vaak duur Bloei in Beemster Grote rol Rotterdam bij kolenoverslag Amerikaanse fabrieken in Saoedi-Arabië Ministers in antwoord op Kamervragen: Kostenstijging encyclopedie door goudprijs Goedkope kredieten J SER berispt Family Food ,,Ook dit jaar bevredigend resultaat" wordt bekender Prognose directeur Ruhrkohle AG: NOM: slechts één Vestigingen Mobil en Exxon Stimuleringsfonds onderzoekswerk bedrijf met winst Bayer moet afval- lozing beperken Dg .1 I rl tl - l 1 21 1980 ECONOMIE WOENSDAG 23 APRIL S ens de et de (Van onze redactie economie) ARNHEM. De manier me de in aanmerking genomen waarop Akzo dit jaar heeft in gezet, meent het bestuur van het concern in dit jaar tot een redelijk resultaat te kunnen komen. M eerd ehe -eni- (Van onze redactie economie) m Kerncentrales Doel veilig ynj jaar men. 2tinQ... (Van onze redactie economie) BAHREIN.— Saoedi-Arabië heeft idsen éd.l Ook in de Beemster staan de fruitbpmen reeds in bloei, ondanks het feit dat het weer niet erg lenteachtig is. Een fruitteler bekijkt hier de uitbundige bloesem van een van zijn pruimenbomen. afzonderlijke overeenkomsten geslo ten met de Amerikaanse oliemaat schappijen Exxon en Mobil voor de bouw van twee petrochemische fa brieken in het land. k (Van onze redactie economie) DEVENTER. Het uitgeverscon cern Kluwer meldt in zijn gisteren ge publiceerd jaarverslag, dat zich bij de door hem uitgegeven Grote Oosthoek- encyclopedie een opmerkelijke kosten stijging heeft voorgedaan doordat het goud duurder is geworden. De band van- de encyclopedie heeft een 22-ka- raats goudbedrukking. Bij de intro ductie van de lopepde druk was de inkoopprijs van goud 35 dollar per troy ounce (ruim 70 gulden per 31,1 gram), bij het verschijnen'van deel 15 was die prijs ongeveer het twintigvoudige. Overigens deelt Kluwer mee, dat het aantal intekeningen op de Grote Oos thoek vorig jaar 30 procent is gestegen ten opzichte van 1978. Dit zei de heer E. W. Krijnen. voorzit ter van de Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NVF), op de algemene ledenvergadering maandag in Utrecht. „De vele goed functionerende finan- cieringskantoren niet te na gesproken wordt evenwel dikwijls meer beloofd dan nagekomen waardoor menige ar geloze kredietgegadigde achteraf voor een hoger maandelijks terugbetalings- bedrag komt te staan dan aanvankelijk in de advertentie werd beloofd. Het staat vast dat sommige kredietbemid- delaars op slinkse wijze trachten zo veel mogelijk cliënten te werven door met goedkope tarieven te adverteren waarvoor de doorsnee-consument in de regel niet in aanmerking komt. Zij trachten met lok-tarieven profijt te trekken uit de omstandigheid dat veel krediet-gegadigden de duurdere aan bieding meestal toch accepteren”, al dus de heer Krijnen. (Van onze redactie economie’ UTRECHT. Sommige kredietbe- middelaars bieden in dagbladen en pe riodieken geldleningen aan tegen voor delige tarieven. Gegadigden die op de ze „goedkope” aanbiedingen ingaan wordt echter een leningsovereenkomst aangeboden tegen een aanmerkelijk duurder tarief dan het geadverteerde”. óver ileri. or Verder heeft Sabic een overeenkomst ondertekend met Mobil Yanbu petroche mical. een dochter van Mobil, voor het gezamenlijk stichten van een petroche misch complex van ruim 3,4 miljard gul den in Yanbu aan de kust van de Rode Zee. GRONINGEN. De Noordelijke Ont- wikkelings Maatschappij (NOM), die als taak heeft investeringen in het noorden te stimuleren, heeft slechts bindingen met één winstgevend bedrijf. De overigebe drijven, die met behulp van geld van de NOM naar Groningen gehaald zijn, ma ken verlies. Dit het de Groningse gedeputeerde Hoogstraten maandag weten in de staten