Verkiezingscampagne moet eerlijk en zakelijk” zijn
1
Kerncentrale symbool
van strijd tussen
Bretagne en Parijs
Damiate Pers
n
n
Ambassades onderwerp van toenemend geweld
i-rW
A
IJmuider Courant
cv
MNü
■i
4
M
MAANDAG 31
MAART
1980
iM-'
I
■M
2
J
Dezer dagen riepde Amerikaanse
ambassadeur in de Dominicaanse re
publiek, Robert Yost, zijn staf bij zich
om het met hen te hebben over het
gijzelingsdrama aan gene zijde van
het Caraïbisch gebied in Columbia.
IJ
han
schi
als
lijk!
VOO
bui’
ink:
ove
kra:
eige
kw<
spr;
voo
het
gioi
afg<
der
ft
Oi
■Hl
(Door Hans Amesz)
Vanaf 1 juli tot aan de
Bondsdagverkiezingen op 5
oktober mogen Westduitse po
litici elkaar niet meer voor
„rotte vis” uitmaken. De secre
tarissen-generaal van de vier
grote partijen CDU, SPD,
CSU en FDP hebben namelijk
recent een verkiezingsove
reenkomst ondertekend.
Daarin staat dat de partijen
zich verplichten om een „eer
lijke en zakelijke” verkiezings
campagne te voeren.
1
Will
in Westduitse
politiek even opgeborgen
f Nfi
DIRECTIE: Mr. H. C. van der Mije
155,00
maa
bijk
wat
Teg<
besi
scha
ber, een van de ondertekenaars van de
verkiezingsovereenkomst, had het kort
geleden over „ratten en strontvliegen”.
Hij herhaalde een uitspraak van zijn baas
Strauss, die enkele jaren geleden bepaal
de schrijvers in de Bondsrepubliek zo had
genoemd. Schrijvers natuurlijk die dich
ter bij de SPD staan dan bij de CDU en
daar ook voor uitkomen.
Dezelfde Stoiber verklaarde een paar
maanden geleden ook dat nationaal-socia-
listen in eerste aanleg socialisten waren
geweest. De SPD-senator van Bremen,
Hennig Scherf, deed omgekeerd min of
meer hetzelfde toen hij het driemanschap
Carstens (Bondspresident, vroeger CDU),
Stucklen (voorzitter van de Bondsdag,
CSU), Strauss (kandidaat-kanselier, CSU)
een „gang” noemde.
Dat alles mag vanaf 1 juli niet meer. De
Vooral door de gebeurtenissen rond de Amerikaanse ambassade in Teheran werd duidelijk dat diplomaten zich niet meer zo veilig kunnen
wanen als voorheen.
„Diplomatieke onschendbaarheid bete
kende ooit wel iets”, zegt een functionaris
De meeste Duitse commentatoren vin
den de overeenkomst „te mooi om waar te
partijen zullen er althans naar streven dit
te vermijden. Er is zelfs een arbitragecom
missie benoemd, die eventueel moet uit
maken of bepaalde uitlatingen beledigend
zijn of niet. Die commissie bestaat uit vijf
mensen. Vier van hen behoren tot de
respectieve partijen. Voorzitter is de onaf
hankelijke evangelische bisschop Her
man Kunst. In twijfelgevallen heeft hij de
beslissende stem.
van de Amerikaanse ambassade in Ma
drid. „Daar is door wat er gebeurt niet
veel meer van over. Wat betekent diplo
matieke immuniteit nog?”
John Kelly, een 40-jarige officier, ver
bonden aan de Amerikaanse ambassade
in Parijs, zegt dat een diplomaat zich er
wel bewust van móet zijn dat hij neerge
schoten of ontvoerd kan worden. „Men is
mens, men moet met die risico’s rekening
houden. Maar je staat er niet bij stil. Wat
zou je er mee opschieten?” Dudley Sip-
prelle is een Amerikaanse consul van 44
jaar in Wenen, die het gevaar onderkent,
maar het op prijs lijkt te stellen: „zonder
enig risico zou het leven voor mij niet erg
interessant zijn”, zegt hij.
Het State Department, bezorgd over het
Mocht de commissie inderdaad beslui
ten dat een bepaalde politicus of partij de
verkiezingsovereenkomst heeft geschon
den, dan moet dat oordeel in de officiële
partijorganen worden gepubliceerd. De
procedure is te vergelijken met die van de
raad voor de journalistiek.
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van
zaterdags van
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E. Koning
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
(Van onze redactie buitenland)
Er zijn drie dingen die een Breton echt kwaad kunnen maken: een bazige
vrouw, een man die niet drinkt en Parijs.
