Vele honderden
over
monumenten in
Amsterdam in
Johnny Jordaan
en
slechte staat
nieuw boek
van de maand
ommekeer
FIJNE REIZEN,LAGE PRIJZEN
De Nieuwe Dansgroep
oogt nog te impulsief
Overleg
orkestenbestel
Kwart eeuw Tante Leen
afgebroken
'"kwaliteits keukens
interbauwl Santpoorterstraat 41 - Haarlem
WfECiïlirDClfflinrülFfÏÏlirt (Kleverpark) Tel. 023-263463
siegers haarleml
Ik
•en
Leesgoed,
99
99
Geschilderd portret Samkalden
G
ZONDAG
CHAMPAGNE
BRUNCH
r
13
VRIJDAG 29 FEBRUARI
Markante choreografieën van Jacqueline Knoops
We zijn onafscheidelijk geweest
RESTAURANT
T BOEKANIERSNEST
ZANDVOORT
Zandvoortselaan 1X7
Telefoon 02507-240) HO 15
Alexander Voormolen aan de vooravond van zijn 85ste verjaardag:
Zaaiproces
I
1980
KUNST
2
I
RT
ik
It
I
huiuni
NOORD HOLLANDS PH1LHARMONISCH ORKEST
Ieder zondag
vanaf 11.30 uur
Champagne Brunch met
steeds nieuwe, verfijnde
specialiteiten, tóch maar
f25,- p.p. en... een
feestelijk glas
champagne voor onze
rekening.
FOTOKOPIEER-APPARATUUR
Li
DEN HAAG. In intieme
kring zal maandag 3 maart de
componist Alexander Voormolen
zijn 85-ste verjaardag vieren. Al
leidde Voormolen al heel lang een
teruggetrokken leven, na een in
terview in openhartige sfeer, dat
in 1975 ter gelegenheid van zijn
80ste verjaardag in Haarlems
Dagblad verscheen, werd toch
van tijd tot tijd met de kunstre
dactie van deze krant contact ge
houden. En al werkte Voormolen
nog wel in bescheiden mate, zijn
al dikwijls uitgesproken devies
„plannen heb ik nog nooit gehad
en die zal ik nooit maken ook”,
kreeg helaas steeds meer het ka
rakter van een real-politik van
wege zijn verslechterende ge
zondheid.
-
Haarlem
Barteljorisstraat 6, tel. 023 - 317955.
I-
een man uit de
tijd van Couperus
F"?
z
(door Johan van Kempen)
Alexander Voormolen
A
(Van onze kunstredactie)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIES)
20.15 uur
28 fe-
Mozart
Illlllllllllllllllllllllllll
1-
id
(ADVERTENTIE)
1
5
lant
dt gedragen
De vertegenwoordigers van de be
windsvrouw hebben volgens de bonden
De bonden willen weer in overleg gaan
met de minister als zij een uitgebreid
concreet standpunt inzake het orkesten
bestel heeft ingenomen.
„De kinderboeken uit deze periode
weerspiegelen vooral de idealen van vol
wassenen over de rol van het kind in de
maatschappij en de eisen en verwachtin
gen van de ouders ten aanzien van hun
kinderen”, aldus de samenstellers.
In opdracht van
de gemeente
Amsterdam heeft de
kunstschilder'
Herman Gordijn een
portret geschilderd
van de vorige
burgemeester van
de hoofdstad, Ivo
Samkalden. Het
schilderij zal een
plaats krijgen in het
nieuwe stadhuis,
maar hangt
voorlopig nog in het
Historisch Museum.
Op de foto oud-
burgemeester
Samkalden samen
met Herman Gordijn
bij zijn geschilderd
portret.
Johnny, die 45 jaar in het artiestenvak
zit, is in 1955 samen met Tante Leen echt
ontdekt. Hij zegt: „We zijn vanaf die tijd
een herzien muziekbeleid, die wèl aan
de subsidiënten zijn verstrekt, op tafel
te brengen.
geen reëel perspectief willen bieden ten
aanzien van de procedures voor werke
lijke onderhandelingen met werkgevers,
werknemers en de overheid. „Als geen
duidelijke antwoorden komen op con
crete vragen over dit soort belangrijke
zaken, dan is zo’n onderhoud op het
departement voor ons zinloos”, aldus
Hans Verploeg van de Kunstenbond
FNV.
