Brief aan dagelijks bestuur
CNV:
na uitkering van NSM
de Bijenkorf (IJ
ik
Cadeautjes voor regio in nood
H
I
Benzinekosten stegen
minder dan autokosten
„trammelant” FNV
Binnen enkele
weken besluit
over Postbank
Van der Stee:
Ton voor oude
brandewijnkom
Rapport ECE:
Arbeidskosten
in Nederland
Nu geen verkoop
Nederlands goud
het hoogst
Nicaragua krijgt
112 miljoen
Unie BLHP wil toch prijscompensatie
11
0
Bijenkorf schrijversmarkt in Omdat de Bijenkorf zelf met verbouwings-
de Wintertuin van Krasnapolsky
op 29 maart van 11,0°tot 16,3®uur aanwezigom met u te praten
27
DONDERDAG 27 MAART
ECONGMIE
1980
I
11
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. De Raad voor
Middelbaar en Hoger Perso-
1 ZT—1 -n TTTT^\ ‘1 1 1
k
--1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
id-
I
I
I
I
I
I
innnl
neel (Raad MHP) wil dat de
voortgang van de werkzaam
heden van de SER wordt ge
waarborgd. In een brief aan
het dagelijks bestuur van de
SER dringt de MHP hier met
klem op aan, gezien de drei
gende stagnatie in de activitei
ten. De RMHP is niet vertegen
woordigd in het dagelijks
bestuur.
Raad MHP wil geen
stagnatie SER-werk
(ADVERTENTIE)
jhe
im,
Amsterdam
4 en
Balie
Sr
en
an(
■a
ir.
et-
De voortgang van de SER-activiteiten
wordt bedreigd door het besluit van de
De MHP zegt grote moeite te hebben
zich te verplaatsen in de gedachtengang
ongewenst dat de
bepaalde commis-
vertraagd of zelfs
ndsen
v. ed.)
30,00
64.50
85,10
11,70
35,80
83,50
22,60
71,00e
43,40
86,00
38,00
60.80
69,30
13,00
91,20
.14,70
56,50
94,20
51,10
95.40
FNV zich gedeeltelijk uit de werkzaamhe
den van de SER terug te trekken en de
uitspraak van het CNV niet te willen mee
werken aan advisering over toepassing
van de loonmaatregel. Met name over de
FNV-opstelling (gericht tegen het loonbe-
leid van de regering) heeft het dagelijks
bestuur van de SER zich onlangs beraden.
Gezien deze ontwikkeling zal het dage
lijks SER-bestuur in een extra vergade
ring op 11 april aandacht besteden aan de
praktische gevolgen die het FNV-besluit
heeft voor het werk in de commissies. De
conclusies die dan worden getrokken, zul
len worden voorgelegd aan de eerstvol
gende voltallige vergadering van de SER
op vrijdag 18 april.
In het midden van de jaren zestig
kondigde Den Uyl, toen minister
van Economische Zaken, de sluiting
van de Limburgse kolenmijnen aan.
Er zal daarbij, zo zei hij, geen enkele
arbeidsplaats verloren gaan zonder
dat er een nieuwe komt. De Zuid-
limburgers, het gewroet onder de
grond al lang beu, juichten hem toe.
Het bleek echter een lichtvaardige
belofte te zijn. Hij kon haar niet
waar maken.
Bertus Aatjes
Elisabet Augustin
Annetvan Battum
Thea Beekman
Belcampo
Nel Benschop
H.C. ten Berge
Dick Boer
zouden kunnen inzetten. Er is immers
vrijwel altijd een zo hoge subsidie moge
lijk dat vestiging van arbeidsplaatsen in
de randgewesten aantrekkelijk wordt.
Maar er zijn twee belangrijke beperkin
gen die daarbij toch in de weg staan.
In de eerste plaats zou voor een volle
dige oplossing van het werkloosheid
sprobleem langs deze weg vermoedelijk
zoveel geld nodig zijn dat het niet op te
brengen valt. In de tweede plaats ziet de
Europese Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, nauwlettend toe dat er
geen belangrijke kunstmatige voordelen
voor bedrijven in afzonderlijke landen
van de gemeenschap worden geschapen.