Tegen 1985 zou meer dan de helft van de
benodigde elektriciteit door kerncentra
les geleverd moeten worden.
Afgezien van plaatselijke protestbe
wegingen, zoals die in Plogoff, is er bij
de Franse bevolking nauwelijks sprake
van enig verzet tegen dit mammoetpro-
gramma, ondanks het feit dat in sommi
ge centrales constructiefouten aan het
licht zijn gebracht. Volgens een recente
opiniepeiling is 54 percent van de bevol
king voor en 41 percent tegen verdere
ontwikkeling van de kernindustrie. Deze
cijfers zouden, zo wordt door sommigen
opgemerkt, de regering tot de conclusie
moeten brengen dat het beter is om in
plaats van traangas en knuppels zakelij
ke informatie te hanteren. Wat dat be
treft zou Plogoff een les kunnen zijn,
want de Bretonnen moesten de bouw
plannen voor de kerncentrale uit de
kranten vernemen.
De Bretonnen noemen het project een
„misdaad tegen de natuur”. Zij weten
mee te praten van schade aan het milieu:
sinds 1967 zijn voor de kust van Bretag
ne zes olietankers verongelukt. De olie-
brei vervuilde de stranden, tastte fauna
en flora aan en bracht schade toe aan
het voor dit gebied zo belangrijke toe
risme.
De Bretonnen vrezen dat na hun kust
ook de rest van hun land grondig bedor
ven zal worden.
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Persoonlijke beledigingen en kwaad
sprekerij moeten achterwege blijven. Er
mogen geen „stoortroepen” naar de ver
kiezingsbijeenkomsten van andere partij
en worden gestuurd. Bovendien zullen de
partijen zich distantiëren van uitlatingen
van zogenoemde sympathisanten, die be
ledigend voor de andere partijen zijn.
In de overeenkomst staan ook andere
afspraken. Bijvoorbeeld dat de SPD niet
meer dan 40 miljoen mark aan de verkie
zingen mag uitgeven, de CDU niet meer
dan 36 miljoen, de CSU 9 miljoen en de
FDP 8 miljoen mark. Bijvoorbeeld ook
dat er niet via buitenlandse radio- en
televisiestations reclame mag worden ge
maakt. Over dit soort zaken, zo verwach
ten de partijen, zullen geen moeilijkheden
ontstaan. Dat geldt echter niet voor het
hoofdstuk belediging en kwaadsprekerij.
Tijdens Duitse verkiezingscampagnes is
het bijna traditie geworden dat veelvuldig
op de man wordt gespeeld. Franz Josef
Strauss werd tijdens de verkiezingen van
1976 en trouwens ook daarna uitgemaakt
voor een „onbetrouwbare, gevaarlijke en
brutale man”, die er het beste aan zou
doen „onmiddellijk naar de psychiater te
gaan”.
Willy Brandt werd een „rode patriarch”
genoemd, die „met zijn hoofd in de wol
ken verkeert”.. Bondskanselier Helmut
Schmidt was iemand met „de lach van een
roofdier en een glans van staalhelm in zijn
haar”. De voorbeelden laten zich naar
believen uitbreiden en wie vandaag de
dag parlementszittingen in Bonn bezoekt
kan moeiteloos een boekje samenstellen
met dergelijke citaten.
CSU-secretaris-generaal Edmund Stoi-
18.30-19.00 uur
1.1.30-12.30 uur
pen. „Wij nemen elke voorzorg die maar te
nemen is, maar daarnaast leiden we zo
veel als mogelijk is een normaal leven”.
James Carter, 39-jarige eerste-secreta-
ris in Buenos Aires, werkt achter een hoog
ijzeren hek, dikke betonnen muren en
getraliede vensters. „We voelen ons hier
allemaal tamelijk veilig”, zegt hij. „Alleen,
het uitzicht wordt wat verknoeid door die
spijlen voor het raam”.
zijn”. Woorden als „trucs”, „waanzin”,
„zoethouder” zijn veelvuldig gebruikt. En
ook de secretarissen-generaal zijn er niet
voor honderd percent van overtuigd dat
de verkiezingscampagne van dit jaar ge
heel anders wordt dan die van 1976.
Met de Franse hoofdstad zijn voor de
bevolking van Bretagne begrippen ver
bonden als gezag, onbegrip en onbe
kwaamheid. In feite willen de Bretonnen
helemaal geen Fransen zijn, maar ge
woon Bretonnen en zij sparen zich geen
moeite om hun Keltische afkomst en
eigen taal te benadrukken.
De langdurige wrijving tussen Bretag
ne en het centrale gezag in Parijs is
vergroot door het besluit dat in het ro
mantische vissersdorpje Plogoff een
kerncentrale zal worden gebouwd.
