Meer parkeerruimte
bij Voorjaarsbeurs
Hoogovens onrustbarend toe
burgerlijke
stand
^politienieuws J Aantal ongevallen neemt bij
Ouder bepaalt keuze
voortgezet onderwijs
1
II Ik.J
5
WOENSDAG 26 MAART 1980
SOBERE PRESENTATIE
DIRECTEUR DE HEER WAARSCHUWT OP „VEILIGHEIDSAPPÈL”
Arrestatiebevel na
inbraak op
klaarlichte dag
VELSEN
„KENNEMER LUSTOORDEN”
Vanaf volgend jaar in regio
i
MhL.
Ml
5
IJMOND
L
(Van onze verslaggever)
IJMUIDEN. „Het duurt niet
lang meer of we zijn bij Hoog
ovens voor wat betreft de veilig
heid over de streep. De ontwikke
lingen die je rond je heen tot
stand ziet komen zijn dermate
verontrustend dat je de toekomst
somber in gaat zien”.
JÉ
:e-
jn
n-
Tuinen
Ijskelder
Koekamp
door Hans Bongers
VELSEN. In het nieuwe fili
aal van de Openbare Bibliotheek
Velsen in Santpoort-Noord is se
dert 11 maart de tentoonstelling
„Kennemer Lustoorden” te zien.
In de splinternieuwe bibliotheek-
ruimte wordt vrij sober een
overzicht gegeven van de historie
van buitenplaatsen in Kennemer
land. Aan de hand van tekenin
gen, plattegronden en foto’s geeft
de tentoonstelling een indruk van
de veranderingen waaraan de
lustoorden in de loop der eeuwen
blootstonden. Duidelijk is de ont
wikkeling te zien van de symetri-
sche, statige baroktuinen naar de
natuurlijk aandoende
landschapstuinen waarin zelfs
koeien de sfeer van het landleven
dichter bij huis moesten brengen.
Wandeling
Lommerrijke wandeling door
achttiende-eeuwse buitens
Mishandeling. Een 24-jarige Beverwij-
ker deed pas maandag bij de politie aan
gifte van mishandeling in het weekeinde
15/16 maart gepleegd in de Scottish Piper
club aan de Beverwijkse Baanstraat. Het
hem toegebrachte letsel (dubbele kaak-
breuk) maakte opname noodzakelijk in
het Rode Kruis Ziekenhuis waaruit hij
inmiddels ontslagen is.
Brandjes. Voor twee brandjes in IJ-
muiden-West moest maandagmiddag de
Velsense brandweer uitrukken. Bij ver
branding van oude pallets aan de Deutz-
straat (industrieterrein) liep de omringen
de bebouwing gevaar. Bij een duinbrand-
je op de hoek Orionweg/Dennekoplaan
ging 100 vierkante meter helm en struik
gewas verloren. Snel optreden was hier
noodzakelijk door de ligging van een gas-
drukregelaar in het bedreigde gebied.
Dit zei directeur B. de Heer dinsdag
tijdens het Veiligheidsappèl 1980 van
Hoogovens in De Schouw in Veisen-
Noord. Het jaar 1977 is vanwege de gun
stige ongevallencijfers als uitgangspunt
genomen voor de vergelijkingen, die vol
gens de directie IJmuiden nogal sombere
resultaten opleveren. Behalve bij Mekog
is bij alle afdelingen van de staalfabrie
ken het aantal ongevallen gestegen.
De ongevallen bij de Mekog daalden ten
opzichte van 1977 tien percent. In vergelij
king met 1978 betekende dat zelfs een
verbetering van 50 percent. De ongevallen
bij de metaal management stegen met 160
percent het sterkst, terwijl de sector ijzer
eveneens ten opzichte van 1977 steeg en
wel met 141 percent. Bij het transport en
de algemene afdelingen en de Werktuig-
den zich tevens de achteringang van Wa
terland, de vroegere toegangspoort van
het verdwenen landhuis Hoogergeest en
de verbinding met Schoonenberg.