Concurrentievervalsing mag eigenlijk
helemaal niet en de marges waarbinnen
de nationale overheden mogen subsidië
ren zijn daarom nogal krap.
Zelfs afgezien van deze twee rand
voorwaarden is het van groot belang hoe
het subsidie-instrument wordt gebruikt.
Subsidies om verliesgevende produktie
in stand te houden scheppen uit de aard
der zaak geen nieuwe werkgelegenheid.
Omdat ditzelfde geld niet tegelijk aan
het tot stand komen van nieuwe arbeids
plaatsen kan worden besteed is de kans
groot dat de werknemers alleen maar op
de verkeerde en op den duur uitzichtloze
plaats aan het werk blijven.
Subsidies bij het tot stand komen van
nieuwe investeringen zijn op het eerste
gezicht beter geschikt. Daar gaat het in
ieder geval om nieuwe werkgelegenheid.
Maar we moeten wel bedenken dat zulke
subsidies het kapitaal kunstmatig goed
koop maken ten opzichte van de arbeid.
Op deze manier wordt de kapitaalinten-
siteit van de produktie juist aangemoe-
digd. Veel arbeidsplaatsen komen er zo
niet tot stand.
Herman Pieter de Boer
Ben Borgart
Andreas Burnier
Martien Carton
T. van Deel
Miep Diekmann
Jan Donkers
Thea Dubelaar
Inez van Dullemen
Louis Ferron
Rudolf Geel
JefGeeraerts
Jaap ter Haar
Heere Heeresma
Maarten 't Hart
Evert Hartman
Montag/Hofland
Margreet van Hoorn
Diet Huber
Jaap Hulbers
Bert Jansen
Leonie Kooiker
D.A. Kooiman
Toon Kortooms
Christine Kraft
Nannie Kuiper
Guus Kuijer
Hubert Lampo
Laurie Langenbach
Aleida Leeuwenberg
Guus Luijters
Annemie MacGillavry
Konrad Merz
Ischa Meyer
Marga Minco
HuubOosterhuis
Ethel Portnoy
Renate Rubinstein
- Ann Rutgers van der Loeft
Leni Saris
Jan Siebelink
Lin Stevens
Peter van Straaten
Bob den Uyl
Mellie Uyldert
DolfVerroen
Simon Vinkenoog
A. Viruly
Mischa de Vreede
Anke de Vries
Conrad van de Weetering
Ivan Wolffers
C. van der Zeeuw
Koos van Zomeren
Verder in deze richting doordenkend,
komen we op de invloed van het loonpeil
zelf. Vroeger hadden we het systeem van
gemeenteclassificatie, waarbij globaal
gesproken het loon van de Randstad af
steeds lager werd bij gelijke arbeid. Dat
systeem is afgeschaft, maar op deze wij
ze moet in de regio’s ook het loon wor-
dei betaald dat alleei gui stiger geleget
bedrijvei op kui i ei brei gei Bij loot -
vorming op nationale schaal zijn immers
vooral de omstandigheden in de Rand
stad beslissend.
40,00
35.00
22,00e
230,00
131,00
72,50
46,40
114,00
33,80
48.20
55,50
91,00
53,00
75,50
131,00
102,50
124,50
34,00
46,50
118,00
48,50
46,20
40,70
66,50
85,50
40,00
127,00
40,60
42,40
58,00
30,00
54,30
124,50
97,50
50,00
137,00
33,80
139,00
67,10
68,00
171,50
29,50
75,00
166,70
22,50
35,60
35,00
39,50
44,50
106,00
315,00
145,00
145,00
278,00
lo
ge
en
woordvoerder. Loonmatiging moet vol
gens de unie in ieder geval rechtstreeks
meer werk opleveren.
-
Me
;n.
lit
ïiivel
in.
Of we aanvaarden toonverschillen om
van de werkloosheid af te komen, óf we
eisen gelijk toon en offeren daaraan de
werkgelegenheid op. Gelijk toon en vol
ledige werkgelegenheid in de regio’s zijn
blijkbaar niet tegelijk te verwezenlijken.
We moeten kiezen. Omdat we voorrang
geven aan gelijkheid van toon kiezen we
voor werkloosheid.
