Uitkeringen stakers worden gekort
Bemiddelaar in
staalstaking
Gijzeling in
Schepen vast door staking
Ierland voorbij
Desertie aantal Russen gemeld
Iran: Sovjet-Unie
rooft Afghaans gas
n
EG-parlement vaag over verhoging
rk
tal
I
Einde staking
in Zimbabwe
3
Zweden boycot
Cola-produkten
Malaria terug
Opnieuw F-16
neergestort
IS
3
1980
DONDERDAG 27 MAART
Shabby
Barlaeus
Verschil
Max von der Grun
BINNEN- EN BUITENLAND
2
door Nico Scheepmaker
fe .1
hooi
even
wijs
siteit
(Van onze redacteur
in Groot-Brittannië,
Henk Leffelaar)
LONDEN. De Britse mi
nister van Financiën Sir Geof
frey Howe voorziet voor Enge
land een periode waarin het
bruto nationaal produkt met
2,5 procent zal teruglopen. Na
dit jaar, verwacht hij, zal de
nationale economie met niet
meer dan 1 procent per jaar
groeien.
iven
Britse begroting minder
ingrijpend dan verwacht
:W-
V
Geen voorstel landbouwprijzen
echt-
;bon-
t per-
estau-
ren is
perso-
/erge-
xploi-
bezet-
nctio-
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. De Iraanse staatsradio heeft de Sovjet-Unie gisteren ervan
beschuldigd, Afghanistan te „beroven” door aardgas van dat land te kopen
tegen een prijs die volgens Iran de helft bedraagt van de gangbare prijs op de
wereldmarkt.
De beschuldiging werd geuit in een
commentaar van de Iraanse staatsradio,
dat werd gegeven tien dagen nadat een
Russische delegatie Teheran had verlaten
zonder dat zij het met Iran eens had
kunnen worden over de prijs van Iraans
aardgas voor de Sovjet-Unie.
De Iraanse radio zei van radio Kaboel te
hebben begrepen, dat Afghanistan de
Sovjet-Unie dit jaar 2,32 miljard kubieke
meter aardgas zal leveren, tegen slechts 82
miljoen kubieke meter vorig jaar. „Voor
deze hoeveelheid zal de Afghaanse rege
ring in totaal een bedrag ontvangen van
200 miljoen dollar (ruim 400 miljoen gul
den). Dat is de helft van wat aardgas op de
wereldmarkt waard is”, aldus de Iraanse
radio.
met een honderdtal Afghaanse vluchte
lingen.
Uit deze op band vastgelegde gesprek
ken blijkt volgens hem dat de Russen bij
hun offensief in de provincie Koennar aan
de Pakistaanse grens, verschillende soor
ten gas voor oorlogvoering hebben ge
bruikt.
De Russen hebben voorts volgens hem
op grote schaal gebruik gemaakt van na
palm om het verzet van de Afghanen te
breken.
Het Europese parlement heeft zich hiermee volkomen
losgemaakt van het advies van zijn eigen Landbouwcom-
missie, die een prijsverhoging van 7,9 procent had aanbe
volen waarom de boeren hebben gevraagd. De Europese
Commissie, het dagelijks bestuur van de EG, had een
prijsverhoging van 2,4 procent gevraagd.
De opsteller van het verslag van de Landbouwcommis-
sie, de Fransman Delatte, een voormalig directeur van de
Franse Boerenleenbank, heeft zich woedend terugge
trokken als rapporteur en tegen zijn eigen verslag ge
stemd nadat het talrijke, voor hem onaanvaardbare
wijzigingen had ondergaan.
Twee van de ruim dertig schepen die vastzitten in het dikke ijs voor de Finse kust. Door een
staking van de Finse zeemansbond varen de ijsbrekers niet meer uit om de Finse Golf ijsvrij te
maken.
stakingen teruggelopen voorraden aan te
vullen.
Wel werden de oliemaatschappijen, die
op het ogenblik door de in een jaar met 41
procent gestegen olieprijzen grote win
sten maken, aangepakt met een verhoging
van 60 tot 70 procent belasting op hun
winsten. Bovendien zullen de maatschap
pijen met ingang van volgend jaar 15
procent van hun belastingen vooruit moe
ten gaan betalen.
