TASS WAARSCHUWT VOOR INTERVENTIE
Verbijstering na dood aartsbisschop
Bomaanslagen na
moord op Romero
bij Harrisburg
Nieuw incident
tussen Korea’s
Inzake Britse EG-bijdrage
Compromis-Van der Klaauw zou
Nederland 200 miljoen kosten
EG-parlement stemt over prijsvoorstellen
Boeren betogen in Straatsburg
Protest Tuijnman
tegen vignetplan
regering België
Proces tegen
maker reactor
Cholera kost 200
Nigerianen leven
Schadevergoedi ng
ramp in Seveso
Classic
U doet maar
Waddenweg
gd
2
3
WOENSDAG
BINNEN- EN BUITENLAND
2 6
19 8 0
MAART
door Nico Scheepmaker
TS
►d ja
door
ities,
mité
Ko-
king
steld
tool
?ing
t het
/ordt
mur-
t het
srho-
iding
igen,
Hij
ilijke
van
)rde-
lam
tter
NS
bben
'keer
1 be-
wen-
atige
nzen
t het
S bij
?sing
;t dit
Onveilig
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU-WASHINGTON-
TEHERAN. Het Russische
persbureau TASS heeft de VS
gisteren beschuldigd van
voorbereidingen voor een mi
litaire actie in Iran.
trijfël
Moskou: plan VS
inval in Iran
voor
Minister Tui/nman
*n
Vast staat ook dat andere agenten de
zelfde nacht om 3 uur 50 in het huis van de
heen Hamid öp de Adelaarsweg hebben
geconstateerd dat er ingebroken was, en
dat er onder meer een cassetterecorder en
een kleurentelevisie waren gestolen.
vol-
on-
agen
eede
die
r de
rgen
3 die
estie
Aangenomen wordt, dat de aanslagen
••een protest zijn tegen de moord op Rome-
rp, die gisternacht door vier mannen in
een kapel waar hij de mis opdroeg werd
doodgeschoten.
In juli 1976 ontsnapte uit het chemi
sche bedrijf Icmesa eigendom van
Hoffmann-la Roche een grote hoe
veelheid van het giftige ontbladerings-
middel TCCD. Er ontstond een gifwolk
die kinderen verminkte, abortussen
noodzakelijk maakte, dieren doodde
en vegetatie verwoestte. Een groot aan
tal mensen werd ziek, terwijl ongeveer
700 inwoners uit het meest getroffen
gebied moesten worden geëvacueerd.
misdaad slechts mijn diepste walging uit
spreken. Met deze aanslag is de menselij
ke waardigheid op de wreedste wijze ge
schonden”, aldus de paus.
(Van onze redacteur in België
Jan Gerritsen)
President Sadat zei gisteren dat de kri
tiek van Teheran op de toelating van de
sjah tot Egypte hem „in het geheel niets
doet”. „Zij kunnen schreeuwen wat zij
willen. De sjah zal in ons midden wonen,
te midden van broeders en vrienden”.
Ik kreeg een agente aan de telefoon, aan
wie ik mijn probleem voorlegde. Ze gaf
me weinig kans dat ik iets te weten zou
komen, zei ze, maar ze zou het even aan de
wachtcommandant vragen. Dat was snel
gebeurd. „De juiste gegevens zijn hier niet
bekend,” zei ze. Dat de juiste gegevens
niet bekend waren had ik ook al vermoed.
Maar er moeten toch rapporten zijn opge
maakt, antwoordde ik. Nee, zei ze, er is
hier niets bekend. Mag ik dan de wacht
commandant even, vroeg ik. Nee, zei ze,
dit is wat ik zeggen moest, de wachtcom
mandant is druk bezig. Maar ik weet van
de afdeling voorlichting dat er twee rap
porten zijn van het bureau Waddenweg,
dus het is eenvoudig niet waar dat er niets
bekend is, zei ik. Geeft u me toch de
wachtcommandant maar even. Nee. die
krijgt u niet, zei ze. Dan zal ik toch ge
noodzaakt zijn het zo in de krant te zetten,
zei ik. U doet maar, zei ze.
