Vance: VS fel Schmidt wil Turkije moet nieuwe president kiezen Staat van beleg in Zimbabwe opgeheven Cambodjanen teruggedreven tegen nieuwe nederzettingen Volgens links-Libanees blad achtergrond Sovjet-Unie: geen ongeluk maar epidemie spoedig praten met Honecker Werkloosheid in EG bleef gelijk Russen blijven onbepaalde tijd in Afghanistan” Prijzen in EG weer gestegen f Spoedvergadering kabinet Italië Ongerustheid over wereldeconomie Rapport Amnesty over Taiwan na gewelddaden AMNESTIE VOOR BLANK EN ZWART Herinneringen Sirene Oost en west Markopoulos 2 3 VRIJDAG 21 MAART 19 8 0 BINNEN- EN BUITENLAND door Nico Scheepmaker ters r ling lair ling stad baar Iers, het zul- aan ken. elijk iner- □rgd van- s ge- ers. ioen Reis 'diet icht (Van onze redactie buitenland) BEIROET. Saoedi-Arabië heeft besloten langs zijn zuid grens met de republieken Noord-Jemen en Zuid-Jemen veer tien bases met Amerikaanse luchtdoelraketten aan te leggen. Dit meldt het links-Libanese blad As-Safir. atie ar trijfël plaatst raketten Als Saoedi-Arabië (Van onze redacteur in Turkije Frans van Hasselt) Het Turkse parlement en de Se naat komen morgen in een geza menlijke zitting bijeen, om uit hun midden een nieuwe president te kiezen. maast fgege- heb- egoed s ver- irover Lord Soames zal volgende week maan dag een officieel bezoek brengen aan Mo zambique. Dit meldt het Britse dagblad The Times van vandaag. Het onderhoud gaat volgens de krant met name over de heropening van de spoorlijk die Zimbab we verbindt met de Mozambiquaanse ha vensteden Beira en Maputo. Groot-Brittanië zal de komende jaren een groot bedrag aan geld aan Zimbabwe schenken voor de economische ontwikke ling en wederopbouw van Zimbabwe. Er zal onmiddellijk 300 miljoen beschikbaar worden gesteld. Over de omvang van de hulp op langere termijn zijn geen medede lingen gedaan. De Britse regering heeft aan verschillende landen gevraagd ook hulp te verlenen. vrijdag na zijn verkiezing naar de Bay- ramtpasja (Ankara’s grootste moskee) gaat voor een dankgebed”, zei hij. En dat zullen Caglayangil en Karatas zeker niet doen. s-Ar- lecte ende drag ■heid iders Yannis Markopoulos begon al op jeug dige leeftijd te musiceren. Hij was vijf, zes jaar toen hij mandoline ging spelen. Daar na kwam de mondharmonica, en op ze ven- achtjarige leeftijd begon hij aan z’n eerste trommeltje. Toen hij negen jaar was, speelde hij klarinet in het filharmo nisch orkest van Kreta. Op elfjarige leef tijd begon hij met vioolspelen. Toen hij dertien was, legde een boot aan in het kustplaatsje lerapetra waar hij woonde. Op die boot, die uit het Midden-Oosten kwam, zat een arabier die met zijn nagels een snaarinstrument bespeelde, waar de kleine Yannis gefascineerd naar luisterde. Urenlang. Het was eerste kerstdag, om twee uur werd hij door de hele familie op de kerstmaaltijd verwacht, hij zei tegen de arabier dat hij nu toch echt weg moest, het was de dag dat Jezus Christus was gebo ren, maar de Arabier zei: „Christus wordt ieder jaar opnieuw geboren, ik ben hier maar één keer in je leven.” Yannis bleef. „Een noot duurt zolang als je ziel het toelaat,” zei de arabier. En ook: „Je moet je mij herinneren.” Die opdracht is dus vervuld... ieuws ederjj drin- edam natio- *t be- week irg in an de artien naan- ITF- mte- Hair ver band t. B. veek aan. hikt, ver- r de (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON-CAIRO. De Ameri kaanse minister Vance van Buitenlandse Zaken heeft verklaard dat de regering- Carter sterk tegen de vestiging blijft van joodse nederzettingen in de door Israel bezette gebieden. De nederzettingen vor men volgens de bewindsman een belem