Door bepaalde belastingvoordelen wil
de regering het verder aantrekkelijker
maken voor grote bedrijven om zich in
kleinere op te splitsen. Ook winstdeling
met werknemers zal financieel worden
aangemoedigd. Met het oog op het bevor
deren van particuliere bedrijven wordt de
vennootschapsbelasting voor de categorie
die jaarlijkse winsten maakt tot 300.000,
verlaagd tot 40 procent.
Britse gezinnen worden door de nieuwe
begroting op de volgende manier bedeeld:
de wegenbelasting wordt met 45 gul
den verhoogd tot 270 gulden per jaar die
splaat;
rkelijk
iet het
et-Van
tsen is
inciële
ikbaar
sinds
■beids-
en uit-
latsse-
steren
missie
ing de
aejaar-
ebond
recht
heeft
dat de
[smid-
lotter-
>uden.
>onds-
os ge-
i geen
maat-
it vol-
iotter-
■f kan
laven-
f jaar
k uit
Mijn-
over
irleij-
lerlid
geno-
waar-
a no-
rij be
ieren
aeent
Het was overigens wel de eerste keer dat
ik het roemruchte Barlaeus betrad, en ik
moet zeggen: ik was niet geïmponeerd.
Het ziet er een beetje shabby uit. De
peuterspeelzaal en de kleuterschool in
Broek in Waterland maken een verzorg
der indruk. Afgebroken jashaakjes, aan
de wanden in de klaslokalen, en de gan
gen en trappehuizen geen kunst van de
„contraprestatie”, de BBK of hoe het te
genwoordig heet, alleen wat eigen werk
van leerlingen. In de klassen soms wat
affiches met schrijvers erop, en verder de
niet meer weg te branden grafitti op wan
den en deuren: „Kraken is ’n noodzaak”,
„Wonen is een recht”, „City Squard”,
„Kut”, „Het einde is nabij, maak er nog
wat van”, „Miss Plof’, „Shoe art”, „Ajax
wint de EC I”...
vijs is
als in
goede
sr on-
Uni-
s krij-
,‘duca-
hoger
)nder-
aat-in
Pais,
(SER)
v van
ingen
lidde-
e van
n-uni-
Iraad.
s van
i.
Ik heb op ’t Barlaeus gezeten. Herman
Gorter en Willen Frederik Hermans zaten
daar ook, maar eerder, in de aula met de
Griekse namaakzuilen tegen de wanden
en hoog boven hun hoofd de namen van
de beroemde Grieken en Romeinen die
ongetwijfeld niet beter schreven dan zij,
maar internationaal aanzienlijk beroem
der zijn geworden omdat zij nu eenmaal
de eersten waren: Aristophanes, Virgilius,
Sophocles, Horatius, Demosthenes, Cice
ro, Plato, Tacitus, Homerus, Caesar, Plau
tus... Zij zullen toch ook nooit gedroomd
hebben dat hun naam als in marmer ge
beiteld nog eens op de plek zouden staan
te pronken waar eens, voor het Barlaeus
Gymnasium in 1885 geopend werd, de
Stadsaskarrenpaardestal van Amsterdam
stond. U leest het goed, ja: de Stadsaskar
renpaardestal: woord met 23 letters.
SALISBURY (Reuter). De regering
van Zimbabwe heeft gisteren laten weten
dat rond 3.Ö00 industriearbeiders die al
enige tijd staakten, besloten hebben het
werk te hervatten na het beroep dat pre
mier Robert Moegabe op de stakers heeft
gedaan. Moegabe hield dinsdagavond een
krachtig pleidooi voor radio en televisie
voor herstel van de orde en rust in het
land. Hij gispte in zijn toespraak de zwar
te arbeiders die staken voor meer loon.
In een verklaring van het ministerie van
Arbeid werd meegedeeld dat zeker 16.000
arbeiders in de afgelopen 10 dagen be
trokken zijn geweest bij stakingen en
langzaamaanacties.