Vandaag moet het Europees parlement een uitspraak
doen over de voorstellen van landbouwcommissaris Gun-
delach. De landbouwcommissie van het parlement heeft
zich achter de COPA-eis gesteld van 7,9 procent prijsver
hoging. Uit de gisteren gehouden debatten bleek dat het
parlement diep verdeeld is over deze kwestie, waarbij het
vrijwel zeker is dat voor de COPA-wensen geen meerder
heid zal kunnen worden gevonden.
Ie
[e
Den
De
'nge-
Bin-
tlein
r De
[iste-
icon-
•uwe
•n
a-
te
■k
d,
fi
n de
:her-
dat
dres
uto-)
wor-
r het
wil-
Ver-
trek-
t, of
tie.
n
t-
■n
n
It
Ie
it
[e
.n
?r
•n
*n
ia
id
•n
rrjet
noe-
een
een
VD-
stu-
i de
eren
•n er
ngs-
om
-pro-
hun
Waarnemers menen dat de parlementariërs in Straats
burg wellicht tot een compromis zullen komen, namelijk
een gemiddelde prijsverhoging van vijf procent. Dit zou
dan gepaard gaan met een heffing op de (grotendeels
ingevoerde) plantaardige oliën en vetten, als tegenwicht
voor de bezuinigingsmaatregelen die de zuivelsector tref
fen. Overigens dreigt vanmiddag en vanavond weer een
chaotische situatie te ontstaan door het grote aantal
amendementen (240 in totaal) waarover moet worden
gestemd. Zelfs ingewijden moesten gisteren laten blijken,
dat zij er door het grote aantal geen touw meer aan
konden vastknopen. Tot diep in de nacht is getracht de
situatie overzichtelijker te maken.
De Nederlandse bisschoppen stuurden
gisteren een telegram naar de bisschop
pen van El Salvador waarin zij hun mede
leven betuigen en de hoop uitspreken dat
het „voorbeeldige gedrag van de aartsbis
schop met moed en liefde voor de recht
vaardigheid ten bate van het eigen vplk”
zal worden voortgezet. De Nederlandse
regering zei diep geschokt te zijn door de
moord. CLAT-Nederland, de steunbewe
ging van de Zuidamerikaanse vakcentra
le, heeft bij de autoriteiten van El Salva
dor aangedrongen op een diepgaand on
derzoek. CLAT-Nederland vindt, dat Ro
mero posthuum de Nobel-prijs voor de
Vrede moet krijgen. De internationale
vredesbeweging Pax Christi zegt ontdaan
en verontwaardigd te zijn over de moord
op de aartsbisschop. De organisatie heeft
de regering van El Salvador gevraagd,
onmiddellijk een eind te maken aan „de
slachting onder degenen, die strijden voor
gerechtigheid".
Tijdens een massa-bijeenkomst die aan de demonstra-,
tie vooraf ging zei de vice-voorzitter van de COPA
Luteijn: „Vandaag de dag steken we hier, in' Straatsburg
een waarschuwende groene vinger op, dwing ons niet er
een groene vuist van te maken". De Nederlander Schou
ten, voorzitter van het landbouwschap en de KNBTB.
sprak op deze manifestatie de hoop uit, dat de nieuwe
minister Braks van Landbouw, die deze week voor het
eerst aan het landbouwberaad in Brussel deelneemt, zich
zal opwerpen voor een vrijwillige premieregeling om
overproductie in de melksector tegen te gaan en zich niet
„met een kluitje in het riet” zal laten sturen.
President Sadat van Egypte zei gisteren
dat de sjah het aanbod om voorgoed in
Egypte te blijven heeft aanvaard. „Zelfs al
had hij het niet aanvaard, dan had ik hern
gedwongen het te doen”. Het Egyptische
staatshoofd deelde mee dat binnen enkele
dagen een aantal artsen uit de VS en
Frankrijk wordt verwacht voor de medi
sche behandeling van de. sjah. Volgens
Egyptische artsen moet zijn milt, die is
aangetast door kanker, worden wegge
nomen.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Minister Tuijnman van
Verkeer en Waterstaat heeft bij de Belgi
sche regering geprotesteerd tegen het
plan door middel van een verplicht te
kopen vignet tol te heffen voor elke bui
tenlander die gebruik wil maken van de
Belgische autosnelwegen.
