PAKISTAN WEIGERT AMERIKAANSE HULP
Materieel VS
I
China tevreden over
overwinning Moegabe
s
EG zet voet in Zuidoost-Azië
F naar basis in
Indische Oceaan
achtergrond
Twijfel aan vergissing
VS bij stemgedrag
Baker trekt zich
9
k
terug uit strijd
om Witte Huis
Geruchten over
staatsgreep in
Portugal ontkend
in 3 weken
i
I-
Machtsoverdracht
f
Geen krant
Druk en Papier
Paradox
3
DONDERDAG 6
BINNEN- EN BUITENLAND
1980
MAART
2
ing
eren
>vor-
t bij
n en
idse
s en
asen
mis-
?hts-
rien-
nte
jen
‘de
;en
'en
ten
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI-ISLAMABAD-
MOSKOU. De Afghaanse
president Babrak Karmal, wil
een geloofwaardige garantie
dat Afghaans grondgebied
niet gebruikt wordt voor „sub
versieve activiteit” van de
„bandieten” die uit het buiten
land komen, voordat hij de
Sovjet-Unie vraagt haar troe
pen uit Afghanistan terug te
trekken.
trijfël
Kaboel wil garanties
voor vertrek Russen
Howard Baker
Rest nog de vraag waarom de werkne
mers van de altijd tegen het FNV ageren
de Telegraaf niet en die van De Volks
krant wel in staking gingen, waardoor de
rechtse krant gisterochtend wel in de bus
zat, en de linkse krant niet? Wordt De
Telegraaf door een ander soort werkne
mers gedrukt dan De Volkskrant? Heeft
De Telegraaf, heel sluw, in de loop der
jaren alleen CNV-leden aangenomen? Is
er iets waar van de verhalen dat de werk
nemers van De Telegraaf bedragen van 50
tot 500 gulden aangeboden kregen als zij
doorwerkten?
binnenkort
van
De Pakistaanse regering heeft besloten
dat Afghaanse vluchtelingen alleen nog
door Pakistaans medisch personeel ver
zorgd mogen worden. De internationale
hulporganisaties moeten hun eigen me
disch personeel terugtrekken. Dit is giste
ren op de Westduitse ambassade in Isla
mabad bekendgemaakt. De maatregel zou
zijn genomen, omdat er voldoende Pakis
taans medisch personeel voorhanden is.
basis Rathgar in het noordoos
ten van het land, in het natio
nale leger opgenomen.
De Britse generaal Acland
zei dat de Britse militaire in-
trich Genscher, nu al toegezegd een be
zoek aan Thailand te zullen brengen.
structeurs mogelijk nog een
jaar in Zimbabwe zullen blij
ven. Moegabe had om hulp
van de instructeurs voor de
samensmelting van de strijd
krachten gevraagd.
Dank zij de FNV-acties werd ik weer
even teruggeworpen in het bestaan van de
gemiddelde Nederlander: dinsdagavond
kreeg ik geen van de drie avondbladen in
de bus waarop ik geabonneerd ben (Nieu
we Noordhollandse Courant, NRC-Han-
delsblad en Het Parool), en de volgende
ochtend was er geen Volkskrant, wel een
Telegraaf. Eén dagblad per dag, en dan
ook nog De Telegraaf, ik voelde me reuze
modaal, en weinig op mijn gemak. Met
vijf verschillende dagbladen merk je de
eenzijdigheid van de afzonderlijke dag
bladen niet of nauwelijks op, de berichten
en meningen schuiven in een soort supe
rimposing over en door elkaar heen, met
het gevolg dat je er bijzonder onthand bij
zit als je opeens maar één van die vijf
kranten in handen krijgt, vooral als dat
dan ook nog de meest eenzijdige van alle
maal is. Je reactie is dan ook niet: „we
laan, geen kranten, dan lezen we maar een
keertje niet!”, maar: „potztausend, geen
kranten, dan lezen we maar een keertje
iets anders?” Een vriendin vertelde dat ze
haar man, op het vertrouwde tijdstip
waarop hij het Haarlems Dagblad pleegt
te lezen, nu opeens met de Haagse Post in
zijn handen zag zitten, een moment van
grote vervreemding, waarin de dingen om
hem heen even vier keer zo klein leken te
zijn geworden! Ikzelf betrapte me erop
dat ik, in mijn krantenleestijd, het literai
re tijdschrift De Revisor zat te lezen, op
zichzelf geen slechte ruil, maar je kreeg, al
lezend in een artikel over de dichteres Ida
Gerhardt, toch niet het gevoel dat je jezelf
in de woelingen van het dagelijkse wereld
gebeuren had gestort...
