Inval Afghanistan
EG-top eind
deze maand
mogelijk weer open
in Luxemburg
hoogleraar
I
achtergrond
Onderzoek naar
staaldumping
Grenzen Gibraltar
scherp veroordeeld g
Sancties tegen Iran bereiken tegendeel
SOEVEREINITEIT OOSTELIJK DEEL
Laotiaans kamp
Salvadoriaans
Küng blijft
•d
Piloot: Nog 100
Amerikanen in
Engeland en Spanje gaan praten
Zigeuners Dachau
gaan door met
hongerstaking
Verklaring ministers Raad van Europa
verzet vestigt
;te
L
h
„vrije gebieden”
N A V O-secretaresse
zag geen geheimen”
VRIJDAG
400 meter
Werkwijze
Effectief
Striptease
Duiven
Ervoor of erna
door Nico Scheepmaker
19
aad
eau
ieeft
Itate
ïoct-
ach-
iterr
ever
jzit-
■cht-
iste-
ver
ten
nsél
ene-
ten
ker-
alle
i in
nde
gen
r te
ling
De
ian-
icia-
t de
;een
te
ver-
iierr
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON/JERUZALEM. President
Sadat van Egypte heeft gisteren op een pers
conferentie in Washington verklaard dat hij
tijdens zijn besprekingen met president Carter,
die eerder deze week plaatsvonden, een „nieu
we formule” heeft voorgesteld voor de status
van Jeruzalem.
“1de
door
ners
is
ten
oeft
aar-
t de
de
ngt,
>ter-
iste-
ing.
aten
Ofir
aan-
lir.
I i
BINNEN- EN BUITENLAND
trijfël
Sadat heeft nieuwe
formule Jeruzalem
De vierhonderd meter. De Amerikaanse
atleet gaat zijn Russische tegenstander
voorbij en wint de race. Hoe wordt deze
gebeurtenis in de Sovjet-pers beschreven?
De Sovjet-atleet eindigde op een eervolle
tweede plaats, de Amerikaan finishte, als
voorlaatste
ings-
gul-
>rote
roor-
gaad
uch-
aan
over. „Maar”, zegt De Bruijn, „ze zijn
zeker niet te vergelijken met de Japan
ners in de Tweede Wereldoorlog, die zich
voor hun keizer doodvochten. Er zijn
wel veel sentimenten die bij de laatste
revolutie in Iran een rol hebben ge
speeld, en achter de schermen is Iran
een door interne politieke tegenstellin
gen verdeeld land”.
Overigens is de gijzeling in de Ameri
kaanse ambassade in strijd met het Isla
mitisch recht, zoals dat door Khomeini
wordt beleden. De Bruijn: „Dat recht
WASHINGTON (AFP en Reuter). Het
Amerikaanse ministerie van Handel heeft
gisteren toegezegd een onderzoek in te
stellen naar de klacht van het staalbedrijf
US-Steel, dat Europese landen hun staal
ver beneden de marktprijs op de Ameri
kaanse markt verkopen. De klacht over
nerle-
it alle
voor
1973
s zijn
de
ssen
n de
ster-
700
oen,
1200
egen
dera,-
Men
ighe-
Zicht
jareri
n ge-'.
dé
plan'
i die
ocia-
een
van
Op
tafel
irige
-
■bond
an dg
n van
ter ip
n om
it het
arbei-
(Van onze redactie buitenland)
TUBINGEN. De door de rooms-ka-
tholieke kerk uit zijn onderwijsfunctie
ontheven Westduitse hoogleraar theologie
Hans Küng blijft hoogleraar aan de uni-
versiteit van Tubingen en directeur van
het Instituut voor Oecumenisch Onder
zoek.
Met dit gisteren bereikte compromis is
de door de rooms-katholieke kerk geëiste
verwijdering van Küng van de katholiek-
theologische faculteit van Tübingen ver
meden.
