Kritiek van CNV-er Geradts:
OR-voorzitter verlangt meer macht
hier verlengstuk
Hoger personeel
directie moet wel
blijven beslissen
N
1
I
1
van de vakbonden”
Ondernemingsraad
De tijd van overleg
99
99
I
BI
PB
1
8
de
an
1
v
II
Het
S
I I
r .75
WW
Ik heb gekozen voor de arbeider.
Het belangrijkste uitgangspunt
voor mij is de verbetering van de
omstandigheden voor de arbei
der, en dan bedoel ik de laagst
betaalden, want de hogere inko
menstrekkers hebben bewezen
voor zichzelf te kunnen opkomen.
En of ik dat nu doe als raadslid of
als kaderlid van de vakbond of
als voorzitter van de onderne
mingsraad. dat zal me worst we
zen, als het uiteindelijk die arbei
der maar ten goede komt. Daar
ben ik voor gekozen en daar zit ik
voor.”
Want dat kan best samen gaan
vindt Arie Korringa. Onderne
mingsraden en vakbondsactivi
teiten zijn volgens hem de beste
garantie dat het de arbeiders
goed gaat. ,.Wij hebben een actie-
programma. Dat is gemaakt door
de vakbond en van daaruit opere-
-• ren we”.
Wg
„Als je op een lijst gaat staan
heb je als kandidaat een verplich-
ting tegenover je achterban. Dan
moet je niet in je eentje gaan
opereren, dat geeft verdeeldheid
waardoor je de directie in de
kaart speelt”. Korringa is er dan
ook trots op, dat de OR op deze
manier het afgelopen jaar al het
een en ander gedaan heeft gekre
gen bij de directie in Amstelveen.
Zaken die, zoals hij zegt, de
kwetsbare groepen, het lagere
personeel ten goede zijn geko-
I men. En dat wordt hem niet altijd
in dank afgenomen. Door een an
dere groep georganiseerden, het
hogere personeel. Zo is hij duide
lijk in zijn nopjes met de nieuwe
bevoegdheden van de OR bij het
benoemen van functionarissen in
leidinggevende functies. Hier
door heeft er in het afgelopen
jaar een belangrijke benoeming
plaatsgevonden in de Raad van
Commissarissen. Op initiatief
van de FNV fractie nam oud mi
nister van financiën Wim Duisen
berg zitting in de RvC.
Ook heeft het lage personeel
inspraak gekregen bij de benoe
ming van hun directe chefs. Toch
blijft hij bij zijn eigenlijke werk,
het leiden van de OR, boven de
partijen en verschillende menin
gen staan. Zijn voorzittersschap,
dat door een aantal vooral hogere
personeelsvertegenwoordigers in
de OR aanvankelijk met argus
ogen werd bekeken, wordt nu bij
na unaniem door een ieder zeer
positief gewaardeerd.
Hij kan dan ook bogen op de
nodige bestuurservaring. Naast
de talloze activiteiten binnen de
vakbeweging heeft hij naast het
voorzitterschap van de OR van de
KLM, zitting in de gemeenteraad
SCHIPHOL. Op 16 april gaan dit
1 jaar de 17.000 werknemers van de KLM
ter stembus om, na enkele maanden van
I experimenteren, voor de eerste maal een
ondernemingsraad „nieuwe stijl” te kie-
i zen. Geen eenvoudige zaak bij een be-
drijf van een dergelijke omvang. Of met
I de toepassing van de nieuwe wet bij de
J KLM een stuk arbeiderszelfbestuur in
huis is gehaald - het voorzitterschap be
rust nu immers bij een door de onderne-
mingsraad gekozen leden en niet meer
bij de bedrijfsdirecteur - moet voorals
nog betwijfeld worden.
(van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL. „De KLM is een
goed OR bestel gewoon waard.
