Voor een zacht prijsje
Fromm was pessimistisch over toekomst
achtergrond
Scherpere sancties
VS tegen Moskou
1
Motie van wantrouwen
>00 gu.
tegen Begin verworpen
Ide, zij r;
Londen wil vermindering contributie
1
Minder ruwe olie
uit Venezuela
Export verder aan banden
Lijst bekend van
Twaalf doden bij
geweld in Turkije
Lagere uitkering
Britse stakers
landen die Spelen
tar
■willen boycotten
Sjamir sluit Palestijnse staat uit
in Rot
f zwan
Nertsen
Placebo
1
Zwevende punt
3
BINNEN- EN BUITENLAND
WOENSDAG
1 9
MAART
1980
2
U
bufe houden als geen overeenstemming
door Nico Scheepmaker
denis
zoek
loten
ritten
nger
deem
'd en
lolitie,
legale
■d. Er
opge
val bij
r van
t pro-
giste-
>ener-
;chaal
tie ov (Van onze redactie buitenland)
tenlan
0 is vt BRUSSEL. Groot-Brittannië
nseiii overweegt een deel van zijn bijdrage
FoLh aan de begroting van de EG in te
ie xret - -
tegs wordt bereikt over een verminde-
1 ring van de totale Britse bijdrage.
Ji
I
Thatcher dreigt EG met
beperking Britse bijdrage
e gevt
(Van onze redactie buitenland)
Bremen. Er is voldoende keus, want hij heeft in zijn „winkel" (een huis van 21 kamers) naar schatting twintigduizend paar schoenen in alle maten
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redactie buitenland)
Eergisteren leerde ik dat je nertsen kunt
loslaten. Desnoods zeventig. Ik heb altijd
gedacht dat „nerts” net zo’n woord was
als „bont”: je had bontmantels en nerts
mantels. Nerts beschouwde ik als een
duurder soort bont, en zomin als je bonten
kon loslaten, kon je nertsen loslaten,
dacht ik. Weliswaar werden vaak bont
mantels uit winkels gestolen, maar dan
sprak men nooit van losgelaten bonten of
nertsen. Maar nu blijken er dus door het
Dierenbevrijdingsfront zeventig nertsen
te zijn losgelaten. Op de Veluwe. Even zag
ik voor mijn geestesoog zeventig hulpelo
ze, fraaie naakte dames over de Veluwe
rondzwerven, radeloos op zoek naar hun
nerts, maar ik begreep al gauw dat ik
daarmee op een dwaalspoor zat. Een nerts
is gewoon een marterachtig dier, dat zijn
naam heeft geleend aan een mantel. Zo
heb je ook rundschoenen, schaapstruien,
geitesokken, krokodiltassen en zwanebed-
den. Geen punt dus. Goeie actie trouwens.
Ik laat mijn katten al jarenlang vrij rond
lopen. En dit is nog maar het begin, wij
gaan door met de strijd. Kalveren, var
kens, koeien, paarden, kippen, parkieten,
schapen, geiten, forellen, goudvissen,
nertsen, neushorens, giraffen, krokodil
len, apen, kinderen, ze komen op den duur
allemaal aan de beurt. Heel Nederland
één arke Noachs! Niet langer zullen de
hasjdealers, de enge gastarbeiders en de
jeugdbenden een avondlijke wandeling
door de Amsterdamse binnenstad tot een
hachelijk avontuur maken, maar de los
rondlopende wilde zwijnen, de krokodil
len die roerloos in de grachten drijven, de
varkens die (toch wel aandoénlijk) in de
portieken liggen te snurken, en de neusho
rens die verongelijkt door de Kalverstraat
sjokken, op weg naar het plantsoen op het
Rembrandtplein dat dankzij de bemoeie
nissen van de gemeenteraad tot algemene
voederbak is gepromoveerd. Populair zijn
de giraffen, vooral bij kinderen die op één
hoog wonen en ze vanaf het balkon krop
jes sla voeren en in flats waar ze last
hebben van faraomieren worden mieren
eters zelfs naar binnen gelokt en tot huis
dier gepromoveerd! Het Dierenbevrij
dingsfront bereidt al een actie voor, waar
bij alle miereneters, voorzover hun ver
blijfplaats althans bekend is, weer bevrijd
zullen worden uit hun hondemanden.
de Arbeiderspartij om na de verkiezingen
te kunnen meeregeren. Minister Burg van
Binnenlandse Zaken is lid van de Natio
nale Religieuze Partij.
In 1934 vertrok hij na het aan de
macht komen van de nationaal-socialis-
ten naar de Verenigde Staten. Van
1935 tot 1939 was hij gastdocent aan de
Columbia University in New York.
