Studie Natuur en Milieu:
Verbod tv-reclame
alcohol heeft geen
Vergeefs
protest
De nieuwe strijd in Nicaragua
achtergrond
Lagere overheden:
ROS moet blijven
I
Of
effect op verbruik
CABAL
- H hm
ilüll
lit
kousy
Drankenfabrikanten:
Snoerloze telefoon
In brief aan Kamer Commissie:
RSV krijgt order
mammoetvaartuig
ADM: nog 240
Joegoslavische
arbeiders erbij
zX
XX7 7/^»
m
Uk
i
25
WOENSDAG 16 APRIL
1980
ECONOMIE
(Van onze redactie economie)
w®0
4
s
s
I
R
’s-GRAVELAND. De
bouwmarkt zal in de toekomst
ingrijpend veranderen; er
komt minder nieuwbouw en
meer vernieuwbouw, wat min
der materiaal vraagt. Dit
blijkt uit een studie van de
Stichting Natuur en Milieu die
gisteren is gepubliceerd.
I**
r I
i*
,3
Bouw kan toe met
minder grondstoffen
(ADVERTENTIE)
Bevrij-
9^ 11
■1
MANAGUA. „Politiek zijn we onafhankelijk, maar op economisch
gebied zijn we nog niet zo ver”. Met deze opmerking gaf Moises Hassan, lid
van de revolutionaire junta in Nicaragua, aan waar het dilemma van de
sandinistische revolutie - inmiddels bijna 9 maanden oud - op dit moment
schuilt.
Boeren uit Kent demonstreerden deze
week voor de Franse ambassade in Londen.
In de brief aan de vaste Kamercommis
sie vestigen de drie overheden de aan
dacht op de toenemende economische
problemen in het Rijnmondgebied. De
scheepsbouw vormt daarvan slechts een
onderdeel. Zij vinden dat versterking van
De vraag naar bouwgrondstoffen zal
over tien jaar ongeveer 70 procent bedra
gen van de huidige en daarna nog verder
afnemen. Tegelijk zal het hergebruik van
Een eventuele aanvullende steunverle
ning aan de ROS mag niet ten koste gaan
van de mogelijkheden van steunverlening
aan bedrijven en bedrijfstakken in het
Noorden van het land. Dit schrijft de
bestuurscommissie Noorden des Lands in
een brief aan de voorzitter van de Tweede
Kamer.
De bestuurscommissie acht het in het
licht van het regionale structuurbeleid
voor het Noorden onaanvaardbaar en ook
ondenkbaar dat het Noorden zou moeten
inleveren ten behoeve van de ROS.
De vraag naar bouwgrondstoffen kan
voor een belangrijk deel worden gedekt
door toepassing van afvalstoffen. De stu
die van Natuur en Milieu beveelt dan ook
de regionale economie geboden is door
middel van verbetering van de economi
sche infrastructuur (oliegeul, LPG- en ko-
lenterminal), het wegnemen van investe-
ringsbelemmeringen en verbetering van
de sociale infrastructuur (stadsvernieu
wing en arbeidsmarktbeleid).
De drie overheden schrijven verder dat
zij met verbazing en ontstemming hebben
kennisgenomen van de beslissing om het
ROS-plan niet uit te voeren. Zij zijn ook
boos over het feit dat aan die beslissing
geen enkel overleg met de regionale
overheden vooraf is gegaan.
O)
ra
X
5
o
m
g
04
Q.
C
s?
ra
E
Reeds eerder heeft Hoogovens in IJmui-
den een aanvraag ingediend voor het aan
trekken van 500 Joegoslaven. Hierover is
nog geen beslissing genomen. Wel zijn er
bij diverse fracties in de Tweede Kamer
twijfels gerezen over deze oplossing van
het arbiedsprobleem bij Hoogovens. Zo
dingsfront is een klassenstrijd aan de
gang, die ondanks alle fraaie woorden
over de noodzaak van eenheid binnen de
gelederen, tegenover het Amerikaans
imperialisme en de provocaties van ex
treem links, nauwelijks verborgen blijft.