Bij dit alles blijft het van belang om te
werken aan verbetering van de verbin
dingen met Den Haag. Die dienen vooral
voor het reizen van de provinciale auto
riteiten. Zij kunnen dan met hun halfge-
vulde handen sneller terug zijn.
De grote verhoging van de prijs van
ruwe olie vorig jaar leidde er niet toe dat
de kosten van benzine zo’n grote plaats
innamen tussen de stijgingen van de kos-
LAREN (ANP). Een zeldzame
zilveren zeventiende-eeuwse brande
wijnkom heeft dinsdagavond op een
veiling van Christie’s in Laren hon
derdduizend gulden opgebracht.
De gegoten en gedreven kom werd
vervaardigd door gildemeester Claes
Fransen Baerdt uit Bolsward. Een
zilveren Lodewijk XV broodmand
(18e eeuw) met bewerkte grepen vónd
voor 28.000 gulden een andere eige
naar. Voorts werd een bedrag van
19.000 gulden neergeteld voor een bij
na anderhalve kilo wegende kraan-
kan, die in 1786 werd vervaardigd
door meester Hendrik Dauw in Leeu
warden.
Het zou daarom veel meer voor de
hand liggen de subsidies niet te richten
op het kapitaal, maar op de arbeid. Dat
geeft ook belangrijke inverdieneffecten,
want er wordt geld uitgespaard op
werkloosheidsuitkeringen. Een subsidie
op arbeid ligt wat dit betreft dus het
meest voor de hand. Maar kan dat be-
Het heeft geen zin te pleiten voor her
invoering van de gemeenteclassificatie.
Als men zoiets eenmaal heeft afgeschaft
kan het nooit meer opnieuw worden
ingevoerd. Maar als gedachte-oefening,
om te zien waar het probleem eigenlijk
ligt, kan het nuttig zijn. Evenals er een
subsidie denkbaar is waarbij het
werkgelegenheidsprobleem kan worden
opgetost, is er ook een loonpeil denkbaar
waarbij dat kan.
die tot deze besluiten heeft geleid. Juist in
conflictsituaties is het open houden van
communicatiekanalen die een mogelijk
heid bieden de problematiek met een ze
kere mate van afstandelijkheid te bezien,
van grote waarde.
De MHP acht het
werkzaamheden van
sies kunnen worden
opgeschort als gevolg van het besluit van
groeperingen die deel uitmaken van de
SER om gedurende geruime tijd de deel
name in bepaalde organen te staken. Het
niet gebruiken van het recht om vertegen
woordigers af te vaardigen mag, naar het
oordeel van de MHP, andere organisaties
niet belemmeren in hun recht om door het
leveren van een bijdrage aan het opstellen
van adviezen invloed uit te oefenen op de
parlementaire besluitvorming.
Districtsbestuurder Jorritsma van de
Industriebond CNV verwijt de FNV „on
nodig veel trammelant” te hebben ge
maakt over het voornemen van de NSM-
directie en zo de oorzaak te zijn van een
publiciteitsgolf. Jorritsma: „Door al dat
lawaai lopen de werknemers de kans hun
geld niet te krijgen. Als Industriebond
CNV zijn we uiterst gelukkig met wat de
NSM wil”. Collega Waumans van de FNV
op zijn beurt: „Jorritsma moet zich beter
laten informeren. Ik schrijf de communi
qués van de NSM niet. Wat hij zegt is pure
onzin".
De Unie voor beambten. Leidinggevend
en Hoger Personeel Unie BLHP wil bij de
komende CAO-onderhandelingen vast
houden aan een onverkorte handhaving
van de prijscompensatie in procenten. Dit
ondanks het feit dat de regering in de
loonmaatregel heeft bepaald dat iedereen
niet meer dan 26 gulden bruto per maand
en een belastingverlaging van 100 gulden
krijgt ter vervanging van het bestaande
systeem van prijscompensatie. Het alge
meen bestuur van de Unie BLHP heeft
met het oog op komende CAO-gesprekken
vastgesteld dat zij zich hier niets van aan
zal trekken. Hoe dit precies gestalte moet
krijgen is nog onbekend.
