Toneel staakte, maar
Het Zuilenveld toont
spontane mime-beelden
Het Boek van de Maand:
exposities
De mooiste stulges uit 78 kinderboeken.
Nu in één dik kinderboek.
Romantisch pianorecital in Haarlems Concertgebouw
op CRM gaat de
show gewoon door.
I
-2995-
of 60.- p.mnd.*
I
„Leesgoed* fantastisch voor kinderen, onmisbaar voorouders,
t/m 5 april f 19,50. Daarna f15,- duurder.
Acteurs en technici demonstreerden
NIEUWE PIANO
s>.
.Fj|vanURK
Emotionele produktie van Pyramide op de punt
17
WOENSDAG
KUNST
Leesi»oe<j
Als u kinderen tussen drie en
twaalf jaar hebt, mag u dit 288
zullen het met rode oortjes lezen.
Voor hen is het een vrijwel on-
uitputtelijke grabbelton vol span
nende, ontroerende, humoris
tische, maar in ieder geval goed
geschreven verhalen en gedich
ten. En u krijgt via deze lijvige
bloemlezing meteen een mooi
overzicht van de beste kinder
boeken, die sinds 1945 verschenen
zijn.
Trouwens, er valt ook heel wat
^^^.te kijken in „Leesgoed”. Al blade-
rend kunt u 150 tekeningen, waar-
„Leesgoed” is het nieuwe van vele in kleur, tellen. En daar
Boek van de Maand. Uw kinderen zijn ware kunstwerkjes bij.
h voorbeeld van de vele tekeningen
deze is van Peter van Straaten hij "Kinderen
van het achtste woud” van Els Pelgrom.
pagina’s dikke Boek van^^^^k
de Maand eenvoudig
niet missen.
De aanbieding is geldig van 6 maart l/m 5 april. Echter zolang de voorraad strekt
F
Persoonlijke visie bij Alwin Bar
JOHAN VAN KEMPEN
JAN BAART
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
w
scène uit het
moeten worden. De verplichtingenstop
geldt voor alle sectoren in de samenle
ving”, aldus Wallis de Vries, die de demon
stratie voorbarig vond.
Hij betreurde het dat door de toneelsta-
king het publiek gedupeerd wordt. Hij zei
dat CRM wel met de toneelspelers wil
praten. „Bij ons op CRM gaat de show
gewoon door”, zo zei hij.
Korthals Altes noemde de bevriezing
van de subsidies een „dolksteek, en niet
met een toneeldolk”. Stelstelmatig is er
door het rijk op toneel bezuinigd. Nu,
aldus de voorzitter van de VNT, is het
absolute nulpunt bereikt. „Kort geleden
zei mevrouw Gardeniers nog dat ze zich
sterk wil maken voor de kunsten en dat er
niet bezuinigd zal worden. Nu weten we
wat haar woorden waard zijn”, zo sprak
Korthals Altes, die eraan toevoegde dat
bevriezing betekent dat er minder nieuwe
produkties zullen worden uitgebracht, dat
er minder voorstellingen gegeven zullen
worden (kwaliteit en spreiding komen op
de tocht te staan), dat er ontslagen zullen
vallen en dat gezelschappen zullen moe
ten liquideren (óf komend seizoen óf het
volgende).
„De maat is vol, de beurs bijna leeg: het
kan niet anders dan dat wij staken. In
1920 werd er ook bij het toneel gestaakt.
Toen was het toneel nog een memorie-
post op de begroting. Nu eisen wij dat
toneel niet opnieuw zo’n memoriepost
wordt”. De VNT-voorzitter hoopte dat mi
nister Gardeniers uit de Egyptische vlees
potten extra geld voor het toneel mee
brengt, want „wij willen niets liever dan
blijven spelen.”
Een van de boeiendste aspecten van de
vertolkingskunst van deze, op het interna
tionale podium actieve Haarlemse pianist,
is zijn vermogen om een strikt persoonlij
ke (en dus vaak van de gangbare afwij
kende) visie in zijn voordracht acceptabel
te maken. Bar schrikt bepaald niet terug
voor het aanbrengen van een excentrieke
Dag en nacht staan dan voor de tegen
stelling werkelijkheid en wensdroom, ge
bondenheid en spontaniteit, groepsgedrag
en individualiteit. Deze reeks is met meer
facetten uit te breiden, want de betekenis
laag van een mimevoorstelling heeft voor
elke toeschouwer ook een heel persoonlij
ke invulling. De hoofdlijnen zullen het
zelfde overkomen, maar de vele details
geven aan elk individu een kans tot eigen
inkleuring.