Het is voor het eerst in de geschiedenis
van deze 500 jaar oude universiteit dat een
instituut wordt losgemaakt uit de facul
teit. Het instituut is nu geplaatst onder de
directe verantwoordelijkheid van de se
naat van de universiteit. Door het compro
mis mag Küng blijven doceren en studen
ten wetenschappelijk begeleiden.
Deze karakteristiek van de werkwijze
van de Sovjet-pers werd gisteravond ge
geven door de schrijver Andrej Sinjavski,
tijdens het forum dat de eerste dag be
sloot van een internationale conferentie in
het gebouw van de Tweede Kamer over de
Olympische Spelen en de mensenrechten.
Onder voorzitterschap van Max van der
Stoel zat de crème de la crème van de
Russische dissidentia achter de micro
foons, bij elkaar toch al gauw een jaar of
dertig in kampen, gevangenissen en psy
chiatrische inrichtingen vertegenwoordi
gend: Natalja Gorbajevskaja, Boekovski,
Amalrik, Koeznjetsov, Pljoetsj, Sinjavski
en Toertsin. Geen van hen bleek tegen een
boycot van de Spelen in Moskou, ieder
van hen had weer andere argumenten om
er voor te zijn.
Hij sloot daarmee aan bij wat Toertsin
zei over de duiven en de haviken in de
Sovjet-top. In het westen denken velen dat
het beter is de Sovjet-leiders niet te irrite
ren en met zachtheid te behandelen, om
dat de Sovjet-duiven in de top dan de
overhand krijgen over de haviken. De
westerse duiven denken op die manier de
Sovjet-duiven te helpen, maar het tegen
deel is het geval. Want het verschil tussen
de duiven en de haviken in de Sovjet-top
is. dat de duiven denken dat het Westen
wèl zal durven terugslaan en de haviken
denken van niet. Het duifachtige optreden
van het westen bevestigt dus het stand
punt van de haviken
Boekovski vertelde dat de inwoners van
Moskou nu tegen elkaar zeggen: we heb
ben de Stalin-terreur overleefd, we heb
ben de nazibezetting overleefd,'de Olym
pische Spelen zullen we ook wel overle
ven Hij bestreed het argument, dat je
door wel te gaan nog enig goed kan doen,
door met dissidenten te praten, met de
gewone mensen op straat, of door zelfs te
demonstreren voor de mensenrechten.
Maar nu al jarenlang wordt de Sovjet
unie ieder jaar bezocht door twee miljoen
buitenlandse toeristen. Als hun aanwezig
heid niets uitricht, waarom zou dan wel de
aanwezigheid van 300.000 bezoekers aan
de Olympische Spelen iets ten goede kun
nen veranderen met betrekking tot de
mensenrechten? Laat degeen die iets wil
doen, die echt de moed voor een kleine
demonstratie wil opbrengen, dat dan lie
ver voor of na de Olympische Spelen doen
en de Spelen zelf boycotten!
Natalja Gorbajevskaja viel het stand
punt aan dat een gedeeltelijke boycot van
maar enkele landen niet effectief zou zijn.
Dat was, vond ze, geen reden om zo’n
boycot dan ook maar niet te houden. Zij
zelf en haar vrienden hadden zich in 1968
ook niet afgevraagd of hun demonstratie
op het Rode Plein tegen de Russische
inval in Praag wel effectief zou zijn, in die
zin, dat de Russische tanks onmiddellijk
zouden worden teruggetrokken. Toch kon
niemand zeggen dat die kleine, ultrakorte
demonstratie geen effect had gehad. Ze
had effect gehad als moreeel voorbeeld.
En de mislukte kaping van een vliegtuig
door Koeznjetsov en zijn vrienden? Zij
werden al gepakt voordat zij het vliegveld
hadden kunnen betreden, Koeznjetsov
werd ter dood veroordeeld, onder de druk
van de internationale opinie werd dat
levenslang, en nu zat hij dus levend en wel
in de Tweede Kamer. Tien jaar heeft hij
gevangen gezeten. Niet effectief dus?