AMSTERDAM. Jonge mensen, die net een dansopleiding achter de rug hebben,
willen optreden. Aansluiten bij een bestaande groep is een mogelijkheid. Een andere
keus is, zélf dans creëren en een programma samenstellen. Wanneer er dan ook
instanties in de buurt zijn om een aantal praktische moeilijkheden te verhelpen, kan
er een voorstelling tot stand komen. De afgelopen week was in liet Shaffytheater een
serie van negen voorstellingen te zien van zo’n jong gezelschap: De Nieuwe Dans
groep.
AMSTERDAM (ANP). „Aangeno
men moet worden, dat vele honderden
geregistreerde monumenten in Amster
dam ernstige, zelfs gevaarlijke bouwkun
dige gebreken verbergen die niet worden
gezien,, zolang de panden nog worden
gebruikt”. Dit staat in het advies inzake
het gemeentelijk monumentenbeleid, dat
de Amsterdamse Raad voor de Stede-
bouw aan B. en W. heeft uitgebracht.
Volgens de Raad blijkt uit de praktijk
dat de bouwkundige toestand van veel
monumentenpanden door gebrekkig on
derhoud vaak veel slechter is dan tijdens
de voorbereiding van de restauratieplan
nen kon worden vastgesteld.
De Raad is het eens met B. en W. van
Amsterdam, dat het stopzetten door het
rijk van subsidie op monumentenzorg een
rechtstreekse bedreiging vormt voor de
levenskansen van de Amsterdamse bin
nenstad als belangrijkste monument van
ons land. Het stopzetten van de subsidie
leidt onvermijdelijk na korte tijd tot het
stilleggen van zowel de grote als de kleine
restauratie-activiteiten, aldus de Raad in
zijn advies. Het gemeentebestuur van Am
sterdam wordt aangespoord zelf verschil
lende initiatieven te ontplooien „om reha
bilitatie van het Amsterdamse monumen
tenbestand effectiever te doen verlopen
en in een bredere maatschappelijke con
text te plaatsen”.
Zo wordt aanbevolen via een nieuw in te
stellen orgaan „een wakend oog te houden
op het stadsbeeld in zijn totaliteit”. Vol
gens de Raad zijn in Amsterdam „veel
soortige vormen van verslonzing” gang
baar geworden. Met name wordt daarbij
gedoeld op „de overmatige hoeveelheid
verkeersborden, de ontsierende reclame,
de ordeloze woekering van woonschepen,
de parkeerchaos, de gaten in de gevelwan-
den en de algemene vervuiling van straten
en parken”.
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Het overleg dat de
Kunstenbond FNV en de Nederlandse
Toonkunstenaars Bond (NTB) donder
dag in Rijswijk met vertegenwoordi
gers van de minister van CRM zouden
voeren over het orkestenbestel, is door
de bonden na een korte inleiding afge
broken. Volgens een woordvoerder van
de Kunstenbond werd vooraf geen dui
delijkheid verschaft over de aard en het
kader van het gesprek. Bovendien bleek
CRM niet van zins de uitgangspunten
van de financiële voorwaarden voor
Volgens de samenstellers hebben kinde
ren van 1980 een boekenkeus die veel
genuanceerder is dan die uit de jeugd van
hun ouders. Er komen niet alleen meer
aantrekkelijke boeken uit, maar ook de
onderwerpen zijn gevarieerder. Bij het
doorbladeren van Leesgoed ervaart men
toch iets van de maatschappelijke veran
deringen in de laatste dertig jaar.
Rameau heette en een rechtstreeks af
stammelinge was van de broer van Jean-
Philippe, de grote Franse componist uit
de achttieride eeuw.