mering voor het vredesproces in het Mid den-Oosten en zijn, aldus Vance, in strijd met het internationale recht. Vance legde gisteren een verklaring af voor de Senaatscommissie voor buiten landse betrekkingen. Hij kondigde aan dat de Amerikaanse regering in de Ver enigde Naties voor resoluties zal stemmen waarin het Israëlische nederzettingen-be- leid wordt veroordeeld. De regering-Carter beschouwt Jeruza lem ook gedeeltelijk als bezet gebied. Tij dens de Zesdaagse Oorlog van 1967 an nexeerde Israel het Arabisch oostelijke deel van Israels hoofdstad. Sindsdien heeft Israel steeds gezegd de stad als „ondeelbaar” te beschouwen. Behalve de Egyptische president Sadat en de Israëlische premier Begin zal presi dent Carter volgende maand ook bespre kingen voeren met de Jordaanse koning Hoessein. Arabische dagbladen hebben gisteren Carters nieuwe pogingen het overleg over Palestijnse autonomie nieuw leven in te blazen een „vruchteloze exercitie” ge noemd. De media leggen een verband met de komende presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Carter moet volgens de Arabische visie van Begin onder andere steun krijgen om de Joodse lobby” in de VS op hem te laten stemmen. De Egyptische president Sadat heeft gisteren gezegd dat zijn land in de vier oorlogen tegen Israel (die van 1948, 1956, 1967 en 1973) zeker honderdduizend men sen heeft verloren. Egypte zou bovendien eenzelfde aantal oorlogsinvaliden hebben. ader, wer- mer- heb- stitie ap te chap t een i ge- a uit ling- ;zen, aan een Lusie catie een s uit van itge- jaar iteit, ft de i, zo idho- van sgen- ét is een aning in de •al in rond H-be- tioge- ft het -ediet ;n 8,5 d uit veek- ailijk- Iking (licht met i het in de ir de rijgs- k ge- rijgs- at 71 lood- t dat ïhan- Van zijn dertiende tot zijn vijftiende heeft Yannis Markopoulos de liederen verzameld en opgetekend die nog onder de inwoners van Kreta leefden. Zijn eer ste liederen schreef hij toen hij vijftien was. Toen hij zeventien was en het gymna sium had afgemaakt, trok hij naar Athe ne, waar hij op het conservatorium wes terse muziek studeerde. Ook in Londen studeerde hij drie jaar. Het resultaat is een combinatie van westerse en Griekse (Kretenzische) instrumenten, en een nieu we, indrukwekkende „sound.., die je ge deeltelijk terugvindt in de muziek die hij schreef voor de BBC-serie „Who pays the ferryman?” (wie betaalt de veerman?”), die hem behalve een paar muziekprijzen ook internationale bekendheid heeft ge schonken. Hij beschouwt zich overigens als een politiek componist, ook al zit hij niet, zoals Mikis Theodorakis, in het parlement. „Ie dere vorm van kunst is politiek,” is zijn mening. „Achter iedere muziek zit een politieke beweging.” Tijdens het kolonels- bewind werd zijn muziek gecensureerd door radio en tv, en zelfs verboden door de junta. Een concert is voor hem een soort betoging, „tegen het fascisme en het imperialisme en vóór een beter leven.” Op het ogenblik werkt hij aan „De sire ne van Odysseus”. Odysseus dreigde ver leid te worden door het gezang van de sirene, maar hij had een doel voor ogen, sloot zijn oren, en voer haar ongenaak baar voorbij. Yannis Markopoulos is in deze „gerecyclede” Griekse mythe de Odysseus die betoverd dreigt te worden door de sound van de Amerikaanse, indu striële popmuziek, maar hij sluit zijn oren ervoor, heeft immers een doel voor ogen: de handhaving van de Europese, griekse muziek die zijn wortels in de volksmuziek heeft, en hij vaart deze verleidelijke sirene (half mens, half vogel) even ongenaak baar voorbij als zijn verre voorganger Odysseus... toen speciaal af om zich te laten verkie zen, maar