Stem dus lijst 1. Vervoersbonden
FNV”. De strijd om de gunst van
de werknemers bij de KLM lijkt
met het verschijnen van de ver-
kiezingskrant van de FNV één
week voor de eigenlijke verkie
zingen eindelijk pas goed begon
nen. Vier pagina’s actiepunten
voor het komend jaar en een uit
gebreid overzicht wat is bereikt
vormen een tegenwicht tegen de
talloze briefjes die in bedrijf zijn
opgehangen met de oproep op
een „vrije lijst” te stemmen. Voor
de derde keer staat hij bovenaan
op de kandidatenlijst van de
FNV. Arie Korringa is ruim 26
jaar in dienst van de KLM. Via
diverse functies is hij momenteel
chef van de afdeling dokumenta-
tiekoeriers. Het laatste jaar was
hij voorzitter van de onderne-
I mingsraad van de KLM. Vanuit
een piepklein kantoortje op een
stukje niemandsland tussen dou
ane en platform bestiert hij het
OR-gebeuren en leidt hij de acti
viteiten van de FNV bonden in
goede banen.
De Hoofddorper hoopt dan ook
dat de ondernemingsraad het ko
mend jaar .serieus’ genomen gaat
worden door de KLM. Want daar
schort het volgens Korringa nog
wel eens aan.
Overigens een begrijpelijke
zaak vindt hij. Want de tijd is
voorbij dat de OR een instrument
was. waar wel mee gepraat mocht
worden, maar dat uiteindelijke
beslissingen toch zonder daad
werkelijke inspraak genomen
werden. Het delegeren van in
spraak naar /ie mensen op de
wérkvloer is de levensovertuiging
van Korringa. Hij gelooft er in.
„Het heeft te maken met het
delen van verantwoordelijkheid,
het spreiden en kontroleerbaar
maken van macht en echt samen
werken, met respect voor ande
ren en met een eigen integriteit”.
Daarom is die inspraak Korringa
desnoods een kruistocht waard.
van de Haarlemmermeer,
vermoeden dat zoveel verschil
lende functies een verstrengeling
van tegengestelde belangen met
zich mee brengen wijst hij catego
risch van de hand. „Wanneer je
de zaken waarmee je bezig bent
benadert uit een bepaalde optiek
en je je aan de uitgangspunten
die je gekozen hebjt; houdt. kun je
alle functies welke ik bekleed ge
makkelijk naast elkaar vervullen.
Het KLM-personeel bestuurt nog niet mee
>8.
Hiervoor lijken teveel groeperingen met strijdige
zo
1
(van een onzer verslaggevérs)
t 1
V,-
HP-kandidaat-leden Douwes en Verbeek .Directie heeft het beste met allen voor’
14
Want dat is een vart de taken van de
gekozen leden binnen het OR-bestel, de
belangenbehartiging van de achterban, in
dit geval van de menséh bij de KLM die
meer dan zo’n 45.000 gulden per jaar ver
dienen. De vereniging heet VHKP en staat
met drie kandidaten te trappelen om in de
ondernemingsraad gekozen te worden
door het ruim 1600 koppen tellende ..hoge
re personeel”.
SCHIPHOL. Ze'zijn net geen vak
bond. Wel behartigen ze de belangen van
aangesloten leden. In het externe overleg
over de Cao-voorwaarden. En ook in het
interne overleg, in de Ondernemingsraad.
In goed overleg. En wederzijds vertrou
wen. Want dat zijn de trefwoorden die
regelmatig over tafel rollen. Zien de FNV-
bonden de bedrijfsdirecties veelal nog als
een tegenstander die met de nodige arg
waan benaderd moet worden, de VHKP
gaat uit van een goede trouw onder de
directieleden. Zo vinden de vertegenwoor
digers van het Hogere personeel het een
gezonde taak dat de directie van de KLM
ren. De kennis die circuleert binnen de top
van de KLM. en waarvan een ieder binnen
de OR van de Koninklijke kan profiteren.
van de vakbonden binnen het OR bestel aanzienlijk
vergroot.
Wie zijn oor te luisteren legt op de nationale
luchthaven ontdekt nogal wat kritiek naar de be
drijfsdirectie van de KLM wat betreft de relatie
met de OR en de opstelling ten aanzien van de
komende verkiezingen. Zo blijkt een groot deel van
de werknemers nauwelijks te weten welke be
voegdheden een OR heeft en welke veranderingen
er met de invoering van de wet hebben plaats
gevonden. Hoewel van groot belang voor het func
tioneren van het bedrijfsgebeuren en het daarmee
gepaard gaande overleg, blijkt de KLM „uit neutra-
liteitsoverwegingen” vrijwel niets aan enigerlei
mate van voorlichting te hebben gedaan,
Geradts
veel vrije lijsters.