Alexander Voormolen werd de bescher
meling van Ravel en ook van Roussel, met
wie hij tot hun dood toe bevriend is geble
ven. Veel hoogst interessante brieven be
zit hij van beide componisten. Waardevol
le documenten die hij overigens niet voor
publikatie wil vrijgeven.
Jansstraat 53 - Tel. 023-327574
AMSTERDAM. Het boek van de
maand dat op 6 maart in een oplage van
93.000 exemplaren onder de titel Lees
goed wordt gepresenteerd, is een smake
lijke bloemlezing uit Nederlandse kin
derboeken vanaf 1950. Het boek geeft
geen antwoord op de vraag wat de Neder
landse schrijvers sinds de Tweede
Wereldoorlog kinderen te lezen hebben
aangeboden. De ideeën en stromingen die
kenmerkend zijn voor de ontwikkeling
van het jeugdboek, moet men volgens de
samenstellers Netty Heimeriks en Beccy
de Vries maar tussen de regels door lezen.
Voormolens positie ten aanzien van de
tegenwoordige Nederlandse muziekwe
reld kan gerust geïsoleerd genoemd wor
den. Over hetgeen nu voor avant-garde
doorgaat kan de bejaarde componist al
tijd kort zijn: „De jongens die nu aan de
weg timmeren, hebben in het algemeen
een nogal onbeschaafde presentatie. En
het klankgewaad waarin ze hun eventuele
inspiratie kleden, dat ligt me ook niet. Er
is, zoals op alle gebied, sprake van vergro
ving. Maar”, zo volgt dan relativerend; ,je
moet mij niet rekenen, want ik ben eigen
lijk meer een man uit de tijd van Coupe
rus.” Treffend is, wat dat aangaat, dat
Voormolens gedaalde populariteit plotse
ling even een nieuwe impuls kreeg toen
het middendeel van zijn Hoboconcert als
muzikale illustratie diende bij de TV-be-
werking van Couperus’ boek „De kleine
zielen”. Alexander Voormolen is eigenlijk
steeds retrospectiever geworden, naarma
te nieuwe stromingen zoals die van de
seriële technieken, de aandacht van to
naal schrijvende componisten als hij,
meer en meer afleidden. Een retrospectie
ve aanleg leek overigens ook in Voormo
lens muzikaal ontwikkelingsproces aan-
Ik ben eigenlijk meer
Het eerste programmaonderdeel, Dif
tong, was een solo, door Trees Presser
gemaakt en uitgevoerd. Dit korte werkje
had het karakter van een aardige etude,
maar was nog wat erg pril van uitdruk
kingsvermogen.
De choreografieën van Jacqueline
Knoops oogden markanter. De directe
werking van het komische heen en weer
wippen, Waarmee Kwarrel, een werk voor
drie danseressen, opende, was daar al een
aanwijzing voor. Als danseres maakte
Jacqueline Knoops ook iets meer indruk
dan de overigen. Net iets losser, net iets
meer indruk dan de overigen, persoonlijk
heid vooral, want daaraan schortte het
enigszins, vooral in de uitvoering.
Het hoofdwerk van de avond, Echo’s,
waarin vijf danseressen aantraden, maak
te zowel de goede als de zwakke kanten
van de nieuwe dansgroep duidelijk. Aar
dige ideeën boeien net niet genoeg door
een iets te slappe uitvoering.
Zowel de bewegingen van de danseres-
onafscheidelijk geweest en al die tijd zijn
we ook bij dezelfde grammofoonplaten
maatschappij gebleven. Zoiets is nog
nooit gebeurd, in de hele wereld niet”.
Een hartkwaal heeft Johnny Jordaan
wat rustiger gemaakt. Hij woonde enige
tijd plezierig in Beverwijk, tót hij zeven
jaar geleden een mooi huis in Amsterdam
kon krijgen. Hij zegt: „Ach, je hart blijft
toch naar de stad trekken. Dat wil je dan
toch weer graag”.