ondanks de aanwezigheid van hagen uniformen op de tribunes, kreeg hij in vele opeenvolgende ronden geen meerderheid. De twee grote partijen ko zen ten slotte gezamenlijk een minder „uitgesproken” militair, de nu aftreden de Koruturk. Nooit eerder had een Turks bevelhebber zo’n figuur geslagen. Hij overleed een jaar later aan een hart aanval. (Van onze redactie buitenland) MOSKOU. De Sovjet-Unie heeft gis teren de VS meegedeeld, dat in het westen circulerende berichten over ongelukken in de Sovjet-Unie met biologische wapens in de hand kunnen zijn gewerkt door een miltvuur epidemie vorig jaar in Sverd lovsk, in de Oeral. Miltvuur is een zeer besmettelijke infec tieziekte bij dieren die ook mensen binnen enkele uren kan doden. Eerder deze week hadden de VS ophel dering gevraagd bij de Sovjet-Unie over wat werd genoemd experimenten met bio logische wapens. De Sovjet-Unie heeft berichten hierover als „schandalige laster” van de hand ge wezen en toegeschreven aan de Ameri kaanse propaganda. In een verklaring van het Russische persbureau TASS wordt gewezen op „berichten dat het Pen tagon (het Amerikaanse ministerie van Defensie, red.) zelf meer dan eens met zulke wapens monsterlijke experimenten heeft uitgevoerd op de inwoners van New York, San Francisco en Key West, zonder dat die daarvan op de hoogte waren”. KIEL-BRUSSEL (Reuter/ANP). gevolg van de toenemende inflatie en van de stijgende olieprijzen zal de wereldeco nomie dit jaar nog slechter worden en zijn de vooruitzichten voor volgend jaar bij zonder ongunstig. Dit schrijven vertegenwoordigers van het Westduitse bedrijfsleven, die in Kiel bijeen zijn geweest voor een conferentie over wereldeconomie die werd georgani seerd door het daar gevestigde Instituut voor Economisch Onderzoek. De West- duitsers achten de kans groot dat een rente-oorlog zal ontstaan, die de economi sche situatie van de kleinere industrielan den hard zal treffen. (Van onze redactie buitenland) BONN. De Westduitse bondskanse lier Helmut Schmidt heeft gisteren in een rede over de buitenlandse politiek voor het parlement in Bonn gezegd, dat hij zo spoedig mogelijk een onderhoud wil heb ben met president Honecker van Oost- Duitsland. Deze ontmoeting is onlangs uitgesteld. Schmidt wees erop, dat de beide Duits- landen zijns inziens de vrede en de dialoog moeten beschermen. In verband met de gebeurtenissen in Afghanistan zei de bondskanselier, dat terugtrekking van Russische troepen noodzakelijk is. Omdat de gevechten in Afghanistan nog altijd voortduren, zei Schmidt, dat een „ge meenschappelijke reactie” van de wester se landen onvermijdelijk is geworden. Hij ging hier niet verder op in. Over het Midden-Oosten-conflict zei Schmidt: „De Europese staten streven naar een weer op gang brengen van de Europees-arabische dialoog. Zij zullen te- zijnertijd moeten proberen op behoedza me wijze te helpen bij het oplossen van het conflict. „Als wezenlijk element van het Europese beleid, noemde Schmidt het recht van het Palestijnse volk om binnen veilige grenzen te leven en over zichzelf te beschikken. REHOU (UPI). Thailandse troepen hebben met tanks en artillerievuur onge veer 100.000 Cambodjaanse vluchtelin gen, die uit hun kamp aan de grens tussen Thailand en Cambodja naar Thailand wa ren gevlucht, gisteren weer terugge dreven. De Cambodjanen vluchtten woensdag uit het kamp toen een geschil tussen riva liserende guerrillastrijders van de Vrije Khmer, die de leiding hebben in dit kamp, uitmondde in een bloedig gevecht. De onlusten in het kamp hebben aan zeker 33 mensen het leven gekost. Onge veer 80 mensen raakten gewond. aan zuidgrens Volgens welingelichte