De maatregel geldt tot en met 30 maart
voor de oostelijke weghelft van de L. van
Deyssellaan, de hoofdbaan van de Jan
van Riebeecklaan en de W. van Outhoorn-
laan. Tijdens de beursdagen is éénrich
tingsverkeer op deze laan en het gedeelte
van de L. van Deyssellaan tussen de J. van
Riebeecklaan en de W. van Outhoornlaan.
Alle verboden worden duidelijk met bor
den aangegeven.
Daar in de omgeving van de Kennemer
Sporthal dit jaar gedurende de Haarlemse
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM. Ouders van leerlin
gen die schoolgaan in Haarlem, Heem
stede, Bloemendaal, Bennebroek en
Zandvoort hebben, vanaf 1981, in
principe een doorslaggevende stem bij
de keuze van het soort voortgezet on
derwijs voor hun kinderen. Dat heeft
de Commissie Toelating Bevoegd Ge
zag, CTBG, waarin schoolbesturen sa
menwerken, besloten tijdens een be
sloten vergadering die maandag is ge
houden.
Aanwijzingen gaan in de richting van
eerdergemelde Haarlemmer na een ver
klaring van een opmerkzame buurtbewo
ner. Een weliswaar vaag signalement van
de ongewenste bezoeker en het kenteken-
nummer van diens auto zijn voor de poli
tie aanleiding genoeg de betrokkene na
der aan de tand te voelen. De man is tot
dusver niet op zijn huisadres aange
troffen.
De regeling waarbij de stem van de
ouders doorslaggevend is, geldt al voor
de openbare scholen voor voortgezet
onderwijs in Haarlemj terwijl de open
bare scholen in de andere gemeenten
deze stelling in de praktijk ook al toe
pasten.
sn
er
in
?d
al
;n
>r-
sl-
de
sk
n-
»r-
:a-
:o-
en
th
an
ad
en
■ze
ie
s-
,‘n
e-
e-
ir,
•d
in-
iet
lal
?e-
m- -
ie-
;st
ia
de
;u-
3g
n-
b-
ur
zij
n-
it-
maal in de tweeëneenhalf jaar doorge
licht.
Tijdens de bijeenkomst in De Schouw
reikte direkteur De Heer geldprijzen uit
aan chefs van een aantal afdelingen, die
erin geslaagd waren de ongevallen fre
quentie in de laatste drie kwartalen 25
percent lager te houden in vergelijking
met het jaar daarvoor.
De heer Rootjes ontving namens de Be-
drijfscomputerdienst een geldprijs van
2580 gulden. De heer Meyering kreeg voor
Voorjaarsbeurs belangrijk meer parkeer
ruimte aanwezig is, wordt strenger gecon
troleerd. Foutparkeerders zijn gewaar
schuwd, de Haarlemse politie is dichtbij,
namelijk in de sporthal, waar zij zich
overigens met inbraakpreventie en perso-
neelswerving bezighoudt. Het tekort aan
parkeerplaatsen leidde vorige jaren tot
protesten van de buurtbewoners die hun
auto niet kwijt konden. Organisator J. van
Zijp is daarom blij dat de tijdelijke expo
sitieruimten nu bij de kunstijsbaan neer
gezet konden worden.
Staal Algemeen 3510 gulden. De heer
Borst nam 3660 gulden in ontvangst voor
EID algemeen. De heer Luikinga namens
EID Koudwalserijen en de heer Luitjes
namens Koudbandwalserij-2 ontvingen
respectievelijk een bedrag van 3930 gul
den en 14.820 gulden. De heer Van de Berg
ontving tenslotte uit handen van directeur
De Heer een bedrag van 23.580. De hoogte
van de prijzen was afhankelijk van het
aantal mensen dat op de betreffende afde
lingen werkten.
De nieuwe regeling houdt in dat niet
langer het advies van het hoofd van de
lagere school bepalend is voor de
schoolkeuze, doch dat de ouders het
laatste woord hebben. De laatste jaren
gold in de regio de regel dat, indien
ouders en schoolhoofd het niet eens
waren over de schoolsoort die voor een
kind geschikt was, een toelatingscom
missie daarover een uitspraak deed. In
de toekomst behoeven ouders en
schoolhoofd, als zij het niet met elkaar
eens zijn, niet meer voor een toelatings
commissie, in het rayon waar dé schóól
staat, te verschijnen.