Maar pas na en door die kaping is de
massa-emigratie van de Russische joden
naar Israel op gang gekomen
I
Volgens zijn formule wordt er in het oostelijk deel van Jeruza
lem een „arabische soevereiniteit” gevestigd, terwijl de ondeel
baarheid van de stad wordt gegarandeerd. De Egyptische presi
dent wilde niet verder uitweiden over zijn voorstel.
Op de vraag hoe Jeruzalem een eenheid kan blijven wanneer
er een arabische soevereiniteit in de oostelijke sector komt, zei
hij: „De ondeelbaarheid van Jeruzalem mag dienen als voor
wendsel voor expansionisme”.
Sadat verklaarde op de persconferentie voorts „redelijk tevre-
ruim anderhalve eeuw met een scheef
oog naar het buitenland. „Eerst waren
de Russen en de Engelsen de baas in dat
land, en na de Tweede Wereldoorlog
hadden de Amerikanen het daar voor
het zeggen. Wat er in die tijd misging, is
daarom altijd aan het buitenland toege
schreven. Daar is natuurlijk veel van
waar, maar niet alles”, zegt drs. De
Bruijn.
De islamitische republiek die Khomei
ni wil vestigen, sluit aan bij de gevoelens
en de tradities die nog bij veel Iraniërs
leven. „Voor de gewone man in dat land
is er met de komst van Khomeini niet
zoveel veranderd. Dat verklaard ook wel
waarom Khomeini met name op het
platteland zo’n grote steun heeft”.
(Van onze redactie buitenland)
DACHAU. De twaalf zigeuners
die al sinds een week op het terrein
van het vroegere concentratiekamp
Dachau (Beieren) in hongerstaking
zijn, zullen hun actie niet opgeven,
ondanks dringende verzoeken daar
toe van de politieke partijen in het
Beierse parlement.
„Wij hebben niets te verliezen”, zo
zei de woordvoerder van de zigeu
ners, Romani Rose, gisteren. „Wan
neer we nu opgeven, dan geven we
ook ons recht op”, aldus de woord
voerder. De zigeuners 500.000 van
hen zijn tijdens het nazi-bewind om
het leven gebracht willen met de
hongerstaking een „volledige rehabi
litatie en een morele schadeloosstel
ling” bereiken.
Het Beierse ministerie van Binnen
landse Zaken moet zich, zo zeggen de
zigeuners, alsnog distantiëren van
het optreden van de vroegere Zigeu-
nercentrale van de Beierse politie.
Het ministerie heeft dat tot nu toe
steeds geweigerd.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG. De ministers van Buitenlandse Zaken van de 21 landen van
de Raad van Europa hebben gisteren na afloop van hun tweedaags overleg in
Lissabon een verklaring uitgegeven, waarin de Russische inval in Afghani
stan in scherpe bewoordingen wordt veroordeeld.
De paus noemde hem „de beste
vriend” van de vermoorde aartsbis
schop Oscar Romero.
ning Cuba „bijzonder geschikt” is om te
bemiddelen in de crisis over Afghanistan.
Een correspondent van het Indiase
persbureau PTI meldde gisteren, dat de
Afghaanse regering zou willen dat de Sov-
jet-Unie haar aanwezigheid in Afghani
stan vermindert.
Een woordvoerder van het Afghaanse
bevrijdingsfront verklaarde gisteren, dat
Afghaanse verzetsstrijders afgelopen za
terdag in de plaats Kandahar ongeveer 40
plaatselijke bestuurders van de Parcham-
partij van de Afghaanse president Babrak
Karmal hebben gedood.
President Karmal zei gisteren in een
vraaggesprek, dat Afghanistan probeert
de PLO te bewegen tot bemiddeling in de
geschillen tussen Afghanistan en Iran en
Pakistan.
