Werkgevers en werknemers nog oneens
SER: heeft
verder werken
Verschil verdwijnt per 1 oktober
Voorlopig uitgerangeerd
Export en afzet teruggelopen
Hero onzeker
I
Tarieven openbaar
vervoer snel gelijk
Nieuwe CAO
voor haven in
principe rond
nog wel zin?
I
Toename van
besparingen
voor dit jaar
J
Kaviaarschandaal
in Sovjet-Unie
MHP wil initiële
Werkgelegenheid
schildersbedrijf
niet veel minder
99
f3
loonsverlaging
F
„Goede kansen voor
middenstanders”
H
23
ECONOMIE
1980
DONDERDAG
1 7
APRIL
niet gelukt een eensgezind ad
vies uit te brengen over de
vraag of de werknemers meer
dan de helft van de WAO-pre-
mie voor hun rekening kun
nen nemen.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG.— Het is de Soci
aal-Economische Raad nog
c-/‘
SER-beraad over bijdrage
werknemers in WAO-nremie
tie
■n,
Al honderd miljoen kilo
appels „doorgedraaid
skking
nouden.
i
idsen
ed.)
25551
35683
18765
71741
36915
07770
99204
7936
736
686
171
700
955
59
15
6
LONDEN (DPA). Volgens de Lon-
dense Financial Times zijn in verband
met een kaviaarschandaal in de Sov-
jet-Unie meer dan 200 ambtenaren van
het ministerie van Visserij in hechtenis
genomen. De beambten zouden over
tien jaar in samenwerking met een
firma in het Westen zwarte kaviaar in
conservenblikken als „gerookte ha
ring” naar het Westen hebben geëxpor
teerd en daar met grote winst ver
kocht.
De firma in het Westen betaalde naar
het behoorde in harde valuta de „ge
rookte haring” uit de Sovjet-Unie. Ver
volgens werd de kaviaar opnieuw ver
pakt en met enorme winst doorver
kocht. De winst werd tussen de firma
en de Russische beambten verdeeld.
Het aandeel van de Russen werd op
een Zwitserse bankrekening gestort.
De krant sprak van „het ernstigste
economische delict uit de geschiedenis
van de Sovjet-Unie”. Op zulke vergrij
pen staat in dit land de doodstraf.
De Financial Times schat dat meer
dan 150 beambten door de doodstraf
bedreigd worden. Behalve ambtenaren
van het ministerie van Visserij zijn
personeelsleden van de Okean-winkels
en directeuren van restaurants in Mos
kou, in Sotsji aan de Zwarte Zee en in
andere steden bij de zaak betrokken.
Het onderzoek in de zaak is gaande
sinds februari vorig jaar, nadat minis
ter van Visserij Alexander Isjkov was
afgetreden, aldus de Financial Times.
Met hem verdwenen andere hoge amb
tenaren.
De Sociaal-Economische Raad is verder
verdeeld over de vraag of de zwanger-
schaps- en bevallingsuitkering in de vrij
willige ziekengeldverzekering moet wor
den afgeschaft. De werkgevers vinden dat
dit wel kan, de werknemers daarentegen
willen de bestaande situatie handhaven,
zo blijkt uit een concept-advies dat de
SER eveneens morgen behandelt.
De laatste weken, meldt het produkt-
schap, zijn de veilingprijzen voor appe
len wel wat aangetrokken. In maart was
het gemiddeld bijna twee kwartjes per
kilo tegen 38 cent in maart vorig jaar en
80 cent in maart voorvorig jaar. Laat
men hier het „doordraaien” buiten be
schouwing dan komt men op gemiddeld
door de handel betaalde prijzen van
respectievelijk 56, 42 en 80 cent.
Het perenseizoen is volgens het pro-
duktschap redelijk afgesloten. Van de
handelsproduktie van 120.000 ton was
op 1 april nog 12.000 ton of tien procent
in voorraad. Toch was het aanbod te
groot, want er werd ook 14.000 ton
„doorgedraaid”.