Beide parken in Velsen maken deel uit
van de reeks lustoorden die in Kennemer-
land door rijke kooplieden werden aange
legd. In deze oorden tussen de Wijkermeer
en de Noordzee verbleven de families
slechts in de lente- en zomermaanden tot
aan de herfst en vertrokken voordat de
koude inviel weer per schip over de Wij
kermeer en het IJ naar hun woonplaats
Amsterdam, het rijke handelscentrum uit
die dagen.
Bij de inrichting van de buitenplaatsen
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM. In tegenstelling tot voorgaande jaren is bij de Haarlemse Voorjaars
beurs aanzienlijk meer parkeerruimte. Zeshonderd plaatsen vóór de Kennemer
Sporthal zijn thans beschikbaar omdat de tijdelijke tentoonstellingstenten niet meer
aan de voorzijde maar aan de achterkant, bij de ijsbaan, zijn geplaatst. De politie heeft
in de omgeving van de Voorjaarsbeurs parkeerverboden en éénrichtingsverkeer
ingesteld om de doorstroming van het verkeer te bevorderen.
Over de daadwerkelijke toelating, zo
heeft de CTBG nog eens nadrukkelijk
laten weten in een brief over de toela
tingsprocedure die onderweg is naar
scholen en schoolbesturen, beslist de
toelatingscommissie van de school. Het
blijft dus mogelijk dat een school voor
voortgezet onderwijs een bepaalde
leerling afwijst, zij het om andere
redenen.
nieuwelingen beter begeleid en geïntrodu
ceerd worden.
Onder het motto „wat we doen, doen we
goed” wordt in 1980 meer aandacht be
steed aan de veiligheid. Geen grootse op
zet zoals directeur De Heer noemde, maar
simpele regels. In dit verband krijgen
ondermeer een goed huishouden, veilig
heidsinspectie en een grote dosis zelfdis
cipline meer aandacht.
De heer L. P. Pol van de veiligheids
dienst stelde dat het veiligheidsprogram
ma voor 1980 niet uitgebreid behoeft te
worden. Wel moet het programma vol
doen aan een eisen pakket, dat ondermeer
de juiste taak aan de juiste funktionaris
toewijst, de communicatie regelt en vast
legt wie wat moet doen. Hij verklaarde
desgevraagd dat een zogenoemd „safety
ordit” het thema van gastspreker R.
Kraus van DSM een mogelijke bijdrage
zou kunnen leveren aan de verbetering
van de veiligheid bij Hoogovens.
Een „safety ordit” is volgens de DSM-
functionaris een periodiek onderzoek
naar de veiligheidssituatie van de produk-
tie-eenheden. Het is volgens Kraus geen
van directiewege opgelegde contröle,
maar een op vertrouwen berustende on
dersteunende aktiviteit ten behoeve van
de veiligheid. Bij het DSM-concern wordt
sinds 1977 iedere produktie-eenheid een-
■n,
:e.
o-
In dit gedeelte van het park is een schil
derachtig landelijk tafereel of stukje na
tuur nagebootst. Opmerkelijk is de zoge
noemde ijskelder die zich op de grens van
de baroktuin van Beeckestijn bevindt. De
ze is te beschouwen als voorloper van de
moderne koelkast. Het geheel bestaat uit
een ondergrondse stenen ruimte die ’s
winters werd gevuld met ijs uit de vijvers.
Hiermee werden ’s zomers de drankjes
gekoeld.