Piet van Buul, van de onderafdeling
Druk en Papier van het FNV, hecht geen
geloof aan die verhalen. Er werken bij De
Telegraaf ook niet minder FNV-leden dan
bij andere kranten. Hoe is het dan te
verklaren dat ze daar niet „actiebereid”
waren? Daar zou je een psycholoog bij
moeten halen, zei Van Buul. „Ze lopen
daar nooit zo hard. Bovendien werden ze
erg afgeschermd. Toen we met een groep
van 400 tot 500 man bij De Telegraaf
kwamen, was de poort half opengedraaid,
zodat we er onderdoor moesten kruipen.
De directie stond op de stoep om ons te
ontvangen. We mochten er niet in. Ze
lieten ook vanuit een centraal punt de
luiken zakken, zodat ze binnen niet kon
den zien wat er buiten gebeurde. Een deel
van de werknemers is toen naar buiten
gekomen, er is ook een uur werkonderbre
king geweest, maar dat groepje was te
klein om effect te hebben. En het is na
tuurlijk ook zo, dat ze een behoorlijk loon
verdienen en goede sociale voorzieningen
hebben. Er wordt goed verdiend door die
jongens. Je kunt zeggen dat ze sociaal
gezien gekocht worden, de paar centen die
wij erbij vechten, hebben zij niet nodig...”
3VA
s de
»rso-
3un-
;kte-
ezet-
jkte-
»pea
pge-
luim
‘den
31de,
■eni-
leeft
echt
iden
ietes
van
van
ken,
ngs-
idvi-
>pen
□egd
geld
;ege-
juist
ligën
gis-
ider
cele
met
ifde
zet-
ëin-
ers,
□ro
de
PPÜ
om-
>ou-
Het
Uen
ïde-
■ing
1 B.
aat-
die
het
nan
vra
gen
ver
geld
5es-
TT-
Dén
'oor
;sen
ïn.
gelo
ren,
men
Hen
zoor
Ujk-
ber-
t dit
len-
hun
nge-
oud
een
en
ifti-
aan
DT,
tbe-
de
aar-
aar-
zor-
ieel
ken
zeel
rde
»n.
verliezen onder de opstandelingen zouden
zeer groot zijn. Sommigen schatten het
dodental op duizend. Nu door het mooie
voorjaarsweer de sneeuw smelt, verwach
ten de opstandelingen meer offensieven
van hun tegenstanders. De afgelopen we
ken zouden de Russen enkele duizenden
soldaten van Kaboel naar Jalalabad heb
ben gebracht. Jalalabad is het centrum
van de strijd tegen de islamitische opstan
delingen in de provincies Koenar en Nan-
gahar.
Het Russische weekblad Novi Vremja
(Nieuwe Tijd) noemde het plan van de
Britse minister van Buitenlandse Zaken.
Lord Carrington om Afghanistan te „neu
traliseren”, een poging de aandacht af te
leiden van „de onverklaarde oorlog met
de imperialisten in Afghanistan” en vond
het geen discussie waard. Dit was de hef
tigste afwijzing tot nu toe van het Kremlin
van dit plan dat wordt gesteund door de
acht andere EG-landen en de Verenigde
Staten.
Een topfunctionaris van de handelsor-
ganisatie van het Oosteuropese blok, Co
mecon, beschreef de poging van de Ame
rikaanse president Carter om Moskou
met een handelsembargo onder druk te
zetten, als naïef en lachwekkend. De func-
Waren bij de onderhandelingen over
het verdrag van Lomé (dat handel, eco
nomische samenwerking en ontwikke
lingshulp tussen de EG en een vijftig
Afrikaanse, Caribische en Pacific-staten
regelt) eerbiediging van de rechten van
de mens in althans de publieke opinie
van sommige EG-landen, een onderwerp
dat in de belangstelling stond, bij het
opstellen van het verdrag tussen de EG
en de Asean hebben de mensenrechten
en de fundamentele vrijheden geen rol
gespeeld. Maar dit wil niet zeggen, dat
naar de opvatting van de Negen de situa
tie in de vijf Aziatische landen op dit
punt niets te wensen zou overlaten.
zionistische lobby’s in de Verenigde
Staten. Twee van Carters belang
rijkste joodse adviseurs, Sol Linowitz
en Robert Strauss zouden met aftre
den hebben gedreigd.