Begin oktober 1979 kreeg Het Zuilen
veld zijn première in Antwerpen. Het jon
ge gezelschap Pyramide op de punt intro
duceerde met dit eerste programma het
element mime in België. Men kende daar
al wel de traditionele pantomime, het sec
uitbeelden van een verhaal. Mime echter,
het vrij hanteren van de bewegingsmoge
lijkheden van het lichaam in een dramati
sche produktie, was voor onze zuiderbu
ren nog nieuw.
Met behulp van een aantal langzaam
uitgroeiende scènes, waarin het benutten
van eerder al door andere gebruikte beel
den niet stoort, ontvouwt zich voor de
toeschouwer een steriel landschap van
manshoge, staande kokers. Deze kokers,
aluminiumkleurig en van boven afgedekt
met doorschijnend cellofaan, blijken te
kunnen bewegen. Het zijn cocons voor een
vorm van (naar het schijnt vegeterend)
leven. Als klankdécor bij deze beelden
fungeren geluiden die rond een boerderij
zijn op te vangen. Allerlei dieren laten zich
horen met blaten, zuchten, zoemen en
fluiten.
-t
(Van onze kunstredactie)
RIJSWIJK. Voor het eind van deze maand moet minister Gardeniers van CRM
het Nederlandse toneel hebben toegezegd dat zij de subsidies voor het seizoen 1980-
1981 met zeker 1,5 miljoen gulden verhoogt. Alleen dan kan worden voldaan aan de
voorwaarden die de overheid aan de gezelschappen stelt met betrekking tot de
subsidieverlening.
aan de rol die kunst speelde bij de bouw
en inrichting van Rooms-Katholieke ker
ken aan het eind van de vorige eeuw.
Geopend van 10 tot 16.30 uur.
Wim Vellekoop exposeert reliefschilde-
rijen en kleurpotloodtekeningen van Guy
Perlin plastieken in het Cultureel Cen
trum Zand voort (Gasthuisplein 9b) van 21
maart tot en met 13 april. Woensdag tot en
met zondag van 14 tot 16 uur.
Maja Ilic exposeert tekeningen en gra
fiek in de Kunstzalen Heerkens Thijssen
(Houtplein, Haarlem) van 15 maart tot en
met 5 april. Geopend: maandag tot en met
vrijdag van 13-17 uur, zaterdag van 10-17
uur.
Joop Goppel Bert Jonk en Kees Schna-
ter exposeren een aantal duinlandschap
pen in aquarel in het Gebouw Noord-
Holland aan de J. J. Hamelinkstraat in
Haarlem van 19 maart tot en met 8 april.
Geopend op werkdagen tussen 9 en 17
uur.
De eerste nacht wordt in een fraaie,
suggestieve scène het cellofaan van de
kokers, als was het een soort geboortever-
lies, doorbroken. Verbaasde hoofden kij
ken over de rand de wereld in. Schichtig
duiken die hoofden weer weg, wanneer
zij, weer in het volle licht van de dag,
elkaar ontwaren. De volgende etmalen
krijgt dit proces van ontdekken en terug
schrikken zijn uitgroei in spontane, soms
emotionele beelden.
Een van de kale, naakte wezens, met de
kleur en structuur van eeuwenoude fres
co’s, valt tijdens een ontdekkingsritueel
van zijn koker. Grote verwarring is het
resultaat, ’s Nachts, wanneer iedereen
zich zelf mag zijn, worden deze verkennin
gen getolereerd. Overdag dient echter
iedereen in zijn koker te blijven. De gevol
gen van deze conventie krijgen in een van
symboliek zwelgende slotscène een dra
matische uitbarsting.