De Sovjet-Unie zal diplomatieke betrek
kingen met Zimbabwe aanknopen wan
neer het land onafhankelijk wordt. De
Russische onderminister van Buitenland
se Zaken Leonid Iliechev heeft dat giste
ren meegedeeld in Zambia.
trijfël
moeten verdwijnen”. Of zoals de Engelse Landbouwmi
nister Walker het formuleerde, die het zijn inziens poli
tiek halfzachte optreden van het Europese parlement
vergeleek met de onzekerheid van een aarzelende verlief
de vrouw: „Ze wilde niet ja zeggen, ze wilde niet nee
zeggen, ze wilde niet zeggen: blijf en ze wilde niet zeggen:
ga”.
Walker wil een „iets lagere” prijsverhoging dan de 2,4
procent gemiddeld die de Europese Commissie heeft
voorgesteld. Andere landen denken meer aan 4 of 5
procent, maar een echt front heeft zich, volgens zijn
collega Braks, nog niet afgetekend. De Nederlandse
bewindsman verklaarde zich tegen een superheffing op
uitbreiding van de melkproduktie. Als die er eenmaal is,
kom je er nooit meer van af, waarschuwde hij.
Minister Braks verklaarde voorts dat de markt voor de
zuivelprodukten zich onverwacht gunstig ontwikkelt. In
Europa en op de wereldmarkt zijn er plotseling gunstige
perspectieven voor kaas, boter en melkpoeder, zei hij. De
oorzaken hiervan zijn nog niet bekend. Braks acht het
mogelijk dat speculanten die kortgeleden in goud en
zilver handelden, zich nu op „zachte sectoren”, zoals
bepaalde landbouwprodukten, hebben gestort. Bij suiker
heeft zich zoiets al voorgedaan, aldus de minister.
(Van onze redactie-buitenland)
STRAATSBURG-BRUSSEL. Het Europese
parlement is het gisteren niet eens kunnen worden
over het percentage waarmee de landbouwprijzen
voor dit jaar verhoogd moeten worden. In plaats
daarvan heeft het een uiterst vage formulering
goedgekeurd, waarin geen enkel cijfer wordt ge
noemd maar slechts gewag wordt gemaakt van de
noodzaak de Europese boeren een redelijk inko
men te garanderen.
jr wil
m de
:aken
chap-
in Al
(este-
eveer
Alge-
voet
be-
laven
edej-
„En dat”, zei Howe tijdens het begro-
tingsdebat, gisteren in het Lagerhuis, „is
nog maar een voorproefje van de recessie
die ons te wachten staat”. Niettemin was
de door hem ingediende begroting minder
ingrijpend dan werd verwacht.
Voor Labour waren er twee bittere pil
len te slikken. De standaardprijs voor
(Van onze redacteur in Zweden
Hank Ruyssenaars)
STOCKHOLM. Vijf grote Zweedse
vakbonden hebben besloten in een solida
riteitsactie vier dagen lang de Coca Cola-
fabriek in Zweden te boycotten. De actie
zal midden april plaatsvinden en is een
blijk van solidariteit met vakbondsleden
die werkzaam zijn in de Coca Cola-fabrie-
ken in het Middenamerikaanse Guatema
la. In een van deze fabrieken zijn tot nu
toe kort na elkaar twee vakbondsleiders
doodgeschoten met medeweten van de
directie.
In Zweden zal tijdens de actiedagen de
produktie, distributie en zelfs de serve
ring van drie frisdranken van de Coca
Cola-fabrieken worden gestopt, behalve
Coca Cola ook Fanta en Sprite. Dit laatste
is mogelijk door medewerking van het
horeca-personeel.
De Zweedse bonden hebben bovendien
via de internationale voedingsbond gepro
testeerd bij de hoofddirectie van Coca
Cola in de Verenigde Staten. Onder meer
wordt de vervanging geëist van de huidi
ge, volgens de bonden buitengewoon con
servatieve directeur in Guatemala. Te
vens eist men dat voortaan verboden zal
worden dat er in de fabriek gewapende
wachten aanwezig zijn, die het personeel
onder controle houden met dreigementen
en geweerlopen.
ATLANTA (AFP). Volgens
dr.Schultz, als onderzoeker verbonden
aan het Nationaal Centrum voor Ziekte-
beheersing in Atlanta in de Amerikaanse
staat Georgia, komt malaria op alarme
rende wijze terug in landen met een tro
pisch klimaat en dringt binnen in landen
met een gematigd klimaat.
