekozen was voor een venij
nige en criminele vorm van confron
tatie door het kabinet-Arron en de
SKM-(Surinaamse Krijgsmacht, red-
Jleiding:
3. gehoor was gegeven aan de tallo
ze verzoeken om door middel van
overleg tot een oplossing te komen
van de problemen”.
De verklaring vervolgt: „De Natio
nale Militaire Raad roept iedere inge
zetene op de orders strikt op te vol
gen. De Nationale Militaire Raad ver
klaart plechtig de democratische
grondbeginselen van de rechtsstaat
Suriname ten volle te respecteren.
Wij, de Nationale Militaire Raad, ver
klaren plechtig dat het nationaal be
lang van de totale Surinaamse bevol
king centraal zal staan bij iedere te
nemen stap. De verklaring eindigt
met een oproep alle orders strikt op
te volgen. De verklaring is getekend
door de onderofficieren B. Sital en L.
Neede.
Afgez
tend va
directei
heer J.
het pan
gemeen
ons bo
Maalmi
tot uitz
roep. I
vernom
met de
uitsluiti
van hel
Wethi
dat hij
J maar 1
grote w
gemeer
college
I In het i
de jong
onderni
van de
(Door John Serkei)
Maandag, 25 februari 1980, de dag
waarop aan de wankelende Suri
naamse democratie een triest einde
kwam. Om zeep geholpen door cor
ruptie, onverantwoordelijke leiding
en een zinloze machtsstrijd.
Deze staatsgreep (of een poging daar
toe) luidt een tijd in van machtswellust
waar regimes zich altijd aan te buiten
gaan. En het Surinaamse volk krijgt mis
schien weer leiders, links of rechts, het
doet er niet toe, die zullen dicteren, die de
cultuur van het schrijven weer handig
zullen gebruiken.
Wat zich eerst voordeed als een zinloze
prestigeslag tussen Arron en de Bond van
Militair Kader is uitgelopen op een staats
greep. De arrogantie van Arron, het zich
niet houden aan afspraken en een incon
sequente politiek zijn zeker de voedings
bodem geweest waar mensen gebruik van
hebben kunnen maken om deze militairen
voor hun karretje te spannen. De gevol
gen zijn nu nog niet te overzien.
Op 25 november 1975 trok de TRIS, de
Troepenmacht in Suriname, zich terug en
maakte plaats voor de Surinaamse krijgs
macht. Deze Surinaamse krijgsmacht
werd toen samengesteld uit vrijwilligers,
Surinaams kader, dat daarvoor in dienst
was van het Nederlandse leger, en dienst
plichtigen.
(Van onze redactie buitenland)
DALLAS. De Amerikaanse maat
schappij Triton Oil and Gas in Dallas
(Texas) heeft gisteren meegedeeld, dat bij
een proefboring in de Nederlandse sector
van de Noordzee aardgas is aangetroffen.
De omvang van de vondst is niet bekend
gemaakt.
De boring is volgens Triton verricht in
vak P-2 door een combinatie van Mobil en
Holland Sea Search Group. De put is
inmiddels afgesloten en verlaten, terwijl
het booreiland is verhaald naar de noord
westelijke hoek van het aangrenzende vak
P-6 voor een volgende boring, aldus
Triton.
(Van onze redactie buitenland)
WIESBADEN. De Westduitse maat
schappij voor opwerking van splijtstoffen
DWK heeft het ministerie van Economi
sche Zaken in Hessen een vergunning
gevraagd voor de bouw van een fabriek
voor de opwerking van splijtstof in deze
Westduitse deelstaat.
DKW wil over drie jaar met de bouw
beginnen. Op den duur moet de fabriek
alle uitgewerkte splijtstoffen uit de kern
centrales in de bondsrepubliek voor her
gebruik geschikt kunnen maken. DWK
was eerst van plan de fabriek bij Gorle
ben in Nedersaksen te bouwen, maar
stuitte daar op grote tegenstand van de
plaatselijke bevolking. Volgens een top
man van DWK, Günther Scheuten, staat
de regering van Hessen welwillend tegen
over kernenergie. Een grootscheepse
campagne wordt voorbereid om de weer
stand van de bevolking tegen kernenergie
weg te nemen.
De fabriek, die DWK voor ogen staat,
zal 350 ton uranium kunnen terugwinnen
uit de uitgewerkte splijtstofelementen die
de kerncentrales in de bondsrepubliek
jaarlijks kwijt moeten.
Het enige wat de regering deed, was een
onderzoekcommissie instellen, die later
met een rapport kwam, waarin duidelijk
stond dat het leger een geldverslindende
machine was die of een andere functie
moest krijgen of opgeheven moest
worden.
Begin dit jaar heten de militairen, het
wachten en de onzekerheid beu gewor
den, als bond zich horen door acties te
voeren op het terrein van de Memre Boe-
koe-kazeme. De legerleiding, waarin op-
king van de Februaristaking van 1941. Burgemeester Polak legde de eerste krans bij het beeld
van de Dokwerker op het Jonas Daniël Meyerplein. Na hem defileerden talloze andere
Amsterdammers langs het beeld en legden bloemen en kransen om de slachtoffers van de
nazibezetting te herdenken.