Dit ultimatum stelde Gerrit Korthals
Altes, voorzitter van de Vereniging van
Nederlandse Toneelgezelschappen, dins
dagochtend tijdens een grote demonstra
tieve bijeenkomst in de kantine van het
ministerie van CRM in Rijswijk. Vele hon
derden toneelspelers en technici van ge
subsidieerde gezelschappen, die maandag
en dinsdag in alle delen van het land in de
schouwburgen en theaters „het brand-
scherm hebben laten zakken”, woonden
de demonstratie, die ’s middags in het
Haagse HOT-theater werd voortgezet, bij.
Décor-vrachtwagens reden luid toeterend
langs het departement. Op de toegangs
deur van het ministerie was een namaak-
kanon uit „Moeder Courage” gericht.
De teksten op spandoeken lieten geen
misverstand over de bedoelingen van de
acteurs bestaan: „Bezuinigingen: geen
kunst”, „Subsidie is geen gunst”, „Til la
ten begaan, toneel naar de maan”, „Vecht
voor je werk” en „Zonder pen kunnen we
niks doen”. Gezangen werden aangehe
ven: „Het is de hoogste tijd voor harde
strijd, het is niet voor de lol, de maat is
vol”.
Niet minister Gardeniers, die in Egypte
verblijft, maar staatssecretaris Wallis de
Vries van CRM ontving de actievoerende
toneelspelers. Hoewel Korthals Altes in
zijn toespraak benadrukte dat de subsi
dies voor het komende toneelseizoen niet
op het huidige niveau bevroren mogen
worden, omdat dan groepen zullen moe
ten inkrimpen of zelfs verdwijnen, liet de
staatssecretaris er geen enkele twijfel
over bestaan dat er óók op de toneelsector
gekort zal worden. „Omgebogen zal er
HAARLEM. Schumanns uitspraak „Het verstand dwaalt, het gevoel nooit”
heeft tot heel wat misverstanden geleid. Ook tot bijvoorbeeld de vrijbrief om
Chopins kunst als een aaneenschakeling van smachtende ontboezemingen
voor te stellen.
Inmiddels weten we dat het om een
bepaald evenwicht gaat. En Alwin Bar
onderstreepte dit weer eens in zijn vertol
king van Chopins Derde sonate opus 58.
Geen smeltend gezwijmel of weeë melan
cholie. Chopins muziek berust immers, -en
dan zeker wat de sonates aangaat, wel
degelijk óók op „verstand” oftewel struc
ture!^ fundamenten.
En daarop richtte Bar, met zijn filoso
fisch ingestelde maar allesbehalve van
expressieve fantasie verstoken natuur
zich eveneens. Zodat heel wat, anders
verborgen blijven, inwendige lijnen nu
eens in hun volle betekenis aan de orde
kwamen.
Bar pleitte op die evenwichtige manier
ook voor de zelden of nooit gehoorde
Variaties uit Strijksextet opus 18 van
Brahms (een transcriptie van de compo
nist zelf), die als originele bijdrage tot de
Wenen-maand - in welk kader dit concert
werd gegeven - kon gelden.
Bars verfijnde aanslagkunst, die ook nu
weer de basis vormde voor een klankrijke
realisering van dit gehele, wat overladen
programma, kwam misschien wel opti
maal en vol subtiele kleurwerking tot
AMSTERDAM. De elementen dag en nacht zijn op veel manieren in een
theaterproduktie te verwerken. In de mimografie Het Zuilenveld, van de Belgische
groep Pyramide op de punt, krijgt een cyclus van vijf etmalen een dubbele betekenis.
Allereerst bepaalt de cyclus de vorm. Binnen die vijfvoudige opeenvolging van licht
en donker wordt bovendien de symbolische betekenis uitgewerkt, om een visie op een
maatschappij (onze maatschappij?) gestalte te geven.
PRIJSCADEAU 1979
f 2795: -
H1995.-
of 40.” p.mnd.*
!model de luxe
Met gratis 4XJ3O7"
lescursus
SINDS 1898
IWESTERSINGEL 42. ROTTERDAM
TEL. (010) 363500
Dagelijks geopend van 9 tot 17.30 uur
|ponderdag koopavond van 19 -21 uur
Tot en met 23 maart zijn in het GSA-
gebouw in Hilversum wandtapijten van
Anneke van der Heijden te zien. Tevens
exposeren er een aantal glas-kunstenaars.
Dinsdag tot en met zaterdag van 10 tot 17
uur en zondag van 13 tot 17 uur.
