2S*
Kleine boten
voor
grote mensen
Jachtmotoren laatste
tijd sterk verbeterd
Geen vervuiling
meer bij
gebruik van
buitenboords
3
c
Vaarbewijs
hard nodig
h
I
b
I
i
Getoeter
Door geperfectioneerde smeersystemen geen vette bougie
y
Een verschrikking
Bellenbaan
s
Verbeteringen
Inrichting
Creatiever
Herbergzaamheid
HIS W A-aardigheden
r
I
lil
13
DONDERDAG
1 3
MA A RT
1980
(Door Rien Floris)
ƒ7,50 per persoon. Jeugd tot 14 jaar: ƒ5.
Deze prijs geldt ook voor aangemeld groeps-
waar beroepsvaart is.
bezoek en houders van Pas 65.
N
(Door Anne de Boer)
X.
N
van
j
I
l
en van 19-22 uur. ’s Zaterdags en ’s zondags
echter van 10 tot 17 uur. Toegangsprijzen
het woord is de voorzitter van de Konin
klijke Schippersvereniging Schuttevaer, J.
C. van Dam. Een vaarbewijs is volgens
hem „hard nodig” en de zeilplank moet uit
wateren waar beroepsvaart is. worden
geweerd.
De fabrikanten van motoren voor de watersport hebben de laatste
jaren winst geboekt op drie belangrijke onderdelen. De motoren van
na zijn zuiniger, milieuvriendelijker en stiller dan die van zo’n tien
jaar geleden. In de autowereld zijn de accenten sterk verschoven na
de eerste energiecrisis in 1973. In de watersportbranche werd bij het
ontwikkelen van de motoren echter al langer rekening gehouden met
zuinigheid, weinig lawaai en milieuvriendelijkheid.
(Door Fred Klaver)
DEN HAAG. De vaarbelasting komt eraan. Maar de ver
wachting is dat het nog wel twee jaar zal duren voordat de
watersporter met deze nieuwe belastingvorm zal worden gecon
fronteerd. De vaarbelasting werpt zijn schaduw nu al vooruit. De
handel vreest dat die belasting voor velen druppel is die de
bekende emmer doet overlopen. De lasten (het hoge btw-tarief
van 18 percent op liggelden en de vaarbelasting) zouden voor veel
watersportliefhebbers niet meer te dragen zijn, zo wordt in de
watersportwereld gezegd.
net
M tm 23 maart 80
amstepdam rag
I
ROTTERDAM. „De schippers staan
met het water in de handen als ze met hun
grote schepen door vaarwater gaan waar
al die jachtjes aan het kruisen zijn”. Aan
De Hiswa-tentoonstelling is geopend van
14 tot en met 23 maart. Dagelijks van 10-17
I
r a
(Van onze correspondent) industrie op het gebied
scheepsbouw en watersport.
Kano’s, opblaas- en vouwboten
lijken nog steeds weggelegd voor
kinderen en kleuters. Maar ook
volwassenen kunnen veel plezier
beleven aan deze gemakkelijk te
vervoeren vaartuigen. De woeste
golven van de Noordelijke IJszee
en de Golf van Mexico zijn ten
slotte ook door opblaasboten be
dwongen.
De prijzen van deze kleine
vaartuigen vallen nogal mee.
Voor iets minder dan duizend
gulden is er al een eenvoudige
toerkano te krijgen en een flinke
opblaasboot kost meer dan twee
duizend gulden. Er is in ons land
ook voldoende water te vinden
om deze kleine watersport op te
beoefenen.
AMSTERDAM. Er is nog vol
Het oude liedje van beroepsvaart
r
r
In het onderzoek wordt gezegd dat ge-
J
Het wordt voor de beroepsvaart steeds
moeilijker de talloze pleziervaartuigen
te ontwijken. Vooral in sluizen waarin
Om te beginnen is zuinigheid voor jacht
motoren altijd al belangrijk geweest. Ze
ker bij zeegaande jachten is een grote
actieradius van veel belang, van levensbe
lang soms. Aan boord van een zeiljacht
wordt bij voorkeur zo weinig mogelijk
extra-gewicht meegenomen. Uit een be
perkte hoeveelheid brandstof moet dus
een zo groot mogelijk aantal zeemijlen
kunnen worden gehaald.
De lustzoekende watersporter moest
ook al in het verleden niets hebben van
lawaai en de stank van uitlaatgassen. Het
is begrijpelijk dus dat de fabrikanten ook
al jarenlang aan deze aspecten veel aan
dacht besteden. Zij waren er vooral ook
op uit de motoren zo betrouwbaar moge
lijk te maken. Per slot van rekening han
gen soms mensenlevens af van de be
trouwbaarheid van de motor.