„Het was een vreselijke fout”, aldus
Strauss die de verkiezingscampagne
van Carter leidt. Hij zou onder ande
re bezorgd zijn omdat volgende week
dinsdag de voorverkiezingen in de
staat Florida worden gehouden. Daar
wonen veel joodse kiezers.
Israel heeft bij de Franse regering
fel geprotesteerd tegen de Franse
stellingname over zelfbeschikkings
recht van de Palestijnen in de door
Israel bezette gebieden. Aanleiding
tot het protest is een toespraak van de
Franse president Giscard d’Estaing
in Koeweit. Giscard sprak zich daar
uit voor zelfbeschikking van de Pa
lestijnen. De Nederlandse regering
heeft inmiddels verklaard geen moei
te met Giscards visie te hebben. West-
Duitsland, Groot Brittannië, België,
Ierland en Luxemburg hebben ook
voor zelfbeschikking voor de Pales
tijnen gepleit.
door Nico Scheepmaker
V
Vietnamese troepen in het zadel gehol
pen bewind van Heng Samrin erkend.
Op de ministersconferentie van de Eu
ropese Politieke Samenwerking (EPS),
op 19 februari in Rome, is de verklaring
besproken die de Italiaanse minister
Ruffini, als voorzitter van de EPS, in
Koeala Loempoer zal afleggen. De twee
de dag van de conferentie zal voorname
lijk zijn gewijd aan de bespreking van
politieke problemen.
Thailand, dat als enige van de vijf
ASEAN-landen Vietnamese troepen aan
zijn grens (met Cambodja) heeft staan,
heeft de Westeuropese ministers uitge
nodigd voor een bezoek na afloop van de
conferentie in Koeala Loempoer. Aanlei
ding tot deze uitnodiging is de opening
van een EG-bureau in Bangkok, maar de
betekenis van de komst van ministers is
vooral politiek: het land dat zich het
meest bedreigd voelt een verzekering te
geven dat zijn lot West-Europa ter harte
gaat. Behalve minister Van der Klaauw
heeft zijn Westduitse collega, Hans-Die-
Sinds het einde van de Vietnamese
oorlog is de internationale positie van de
ASEAN voortdurend sterker geworden,
getuige ook de bezoeken die de Vietna
mese premier, Pham Van Dong en van
de Chinese vice-premier Deng Xiao-ping
in 1978 aan diverse ASEAN-hoofdsteden
brachten. Op een speciale ministerscon
ferentie na de Vietnamese inval in Cam
bodja, begin vorig jaar, bevestigden de
ASEAN-ministers het recht van het
Cambodjaanse volk om zelf zijn toe
komst te bepalen, vrij van buitenlandse
inmenging of beïnvloeding. Geen der
ASEAN-landen heeft tot nu toe het door
In Den Haag wordt het akkoord met
de ASEAN gezien als een model voor een
overeenkomst met de staten bij de Ara
bische Golf, een deel van de wereld dat
door zijn olierijkdom van nog groter
belang voor de westerse wereld is dan
Zuidoost-Azië.
slid
en
aers
‘bit
ring
jrop
aan-
igen
het
>rui-
van
leze
□gte
tionaris, Nikolai Faddejev, zei dat de Sov-
jet-Unie niet bang was voor een Ameri
kaans embargo op graan of elk ander
produkt.
De Sovjet-Unie is begonnen met het
terugvliegen van vrouwen en kinderen
van Russische burgers die in Afghanistan
werkzaam zijn. Dit is gisteren van Oost
europese zijde in Moskou vernomen. Het
zou voornamelijk gaan om de familiele
den van ambassadepersoneel en advi
seurs.