Tuijnman voelt zich gepasseerd door
zijn Belgische collega, omdat deze hem
niet heeft geraadpleegd. Hij waarschuwt
de kwestie als dat nodig is in Europees
verband ter sprake te zullen brengen.
Tuijnman vindt het Belgische vignetten
plan, dat overigens nog de goedkeuring
van het parlement in Brussel behoeft, in
strijd met het „toegankelijkheidsbegin-
sel” van de Gemeenschap.
Ook secretaris-generaal Kruitbosch van
de Benelux heeft een protestbrief naar de
Belgisch regering gezonden. Hij noemt
invoering van het vignet „een stap terug”
en „in strijd met de gemaakte Benelux-
a^spraken”. Kruitbosch stelt, dat de Belgi
sche regering rekening dient te houden
met de gevolgen die kunnen voortvloeien
uit invoering van het vignetsysteem.
De gedachte van een kwaad geweten
dringt zich dan onwillekeurig aan je op. Ik
heb in arren moede de kaart van Amster
dam er maar even bij gepakt. Waar vroeg,
volgens het politierapport van bureau
Waddenweg, de heer Hamid „naar de
weg”? Op de hoek van de Meeuwenlaan
en de Fazantenweg. Was dat ver van zijn
huis op de Adelaarsweg, zodat het waar
schijnlijk is dat hij naar de weg diende te
vragen? De Fazantenweg is 300 meter
lang en verbindt de Adelaarsweg met de
Meeuwenlaan. Daarom geef ik vooralsnog
de voorkeur aan de lezing van de heer
Hamid. Met andere woorden: als je als
buitenlander van origine in Amsterdam
de hulp van de politie inroept omdat er bij
je wordt ingebroken, dan word je als
verdachte meegenomen naar het bureau,
en naar de inbreker wordt niet omgeke
ken. Geen wonder dat iedereen het zo
onveilig vindt in Amsterdam!
Kort na de moord op aartsbisschop Romero van San Salvador werden op verscheidene
plaatsen in die stad bomaanslagen gepleegd. Op de foto de zwaarbeschadigde gevel van een
bankgebouw na een bomexplosie.
Dat mag je, in het genre, toch wel een
„classic” noemen, zou ik denken. Ik heb
de afdeling „voorlichting” van de Amster
damse politie gebeld en gevraagd of het
bericht, zoals het in De Telegraaf stond,
klopte met de feiten. Men vertelde mij, dat
men het bureau Waddenweg had opge
beld voor nadere informatie, maar dat het
vervelende in zulke gevallen altijd was dat
de betreffende agenten dan niet op het
bureau waren. Vast staat wel, dat de heer
A. Hamid een klacht heeft ingediend. Vast
staat ook, dat hij in de nacht van 23 op 24
maart om 2.40 uur op de Meeuwenlaan
een politie-auto heeft aangehouden, vol
gens het rapport echter om de weg te
vragen. De agenten hebben hem toen naar
zijn papieren gevraagd, en hem naar het
bureau meegenomen toen hij die niet kon
tonen.
President Carters adviseur voor Veilig
heidszaken Brzezinski verklaarde giste
ren in Washington, dat de VS geen ver
plichtingen meer hebben tegenover de ex-
sjah van Iran, die voorgoed in Egypte wil
blijven.
aanval op de veiligheid van de Sovjet
unie. Dat Washington nog niet heeft be
sloten tot interventie, is te danken aan de
ferme politiek van de Sovjet-Unie, aldus
Tass.
het Britse EG-lidmaatschap voor Londen
meebrengt. Aangenomen wordt dat de
strijdlustige „Maggie” Thatcher ook wel
met iets minder dan de „hele koek” genoe
gen zou willen nemen. Maar de helft van
de Britse netto-bijdrage aan de EG voor
dit jaar geschat op 4,6 miljard gulden
lijkt te weinig.