Een teken daarvan waren de reacties
van sandinistische kant op een uitlating
van Alfonso Robelo, ondernemer en lid
van de junta, die op een partijbijeen
komst van de Democratische Beweging
van Nicaragua (MDN) voor een socialis
me in vrijheid pleitte. Sommige aanwezi
gen verbrandden de zwart-rode vlag van
de sandinisten, terwijl Robelo de gods
dienstvrijheid bezwoer en de sandinis
ten kritiseerde vanwege hun pogingen
tot manipulatie en indoctrinatie van de
bevolking.
„Kijk maar naar het buitenland. In de
Scandinavische landen mag helemaal
geen reclame voor alcohol worden ge
maakt. Niettemin stijgt daar nog altijd het
gebruik. Hetzelfde geldt voor Canada,
waar in sommige provincies wel en in
andere geen verbod bestaat om te adver
teren voor alcoholhoudende dranken. In
beide gevallen steeg het verbruik ervan
met vrijwel hetzelfde percentage. Het
ROTTERDAM.(ANP) De provincie Zuid-Holland, het Openbaar Lichaam
Rijnmond en de gemeente Rotterdam vinden dat de Rotterdamse offshore- en
scheepsnieuwbouwcombinatie ROS niet gesloten mag worden, maar dat het
alternatieve plan van commissarissen en directie van de ROS een reële kans
moet krijgen.
Zij wilden een stuk lam afleveren uit protest
tegen het verbod op de import van schape-
vlees in Frankrijk. Dit verbod is illegaal. De
ambassade weigerde het vlees in ontvangst te
In een brief aan de leden van de vaste
Kamercommissie voor economische za
ken schrijven de drie lagere overheden
onder andere dat het definitieve verdwij
nen van de scheepsnieuwbouw en offsho-
j re uit het Waterweggebied, zoals het kabi
net wil, zal leiden tot het toenemen van de
1 toch al grote economische problemen
waarmee Rijnmond te kampen heeft.
waren de Kamerleden Van der Doef en
Van den Bergh van de PvdA van mening
dat eerst bekeken moet worden, of Hoog
ovens door het verbeteren van de arbeids
omstandigheden het werk aantrekkelij
ker kan maken voor Nederlandse werkne
mers.
Het ministerie van Sociale Zaken ver
wacht binnen afzienbare tijd een besluit
van minster Albeda over de aanvraag van
Hoogovens.
Dit besluit zou ook consequenties kun
nen hebben voor de aanvraag van de
ADM, aldus een woordvoerder van het
ministerie van Sociale Zaken.
„Evenals de betrokken werknemers, de
vakbonden en de inmiddels aangetrokken
leden van de raad van commissarissen en
directie van de ROS in oprichting moch
ten wij erop vertrouwen dat aan de reste
rende grote scheepsnieuwbouw en offsho
re in Nederland nieuwe kansen geboden
zouden worden”, aldus Zuid-Holland,
Rijnmond en Rotterdam in de gezamenlij
ke brief.
MÜNCHEN (DPA). De Westduit-
se maatschappij Siemens heeft een te
lefoon ontwikkeld, die niet meer met
een snoer op het telefoonnet is aange
sloten, maar die de signalen met be
hulp van infrarood licht op het net
overbrengt. De telefoon wordt gevoed
door een batterij, die zes uur lang on
onderbroken telefoneren mogelijk
maakt. De batterij moet bij tijd en
wijle via een snoer door het lichtnet
worden opgeladen. Het apparaat zal
pas over enkele jaren op de markt
komen.
afvalstoffen belangrijk toenemen, waar
door de vraag naar oppervlaktedelfstof-
fen snel zal teruglopen, aldus het rapport.
De studie, „Grondstoffen voor de bouw,
een reële vraag en een nieuw aanbod”
geheten, toont aan dat de grondstoffen
voorziening voor de bouwmarkt kan wor
den verzekerd zonder dat de winning van
oppervlaktedelfstoffen als zand, grind,
klei en mergel op het huidige niveau
wordt voortgezet. De winning van deze
delfstoffen vormt een ernstige bedreiging
voor natuur, milieu en landschap en dient
dan ook te worden beperkt, aldus de
studie.