„De beheersingsmethoden van malaria
sorteren steeds minder effect en de mug
gen die de ziekte verspreiden raken steeds
meer gehard tegen insektenverdelgings-
middelen”, verklaarde dr. Schultz in een
interview.
Malaria heerst in een honderdtal landen
en een kwart van de wereldbevolking
staat eraan bloot.
Dr. Schultz zei dat de Verenigde Staten
drie malariagolven hebben gekend: in
1945 bij de terugkeer van veteranen uit de
Tweede Wereldoorlog en daarna bij de
terugkeer van veteranen uit de Koreaanse
en de Vietnamese oorlog.
De Vietnamese vluchtelingen in Ameri
ka zouden voor een vierde golf verant
woordelijk kunnen zijn. In 1978 werden er
616 gevallen geconstateerd, 67 percent
meer dan in 1977.
President Fidel Castro van Cuba heeft
gisteren aangeboden te bemiddelen in de
Afghaanse crisis, zo is uit doorgaans be
trouwbare diplomatieke bronnen verno
men. Castro heeft, als voorzitter van de
organisatie van niet-gebonden landen,
aangeboden te bemiddelen tussen de door
de Sovjet-Unie gesteunde regering van
Afghanistan en het naburige Pakistan.
Het voorstel werd gedaan in een brief aan
president Zia oei Haq van Pakistan, aldus
deze bronnen.
Zou er dan toch verschil zijn tussen
jongens en meisjes, mannen en vrouwen?
In de nabespreking liet Max von der Grun
aan het slot nog even een bommetje ont
ploffen. Hij had eens tegen een beroemde
Zwitser, wiens naam ik niet verstond,
gezegd dat het met die democratie in
Zwitserland ook maar zozolala was, om
dat de vrouwen er nog steeds niet moch
ten stemmen. De Zwitser had hem geant
woord dat hij daar juist trots op was: als
de Zwitserse vrouwen in 1938 hadden
kunnen kiezen, had 98 procent voor Hitler
gekozen!
„Dat is niet te bewijzen!”, riep Jeanne
Roos verontwaardigd, en in haar beste
Duits.
„Nee,” antwoordde Max von der Grun,
„maar analyses van de verkiezingen in
1949 hebben wel uitgewezen dat de Ade-
nauer-kiezers overwegend uit vrouwen
bestonden.” Met andere woorden: vrou
wen stemmen behoudender, conserva
tiever.
Het zal vast wel, ik heb de vrouw als
kunne nooit zo erg vertrouwd. Op het
boek, persoonlijke herinneringen doorge
schoten met documenten en citaten, kom
ik nog wel een keer terug. Een cijfer dat
Max von der Grun gaf vond ik heel veel
zeggend voor het nazisme. In 1933, toen
Hitler de macht greep, waren er 280.000
studenten op een bevolking van 65 mil
joen in Duitsland. In 1939, toen de bevol
king weer met enkele miljoenen gegroeid
was, waren er nog maar 80.000 studenten.
Aan studenten was weinig behoefte meer,
alleen nog maar aan soldaten.
Dat laatste wist ik zo ook wel, daar
hoefde ik het Barlaeus Gymnasium niet
voor te bezoeken. Ik was er dan ook om in
de aula de lezing te horen van de Westduit-
se schrijver Max van der Grun, gevolgd
door een vraagverhoor door leerlingen
van de hogere klassen die zijn boek „Hoe
was het eigenlijk?” (Mijn jeugd in Hitler-
Duitsland) tevoren hadden gelezen.