Koeznjetsov zei, dat de bewering dat
sport niets met politiek te maken had van
dezelfde orde van grootte was als de be-1
wering dat striptease niets met sex te
maken heeft. De sportman kan zich niet
de houding aanmeten alsof de wereld een
groot stadion is, waarin hij alleen maar
zijn spierkracht hoeft te tonen. Doet hij
dat toch, dan wil hij blijkbaar bewijzen
dat de filosoof Bergson gelijk had toen hij
de mens karakteriseerde als een dier dat
zich bezig hield met sport. De vraag wat te
prefereren viel: een boycot of een dialoog,
beantwoordde hij met de slogan: een boy
cot is momenteel de beste vorm van
dialoog!
Ofschoon de regeringen
van beide landen volgens
de verklaring overeen
stemming hebben bereikt
over het beginnen van on-
derhandelingen een stap
in de richting van herope
ning van de grens heeft
Spanje al eerder duidelijk
laten weten vastbesloten te
zijn ’s lands territoriale in
tegriteit te zullen herstel
len”. De Britten daarente
gen hebben in de verkla
ring de clausule opngeno-
men, dat de „Britse rege
ring volledig zal vasthou
den aan haar verplichting
de vrijelijk en op democra
tische wijze geuite wensen
van het volk van Gibraltar
te erkennen’. Middels een
Britse referendum spra
ken de inwoners van Gi
braltar zich in 1968 ten
gunste van aansluiting bij
Engeland uit.
(Van onze redactie buitenland)
SAN SALVADOR. Ongeveer
drieduizend gewapende linkse guer
rillastrijders hebben gisteren in El
Salvador drie dorpen bezet aan de
grens met Honduras en ze tot „vrije
gebieden” verklaard.
Dit is gisteren bekendgemaakt
door het bestuur van de provincie
Chalatenango. De guerrillastrijders
zijn volgens het provinciale bestuur
in de afgelopen weken in de dorpen
geïnfiltreerd. Volgens een woord
voerder van de Nationale Garde van
El Salvador is het gebied inmiddels
omsingeld door troepen, die de guer
rillastrijders elk moment kunnen ver
drijven.
Paus Johannes Paulus II heeft in
tussen mgr. Arturo Rivera y Damas
tot apostolisch administrator van het
aartsbisdom San Salvador benoemd.
(Van onze redactie buitenland)
ROME. De premiers en ministers van
Buitenlandse Zaken van de negen EG-
landen komen op 27 en 28 april in Luxem-
burg bijeen. Dit heeft de president van de
Raad van Europa, de Italiaanse premier
Cossiga, gisteren in Rome meegedeeld.
Oorspronkelijk zouden de Europese re
geringsleiders 31 maart bijeenkomen,
maar de topbijeenkomst werd uitgesteld.
Als reden werd opgegeven de val van de
Italiaanse regering. Volgens waarnemers
werd echter in feite tot uitstel besloten in
verband met de ernstige problemen rond
de Britse bijdrage aan de EG-begroting,
een kwestie die overigens nog steeds niet
is opgelost. Men zal zich in Luxemburg
opnieuw met dit probleem bezighouden.
De ministers zeggen bezorgd te zijn pver
„de verergering van de situatie,, als gevolg
Van de inval en dringen „met klem” aan
op „totale, onmiddellijke en onvoorwaar
delijke” terugtrekking van de Russische
troepen. In de verklaring wordt verder
solidariteit betuigd met het Afghaanse
volk, dat „zijn toekomst moet kunnen
bepalen zonder inmenging of druk van
buitenaf’.
President Carter van de VS zei gisteren
in een toespraak tot de nationale persclub
in Washington dat „de lasten en offers die
het tegengaan van de Russische machts
uitbreiding naar Afghanistan met zich
meebrengt, ook door de bondgenoten van
de VS moeten worden gedragen”. Overi
gens gaf president Sadat van Egypte gis
teren op de laatste dag van zijn bezoek
aan de VS toe, dat Egypte wapens levert
aan de islamitische opstandelinen in Af
ghanistan. „Hetz is geen geheim dat wij
onze broeders in Afghanistan helpen. Wij
Zullen hiermee doorgaan totdat zij hun
land hebben gevrijd,” aldus de Egypti
sche president.