De drie regionale overheden vinden het
in een wereld van toenemende onzekerhe
den over de energievoorziening, vooral
vanuit het Midden-Oosten, van groot be
lang dat Nederland en andere landen aan
de Noordzee een zekere capaciteit behou-
den in de grote offshore. Volgens Zuid-
Holland, Rijnmond en Rotterdam kan
worden verwacht dat in de nabije toe
komst de exploitatie van het continentale
plat krachtig ter hand zal worden geno
men. Voorts zijn er perspectieven voor
I wat betreft het transport van LNG en
LPG.
TC:
de sandinisten met administratief-disci-
plinaire maatregelen. „Ze vergeten de
arbeiders duidelijk te maken dat 75 pro
cent van de produktie nog steeds in
handen van de oude eigenaars is. Wie
komt dan uiteindelijk de groei van de
produktie ten goede” vragen linkse groe
pen. Ook zoden de sandinistische leiders
er niet bij vertellen dat ondernemers en
fabrieksdirecteuren matiging van loon
eisen en discipline van de vakbonden
bedongen hebben als voorwaarde om
deel te nemen aan het proces van wede
ropbouw van de zwaar aangetaste indu
strie.
De junta redeneert dat onredelijke
loonsverhogingen inflatie veroorzaken.
Die gestegen kosten voor levensonder
houd en de afname van hun koopkracht
baart de arbeiders en boeren echter
meer zorgen dan de argumenten van de
sandinisten, die er op wijzen dat door
betere faciliteiten op het gebied van on
derwijs, gezondheidszorg en woning
bouw het bestaan van de werkende klas
se er op vooruit gegaan is.
De bevolking klaagt over de toegeno
men bureaucratie in regeringskantoren,
ziekenhuizen en sociale instellingen. De
macht administreert, maar deelt niet
met de bevolking. Aan de andere kant
hebben de sandinisten in korte tijd de
massa’s op volkswijkniveau, in de fa
brieken, scholen en kantoren goed we
ten te organiseren, zodat de Comités
veer de Verdediging van de Revolutie
(CDR) naast het euvel van bureaucrati
sche uitwassen, de armen kunnen verde
digen tegen prijsopdrijving, hamsteren
of het gebrek aan sommige levensmid
delen en medicamenten.
Binnen het Sandinistische
De binnenlandse problemen zijn moei-
lijker geworden. De weigering van het
Congres van de Verenigde Staten om
een lening van 75 miljoen dollar (ruim
150 miljoen gulden) goed te keuren,
voornamelijk voor kredieten aan kleine
bedrijven in Nicaragua, heeft kwaad
bloed gezet bij zowel de sandinisten als
de bevolking. Een campagne tegen het
„Amerikaanse imperialisme” draait op
volle toeren. Zo werd een groepje Euro
peanen dat ’s avonds op een plein in de
hoofdstad Managua een biertje zat te
drinken, na een half uur door een groep
Nicaraguanen op een spreekkoor ont
haald: „Yanquis, weg uit Nicaragua”.
Aan extreem-linkse kant vallen ook
klappen. Terwijl de sandinisten alle mo
gelijke moeite doen .christenen te betrek
ken bij de opbouw van hun land, werden
eind maart vijftig leden van de behou
dende communistische partij plus een
aantal maoïsten en trotzkisten opgepakt.
Voor die tijd was de spreekbuis van
uiterst links, El Pueblo, definitief geslo
ten. Volgens de junta krijgen de commu
nisten geen zetels in de staatsraad, die
vanaf 4 mei van start gaat en voorname
lijk door sandinistische volksorganisa-
ties beheerst zal worden.
Uiterst links, dat nauwelijks echte
aanhang heeft onder arbeiders en boe
ren, wordt er door de sandinisten van
beschuldigd de arbeiders tot wilde sta
kingen aan te zetten en overdreven
loonsverhogingen te eisen. De wederop
bouw van het land is gebaat bij matiging
van de looneisen, groei van de produktie
en rust op het arbeidsfront, aldus zowel
de junta als de sandinistische leiders.