De zesdeklassers waren daar overigens
niet mee lastiggevallen, zij hadden het te
druk met examens, er waren voorname
lijk leerlingen van de vijfde klassen, de
beautiful people heel anders dan in mijn
tijd, dat weet ik wel. Ik herinner me nog
dat Greetje de klas werd uitgestuurd door
de geschiedenisleraar, meneer Van
Voorst, omdat zë lipstick opgedaan had,
terwijl nu voor me een fraai opgemaakt
meisje zat met een herenhoed op en één
kerstbal-klein-formaat aan een lang ket
tinkje aan haar rechteroor. Ik was blij dat
meneer Van Voorst al hasjewijne is. Max
von der Grun, hij was zo’n vijftig minuten
aan het woord, dus ik kon me wel voor
stellen dat sommige leerlingen er liever
tussenuit knepen. Maar ik vond het (met
mezelf als HBS’er in 1949 in gedachten)
toch knap brutaal om onder het oog van
een rijtje leraren en leraressen die de rit
tot het einde toe uitzaten, halverwege Max
von der Gruns betoog nonchalant op te
staan en achter zijn rug door de deur te
verdwijnen, ins Blaue hinein. Eerst twee
meisjes, toen één meisje, toen weer twee
meisjes, verrek, dacht ik, het zijn aldoor
de meisjes die verdwijnen, wat geëmanci
peerd!, of zou het percentage meisjes zo
veel hoger zijn dan het percentage jon
gens in de zaal? Ik begon eens te tellen, en
jawel, ruw geschat viermaal zoveel meis
jes als jongen. Later nog eens nage
vraagd: in de alpha-klas zitten beduidend
meer meisjes, in de beta-kias beduidend
meer leerlingen, en ook beduidend meer
jongens dan meisjes.
Pogingen van liberale zijde om ten minste een stijging
met 5 procent in de wacht te slepen, faalden omdat de
christen-democraten verdeeld bleken en de conservatie
ven en gaullisten eensgezind met de communisten tegen
het voorstel ingingen.
Slechts dank zij een door Italiaanse communisten op
touw gezette reddingsactie kon het Parlement uiteinde
lijk overeenstemming bereiken over een nogal vage aan
beveling aan de ministerraad, de Europese boeren een
„redelijk” inkomen te garanderen. Daarnaast wordt ge
wag gemaakt van de noodzaak de stijging van de land
bouwuitgaven binnen de perken te houden en de Europe
se produktieoverschotten flink aan te pakken.
De EG-Landbouwministers, die momenteel in Brussel
tussentijds vergaderen, hebben nu het laatste woord over
de landbouwprijzen. Overigens zal het pas eind april tot
harde onderhandelingen komen tijdens een marathonzit
ting. Het Europese Parlement heeft op het stuk van de
landbouwprijzen een zuiver adviserende functie en de
ministerraad kan met dit advies alle kanten op.
De Nederlandse minister van Landbouw Braks vatte
de uitspraak van het Europese parlement als volgt sa
men: „De inkomens van de boeren moeten omhoog, maar
de EG-begroting mag niet stijgen en de overschotten
Volgens een westerse zegsman in New
Delhi is een aantal islamitische soldaten
Van het Russische leger in Afghanistan
naar de zijde van de opstandelingen
overgelopen. De zegsman zei afgelopen
dagen met enkele van deze deserteurs te
hebben gesproken.
Michael Barry, waarnemer van de In
ternationale Federatie van de Rechten
van de Mens, een organisatie waarbij 22
landelijke mensenrechtenverenigingen
zijn aangesloten, heeft gisteren in Parijs
verklaard dat hij over bewijzen beschikt
dat de Russen in Afghanistan op grote
schaal gebruik maken van velerlei soor
ten gas en napalm.
Barry zei dat hij in de streek van Pesja-
war-Chitral in Pakistan heeft gesproken
onder de nationale gezondheidszorg ver
strekte medicijnen werd met 2,50 ver
hoogd tot 4,50. Deze mededeling bezorg
de Howe in het Lagerhuis de grootste
uitbarsting van verontwaardiging van de
Labour-leden. Weinig minder veront
waardigd echter was de reactie op zjn
aankondiging dat bij het vaststellen van
die uitbetalingen van sociale voorzienin
gen aan stakers en hun gezinnen in het
vervolg aangenomen zal worden dat de
stakers 50 per week ontvangen uit de
stakingskas van' hun vakbond.
Len Murray, de algemeen secretaris van
het overkoepelende vakbondsorgaan
TUC had er maar één woord voor over:
„Immoreel”. Hij wees erop dat bijvoor
beeld de stakers in de staalindustrie geen
enkele uitkering van hun bonden krijgen.