Het programma voor sa
mensmelting van de strijd
krachten is een nieuwe fase
ingegaan. Ruim 600 guerrilla
strijders van het leger van
Moegabe zijn gisteren op de
(Van onze redacteur in de
Verenigde Staten, Henk Kolb)
WASHINGTON. Zeven vrachtsche
pen met zware uitrustingsstukken voor
een mariniersbrigade van 10.000 man, zul
len in juni de wacht betrekken in de
Indische Oceaan en voor anker gaan bij
de Britse marinebasis Diego Garcia. Dit
heeft de Amerikaanse onderminister van
Defensie, Graham Claytor, gisteren ver
klaard voor een subcommissie van het
Huis van Afgevaardigden.
De mariniers kunnen in geval van nood
per vliegtuig naar het gebied van de Indi
sche Oceaan worden overgebracht en het
vooruit zenden van hun wapens en voor
raden onderstreept de beslissing van pre
sident Carter om het gebied van de Perzi
sche Golf, dat geografisch behoort tot het
territoir van de Indische Oceaan, des
noods met militaire middelen tegen Russi
sche agressie te verdedigen.
Een contingent mariniers van 1800 man
is inmiddels via de Filippijnen onderweg
naar de zeemacht van 21 schepen die de
VS daar hebben samengetrokken. Vol
gens Amerikaanse experts zijn de strijd
krachten van de VS sterker dan de vloot
van 32 schepen waarover de Russen in de
Indische Oceaan kunnen beschikken, on
der meer omdat de Amerikanen beschik
ken over twee vliegdekschepen, de Nimitz
en de Coral Sea.
Dan zullen de ministers van Buiten
landse Zaken van de negen EG-landen
en van de vijf staten die het verbond van
zuidoostaziatische landen ASEAN
(Thailand, Singapore, Indonesië, Malei
sië en de Filippijnen) vormen, een ver
drag tekenen dat ten doel heeft de sa
menwerking tussen beide blokken te be
vorderen.
Het verdrag zelf beoogt in de eerste
plaats economische en handelssamen-
werking, waarbij voor West-Europa
vooral de bescherming van investerin
gen en toegang tot grondstoffen van
groot belang zijn. Maar zijn betekenis is
vooral politiek: West-Europa wil acte de
présence geven in een deel van de we
reld dat sinds het einde van de Tweede
Wereldoorlog vooral tot het jachtterrein
van de Verenigde Staten en Japan be
hoort, en dat zich bedreigd acht door het
door de Sovjet-Unie gesteunde Vietna
mese expansionisme.
Doel van de in 1967 opgerichte ASEAN
is vrede en stabilisatie te bevorderen in
(Van onze redactie buitenland)
Een ontwikkeling die in gang werd gezet door de toetreding van Groot-
Brittannië tot de Europese Gemeenschap en die door de Vietnamese inval
in Cambodja, de omwenteling in Iran en de Russische invasie van Afgha
nistan voortdurend is versneld, vindt morgen en zaterdag in Koeala
Loempoer, hoofdstad van Maleisië, een voorlopig eindpunt.
LISSABON (AFP). Naar aanleiding
van een bericht in drie rechtse kranten in
Portugal dat militairen in de linkervleugel
van de Revolutionaire Raad een staats
greep zouden hebben overwogen tegen
het rechtse kabinet van premier Francis-
co Sa Cameiro, heeft president Eanes
gisteren een geruststellende verklaring
uitgegeven.
De president zei, dat zelfs als de Revolu
tionaire Raad om het aftreden van het
kabinet zou vragen, alleen de president
daartoe in feite zou kunnen overgaan. De
raad, zo zei hij, is slechts een adviesor
gaan.
Een van de radicale officieren die ervan
werden verdacht samen te zweren, kapi
tein Rodrigo Sousa E Castro, heeft de
rechtervleugel er gisteren van beschul
digd om politieke redenen een staatsgreep
uit de duim te zuigen.
Dit heeft hij verklaard in een vraagge
sprek met het Indiase weekblad Blitz.
Karmal wil vooral dat Pakistan garan
deert dat het zijn grondgebied niet laat
gebruiken door buitenlandse „vrijbui
ters”. Hij beschuldigde met name de Ame
rikaanse inlichtingendienst CIA, China,
Groot-Brittannië, Egypte en Israel ervan
betrokken te zijn bij de opleiding van
opstandelingen.