■W:
Om de stemmers massaal naar de stembus te
krijgen hebben diverse groeperingen de laatste
weken koortsachtig gelobbied. Met behulp van.
sleutelhangers probeerde de VHKP de organisatie-
graad van het hoger personeel fors boven de 60
procent te krijgen. De FNV hield een verkiezings-..
bijeenkomst met worst, kaas en blikjes bier, waar
leden en belangstellenden de kandidaten aan de jas
konden trekken terwijl op de achtergrond speelde
een aantal muzikanten om een gezellige stemming
te kweken. Vrije lijsters trachtten veelal door mid
del van anonieme briefjes de kiezers te weerhou
den van stemming of zetten zich af met name'tegen”1
de FNV.
De vakbond zijn zij niet slecht gezind. Het
is volgens de VHKP een gezonde zaak, dat
de vakbond via de OR invloed in het
bedrijfsgebeuren tracht te krijgen. Want
ook dat is' een taak van de OR-leden. Toe
te zien op de uitvoering van de primaire
en secundaire arbeidsvoorwaarden en de
bijschaving gedurende de looptijd van de
CAÓ.
Het zijn geen militante heren. Ze opere
ren volgens het harmoniemodel. Hun be
langrijkste bijdrage lijkt gelegen in de
kennis die zij hebben van het grote gebeu-
Het lijkt dan ook evident dat het voltallige perso
neel van de KLM in de toekomst zal gaan werken
volgens het zogenaamde confrontatiemodel. Dit
door prof. Mauk Mulder uiteengezette model gaat
uit van de confrontatie van twee tegenpartijen elk
met een eigen realiteit.
Bij het interne OR-overleg zullen dit vaak de
tegengestelde belangen van hoger en catagoraal
personeel enerzijds en die van het lagere personeel
anderzijds zijn. In het overleg met de directie
betreft dit de vaak tegengestelde opvattingen van
directie tegenover die van de OR. In het confronta
tiemodel van Mulder zullen beide partijen moeten
blijven bepalen wat zij van het standpunt van de
ander vinden en deze mening voortdurend aan de
„tegenstander” kenbaar maken.Uiteindelijk dient
dan een constructieve modus operand! gevonden te
worden.
Het belangrijkste echter blijft, wanneer de OR
een echte vertegenwoordiging van het personeel
wil zijn, dat alle daartoe gerechtigde werknemers
op 16 april hun stem uitbrengen op die kandidaten
waarvan zij vinden dat zij een constructieve bijdra
ge kunnen leveren aan het bedrijf.
leden teveel de deelbelangen van bepaalde groepen
gaan behartigen. Dat dit gevaar geenszins denk
beeldig is moge blijken uit de grote toename van
het aantal kandidaten op een zogenaamde vrije
lijst. Dit zijn personeelsleden die zich onafhanke
lijk van groeperingen als vakbond of catagorale
organisaties kandidaat hebben gesteld na het ver
zamelen van de daarvoor benodigde 32 handteke
ningen. Deze tendens is mede toe te schrijven aan
de kwetsbaarheid van de »elatie van de OR-leden
met hun achterban. Velen worden door slechts
enkelen vertegenwoordigd. De grote massa merkt
bijna niets van de OR-activiteiten. Door het grote
tijdsbeslag dat het OR-gebeuren op de leden legt,
hebben slechts weinigen tijd om zich te verstaan
met hun achterban. Een uitzondering hierop moet
gemaakt worden voor de leden op de kandidaten
lijsten van de vakbonden. Hoewel met name de
FNV in het verleden sterk gekeerd was tegen het
aannemen van de huidige wet, lijkt zij daar nu van
teruggekomen en tracht zij haar doelstellingen ook
binnen de OR te verwezenlijken. Grote kennis en
een jarenlange traditie op het gebied van arbeids
verhoudingen naast een goed geschoold kader en
een fractieoptreden naar buiten toe, hebben de rol
een gerechtelijke uitspraak verlangt over
een geschil dat is gerezen met de OR.