De export is stijgende. Van de hele
afzet tot nu toe ging een derde naar het
buitenland.
De tot 1 april totaal verkochte hoeveel
heid of uit de markt genomen hoeveel
heid was acht procent groter, de gemid
delde veilingprijs (59 cent) acht procent
lager dan vorig jaar. De totale opbrengst
voor de peretelers bleef daardoor op 64
miljoen gulden.
De genoemde uitkering kan volgens de
werkgevers vervallen, nu het ontslagver-
bod voor zwangere werkneemsters be
staat. Zij kan immers blijven werken en
verplicht verzekerd blijven. Beschermen
de bepalingen voor de werkomstandighe
den van zwangere werkneemsters ontbre
ken bijna geheel. Daarom zullen zij eerder
hun baan opzeggen dan de wettelijke zes
weken. Een tweede argument om de zaak
te laten zoals hij is vindt de vakbeweging
dat de regering de SER een advies wil
vragen over de rechtspositie van werkne
mers in verband met zwangerschap, be
valling en jong ouderschap.
De invoering van de zogenaamde strip
penkaart wordt een week vertraagd; niet
eerd
137,00
393,00
300,00
7,00
<-X’
0,20
6,50
3,50
'8,50
1,10
5,00
•3,50
■4,00
‘7,00
>9,00
‘0,50
>2,00
’1,00
'3,50
>6,20
'.5,00
>2,70
13,90
19,50
38,00
12,00
35,00
23,00
50.00
12,00
72,00
15,00
97,00
37,50e
50,20
54,10
97,00
59,50
58,00
93,00
12,00
33,20
17,00
10,00
50,20
44,50
43,00
71,00
32,50
40,50
39,00
41,70
43,30
50,00
30,50
53,70
17,70
91,00
50,50
35,00
35,40
35,00
61,00
69,70
65,00
30,20
76,00
60,00
21,00
37,30
38,00
42,00
46,70
00,20
'10,00
42,00
41,00
•75,00
it
ivel
n.
-Ji
rrnr-t
L i’
kent dat opschorting van de werkzaam
heden door één of een aantal leden van
de raad in beginsel niet hoort te leiden
tot stopzetting van het werk van raad of
commissies. Wel kan men zich afvragen
of het praktisch gesproken nog zin heeft
te adviseren als een aantal leden het
werk opschort. Daarom gaat het SER-
bestuur eerst het oordeel van de betref
fende commissies vragen, alvorens zelf
een definitief besluit te nemen.
Het gaat om twee commissies: de com
missie Ontwikkeling Nationale Econo
mie (ONE) en de commissie Raamwet
Inkomensvorming. De ONE-commissie
bereikt het advies voor over het sociaal-
economisch beleid op middellange ter
mijn. De tweede commissie buigt zich
over het advies over de raamwet inko
mensvorming en de loonvorming in de
non-profitsector.
Er ligt voorts nog de adviesaanvraag
aan minister Albeda van Sociale Zaken
over de loonmaatregel. Aangezien de
Tweede Kamer daar al mee heeft inge
stemd, vindt het dagelijks bestuur van
de SER het niet zinvol meer daarover
nog een advies uit te brengen.
tf
-
(Van onze redactie binnenland)
ROTTERDAM. Werkgevers en werk
nemers in de havens van Rotterdam en
Amsterdam hebben een principe-akkoord
bereikt over een nieuwe CAO, waarin
onder meer zal worden opgenomen een
prijscompensatie van twee procent indien
per 1 juli de prijzen meer dan dat percen
tage zijn gestegen.
Een afwijking van de algemene regeling
voor prijscompensaties bestaat al langer
in de haven. Bovendien heeft de regering
er bij het opstellen van de loonmaatregel
rekening mee gehouden, dat in de haven
zou worden afgeweken van het verbod
per 1 juli een prijscompensatie uit te ke
ren. Overigens krijgen de havenwerkne
mers ook de 26 gulden uitbetaald die
vanaf die datum voor alle Nederlandse
werknemers als vervanging van de prij
scompensatie dient.