De man die als neo-freudiaan te boek
staat, kwam in zijn nieuwe vaderland in
conflict met hen die net als hijzelf
aanvankelijk de voeten drukten van
de „uitvinder” van de psychoanalyse.
Fromm ging geleidelijk aan sociale en
culturele aspecten bij de psychoanalyse
benadrukken terwijl zijn opponenten
vrijwel uitsluitend aandacht schonken
aan psychologische factoren.
Hij heeft zeker 30 boeken op zijn naam
staan. De titels met de meeste bekend
heid zijn:
1941 - Escape from Freedom (De Angst
voor Vrijheid)
1947 - Man for Himself (De Zelfstandige
Mens)
1950 - Psychoanalysis and religion (Psy
choanalyse en Religie)
1955 - The Sane Scoiety (De Gezonde
Samenleving)
1934 was Fromm directeur van het psy
chologisch instituut aan de universiteit
van Frankfurt.
/orden
cholen
ssecre-
liertoe
id van
opga-
oaken,
.‘zelfde
corn-
heeft
s.
e arb«
•ort,
voor dit jaar vastgestelde Conferentie
over Europese Veiligheid en Samenwer
king (CEVS) in Madrid. Overigens vindt
Frankrijk, aldus deze functionarissen, dat
de ontspanning tussen Oost en West zo
min mogelijk in gevaar moet worden ge
bracht. De functionarissen verklaarden
verder dat twee hooggeplaatste Franse
diplomaten „op een muur waren gesto
ten” toen zij eerder deze maand in Mos
kou hadden gepoogd te peilen wat de
Een mens leert elke dag wel iets. Zo
leerde ik gisteren, dat het Grieks een
leesteken kent in de vorm van een punt,
die niet onderaan de regel wordt neerge
zet, maar daarboven hangt. Op de plaats,
zal ik maar zeggen, van de apostrofe. Deze
zwevende punt geeft een rustpauze aan
die korter is dan de rustpauze die we na
onze punt in acht dienen te nemen, maar
weer iets langer dan de rustpauze na onze
komma. En niet alleen onze komma, ook
hun komma, want het Grieks kent ook
gewoon punten en komma’s. Ik krijg de
indruk dat die zwevende punt nog het
meest weg heeft van onze dubbele punt,
maar die schijnt het Grieks toch ook te
hebben, evenals de puntkomma. U ziet,
een subtiele taal, dat Grieks!
De vorige week benoemde minister Sja-
mir van Buitenlandse Zaken heeft giste
nen in zijn eerste publieke optreden als
bewindsman gezegd dat de vorming van
'een onafhankelijke Palestijnse staat is
Mtgesloten.
In een vraaggesprek met journalisten
Sjoemde Sjamir recente verklaringen van
CARACAS (Reuter). Het Venezolaan
se ministerie van Mijnbouw en Energie
heeft aangekondigd de olieproduktie met
tien procent te verminderen, omdat als
gevolg van de zachte winter op het
noordelijk halfrond een afneming van de
vraag naar olie wordt verwacht.
Dit meldt het dagblad El Diario, dat
verschijn in Caracas. De maatregel is be
doeld om het huidige niveau van de olie
prijzen te handhaven door vraag en aan
bod met elkaar in evenwicht te houden.
Verdere maatregelen kunnen volgen, zo
wordt meegedeeld. Venezuela produceert
momenteel ruim twee miljoen vaten olie
per dag.
Opvallend was overigens, dat de Britse
minister van Buitenlandse Zaken Car
rington zich maandag veel milder opstel
de ten opzichte van het EG-landbouwbe-
leid dan de afgelopen maanden. Van een
harde aanval op dat beleid was geen spra
ke meer.
Carrington drong er wel op aan, dat op
de komende topconferentie een oplossing
wordt gevonden voor het Britse probleem.
Een bedrag noemde hij daarbij niet. Hij
liet wel doorschemeren dat Londen
streeft naar een oplossing in twee termij
nen. Een oplossing in grote trekken eind
deze maand in Brussel en een nadere
uitwerking daarvan in Venetië, waar de
regeringsleiders van de Negen in juni op
nieuw bijeenkomen.
De nieuwe uitvoerbeperkingen, die een
verscherping van president Carters maat
regelen tegen de Sovjet-Unie betekenen,
betreffen computers en computerpro
gramma’s, hoogontwikkelde productie
technieken en materialen die van belang
zijn voor het produceren van strategische
goederen.