commissie van economische zaken. De mededeling volgde op een voorstel van or. bo. K. «Of ÖC 30,50 38,20 114,30 133,00 67,00 95,00 88,50 12,50 39M 178,50 Z 46.40 101.00 42,10 61,25 73,00 14,10 97,00 119,00 43.50 94,00 52,50 82.00 K' ie- 86.. t»' en. lit euvel in. De Saoedische staatsmaatschappij Sau- di Arabian Basic Industries Corporation (SABIC) heeft met Exxon-Arabian Petro chemical Company, een dochter van Ex xon, overeenstemming bereikt over de bouw van een fabriek van ruim vier mil jard gulden voor de produktie van poly- etheen. ESSEN-HANNOVER-MOSKOU. Siegfried Batzel, directeur van Ruhrkohle AG, een combinatie van mijnen in het Ruhrgebied, verwacht dat Rotterdam binnen afzienbare tijd de belangrijkste overslaghaven zowel voor olie als voor steenkool in West- Eropa zal zijn. neelsbezetting in de sector van de algeme ne kosten, zowel in Europa -als in de V.S. Wel zijn er groeiende problemen bij het aantrekken van produktiepersoneel en vaklieden, vooral in Nederland, maar ook in de Bondsrepubliek. De vezeisector blijft de zwakke plek van Akzo. De stijging van het bedrijfsresul taat hier van 10 miljoen tot 74 miljoen neemt niet weg, dat de gang van zaken bij een aantal activiteiten in Europa en de VS nog steeds onbevredigend is. Op enkele produkten wordt nog een aanzienlijk ver lies geleden. Wel tponden de vezelbedrij- ven in West-Europa een verder herstel door kostenbesparingen en een betere ca paciteitsbenutting. Een winstmarge van 1,9 procent is echter nog verre van vol doende en bewijzen dat de vezels nog steeds in riskant vaarwater zitten en ge zien de omstandigheden in de wereld ook nog wel blijven. Verheugend was ook het herstel in de resultaten in Nederland. In ons land werd in 1978 nog een verlies geleden van 130 miljoen, terwijl vorig jaar een nettowinst werd behaald van 90 miljoen. Belang- november vorig jaar hebben de beide cen trales zichzelf negentien maal afgescha keld. waarbij' de volgens schema verrichte stilleggingen niet zijn opgeteld. Het gaat hier om automatische stops, waardoor storingen in een beginstadium werden on dervangen. zeggen de ministers. „Er de den zich daarbij geen radioactieve lozin gen voor, zodat er geen gevolgen voor de omwonende bevolking zijn geweest.” Eenmaal is er wel geloosd: op 25 juni vorig jaar, toen een pijp in de stoomgene rator van Doel-2 scheurde. Ginjaar en Van Aardenne spreken van een minieme en uit het oogpunt van stralingsrisico’s onbelangrijke hoeveelheid radioactiviteit. De Belgen hebben op grond van afspra ken onmiddellijk met het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid in Bilthoven ge beld. waarna Ginjaars ministerie Noord- Brabant en Zeeland waarschuwde. „Al deze storingen kunnen als normale bedrijfsstoring beschouwd worden voor dit type centrales", concluderen de minis ters. Zij herinneren aan soortgelijke op merkingen uit een Euratom-advies over de Doel-centrales. Volgens Euratom-des- kundigen kan de Nederlandse bodem, het water of de lucht niet noemenswaardig worden verontreinigd door radioactieve lozingen die zich bij normale bedrijfsvoe ring voordoen. Onopzettelijke lozingen bij ongevallen met de Doel-centrales die Euratom in zijn scenario's voor mogelijk houdt, zouden DEN HAAG (ANP). De fusiecommis- sie van de Sociaal-Economische Raad (SER) heeft Family Food BV. de Neder landse’ dochter van het Amerikaanse McDonalds-concem, openlijk berispt we gens overtreding van de fusiegedragsre- gels. Family Food had in .december vorig jaar een McDonalds-restaurant in Utrecht verkocht voordat de vakbonden daarover hun oordeel hadden kunnen geven, een van de kembepalingen van de SER-fusie- code. De Voedingsbonden FNV hadden