S]
De behoefte van Suriname
aan orde op zaken
B
J
Nieuwe wegen voor hulp aan blinden
BB
L
Sts SBl
AI
DamiatePers
i
BETEKENIS STAATSGREEP LIJKT BEPERKT
Umuider Courant
NOTITIES
OVER:
iil
M Ij
WW
4
1980
10 MAART
MAANDAG
M.
Süiih
(V
Dl
Een non-politicus als premier in een roerig land, door
Ton Nillissen.
Pogingen blinde en slechtziende kinderen beter in de
maatschappij te integreren, door Frangoise Ledeboer.
De toekomst van Suriname en de kans op een bajonet-
ten-regime, door generaal-majoor M. H. von Meijenfeldt.
IJ
nel,
van
IJm
sma
we
niet
van
Qua
gen
wijt
vrot
gevt
tuu!
*3^
„De overeenkomst tussen
zienden en niet of zeer slecht
zienden is groter dan het ver
schil”. Dit schrijft een werk
groep van medewerkers aan
het Koninklijk Instituut tot
Onderwijs van Blinden (KI-
OB) en externe deskundigen,
in een nota die afgelopen week
is aangeboden aan minister
Pais van Onderwijs en staats
secretaris Veder-Smit van
Volksgezondheid.
ssmb
Thailand gaat er op vooruit, zo
meesmuilde een buitenlandse
commentator vorige week na de
verkiezing van generaal Prem
Tinsulanonda tot premier. Geen
bloedige of gladjes verlopende
staatsgreep bracht de nieuwe leider
in Bangkok aan de macht, maar een
keurige procedure waarbij het 475
zetels tellende parlement met 395
stemmen deze non-politicus tot
opvolger benoemde van generaal
Kriangsak Chomanan.
w
^55
-■
füüïfeft
E
Generaal Kriangsak
Straatbeeld in Bangkok
Bewaking voor het populaire radiostation Apintie.
Premier Prem Tinsulanonda
Mevrouw Veder-Smit
f 155,00
i
.•««««MV A'
Meesmuilend bezien of niet, het was een
opmerkelijke gebeurtenis in deze
Zuidoostaziatische staat, waar
regeringswisselingen door middel van coups van
binnenuit danwel door de eenvoudige maar niet
mis te verstane macht van de wapens, geen
zeldzaamheid zijn.
In de 48 jaar waarin men in Thailand met enige
goede wil kan spreken van een constitutionele
monarchie, heeft het land 44 regeringen gekend
waarvan bijna de helft tot stand kwam na een
staatsgreep. Ook Prems voorganger, Kriangsak,
kwam door middel van een coup aan de macht.
Even opmerkelijk overigens is het verdwijnen van
deze putchist. Kriangsak trad niet af omdat hij het
regeren moe was, maar omdat zijn beleid tot
ernstige tegenstellingen leidde. Tijdens zijn
ontslagname aan het parlement zei de generaal
letterlijk: „Er is niet alleen sprake van een conflict
tussen mij en de oppositie, maar ook tussen
parlement en regering. Een conflict binnen de
natie is een slechte zaak. Daarom bied ik mijn
ontslag aan, zodat de democratie kan overleven.”
Nobeler, zo lijkt het, kan het al niet.
De voortdurende massiever wordende oppositie
tegen de regering Kriangsak concentreerde zich
op vooral drie kwesties:
- De olie- en gasprjjsverhogingen, voor een deel
gevolg van zijn economische politiek;
- de groei van de misdaad vooral in de toch al
notoir gevaarlijke hoofdstad Bangkok;
- het beleid tegenover de Indochinese
vluchtelingen, dat door veel Thais als te humaan
en vooral als te zwaar drukkend op ’s lands toch al
wankele economie werd ervaren. Voeg bij al deze
sociale en economische onzekerheden de
instabiliteit aan de Thais-Cambodjaanse grens en
het plaatje van instabiele, voortdurend laverende
maatschappij is compleet. Het was en is daarom
verbazend, dat toen duidelijk werd dat de
Voor het onderzoek naar de pro
blematiek van blinde en slecht
ziende kinderen heeft de werk
groep ook een kijkje genomen in
het buitenland. Zo zijn over Dene
marken en de Verenigde Staten
vele gegevens bekend over de
nieuwe vorm van hulpverlening
die de werkgroep voor ogen staat.
regering Kriangsak het langs democratische weg
niet zou redden, hij of een ander niet greep naar
het instrument van de dwang en repressie.