Het principe-akkoord bevat verder een
kwart procent van de totale loonsom als
ruimte voor extra beloning van vuil,
zwaar en onaangenaam werk en voor her
structurering van de lonen. Dit wordt on
der meer gedaan om het werk in de haven
aantrekkelijker te maken, aangezien er
regelmatig moeilijk te vervullen vacatu
res zijn.
Eind van deze maand zullen de vak
bondsleden zich over het principe ak
koord uitspreken. Mochten hier de stem
men staken, dan zullen alle havenwerkers
worden gevraagd hierover hun oordeel te
geven. Een woordvoerder van de Ver-
voersbonden FNV zei tevreden te zijn met
het onderhandelingsresultaat, dat zeker
in vergelijking met andere CAO-groepen
in ons land zeer gunstig kan worden
genoemd.
DEN HAAG (ANP) Het dagelijks
bestuur van de Sociaal-Economische
Raad (SER) gaat enkele SER-commis-
sies vragen of zij vinden dat verder
werken nog zin heeft nu de FNV heeft
besloten het werk in die commissies op
te schorten. De boycot van de FNV be
treft de advisering over het algemene
economische beleid en werd afgekon-
digd toen de Tweede Kamer onlangs de
wijziging van de wet op de loonvorming
aanvaardde, die het het kabinet moge
lijk maakte zijn loonmaatregel af te kon
digen.
Het SER-bestuur zegt in een notitie
voor de SER-vergadering vanmorgen
dat de raad tot taak heeft en ook ver
plicht is adviezen uit te brengen, met
name als er om is gevraagd. Dat bete-
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG.De harmonisatie (dat wil zeggen het op elkaar afstemmen)*
van tarieven in het openbare stads- en streekvervoer zal op 1 oktober dit jaar
tot stand komen, een jaar eerder dan tot dusver de bedoeling was.
Het ziet er naar uit, aldus het Produkt-
schap voor Groenten en Fruit in zijn
markt- en prijsberichten, dat dit trieste
record dit jaar ruimschoots zal worden
overschreden.
Het produktschap verklaart het grote
„doordraaien” uit het feit dat zowel de
export als de binnenlandse afzet veel
geringer is geweest dan een jaar eerder
in dezelfde periode. Daarentegen was,
naar uit voorlopige gegevens valt op te
maken, de invoer wel groter.
De uitvoer tot 1 april was 37.000 ton,
tegen 68.000 een jaar tevoren en 42.000 in
dezelfde periode in 1977/’78. De afzet op
de binnenlandse markt daalde met 17
procent.
Die vrouwen hebben dan na de geboorte
niet de bedoeling om weer te gaan wer
ken. De bedoeling van de vrijwillige zie
kengeldverzekering is daarentegen bij
een korte onderbreking van de verplichte
verzekering de werknemer de mogelijk
heid te bieden zijn aanspraken op de
sociale zekerheid voort te zetten.
UTRECHT (ANP). De vakcentrale
voor Middelbaar en Hoger Personeel
MHP is voorstander van een initiële loons
verlaging (verlaging van de salarisscha
len) als de economische ontwikkeling in
dalende lijn blijft. De prijscompensatie en
de incidentele loonontwikkeling (Dienst
jaren en promoties) moeten echter onaan
getast blijven.
Dit staat in de bijgestelde nota arbeids
voorwaardenbeleid 1980 van de MHP, die
deze week bekend is gemaakt. De MHP
vindt het terugdraaien van de schalen bij
welvaartsdaling beter dan ingrijpen in
prijscompensatie en in de post inciden
teel, zoals de regering nu doet via de
loonmaatregel, zo wordt gesteld.
Prijscompensatie en incidenteel hebben
minder met de welvaartsstijging of -da
ling te maken, terwijl aanpakken van deze
twee de zorgvuldig opgebouwde loon-
structuur in de war brengt, aldus de nota.
Wat betreft het arbeidsvoorwaardenbe
leid van dit jaar stelt de nota, dat de 26
gulden die in het kader van de loonmaat
regel in plaats van de prijscompensatie
worden gegeven, na afloop van de loon
maatregel in de vorm van een procent in
de loonschalen moeten worden verwerkt.