Achterin de tuin, die als eerste voor
beeld voor de landschapstuin in ons land
geldt, ligt een tuinmanswoning die om
streeks 1772 in de vorm van een kapelletje
werd gebouwd. Dit is het vroegste nog
bewaard gebleven voorbeeld van neogo-
thiek in Kennemerland. Via het bijzonde
re optrekje dat kenmerkend is voor de
landschapsstijl, betreden de wandelaars
op de grens van Beeckestijn en Water
land, het knooppunt van eeuwenoude
landwegen die vroeger de verbinding
vormden met de Wijkermeer. Hier bevin-
HEEMSKERK. Tegen een inwoner
van Haarlem is een arrestatiebevel uitge
vaardigd na een inbraak maandag op
klaarlichte dag in twee woningen aan de
Heemskerkse Ruysdaelstraat. Na ver
moedelijke gebruikmaking van valse
sleutels werden hier ontvreemd sieraden
voor een totale waarde van tienduizend
gulden, zeshonderd gulden aan contant
geld en vijfentwintig Eurocheques.
Diefstal dekzeil. Van een trailer gepar
keerd aan de Frögerstraat in Oud-IJmui
den is maandagnacht een dekzeil ont
vreemd ter waarde van tweehonderd gul
den. Eigenaar is een 38-jarige IJmuide
naar.
De heer Meyering chef Staal Algemeen neemt namens zijn afdeling de geldprijs in
ontvangst. De prestaties van de afdelingen stonden in schrille tegenstelling tot het totale beeld,
waarvan de heer Van Pol zei dat die in 1980 niet mag worden herhaald.
Aanrijding. Een 54-jarige fietser uit
Beverwijk belandde maandag met een
gebroken rib en vleeswonden aan het ge
zicht in het Beverwijkse Rode Kruiszie
kenhuis na een aanrijding op de kruising
Aagtendijk/Spoorsingel. Een 44-jarige
trekkerbestuurder stak vanaf de Aagten-
dijk de Spoorsingel over en verleende de
fietser die op deze voorrangsweg naderde
geen vrije doorgang.
De tocht gaat verder naar de Driehui-
zerkerkweg waar de grens ligt tussen Wa
terland en Velserbeek. Via de achterin
gang kan nu dit laatste park worden be
zocht. Oorspronkelijk bestond Velserbeek
uit een baroktuin die evenwel in de acht
tiende eeuw het veld moest ruimen voor
de landschapsstijl. In de barokperiode
bevond de hoofdingang zich aan de ach
terzijde.
Bij de herindeling van het park ontston
den ook de karakteristieke bouwseltjes
die het landelijke moesten beklemtonen.
Zo ontstonden in Velserbeek onder meer
het „Jeneverhuisje” en het het Kluize
naarshuis. Een andere functie had de
orangerie die thans tot theeschenkerij is
verbouwd. Hierin vonden vroeger in kou
de perioden exotische planten zoals si
naasappels of „oranje bomen” een plaats
je. Veel van deze uitheemse beplanting is
intussen door stormen en ongunstige
groeiomstandigheden verdwenen.
Dicht bij de vroegere orangerie ligt het
hertenkamp, dat oorspronkelijk was be
doeld voor andere viervoeters; koeien. In
de tijd dat het barokke Velserbeek werd
omgetoverd in een landschappelijke tuin
was het gebruikelijk een koekamp in de
aanleg op te nemen. Hiermee werd dicht
bij huis de sfeer van het toen al begeerlij
ke platteland gecreëerd. Nabij de plaats
waar vroeger de koeien loeiden bevindt
zich de huidige ingang die na het barok-
tijdperk ontstond.
Uit deze periode stamt de Grote Linde
laan waar het rechtlijnige karakter van de
Barok is bewaard. Aan het eind van dit
lommerrijke pad staat eenzaam het klui
zenaarshuis op een eilandje in een vijver
die vroeger deel uitmaakte van de oor
spronkelijke loop van de Engelmundus-
beek.
Via een bospad dat parallel aan de Van
Tuylweg naar de Driehuizerkerkweg
loopt, kan het park Velserbeek weer wor
den verlaten via de historische viersprong
op de scheiding van Beeckestijn, Water
land, Hoogergeest en Velserbeek.
De wandeling is samengesteld door
openbare werken en groenvoorzieningen
Velsen, de Culturele Raad Noord-Holland
en de Vakgroep Landschapskunde en
Ekologie van de Technische Hogeschool
te Delft. Het drukwerkje is geïllustreerd
met tekeningetjes en een plattegrond
waardoor de historie van park Beecke
stijn en Velserbeek begrijpbaar voor
iedereen via de aangegeven route open
ligt.