Minister Van der Klaauw lijkt zich wat
al te optimistisch te hebben uitgelaten. De
laatste voorstellen van de Europese Com
missie over het Britse begrotingspro
bleem, die overigens geen nieuwe élemen
ten bevatten, zouden volgens welingelich
te bron neerkomen op een kleine twee
mijlard gulden extra voor Londen. Min
der dan de helft van de Britse bijdrage
aan de EG-begroting. Nederland, dat bij
na 10 procent van de EG-kosten voor zijn
rekening neemt, kan overigens wel een
financieel stootje hebben.
De Europese Commissie heeft berekend
dat Nederland dit jaar bijna 980 miljoen
gulden aan het EG-lidmaatschap zal „ver
dienen”. Behalve Engeland en West-Duits-
land (dat drie miljard gulden meer aan
Brussel betaalt dan het uit de EG-kas
ontvangt) profiteren alle andere EG-lan-
den van de Gemeenschap. Koploper is
Italië met twee miljard gulden, de hekke-
sluiter is Frankrijk, dat zich met een be
drag van 112 miljoen gulden netto tevre
den moet stellen, aldus de Europese Com
missie.
Deze cijfers maken duidelijk waarom
de verhoudingen tussen Engeland en
Frankrijk de laatste weken zijn verstrakt.
Daarom werd ook gevreesd dat de Euro
pese Raad, die begin volgende week in
Brussel zou, plaatsvinden, op een frontale
botsing tussen Engeland en de andere EG-
landen, met Frankrijk voorop, zou uitlo
pen. Het uitstel van de Euro-top geeft
diplomatieke afkoeling en nog een bijko
mend voordeel: na deze week bestaat er
meer inzicht ov r><>
Europese landbouw prijzen omhoog zui
len gaan.
De moord op de aartsbisschop heeft een
golf van verontwaardiging en verbijste
ring teweeg gebracht. Romero Wordt in
reacties uit binnen- en buitenland gepre
zen om zijn grote verdienste voor de zaak
van de mensenrechten in El Salvador en
in de rest van Midden- en Zuid-Amerika.
Paus Johannes Paulus noemde de
moord „heiligschennis”. „Ik kan over deze
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Cyrus Vance sprak gisteren
van „een afschuwelijke misdaad die dë
Amerikaanse regering diep heeft ge
schokt”. Amnesty International de organi
satie die zich inzet voor de mensenrech
ten, liet gisteren in een verklaring weten,
dat Romero tot een „martelaar” voor de
zaak van de mensenrechten is geworden.
Zo’n actie zal door de Sovjet-Unie wor
den beschouwd als eén aanval op de Rus
sische Veiligheid, aldus het persbureau.
In een verklaring zegt TASS, dat de
gestage versterking van de Amerikaanse
„armada” (gewapende vloot, red.) in de
wateren rond Iran aantoont, dat de drei
ging van een gewapende interventie van
de VS in Iran met de dag toeneemt. Het
persbureau wijst op een toespraak van de
Russische president en partijleider
Brezjnjev van november vorig jaar waar
in hij zei dat de Sovjet-Unie ingrijpen van
r> >r. Tron zal bponhniiwen als een
Sinds ik door twee Amsterdamse poli-
tie-agenten op de Dam om 7 uur s avonds
voor het rijden met stadslicht in plaats
van dimlicht bekeurd werd omdat ik de
auto van een Surinamer optrok die niet
wilde starten (de bon van 40 gulden, later
50 gulden, die ik weigerde te betalen werd
later door de kantonrechter omgezet in
een boete van 10 gulden, enfin, u hebt het
allemaal kunnen lezen in deze rubriek),
ben ik heel alert geworden op dit soort
indirecte discriminatie van de politie in
het algemeen, en de Amsterdamse in het
bijzonder.