bronnen in Egyp te heeft Noord-Jemen deze week in ruil voor Saoedische financiële en economi sche steun besloten, de voorbereidingen voor nauwe samenwerking met Zuid-Je- men op te schorten. Noord-Jemen heeft op verzoek van Saoedi-Arabië verder be sloten, ongeveer 100 Russische militaire adviseurs naar huis te sturen en voortaan geen burgers meer naar de Sovjet-Unie te zenden voor een opleiding. RVP, zal vermoedelijk door de GP wor den afgehouden. Een beslissende rol ten gunste van een hunner zou kunnen spe len de fanatiek islamitische partij van Nationaal Behoud, die het minderheids kabinet Demirel ondersteunt. Maar voorzitter Erbakan heeft aangekondigd dat de partij een eigen kandidaat zal stellen. „De nieuwe president van de republiek moet iemand zijn die op de 'iste- cipa- zom- tiëve anci- Volkspartij (RVP) onder oppositieleider Ecevit. Geen van beide partijen hebben een absolute meerderheid. Officiële kandidaten worden door de partijen niet gesteld, maar oud-minister van Buitenlandse Zaken, nu Senaats voorzitter, Caglayangil, die door de GP wordt gesteund, zal waarschijnlijk geen stemmen krijgen van de RVP en kamer voorzitter Karatas, een man van de LONDEN (AFP). Op Taiwan is de noodtoestand nog steeds van kracht. Op grond daarvan zitten enkele honderden mensen om politieke redenen gevangen. Dit schrijft Amnesty International in een gisteren gepubliceerd rapport over Taiwan. Amnesty beschuldigt de Taiwa nese regering ervan martelingen in de gevangenissen toe te laten. Verder zijn alle vormen van politieke actie, zoals sta kingen en politieke bijeenkomstem, nog altijd verboden op het eiland. Sinds 1948, toen de regering Tsjang Kai-sjek zich te rugtrok op Taiwan, zijn er geen verkiezin gen meer gehouden. Amnesty heeft een waarnemer gestuurd naar een proces te gen zeven mannen die op Taiwan terecht staan op beschuldiging van oproer. Zij namen deel aan een demonstratie voor de mensenrechten. BRUSSEL (ANP). Het gemiddeld aantal werklozen in de Europese Gemeenschap is vorig jaar ongeveer gelijk gebleven, maar de verschillen per land waren aanzienlijk. Dit blijkt uit de gisteren in Brussel gepubliceerde jaarcijfers over de werkloosheid in de Gemeenschap. Zo daalde het aantal werklozen in Denemarken met 15,9 procent en in West-Duitsland met 12,5 procent Daarentegen steeg de werkloosheid in Frankrijk met 7,9 procent en in Groot-Brittannië met 2,5 procent. In Italië en Nederland steeg de werkloosheid met respectievelijk 0,8 en 0,6 procent. In Ierland en Luxemburg werd een daling waargeno men van respectievelijk 5,9 en 4 procent. In de afgelopen maand daalde de werkloosheid in de EG gemiddeld met 1,3 procent. Het sterkst was de daling in Luxemburg (5,8 procent) en West-Duitsland (4,2 procent). Alleen in Groot Brittannië steeg het aantal werklozen, namelijk met 1,2 procent. (Van onze redactie buitenland) NEW DELHI. De Afghaanse presi dent. Babrak Karmal heeft gisteren voor speld dat de Russische troepen voor onbe paalde tijd in Afghanistan zullen blijven. „De meeste Russische militairen zullen absoluut in het land blijven, zolang er het geringste teken van provocatie, inmen ging of buitenlandse agressie jegens Af ghanistan is en zolang dergelijke dingen niet volkomen zijn uitgeroeid”, aldus Karmal. De Amerikaanse Senator en presidents kandidaat Edward Kennedy heeft de Sov jet-Unie opgeroepen als „teken van goede wil” 20.000 soldaten terug te trekken uit Afghanistan. Hij zei in een toespraak in New York, dat de VS en de Sovjet-Unie zich in de toekomst niet in de binnenland se aangelegenheden van Afghanistan moeten mengen. Voor het eind van het jaar moeten de Russen