De Ondernemingsraad moet in de eer
ste plaats gezien worden als adviesor
gaan. maar de uiteindelijke beslissing
dient te blijven op de plaats waar zij nu
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL. Zelf vier jaar gele
den uit de FNV gelopen en nu op een
onverkiesbare plaats op de kandida
tenlijst van de vervoersbond CNV
voor hoger personeel: P. A. M. Ge
radts. Toch wil hij graag, ondanks
het hem opgelegde spreekverbod,
zijn mening kwijt over de manier
waarop de bedrijfsdemocratisering
bij de KLM gestalte krijgt. Want Ge
radts maakt zich zorgen. Het gaat
niet goed met de ondernemingsraad,
klinkt het somber uit zijn mond. Het
onheil komt uit de hoek van de vak
bonden, want die hebben volgens de
ze verontruste KLM-werknemer een
veel te grote invloed binnen de OR.
Arie Korringa
ik doe het voor de arbeider
I belangen binnen het bedrijf verenigd. Het is dan
ook te verwachten dat, indien het OR-bestel een
getrouwe afspiegeling is van het KLM personeel, ze
zo'n heterogeen gezelschap zal vormen, dat een
gebrek aan unanimiteit in de besluitvorming het
I gevolg zal zijn. Vooral wanneer de afzonderlijke
Vanuit de OR zelf is men niet te spreken over de
opstelling van de directie in het overleg met de
ondernemingsraad. Met name is het enkele OR
leden in het verkeerde keelgat geschoten dat de
bedrijfsleiding een met grote meerderheid aange
nomen motie over een verandering in het regele-
ment voor vliegers naast zich neer gelegd en ter
toetsing bij de kantonrechter heeft gedeponeerd.
K ‘^1
L
Dat zijn zorgen door anderen gedeeld
worden, wordt volgens Geradts aange
toond door de kandidaatstelling bij deze
verkiezingen. Op dé lijsten voor de OR en
de groepscommissies komen elf onafhan-
kelijken voor. Nooit eerder was het aantal
„vrije lijsters” zo groot.
Geradts heeft zich zorgvuldig op het
interview voorbereid. Al zijn grieven
staan op papier. Mondeling licht hij het
verhaal toe. Centraal in zijn betoog staat
het woord: Bedrijfsbelang. Een begrip dat
naar zijn mening door teveel onderne
mingsraadsleden te vaak wordt verwis
seld met vakbondsbelang. En politiek in
het bedrijf is voor deze werknemer een
vies woord.
„Een onverkwikkelijke zaak", zegt Ge
radts zelf. De wet op de ondernemingsra
den rept alleen over de vakbonden bij de
kandidaatstelling. Externe vakbonden
kunnen kandidatenlijsten indienen,
staat er. En daar is de kous mee af.
„Terecht,” zegt Geradts. „want de geko
zen OR-leden zijn individueel verantwoo-
ring verschuldigd - aan hun kiezers, de
werknemers, waarvan een groot deel mis
schien niet lid van een vakbond is. En
moet je die mensen dan opzadelen met
beslissingen waarvan de vakbond vindt
dat ze genomen moeten worden? Jé kiest
iemand in de OR omdat je denkt dat hij
het best in staat is om jouw belangen te
behartigen maar niet omdat ie de kolen
voor je uit het vuur sleept bij onderhande-
lingen op het terrein van de primaire
arbeidsvoorwaarden. Dat is de taak van
de vakbond."
Hoewel Geradts een groot tegenstander
van een vakbondsvinger in de bedrijfspap
is, begrijpt hij wel degelijk de beweegre
denen van de vakorganisaties. „Daar heb
ben ze nooit een geheim van gemaakt,”
zegt hij. „Ze zijn vooral bang dat in het
OR-orgaan andere, mogelijk tegenoverge
stelde, standpunten worden geuit dan die,
welke de stokpaardjes zijn in het externe
overleg.”
Het is hem echter een doorn in het oog
dat de vakbond deze mogelijke situaties
ondervangt door te eisen van hun leden
kandidaten in de OR van de KLM dat ze
indien ze gekozen worden zich zo aan de
vakorganisaties binden dat ze zich mid
dels een loyaliteitsverklaring neerleggen
bij een meerderheid in de fractie. „Op die
L
termijn misschien impopulaire maatrege-
lingen voor de deur staan, dat is dan
misschien wel vervelend, maar uiteinde
lijk zullen alle werknemers daarvan profi
teren. En daarmee is het verhaal van de
Vereniging van Hoger KLM-personeel
verteld.
7 v.