Gisteren stond op de voorpagina van De
Telegraaf weer een sterk staaltje. De
Egyptische autohandelaar A. Hamid
kwam „gistermiddag” thuis en zag dat er
bij hem aan de Adelaarsweg in Amster-
dam-Noord werd ingebroken. Hij rende
naar buiten en hield een passerende poli
tiewagen aan met de mededeling dat men
bezig was bij hem in te breken. De agen
ten vroegen hem naar zijn paspoort en
verblijfsvergunning en toen hij die niet bij
zich bleek te hebben gingen ze niet mee
naar zijn woning om de inbreker ip heter
daad te betrappen, maar namen de heer
Hamid mee naar het bureau om zijn ver
blijfsvergunning te controleren. Toen dit
na een half uurtje gebeurd was, mocht hij
weer naar huis teruglopen. Daar aangeko
men, zag hij dat de boel overhoop was
gehaald en moest hij opnieuw naar het
politiebureau om aangifte te doen van
inbraak.
stel dat minister v an der Klaauw
(Buitenlandse Zaken) deze week aan
de Britse regering heeft gedaan.
Of dit overigens genoeg is voor de Britse
premier mevrouw Thatcher, wordt in
Brusselse EG-kringen sterk betwijfeld.
BRUSSEL. Als de EG-landen de
Britse bijdrage aan de EG-begroting
voor de helft voor hun rekening ne
men, dan moet Nederland dit jaar 200
miljoen gulden meer aan Brussel
gaan betalen. Dit is de financiële
keerzijde van het compromis-voor-
worden bemoeilijkt. Ghotbzadeh zei er
van overtuigd te zijn, dat het Egyptische
volk „een dergelijke .misdadiger als gast
van zijn regering niet zal dulden”.
De Iraanse minister van Buitenlandse
Zaken Ghotbzadeh noemde het vertrek
van de sjah naar Egypte een morele
overwinning voor Iran. Hoewel de sjah de
beste advocaten heeft en de steun geniet
van de VS en de Europese landen, heeft
hij Panama aan de vooravond van de door
Iran gevraagde uitleveringsprocedure
verlaten, aldus Ghotbzadeh. Overigens zal
de oplossing van de gijzelingszaak in Te
heran door het vertrek van de sjah naar
Egypte volgens de Iraanse bewindsman
Het bedrag, zo werd in Genève be
kendgemaakt, dient ter vergoeding
van de kosten die de Italiaanse
overheid heeftgemaakt in verband
met de medische en sociale zorg voor
de slachtoffers, het milieubéheer en
ondersteuning van plaatselijke be
drijven.
In welke mate de slachtoffers van de
ramp schadeloos worden gesteld, blijft
nog een open vraag. Er is alleen gesteld
dat het bedrijf zich verplicht „de nog
hangende schadeclaims van particulie
ren af te wikkelen”.
(Van onze redactie buitenland)
SAN SALVADOR. In San Salvador, de hoofdstad van het Midden-
amerikaanse El Salvador zijn gisteren enkele uren na de moord op aartsbis
schop Romero zeker tien bomaanslagen gepleegd.
Kom, dacht ik, ik bel het bureau Wad
denweg even op, misschien zijn de betrok
ken agenten nu wèl aanwezig om ophelde
ring te verschaffen over de verschillen
tussen hun verhaal en dat in De Telegraaf.
De autohandelaar kwam dus niet „gister
middag” thuis, zoals De Telegraaf ge
schreven had, maar ’s nachts, of in de zeer
vroege ochtend van maandag 24 maart.
Dat kun je nog een kleine verschrijving
noemen. Maar had de heer Hamid nu
opgewonden gemeld dat er bij hem inge
broken werd, of had hij, zoals de agenten
in hun rapport hebben vermeld, om de
weg gevraagd?