hier-, over bij de fusiecommissie een klacht ingediend. Op 26 november was een zoda nige overeenstemming tussen. Family Food en de koper bereikt dat tenuitvoer legging daarvan nog slechts afhankelijk was van een bankgarantie voor de koper. Op die dag pas hoorden de voedingsbon den voor het eerst van de overname. Dat was al een overtreding van de fusiege- dragsregels. Daarna maakte de bonden met de koper en verkoper een afspraak voor 6 december, ervan uitgaande dat de overnamebesprekingen niet voor die da tum zouden worden afgerond. Dat ge beurde toch op de ochtend van die dag. De afspraak met de bonden was ’s middags. Het is niet de eerste keer dat Family Food wegens overtreding van de SER- fusiecode op de vingers wordt- getikt. In november gebeurde dat via een openbare kennisgeving van de SER-commissie in verband met de overname door Familv Food van een restaurant in Amsterdam. Ook toen werden de bonden niet tijdig ïngelicht. Het feit dat Family Food nu in korte tijd de fusiecode twee keer links heeft laten liggen heeft de SER-fusiecom- missie ertoe gebracht, gebruik te maken van de zwaarste sanctie die haar ter be schikking staat, de openbare berisping. rijke oorzaken waren de goede resultaten van Akzo Zout Chemie en het herstel bij Enka. Bovendien was er sprake van ver liescompensatie met voorgaande jaren. Wat Enka betreft, wordt op de chemische vezels nog steeds verloren. Met de overheid vinden besprekingen plaats over de financiering van de herstructurerings plannen voor Enka-Emmen. Hiermee is 150 miljoen gemoeid. Als de hulp voor Emmen niet komt, zal Akzo de plannen drastisch moeten herzien en wordt Em men een bedreigde fabriek. Het is op de langere duur dan zelfs de vraag, of de vestiging in Emmen overeind-zal kunnen worden gehouden. Akzo ziet voor de che mische vezels geen grote groei in de toe komst en wil ook dat deze sector minder dominerend zal worden. Akzo investeerde vorig jaar 461 mil joen (in 1978 434 miljoen). Dit was vooral gericht op modernisering en rationalisa tie. In het afgelopen jaar werd voor inves teringen in duurzame activa produktie- middelen voor 890 miljoen goedgekeurd, een verdubbeling ten opzichte IT’S. Het peil van de investeringen zal dit jaar Ruhrkohle neemt deel aan de bouw van een kolenhaven op de Maasvlakte waar mee in totaal een bedrag van Lijna 660 miljoen gulden is gemoeid. De overige deelnemers aan dit project zijn Nederlandse handelmaatschappijen met een aandeel van ruim vijftig procent. Koninklijke Shell, BP, Exxon (Esso) en Charbonnages de France. Na de voltooiing van de tweede fase van het project zal de overslagcapaciteit der- DEN HAAG (ANP). Het Westduitse chemische bedrijf Bayer moet uiterlijk maart volgend jaar met andere maatrege len komen die tot vermindering van het lozen van zijn afvalstoffen in het Neder landse deel van de Noordzee leiden. Daar na krijgt het bedrijf nog een jaar de tijd die andere wijze van verwerking in prak tijk te brengen. Dat staat in een gewijzigde beschikking van de ministers Tuijnman (Verkeer en Waterstaat) en Ginjaar (Volksgezondheid en milieuhygiëne). Daarin is tevens bepaald dat de zone waarin het bedrijf zijn afval loost, van tien naar twintig mijl uit de kust is ver schoven. Al sinds 1969 raakt Bayer per jaar 550.000 ton chemisch afval voor de kust van Hoek van Holland kwijt. Het wordt met rijnaken naar Rotterdam gebracht, waar het op lozingsschepen wordt overge pompt. De stoffen (zwavelzuur en organi sche componenten) vloeien in verdunde vorm in het water. Ook twee andere Westduitse bedrijven (Kronos Titan en Pigment) lozen hun af val voor de Nederlandse kust. Zij hebben daar eveneens bij beschikking vergun- mng