„De voornaamste bedoeling is, de Sov-
jet-Unie uiteindelijk af te snijden van
hoogwaardige technologie en kennis van
uit de VS„ aldus een functionaris van het
Amerikaanse ministerie van Handel giste
ren. Naar verluidt zullen de VS ook zeer
En zondag leerde ik wat hef placebo
effect is. Placebo is een stof die uiterlijk
en in smaak geheel overeenkomt met een
bekend medicament, maar geen werkza
me bestanddelen bevat, gebruikt voor far
maceutische proefnemingen. Aldus Van
Dale. Het placebo-effect berust op de au-
tosuggestieve invloed die van het innemen
als zodanig uitgaat. Je geeft een patiënt
een pilletje dat niks voorstelt maar waar
van hij denkt dat het een krachtig medi
cijn is, en die gedachte alleen al werkt
genezend. Of je geeft een wielrenner een
tumtummetje en zegt hem dat dit een
nieuw, geheim Russisch dope-middel is,
en hij voelt zich op vleugelen gedragen en
wint afgetekend. Wat ik me afvraag is, of
het placebo-effect ook op niet-medisch
terrein wel voldoende is bestudeerd. Je
geeft een nerveuze toneelspeler voor de
première een paar oude schoenen die je
op het Waterlooplein gekocht hebt, en je
zegt tegen hem: „Trek deze schoenen aan,
Louis Bouwmeester heeft ze gedragen
toen hij Shylock speelde”.
Of je geeft een schilder die een beetje in
de put zit een ietwat verfromfaaide pen
seel, gekregen van een andere schilder, en
je zegt: „Kijk ’s, dit penseel mag je een
jaar gebruiken, ik heb het zolang mogen
lenen van de pastoor in Nuenen, Vincent
van Gogh heeft er zijn aardappeleters
mee geschilderd”.
Verzin zelf de overige voorbeelden (ou
de schrijfmachine van Multatuli, het zadel
van Erasmus, de kniebeschermers van
Jacob van Campen toen hij nog een jonge
tje was, enz.).
n
WM Lagerhuis.
srs ha
R, SGI' Volgens Thatcher betaalt Groot-Brit-
en. L - -
xploifa inkomen per hoofd
LONDEN (DPA). Volgens Britse re
geringskringen ligt een wetsvoorstel
klaar, dat voorziet in halvering van de
sociale uitkeringen aan de stakers in de
Britse metaalindustrie. Deze bedragen nu
ongeveer honderd gulden per week.
Met deze maatregel zou premier That
cher een verkiezingsbelofte inlossen.
naar een psychologische en ecologische
ramp en hij pleitte voor een „bescheiden
zijn” gebaseerd op liefde, plezier door
het delen van bezit en een betekenisvol
en produktief bezig zijn.
Hij maakte zich ernstig zorgen over de
groeiende hopeloosheid die hij bij de
mensen bespeurde. Zijn theorie was dat
de wereld een tweede industriële revolu
tie meemaakte waardoor „de mens
wordt veranderd in de totale machine,
passief, niet levend en met weinig ge
voel”.
Fromm, die op 23 maart 1900 geboren
werd in Frankfurt aan de Main, volgde
de middelbare school in zijn geboorte
plaats, waar hij ook studeerde. Vervol
gens promoveerde hij aan de universi
teit van Heidelberg in de filosofie. Aan
de universiteit van München verdiepte
hij zich in de psychoanalyse, waarna hij
in 1925 een praktijk als psychiater begon
in de Beierse hoofdstad. Van 1930 tot
U Wei r uit maakt van het kabinet-Begin, zou van
ise be P^an zÜn onderhandelingen te voeren met
anmer
or ge
macht
1 moe
ek vai
waai
len ge
kt ver
ragdej
rouwe
Fromm was een van de meest geres
pecteerde denkers op het gebied van de
psychoanalyses, wiens boeken grote in
vloed hebben op de psychologie en soci
ale filosofie.
Hij emigreerde in 1934 naar de Ver
enigde Staten nadat de anti-joodse poli
tiek van Adolf Hitler duidelijk begon te
worden.
Als een godsdienstig persoon verzette
hij zich tegen de orthodoxe freudianen
die zich uitspraken voor het opruimen
van alle morele en religieuze grenzen.
Fromm was een uitgesproken voor
stander van een sociale verandering
naar een meer menselijke, eenvoudige
levensstijl. Op vroege leeftijd waar
schuwde hij al dat de wereld op weg was
1957 - The Art of Loving (Liefhebben,
een kunst - een kunde)
1961 - Marx’ Concept of Man (Marx’ visie
op de mens)
1968 - The Revolution of Hope (niet ver
taald)
1976 - To have or to Be (niet vertaald)
Van 1955 tot 1967 was Erich Fromm
directeur van het Mexicaanse instituut
voor Psychoanalyse in Mexico-City.