Wel wil de unie meer duidelijkheid van
de regering over de vraag wat nu wel en
niet mag onder de loonmaatregel, voordat
men met de werkgevers in overleg treedt
over de arbeidsvoorwaarden voor 1980.
Voor de unie staat vast dat naast de prijs
compensatie ook de periodieke verhogin
gen (het incidentele toon) niet beperkt
mogen worden. Volgens de loonmaatregel
mag het incidentele loon met niet meer
dan 0,75 procent stijgen. „De Unie BLHP
beschouwt de loonmaatregel als een gege
ven dat zij niet heeft gewild”, aldus een
Geen enkele minister van Economi
sche Zaken kan dat. De centrale
overheid beschikt niet over voldoende
middelen om volledige werkgelegenheid
in de randgewesten te waarborgen.
En ver van Den Haag ligt Oost-Gronin-
gen. Daarover zijn geen geruststellende
bezweringsformules uitgesproken, maar
de situatie is er weinig minder slecht dan
in Zuid-Limburg. Als provinciale autori
teiten naar Den Haag reizen en daar wat
cadeautjes in de handen gestopt krijgen,
zeggen de achtergeblevenen bij het uit
pakken: is dat nu alles?
Het zou eerljjker zijn als Den Haag zou
zeggen dat er wel wat kan worden ge
daan, maar niets dat afdoende is. Laten
we eens zien over welke middelen de
centrale overheid de beschikking heeft
en hoe die uitwerken.
Het meest direct werkt spreiding van
overheidsdiensten. Maar daarmee kan
men nooit het hele werkloosheidspro
bleem in de randgewesten oplossen. Het
gaat om tienduizenden arbeidsplaatsen.
Bovendien blijkt men zelfs eigen
overheidsbedrijven in dit opzicht nau
welijks in de hand te hebben.
Men kan verder zorgen voor goede
verbindingen met de Randstad en een
gunstige infrastructuur in de achterblij
vende gebieden zelf. Maar dat schept
alleen een noodzakelijke en geen vol
doende voorwaarde voor vestiging van
nieuwe arbeidsplaatsen. Er is ook het
subsidie-instrument. Daarmee kunnen
we een eind komen als we het onbeperkt
perkt blijven tot nieuwe vestigingen?
Bestaande bedrijven die concurrerende
produkten voortbrengen, in dezelfde re
gio of in aangrenzende regio’s, zouden
hiermee wel eens in moeilijkheden kun
nen worden gebracht. De problemen
zouden dan in hoofdzaak alleen maar
worden verplaatst. Loonsubsidies zou
den daarom een olievlekwerking
hebben.
Zij zouden „veralgemeend” moeten
worden voor alles wat concurreert met
de nieuw te scheppen arbeidsplaatsen.
Dan komen we toch weer terecht bij de
randvoorwaarde die verband houdt met
de beschikbare hoeveelheid geld.
teerd
80,50
350,00
265,00
i 6.80
KW
(Van onze redactie economie)
SLUISKIL. De uitkering van 560 gulden aan het personeel van de
Nederlandse Stikstof Maatschappij (NSM) in Sluiskil is niet in strijd met de
loonwet, aldus een verklaring van het bedrijf. De uitkeringen van 70 gulden
ter gelegenheid van algemeen erkende feestdagen zijn een voortzetting van
een bestaand gebruik. Daarmee worden geen wijzigingen in de arbeidsvoor
waarden aangebracht, zo stelt de NSM.
ten van het levensonderhoud als in 1974
en 1975. Met uitzondering van Denemar
ken en Frankrijk is overal in West-Europa
het percentage aan belastingen en accijns
op benzine kleiner geworden.
De Economische Commissie dringt er
bij de regeringen op aan het openbaar
vervoer meer te subsidiëren. Deze vorm
van vervoer heeft de laatste tijd veel te
lijden gehad onder de verkleining van de
overheidsuitgaven. Het netwerk van
openbaar vervoer is sinds 1960 sterk inge-
krompen. Toch kan openbaar vervoer het
particuliere autoverbruik verdringen. De
reorganisatie van het openbaar vervoer in -
Kopenhagen is een groot succes gebleken. W
De Zweedse spoorwegen draaien weer
met winst sinds de tarieven drastisch zijn
verlaagd, zo schrijft de commissie.