Minister Howe zei in zijn rede echter dat
de gemeenschap niet dient op te draaien
voor stakingsacties die tot al genoeg indu
striële achterstand veroorzaken.
Howe zei verder dat de regering gedu
rende een jaar de kleinere industrieën
financieel zal bijspringen om hun door
SALT LAKE CITY (AFP). Gisteren is
een gevechtsvliegtuig van het type F-16 in
de VS neergestort bij een oefenaanval op
gronddoelen, zo heeft een woordvoerder
van de Amerikaanse luchtmachtbasis Hill
in de Amerikaanse staat Utah bekendge
maakt. De piloot kon zich met de schiet
stoel redden. De oorzaak van het ongeluk
was niet bekend.
Bij een soortgelijke oefening stortte op
(oktober vorig jaar ook een toestel van
dït type neer. Bij onderzoek kwam men
tot de conclusie dat dit veroorzaakt zou
kunnen zijn door een slechte verdeling
van de brandstof over de machine, wat
zou kunnen leiden tot een verschuiving
van het zwaartepunt van het toestel.
LONDEN (DPA). In de al 13
weken durende staking in de Britse
staalindustrie zijn de vakbonden en
de British Steel Corporation BSC het
er gisteren over eens geworden dat de
voormalige Labour-minister Lord
Lever als bemiddelaar zal optreden
in het loonconflict.
Samen met een vertegenwoordiger
van de vakbonden en een van werk
geverszijde, zal de 66-jarige Lord Le
ver tegen het eind van de week zijn
bemiddelingspogingen beginnen.
British Steel heeft verklaard dat zij
zich in ieder geval zal onderwerpen
aan de uitspraak van de bemidde
laar. Aan vakbondszijde heerst ech
ter nog onenigheid over de aard van
de bemiddeling.
Terwijl het 100.000 leden tellende
vakverbond van ijzer- en staalarbei-
ders de uitspraak aan zijn CAO-com-
missie ter aanvaarding of verwerping
wil voorleggen, zullen de negen ande
re bij het conflict betrokken bonden,
het resultaat van de bemiddelaars
aanvaarden.
Het met hoge verliezen werkende
staalconcern BSC heeft 14,4 percent
meer loon als „laatste aanbod voor
gelegd. De vakbonden willen 19,7 per
cent loonsverhoging.
voor vrachtauto’s gaat met 30 procent
omhoog (geen belasting voor elektrische
auto’s).
de benzine gaat, inclusief BTW, om
hoog met 45 cent per 4,5 liter (1 gallon);
een fles bier gaat negen cent meer
kosten, wijn 35 cent, whisky en andere
spiritualiën gaan omhoog met 2,25, een
pakje sigaretten wordt 22 cent duurder;
de kinderbijslag wordt verhoogd met
3,35 per week;
AOW voor ongehuwden wordt 122
per week (was 105), voor gehuwden
wordt het 195 per week (was 168);
de schijven voor de inkomstenbelastin
gen zijn verruimd, met als hoogste schijf
60 procent over inkomens van meer dan
125.000 per jaar (in termen van het mi
nisterie van Financiën is 26.000 per jaar
een modaal Brits inkomen).
De begroting wórdt gezien als een voor
lopige maatregel om de ernstigste gevol
gen van de inflatie niet te ver te laten
doorwerken.
DUNDALK (Reuter). Het IRA-lid
Bernard McGinn, die sinds dinsdagmid
dag drie mensen gegijzeld hield in een
huis in het Ierse Dundalk, heeft zich giste
ren aan de politie overgegeven. De 22-
jarige McGinn, die gedreigd had zichzelf
en zijn drie gijzelaars op te blazen, was
sinds november voor de politie' op de
vlucht.
In die maand werd hij bij verstek door
een rechtbank in Dublin veroordeeld tot
tien jaar gevangenisstraf wegens het in
bezit hebben van explosieven. Hij was
destijds op borgtocht vrij en verscheen
niet voor de rechtbank.
Enkele uren voor hij zich overgaf had
hij al twee van zijn gijzelaars vrijgelaten.
s*
y
X
Sjf
J
1