Ook wil de MHP met de werkgevers op
immateriële punten (VUT-regelingen,
werkgelegenheidsgaranties e.d.) tot meer
jarenafspraken zien te komen. Volgens
voorzitter Van der Schalie kunnen er geen
meeijarige CAO-afspraken op loongebied
worden gemaakt, omdat de economische
vooruitzichten daarvoor te onzeker zijn.
DEN HAAG (ANP). In de eerste twee
maanden van dit jaar is er in ons land
niets meer gespaard dan in januari/febru-
ari van het vorige jaar.
Het spaaroverschot, dat wil zeggen het
verschil tussen wat men naar de bank
brengt en wat men van zijn spaartegoed
afhaalt, was volgens het CBS dit jaar
1.381 miljoen gulden, tegen 1.313 miljoen
gulden in januari/februari vorig jaar.
Bij de spaarbanken (de rijkspostspaar-
bank en de algemene spaarbanken) trad
een ontsparing op. Dat wil zeggen: er
werd 90 miljoen gulden meer van de bank
gehaald dan er werd gebracht. In dezelfde
periode van het vorige jaar werd nog
bijna een kwart miljard gulden bij de
spaarbanken gespaard.
Doordat er bij de overige banken (alge
mene banken en coöperatief georgani
seerde banken) veel meer gespaard werd
dan verleden jaar, was er in januari/fe
bruari toch nog over het geheel genomen
een 68 miljoen gulden groter spaarover
schot dan verleden jaar.
DEN HAAG. De economische voor
uitzichten voor het midden- en kleinbe
drijf zijn veel gunstiger dan de regering
aangeeft. Dit zegt W. J. de Ridder, hoofd
planning en economisch bureau van de
Nederlandse Middenstandsbank (NMB)
in een interview met De Ondernemer, het
blad van het Nederlands Christelijk On-
dememersverbond (NCOV). Er liggen
voor het midden- en kleinbedrijf genoeg
kansen, zowel op regionale afzetmarkten
als in de export, aldus De Ridder.
Het Koninklijk Nederlands Ondeme-
mersverbond (KNOV) zegt overigens dat
de loonmaatregel een regelrechte aanslag
is op het functioneren van het midden- en
kleinbedrijf. Het doorgaan van periodieke
loonsverhogingen voor werknemers on
der de 23 jaar is voor de kleinere onderne
mers een zware last, aldus het KNOV.
De appelvoorraad op 1 april was
152.000 ton, tegen 167.000 op 1 april vorig
jaar Toen en nu moest na die datum
nog een derde van de oogst afgezet wor
den. Na 1 april 1978 hoefde van de veel
kleinere en veel betere prijzen opbren
gende oogst 1977, waarvan op die datum
nog 86.000 ton aanwezig was, nog maar
een kwart te worden afgezet.
Voor ruim twee derde bestaat de ap-
pelvoorraad uit golden delicious, een
even groot aandeel als vorig jaar. Twee
jaar geleden was het tachtig procent.
De gemiddelde veilingprijs voor alle
appels, inbegrepen die welke voor een
interventievergoeding van rond een
kwartje per kilo uit de markt werden
genomen, was tot 1 april 38 cent per kilo.
Dat was even veel als in dezelfde periode
vorig seizoen. In 1977/’78 kwam men veel
hoger: per 1 april 93 cent per kilo.
Laat men het „doordraaien” buiten
beschouwing dan komt men voor de
werkelijke verhandelde appels dit sei
zoen op 44 cent, vorig seizoen op 41 cent
en voorvorig seizoen (toen er geen „door
draaien” was) weer op 93 cent.