De nieuwe premier van Thailand moet veel
gegeven zijn als hij de levensduur, 13 maanden
overleeft waarop de gemiddelde Thaise regering
mag rekenen. Politiek ervaring heeft generaal
Prem niet. Hij was een paar jaar onder-minister
van Binnenlandse Zaken, in welke functie hij
nauwelijks opviel. En vorig jaar werd hij
bewindsman op Defensie.
Het terrein waarop Prem echter zijn
bekendheid en populariteit verkreeg is dat van
„zoals hij dat eens noemde, zijn „bruidegom”, het
leger. Deze 59-jarige vrijgezel die er nooit een
geheim van maakte dat politiek voor hem een ver
van zijn bed liggende zaak was, werd een
nationale held als bevelhebber van het Tweede
Legerkorps, dat was belast met de bestrijding van
de guerrilla in het noordoosten van Thailand. Hij
boekte daarbij opmerkelijke successen. Hij wist
tientallen dorpen in dit zeer arme deel van het
land weer aan de centrale overheid in Bangkok te
binden en straalde als legercommandant zoveel
Charisma uit, dat communistische guerrilla’s bij
honderden tegelijk naar hem overliepen. De
belangrijkste reden voor het succes van Prem was
de door hem toegepaste combinatie van
De regionale centra zullen zich,
aldus de werkgroep, niet alleen
moeten bezighouden met het on
derwijs aan blinde en slechtziende
kinderen. Minstens even belang
rijk is dat die kinderen begeleid
worden bij een zinnige besteding
van hun vrije tijd.
In 1808 werd in Nederland in
Amsterdam op bescheiden schaal
begonnen met onderwijs aan blin-
Suriname heeft voor een kor
te tijd behoefte aan een dictator
om orde op zaken te stellen. Dat
hoorde ik onlangs iemand zeg
gen die de ontwikkelingen in
dat land nauwlettend volgt. De
militaire staatsgreep van twee
weken geleden heeft mijns in
ziens de weg vrijgemaakt om in
deze behoefte te voorzien. Zal
iemand van de geboden gele
genheid gebruik maken?
Wat heeft de sergeanten ertoe ge
bracht naar de macht te grijpen? Ik
ga voorbij aan de binnenlandse po
litieke factoren die op de achter
grond van de omwenteling een rol
speelden en beperk mij tot de mili
taire. En in de eerste plaats denk ik
dan aan de onvrede onder het per
soneel over onder andere: de betere
salariëring van de militairen die in
het verleden onder de Nederlandse
vlag dienden; de bevordering van
bepaalde onderofficieren tot offi
cier en over de wijze waarop perso
neelsproblemen werden aangepakt.
Een tweede factor was ongetwij
feld de onzekerheid onder het per
soneel over de toekomst van de or
ganisatie. Er waren geruchten over
de plannen om de krijgsmacht on
der te brengen in een para-militaire
organisatie. Maar er werd ook ge
sproken over de mogelijkheid om
de krijgsmacht in te schakelen bij
de verdere ontwikkeling van het
lai d. Op het bureau vai de betrok-
kei mb ister lag wel eei studie over
deze problematiek, maar de ii houd
ervan werd niet prijsgegeven en be
slissingen bleven uit.
de kinderen. Sindsdien is er na
tuurlijk veel veranderd in de wijze
waarop en de mate waarin de vi
sueel gehandicapte werd en wordt
begeleid. Het is echter nu voor het
eerst dat zo duidelijk de nadruk
wordt gelegd op het belang van
hulpverlening aan het kind terwijl
het in zijn natuurlijke omgeving
blijft gehandhaafd.