Wat het CNV aan deze verkiezingen doet blijft
duister. Zij vonden het OR-gebeuren en interne
zaak en legden hun leden een spreekverbod op
naar buiten. Een toezegging van de fractievoorzit
ter te praten over de komende OR-verkiezingen
werd zonder opgaaf van reden geweigerd. Verslag
gevers Ed Olijerhoek sprak wel met andere kandi-1
daat-ondernemingsraadsleden. Hun visie op de be
drijfsdemocratisering staat op deze pagina.
ligt: de directie. Die is daar voor inge
huurd. Gezond verstand van de directie
en de bereidheid te luisteren naar wat er
in de geledingen van het personeel leeft,
moet een garantie zijn voor een goed
bedrijfsbeleid. Een beleid door de KLM
voor de KLM. En dat er dan op korte
...;ss5s:.
En dat is een slechte zaak, vindt Ge-»-
radts. „Want als het de KLM goed gaat’
gaat het goed met de KLM-ers.” Snel'
voegt hij eraan toe ook tegen rassendiscri
minatie te zijn, maar stoppen met de
luchtverbindingen op Johannesburg, dal
lost toch niets op? Dan gaan de zaken toch'
slechter, en dat kan toch niet de bedoeling
van de OR zijn? Politiek buiten de deur is,
het motto van het plaatsvervangend.
hoofd personeelsreizen. Dat vertroebelt?
een heldere kijk op het bedrijfsgebeuren.*
Hoewel hij grote bewondering heeftS
voor het leiden van de huidige onderne-'_’
mingsraad door de Hoofddorper Arie.
Korringa vraagt hij zich in gemoede af of'
een veelheid van functies geen verwarring^
zaait bij de schipper aan het roer van de.”
OR. Die man zit tot z’n nek in de'--
vakbondsactiviteiten, is voorzitter van del.
OR, raadslid van de gemeente Haar
lemmermeer en heeft een duidelijke poli
tieke visie. Hij heeft een kast vol petten..
Die kun je toch niet allemaal tegelijk
opzetten bij gemeenschappelijke zaken"
met tegenstrijdige belangen?
Hij vindt het onbegrijpelijk dat Korrin
ga tijdens de afgelopen acties tegen de
door de regering afgekondigde loonmaat
regel de boer op is gegaan medestanders
te vinden voor een werkonderbreking.
„Daar dien je het bedrijf toch niet mee?
Dat kost handen vol geld. Hoe kun je als
onafhankelijk OR-lid daar mee bezig zijn.
Ontevreden passagiers die zelf hun kof-
fers moeten sjouwen. Vliegtuigen die niet
op tijd konden vertrekken. Daar kun je
als rechtgeaarde KLM-er en dienstverle- L
ner toch niet achter staan? En toch zeker
niet wanneer de wet op een democratische -
manier zijn weg door het parlement heeft 17
gevonden? Dan moet je je ongenoegen - -
duidelijk maken op de daartoe geëigende “L
wegen bij de verkiezingen voor de Tweede
Kamer van de Staten Generaal.”
Het staat dan ook als een paal boven “öi
water voor Geradts. Volgend jaar zal de
meerderheid van de OR niet meer bestaan
uit FNV-ers. „Maar dan moet wel iedereen
komen stemmen op 16 maart. Want dat is
van levensbelang voor een goede onderne-
mingsraad. En misschien dat de directie G'
van de KLM dan de OR serieus gaat
nemen. Deskundigheid en overleg op alle
fronten, dat zijn de zaken die de KLM
omhoog zullen stuwen en daarmee de
belangen van de 17000 werknemers.”
alleen is nu voorbij
manier wordt de OR een verlengstuk van
de vakbond. Zeker zoals bij de KLM waar
de meerderheid van het aantal zetels
wordt ingenomen door FNV leden (16
zetels van de 30. red.). Daarom vindt Ge
radts fractieoptreden binnen de OR ver
werpelijk. „De KLM-er heeft er recht op te
weten hoe zijn gekozen lid in de OR over
bepaalde zaken denkt en hij koopt niets
voor een algemene mening.”
Het zit Geradts hoog dat er in de kwestie
Zuid Afrika niet is na te gaan wie de voor-
en tegenstanders van het FNV van het
door de KLM gevoerde beleid zijn
geweest.
Het is duidelijk: hij vindt dat de onder
nemingsraad zich bezig heeft gehouden
met een zaak die politiek misschien wel
interessante kanten had. maar waar het
bedrijfsbelang van de KLM als onderne
ming totaal uit het oog is verloren.