Pakistan heeft gisteren officieel het
aanbod van 800 miljoen gulden hulp van
de Verenigde Staten afgewezen. De presi-x
dentiële adviseur voor buitenlandse aan
gelegenheden, Agha Sjahi, zei dat zijn
regering Washington heeft laten weten dit
onvoldoende te vinden. De Pakistaanse
president Zia UI Haq kenschetste het aan
bod als „pinda’s”.
De Pakistaanse ambassadeur in India
heeft gisteren gezegd, dat zijn land bereid
is te garanderen dat de militaire hulp die
Pakistan ontvangt na de Russische inter
ventie in Afghanistan, niet gebruikt zal
worden tegen India. Hij vond wel dat een
dergelijke garantie op basis van wederke
righeid gegeven moest worden.
Het gecombineerde Afghaans-Russi-
sche offensief dat afgelopen vrijdag in de
oostelijke provincie Koenar is ingezet
heeft de strijdmacht van de opstandelin
gen verslagen. Dit hebben opstandelingen
die naar Pakistan zijn gevlucht, gezegd. In
de vallei van Koenar bevinden zich alleen
nog Russische en Afghaanse soldaten. De
Voglens opgave van de Pakistaanse auto
riteiten zijn er op het ogenblik een half
miljoen Afghaanse vluchtelingen in Pa
kistan geregistreerd. Nog eens 400.000
vluchtelingen zouden onofficieel in Pakis
tan zijn.
racistische
in Zim-
dit deel van de wereld noodzakelijk voor
een verdere economische ontwikkeling.
Na de topconferentie van Bali, in 1976,
werden ook het afwenden van bedrei
ging door subversie en het zoeken naar
vreedzame regeling voor geschillen in de
regio, en het vormen van een zone van
vrede, vrijheid en neutraliteit met zo
veel woorden als doelstellingen
genoemd.
Er zaten ook een paar paradoxale kant
jes aan die krantenstakingen. Een para
dox, dat weet u, is een uitspraak die niet
overeenstemt met de gangbare mening,
of: een stelling of uitspraak die schijnbaar
ongerijmd is, doch bij nader onderzoek
waar blijkt te zijn. Zoals de Van Dale het
formuleert. Welnu, in een tijd dat het
krakersoproer in Amsterdam, de landelij
ke FNV-acties en de sergeants in Parama
ribo het wereldnieuws over Afghanistan,
de gegijzelde Amerikanen in Teheran, de
Olympische Spelen in Moskou, Sacharov
in Gorki, de gegijzelde ambassadeurs in
Colombia en de derde gele kaart van
Ruud Krol naar de achtergrond drongen,
verscheen op dinsdagochtend De Tele
graaf mèt, en De Volkskrant zónder al het
recente FNV- en krakersnieuws. Hoe
zulks, zult u vragen? De Telegraaf heet
toch de meest rechtse krant, en De Volks
krant de meest linkse krant te zijn? Je zou
toch vernachten dat het juist omgekeerd
was? Dit is toch paradoxaal?
Wat was het geval? De minder actuele
berichten en artikelen waren bij De
Volkskrant al gezet respectievelijk ge
ponst, toen de „zetters.” (zoals ik de be
trokkenen gemakshalve maar even sa
menvat) in staking gingen, waardoor het
meest actuele nieuws over de Vondel-
straat en de FNV-acties niet meer meege
nomen kon worden.
(Van onze redactie
buitenland)
SALISBURY. China
heeft gisteren, via het pers
bureau Nieuw China, het
succes van Robert Moega
be in de verkiezingen „een
grote overwinning” ge
noemd, die het einde bete
kent van „de kolonialisti
sche en
overheersing”
babwe.
Volgens het Russische par
tijblad Pravda is de overwin
ning van het Patriottisch
Front onder meer „het resul
taat van de strijd van het volk
tegen racisme en patriot
tisme”.