De benzinekosten vormden het afgelo-
pen jaar in West-Duitsland eenderde van
de totale autokosten; in Groot-Brittanië
was dat 58 procent. Dit deel wordt kleiner
als rekening wordt gehouden met af-
schrijving. Dure benzine kan de automo
bilist ertoe brengen te bezuinigen op on
derhoud en reparaties. De kosten hiervan
zijn relatief sterker gestegen dan de olie- -
prijzen. Volgens de ECE leidt een verho-
ging van de benzineprijs, of die nu het.
gevolg is van een verhoging van de olie--T7
prijzen door de OPEC (de Organisatie van
Olie Exporterende Landen) of van een
belastingverhoging, niet noodzakelijker-
wijs tot een grotere vermindering van de
olie-invoer.
De ECE is niet van oordeel dat alleen -
verhoging van de benzineprijs een juist
beleid is om minder te besteden aan ener- -
gie. De totale autokosten moeten worden
verhoogd. Een belasting op olieproduk-
ten, op de invoer of de verkoop ervan- Z)..
alleen, leidt niet tot het gewenste resul- -
taat, zo schrijft de commissie. Het zou de- U
moeite waard zijn te overwegen de belas*-,
ting op olie te indexeren of de hoogte varr
de motorrijtuigenbelasting te laten afhan-
gen van de ontwikkeling van andere ...J-
prijzen.
In het rapport wordt gewezen op een ■X
onderzoek dat in Zwitserland is gehou
den. Als een automobilist van een grote
auto overschakelt op een kleine auto, kan
hij 64 procent op de kosten van het auto
rijden (inclusief afschrijving) besparen.
Daarvan is maar vijftien procent het ge
volg van een kleiner benzineverbruik.
Iemand kan best minder uitgeven voor
het autorijden, terwijl hij evenveel blijft
uitgeven aan benzine. De Economische.
Commissie concludeert hieruit dat de ver
kleining van het brandstofverbruik bij
auto’s de doeleinden van belastingheffing
op energieverbruik kan ondermijnen.
Als bijvoorbeeld het loonpeil van de
Randstad uit naar buiten toe geleidelijk
lager wordt, zodanig dat het in Zuid-
Limburg en Oost-Groningen nog maar
de helft zou bedragen van dat in de
Randstad, zouden deze gewesten naar
alle waarschijnlijkheid geen
werkloosheidsproblemen kennen.
Zoiets willen we niet, maar dan komen
we ook niet van het probleem van de
regionale werkloosheid af.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Minister Van der Stee
(Financiën) vindt het onjuist om als de
goudprijzen op de wereldmarkt stijgen
een deel van de Nederlandse goudvoor
raad te verkopen. Hij antwoordt dat op -
vragen van de PvdA-Kamerleden Woelt--
gens en De Vries.
Dezen hadden gesteld dat Nederland
een „gouden kans” heeft gemist door niet
een deel van de in enkele weken 15 mil
jard gulden meer waard geworden goud
voorraad te verkopen.
Maar volgens Van der Stee is het nog
maar de vraag of we voor ons goud bij
verkoop die hoge prijs wel hadden gekre
gen, al was het alleen maar omdat zo’n
aanbod van goud op de goudmarkt de'
prijs van dat goud enorm kan beïn-
vloeden.
Canada is volgens de mededeling van de
minister het enige land geweest dat een
deel van zijn goudvoorraad te koop heeft
aangeboden.
GENEVE (ANP). De kosten van het autorijden zijn in de meeste West-
europese landen minder sterk gestegen dan de prijs van de benzine. In
vergelijking met de tarieven van het openbaar vervoer zijn ze zelfs gedaald
tussen 1972 en 1979. Dit schrijft de Economische Commissie voor Europa
(ECE), een orgaan van de Verenigde Naties, in haar jaarverslag over economi
sche ontwikkelingen.
DEN HAAG. Het kabinet zal
binnen enkele weken de besluitvor
ming over de Postbank afronden.
Over de vestigingsplaats van de Post
bank zal een afzonderlijke beslissing
worden genomen.
De keuze van de vestigingsplaats
zal mede worden bepaald aan de
hand van de binnen de gekozen orga
nisatiestructuur door de Postbank uit
te oefenen taken en functies.