De Oostenrijkse kanselier Krejsky zei
gisteren aan het eind van zijn dreidaags
bezoek aan Joegoslavië dat naar zijn me-
'oor
ngs
trij-
;un-
om-
't er
eeft
-uik
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. De in het afgelopen week
einde naar de DDR overgelopen Belgische
secretaresse had geen toegang tot geheim
materiaal. Zij werkte als typiste Frans op
het internationale secretariaat van het
NAVO-hoofdkwartier in Brussel. Dit
heeft een woordvoerder van de NAVO
gisteren verklaard.
Dinsdag maakte de NAVO bekend, dat
de Belgische secretaresse na het
paasweekeinde niet meer op haar werk
was verschenen. Het Oostduitse persbu
reau ADN meldde daarop, dat de vrouw
naar Oost-Duitsland was gekomen en dat
zij toegang had gehad tot enige honderden
geheime NAVO-plannen.
BANGKOK (AFP). Er zitten nog ten
minste 100 Amerikaanse piloten uit de
Vietnamese oorlog gevangen in een kamp
in Laos. Dit heeft de Franse piloot Jac
ques Leguay gisteren in de Thaise hoofd
stad Bangkok verklaard. Leguay heeft
vanaf 1977 in een Laotiaanse gevangenis
gezeten. Hij kwam daar terecht nadat hij
op de Laotiaanse luchthaven Vientiane
was aangehouden omdat hij plannen zou
hebben gehad met een gestolen vliegtuig
het land te verlaten. Onlangs wist Leguay
te ontsnappen en naar Thailand te ont-'
vluchten.
De ontsnapte piloot zei dat een Laoti
aanse chauffeur hem had verteld dat hij
in een kamp bij de grens met Vietnam
talrijke blanken had gezien. Het aantal
van 100 baseerde de Fransman op de
ervaring dat de Laotianen nooit kampen
voor een kleiner aantal gevangenen
bouwen.
De militaire attaché van de Amerikaan
se ambassade in Bangkok deelde mee dat
het best mogelijk is dat er nog Amerika
nen in Laos worden vastgehouden. Vol
gens officiële cijfers worden er nog 570
militairen vermist. Van de meesten moet
worden aangenomen dat zij niet meer
léven.
den” te zijn over de resultaten van zijn besprekingen met de
Amerikaanse président. Hij verliet de Verenigde Staten gister
avond.
Voor hij aan boord van zijn vliegtuig stapte, verklaarde de
Egyptische president te hebben ingestemd met het Amerikaanse
voorstel het overleg oyer Palestijnse autonomie eind deze maand
naar Washington te verplaatsen. De Israëlische premier Begin
heeft nog niet op dit voorstel gereageerd. Hij komt volgende
week naar de Verenigde Staten.
Begin heeft gisteren voor de Israëlische televisie gezegd dat hij
in het Egyptische parlement over de Palestijnse kwestie wil
spreken. Maar dan wil hij wel een „directe, officiële uitnodiging”
van Sadat, zo zei hij.
In Washington verklaarde Sadat in een toespraak voor de
Amerikaanse National Press Club intussen, dat „hij er geen
bezwaar tegen zou hebben”, als Begin komt.
De Egyptische krant Al Achram meldde gisteren dat Carter en
Sadat overeenstemming hebben bereikt over een geheim werk
document, dat kan dienen als basis voor de onderhandelingen
over autonomie als Israel er mee akkoord gaat.
(Van onze redactie binnenland)
„De Amerikanen alleen zullen met hun sactiemaatregelen weinig effect
kunnen sorteren. Ze zullen met hun maatregelen eerder het tegendeel
bereiken en een blokkade op zee zal de eenheid in Iran alleen nog maar
versterken”.