In Galerie Jurka aan de Vijzelstraat in
Amsterdam is tot en met 4 april een expo
sitie van de tekenaar Maarten van Dreven
ingericht. In de Wetering Galerie in Am
sterdam exposeert Theo Kuijpers zijn
nieuwste werken tot en met 3 april. Ton
Orth stelt tekeningen uit de serie Energe
tische landschappen ten toon in Galerij
Asselijn (Lange Leidsedwarsstraat, Am
sterdam) tot en met 4 apriil.
Alice van der Bilt exposeert wandtapij
ten en Walter Steenken een aantal aqua
rellen in de Openbare Bibliotheek in
Hoofddorp tot en met 21 maart.
Kunst zij ons Doel richt van 22 maart
tot en met 21 april een groeps-expositie in
in de Vleeshal aan de Grote Markt in
Haarlem. Olieverfschilderijen, aquarel
len, gouaches, acryls, tekeningen, wand
kleden, batiks en keramiek van 15 kunste
naars zijn daarin opgenomen. Dagelijks
10 tot 17 uur zon- en feestdagen van 13-17
uur.
Het Exposorium Kommissie van het
Kunsthistorisch Instituut, beiden van de
Vrije Universiteit, hebben van 17 maart
tot en met 11 april de expositie Schoon en
Vroom georganiseerd in het hoofdgebouw
van de VU. De tentoonstelling is gewijd
Voorstelling: Het Zuilenveld, een
mimografie door de Antwerpse groep
Pyramide op de punt. Spelers: Joe
Baele, Anita Gekiers, Marcus Mar-
guillier, Ludo van Passel, Inès Ver-
hoys. Make-up: Karel Fonteyn. Ge
luidsdecor: Johan Dehandschutter.
Licht: Pol Essing, Wilfried Wuyts. Re
gie: Jan Ruts. Shaffytheater Amster
dam, 11 t.m. 15 maart 1980.
Verrassende details en nuances doken
zo ook op in de twee Franciscus-legenden
van Liszt, waarin Bar met vederlichte
maar kernachtige pianistiek juwelen van
poëzie en zangerige klank opriep in La
prédication aux oisseaux, terwijk de exta
tische ontladingen - doorleefd maar
steeds voornaam geobjectiveerd - in Mar
chant sur les flots tot uitdrukking
kwamen.
Pianorecital door Alwin Bar. Pro
gramma: Brahms, Mendelssohn,
Skrjabin, Liszt, Chopin. Concertge
bouw Haarlem, 11 maart 1980.
behandeling van de materie inzake con
trasten in de dynamiek en in de tempi.
Er ontstaat zo echter wel een soort Bar-
versie, die niet altijd overeenstemt met het
oorspronkelijke karakter van de composi
tie, of althans met het vertrouwde beeld
dat de luisteraar er van heeft. Het meest
viel deze dan ineens weer subjectieve in
stelling op bij een, overigens ook weer
bijzonder knappe uitvoering van Men
delssohns Variations sérieuses, waarbij
mij opnieuw Schumanns als aanhef van
deze recensie gebruikte motto in gedach
ten kwam.
Alwin Bar toonde hier namelijk een
benadering, waarbij het elders gehuldig
de standpunt om een zo groot mogelijke
helderheid te bereiken, kennelijk plotse
ling weer verlaten kan worden. Een inter
pretatie die Mendelssohns qua vorm en
inhoud heterogene transformaties van het
oorspronkelijke thema, zeker niet herleid
de tot een reeks klassiek-evenwichtige va
riaties. Maar tot een verklanking daaren
tegen, waarin vooral de door de pianist
essentieel geachte emotionele aspecten
werden belicht.
Een opvatting die evenzo bestaansrecht
heeft. Want een kenmerk van dergelijke,
grote muziek is tenslotte dat ze voor ver
schillende artistieke vertalingen in aan
merking komt.
Pianist Alwin Bar: excentrieke behande
ling van de materie.
Een kanon uit Moeder Courage, gericht op de ingang van CRM. De acteur Jules Croiset kijkt
er geamuseerd naar.
haar recht in de Vierde sonate van Skria-
bin, waarbij al die schitterende techniek
weer ondergeschikt gemaakt werd aan
een superieure greep op de compositie als
geheel.