onder voorwaarden voor gekregen. enigszins stijgen en het bedrag van de afschrijvingen licht gaan overschrijden. In het afgelopen jaar stegen de afschrij vingen van 486 miljoen tot 506 miljoen. De liquiditeitsppsitie van Akzo bleef met 805 miljoen in 1979 sterk en de 307.H 1 7,11 w..’ 165,(1 6 tig miljoen ton steenkool per jaar bedra gen. Er kunnen dan schepen met een laadvermogen van 220.000 ton worden gelost. Batzel deelde mee dat het plan voor een kolenhaven in Rotterdam vijf jaar gele den is ontstaan toen Japan kolen uit het Ruhrgebied bestelde. De Japanse afne mers wilden dat de kolen werden geleverd in schepen met een laadvermogen van 120.000 ton. Toen kwam vast te staan dat havens voor diepstekende schepen op de internationale kolenmarkt van doorslag gevende betekenis zullen worden. Ruhrkohle streeft er naar haar markt aandeel van 8.1 procent van de wereldko- lenmarkt te behouden. Zij is de grootste particuliere kolenhandelaar in de wereld. Alleen de Sowjet-Unie en Polen nemen met een aandeel van ruim tien procent een groter deel van de voorziening voor hun rekening. Dagbladen in Moskou hebben bericht dat de produktie in de meeste sectoren van de Russische economie in het eerste kwartaal van dit jaar aan de doelstellin gen van het economische plan hebben voldaan'. De produktiedoelstellingen in belang rijke sectoren zijn echter verlaagd. De produktie van de hele economie was in het eerste kwartaal van dit jaar vijf procent groter dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat in de eerste drie maanden van vorige jaar de produktie te lijden had van de barre winter en dat de produktie toen 0,3 procent onder de norm lag. In het eerste kwartaal werd 186 miljoen steenkool geproduceerd, iets minder dan vorig 'jaar maar twee procent meer dan de beoogde produktie. Het economische plan voorziet in een produktie van 745 miljoen ton dit jaar tegen een produktie van 805 miljoen ton vorig jaar. Vorige, week werd in een verslag aan de ministerraad van de Sowjet-Unie opgemerkt dat de steenkool- produktie was achtergebleven bij de doel stelling. In dit officiële rapport werd opgemerkt dat ook de produktie van ijzer en staal, chemicaliën, pulp en papier en andere produkten niet aan de doelstelling heeft voldaan. In het. eerste kwartaal werd 148 miljoen ton ruwe olie geproduceerd, vier procent meer dan vorig jaar. en 109 miljoen kubie ke meter aardgas, wat een toeneming van acht procent betekende. 41,50 34.00 23,10 259,00 143,50 70,500 43,00 112,00 37.70 51.00 52,60 103,00 62,00 69,00 133,20 106JX 34,50- 48,00 112,50- 49,00 4 44,00 72,00 86,70 40.60 139,00 41,20 43,50 62,00 30,90 51,50 124,59 91.50 50,90 140,00 35,00 132,00 61.0» 70,50 176,00 30.50 75,30 155,00 19,50 34,00 36,00 42,30 46,00 105,00 310,00 150,00 144,00 300,00 financiële positie is gezond. Voor het eerst sinds 1974 nam het eigen vermogen weer toe en wel met 95 miljoen. Het verdere herstel van de resultaten deed het vertrou wen van de financiële wereld toenemen. De buitenlandse kapitaalmarkt bleef open voor het concern. Overigens vindt de Akzo-top 30 procent eigen vermogen op het totale vermogen de grens voor aan vaardbare financiële verhoudingen. Aan delenemissies zijn echter onmogelijk, aan gezien de koers van het Akzo-aandeel laag ligt, op een derde van de intrinsieke waar de. Ook het klimaat, bijvoorbeeld fiscaal, is ongunstig voor het concern. Financiering moet dus in de toekomst plaatsvinden doch het aantrekken van vreemd vermogen. .Maar ook hier is de industrie gehandicapt. De onderhandse markt is in feite gesloten, terwijl de open bare kapitaalmarkt wordt beheerst door de overheid. Dat antwoorden de ministers Van Aar denne