De ontwikkelingen in de buitenboord
motoren zijn in feite nog veel interessan
ter en spectaculairder dan die bij de bin-
Er is volgens de voorzitter van de Schut
tevaer veel onkunde bij de pleziervaar-
ders. „Dat zijn vooral de mensen die op de
HISWA een motorboot kopen en daarmee
het water op gaan. Met een zeilboot doe je
dat niet zo gemakkelijk. Dan moet je
namelijk écht kunnen varen”. Veel water
sporters weten volgens Van Dam niet wat
de beroepsvaarders met hun getoeter be
doelen.
Het wordt op de Nederlandse wateren
nenboordmotoren. De fabrikanten van de
buitenboords hebben bewezen dat de
tweetakt beter is dan ooit. Zij slaagden er
in een technisch zeer eenvoudig „machi
netje” te bouwen, dat voor honderd per
cent betrouwbaar, zuinig en milieuvrien
delijk is. Er werd op dit gebied een groot
aantal verbeteringen tot stand gebracht.
De vroeger zo beruchte „vette bougie” is
historie geworden. De smeersystemen zijn
zodanig geperfectioneerd, dat kan wor
den volstaan met mengverhoudingen van
één op vijftig tot zelfs één op honderd.
Dit is een van de vele buitenboord
motoren die op de HISWA worden ge
toond. „Machientjes” als deze zijn tegen
woordig zeer betrouwbaar zuinig en mi
lieuvriendelijk.
Het is volgens Van Dam raadza
mer om op beroepsvaarwegen alleen op
de motor te varen, zodat kruisen niet meer
nodig is.
Vooral het kruisen of laveren op vaar
wegen is volgens Van Dam levensgevaar
lijk.
De ANWB staat achter Schuttevaer
om dit op al het beroepsvaarwater te
verbieden. „Kijk, je vaart zo’n 24 kilome
ter per uur, en dat rr et zo’n 1500 ton aan
lading. Je ir oet het niet onderschatten als
dat geweld in beweging komt. Dan moet je
niet denken dat je daar nog even voor
langs moet gaan. Dat risico is veel te
groot”.
Zo’n plank krijgt de ene keer wind
en even later weer niet en dan valt hij in
het water. De schippers kunnen hem niet
ontwijken. Die staan hoog op hun schip en
dat kleine ding in het water zien ze vrijwel
niet”.
Het levert volgens Van Dam geen pro
blemen op om de zeilplank op de beroeps
vaarwegen te verbieden. „Je hebt voor het
surfen water nodig dat minstens 50 centi
meter diep is. En er is genoeg van dat
ondiepe water in Nederland”.
traditionele
wedstrijden.
Voorwaarde voor het opvoeren van het
totaal aantal ligplaatsen is dat de inrich
ting van de watersportgebieden daarop
wordt afgestemd en hun onderlinge ver
bindingen worden verbeterd. Het rapport
pleit voor de aanleg van jachthavens bij
zo veel mogelijk bestaande of in aanbouw
zijnde steden en dorpen. Er moet verder
naar gestreefd worden het aantal knel
punten (bijv, te lage bruggen en te korte
openingstijden) op te lossen.
De grote watersportgebieden zullen op
bepaalde plekken meer herbergzaamheid
moeten bieden. In het rapport wordt daar
om voorgesteld bij de toegangen van het
IJsselmeer, bijvoorbeeld bij Lemmer, het
Ketelmeer, Lelystad en het Enkhuizer-
zand, een zekere archipelvorming in het
open water tot stand te brengen.
wa
steeds bedrijviger volgens Van Dam. „Er
is de laatste jaren een ontzettende toena
me geweest van pleziervaart. Daar zitten
veel mensen tussen die nog nooit eerder
op het water hebben gezeten. Dat mooie
gelakte bootje is voor veel mensen ook een
soort statussymbool. Maar de beroeps
vaart wordt ook steeds sneller en groter.
Er worden ook vaak gevaarlijke ladingen
vervoerd en dan kun je het als schipper
niet maken dat je uit je koers moet lopen
voor een of ander jacht, waardoor je ik
weet niet wat voor ongelukken maakt”.
Enkele oliemaatschappijen ontwikke
len zelfs speciale oliën, die het rendement
verbeteren en tot gevolg hebben dat er
minder schadelijke stoffen in de uitlaat
gassen terecht komen. De uitlaten van de
moderne buitenboordmotoren zijn trou
wens exact afgestemd op de motor zelf.