Op politieke acties van links reageren
een programma van maatregelen aan ter
introductie van nieuwe bouwmaterialen,
die zijn gemaakt van afvalstoffen.
Toekomstverkenningen van het Neder
lands Economisch Instituut (NEI) conclu
deren een stijgende lijn in de vraag naar
bouwgrondstoffen. De Stichting Natuur
en Milieu heeft daar ernstige kritiek op.
De NEI-ramingen houden geen rekening
met het feit dat er in de toekomst minder
nieuwbouw en meer vernieuwbouw zal
zijn, waardoor zij een overtrokken beeld
geven, aldus de studie. „Bij toepassing
van een zorgvuldige raming per sector en
van een raming voor bouwinvesteringen
die uitgaat van een actieve milieuzorg, zal
de vraag naar grondstoffen sterk dalen.
Zelfs als geen actief milieubeleid wordt
gevoerd, zal de vraag naar grondstoffen
dalen”.
plan van de overheid is daarom volslagen
irreëel. Daarbij komt dat de drank hier
mee opnieuw in het verdomhoekje wordt
geplaatst, terwijl de adverteerders enige
tijd geleden zelf bepaalde regels hebben
opgesteld om geen agressieve reclames
pots voor radio en tv maken”, aldus G. L.
van der Laar, stafmedewerker van het
Produktschap Gedestilleerde Dranken.
Zijn betoog wordt in grote lijnen onder
schreven door S. M. de Winter van de
UTO-maatschappij in Schiedam (Sonne-
ma, Vlekje, Plantinga en Caballero). Ook
hij ziet geen heil in het „op een droogje
zetten” van de STER (Stichting Ether Re
clame).
Hij licht toe: „Iéts wat verboden is,
oefent altijd een sterke aantrekkings
kracht uit en op grond van deze gedach
tengang geloof ik alleen maar dat het
verdwijnen van reclamespots op radio en
tv voor alcoholhoudende dranken niet zal
beantwoorden aan de doelstelling van de
overheid: het terugdringen van het alco
holgebruik, met name bij de jeugd”.
Het grootste bezwaar tegen de
overheidsplannen is volgens de dranken
fabrikanten dat de overheid door middel
van een reclameverbod het drankgebruik
in ons land wil laten verminderen. Zij
vinden dat de overheid hiermee de ver
keerde weg bewandelt. Meer voor de hand
zou een forse accijnsverhoging op alcohol
kunnen zijn, zoals een hoogleraar aan de
Rotterdamse Erasmusuniversiteit on
langs betoogde, maar ook aan het nut van
een dergelijke maatregel twijfelt de dran-
kwereld. Gesteld wordt dat dit slechts een
effect op de korte termijn zal opleveren.
Hoewel de adverteerders van de STER
„in de rij staan” om aan bod te komen,
betekent een mogelijk wegvallen van de
drankensector als klant van de STER
volgens de fabrikanten een gevoelig ver
lies, omdat duur en frequentie van recla
mespots door de drankenfabrikanten
veelal van behoorlijk grote omvang zijn.
Ter toelichting: een „eenvoudig” tv-recla-
mespotje komt een adverteerder al gauw
op 100.000 gulden te staan. Van STER-
zijde in Hilversum wil men geen commen
taar geven op de overheidsplannen.
II
I
I
•kt
7 A
Anderen vinden dat de sandinisten
(FSLN) veel te ver met de bourgeoisie in
zee gaan en capituleren voor bepaalde
eisen uit bankkringen.
De inmiddels een maand lopende alfa-
betisatiecampagne (ongeveer 200.000
jongens en meisjes zijn bezig 800.000
Nicaraguanen lezen en schrijven te le
ren) zal vermoedelijk een grote bijdrage
leveren aan het bewustwordingsproces
onder de massa. De bevolking, die sa
men met de sandinisten dictator Somoza
verdreven heeft, beschikt over het alge
meen over te weinig politiek inzicht om
de zigzagkoers van het Sandinistisch Be-
vrijdingsfront te kunnen volgen. De al-
fabetisatiecampagne zal mee kunnen
helpen om hen de ogen te openen voor
het twijfelachtige bondgenootschap tus
sen een op een kapitalistische maat-
schappijvorm georiënteerde bourgeoisie
en een tegen Somoza en tevens anti
kapitalistisch ingesteld Sandinistisch
Bevrij dingsfront.