Vanaf 1962 was hij enkele jaren lector in
de psychiatrie aan de stedelijke univer
siteit van New York.
Het meest verkochte boek van Fromm
is De Angst voor Vrijheid, waarin de
auteur de ontwikkeling van de vrijheid
en het zelfbewustzijn van de mens be
schrijft vanaf de Middeleeuwen via de
renaissance en de reformatie tot in de
moderne tijd.
De filosoof en psychoanalyticus die
vorig jaar, vooruitlopend op zijn 80ste
verjaardag die hij dus net niet heeft
mogen vieren, benoemd was tot erebur
ger van het Zwitserse Muralto waar hij
sinds 1969 woonde, legde in zijn werken
de nadruk op de noodzaak van een ver
andering in levensstijl en denkpatroon
van de 20ste eeuwse mens.
>or het
ig een
(Van onze redactie buitenland)
LOCARNO. De psychoanalyti
cus en sociaal-filosoof Erich
Fromm is gisteren zoals gemeld
in zijn huis in Muralto, Zwitserland
aan een hartaanval overleden. Zijn
literaire agent verklaarde dat de
begrafenis in de familiekring zal
plaatsvinden.
Van de Europese landen komen Neder
land, Groot-Brittannië, Noorwegen en
Luxemburg op de lijst voor. Andere lan
den die worden vermeld zijn onder meer
Kenia, Australië, Japan, Nieuw-Zeeland,
China, Egypte, Israel, Marokko en Saoedi-
Arabië.
Groot-Brittannië moet volgens de huidige
bepalingen netto tenminste 1,1 miljard
pond sterling (ongeveer 4,95 miljard gul
den) bijdragen aan de EG-begroting voor
dit jaar.
De Britse regering voert al sinds de
herfst van het afgelopen jaar een campag
ne om haar bijdrage verminderd te krij
gen. De andere EG-landen hebben een
vermindering met 350 miljoen pond (onge
veer 1,575 miljard gulden) aangeboden,
maar dat is volgens Thatcher niet genoeg.
Het overleg over deze zaak tussen de
ministers van Economische Zaken en Fi
nanciën van de EG-landen eergisteren in
Brussel heeft niets opgeleverd. Eind deze
maand zal het probleem opnieuw aan de
orde komen op een topconferentie van de
jlogie
nslui-
ar de 1
innen
Jong
rt ge
ilt hij
tellen
kun-
nauwkeurig toezien op de verkoop van
dergelijke produkten aan alle andere
Oostbloklanden.
Intussen hebben Franse functiona
rissen gisteren laten weten dat Parijs be
reid is de betrekkingen met de Sovjet-
Unie te bevriezenSn het licht van de
Russische houding in de kwestie-Afgha-
nistan. De Franse regering zou zelfs
overwegen, niet deel te nemen aan de later
Russen van plan zijn met Afghanistan. De
Frans-Russische besprekingen waren
„ongegeneerd openhartig van beide kan
ten”, aldus de Franse functionarissen.
Overigens is de Franse oud-minister
van Buitenlandse Zaken Poniatowski gis
teren in Washington koel ontvangen na
zijn opmerkingen vorige week dat presi
dent Carter in de Afghaanse crisis „han
delt als een dwaas”. De oud-minister, een
vertrouweling van de Franse president
Giscard d’Estaing, vroeg om een onder
houd met president Carters adviseur voor
Veiligheidszaken Brzezinski maar kreeg
te horen dat Brzezinski zijn tijd construc
tief moest verdelen en dat een ontmoeting
niet mogelijk was. Poniatowski staat aan
het hoofd van een door Giscard naar de
VS gestuurde energiegroep.
President Carters adviseur Clark Clif
ford zei gisteren in de Amerikaanse Se
naatscommissie voor buitenlandse zaken
dat „als de Sovjet-Unie zich meester
maakt van de Perzische Golf, oorlog met
de VS onvermijdelijk is”.
WASHINGTON. Het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
gisteren de namen bekendgemaakt van 28
Énden die te kennen hebben gegeven de
Olympische Spelen van Moskou te boy
cotten.
en vormen in voorraad. Eigenlijk is er maar één probleem: de collectie is wat slordig opgeslagen. De klant moet zelf de juiste linker en rechter
schoen bij elkaar vinden. Bruning- is daar kennelijk zelf niet in geslaagd, want hij draagt twee verschillende schoenen.
moet
ste ge
naken
ntrales
chting
le Sla
chting
-actief
t veiü-
teerde
ig van
igheid
'roepe-
srtigen
ssloten
jjn de
rtiging
men-
STAÖ
len op
at ligt
le een-
achten
in.