Zij fungeren nu als een compressor zodat
het rendement groter wordt. Bovendien
worden de uitlaatgassen meer en meer
door de schroefas onder water afgevoerd.
Die gassen komen dan dus terecht in de
bellenbaan van de schroef. Daarbij wordt
een gunstige afbrekende werking van de
schadelijke bestanddelen bereikt. Die bel
lenbaan is te vergelijken met een rioolwa
terzuiveringsinstallatie in het klein. Het
effect is zo groot dat sommige deskundi
gen al van mening zijn dat de buiten
boordmotor een grotere reinigende dan
een vervuilende werking heeft.
De samenstellers van het rapport hopen
dat hun suggesties worden opgenomen in
de derde nota over de ruimtelijke orde
ning. Ze vinden dat de overheid veel crea
tiever dient te zijn. Het watersportbeleid
wordt veel te weinig ingepast in het totale
ruimtelijke ordeningsbeleid, zeggen Maas
en Petri. „De watersport draagt bij tot het
in stand houden van de economie”. De
rapportopstellers geven overigens niet
aan op welke wijze hun ideeën gefinan
cierd kunnen worden.
Het rapport „visie op varen” wordt aan
geboden aan centrale, provinciale, gewes
telijke en gemeentelijke overheden.
bijkomen. In het IJsselmeergebied en de
Randmeren zouden circa 40.000 ligplaat
sen gerealiseerd kunnen worden. Voorts
■x--'
-
Van Dam is zelf pleziervaarder. Hij
heeft viermaal aan de beroemde en inmid
dels ook beruchte Fastnet-zeilrace meege
daan en hij kent de knelpunten tussen
beroeps- en pleziervaart op zijn duimpje.
„Het is het oude liedje. Het ergste is het op
de grote vaarwegen waar veel plezier
vaart is of waar verbindingen lopen tus
sen pleziervaartgebieden, zoals de vaar
weg tussen Lemmer en Groningen”.
Schuttevaer hamert al jaren op het in
stellen van een vaarbewijs voor beroeps
en pleziervaart. „Nu staat er dus een bin
nenschepenwet op stapel die zegt dat een
schipper op een boot van meer dan 15
meter lang een vaarbewijs moet hebben.
De rest, die hele pleziervaarttroep die
kleiner is hoeft het dan niet te hebben”.
Een dergelijk vaarbewijs heeft volgens
Van Dam weinig zin.
„In principe moet iedereen het hebben.
Niet op de Loosdrechtse plassen of zo.
Daar varen ze met elkaar en zitten ze
elkaar te hinderen, dat is onze zaak niet.
Maar op de plaatsen waar beroepsvaart
en pleziervaart elkaar ontmoeten, willen
wij dat ze allebei een vaarbewijs hebben”.
Windsurfen vindt de voorzitter van
Schuttevaer een machtige sport die hij
iedereen kan aanraden. Maar de surfers
moeten niet in de buurt van de beroeps
vaart komen. „We willen niet dat die din
gen worden verboden, maar laat ze niet in
ons vaarwater zitten. Het is een verschrik
king.
Onder het motto „Ieder uur een
prijs” kan men op de HISWA 80
aan een prijsvraag meedoen. Om
het uur zal een bezoeker een prijs
in de wacht kunnen slepen.
Op het voorplein wordt dit keer
een Lemmer aak tentoongesteld.
De romp is 16 meter lang en 4,65
meter breed. De diepgang is 1,15
meter. Van het puntje van de
boegspriet tot de achterkant van
het roer meet de aak 22 meter.
Ook dit jaar organiseren de
AVRO, HISWA en De Telegraaf
het nationaal toeristisch-recreatief
watersportelement „Spelevaren”.
Dit keer op de tweede zaterdag van
juni (de 14de). Vorig jaar namen
ongeveer 25.000 watersporters deel
met in totaal 4.550 vaartuigen.
Stand 1 is ingericht als informa
tiestand, terwijl op stand 2 de IBM-
computerservice u kan informeren
over aankoopmogelijkheden.
Het vorig jaar brachten 187.415
watersportliefhebbers een bezoek
aan de HISWA.
386 exposanten zijn op de water-
sporttentoonstelling aanwezig.
De HISWA schat het aantal ple
ziervaartuigen per 1 januari 1979
op 190.000 (78.000 zeilboten), 76.000
kajuitmotorboten en 36.000 open
motorboten. In 1976 waren deze
aantallen resp. 68.000, 63.000 en
,32.000.
sport moet maken. Naar
zijn mening is het ook
van groot belang dat de
registratie van boten een
feit wordt om zodoende
een beter toezicht te hou
den op het gedrag van de
watersporter op de
steeds voller wordende
wateren.