van Economische Zaken en Gin jaar van Volksgezondheid en Milieuhygië ne op vragen van onder anderen de PvdA- Tweede-Kamerleden Roels en Zijlstra. die gevraagd hadden naar aard, omvang en mogelijke gevolgen van storingen die zich tot nu toe in de kerncentrales hebben voorgedaan. De Kamerleden waren vooral ongerust over een scheur die in het reactorvat van een van de centrales werd geconstateerd. Op gezag van de Belgische regering zeg gen Ginjaar en Van Aardenne dat er in derdaad een scheur is ontdekt, maar dat die na onderzoek aanvaardbaar wordt geacht. Er is een controleprogramma op gesteld dat onder meer voorziet in een driejaarlijkse inspectie. Het program is opgesteld aan de hand van een Ameri kaanse code. Ginjaar en Van Aardenne geven in hun antwoorden een opsomming van de sto ringen die zich tot nu toe hebben voorge daan: gerekend van begin '77 tot en met kunnen resulteren in verontreiniging van Nederlands grondgebied „waarvan de ge volgen voor de gezondheid door be stuurlijke maatregelen evenwel tot onbe tekenende niveaus beperkt zouden kun nen worden", concluderen Van Aardenne en Ginjaar. De provincies Drenthe, Gelderland en Overijssel en het gewest Twente gaan samen nauwlettend de ontwikkelingen volgen die in de Westduitse grensstreek aan de gang zijn op het terrein van de kernenergie. Er komt een overlegorgaan waarin zowel ambtenaren als bestuurders van de drie provincies en het gewest zit ting krijgen. Dit laten Gedeputeerde Staten van Overijssel weten in hun beleidsnota. Over wat de Westduitsers zoal bij de grens op nucleair terrein ondernemen maken GS zich zorgen. Vandaar dat ze de afdeling, die zich met de problematiek van de kern energie bezighoudt, willen versterken en laten bij staan door deskundigen van bui ten. Hierdoor zal het ondermeer mogelijk zijn hoorzittingen in de Bondsrepubliek bij te wonen en rapporten van commen taar te voorzien. Tot de projecten waar men zich aan Nederlandse kant en niet alleen daar ongerust over .maakt, behoort het plan om in Ahaus radioactieve brandstofelemen ten op te slaan. Op weerstand stuiten eveneens de bouw van een kerncentrale in het grensgebied en die van een ultracen- trifugefabriek in Gronau. (Van onze redactie economie) DEN HAAG.„De beide kerncen trales in het Belgische Doel zijn niet minder betrouwbaar dan andere kerncentrales. Storingen die tot nu toe zijn geconstateerd, kunnen om schreven worden als normale be drijfsstoringen”. statenlid Bos Van de PvdA-fractie de NOM de aandelen te laten vasthouden in de bedrijven die „er net weer bovenop beginnen te krabbelen”. Vervolgens maakte de gedeputeerde in de commissievergadering bekend dat de machine- en de trailerfabnek Zwalve uit Oude Pekela uitstel van betaling heeft aangevraagd. Het bedrijf kan de order portefeuille niet aan wegens gebrek aan investeringsmiddelen. Bekeken zal wor den of de NOM voor het bedrijf een gel dinjectie kan krijgen. Volgens Hoogstra ten liggen er bij de NOM momenteel hon derd steunaanvragen van kleine bedrij ven. Hij vindt de middelen van dé NOM ontoereikend om met kennis van zaken te kunnen opereren. De fabriek zal etheenprodukten maken die worden gebruikt voor de produktie van plastic folie, plastic flessen en polyes ter vezels. Het is de bedoeling de produk ten zowel in Saoedi-Arabië als in het bui tenland af te zetten. In kringen van de olie-industfie is ver nomen dat de fabriek in Jubail vanaf het midden van de jaren tachtig 450.000 ton etheen per jaar zal produceren. De Britse Nationale Oliemaatschappij (BNOC) heeft vorig jaar een winst ge boekt van 75,4 miljoen pond sterling, waarvan na aftrek van een voorziening voor belastingen ruim 54 miljoen gulden