Sindsdien is Plogoff het symbool gewor
den van de strijd tegen de kernenergie.
De Bretonnen vrezen dat hun prachtige
natuurgebieden in enkele jaren tijd
grondig verminkt zullen worden door
beton, staal en hoogspanningsmasten.
Aan het project, een drukwaterreactor
met een vermogen van 5.200 megawatt,
moeten 200 hectare grond en twee kilo
meter kust worden opgeofferd.
Franse milieugroepen hebben Plogoff
als thuisbasis gekozen en sinds eind ja
nuari gaat geen dag voorbij zonder vaak
bloedige schermutselingen met de poli
tie. Tot dusver zijn enkele tientallen de
monstranten gevangen gezet of voor de
rechter gebracht.
De kerncentrale ligt in de westelijke
punt van Bretagne, op Cap Sizun. Hij is
een van de talrijke bouwstenen van het
ambitieuze Franse energieprogramma.
militairen en installaties blijkt dat er tien
tallen andere incidenten zijn die weinig of
geen aandacht krijgen. In één maand
maart ’79 worden in Turkije, Syrië en
Pakistan een militaire mess, een postkan
toor van het leger, een consulaatsbiblio-
theek, een ambassade, een cultureel cen
trum, een parkeerplaats van een consu
laat en een diplomatenauto doelwit van
aanvallen. In het rapport wordt voor de
periode lente 1969 tot lente 1979 melding
gemaakt van 213 anti-Amerikaanse aan
vallen in landen zo uiteenlopend als
Luxemburg en Ethiopië, Joegoslavië en
Thailand, West-Duitsland en Grieken
land.
De SPD’er Egon Bahr zei op de onlangs
gehouden persconferentie, waar de
overeenkomst bekend werd gemaakt:
„Verkiezingsstrijd betekent nu eenmaal
strijd”. Zijn CSU-collega Stoiber: „Na
tuurlijk zal tijdens de verkiezingsstrijd
met beeldende vergelijkingen worden ge
werkt”. Ten slotte bisschop Kunst: „Er zal
altijd moeten worden bekeken in welke
context een bepaalde opmerking is ge
maakt, hoe de stemming van de betreffen
de politicus was en in welk gedeelte van
de Bondsrepubliek het is gezegd”.
„Nu, hoeveel van u willen in de buiten
landse dienst blijven?” vroeg de 57-jarige
Yost toen hij de briefing begon over het
lot van de gegijzelde Amerikaanse ambas
sadeur in Bogota, Diego Asencio.
Er was wat zenuwachtig gelach in de
conferentiezaal van het witte ambassade
gebouw in de fraaie wijk Gazcue van
Santo Domingo, maar niemand zinspeel
de op vertrek.
Later sprak een van de deelnemers nog
al fatalistisch met een vriend over de
gevaren van het diplomatenbestaan. „Je
gokt met je leven. Na een poosje ben jij
aan de beurt”, zei hij.
De ambtenaren van de Amerikaanse
buitenlandse dienst maken zich duidelijk
zorgen over het toenemende anti-Ameri
kaanse geweld in de wereld, maar als men
over de nieuwe risico’s voor de diplomaat
begint krijgen ze de „stiff upper Up", die
de Britse officier in tijden van gevaar
wordt toegedicht.
„Natuurlijk maken we ons bezorgd over
het terrorisme”, zegt Thomas Shoesmith,
de Amerikaanse consul-generaal in Hong
kong. „We nemen de voorzichtigheid in
acht. We doen wat we kunnen en zien het
als onderdeel van het beroep”. Zou Shoe
smith een functie aanvaarden in een land
van de Derde Wereld met grote kans op
anti-Amerikaans geweld? „Niet zonder
zorg, maar ik zou het doen”, antwoordt
hij.
Bleakley, Azië-deskundige op het mini
sterie van Buitenlandse Zaken, meent dat
Amerikaanse diplomaten altijd een zeke
re mate van risico lopen en er grenzen zijn
aan wat aan veiligheidsmaatregelen voor
hun bescherming genomen kan worden.
„Er zijn de laatste tien jaar meer ambas
sadeurs (5) van ons gedood dan generaals
en admiraals op het slagveld (4), zegt
Bleakley.
Amerikaanse gezanten hebben altijd ge
varen gekend. William Palfrey, de eerste
Amerikaanse diplomaat die in het harnas
stierf, verdween in 1780 op zee. Maar de
dreiging is de laatste vijftien jaar veel
groter geworden. OvervaUen op officiële
Amerikaanse missies en residenties
overzee zijn van een of twee per jaar in het
midden van de jaren zestig, gestegen tot
per jaar ruim twee dozijn in recente jaren.