De tentoonstelling in het Santpoortse
bibliotheekfiliaal duurt voort tot en met
26 april.
Wel is de Commissie Toelating Be
voegd Gezag van mening dat, als de
kundige Dienst, kwamen respectievelijk
65 percent en 50 percent meer ongevallen
voor.
Tijdens het vorig jaar gehouden Veilig
heidsappèl is de aktie „Op de goede weg”
van start gegaan. Met deze aktie hoopte de
directie dat weer het gunstige niveau van
1977 bereikt zou worden. Gezien de resul
taten is dat echter een ijdele hoop ge
bleken.
Directeur De Heer ging in zijn toe
spraak in op de argumenten die aange
voerd worden in discussies over veilig
heid. „Ik hoor al denken, geen geld meer
voor veiligheid; te weinig mensen; te veel
buitenlanders die onze taal niet spreken;
meer personeel van derden”, aldus De
Heer. Wanneer volgens hem het aantal
ongevallen gedrukt kan worden zijn er
meer mensen beschikbaar. Het taalpro
bleem is aldus De Heer wel degelijk aan
wezig, maar dat het ten aanzien van 1979
groter zou zijn geworden betwijfelt hij.
Eind 1976 werkten 2727 buitenlanders bij
het bedrijf, terwijl eind 1979 2460 buiten
landers werkzaam waren bij Hoogovens.
Over het derde punt zei hij dat het voor
hem niet vast staat dat personeel van
derden de ongevallencijfers nadeliger
beïnvloedt dan „eigen” nieuwelingen. Hij
pleitte voor de invoering van het mentor
schap, waardoor personeel van derden en
De Commissie Toelating Bevoegd
Gezag gaat zich in de toekomst bezig
houden met de vraag of de stem van de
ouder doorslaggevend dient te zijn bij
overgang van de brugklas naar een
tweede klas van een bepaald onder-
wijstype. Wettelijk bepaalt de docen
tenvergadering van de school of een
leerling naar een bepaalde tweede klas
wordt bevorderd.
GEBOREN:
S. M. Drjjve-Fröling, z., IJmuiden, J. A.
Zwart-van Duijn, d., IJmuiden, M. J. F. de
Bie-van Hensbergen z„ IJmuiden, J. D.
Band-Molenbroek, d., Velsen-Zuid, J. P.
van den Berg-Tuijn, z„ IJmuiden, V.
Kops-Hellenthal, d„ IJmuiden, H. Stolk-
Meerveld, d., Velsen-Zuid, C. M. B. van
Leeuwen-Plokker, z„ IJmuiden, A. M. C.
Treffers-Mul, d„ IJmuiden, J. C. Sneekes-
Blinkhof, z„ Santpoort.
OVERLEDEN:
C. B. A. Rustemeijer, 76 jaar, echtgenoot
van G. C. van der Wiele, IJmuiden; W. L.
Vlegels, 67 jr„ echtgenote van C. Lang
broek, IJmüiden; F. Retz, 72 jr„ echtge
noot van M. H. Ravenstijn, IJmuiden; K.
Tromp, 83 jr„ echtgenoot van M. Akker
man, IJmuiden; M. Buis, 84 jr„ weduwe
van M. de Haas, IJmuiden.
ouder een andere keuze doet dan het
schoolhoofd, een gesprek tussen ou
ders en de leiding van de school waar
het kind wordt aangemeld, zinvol is.
Met het expositie-materiaal geeft de ten
toonstellingsdienst van de Culturele Raad
en van Noord-Holland een beperkt overzicht
van de buitenplaatsen die in de zeventien
de en achttiende eeuw door Amsterdamse
kooplieden in Kennemerland werden aan
gelegd. Geïnteresseerden in de landschap
pelijke overblijfselen van de Gouden
Eeuw hoeven echter niet met een ontevre
den blik het nog naar verse verf ruikende
pand te verlaten. Al bij de ingang van het
gebouw worden zij opmerkzaam gemaakt
op een folde dat voo het luttele bed ag
van één kwa ije te ve k ijgen is. In deze
folder vindt de lezer niet alleen de nodige
aanvullende informatie maar ook een aar
dige beschrijving van een wandelroute
door de parken Velserbroek en Beecke
stijn waaruit duidelijk de inbreng te proe
ven is van één van de samenstellers; de
Vakgroep Landschapskunde en Ekologie
van de TH te Delft.