JERUZALEM-CAIRO. In Israel heeft het kabinet-Begin gisteren met 55
Jtegen 46 stemmen de tweede motie van wantrouwen in tien dagen overleefd.
J Algemeen wordt aangenomen dat het
kabinet niettemin binnenkort toch zal val-
Ilen en vervroegde verkiezingen zullen
Jworden uitgeschreven.
Uit opiniepeilingen blijkt dat Begin wei-
‘nig vertrouwen meer geniet van de Israëli
sche bevolking. De sociaal-democratische
«Arbeiderspartij die nu oppositie voert,
»zou, volgens peilingen, bij nieuwe verkie
zingen de absolute meerderheid behalen.
De Nationale Religieuze Partij, die deel
'ISTANBOEL (AP). Bij politiek ge
weld in verscheidene delen van Turkije
Üijn in de afgelopen twee dagen zeker
twaalf mensen om het leven gekomen.
Volgens Radio-Ankara werden in de
©ostturkse stad Sivirek vier mensen ge
dood bij een begrafenis van slachtoffers
van politiek geweld. De autoriteiten blij-
'V’en harde actie tegen de terreurdaden
’Voeren. In Istanboel zijn tientallen men-
"sèn gearresteerd in een wijk waar onlangs
Tlhkse en rechtse groeperingen met elkaar
-Tri botsing kwamen. Honderd leerlingen
'van een school in deze stad werden in
'üeehtenis genomen, omdat zij de lessen
zouden hebben geboycot en anderen ver
hinderden de lessen te volgen. Een motief
is niet bekendgemaakt.
gezegd dat nog eens twintig landen for
meel hebben toegezegd de Spelen te
Begeren.
- In de meeste gevallen gaat het om lan
den waarvan de regeringen een boycot
Van de Spelen willen. De nationale olym-
i pische comités hebben zich veelal nog niet
üitgesproken. Een woordvoerder van het
I State Department in Washington heeft
Dit heeft premier Thatcher van Groot-
moti - Brittannië gisteren verklaard in het Britse
ars
T--r -imi j11_ lx z"~nx Tllx
D jtannië teveel gelet op het feit dat het
r van de Britse bevolkin
slecht jjg een van de laagste in de EG-landen is.
ad rage
tonden
sbedrij
m 225 j
die d
n opge
onder andere de Franse president Gis
card d’Estaing over Palestijnse zelfbe
schikking „verontrustend”.
Uitspraken dat de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO) als belanghebben
de partij moet worden betrokken bij de
vredesonderhandelingen, zijn volgens de
Israëlische minister „schadelijk voor het
vredesproces”.
Het Israëlische blad Ma’ariv heeft giste
ren melding gemaakt van een geheim rap
port van de Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA, waarin ervoor wordt gepleit
dat de Verenigde Staten ijveren voor de
oprichting van een Palestijnse staat. De
VS zouden op die manier steun willen
krijgen voor de vorming van een Islami
tisch „anti-Sovjet-front” in het Midden
oosten.
Israëlische regeringsfunctionarissen
hebben verklaard dat de Israëlische am
bassadeur in Egypte, Ben-Elissar, van alle
kanten wordt tegengewerkt. De diplo
maat zou van Egyptische zijde bij het
uitoefenen van zijn functie geen enkele
medewerking krijgen.
WASHINGTON/PARIJS. De
Amerikaanse regering heeft gisteren
de uitvoer van hoogwaardige techno
logie en technologische kennis naar
de Sovjet-Unie verder aan banden
gelegd als vergelding voor de Russi
sche inval in Afghanistan.
trijfël O
EG in Brussel. Minister van der Stee (fi
nanciën) vertrok gisteren naar Londen
voor een bemiddelingspoging in deze
kwestie.
Met name Frankrijk voelt er weinig
voor, de Britten verder tegemoet te ko
men. Voorzitter Jenkins van de Europese
Commissie, het dagelijks bestuur van de
EG, weigerde eergisteren in Brussel toe te
zeggen, dat de commissie met een duide
lijk voorstel over de Britse bijdrage zal
komen. De Franse staatssecretaris van
Buitenlandse Zaken Bernard-Reymond
zei daarop dat zijn land het Britse pro
bleem op de komende topconferentie niet
meer ter discussie wil stellen als de Euro
pese Commissie niet tijdig een voorstel
doet.
ft We voor een zacht prijsje een paar schoenen wil, kan terecht bij de 75-jarige Hermann Brüning in het Westduitse Nartum, ten oosten van
dat i