„Naast Amsterdam kan dus ook een
andere vestigingsplaats in aanmer
king komen”, aldus het kabinet let
terlijk in een antwoord aan de Twee
de Kamer in relatie met het debat
over het Noorden van gisteren. Zoals
bekend kan Leeuwarden in aanmer
king komen voor de Postbank.
Over die nieuwe vestigingsplaats
van de Postbank wenst het kabinet
de doelstelling van het regionale en
het spreidingsbeleid in de overwegin
gen te betrekken. Daarom is gesteld
dat „Leeuwarden bij de realisering
van de Postbank zal worden be
trokken”.
Over de afspraken die zijn gemaakt
tussen gemeente Amsterdam en PTT
bij de fusie van gemeentelijke en
PTT-giro is vermeld dat „het hoofd
kantoor van de PTT-gelddiensten
(Postcheque en girodienst, Rijkspost-
spaarbank en Gemeente Giro Am
sterdam) te Amsterdam zetelt”.
DEN HAAG (ANP). De arbeidskosten
in de industrie (per uur) waren in Neder-
land in 1978 hoger dan in enig ander land
van de Europese Gemeenschap, zo blijkt
uit een overzicht van het statistisch bu-
reau van de EG. Uitgedrukt in Europese
rekeneenheden (circa 2,70 gulden) bedroe
gen zij 9,50, tegen 9,00 in België en 8,60 in
West-Duitsland. In de overige landen wa-
1 ren zij aanzienlijk lager: 3,50 in Engeland,
5,90 in Italië, 6,60 in Frankrijk en 7,70 in
Denemarken.
Het statistisch bureau merkt op dat de
arbeidskosten, uitgedrukt in nationale va
luta tussen 1975 en oktober 1978 in België
en Nederland met gemiddeld 30 procent
stegen, met 23 procent in West-Duitsland
en met 40 a 50 procent in Engeland en
Frankrijk (Italië 90 procent). Uitgedrukt
in Nederlandse guldens bedroegen de ar
beidskosten per uur in 1975 20,24, in 1976
22,60, in 1977 23,80 en in 1978 25,60.
„Uit de stijging, uitgedrukt in Europese
rekeneenheden, blijkt de invloed van mo
netaire ontwikkelingen die leiden tot een
voortdurend verdergaande verslechtering
van de internationale concurrentiepositie
van bepaalde landen, in het bijzonder de
Beneluxlanden en de Bondsrepubliek.
Terwijl deze landen op de laatste plaats
komen bij een vergelijking van de stijging
van arbeidskosten in nationale valuta,
staan zij op de eerste plaatsen indien deze
t kosten in Europese rekeneenheden wor-
den uitgedrukt”, aldus het statistisch
7 bureau.
MANAGUA (Reuter). Nicaragua
heeft zich weten te verzekeren van finan
ciële hulp tot een bedrag van 56 miljoen
dollar (ongeveer 112 miljoen gulden) van
de Europese Gemeenschap en enige af
zonderlijke Westeuropese Gemeenschap
en enige afzonderlijke Westeuropese lan
den. Twee leden van het nieuwe bewind'in
Managua hebben dit meegedeeld na hun
terugkeer van een reis door onder andere
Nederland, België, West-Duitsland, Zwe
den en Oostenrijk.
Het lid van de Revolutionaire Raad van
Nicaragua Sergio Ramirez en de leider
van het sandinistische bevrijdlngsfront,
Bayardo Arce, deelden op een persconfe
rentie mee dat de EG 14,8 miljoen dollar
heeft toegezegd voor de aankoop van
voedsel en voor financiële en technische
bijstand bij de uitvoering van een land
bouwproject.
West-Duitsland heeft veertien miljoen
dollar beloofd om Nicaragua te helpen
met het wegwerken van het tekort op de
betalingsbalans. Nederland verschaft
acht miljoen dollar voor datzelfde doel en
bovendien twee miljoen dollar aan techni
sche bijstand. België schenkt Nicaragua
een miljoen dollar voor de aankoop van
voedsel en geneesmiddelen en verschaft
technische hulp bij de bouw van een tex
tielfabriek.