De theeschenkerij met het hertenkamp in het park Velserbeek. In de Gouden Eeuw waren hier geen verpozende bezoekers te bekennen die
de sierlijke bewegingen van herten gadesloegen. Het romantische witte gebouw was in die jaren als orangerie in gebruik en diende als opslag
voor kwetsbare exotische gewassen. Het hertenkamp van nu werd toen bevolkt door een kudde loeiende koeien.
Een gedeelte van de tentoonstelling ..Kennemerlustoorden" in het bibliotheekfiliaal in
Santpoort-Noord.
in de zeventiende en achttiende eeuw tot
stand kwamen. De wandeling zoals in het
drukwerkje beschreven begint bij de
hoofdingang van Beeckestijn en voert
eerst langs het voor Kennemerland unie
ke overblijfsel van de baroktuin naar de
eerste aanzet tot landschappelijke tuin
aanleg in Nederland door architect
Michael.
lieten de opdrachtgevers dikwijls een ba
roktuin aanleggen. Deze bestond uit
strakke lanen die loodrecht op elkaar aan
sloten. De ruimten tussen de lanen beston
den daardoor uit rechthoekige vormen die
met bosschages werden opgevuld. In de
tweede helft van de achttiende eeuw trad
onder invloed van de Engelse landschaps
stijl een heftige verandering in van de
tuinarchitectuur. Als gevolg hiervan ver
dwenen tal van baroktuinen. De statige
rechtlijnige architectuur maakte toen
plaats voor slingerende paden, glooiende
gazons en natuurlijk gevormde bos
schages.
Het reliëf, dat in de baroktuin onge
wenst was, werd nu belangrijk. Daarnaast
werd op grote schaal gevolg gegeven aan
de mode om extra verfraaiingen toe te
voegen. Hierdoor ontstonden de klassieke
of gotische „tuinsieraden” of chinoiseriën
en werden in landschappelijke stijl bouw
sels als ondermeer kluizenaarshutten en
ruip4nes opgetrokken. Ook kregen aller
lei exotische gewassen een plaats te mid
den van Hollandse boslandschapjes
waarin koeien het plattelandsleven ver
tegenwoordigden.
In de twintigste eeuw gingen veel bui
tens verloren door verkaveling ten be
hoeve van de bouw van villa’s of woon
wijken. In gunstiger gevallen werden ze
verkocht aan de overheid en opengesteld
voor het publiek. Nog slechts enkele bui
tenhuizen en hun tuinen worden door
particulieren in stand gehouden.
In Velsen zijn nog zes aaneengesloten
buitenplaatsen te vinden te midden van de
opdringende woonbebouwing. Deze oor
den, Beeckestijn, Waterland Meervliet,
Hoogergeest Schoonenberg en Velser
beek, maakten deel uit van een groot
aantal buitens in Kennemerland die de
pracht en de praal van de Gouden Eeuw
over het westen van ons land verspreid
den. Hiertoe behoorden ook de lustoorden
Haarlemmerhout, Meerenberg in Heem
stede, de buitenplaats aan de Liede bij
Haarlem, Hofstede Bij- en Lust en het
Huis Assumburg in Heemskerk.
De buitenplaatsen Beeckestijn, Velser
beek en Schoonenberg zijn thans eigen
dom van de gemeente Velsen en vrij toe
gankelijk. Waterland is particulier bezit,
hetgeen betekent dat het park en het daar
in opgenomen Meervliet slechts door le
den van Natuurmonumenten te bezoeken
is. Hoogergeest is geheel niet toegankelijk.
In de folder wordt een uitvoerige be
schrijving gegeven van de wijze waarop
de lustoorden Beeckestijn en Velserbeek