Afgezien van wat platenopnamen en
een enkel optreden voor de televisie
brengt Johnny Jordaan zijn tijd kalm
door met boodschappen doen, lezen en
spelen met video en televisie. „Daar ben ik
aan gekluisterd”, zegt hij. „Twee keer per
week krijg ik bezoek van Tante Leen. Ze
komt een gebakje eten, wat ik niet mag en
chocolade drinken, waar zij zo van
houdt”.
Tante Leen heeft vijf jaar geleden haar
café aan de Amsterdamse Nieuwendijk
verkocht. Ze zegt: „Ik mis het niet. Waar
om zou ik? Er zit nu een gokautomaten
hal. Ik voel me goed, maar ik werk niet
meer. Behalve af en toe als ik echt zin heb.
Dat is voorbij, vind ik. Ik hoef mooi niet
meer”.
Wat nu belangrijk is voor de zangeres
van het Amsterdamse lied, zijn de acht
zusters en broers en de ontelbare neefjes
en nichtjes. Andere mensen zoekt ze niet
meer. „Ik was altijd onder de mensen,
alleen Johnny zie ik veel. Dat contact zou
ik niet willen missen. Die band kun je niet
omschrijven. Ik heb mijn gezin en hij
heeft een vriend, maar wij mogen elkaar
nou eenmaal heel erg graag. Met sommige
mensen heb je dat nou eenmaal. Daar kun
je goed mee praten”.
Er is altijd veel vraag geweest naar de
typisch Amsterdamse smartlappen van
Tante Leen en Johnny Jordaan. De juke
boxen van bijna alle Amsterdamse cafés
bevatten wel de succesnummers „De Wes-
tertoren”, „Oh Johnny” en „Waar is die
tijd gebleven”. Tante Leen ontving 24 jaar
geleden haar gouden plaat. Johnny Jor
daan is de trotse bezitter van tien gouden
platen, een „Gouden Harp” van Conamus,
een His Masters Voice-ring en de zoge
noemde Produktieprijs. Hij zegt: „Ik heb
op mijn gebied alles gehaald wat mogelijk
was en daar ben ik erg trots op”.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. „Het gaat mij prima, alle kwalen van de wereld, maar verder
gaat het goed”, zegt zanger Johnny Jordaan, vlak voor hij zich vrijdag met frisse moed
in het feestgewoel stort rond zijn 25-jarige jubileum, samen met Tante Leen. Tijdens
het feest in Amsterdam wordt een nieuwe elpee met de 26 grootste successen van
Tante Leen en Johnny Jordaan gepresenteerd. Het Amsterdamse duo krijgt bovendien
een schilderij aangeboden dat de Haagse modeschilder Adrian Stahlecker van hen
beiden heeft gemaakt.
toonbaar. Evenals zijn Franse collega’s
Roussel en Gaubert maakte hij destijds
namelijk een ommezwaai van impressio
nist naar neo-classicist. En al voelt Voor
molen zich in de eerste plaats Nederlan
der toch weet hij dat de Franse muziekwe
reld feitelijk zijn basis is. „Zulke grote
figuren als Ravel en Roussel persoonlijk
gekend te hebben, is een onvoorstelbare
verrijking van mijn leven.” Met grote
dankbaarheid spreekt Voormolen nog al
tijd over Rhené Baton, die hem in 1916
meenam naar Parijs en ervoor zorgde dat
hij in de meest benijdenswaardige om
standigheden kwam, die een jong compo
nist zich in die dagen denken kon. De
componist-dirigent Rhené Béton leidde in
die tijd de Kurhaus-concerten in Scheve-
ningen als muzikaal ambassadeur voor
Frankrijk en ontdekte Voormolens Frans-
georiënteerde talent. Alexander, toen nog
in zijn studietijd, werd in contact gebracht
met Ravel en Roussel, die verbaasd waren
over de Frans-muzikale esprit in hem. Dat
laatste is misschien mede verklaarbaar
uit het feit dat Voormolens grootmoeder
In het nieuwe boek van de maand zijn
afgeronde fragmenten opgenomen in een
grote variatie naar leeftijd en belangstel
ling. Dertig Nederlandse illustratoren
hebben voor Leesgoed nieuwe tekeningen
gemaakt bij de verhalen en versjes.
sen afzonderlijk, als het patroon dat zij
met elkaar op de dansvloer leggen, geeft
blijk van een goed inzicht van de choreo
grafe. Soms wordt een idee iets te lang
uitgesponnen, waardoor het aan effect
verliest. Het grootste manco ligt echter in
de onvoldoende exacte wijze waarop de
bewegingspatronen uitgevoerd worden.