Zijn de sergeanten van vandaag
de dictators van morgen? Dat de
onderofficieren die nu de Nationale
Militaire Raad vormen straks weer
hun oude plaats in de gelederen van
de Surinaamse krijgsmacht zullen
innemen, lijkt mij onwaarschijn
lijk. Maar even onwaarschijnlijk is
het dat zij in staat zijn om op een
verantwoorde wijze leiding te geven
aan de Surinaamse samenleving.
Een groot probleem is dan ook om
een voor alle partijen aanvaardbare
weg uit de nu ontstane situatie te
vinden. Suriname gaat roerige tij
den tegemoet als de Nationale Mili
taire Raad besluit om de touwtjes in
handen te houden. Dan worden in
de toekomst de zaken tenslotte met
de bajonet in de hand geregeld.
De republiek Suriname staat wel
als vijfde op de wereldranglijst van
producenten van de strategisch be
langrijke grondstof bauxiet (plus
minus 6 miljoen ton per jaar). Het
gaat hier echter niet om een schaar
se grondstof zoals olie en het even
tueel wegvallen van de Surinaamse
produktie kan door een verhoging
van de produktie elders (bijvoor
beeld Amerika) worden opgevan
gen. Overigens lijkt mij dat een
weinig waarschijnlijke ontwikke
ling omdat 90 procent van de Suri
naamse export komt uit de verkoop
van bauxiet.
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van
zaterdags van
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E. Koning
DIRECTIE: Mr H. C. van der Mije
Ht
den
gene
gelij
deel
exp
4
li
r
c
t
r
e
I
i
v
s
c
I
1
i
1
1
1
1
44
De
dag
kreg<
voor
leert
pane
read
gew<
wort
hang
meei
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
WW
kunnen blijven en naar normale
scholen gaan.
Deze regionale centra zouden
drie „werkvelden” moeten krij
gen, aldus drs. J. A. Welling, direc
teur van het KIOB. Hij omschreef
deze activiteiten op een persconfe
rentie als volgt:
1. Het bieden van informatie
aan de gehele regio en in het bij
zonder aan ouders van een blind
of zeer slechtziend kind. Dit laat
ste kan inhouden: observatie en
onderzoek en eventueel verwij
zing naar algemeen maatschappe
lijke voorzieningen.
2. Het bieden van hulp aan kind
en ouders bij de ontwikkeling van
de motoriek, de sociale vaardighe
den, zelfraadzaamheid en vrije-
Het rapport heeft de titel ’’Nieu
we wegen in de hulpverlening aan
blinden en slechtzienden” meege
kregen.
Gezien deze overeenkomst, zijn
de samenstellers van het rapport
ervan uitgegaan dat allereerst
moet worden geprobeerd blinde
en slechtziende kinderen zoveel
mogelijk op te voeden en op te
vangen in de maatschappij. Hen
laten wonen in instituten heeft tot
gevolg dat zij geïsoleerd komen te
staan van hun leeftijdgenoten en
daardoor later ook in een grotere
uitzonderingspositie dan nodig
maakt het mogelijk om emoties die
bepaalde beslissingen soms oproe
pen te beheersen voordat er wordt
gereageerd.
Maar in Suriname werd de soep
zo heet gegeten als zij werd opge-
diend en dan lopen de zaken ge
makkelijk uit de hand. Alleen een
politiek en militair leiderschap van
hoog niveau kan een dergelijke ont
wikkeling voorkomen.
Dat er in Suriname moeilijkhe
den zouden ontstaan over het
vraagstuk van de vakbondsrechten
voor onderofficieren was te ver
wachten. Zeker de commandant
van de krijgsmacht stond met be
trekking tot dit beleidsonderdeel
voor grote problemen. Gelet op de
omvang van zijn commando moet
hij zichzelf in staat hebben geacht
om de belangen van al zijn perso
neelsleden op een adequate wijze te
behartigen.
De behoefte aan een overlegstruc
tuur (een militaire vakbond) naast
de militaire organisatie, die onder
geschikten de mogelijkheid bood
van direkt contact over militaire
vraagstukken met de politieke lei
ding, zal hij hebben ervaren als een
teken van wantrouwen in zijn be
leid en een aantasting van zijn ge
zag. Een conflict tussen de militaire
leiding en de onderofficieren over
dit vraagstuk was dus een reële
mogelijkheid. Het werd tenslotte
een signaal voor de omwenteling.