In Nederland is de staatsgreep in
Suriname toch als een verrassing ge
komen. Die verrassing zal wel
overgaan als in de komende dagen
blijkt dat de militaire opstand mede
een gevolg is van de wijze waarop
Nederland in 1975 Suriname als zelf
standige republiek heeft achterge
laten.
De 27-jarige John Serkei legt in
bijgaand artikel uit hoe het zover kon
komen. Hij werd geboren in Surina
me, kwam op 16-jarige leeftijd met
zijn familie naar Nederland, werd in
Utrecht fysiotherapeut, en is net te
rug van een verblijf van drie maan
den in Suriname, waar hij erachter
probeerde te komen of hij na elf jaar
in Nederland nog weer aan dat land
kon wennen.
roepen, steun door voedsel, dekens, dran
ken e.d. te brengen. De regering reageerde
erop door met veel machtsvertoon de mili
taire pohtie op onderofficieren en dienst
plichtigen af te sturen met de opdracht te
schieten. Er waren toen ongeveer driehon
derd ongewapende militairen in het stadi
on aanwezig. Een bloedbad kon voorko
men worden doordat de vrouwen van de
militairen en hun kinderen zich tussen de
partijen plaatsten. De militaire pohtie
maakte daarna jacht op de leiders van dit
verzet, Sital, Neede en Abrahams. Deze
zijn toen gearresteerd, met in het vooruit
zicht een straf van maximaal twaalf jaar.
Mannen jonger dan 25 jaar, wonend in
een van de vier grote steden en afkom
stig uit een hoog sociaal milieu lopen de
grootste kans slachtoffer te worden van
de kleine criminaliteit, namelijk 60 pro
cent. Vrouwen ouder dan 65 jaar uit
kleine gemeenten en behorend tot de
middenklasse lopen het minste risico.
Per jaar krijgt ongeveer 4 procent van
hen te maken met een dergelijk dehct.
Volgens Justitie is de mate waarin
aangifte wordt gedaan van kleine crimi
naliteit afgenomen van 55 procent in
1975 tot 44 procent in 1978. De onderzoe
kers vermoeden dat dit heeft te maken
fietsers verplicht werd. De overige „klei
ne” dehcten zijn stabiel gebleven.
Per jaar moet één op de duizend Ne- met de houding van de pohtie, die kleine-
1 re dehcten vaak voor kennisgeving aan-
15,90
45,85
60,00
180,70
233,00
0,80
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
,tel. adm: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023-31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling
(inclusief 4% BTW)
per maand
per kwartaal
per post
perjaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Arrogantie Arron leidde tot coup
verdedigen. Een geldverslindende leeglo-
perij dus, die tot onvrede leidde.
Binnen de Surinaamse krijgsmacht was
er ook een rangeninflatie. Militairen die in
Nederland hun top bereikt hadden, wer
den voor veel geld naar Suriname gehaald
en gepromoveerd, tot groot ongenoegen
van anderen die in de Surinaamse situatie
iemand, die daarvoor een gelijke was, min
of meer opeens als meerdere moesten
zien.
Enkele topmensen van de Surinaamse
krijgsmacht hebben zich schuldig ge
maakt aan corruptie, hetgeen door de
vingers werd gezien door de overheid. De
leiding binnen de krijgsmacht verloor op
die manier steeds meer aanzien en werd
ook een bron van onvrede. De vrijwilli
gers in het leger waren daarnaast nog
steeds burgers. Zo kon het ook nog gebeu
ren dat burgers militairen moesten beve
len, tot groot ongenoegen van beide par
tijen.
van vakbonden en parlementariërs over
deze bezuinigingsplannen.
De plannen van de regering bieden vol
gens de werkgeversorgansiatie NCW on
voldoende houvast om tot centrale afspra
ken te komen voor de arbeidsvoorwaar
den dit jaar. Sanering van de overheids
uitgaven en straffe loonmatiging zijn vol
gens NCW-voorzitter Van Eijkelenburg de
enige middelen om de „economische
brand te blussen”.
„We zullen naar het gesprek toe gaan,
maar het zal zich beperken tot een mede-
ondememen, deling onzerzijds wat de FNV-standpun-
ten zijn”, aldus FNV-bestuurder Van Ee-
kert over het centraal overleg dat donder
dag zal plaatshebben. FNV-voorzitter
Kok zei gisteravond dat de vakfederatie
zich hierbij „gesteund weet door honderd-
binet is volgens Van der Meulen te vaag, duizenden leden die bereid zijn ons beleid
door middel van acties te ondersteunen”.
Beide vakbondsleiders heten weten dat er
van onderhandelen geen sprake kan zijn
als minister Albeda van Sociale Zaken
vasthoudt aan de eisen die zijn gesteld in