al hun troepen uit dat land hebben teruggetrokken als onderdeel van een alomvattende overeenkomst, aldus Ken nedy. Hij stelde voor, dat Washington en Moskou zich verplichten, de onafhanke lijkheid en niet-gebondenheid van Afgha nistan te ondersteunen. De twee super machten mogen volgens hem geen militair verbond met dat land aangaan. BRUSSEL (ANP). De consumenten prijzen in de Europese Gemeenschap zijn in februari, in vergelijking met die van januari, met gemiddeld 1,3 procent ge stegen. In de afgelopen twaalf maanden gingen de prijzen in de EG gemiddeld met 13,9 procent omhoog. Dit blijkt uit cijfers die de Europese Commissie, het dagelijks EG-bestuur, gisteren heeft gepubliceerd. In twaalf maanden tijd is de inflatie het geringst geweest in West-Duitsland: 5,6 procent. Italië is met 20,9 procent koplo per. Het Nederlandse percentage bedroeg zeven. I De huidige opperbevelhebber, Evren, wiens naam aanvankelijk even werd ge noemd, heeft wijselijk van elke kandida tuur afgezien maar het is lang niet on denkbaar dat, als de partijen geen ge meenschappelijke civiele kandidaat kunnen vinden, wederom zal worden teruggegrepen op een oud-militair, bij voorbeeld Evrens voorganger, nu gene raal b.d. Sancar of oud-admiraal Firat. Zo iemand moet dan eerst in de volks vertegenwoordiging worden benoemd, maar in het zogenaamde „contingent van de president” 15 op grond van verdiensten door het staatshoofd aange wezen figuren is nog een plaatsje vrij. (Van onze redactie buitenland) SALISBURY. In Zimbabwe is vandaag de staat van beleg opgehe ven. Twee jaar geleden werd deze maatregel afgekondigd door de rege ring van premier Ian Smith waar door de veiligheidstroepen onbeperk te volmachten kregen voor hun optre den tegen de zwarte guerrillastriij- ders. Met medewerking van de toekomstige premier Robert Moegabe heeft de Britse gouverneur lord Soames ook amnestie verleend aan blanken en zwarten die vast zaten wegens wetsovertredingen die wa ren ingegeven door politieke motieven. Gevangenisstraffen uitgesproken door krijgsraden, blijven wel van kracht. Een „uitputtingsslag” met vele ronden kan Turkije zich, in de hachelijke positie waarin het verkeert (politiek geweld, in flatie) echter moeilijk veroorloven en dat zou ook niet naar de zin zijn van de legerleiding die al een paar waarschu wende geluiden in de richting van de partijen heeft laten horen. Wellicht dan ook dat, niet voor de eerste maal, een „compromis-figuur” uit de gelederen van het militaire apparaat zal worden gevonden, al of niet onder zachte dwang. Van de zes presidenten die Turkije tot nu toe heeft gehad waren er vijf militair of oud-militair en alleen de nog levende Bayar, die in 1950 aan de macht kwam en in 1960 door het leger werd afgezet, was een burger. Dat de legerleiding ech ter niet „vanzelfsprekend” iemand kan aanwijzen voor dit ambt, bewezen de verkiezingen van 1973. Opperbevelheb ber Gurler, nogal een houwdegen, trad ROME (AFP/UPI/AP). De Italiaanse president Pertini heeft gisteren een spoed vergadering van het demissionaire kabi- net-Cossiga bijeengeroepen om te overleggen wat moet worden gedaan na dat in de afgelopen dagen drie hoogge plaatste juristen zijn vermoord. Ongeveer zestig rechters en officieren van justitie in Rome hebben gisteren het werk neergelegd en zijn in een vergade ring bijeengekomen. Zij eisen straatpa- trouilles door de militaire politie, meer kogelvrije auto’s en snelle goedkeuring van de voorgestelde maatregelen tegen het terrorisme. Intussen is in Intalië ook het overleg begonnen over de politieke toekomst, nu premier Cossiga eergisteren zijn ontslag indiende. Een sleutelpositie wordt hierbij ingenomen door de socialisten, die bij de laatste verkiezingen 9,8 procent van de stemmen haalden. 