De secretaris-generaal van
de Organisatie voor Afrikaan
se Eenheid (OAE), Edem Kod-
jo, heeft het besluit van Moe
gabe tot samenwerking met
zijn voormalige medestrijder
Nkomo warm toegejuicht. In
een telegram aan Moegabe
wenste hij „met heel Afrika,
dat beiden er in zouden slagen
hun taak om het nieuwe Zim
babwe te leiden te volbren
gen” Hij sprak de hoop uit dat
Zimbabwe binnenkort het
50ste lid van de OAE zal
worden.
Over de gesprekken tussen
Moegabe en Nkomo, die giste
ren plaatsvonden, is niets mee
gedeeld. Voor gisteren stond
ook een ontmoeting met lan
Smith, de leider van de 20 af
gevaardigden van het Rhode-
sisch Front in het nieuwe par
lement, op het programma.
Groot-Brittannië zal over
ongeveer drie weken de macht
aan de nieuwe zwarte regering
overdragen. Dit hebben Britse
regeringsfunctionarissen gis
teren meegedeeld.
In Ratghar lieten gisteren guerrillastrijders van Robert Moegabe zich registreren voor het
leger van Zimbabwe.
WASHINGTON (AFP). De Ameri
kaanse senator Howard Baker doet niet
langer mee aan de strijd om de republi
keinse partij-kandidatuur voor de presi
dentsverkiezingen. De leider van de repu
blikeinse minderheid in de Senaat, maak
te gisteren bekend dat hij zich terugtrekt.
Baker, die senator is voor de staat Ten
nessee, wacht de voorverkiezingen in deze
staat op 6 mei niet af. „Het is duidelijk dat
de strijd tussen andere kandidaten gaat”,
zo zei hij. Aan welke kandidaat voor de
republikeinse nominatie hij zijn steun
gaat geven, maakte hij niet bekend.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON-BEIROET. Van
Palestijnse, Amerikaans-politieke en
Amerikaans-joodse zijde, is felle kri
tiek geleverd op de ommezwaai die
de Amerikaanse regering heeft ge
maakt met betrekking tot het stemge
drag in de VN-Veiligheidsraad over
de Israëlische nederzettingen-poli-
tiek. Zoals gemeld steunde de Ameri
kaanse VN-ambassadeur McHenry
een resolutie, waarin de Israëlische
nederzettingen-politiek werd veroor
deeld. Later verklaarde president
Carter dat het stemgedrag „op een
misverstand” berustte. Minister Van
ce van Buitenlandse Zaken nam de
verantwoordelijkheid voor het stem
gedrag op zich.
Amerikaans-joodse leiders ver
klaarde gisteren dat Carter hen had
verzekerd dat het om een vergissing
ging die niet nog eens zou worden
gemaakt. Penningmeester Berman
van het World Jewish Congress
noemde die verklaring echter „volko
men ongeloofwaardig”. De VS had
den hun veto over de „onterende”
•resolutie moeten uitspreken, zo vin
den zij.
- De waarnemer van de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO) bij de
Verenigde Naties, Terzi, zei dat de
verklaring van Washington er een
was die het meest onderontwikkelde
ontwikkelingsland niet zou durven te
gebruiken.
McHenry die, op instructies van
minister Vance, voor de resolutie
over de Israëlische nederzettingen
politiek stemde, reageerde gisteren
verontwaardigd op de Amerikaanse
ommezwaai. Hij zei dat de regering-
Carter erin geslaagd was zowel de
arabieren als de Israëliërs tegen de
haren in te strijken.
Verschillende Amerikaanse politici
hebben kritisch op de Amerikaanse
stellingname gereageerd. De demo
cratische senator Frank Church,
voorzitter van de Senaatcommissie
voor buitenlandse zaken, had het
over „een lompe behandeling van een
hechte vriend en bondgenoot”. Zijn
republikeinse collega Jacob Javits
zei: „De vergissing is uitermate zorg
wekkend”.
Correspondenten in Washington
van arabische media hechten geen
enkel geloof aan de Amerikaanse ver
klaring dat het stemgedrag door een
communicatiestoornis is veroor
zaakt. Zij schreven gisteren dat het
terugkrabbelen van Carter is veroor
zaakt na zware druk van de joodse en
Ontwikkelingssamenwerking wordt
niet in het verdrag geregeld, maar de
preambule is zodanig opgesteld dat deze
in de gemengde commissie die bij het
verdrag wordt gevormd kan worden
aangeroerd.
I