overbleef. De BNOC kon eind vorig jaar. bogen op inkomsten die ruim voldoende waren om aan al haar financiële verplichtingen uit eigen middelen te voldoen. Bovendien droeg zij in toenemende mate bij aan de inkomsten van de Britse schatkist. Vorig jaar heeft de BNOC in totaal 342 miljoen vaten ruwe olie verkocht. Eind van het jaar werd per dag ruim één mil- joen vaten ruwe olie van 159 liter per dag verkocht. Optimisme bij Akzo door sterk gestegen winsten Hoe groot de winst zal kunnen zijn is nu nog moeilijk te zeggen, maar evenals vo rig jaar zal er sprake kunnen zijn van een redelijk, bevredigend resultaat, aldus de voorzitter van de Raad van Bestuur, Van ‘45M den Bos, bij de presentatie van het jaar- verslag gisteren. Met een van 10,7 miljard tot 12.0 miljard gestegen omzet en een van 24 miljoen tot 230 miljoen toegenomen net toresultaat heeft Akzo vorig jaar een aan- - zienlijk beter resultaat behaald dan aan het begin van het jaar mocht worden verwacht. Dit heeft het concern ook in staat gesteld voor te stellen na vier divi- dendloze jaren tot hervatting van de divi- dendbetahng over te gaan. Over het afge lopen jaar wil men 2.40 per aandeel van 20 uitkeren. Overigens is het dividend- beieid opnieuw in overweging genomen. Het ging om de vraag, of weer gestreefd moet worden naar een redelijk stabiele hoogte van de uitkering dan wel of meer aansluiting moet worden gezocht aan de omvang van de „harde” winst, dat wil zeggen de winst zonder onder meer de voorraadwinsten. Gekozen wordt voor het laatste, waardoor hét dividend van jaar tot jaar grotere fluctuaties kan gaan ver tonen. Akzo gaat de jaren tachtig in met een voorzichtig optimisme over de mogelijk heden vah versteviging van de rentabili- teitsbasis van de groep. De groep is thans beter dan tien jaar geleden uitgerust om de uitdagingen van de toekomst het hoofd te bieden. Wel zal het beleid van inkrim ping of stopzetting van onrendabele of niet passende activiteiten worden voort gezet en een bijdrage leveren aan de kwa litatieve verbetering vanhet produkten- pakket. Hierbij zullen de sociale gevolgen zo klein mogelijk moeten worden gehou den. Ook vorig jaar daalde het personeels bestand van Akzo weer, nu in totaal van 83.200 tot 83.000. Akzo houdt geen reke ning met een Ommekeer in de ontwikke ling op dit gebied. Men blijft streven naar een verdere vermindering van de perso- DEN HAAG. Het stimuleringsfonds, waaruit onderzoekswerk kan worden be taald, krijgt geleidelijk meer bekendheid. Onder bepaalde voorwaarden kan het vol doen aan de behoefte aan aanvullende financiering. Minister van Trier (Weten schapsbeleid) gaf een dezer dagen in een radioprogramma van de overheid te ken nen, dat er nog enige „ruimte” is in het fonds dat dit jaar 5 miljoen omvat en volgend jaar 13 miljoen. Het fonds geeft nu nog ruimte voor ongeveer 50 manjaren, maar zal in 1981 al 100 manjaren opleveren. Volgens de be windsman zijn er daarnaast twee duidelij ke vermenigvuldigingsfactoren in het spel. Het is de bedoeling, dat de financie ring van onderzoek, die maximaal vier jaar kan lopen, wordt overgenomen door normale instituutsfinanciering. Een goed lopend onderzoek zal men dan niet zo snel laten vervallen. Verder levert het fonds vaak gedeeltelij ke financiering en kan het andere fondsen „binden”. Van Trier zei dat onderzoek voor het fonds in aanmerking komt: als het niet in de geijkte financieringskaders past, als het aansluit bij programma's over langere termijn of als het voor meer dan één departement van belang is. Deze richtlijnen zal de minister met de nodige soepelheid hanteren. 1.0 406,9 7.1 L

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 21