De internationale politieke bete
kenis van de staatsgreep lijkt mij,
zeker op korte termijn, uiterst be
perkt. De militaire krachtsverhou
dingen in de regio zijn onveranderd
gebleven. De strategische waarde
van Suriname is gering: het land is
betrekkelijk arm; moeilijk toegan
kelijk en ligt vrij geïsoleerd aan de
noordkust van Zuid-Amerika.
Hoe is het mogelijk dat enkele
jonge sergeanten met zoveel succes
een greep hebben gedaan naar de
macht? Wie zich deze vraag stelt,
moet bedenken dat de positie van
de onderofficier in de „mini-krijgs-
macht” van Suriname te vergelij
ken is met die van de kolonel in het
Nederlandse leger. Hij werkt direkt
onder het hoogste politiek-militair
niveau en draagt mede door het
beperkte aantal officieren en het
ruime takenpakket van de krijgs
macht, een grote verantwoordelijk
heid. Het zijn dan ook met name de
onderofficieren die veel invloed
hebben op de „troep”.
aan gewone vormen van onder
wijs. Hij kon tijdens de aanbie
ding van het rapport de medede
ling doen dat op zijn departement
een werkgroep een regeling aan
het ontwerpen is, die het mogelijk
maakt dat „scholen voor gewoon
lager onderwijs, die een gehandi
capt kind opnemen, indien dit
noodzakelijk is (beperkte) facili
teiten ontvangen”. Deze werk
groep komt nog dit voorjaar tot
een eindresultaat. Per 1 augustus
kan dan een begin worden ge
maakt met het verstrekken van
faciliteiten waar dit nodig is, aldus
de minister. Op het ogenblik wor
den hier en daar al incidenteel
faciliteiten verleend.
Via regionale centra zou gemak
kelijker gerealiseerd kunnen wor
den wat de werkgroep be
langrijk vindt: het begeleiden van
kinderen terwijl zij bij hun ouders
tijdsbesteding van het kind. Daar
naast zal vanuit dergelijke centra
ook hulp geboden dienen te wor
den aan kind, ouders en leer
krachten voor zover het kind van
uit het gezin deelneemt aan regu
lier kleuter-, lager- en voortgezet
onderwijs of vormen van buiten
gewoon onderwijs/.
3. Aangezien het welhaast vast
staat dat niet ieder kind zal kun
nen deelnemen aan het reguliere
onderwijs, zullen de regionale
centra ook over een dagcentrum
moeten beschikken met onder
wijs- en vormingsmogelijkheden”.
Staatssecretaris Veder-Smit zei
de inhoud van het rapport van
groot belang te achten. Zij deelde
mee dat de aanbevelingen van een
uit ambtenaren en ouders van ge
handicapte kinderen bestaande
commissie over thuisverzorging
van dergelijke kinderen, momen
teel nader geconcretiseerd en op
financiële consequenties worden
bezien.
Minister Pais kon zich geheel
met het standpunt verenigen dat
gehandicapte kinderen en jonge
ren moeten kunnen deelnemen
I
Een grote organisatie is op dit
punt minder kwetsbaar: de toplei
ding is niet meer van alles op de
hoogte en de verschillende niveaus
van leiding hebben voldoende ruim
te om een aantal zaken zelfstandig
te regelen. Een zekere afstand tus
sen beleid en uitvoering houdt dan
ook de betrokkenheid van het per
soneel bij wat elders gebeurt bin
nen verantwoorde proporties en
18.30-19.00 uur
11.30-12.30 uur
Er zijn thans vijf instituten voor
kinderen met een visuele handi
cap, naast twee dagscholen voor
slechtziende kinderen. Het rap
port komt tot de conclusie dat er,
in plaats daarvan, zeven regionale
centra opgericht moeten worden.
Deze instellingen zouden tevens
opengesteld moeten worden voor
anderzins gehandicapte kinderen
en volwassenen.