Graaf van Sociale Zaken gaat om geval
len waarin vrouwen ontslag willen nemen,
omdat zij een kind krijgen, maar dan
gebruik maken van de vrijwillige zieken
geldverzekering om zo een zwanger-
schaps- en bevallingsuitkering te krijgen.
i
BREDA (ANP). De vooruitzichten
voor Hero zijn voor dit jaar onzekerder
dan ooit. De prijzen van een aantal grond
en hulpmaterialen houden de marges on
der grote druk. De (prijs)concurrentie zal
ook in 1980 zeker niet verflauwen. De
omzetten van de eerste maanden van dit
jaar geven geen aanleiding tot optimisme.
Het peil van de indirecte kosten zal
opnieuw kritisch moeten worden bezien
en met name voor de problemen in West-
Duitsland (waar verlies wordt geleden)
moeten structurele oplossingen worden
gevonden. Hero wil zo snel mogelijk naar
een rendabele basis. Dat het mogelijk zal
zijn in 1980 al positieve resultaten te to
nen, is thans nog onduidelijk, zo wordt in
het jaarverslag gezegd.
De omzet van Hero steeg vorig jaar van
129,2 mln tot 142,9 mln. Het bedrijfsre
sultaat ging omhoog van 661.000 naar
2,2 mln. Met name door de verliezen in
West-Duitsland ontstond een netto verlies
van 526,000 tegen 669.000 in 1978. Voor
gesteld wordt het dividend weer te passe
ren. Voor het laatst werd dividend betaald
over 1976 (5 pet).
De verkopen in het eerste halfjaar ver
liepen voorspoedig. De slechte zomer
zorgde echter voor een teleurstellende
tweede helft van 1979. De consumptie van
groenten in blik blijft dalen.
De regering wil de aanspraken op een
dergelijke uitkering laten vervallen, om
dat thans in het burgerlijk wetboek is
opgenomen dat een zwangere werkneem
ster niet mag worden ontslagen. De
adviesaanvraag van staatssecretaris De
ongeschiktheidswet (AAW) en van loon
kostensubsidies in 1976 hebben ertoe ge
leid, dat volgens de gebruikelijke manier
van berekenen er al per 1 januari een
groter werknemers- dan werkgeversdeel
uit de bus komt (7,75 tegenover 7,65 pro
cent). De wet blokkeert echter nog de
mogelijkheid dat werknemers meer WAO-
premie betalen. Daarom wil de regering
die beperking schrappen.
De vakbeweging in de SER aanvaardt
thans overigens dat het in de toekomst
niet meer mogelijk is om de verdeling van
de WAO-premie te baseren op de afspra
ken in de Stichting van de Arbeid.
DEN HAAG (ANP). De werkgele
genheid in het schildersbedrijf heeft
zich vorig jaar ongeveer op hetzelfde
niveau bewogen als in 1978. Die indruk
wordt uitgesproken in het jaarverslag
over 1979 van het bedrijfschap schil
dersbedrijf.
Weliswaar is het gemiddelde aantal
geregistreerde werkloze schilders ten
opzichte van 1978 vorig jaar gestegen
van 1918 tot 1980, maar deze stijging
moet volgens het bedrijfschap vooral
worden toegeschreven aan de hoge
werkloosheidscijfers in februari en
maart, die te wijten zijn aan het slechte
weer in die maanden.
In maart bijvoorbeeld waren er 3518
werkloze schilders tegen 2851 in maart
1978, wat een stijging betekent van 667
werklozen of 23 procen.t Op jaarbasis -
steeg de werkloosheid in 1979 ten op-
zichte van het jaar daarvoor met 3,2 w
procent. In totaal zijn er in Nederland
ongeveer 30.000 schilders.
Het aantal schildersbedrijven in Ne-
derland is vorig jaar met 213 gedaald
van 6281 per 1 januari tot 6068 per 31 XT
december. Hoewel de omzetcijfers van
vorig jaar nog niet bekend zijn, bedra
gen die naar schatting volgens een
woordvoerder van het bedrijfschap in
totaal ongeveer 2,2 miljard gulden.
Aan premies voor binnenschilder-
werk tijdens de wintermaanden werd T.'
over de periode november 1978 tot
maart 1979 uitgekeerd een bedrag van
22.409.686 gulden. Dit geld werd voor
een deel ter beschikking gesteld door I
de schildersbedrijfstak en voor een I
deel door het ministerie van Sociale I
Zaken.