Anti-Amerikaans geweld in 1979 leidde
tot de bezetting van de Amerikaanse am
bassade in Iran, de moord op de Ameri
kaanse ambassadeur in Afghanistan,
Adolph Dubs en bestorming van de Ame
rikaanse diplomatieke vestigingen in Li
bië en Pakistan. Maar uit een rapport van
het State Department met betrekking tot
overvallen op Amerikaanse diplomaten,
groeiende geweld, neemt stappen om de
veiligheid van zijn personeel overzee te
vergroten en het te compenseren voor de
schade die tijdens anti-Amerikaanse ma
nifestaties geleden wordt. Het ministerie
onthulde onlangs plannen om traangasin
stallaties aan te brengen in ambassade-
vestibules, hekken te verstevigen en klui
zen zo om te bouwen dat ze geschikt
worden als schuilplaats wanneer de nood
aan de man komt. Bovendien heeft de
regering aan het Congres gevraagd om
een wet aan de hand waarvan Amerikaan
se diplomaten kunnen worden gecompen
seerd voor „catastrofaal verlies” als ge
volg van politieke onrust tijdens volvoe
ring van opdrachten in het buitenland.
Overzeese stafleden van het State Depart
ment, van het Agency for International
Rotte vis”
Ook in Frankrijk zijn veel tegenstanders van kernenergie actief. Begin deze maand vond
onder meer een demonstratie plaats op het eiland Plogoff.
•Cr De grote tegenstanders in de komende Westduitse verkiezingsstrijd, Helmut Schnmidt en Franz Jozef Strauss, ontmoetten elkaar in januari
voor gesprekken over de Russische interventie in Afghanistan.
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nleuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel. adm: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023-31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN:
bij vooruitbetaling
(inclusief 4% BTW)
per maand
per kwartaal
per post
perjaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Diplomaten VS voelen zich bedreigd
Development en het International Com
munications Agency, die dergelijk verlies
onder zulke omstandigheden zouden heb
ben geleden, zouden krachtens de voorge
stelde wet maximaal 70.000 gulden ont
vangen.
Wat het ministerie van Buitenlandse Za
ken vooral zorg baart is het feit, dat waar
anti-Amerikaanse overvallen in het begin
van de jaren zeventig veelal werden uitge
voerd door kleine guerrillagroepen, zij
later werden uitgevoerd door menigten,
die dooor hun regering werden gemanipu
leerd.
Hodding Carter, de hoofdwoordvoerder
van het State Department, zei onlangs dat
diplomaten te maken plachten te krijgen
met guerrilleros die even weinig op had
den met de regering van het gastland dan
met onverschillig welke ambassade waar
op zij het gemunt hadden. Maar np, zo
voegde hij eraan toe, worden de diploma
ten geplaatst voor optreden van menigten
die klaarblijkelijk of de steun van de
regering van het gastland hebben of pas
sief door haar gedoogd worden.
Milton Wolf, de 55-jarige Amerikaanse
ambassadeur in Oostenrijk, zegt dat een
diplomaat gevaar moet accepteren omdat
hij kwetsbaar is voor verschillende bewe
gingen die geen boodschap hebben aan de
wet of internationale conventies. „Men
beseft beter het geweld waaraan diploma
ten blootstaan in vele landen vanwege de
variabele maatschappelijke en politieke
omstandigheden”, zegt Wolf.
De 37-jarige Daniel Howard, perschef
aan de Amerikaanse ambassade in Tokio,
werd gevraagd of hij zich zonder meer zou
laten overplaatsen naar een post waar het
minder vreedzaam toegaat. „Zeker niet
zonder meer”, was zijn antwoord. „Waar
schijnlijk wel, maar ik zou er toch echt
eerst diep over moeten nadenken”.
De 42-jarige Phil Johnson, politiek amb
tenaar aan de Amerikaanse ambassade in
Caracas in Venezuela, relativeerde over
de gevaren die diplomaten lopen: Een
overval kun je niet voorspellen, waarom
zou je je er dan zorgen over maken? Dat
zou zorgen maken zijn over vallen in de
badkuip en je sleutelbeen breken, aldus
Johnson.
Maken zijn vrouw en vijf kinderen zich
dan geen zorgen? „Ze vragen me nooit of
ik in gevaar verkeer. Ze vragen me alleen
om geld”, zegt hij.
Maar Alan Gilbert, 41-jarige eerste-se-
cretaris aan de Amerikaanse ambassade
in Cairo, zegt dat gezinnen van diploma
ten altijd beseffen welke gevaren zij lo-
15,90
45,85
60,00
180,70-
233,00
0,80
WK