Aldus de Leidse Iran-deskuridige drs.
J. T. P. de Bruijn. Hij ziet weing heil in
de Amerikaanse acties. „Amerika zal
heel voorzichting moeten zijn”. Een van
de weinige mogelijkheden om de gegij
zelden vrij te krijgen, is volgens De
Bruijn druk uitoefenen via de Westeuro-
pese landen. „Ons werelddeel moet zijn
invloed uitoefenen, maar men is daar
voor in Europa nogal huiverig”.
Volgens de Leidse iranist worden de
gijzelaars gebruikt om interne conflic
ten in Iran in toom te houden. „Iedere
actie (behalve oorlog) van de Amerika
nen zal de huidige bewindhebber in Iran
alleen maar in de kaart spelen”.
Er bestaat in Iran een groot wantrou
wen tegen vreemde mogendheden. Dat
De hongerstaking van de groep Westduitse zigeuners in Dachau duurt al acht dagen. De zigeuners eisen onder meer eerherstel voor de
vervolging en het lijden dat zij hebben ondervonden in de nazi-tijd.
met die tradities. Ook het doden van
gijzelaars is in strijd met dat islamiti
sche recht”.
De kwestie Iran wordt echter bemoei
lijkt omdat er volgens De Bruijn „ook
een klassestrijd aan de gang is, waarin
alles is geoorloofd. Deze vorm van stads
guerrilla (zoals de Rode Brigades) is uit
Europa naar Iran overgewaaid. Bij deze
manier van oorlogvoeren wordt alles
gebruikt wat in het straatje van de bezet
ters van pas komt om de vermeende
vijand (in dit geval Amerika) te bestrij
den. Daar maken fanatieke moslims
weer misbruik van. Zij gebruiken de
linkse studenten in de ambassade om
hun iedealen te realiseren. Dat maakt
het allemaal erg moeilijk om in Iran tot
een oplossing te komen. Het is in wezen
uitzichtloos, omdat mén er geen punt
achter kan zetten. Het is een chaotische
situatie, waar een heleboel zaken lijn
recht tegen elkaar indruisen. Alleen een
dictator zou een einde aan de toestanden
(Van onze redactie
buitenland)
LISSABON. Span
je heeft zich bereid ge
toond de grensblokka-
de van Gibraltar, in
1969 door wijlen dicta
tor Franco ingesteld,
over enige tijd op te
heffen.
Britse en Spaanse des
kundigen zullen op 1 juni
van dit jaar bijeen komen
om een tijdschema op te
stellen voor heropening
van de grens met het
Spaanse vasteland en het
herstellen van de post- en
telefoonverbindingen. Dit
blijkt uit een gezamenlijke
verklaring van Spanje en
Engeland, na afloop van
beraad in Lissabon tussen
de Spaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Mar
celino Oreja en zijn Britse
ambtgenoot lord Carring
ton. De ministers hebben
besloten ook weer te gaan
praten over de toekomst
van Gibraltar. Oreja en
Carrington bevonden zich
in de Portugese hoofdstad
in verband met een bijeen
komst van de Raad van
Europa.
De rotspunt Gibraltar
eens van grote strategische
betekenis, is vanaf 1704
een Britse kolonie. Spanje
sloot in 1969 de landsgrens
in het kader van een cam
pagne om Engeland te
dwingen de rots terug te
geven. In de verklaring
van gisteravond wordt ge
zegd, dat de twee landen de
kwestie van de kolonie wil
len oplossen in een geest
van vriendschap en in
overeenstemming met des
betreffende VN-resoluties
(Gibraltar „hoort bij”
Spanje, red.)
de Amerikaanse ambassade zijn strijdig
De Bruijn.
drs. De Bruijn kijken de Iraniërs, al
en zeilen van de Iraniërs nogal extreem
Nederland, West-Duitsland, Frankrijk.
Engeland, Italië, België en Luxemburg.