Met grote moeite konden de ordedienst van zeshónderd
man en ruim 1800 man oproerpolitie voorkomen dat het
gebouw door de boze boeren werd bestormd. De negen
vlaggemasten, voor elke lidstaat één, voor het gebouw
werden omvergetrokken, waarbij de Britse vlag in brand
werd gestoken. Het zijn vooral de Britten geweest die
hebben gepleit voor het bevriezen van de EG-landbou-
wuitgaven.
Parlementsvoorzitter Veil deed vergeefse pogingen de
menigte toe te spreken. Later ontving zij: een delegatie
van de Europese Boerenorganisatie COPA, die een ge-
GENEVE (DPA). Bijna vier jaar
nadat de Italiaanse stad Seveso en om
geving werden getroffen door een gif
wolk, heeft het Zwitserse- bedrijf Hoff
mann-la Roche zich verplicht tot het
geven van een schadevergoeding van
ongeveer 113 miljoen gulden.
NEW YORK (Reuter). De onderne
ming General Public Utilities Corporati
on, eigenaar van de kerncentral Three
Mile Island bij het Amerikaanse Harris
burg waar vorig jaar een reactorongeluk
plaatsvond, heeft tegen de fabrikant van
de reactor een proces aangespannen,
waarbij een schadevergoeding van ruim
een miljard gulden wordt geëist.
De fabrikant, Babcock and Wilcox
Company, wordt onder meer beschuldigd
van „grove onachtzaamheid”. De door dit
bedrijf gegeven bedieningsinstructies en
opleiding van het personeel worden „on
juist, onvolledig en inadequaat” genoemd.
middelde veino&mg va» ui humuimwprijzen met 7,9
procent eist. In de laatste vergadering heeft de COPA een
resolutie aangenomen welke aan mevrouw Veil werd
overhandigd. Hierin wordt onder meer gezegd, dat de
Europese Commissie „de stabiliserende rol die de land
bouw in deze periode van economische en sociale onze
kerheid uitoefent, volledig negeert”.
De naar apin ..men Europese top
moet een oplossing vinden voor de Britse
eis dat er een „globaal evenwicht” moet
komen tissen inkomsten en uitgaven die
SEOEL (Reuter/UPI/AP). De Zuidko-
reaanse contraspionagedienst heeft ge
meld dat eenheden van de marine en de
luchtmacht gisterochtend voor de kust
van Pohang een „snel en bewapend spio-
nageschip van Noord-Korea” tot zinken
hebben gebracht.
In het bericht werd niets gezegd over
het type van het schip of het lot van de
bemanning. Wel werd meegedeeld dat
vlak voor deze actie drie Zuidkoreaanse
vissers door het Noordkoreaanse schip
waren doodgeschoten.
LAGOS (AFP). In de Nigeriaanse
provincie Imo zijn tweehonderd mensen
'door cholera omgekomen en nog eens
Vijfhonderd door deze ziekte besmet. Dit
is gisteren van officiële zijde in Lagos
meegedeeld.
1 De overheid in Lagos beschuldigt de
artsen in de provincie ervan de epidemie
uit te buiten door buitengewoon hoge ver
goedingen te eisen voor inenting.
Intussen heeft de burgerlijk-militaire
regering van El Salvador drie dagen van
nationale rouw afgekondigd en een grote
opsporingsactie op touw gezet. De daders
van de aanslag worden gezocht in kringen
van rechts-extremistische commando’s,
die de afgelopen tweeënhalf jaar zeker
zeven priesters hebben vermoord. De
Amerikaanse ministeries van Defensie en
van Buitenlandse Zaken hebben gisteren
Cuba ervan beschuldigd communistische
groeperingen en linkse guerrillastrijders
in El Salvador te ondersteunen bij hun
poging de regering van dat land ten val te
brengen.
(Van onze redactie buitenland)
AATSBURG. Enkele duizenden Europese
boeren hebben gisteren gedemonstreerd tegen het
voornemen van EG-landbouwcommissarL Gunde-
lach de prijzen in deze sector gemiddeld slechts 2,4
procent té laten stijgen. De boeren waren naar
Straatsburg gekomen waar het Europees parle
ment over deze kwestie vergaderde.