Binnen de gegeven internationale
machtsverhoudingen vragen buiten
landse waarnemers zich af of de sandi
nistische revolutie in de toekomst uit zal
kunnen stijgen boven een aan Cuba ver
want model, waarbij partij en regering
de dienst uitmaken. De economische
kwetsbaarheid van dit kleine land, het
gebrek aan technische en politieke lei
ders om de revolutie in goede banen te
leiden en de bureaucratisering van rege-
rings- en staatsapparaten, plus het „sa
nitaire cordon” dat de Amerikanen om
Nicaragua (en nu ook El Salvador) heb
ben gelegd, vormen enkele van de obsta
kels waarmee de revolutie in Sandino’s
vaderland te kampen heeft.
„Als we in het verleden bij machte
waren om Somoza en zijn clan te verdrij
ven, waarom zouden we dan nu niet in
staat zijn oorspronkelijke, echte en vin
dingrijke oplossingen te vinden voor de
huidige problemen?”, zegt een guerrilla-
strijdster - inmiddels achter een rege-
discipline in het sandinistische leger. ringsbureau gezeten - optimistisch.
(Van onze redactie economie)
SCHIEDAM. De drankwereld verwacht totaal geen effect van de al
geruime tijd bestaande overheidsplannen om reclame op radio en tv voor
alcoholhoudende dranken te verbieden met als doel het drankgebruik in ons
land drastisch te verminderen.
AMSTERDAM (ANP). De scheepsre-
paratiewerf ADM in Amsterdam wil in
Joegoslavië 240 geschoolde werkkrachten
werven omdat het bedrijf niet genoeg
personeel op de Nederlandse markt kan
vinden.
Het ministerie van Sociale Zaken heeft
bevestigd dat ADM toestemming heeft
gevraagd om Joegoslaven aan te werven.
De ADM heeft vooral behoefte aan ma
chinebankwerkers en koperslagers. Er
werken op het bedrijf al driehonderd Joe
goslavische contractarbeiders. De bedoe
ling is de nieuwe lichting ook op contract
basis aan te trekken.
De werkloosheid, die in de Rotterdamse
regio al zeven procent bedraagt, zal door
I het verdwijnen van meer dan tweedui
zend arbeidsplaatsen opnieuw groter wor
den. Voorts is het niet doorgaan van de
ROS uit energiepolitiek oogpunt onaan
vaardbaar.
Een sandinistische commandant
maakte Robelo daarop uit voor „miljo
nair, slecht vaderlander en een Judas”.
Daniel Ortega, het invloedrijkste lid van
de junta, wees er op dat ieder lid van de
junta recht heeft zijn mening te uiten,
maar er wel voor moet zorgen dat zijn
uitlatingen niet misbruikt kunnen wor
den door de vijanden van Nicaragua in
binnen- en buitenland, om de revolutie
in een kwaad daglicht te stellen.
Onder een andere noemer gaan de
vroegere twisten tussen de „terceristas”,
de proletarische lijn, en de aanhangers
van een voortgezette volksoorlog rustig
verder. Oud-strijders die in de bergen
tegen Somoza hebben gevochten, laten
tegenover vrienden soms hun teleurstel
ling blijken. Sommigen hebben kritiek
op de huns inziens overdreven militaire
TsL
tl
ROTTERDAM (ANP). De bergings-
maatschappij Smit-Tak in Rotterdam
heeft bij de Brabantse werf Verolme-
Heusden een order geplaatst voor een
drijvende bok met een hefvermogen van
2000 ton. Volgens Rijn Schelde-Verolme
(RSV), die dit gisteren bekendmaakte,
wordt dit de grootste bok op zee in het
westelijk halfrond.
Het gevaarte met een personeelsacco-
modatie voor 30 man komt medio volgend
jaar onder de naarn Taklift 4 in de vaart.
Zo ziet
smaak eruit
i
■E