De
dukt
strat
sten
zeeg
meel
mete
oosti
naar
pres
het
kom
kleu
groti
maa
dooi
bij 1
tigdi
aans
niet
de
van
ken<
eers
ronc
eind
Een deel van de onvrede binnen
de Surinaamse krijgsmacht hield
mijns inziens direkt verband met de
beperkte omvang van de organisa
tie (rond 1000 man). Immers in een
kleine zelfstandige militaire een
heid zijn beleid en uitvoering moei
lijk te scheiden en is de kans groot
dat iedereen zich overal mee
bemoeit.
ABONNEMENTEN:
bij vooruitbetaling
(inclusief 4% BTW)
per maand
per kwartaal
per post
perjaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Een andere factor is dat Surina
me onvoldoende mogelijkheden
heeft om het land werkelijk tot ont
wikkeling te brengen. En de aan
houdende uittocht van Surinamers
naar Nederland laat zien dat ook de
bereidheid onder de bevolking om
zich voor dat doel in te zetten, be
perkt is. De aandacht van de wereld
is dan ook meer gericht op de ont
wikkelingen in Centraal-Amerika.
krijgskunde enerzijds en anderzijds het gebruik
maken van een sociaal, economisch en
psychologisch actiepunt. Vooral op de boeren
maakte zijn optreden grote indruk, gewend als die
waren dat het krijgsgeweld van welke kant dat
ook kwam, hun magere oogst vernietigde en niets
overliet van zuinig gespaarde voorraden. Prem
daarentegen zag streng toe, dat de boeren zoveel
mogelijk werden ontzien en zorgde er daarnaast
voor, dat er mogelijkheden kwamen voor
modernisering van landbouwtechnieken.
Na zijn benoeming tot generaal, beloning voor
zijn optreden als veldcommandant, werd Prem in
1977 ook benoemd tot plaatsvervangend
opperbevelhebber van de landmacht. In datzelfde
jaar, toen, zoals gezegd, Kriangsak in een
overigens rustig verlopen coup de macht greep,
kreeg generaal Prem ook nog de functie van vice-
minister van Binnenlandse Zaken.
Meer weerstanden wekte zijn volgende stap op
de ladder. In 1978 benoemde Kriangsak Prem tot
opperbevelhebber van het leger. Een grote
verrassing omdat daarmee een aantal
aanmerkelijk qua ancieniteit hoger
gekwalificeerde collega’s werd overgeslagen
Mocht deze promotie al tot gemor in de legertop
leiden, bij het middenkader en de lagere echelons
was Prems populariteit dermate onomstreden,
dat er geen kans was dat de militaire elite iets
tegen haar nieuwe commandant kon
ondernemen. Nieuwe politieke ervaring kon Prem
Tinsulanonda opdoen bij zijn intrede in het
zogenaamde witgewassen kabinet van Kriangsak
als minister van Defensie. Witgewassen, omdat de
toenmalige premier zijn coup liet legaliseren door
verkiezingen waarbij nu nog het niemand
duidelijk is welke partij het hardst fraudeerde.
Kriangsak kon in ieder geval blijven zitten, nu
met het aureool van democraat.
Het is combinatie van politieke
onbevangenheid, dus smetteloosheid, en het beeld
van de populaire recht-door-zee-legerheld, welke
vermoedelijk Prem nu hebben gebracht waar hij
is: in het paleis van de minister-president. Hij zal
het er, zo mag men aannemen, niet lang
uithouden. In de smoezeligheid van de Thaise
politiek van alledagen, dat gevoegd bij zijn
weerzin tegen politiek in het algemeen zullen
enerzijds ook zijn handen snel vuil worden in de
ogen van hen die hem nu bewonderen en zal zijn
weerzin tegen het politieke gebeuren wellicht
omslaan in afkeer.
Bij zijn verkiezing tot premier zei Prem: „Ik
voel me zeer bezorgd. Het is een heel moeilijke
positie. Ik had het niet verwacht. Ik weet dat ik
een beperkt vermogen heb om ’s lands problemen
aan te kunnen, maar ik vraag om medewerking
van iedereen.”
15.90
45.85
60.00
180.70
233,00
0.80
.bwibbbi
I, -
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023-31 90 53
GROENTJES,
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
Gaat Thailand er op vooruit?
komen te verkeren, zo wordt
gesteld.
x s srn-NH ZL ,3
lil