Armzwaaien van vijf verschillende dan
seressen lijkt eerder toevallig gelijk, dan
gepland. Dit doorbreekt de spanning.
Vooral ook de totaal niet eensluidende
expressie doet afbreuk. Het gebrek aan
ervaring is waarschijnlijk debet aan deze
manco’s. Een ervaren danseres weet, op
welke wijze zij met haar lichaam iets kan
uitdrukken. De Nieuwe Dansgroep doet
nog te veel dingen impulsief. Het maakt ze
er echter niet minder sympathiek om.
JAN BAART
programma: Kilar - Koscielec 1909
- - Concert voor hobo en orkest
Strawinsky - Symfonie in C
entrée f 14,- (a.i.) c.j.p. geldig
kaartverkoop en plaatsbespreken aan de kassa van het Concertgebouw, Lange
Begijnestraat 13, Haarlem van 10-15 uur; telefonisch 32 09 94 van 12-15 uur.
Voormolen had „een werkelijk gelukza
lige tijd” in Frankrijk. Hij was opgeno
men in het muziekleven aldaar en de
uitgevers hadden interesse in zijn werk.
Hij zou in zijn soort een tweede Van
Dongen geworden zijn, was het niet dat
zijn bloed hem terugdreef naar zijn vader
land. Hij vestigde zich in Den Haag, ter
wijl een groot deel van zijn scheppende
arbeid in de nu volgende tijd tot stand
kwam in Veere, een plaats waaraan hij
zijn hart verpandde.
Al moest Voormolen naar eigen zeggen
terugkeren naar Nederland omdat hij in
Frankrijk zijn eigen identiteit niet kon
vinden - er zijn toch nogal wat musici die
juist het werk uit die Franse periode het
sterkst vinden. Voormolen is daar wel
degelijk van op de hoogte en stelt dat je
een dergelijke beoordeling nooit als uit
gangspunt kunt nemen: „Je moet in de
creativiteit jezelf vinden. Of je werk er
naar de mening van anderen nu beter van
wordt of slechter, dat maakt geen ver
schil. Het is een natuurwet die zich vol
trekken moet. Dat moet je nooit vergeten.
Je moet je situatie voorzichtig aftasten,
leren afwa< hten, ook wat het omponeren
betreft trouwens. Begrijp je wat ik be
doel?”
„Denk maar eens aan Ravel. Die schreef
soms maandenlang niets, maar kweekte
een af ander vreemd gewas in zijn tuin.
Dit bewandelen van zogenaamde zijpaden
wordt door de gemiddelde burger als
nietsdoen gezien, maar is in feite het opla
den van de geest, een soort zaaiproces.
Het verhuizen naar een ander land kan
voor een componist even noodzakelijk
zijn, ook al is dit soort dingen voor sommi
gen misschien moeilijk te begrijpen.”
De Nieuwe Dansgroep met de chore
ografieën Diftong (Presser), Kwarrel
(Knoops), Echo’s (Knoops). Dans: Jac
queline Knoops, Trees Presser, Annie
Schats, Trude Cone, Vivienne Deddes.
Muziek: Matthieu Keijser. Laurens
Tan, Paul Termos.
Shaffy theaterAmsterdam,
bruari 1980.
Concertgebouw Haarlem dinsdag 4 maart 1980
ZESDE CONCERT SERIE A
dirigent: JERZY KATLEWICZ
solist: HAN DE VRIES - hobo
a>
c
O’
c
o