3 Zijn vader vond, dat hij alleen naar Mozart moest luisteren, zijn moeder zei dat alle Mozarts uit de volksmuziek voort kwamen en stimuleerde hem naar de Griekse volksmuziek te luisteren. Ze woonden in een dorp op Kreta tegenover Egypte, dat je weliswaar niet kon zien liggen, maar waarvan je wel de arabische muziek op de radio kon opvangen. De invloeden daarvan zijn nog steeds in zijn muziek merkbaar. Verder verplichtte zijn moeder hem op de naamdagen van de heiligen naar de kerk te gaan, om daar de Kretenzische muziek te beluisteren. Te gen hem, zijn twee broers en zijn zuster zei z’n moeder altijd, dat zij zich nooit zou bemoeien met hun gedachten, opvattin gen en ideeën, maar dat ze hen wel op het hart wilde binden nooit een keus te maken tussen „Oost” en „West”, maar beide in vloeden te verwerken in hun muziek. En in hun verdere doen en laten, neem ik aan. Zondagavond 30 maart geeft Yannis Markopoulos in de Stadsschouwburg in Amsterdam zijn eerste concert in Neder land. Hij komt met zijn volledige orkest, bestaande uit vijftien „man”, inclusief de zangers en zangeressen. Ik ontmoette hem een paar weken geleden toen hij in Neder- land was om dit concert te bespreken. Hij werd in 1939 in Heraklion op het eiland Kreta geboren, waar ook El Greco, de schilder, en de schrijver Kazantsakis van daan komen. Zijn moeder kwam van de westkust, zijn vader van de oostkust, alle bei rijke families, maar die van de moeder zónder, die van de vader mét educatie. Daar stond dan weer tegenover dat de familie van zijn moeder door de eeuwen heen de partizanen leverde die streden tegen de Turken tot en met de Duitse bezetters. Onder hen waren veel musici. Velen werden vermoord, of sneuvelden als partizaan. De 76-jarige oud-admiraal Koruturk, die na een zevenjarige ambtsperiode aan aftreden toe is en zijn taak naar aller tevredenheid heeft verricht, mag vol gens de grondwet niet worden herkozen. Het wordt onwaarschijnlijk geacht dat reeds op de eerste dag een kandidaat wordt gekozen. Bij de eerste en tweede ronde is een tweederde meerderheid vereist, en zo’n „nationale” figuur dient zich nog niet aan. Vanaf de derde ronde is een gewone meerderheid toereikend, maar de ervaring leert dat het ook dan nog wel dagen, ja weken kan duren voordat er iemand uit de bus komt die de steun geniet van de twee grootste partij en, de regerende rechtse Gerechtigheid- spartij (GP) van premier Demirel en de sociaal-democratische Republikeinse Het blad beroept zichop niet nader aangeduide westerse diplomatieke bronnen. v- De lanceerbases zullen, aldus As-Safir, een gebied van 900 kilometer bestrijken tussen de kust van de Rode Zee en de zuid- westgrens van het sultanaat Oman aan de Perzische Golf. Volgens het bericht komen er behalve de 14 bases langs de grens met de beide Jemens, ook twee bases bij de oliecentra Dharan en Damman. Bij iedere lanceer basis wordt een militair kamp aangelegd, dat 4.000 officieren en manschappen kan herbergen, aldus As-Safir. Het blad zegt niet om welk type raketten het gaat, wel dat het „moderne en verfijnde” projectie len zijn. De Saoedische regering maakt zich al geruime tijd zorgen over de toenemende Russische invloed in Zuid-Jemen, de eni ge communistisch geregeerde staat in de arabische wereld. Dierentemster Tajana Hanneford van een Amerikaans circus krijgt een kusje van de driejarige Siberische tijger Boemi, terwijl de poten van het 250 kilo zware dier gemoedelijk op haar schouders rusten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3