1 mei, maar 8 mei. Dit schrijft minister
Tuijnman van Verkeer aan de Tweede
Kamer, in zijn brief over de tariefmaatre-
gelen voor het openbaar vervoer.
Ondanks de protesten die gerezen zijn
tegen de tariefsverhoging met 7 procent
per 1 oktober, handhaaft de minister dtt
percentage. De gestegen brandstofprijzen-
hadden volgens hem op zichzelf al een
tariefsverhoging van 6 procent gerecht
vaardigd, boven de 7 procent die nu van
kracht wordt. „In nog geen anderhalf jaar
is de post energie bij het openbaar ver
voer met rond 70 miljoen gulden geste
gen”, aldus Tuijnman, die daarbij aante
kent dat de ontwikkeling van de variabele
(is niet-vaste) autokosten daar ver boven
uitgaat. „De concurrentiepositie van het
openbaar vervoer ten opzichte van de
auto wordt hierdoor gunstiger”, aldus de
bewindsman.
De invoering van de in het hele land
geldige strippenkaart is tot 8 mei uitge
steld. De strippenkaart zal tot 1 oktober in
de voorverkoop 5 gulden kosten voor 15
strippen, daarna 5,85. In tram of bus
worden alleen kaarten met 6 strippen ver
krijgbaar gesteld, waarvan de prijs 2,85
wordt. Elke strip is goed voor één zone,
met dien verstande dat van een nieuwe
kaart één strip meer ontwaard zal worden
dan het aantal zones dat de passagier
reist.
Vanaf 1 oktober zullen in het hele land
de stads- en streekvervoerstarieven ge
harmoniseerd worden, zodat binnen een
bepaald gebied elke strippenkaart (of het
gelijktijdig ingevoerde sterabonnement)
geldig is op bus, tram, metro en trein. De
sterabonnementen, waarmee binnen één
of meer zones onbeperkt kan worden ge
reisd, wordt verkrijgbaar voor maximaal
5 zones. De prijzen variëren van 24 tot 96
gulden per maand.
De bewindsman merkt tenslotte nog op
dat hij streeft naar vergroting van het
aantal verkooppunten voor strippenkaart
en sterabonnement. Om dit te bereiken
zullen zij ook verkrijgbaar worden in de
postkantoren.
DEN HAAG (ANP). Van de
Nederlandse appeloogst dit jaar
was per 1 april al honderdduizend
ton uit de markt genomen. Vorig
jaar op die datum was dat 46.000
ton, maar later kwam daar nog zo
veel bij dat over het hele oogstjaar
een record van 125.000 ton werd
bereikt.
•Cr De Japanse forensentreinen zijn voorlopig uitgerangeerd door een staking van 620.000 werknemers van het openbaar vervoer. De staking,
die tot morgen duurt, is bedoeld om hogere lonen af te dwingen.
De werknemers willen de adviesaan
vraag afwachten over de verdeling van de
totale premielast van de sociale verzeke
ring en de financieringstoeslagen van de
sociale zekerheid. De werkgevers zijn het
met de regering eens dat de wet op de
arbeidsongeschiktheidsverzekering zo
zou kunnen worden gewijzigd, dat de
werknemer meer dan de helft van de
WAO-premie gaat betalen.
Dit blijkt uit een ontwerp-advies over de
verdeling van de WAO-premie, dat de
SER morgen behandelt. Momenteel kan
de werknemer volgens de wet niet meer
dan de helft betalen van de WAO-premie
en betaalt de werkgever de andere helft.
De SER heeft zich bij zijn jaarlijkse
advisering over de premie steeds geba
seerd op een in 1967 in de Stichting van de
Arbeid tussen werkgevers- en werkne-
merscentrales gemaakte afspraak om de
stijging van de WAO-premie gelijkelijk
over werkgevers en werknemers te ver
delen.
De invoering van de algemene arbeids-
A,
.ft