De ambtelijke werk
groep vindt dat de op
brengsten uit de vaarbe
lasting direct ten goede
moeten komen aan de
watersport. Dat betekent
dat provinciale overhe
den het geld zouden
moeten kunnen gebrui
ken om voorzieningen te
verbeteren en vooral het
milieu te beschermen.
De meeste belangenor
ganisaties in de water
sport zijn van mening
dat met de invoering van
de vaarbelasting, overi
ge belastingen (toeristen-
belasting, brug- en sluis-
gelden) dienen te ver
dwijnen. Wanneer het
geld uit de vaarbelas-
tingpot inderdaad recht
streeks naar de provin
cies gaat, zullen gemeen
ten niet snel bereid zijn
hun toeristenbelasting te
laten vallen. Die gemeen
ten zullen ook mee willen
zowel professionals als amateurs ge
schut worden gaat het dan ook dikwijls
heet toe.
profiteren van de belas
tingopbrengst. D earnb-
telijke werkgroep zoekt
nog naar een oplossing
voor dit probleem.
Over de hoogte van de
belasting is nog niets te
zeggen. Er zal in ieder
geval gekozen worden
voor een systeem dat ook
bij de wegenbelasting
geldt. De duurste sche
pen worden het zwaarst
belast. Er zal een onder
scheid worden gemaakt
tussen zeil- en motorbo
ten. De ANWB heeft de
ambtelijke werkgroep
laten weten dat de tarief
stelling zodanig moet
zijn, dat deelname aan
de watersport voor
iedereen mogelijk blijft.
De ANWB vindt dat de
zelfwerkzaamheid niet
met een zware belasting
mag worden gestraft.
Wanneer iemand veel
vrije tijd steekt in het
bouwen van een eigen
boot, zou een speciaal
belastingtarief moeten
worden gehanteerd. Dit
soort zaken maakt het
uiterst moeilijk om tot
een afgewogen eerlijk
systeem voor heffing
van vaarbelasting te
komen.
Een ambtelijke werk
groep met vertegen
woordigers van verschil
lende ministeries heeft
inmiddels een eerste rap
port over tie problema
tiek van de vaarbelas
ting afgerond. De rap
portage is voorgelegd
aan instanties als de
Consumentenbond,
ANWB, HISWA, Vereni
ging van Nederlandse
Gemeenten en Unie van
Waterschappen. Deze or
ganisaties krijgen de ge
legenheid een oordeel te
geven over het docu
ment. Begin juni moet de
werkgroep een eindrap
port presenteren.
Minister-president
Van Agt liet medio vorig
jaar weten dat de belas
tingheffing afhankelijk
is gesteld van het ambte
lijk onderzoek. De werk
groep vindt dat die be
lasting er moet komen,
hoewel op talloze prakti
sche problemen wordt
gewezen. Volgens Van
Agt is het redelijk dat de
watersporter ten behoe
ve van die sport een ei
gen bijdrage levert in de
kosten die de overheid
ten behoeve van die
p
Vaarbelasting
komt er aan
Op het IJsselmeer is voorlopig nog felle strijd gewikkeld in het kader van de
voldoende ruimte, ook voor botters. Op inmiddels traditionele Westwalbotter-
de foto zijn deze ex-vissersschepen in
HISWA-rapport: 100.000 extra ligplaatsen mogelijk
co
II
doende ruimte voor de water- Jn het onderzoek wordt gezegd dat ge-
sporter. Het aantal ligplaatsen bieden met belangrijke natuurwaarden
voor boten kan de komende jaren (o.a. De Wadden) of drukke beroepsvaart
met 100.000 worden uitgebreid, (o.a. de Waal) zoveel mogelijk moeten wor-
Uitbreiding van de watersport is den ontzien bij het zoeken naar groeimo-
vooral mogelijk in het IJssel-
meergebied en zijn randmeren en Q0Sterschelde moet worden afgeremd. In
binnen het Deltagebied. Deze het Deltagebied zien Maas en Petri ruimte
conclusies staan in het rapport voor 30.000 extra ligplaatsen. Alleen al
„visie op varen”, dat is opgesteld rond de Grevelingen kunnen er 12.000
door prof. dr. F. M. Maas (land-
schapskundige aan de TH te
Delft) en ir. J. Petri (stedebouw- js uitbreiding van het aantal ligplaat-
kundige). Het onderzoek is ver- sen mogelijk onder andere bij de Loos-
richt in opdracht van de HISWA, drechtse Plassen en in het plassengebied
de vereniging voor handel en in Midden-Limburg.
